intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Khoa học trái đất lớp 6 - TRÁI ĐẤT

Chia sẻ: Phan Thanh Tuan Tuan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:3

190
lượt xem
37
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Có nhiều giả thuyết khác nhau về nguồn gốc của Trái Đất, liên quan chặt chẽ với sự hình thành Hệ Mặt Trời. Vào thế kỉ XVIII, hai nhà khoa học Căng (Đức) và Laplat (Pháp), lần đầu tiên trong lịch sử đã đưa vào Thiên văn học một quan niệm mới về sự hình thành Hệ Mặt Trời, trong đó có Trái Đất. Theo các ông, Hệ Mặt Trời được hình thành không phải do sức mạnh của Thượng đế mà do những quy luật của bản thân Vũ Trụ. Giả thuyết Căng – Laplat đã giải thích được cấu trúc cơ bản của Hệ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Khoa học trái đất lớp 6 - TRÁI ĐẤT

  1. khoa học trái đất lớp 6  TRÁI ĐẤT I. HỌC THUYẾT VỀ SỰ HÌNH THÀNH TRÁI ĐẤT Có nhiều giả thuyết khác nhau về nguồn gốc của Trái Đất, liên quan chặt chẽ với sự hình thành Hệ Mặt Trời. Vào thế kỉ XVIII, hai nhà khoa học Căng (Đức) và La­plat (Pháp), lần đầu tiên trong lịch sử đã đưa vào Thiên  văn học một quan niệm mới về sự hình thành Hệ Mặt Trời, trong đó có Trái Đất. Theo các ông, Hệ Mặt Trời  được hình thành không phải do sức mạnh của Thượng đế mà do những quy luật của bản thân Vũ Trụ. Giả  thuyết Căng – La­plat đã giải thích được cấu trúc cơ bản của Hệ Mặt Trời, phù hợp với trình độ nhận thức  khoa học của thế kỉ XVIII, nhưng cũng bộc lộ một số sai lầm cơ bản, không phù hợp với những quy luật Vật  lí. Với sự phát triển của khoa học, dần dần con người ngày càng có cách nhìn đúng đắn, chính xác hơn về  nguồn gốc Trái Đất. Vào những năm giữa thế kỉ XX, Ôt­tô Xmit (nhà khoa học Nga) và những người kế tục ông đã đề ra một giả  thuyết mới. Theo giả thuyết này, những hành tinh trong Hệ Mặt Trời được hình thành từ một đám mây bụi và  khí lạnh. Mặt Trời sau khi hình thành, di chuyển trong Dải Ngân Hà, đi qua đám mây bụi và khí. Do sức hấp  dẫn của Vũ Trụ, khí và bụi chuyển động quanh Mặt Trời theo những quỹ đạo hình elip. Trong quá trình  chuyển động, đám mây bụi và khí đó dần dần ngưng tụ thành các hành tinh . Đa số các nhà khoa học đã chấp nhận quan điểm của Ôt­tô Xmit. Tuy nhiên, họ cũng thấy cần phải nghiên  cứu thêm một số vấn đề về quan hệ giữa sự hình thành của các hành tinh với nguồn gốc của Mặt Trời và  các thiên thể khác trong Vũ Trụ… Ngày nay, với những tiến bộ và phát triển trong lĩnh vực Vật lí, Thiên văn… người ta ngày càng có thêm  những căn cứ khoa học để bổ sung nhiều vấn đề mới, giải thích về nguồn gốc Trái Đất, các thiên thể trong  Hệ Mặt Trời và trong Vũ Trụ mà các giả thuyết trước đây chưa giải quyết được. II. CẤU TRÚC CỦA TRÁI ĐẤT Nghiên cứu sự thay đổi của sóng địa chấn lan truyền trong lòng Trái Đất, người ta đã biết được Trái Đất có  cấu trúc gồm nhiều lớp. 1. Lớp vỏ Trái Đất  Vỏ Trái Đất cấu tạo chủ yếu bằng những vật chất cứng rắn, độ dày dao động từ 5 km (ở đại dương) đến 70  km (ở lục địa). Vỏ Trái Đất chỉ chiếm khoảng 15% về thể tích và khoảng 1% về trọng lượng của Trái Đất  nhưng có vai trò rất quan trọng đối với thiên nhiên và đời sống con người. Căn cứ vào sự khác nhau về thành phần cấu tạo, độ dày… vỏ Trái Đất lại chia thành hai kiểu chính: vỏ lục  địa và vỏ đại dương. Vỏ Trái Đất được cấu tạo bởi các tầng đá khác nhau. Trên cùng là tầng đá trầm tích do các vật liệu vụn, nhỏ bị nén chặt tạo thành. Tầng này không liên tục và có  nơi mỏng nơi dày. Tầng granit gồm các loại đá nhẹ tạo nên như đá granit và các loại đá có tính chất tương tự như đá granit…  được hình thành do vật chất nóng chảy ở dưới sâu của vỏ Trái Đất đông đặc lại. Lớp vỏ lục địa được cấu tạo  chủ yếu bằng granit. Tầng badan gồm các loại đá nặng hơn như đá badan và các loại đá có tính chất tương tự như đá badan…  được hình thành do vật chất nóng chảy phun trào lên mặt đất rồi đông đặc lại. Lớp vỏ đại dương cấu tạo chủ  yếu bằng badan.
  2. 2. Lớp Manti Dưới vỏ Trái Đất cho tới độ sâu 2.900 km là lớp Manti (còn được gọi là bao Manti). Lớp này gồm hai tầng  chính. Càng vào sâu, nhiệt độ và áp suất càng lớn nên trạng thái vật chất của bao Manti có sự thay đổi,  quánh dẻo ở tầng trên và rắn ở tầng dưới. Vỏ Trái Đất và phần trên cùng của lớp Manti (đến độ sâu khoảng 100 km) vật chất ở trạng thái cứng, người  ta thường gộp vào và gọi chung là thạch quyển. Thạch quyển di chuyển trên một lớp mềm, quánh dẻo ­  quyển mềm của bao Manti, như các mảng nổi trên mặt nước. Quyển mềm của bao Manti có ý nghĩa lớn đối với vỏ Trái Đất. Đây là nơi tích tụ và tiêu hao nguồn năng  lượng bên trong, sinh ra các hoạt động kiến tạo làm thay đổi cấu trúc bề mặt Trái Đất như hình thành những  dạng địa hình khác nhau, các hiện tượng động đất, núi lửa… 3. Nhân Trái Đất  Nhân Trái Đất là lớp trong cùng, dày khoảng 3470 km. Ở đây, nhiệt độ và áp suất lớn hơn so với các lớp  khác. Từ 2900 km đến 5100 km là nhân ngoài, nhiệt độ vào khoảng 5000oC, áp suất từ 1,3 triệu đến 3,1  triệu atm, vật chất tồn tại trong trạng thái lỏng. Từ 5100 km đến 6370 km là nhân trong, áp suất từ 3 triệu  đến 3,5 triệu atm, vật chất ở trạng thái rắn. Thành phần vật chất chủ yếu của nhân Trái Đất là những kim  loại nặng như niken (Ni), sắt (Fe) nên nhân Trái Đất còn được gọi là nhân Nife. III ­ THUYẾT KIẾN TẠO MẢNG Thuyết kiến tạo mảng hiện nay được xây dựng trên cơ sở tiếp nối “Thuyết trôi lục địa” trước đây của nhà địa ­  vật lí người Đức A. Vê­ghê­ne (1880 – 1930). Theo “Thuyết trôi lục địa”, Trái Đất đã có lúc là một đại lục duy  nhất; về sau, vị gãy vỡ và tách ra thành nhiều phần lục địa, quần đảo… rồi di chuyển trôi dạt thành những  bộ phận riêng biệt. A. Vê­ghê­ne xây dựng giả thuyết của ông dựa trên những quan sát về sự ăn khớp của  bờ đông các lục địa Bắc Mĩ, Nam Mĩ với bờ tây của lục địa Á – Âu, lục địa Phi… về các mặt hình thái, địa  chất và di tích hoá thạch, nhưng chưa có đầy đủ những kết quả nghiên cứu mới để bổ sung giả thiết của A.  Vê­ghê­ne và xây dựng nên “Thuyết kiến tạo mảng”. Theo thuyết kiến tạo mảng, nguyên nhân của các hiện tượng kiến tạo, động đất, núi lửa… là do hoạt động  chuyển dịch một số mảng kiến tạo lớn của vỏ Trái Đất. Thuyết kiến tạo mảng cho rằng vỏ Trái Đất trong quá trình hình thành đã bị gãy vỡ, tách ra thành những  mảng cứng, gọi là các mảng kiến tạo. Thạch quyển được cấu tạo bởi một số mảng kiến tạo nằm kề nhau.  Các mảng này nhẹ, nổi trên lớp vật chất quánh dẻo của bao Manti và di chuyển một cách chậm chạp. Đa số các nhà khoa học cho rằng, thạch quyển được cấu tạo bởi 7 mảng lớn và một số mảng nhỏ. Mỗi  mảng kiến tạo này thường gồm cả phần lục địa và phần đáy đại dương, nhưng có mảng chỉ có phần đại  dương như mảng Thái Bình Dương. Trong khi di chuyển, các mảng kiến tạo có thể xô vào nhau hoặc tách xa nhau… Khi hai mảng lục địa chuyển dịch xô vào nhau, ở chỗ tiếp xúc của chúng (ven bờ các mảng) đá sẽ bị nén ép,  dồn lại và nhô lên, hình thành các dãy núi cao, sinh ra động đất, núi lửa… Ví dụ: Dãy núi Hi­ma­lay­a được  hình thành do mảng Ấn Độ ­ Ô­xtrây­li­a xô vào mảng Âu – Á. Khi hai mảng tách xa nhau, ở các vết nứt tách dãn, macma sẽ trào lên, tạo ra các dãy núi ngầm, kèm theo 
  3. hiện tượng động đất hoặc núi lửa… như trường hợp sống núi ngầm giữa Đại Tây Dương… Nhìn chung, vùng tiếp xúc của các mảng kiến tạo là những vùng bất ổn, thường có các hoạt động kiến tạo  xảy ra, kèm theo nó là các hiện tượng như động đất, núi lửa…
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1