Khoa Di sản văn hóa: 60 năm hình thành và phát triển

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khoa Di sản văn hóa là cơ sở đào tạo ngành Bảo tàng học đầu tiên ở Việt Nam, được hình thành ngay từ những ngày đầu thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội (26/3/1959). Khoa có sứ mệnh đi đầu trong truyền bá tri thức và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành Di sản văn hóa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khoa Di sản văn hóa: 60 năm hình thành và phát triển

VĂN HÓA NGHIÊN CỨU KHOA DI SẢN VĂN HÓA: 60 NĂM HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NGUYỄN SỸ TOẢN Tóm tắt Khoa Di sản văn hóa là cơ sở đào tạo ngành Bảo tàng học đầu tiên ở Việt Nam, được hình thành ngay từ những ngày đầu thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội (26/3/1959). Khoa có sứ mệnh đi đầu trong truyền bá tri thức và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành Di sản văn hóa. Trải qua 60 năm hình thành và phát triển, Khoa đã đào tạo hàng ngàn cử nhân phục vụ sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam. Tiếp nối truyền thống 60 năm qua, bên cạnh những thành tựu đạt được, Khoa cần xác định rõ những khó khăn, thách thức và định hướng phát triển đào tạo trong bối cảnh hội nhập hiện nay. Từ khóa: Đại học Văn hóa Hà Nội, Khoa Di sản văn hóa, đào tạo, nghiên cứu khoa học Abstract The Faculty of Cultural Heritage is the first education institution which trains museum ology in Vietnam. It was established at the same time with the foundation of Hanoi University of Culture (March 26, 1959). The Faculty has the mission of to be the leading in spreading knowledge and training high quality human resources for cultural heritage branch. During 60 years of establishment and development, the Faculty has trained thousands of bachelors to serve the cause of protecting and promoting the value of Vietnamese cultural heritage. Continuing the tradition of the past 60 years, in addition to the achievements, the Faculty needs to clearly identify difficulties, challenges and orientation of training development in the context of current integration. Keywords: Hanoi University of Culture, Faculty of Cultural Heritage, training, scientific research 1. Khoa Di sản văn hóa 60 năm nhìn lại ngắn hạn. Giai đoạn này Khoa cũng tiến hành K hoa Di sản văn hóa (tiền thân là Khoa xây dựng các tổ bộ môn Bảo tàng và Bảo tồn di Bảo tàng) đã trải qua 60 năm hình tích. Các giảng viên được kiện toàn sinh hoạt thành và phát triển, quá trình đào khoa học theo các hướng nghiên cứu sâu hơn tạo của Khoa luôn gắn với sự phát triển chung về các khâu hoạt động nghiệp vụ của bảo tàng của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. và bảo tồn di tích. 1.1. Các giai đoạn phát triển Giai đoạn 1993 - 2000: Ngoài việc tiếp tục đào tạo bậc đại học (hệ chính quy và hệ vừa Giai đoạn 1959 - 1977: Khoa đào tạo các lớp học vừa làm), năm 1993 Khoa mở đào tạo trung cấp, chuyên tu bảo tàng, và đặc biệt, chuyên ngành Văn hóa du lịch và thành lập bộ ngay từ khi thành lập, Khoa đã rất quan tâm và môn Quản lý và giám định cổ vật thuộc ngành mở các lớp bồi dưỡng ngắn hạn về nghiệp vụ Bảo tàng học. Căn cứ nhu cầu xã hội và sự phát bảo tồn - bảo tàng. triển của trường, sau 7 năm đào tạo, đến năm Giai đoạn 1977 - 1992: Khoa được giao 2000, Nhà trường đã tách riêng chuyên ngành nhiệm vụ đào tạo bậc đại học, sinh viên tốt Văn hóa du lịch và thành lập Khoa Văn hóa du nghiệp được cấp bằng cử nhân văn hóa ngành lịch (nay là Khoa Du lịch) thuộc Trường Đại học Bảo tàng; đồng thời tiếp tục đào tạo các lớp Văn hóa Hà Nội. Như vậy, trong 7 năm của giai 128 Số 27 - Tháng 3 - 2019
Số chuyên đề Kỷ niệm 60 năm thành lập Trường ĐHVHHN đoạn này, Khoa đào tạo cả cử nhân bảo tàng 1.2. Đội ngũ giảng viên và văn hóa du lịch. Trong 60 năm qua, Khoa Di sản văn hóa đã Giai đoạn từ 2001 đến nay: Ở giai đoạn này, xây dựng được một đội ngũ giảng viên hùng Khoa không duy trì tổ bộ môn Quản lý và giám hậu, góp phần quan trọng nâng cao chất định cổ vật, chỉ còn hai tổ bộ môn Bảo tàng và lượng đào tạo nguồn nhân lực cho ngành Di Di tích. Khoa tiếp tục thực hiện đa dạng hóa sản văn hóa. Đối với đào tạo bậc đại học, đội các hình thức đào tạo (chính quy; vừa làm, vừa ngũ giảng viên được hình thành từ hai nguồn học; bồi dưỡng ngắn hạn về nghiệp vụ bảo chính là giảng viên cơ hữu và giảng viên thỉnh tàng; tín ngưỡng, tôn giáo; giám định, quản lý giảng. cổ vật; hướng dẫn nghiệp vụ tại di tích; đào tạo Giảng viên cơ hữu: Những ngày đầu khoa các lớp bồi dưỡng kiến thức về bảo quản, tu bổ gặp khó khăn về đội ngũ giảng viên cơ hữu. di tích, học viên của lớp tu bổ là các kiến trúc Trong suốt quá trình đào tạo khoa luôn có sự sư hoạt động trong lĩnh vực tu bổ di tích trong bổ sung phù hợp trong từng giai đoạn. Với bề cả nước…) nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội nói dày truyền thống đào tạo 60 năm, thật khó có chung và sự đổi mới đào tạo của Trường Đại thể thống kê đầy đủ và bóc tách rõ ràng những học Văn hóa Hà Nội nói riêng. năm tháng công tác của tất cả các giảng viên Năm 2012, Khoa chuyển từ phương thức đã từng làm việc tại khoa. Khi Nhà trường sáp đào tạo niên chế sang phương thức đào tạo nhập tổ Lịch sử của trường vào khoa thì đội tín chỉ. Đây là bước đột phá trong công tác ngũ giảng viên của khoa không chỉ là giảng đào tạo của Khoa. Năm 2014 là dấu mốc quan viên chuyên ngành về bảo tàng, di sản văn hóa trọng đối với chiến lược đào tạo của Khoa. Khi mà bao gồm cả các giảng viên dạy lịch sử cho nhu cầu xã hội theo học ngành Bảo tàng giảm, toàn trường. Bên cạnh đó, có những giảng viên Khoa đã kịp thời mở đào tạo chuyên ngành của khoa có thời gian công tác một vài năm Quản lý di sản văn hóa bậc đại học đầu tiên ở chưa kịp lên lớp đã chuyển công tác. Vì vậy, bài Việt Nam. Đến nay Khoa đã tuyển sinh được 5 viết này chủ yếu đề cập đến đội ngũ giảng viên khóa, số lượng sinh viên khá ổn định cho thấy cơ hữu có nhiều năm công tác tại khoa và trực hướng đi của Khoa đang phù hợp nhu cầu xã tiếp giảng dạy lĩnh vực chuyên ngành. Quá hội. Năm 2018, thực hiện nhiệm vụ của Bộ Văn trình đào tạo của khoa là sự kế tiếp, đan xen hóa, Thể thao và Du lịch và Nhà trường giao, của nhiều thế hệ cán bộ giảng viên. Đội ngũ Khoa mở các lớp bồi dưỡng kiến thức nghiệp giảng viên của khoa được đào tạo từ hai nguồn vụ và cấp chứng chỉ cho các viên chức hoàn trong nước (chủ yếu được đào tạo từ khoa Lịch thiện hồ sơ thi nâng ngạch Di sản viên hạng sử trường Đại học Tổng hợp, nay là trường Đại II, hạng III. Nhìn chung, các hình thức đào tạo học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà Nội) và của Khoa góp phần cung cấp nguồn nhân lực nguồn nước ngoài chủ yếu được đào tạo từ các có trình độ cao hoạt động trong lĩnh vực bảo nước Đông Âu. Thế hệ tiền bối và các thế hệ kế vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, nhằm đáp tiếp có công đặt nền móng xây dựng và phát ứng xu thế hội nhập trong tình hình mới của triển sự nghiệp đào tạo ngành bảo tàng ở Việt đất nước. Nam, có thể kể đến các thầy/cô như: Nguyễn Ngoài việc đào tạo tại trường, Khoa Di sản Văn Lợi (đã mất), Đặng Quang Văn (đã mất), văn hóa đã góp phần quan trọng trong đào Lê Tư Lành (đã mất), Lê Xuân Cảnh (đã mất), tạo nguồn nhân lực cho một số cơ sở đào tạo Nguyễn Đăng Duy (đã mất), (Cố) PGS.TS. Phan khác như: Trường Đại học Văn hóa Thành phố Khanh, Lê Thị Dung, Nguyễn Hồ Hùng, Vương Hồ Chí Minh, Trường Đại học Văn hóa Nghệ Thiệu Hùng, TS. Nguyễn Thị Minh Lý, Ths. Diêm thuật Quân đội. Thị Đường, PGS.TS. Bùi Văn Tiến, PGS.TS. Trịnh Số 27 - Tháng 3 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 129
VĂN HÓA NGHIÊN CỨU Thị Minh Đức, PGS.TS. Nguyễn Thị Huệ, thầy PGS. Chu Quang Trứ, (cố) PGS.TS. Đỗ Văn Ninh, Nguyễn Thịnh, cô Nguyễn Hồng Cơ, PGS.TS. (cố) PGS.TS. Trịnh Cao Tưởng, GS. Hà Văn Tấn, Nguyễn Văn Tiến,... Đến thập kỷ 90 của thế kỷ GS.TS. Nguyễn Chí Bền, PGS.TS. Hoàng Văn XX, thế hệ kế tiếp được bổ sung các thầy/cô: Khoán, GS.TS. Trương Quốc Bình, GS.TS. Trịnh Trần Nhoãn, Phạm Thị Thu Hương, Dương Văn Sinh, PGS.TS. Trần Lâm Biền, PGS.TS. Nguyễn Sáu, Nguyễn Sỹ Toản, Bùi Thanh Thủy.... Năm Quốc Hùng, PGS.TS. Đặng Văn Bài, PGS.TS. Bùi 2000, Nhà trường tách chuyên ngành Văn hóa Minh Trí, TS. Phạm Quốc Quân, TS. Nguyễn Du lịch thành lập Khoa Văn hóa Du lịch thuộc Đình Chiến, TS. Nguyễn Thế Hùng, TS. Phạm trường các thầy/cô:Trần Nhoãn, Dương Văn Văn Thắm, TS. Nguyễn Hữu Mùi, PGS.TS. Bùi Sáu, Bùi Thanh Thủy đã chuyển sang công tác Hoài Sơn, Ths. Triệu Hiển,… Trong 60 năm qua tại Khoa Văn hóa Du lịch. đội ngũ giảng viên thỉnh giảng đã đóng góp Hiện nay, khoa có 10 cán bộ, giảng viên, công sức, trí tuệ, tài năng và nhiệt huyết rất trong đó: có 01 Phó Giáo sư, tiến sĩ; 02 tiến lớn đối với sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực sĩ; 05 nghiên cứu sinh và 02 thạc sĩ. Theo quy của khoa. Các thế hệ giảng viên thỉnh giảng là định của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì giảng những tấm gương luôn được ghi nhớ và khắc viện dạy đại học tối thiểu phải có bằng thạc sâu trong tâm trí của cả thầy và trò Khoa Di sản sĩ. Như vậy, 100% cán bộ giảng viên của khoa văn hóa qua các thời kỳ. đạt tiêu chuẩn theo quy định. Khoa Di sản văn Như vậy, có thể thấy đội ngũ giảng viên hóa luôn quan tâm đến việc đào tạo nâng cao (cơ hữu và thỉnh giảng) của Khoa rất hùng hậu, trình độ chuyên môn, bồi dưỡng kiến thức nhiều thầy cô có học hàm, học vị cao, là những sâu, rộng cho đội ngũ giảng viên. Khoa luôn nhà khoa học đầu ngành có uy tín trong cả tạo điều kiện cho giảng viên đi học nâng cao nước. Nhìn lại 60 năm qua, Khoa Di sản văn trình độ bằng nhiều hình thức, như: học cao hóa rất tự hào vì đã xây dựng được đội ngũ học, nghiên cứu sinh, thực tập sinh trong và giảng viên giỏi, hoàn thành xuất sắc nhiệm ngoài nước. Bên cạnh đó, trong những năm vụ đào tạo, góp phần quyết định chất lượng gần đây, khoa cũng mời được các chuyên gia nguồn nhân lực hoạt động bảo vệ và phát huy bảo tàng nước ngoài (Anh, Mỹ) tới tập huấn tại giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giữ gìn bản sắc trường cập nhật những kiến thức mới về bảo dân tộc trong hội nhập và phát triển đất nước. tàng học cho giảng viên của khoa, đồng thời 1.3.Thành tựu trong đào tạo khoa cũng quan tâm bồi dưỡng nâng cao kiến thức về ngoại ngữ và tin học nhằm đáp ứng Khoa Di sản văn hóa là cơ sở hàng đầu đào đào tạo trong thời kỳ mới. tạo nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực di sản văn hóa có uy tín của đất nước. Đến nay, Giảng viên thỉnh giảng: Với truyền thống “tôn sư, trọng đạo”, vai trò người thầy luôn Khoa đã tuyển sinh đào tạo Bảo tàng bậc đại được đánh giá rất cao trong quá trình đào tạo, học hệ chính quy khóa 38 và chuyên ngành “không thầy đố mày làm nên”. Xuất phát từ Quản lý di sản văn hóa khóa 5. Hàng ngàn sinh quan niệm “có thầy giỏi mới có trò giỏi”, khoa viên của Khoa đã tốt nghiệp và công tác trên đã vinh dự mời được đội ngũ giảng viên thỉnh khắp mọi miền Tổ quốc. Tại các cơ quan như: giảng là các giáo sư, các nhà khoa học giỏi có Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các bảo tàng, uy tín trong các lĩnh vực: sử học, văn hóa học, các ban quản lý di tích và danh lam thắng cảnh bảo tàng học, di sản, dân tộc học, Hán Nôm… trên phạm vi cả nước, các trường đại học, viện tham gia giảng dạy cho khoa, có thể kể đến nghiên cứu,... đều có sự hiện diện của những các thầy/cô, như: (cố) GS. Trần Quốc Vượng, cán bộ đã từng học tập tại Khoa Di sản văn (cố) PGS. Từ Chi, (cố) GS.TS. Hoàng Nam, (cố) hóa, rất nhiều người trong số họ đã trở thành 130 Số 27 - Tháng 3 - 2019
Số chuyên đề Kỷ niệm 60 năm thành lập Trường ĐHVHHN cán bộ chủ chốt của cơ quan, đơn vị. Theo hóa trước hết xác định nghiên cứu để phục thống kê sơ bộ, có tới hàng trăm người hiện vụ cho việc xây dựng chương trình, biên soạn nay đang giữ các vị trí trưởng, phó các đơn vị bài giảng, giáo trình, sách chuyên khảo nhằm phòng, ban, khoa; giám đốc, phó giám đốc các nâng cao chất lượng đào tạo. Khoa đã không bảo tàng, các ban quản lý di tích; hiệu trưởng, ngừng tìm tòi mở rộng diện nghiên cứu đối phó hiệu trưởng các trường đại học, lãnh đạo với lĩnh vực di sản văn hóa, phù hợp nhu cầu các đơn vị cục, vụ, viện; lãnh đạo ủy ban nhân xã hội, kết hợp chặt chẽ, hài hoà giữa lý luận dân tỉnh, giám đốc các sở, ban, ngành…. Bên và thực tiễn, giữa đào tạo và nghiên cứu khoa cạnh đó, nhiều người sau khi tốt nghiệp đã học. Với truyền thống 60 năm xây dựng và tiếp tục học tập, nghiên cứu để đạt học hàm, phát triển, Khoa Di sản văn hóa là đơn vị có bề học vị cao hơn. Theo số liệu chưa đầy đủ, có dày thành tích nghiên cứu khoa học. Cán bộ tới hàng trăm cựu sinh viên của Khoa có học của Khoa thường xuyên tham gia các hội thảo. vị từ thạc sĩ trở lên, trong đó có khoảng trên Khoa đã tổ chức hàng chục hội thảo cấp khoa 10 tiến sĩ, 07 phó giáo sư, tiến sĩ. Năm 2018, và phối hợp tổ chức một số hội thảo quốc gia. Đại học Văn hóa Hà Nội được phong 06 phó Đến nay các thế hệ cán bộ giảng viên của Khoa giáo sư, trong đó 04 phó giáo sư (PGS.TS. Phạm đã công bố hàng trăm bài báo khoa học đăng Thị Thu Hương, PGS.TS. Dương Văn Sáu, PGS. trên các tạp chí, các hội thảo, hội nghị trong và TS. Nguyễn Sỹ Toản, PGS.TS. Bùi Thanh Thủy) ngoài nước; trực tiếp chủ trì, chủ nhiệm hoặc nguyên là sinh viên được đào tạo từ Khoa Di tham gia thực hiện thành công nhiều đề tài, sản văn hóa. đề án khoa học các cấp từ cấp Trường, cấp Bộ, Bên cạnh việc đào tạo nguồn nhân lực Thành phố đến cấp Nhà nước. Có thể kể đến trong nước, Khoa Di sản văn hóa còn góp phần một số đề tài cấp Bộ như: Hiện trạng và giải đáng kể vào việc đào tạo nguồn nhân lực bảo pháp đổi mới bảo tàng tỉnh (thành phố) vùng tàng cho các nước bạn như Lào, Campuchia. đồng bằng Bắc Bộ (PGS.TS. Nguyễn Thị Huệ làm chủ nhiệm); Nghiên cứu giá trị các di tích có liên Một số sinh viên của Khoa sau khi tốt nghiệp quan đến triều Lý ở Bắc Ninh (PGS.TS. Trịnh Thị đại học đã quay trở lại Việt Nam học thạc sĩ, Minh Đức làm chủ nhiệm); Nghiên cứu một số tiến sĩ. Hiện nay, nhiều người trong số họ rất ngôi chùa thuộc Thiền phái Trúc Lâm, những giá thành đạt và đang giữ những trọng trách trong trị lịch sử - văn hóa (PGS.TS. Nguyễn Văn Tiến lĩnh vực văn hóa và di sản của các nước bạn. làm chủ nhiệm); Nghiên cứu thực trạng và giải Trong quá trình xây dựng và phát triển, pháp bảo tồn di sản văn hóa tại các vùng đang Khoa luôn chú trọng nâng cao chất lượng đào trong quá trình Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa ở tạo. Việc mở thêm các chuyên ngành đào tạo đồng bằng sông Hồng (TS. Phạm Thị Thu Hương mới và cam kết đảm bảo thực hiện tốt chuẩn làm chủ nhiệm); Điều tra, nghiên cứu một số đầu ra phù hợp với bối cảnh và nhu cầu xã hội sưu tập cổ vật tư nhân ở vùng châu thổ Bắc Bộ đã góp phần nâng cao uy tín và thương hiệu (TS. Nguyễn Sỹ Toản làm chủ nhiệm)… Năm đào tạo của Khoa; đồng thời tạo điều kiện 2018, Khoa đã thực hiện thành công 2 đề tài thuận lợi cho sinh viên có thêm nhiều cơ hội cấp Bộ nghiên cứu lĩnh vực di sản như: Nghiên được tuyển dụng vào các cơ quan, tổ chức, cứu linh vật Việt trong các di tích quốc gia ở Hà đảm nhiệm các vị trí xã hội cũng như tiếp tục Nội (PGS.TS. Nguyễn Văn Tiến làm chủ nhiệm); học tập, nâng cao trình độ chuyên môn. Nghiên cứu các giải pháp phát huy giá trị di sản 1.4. Nghiên cứu khoa học và xuất bản học liệu Hán Nôm ở các di tích quốc gia đặc biệt trên địạ Đối với giảng viên đại học, công tác giảng bàn Hà Nội (PGS.TS. Nguyễn Sỹ Toản làm chủ dạy phải song hành với công tác nghiên cứu nhiệm). Các đề tài được hội đồng nghiệm thu khoa học. Với tinh thần đó, Khoa Di sản văn và đánh giá cao về tính ứng dụng thực tiễn. Số 27 - Tháng 3 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 131
VĂN HÓA NGHIÊN CỨU Chương trình đào tạo của Khoa được biên di tích lịch sử - văn hóa ở một số tỉnh/thành soạn và chỉnh sửa nhiều lần. Năm 2010, Khoa phố; tham gia các dự án điều tra, phân loại đã xây dựng xong 03 Bộ chương trình giáo dục giám định, lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa đại học cho các trình độ đại học, cao đẳng và vật thể và phi vật thể cho nhiều tỉnh/thành; liên thông ngành Bảo tàng học. Năm 2013, tham gia xây dựng nhà truyền thống cho một Khoa đã hoàn thành xong Bộ đề cương chi tiết số quận, huyện… Khoa cũng đã phối hợp cử các môn học theo hệ thống tín chỉ ngành Bảo cán bộ giảng viên đi học nghiên cứu sinh tại tàng học. Khoa luôn đi đầu trong quá trình Viện Văn hóa nghệ thuật Quốc gia Việt Nam, xây dựng chương trình, đề cương môn học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn biên soạn bài giảng theo hệ thống tín chỉ của Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Năm 2019, Hợp tác đào tạo ngoài nước: Đối với các Khoa đang tiến hành rà soát, cập nhật chỉnh nước chậm phát triển như Việt Nam, hợp tác sửa chuẩn đầu ra và chương trình đào tạo của quốc tế vừa là đòi hỏi vừa là thời cơ, nhất là khoa, điều chỉnh từ 132 tín chỉ xuống 125 tín trong lĩnh vực đào tạo. Cũng như các khoa chỉ theo hướng tinh gọn, chất lượng và hiệu khác trong toàn trường, hoạt động hợp tác quả, phù hợp tình hình mới hiện nay. quốc tế của Khoa Di sản văn hóa cơ bản phụ Khoa đã xuất bản khoảng trên 50 đầu sách thuộc vào hoạt động hợp tác quốc tế của Nhà gồm: giáo trình đại học, sách tham khảo, sách trường. Ngoài ra, Khoa cũng chủ động một chuyên khảo. Một số giáo trình, sách tham phần hợp tác quốc tế qua Cục Di sản văn hóa. khảo, chuyên khảo được xuất bản gần đây Thời gian qua, Nhà trường đã tích cực triển như: Bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa; Cơ sở bảo khai việc thiết lập và duy trì các mối quan hệ tàng học; Đại cương về cổ vật ở Việt Nam; Lịch quốc tế liên quan đến hoạt động đào tạo, trao sử Sự nghiệp Bảo tồn - Bảo tàng Việt Nam; Quản đổi giảng viên và sinh viên. Khoa tham gia đón lý bảo tàng; Sưu tầm hiện vật bảo tàng; Tiền cổ tiếp một số đoàn đại biểu nước ngoài đến tìm học và tiền cổ Việt Nam; Bảo tàng hóa di tích; Di hiểu, trao đổi kinh nghiệm trong đào tạo như sản văn hóa Việt Nam - Bản sắc và những vấn đề Mỹ, Thái Lan, Hàn Quốc, Nga, Trung Quốc... về quản lý, bảo tồn; Đặc trưng đồ gốm văn hóa Khoa cử cán bộ, giảng viên, sinh viên đi thực Tiền Đông Sơn ở Phú Thọ và Vĩnh Phúc… Các tế, hội thảo, học tập tại Hàn Quốc, Anh, Trung giáo trình dự kiến sẽ xuất bản: Di sản văn hóa; Quốc, Nga, Thái Lan, Myanmar. Năm 2018, có Quản lý di sản văn hóa; Trưng bày hiện vật bảo 01 sinh viên của Khoa đủ điều kiện học đại tàng; Công tác giáo dục của bảo tàng; Kiểm kê học tại Nga và vào tháng 2/2019 khoa cử 01 và xếp hạng di tích… Mặc dù vậy, với yêu cầu giảng viên tham gia hội thảo tại Myanmar. Một về tài liệu học tập trong bối cảnh đào tạo theo số chuyên gia bảo tàng của Anh và Mỹ đã tới học chế tín chỉ thì số lượng sách xuất bản của Đại học Văn hóa Hà Nội tập huấn cập nhật kiến Khoa vẫn còn hạn chế, do đó cần đẩy mạnh thức mới về bảo tàng học và di sản văn hóa phi hơn trong thời gian tới nhằm đáp ứng nhu cầu vật thể cho cán bộ của Khoa. Tuy nhiên, có thể học liệu cho sinh viên. thấy, hoạt động hợp tác đào tạo của Khoa vẫn 1.5. Hợp tác đào tạo trong nước và quốc tế còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu xã hội trong bối cảnh đổi mới. Đặc biệt, Khoa còn Hợp tác đào tạo trong nước: Khoa đã phối chưa có sự chủ động mà vẫn phụ thuộc vào hợp với Viện Khảo cổ học, các Sở Văn hóa, hoạt động hợp tác quốc tế của Trường. Thể thao và Du lịch, Ban quản lý di tích, các Bảo tàng, Phòng Văn hóa quận (huyện) đưa 2. Định hướng phát triển sinh viên khai quật khảo cổ Khu di tích Hoàng Di sản văn hóa là nền tảng cốt lõi khẳng thành Thăng Long; thực tập tại các bảo tàng; định bản lĩnh, bản sắc dân tộc trong bối cảnh tham gia sưu tầm, tổng kiểm kê hiện vật tại các hội nhập, đồng thời là tài sản, là nguồn lực 132 Số 27 - Tháng 3 - 2019
Số chuyên đề Kỷ niệm 60 năm thành lập Trường ĐHVHHN quan trọng đối với sự phát triển bền vững các chuyên ngành như: Nguồn lực di sản văn đất nước. Trong khi Khoa đang gặp nhiều khó hóa và phát triển; Bảo tồn di tích. Xây dựng khăn về nguồn tuyển sinh, số lượng người đề án đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ về lĩnh vực bảo đăng ký theo học ngành Bảo tàng giảm dần. Vì tàng và bảo tồn di sản văn hóa. vậy, Khoa cần phải xác định rõ sứ mệnh, mục 2.4. Xây dựng chương trình, đổi mới tiêu đào tạo và định hướng đổi mới những yếu phương thức đào tạo tố cơ bản để đào tạo được nguồn nhân lực cho Xây dựng, đổi mới chương trình đào tạo ngành Di sản văn hóa có trình độ chuyên môn theo xu hướng tiên tiến hiện đại và hiệu quả, nghiệp vụ, yêu nghề, năng động, sáng tạo có nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. khả năng thích nghi trong điều kiện hội nhập Đồng thời đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và phát triển. và học, gắn lý luận với thực tiễn, củng cố và 2.1. Sứ mệnh, mục tiêu hoàn thiện nội dung phòng học thực hành của Khoa Di sản văn hóa có sứ mệnh đi đầu khoa; chú trọng phát triển khả năng tự học, trong sáng tạo, truyền bá tri thức và đào tạo độc lập trong tư duy và trong nghiên cứu khoa nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực học của sinh viên; không ngừng nâng cao chất bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phục lượng và đa dạng hóa các loại hình đào tạo. vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Liên kết các hình thức đào tạo với các trường Mục tiêu xây dựng và phát triển Khoa theo có cùng nhóm ngành đào tạo. định hướng nghiên cứu đào tạo ứng dụng, Trong bối cảnh tuyển sinh rất khó khăn đối khẳng định vị trí hàng đầu trong nghiên cứu, với ngành Bảo tàng học hiện nay, Khoa cần đào tạo ngành Bảo tàng học và lĩnh vực di sản phải có sự đột phá trong cách thức đào tạo và văn hóa ở Việt Nam. tuyển sinh, tuyển dụng. Có thể đào tạo trực 2.2. Cơ cấu tổ chức và đội ngũ tuyến và xin cơ chế đặc cách tuyển sinh theo Nguồn nhân lực và cơ cấu tổ chức có vai trò hình thức cử tuyển từ nhu cầu thực tiễn các địa quan trọng quyết định sự phát triển của Khoa. phương; đồng thời có thể tuyển sinh đào tạo Hiện nay cơ cấu tổ chức của Khoa gồm có: Ban theo hình chóp không giới hạn đầu vào (tuyển chủ nhiệm; các tổ bộ môn Bảo tàng, bộ môn Di đặc cách những người tốt nghiệp phổ thông tích và đội ngũ gồm 10 cán bộ giảng viên. Đến có sở thích, yêu di sản văn hóa), nhưng đầu năm 2025 cần xây dựng thêm bộ môn Quản lý ra giới hạn chỉ tiêu để đảm bảo chất lượng... di sản văn hóa, đồng thời chú trọng việc xây Trong định hướng phát triển có thể nghiên dựng đội ngũ giảng viên cả về số lượng và chất cứu đề xuất chính sách đặc thù tuyển dụng lượng, bổ sung số lượng lên 15 cán bộ giảng sau khi sinh viên tốt nghiệp. Như vậy có khả viên, trung bình mỗi tổ bộ môn 05 giảng viên. năng sẽ thu hút tốt nguồn nhân lực hoạt động Tiếp tục bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên cho lĩnh vực bảo vệ di sản văn hóa. môn cho đội ngũ cán bộ giảng viên, đặc biệt 2.5. Nghiên cứu khoa học và hợp tác đào tạo quan tâm đến việc nâng cao trình độ ngoại Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học ngữ và ứng dụng công nghệ thông tin, truyền cấp Trường, cấp Bộ và tham gia nghiên cứu thông vào quá trình dạy học, có như vậy mới cấp Nhà nước về lĩnh vực bảo vệ, phát huy giá đáp ứng được yêu cầu đổi mới đào tạo hiện nay. trị di sản văn hóa, biên soạn và xuất bản thêm 2.3. Ngành và chuyên ngành đào tạo giáo trình, tài liệu tham khảo, sách chuyên Khoa Di sản văn hóa tiếp tục tuyển sinh khảo phục vụ cho công tác đào tạo. đào tạo ngành Bảo tàng học và chuyên ngành Chủ động tổ chức và tham dự các cuộc hội Quản lý di sản văn hóa (thuộc ngành Quản lý thảo trong nước và quốc tế về các lĩnh vực văn hóa). Định hướng đến năm 2025 mở thêm có liên quan. Cán bộ, giảng viên phải thường Số 27 - Tháng 3 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 133
VĂN HÓA NGHIÊN CỨU xuyên đăng bài nghiên cứu trên các tạp chí trong tư duy nhận thức và hoạt động đào tạo chuyên ngành trong nước và quốc tế. Dự kiến của Khoa. 60 năm qua Khoa đã đào tạo được đến năm 2025, cán bộ, giảng viên của Khoa nguồn nhân lực hùng hậu hoạt động trong đăng được 100 bài báo khoa học và xuất bản lĩnh vực di sản văn hóa, góp phần quan trọng khoảng 15 học liệu (giáo trình, tài liệu tham trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn khảo, sách chuyên khảo). hóa Việt Nam, phát triển đất nước. Trên cơ sở duy trì mối quan hệ truyền thống Bên cạnh những thành tựu đạt được, Khoa với Cục Di sản văn hóa, hệ thống các bảo tàng, Di sản văn hóa hiện nay đang đứng trước các ban quản lý di tích tạo môi trường nghiên không ít khó khăn, thách thức. Nguồn tuyển cứu và thực tập gắn đào tạo lý luận với thực sinh có xu hướng giảm dần, nguồn tuyển tiễn, Khoa tiếp tục mở rộng mối quan hệ hợp dụng của xã hội cũng hạn chế, trong khi việc tác và đẩy mạnh các hoạt động học thuật với bảo vệ di sản văn hóa nhằm giữ gìn, phát huy các trường đại học, viện nghiên cứu trong bản sắc văn hóa dân tộc trong xu hướng toàn và ngoài nước có liên quan đến đào tạo và cầu hóa là hết sức quan trọng và cần thiết. Để nghiên cứu lĩnh vực bảo vệ, phát huy giá trị di giải bài toán khó khăn này, Khoa cần phải có sản văn hóa, để nâng cao chất lượng, hiệu quả định hướng chiến lược đột phá và bước đi, hoạt động đào tạo cũng như nghiên cứu khoa giải pháp cụ thể trong hoạt động đào tạo của học của Khoa. Khoa, đồng thời Nhà nước cũng cần có cơ chế, Trên đây là một số định hướng phát triển chính sách đặc thù trong tuyển sinh và tuyển sự nghiệp đào tạo của Khoa đến năm 2025. dụng nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh Với các định hướng được triển khai đồng bộ vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa và quyết liệt, hy vọng Khoa sẽ hoàn thành sứ Việt Nam. mệnh và đạt được mục tiêu đề ra. N.S.T Kết luận (PGS.TS, Trưởng khoa Di sản văn hóa, Trải qua 60 năm hình thành và phát triển, Trường ĐHVHHN) Khoa Di sản văn hóa đã vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đạt được những kết quả và Tài liệu tham khảo thành tựu quan trọng đối với sự nghiệp đào 1. Khoa Di sản văn hóa (2014), Khoa Di sản văn tạo nguồn nhân lực cho ngành Di sản văn hóa hóa: 55 năm một chặng đường, Tập san kỷ niệm Việt Nam. Trong quá trình hình thành và phát 55 năm Khoa Di sản văn hóa. triển, Khoa luôn quan tâm xây dựng đội ngũ giảng viên. Bên cạnh việc đào tạo nâng cao 2. Quốc hội (2009), Luật Di sản văn hóa năm 2001 được sửa đổi bổ sung năm 2009, Nxb. Chính chất lượng đội ngũ giảng viên cơ hữu, Khoa đã trị quốc gia, Hà Nội. xây dựng được đội ngũ giảng viên thỉnh giảng, bao gồm nhiều nhà khoa học đầu ngành có uy 3. Nguyễn Sỹ Toản (2006), Công tác đào tạo cán bộ bảo tồn, bảo tàng ở Việt Nam: Thực trạng tín cả trong nước và quốc tế, góp phần quan và giải pháp, Đề tài NCKH, Trường Đại học Văn trọng quyết định chất lượng đào tạo của Khoa. hóa Hà Nội. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới, khoa đã thực hiện đa dạng hóa các hình thức đào tạo, đồng thời 4. Tư liệu Phòng truyền thống Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. chủ động mở chuyên ngành Quản lý di sản văn hóa và tiến hành đổi mới phương thức đào Ngày nhận bài: 16 - 2 - 2019 tạo từ đào tạo theo niên chế sang đào tạo theo học chế tín chỉ, tiếp cận phương thức đào tạo Ngày phản biện, đánh giá: 5 - 3 - 2019 tiên tiến từ các nước phát triển. Có thể coi đây Ngày chấp nhận đăng: 20 - 3 - 2019 là bước chuyển mạnh mẽ mang tính đột phá 134 Số 27 - Tháng 3 - 2019
TIN TỨC - SỰ KIỆN Một số hoạt động chào mừng kỷ niệm 60 năm thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội (26/3/1959 – 26/3/2019) * Liên hoan văn nghệ công đoàn lần thứ I Đây là lần đầu tiên Công đoàn Trường phát động tổ chức liên hoan văn nghệ với sự tham gia của hơn 250 cán bộ, giảng viên đến từ các phòng chức năng, viện, trung tâm và 12 khoa trong toàn Trường. Liên hoan văn nghệ là một hoạt động thiết thực nhằm thi đua lập thành tích chào mừng Kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội (26/03/1959 - 26/03/2019); góp phần xây dựng đời sống tinh thần, tạo không khí vui tươi, phấn khởi, tăng cường sự giao lưu, gắn kết giữa các công đoàn bộ phận và đoàn viên công đoàn; đồng thời đẩy mạnh phong trào văn hóa, văn nghệ, nâng cao ý thức thẩm mỹ, sáng tạo nghệ thuật, tạo môi trường phát huy năng khiếu văn hóa, văn nghệ, nâng cao kỹ năng sống và sự tự tin cá nhân cho đoàn viên công đoàn. Trong đêm diễn tối 15/3/2019, các Cụm dự thi đã mang đến các tiết mục nghệ thuật đa dạng, được thể hiện theo các thể loại khác nhau như hát, múa, độc tấu, hòa tấu các loại nhạc cụ,… với chủ đề ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, ca ngợi Đảng quang vinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh và con người Việt Nam. Các tiết mục đều được dàn dựng bài bản, công phu và được tập luyện nghiêm túc đã mang đến hiệu ứng thị giác, âm thanh sinh động, thu hút sự chú ý của khán giả. Đặc biệt, phần dự thi với chủ đề “Bài ca đất nước” của Cụm 1 và “Sáng mãi niềm tin” của Cụm 6 với quy mô hoành tráng, thể hiện được sự sáng tạo và tâm huyết của các diễn viên nên đã để lại dấu ấn đặc biệt trong lòng khán giả. Liên hoan văn nghệ Công đoàn lần thứ nhất đã diễn ra thành công tốt đẹp với kết quả chung cuộc: - 02 Giải nhất: Cụm 1 (công đoàn Khoa Kiến thức cơ bản; Khoa Xuất bản, Phát hành; Phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng giáo dục) và Cụm 6 (công đoàn Phòng Hành chính Tổng hợp; Khoa Văn hóa học; Viện Văn hóa). - 02 Giải nhì: Cụm 2 (công đoàn Khoa Quản lý văn hóa nghệ thuật; Trung tâm Thư viện; Khoa Ngôn ngữ và văn hóa quốc tế) và Cụm 5 (công đoàn Phòng Công tác sinh viên; Khoa Viết văn, Báo chí; Khoa Luật). - 02 Giải ba: Cụm 3 (công đoàn Phòng Đào tạo, Quản lý khoa học và Hợp tác quốc tế; Khoa Di sản văn hóa; Khoa Văn hóa Dân tộc thiểu số) và Cụm 4 (công đoàn Khoa Du lịch; Khoa Thông tin, Thư viện; Khoa Gia đình và Công tác xã hội). * Triển lãm ảnh 60 năm Trường Đại học Văn hóa Hà Nội Được phát động trong tháng 2/2019, đến ngày 28/2/2019, BTC đã nhận được 295 bức ảnh đơn và 03 ảnh bộ của 36 tác giả gửi tham dự chương trình để trưng bày tại triển lãm ảnh 60 năm Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. 58 ảnh đơn và 02 ảnh bộ được tuyển lựa và trưng bày tại khuôn viên nhà trường. Những bức ảnh này có nội dung phản ánh đời sống học đường, cảnh quan xưa nay của Trường và các khoảnh khắc của thầy/trò nhà trường trong giảng dạy/học tập và các hoạt động khác. * Giải bóng đá sinh viên HUC 2019 Nằm trong chuỗi các hoạt động hướng đến Kỷ niệm 60 năm thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội (26/3/1959 - 26/3/2019), từ ngày 24/2 đến ngày 17/3/2019, giải bóng đá sinh viên HUC 2019 đã diễn ra 36 lượt trận với hơn 100 bàn thắng được ghi. Đây là giải đấu chất lượng do Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên nhà trường tổ chức nhằm tạo ra sân chơi bổ ích, giúp sinh viên Nhà trường rèn luyện thể chất, tạo niềm hứng khởi trong học tập và các hoạt động xã hội. Bên cạnh đó, giải đấu cũng là dịp thắt chặt tình đoàn kết, tăng cường giao lưu học hỏi lẫn nhau, tạo ra sự gắn bó giữa sinh viên các khoa trong toàn trường. Kết quả chung cuộc, đội bóng nữ Khoa Viết văn, Số 27 - Tháng 3 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 135
VĂN HÓA NGHIÊN CỨU Báo chí và đội bóng nam Khoa Quản lý văn hóa - nghệ thuật đã xứng đáng giành thắng lợi giành Cup vàng Huc 2019 trong sự cổ vũ cuồng nhiệt của khán giả có mặt tại sân bóng Phòng không - Không quân. * Hoa khôi sinh viên HUC 2019 Cuộc thi Hoa khôi sinh viên Đại học Văn hóa Hà Nội 2019 với tên gọi “Beauty And More” là một trong những chương trình lớn nhất năm 2019 do Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên Trường Đại học Văn Hoá Hà Nội phát động dưới sự đồng ý và chỉ đạo của Đảng uỷ - Ban Giám hiệu nhà trường nhằm chào mừng Kỷ niệm 60 năm thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Đây là một cuộc thi nhân văn đề cao sắc đẹp, năng lực và phẩm chất của nữ sinh Đại học Văn hóa Hà Nội trong thời đại mới, đồng thời là một sân chơi mới mẻ, lành mạnh, mở ra cơ hội cho các bạn sinh viên được giao lưu, kết nối, học hỏi, trau dồi kiến thức xã hội, khẳng định phong cách, tài năng, cá tính, thể hiện tầm nhìn, trí tuệ và rèn luyện kỹ năng mềm. Tối 19/3/2019, đêm chung kết cuộc thi Hoa khôi sinh viên Đại học Văn hóa Hà Nội 2019 đã diễn ra tại Hội trường Nhà văn hóa với phần trình trình diễn áo dài, trang phục dạ hội và trang phục các dân tộc Việt Nam của 20 thí sinh. Với câu trả lời thông minh, sắc sảo trong phần thi ứng xử, cùng với tài năng và sự thuyết phục trong các phần thi trang phục, thí sinh Ngô Thị Vân đã giành được ngôi vị Hoa khôi sinh viên Đại học Văn hóa Hà Nội 2019. Danh hiệu Á khôi 1 thuộc về thí sinh Vũ Thị Thảo Ly, Á khôi 2 thuộc về thí sinh Nguyễn Trần Hà Phương. * Khai mạc triển lãm sách kỷ niệm 60 năm thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội Sáng 19/3/2019, Trung tâm Thông tin, Thư viện đã tổ chức khai mạc Triển lãm sách chào mừng Kỷ niệm 60 năm thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Triển lãm sẽ diễn ra từ ngày 19/3 đến 26/3/2019, trưng bày các công trình nghiên cứu khoa học, các đầu sách của các thế hệ cán bộ, giảng viên qua các thời kỳ và một số công trình nghiên cứu khoa học tiêu biểu của sinh viên trong Trường. Đây là dịp quảng bá thành tựu trong công tác nghiên cứu khoa học, cũng như tạo hiệu ứng lan tỏa vai trò của sách và văn hóa đọc tới cán bộ, giảng viên và sinh viên Nhà trường. * Ngày chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân năm 2019 Ngày chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân sẽ diễn ra vào sáng ngày 24/3/2019. Đây là năm thứ 4 Trường Đại học Văn hóa Hà Nội tổ chức sự kiện thể thao cộng đồng này nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức về vai trò, tác dụng của luyện tập thể dục, thể thao trong việc bảo vệ, nâng cao sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống của cán bộ, giảng viên và sinh viên toàn trường; xây dựng lối sống lành mạnh, góp phần củng cố khối đại đoàn kết trong Trường. * Tọa đàm khoa học “Đào tạo nhân lực lĩnh vực văn hóa nghệ thuật: Cơ hội, thách thức và giải pháp” Nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Trường , để nhìn nhận và đánh giá hoạt động đào tạo nhân lực trong lĩnh vực văn hóa ở các bậc đại học, sau đại học thời gian qua, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội sẽ tổ chức Tọa đàm khoa học “Đào tạo nhân lực lĩnh vực văn hóa nghệ thuật: Cơ hội, thách thức và giải pháp” vào sáng ngày 25/3/2019. Đây là cơ hội để Nhà trường gặp gỡ các nhà khoa học, các cơ sở liên kết đào tạo để chia sẻ những quan điểm về những diễn biến thị trường đào tạo và tuyển dụng nguồn nhân lực có nhiều biến động; yêu cầu về công tác tuyển sinh, liên kết và công tác quản lý trong bối cảnh hiện nay. * Đêm Gala âm nhạc “Mái trường bản tình ca” năm 2019 Được tổ chức vào tối 25/3/2019, đêm Gala sẽ quy tụ nhiều “sao” là cựu sinh viên như ca sỹ Lệ Quyên, Ngọc Khuê…, hứa hẹn đem lại sự “bùng nổ” tại Hội trường Nhà văn hóa. * Bên cạnh các hoạt động do Trường tổ chức, Khoa Xuất bản, Phát hành đã tổ chức Hội thảo vào chiều ngày 22/3 và Hội sách vào sáng 23/3/2019; Khoa Thông tin, Thư viện trưng bày sản phẩm Công nghệ thông tin vào 14h ngày 25/3/2019. 136 Số 27 - Tháng 3 - 2019