Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Thế giới nhân vật trong tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

TRUCXNG D0I HQC VO TRCtfNG TOAN

KHOA KHOA HOC CO BAN

KHOA LUAN TOT NGHIEP

CHUYEN NGANH VAN HQC

THE GIOl NHAN VAT

TRONG TIEU THUYET SO DO

CUA VU TRONG PHUNG

Sinh vien thyc hi§n:

Giang vien hircmg dan:

CAO KIM MO

TANG TAN LOC

jpgi HOC VO imh% TOfiN

Hau Giang, thdng 6 nam 2012

LOI CAM TA

De hodn thdnh tot khoa lugn nay, toi xin chart thdnh cam an thdy Tang Tan hoc

da tan tinh gii'tp da, hirang ddn cung nhu tgo moi dieu kien thugn lai de toi co the hodn

thdnh bdi khoa lugn tot nhdt.

Ngodi ra, xin chdn thdnh cam on den doi ngu can ho Thu vien truang Dgi hoc Vo

Truang Todn, Thu vien Thanh pho Can Tha, nhd sdch Phuang Nam da cung cap nhieu

tdi lieu can thiet, thich hop de toi co the de dang han trong vice nghien civil

Cuoi ciing, toi xin gin lai cam ta chdn thdnh va long biet an sail sac den cha me,

anh chi ciing nhung nguai bgn than thiet da ludn dong hanh, dong vien va tgo moi dieu

kien vat chat, tinh than cho toi hodn thdnh khoa lugn nay.

VI thai gian khong nhieu nen bdi viet cua toi con nhieu thieu xot, han che. Kinh

mong su dong gop qui ban cua qui thdy co de bdi khoa lugn cua toi hodn thien han!

Xin Iran trong cam an!

Sinh vien thwc hien

>t^ -

-Cuo Kim Mo

LOI CAM DOAN

Toi xin cam doan rang luan van nay la do chinh toi thuc hien. cac so lieu thu

thap va ket qua phan tich trong luan van la trung thuc, de tai khong trung voi bat cu de

tai nghien cuu khoa hoc nao.

Sinh vien thuc hien

CAC) KIM MO

PHIEU DANH GIA LUAN VAN TOT NGHIEP (Giang vien hw&ng dan)

1. GIANG VIEN HtfCJNG DAN: Tang Tan Loc

2. SINH VIEN THUC HIEN: Cao Kim Mo

MSSV: 0856010027 KHOA:l

TEN DE TAI: The gioi nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung

NHAN XET CUA GIANG VIEN HUONG DAN

1. Danh gia chung qua trinh lam luan van tot nghiep:

1.1. Chuyen can:

1.2. Thai do:

1.3. Khac:

2. Danh gia luan van:

2.1. Dat van de (theo 5 buck):

2.2. Noi dung chinh:

2.3. Chu thich, thu muc:

2.4. Hinh thuc trinh bay:

2.4.1. Dung lugng (trang):

2.4.2. Khuon kh6:

2.4.3. In an:

2.4.4. Trinh bay:

2.4.5. Chinh ta, ngu phap:

3. Danh gia, xep loai:

Danh gia:

Xep loai:

thdng

nam 20

, ngay Giang vien huang dan

TOM TAT

CHUONG 1: QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGUOI- CO SO

HINH THANH THE GIOI NHAN VAT TRONG TIEU THUYET SO DO

CUA VU TRONG PHUNG 1.1. KHAI NIEM QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGUQl

1.1.1. Quan niem ciia cac nha nghien cihi ve quan niem nghe thuat ve con

ngiroi

De co mot sang tao nghe thuat moi ve nhan vat, truoc het ngiroi nghe si phai co

mot quan niem ve the gioi con nguoi va von song thuc te. De roi, hien thuc cuoc song va con nguoi se dirge nguoi nghe sT tim toi, ngam nghia tirng goc canh cu the de phan

anh vao trong nghe thuat ma sir phan anh nay khong phai hoan toan nguyen mau hien

thuc von co.

0 day, can phan biet quan niem con ngiroi va quan niem nghe thuat ve con ngiroi. Cu the la, neu a quan niem con ngiroi la mot pham tru tu tirong, dao due, xa hoi

thi quan niem nghe thuat ve con ngiroi la mot pham tru nghe thuat tham ml.

Hien nay, van con y kien cho rang quan niem nghe thuat dong nhat voi quan

niem tu tirong. That ra, quan niem nghe thuat va quan niem tu tuong la hai mat cua van de, mac du quan niem tir tirong co lien quan va la sir the hien cua quan niem nghe

thuat. Tuy chung khong phai la mot, nhung lai co quan he mat thiet voi nhau.

Tom lai, quan niem nghe thuat ve con nguoi phai mang dau an sang tao rieng ca

tlurc. Truoc cac the loai van hoc khac, do dure nang va he thong phuong tien bieu hien

khac nhau nen quan niem nghe thuat cung co sir khac nhau quan trong. Do la nhung

diem co ban can thiet truoc khi di vao tim hieu mot tac pham van chuong cu the.

1.1.2. Cach hieu ciia nguoi viet ve quan niem nghe thuat ve con nguoi

Co the noi, con ngiroi trong van hoc la nhung con ngiroi voi nhieu dang bien

th6, da dien va phuc tap, tuy theo tirng the loai van hoc.

Quan niem nghe thuat ve con nguoi la su cam nhan tham mi ve con nguoi nam an sau ben trong tac pham the hien qua each mieu ta, nhan thuc ciia tac gia. Ben canh do, quan niem nghe thuat ve con nguoi con boc 16 phan nao tarn tu, nhan each cua tac gia ay. Khong chi the, no con la noi ma nha van the hien tai nang sang tao ciia minh thong qua viec kha€ hoa con nguoi trong cuoc song. Trong do quan niem ve con nguoi

tinh cua ngiroi nghe sT, no gan lien voi cai nhin cua ho ve the gioi va con nguoi hien

co y nghTa nhu la mot nhan to qui dinh, chi phoi each thuc sang tao nhan vat cua nha van. Tat ca nhung dieu tren nham muc dich la neu muon cam nhan nhan vat mot each toan ven, chinh the thi khong the bo qua quan niem nghe thuat ve con nguai.

1.2. QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGUOI CUA VU TRONG PHUNG

TRONG TIEU THUYET SO DO

1.2.1. Con nguoi "gia danh"

0 day, chung toi hieii khai niem "Con nguoigia danh " trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung theo nghTa: Do la nhung con nguoi mugn danh tieng oai phong, hoa ml dk xung ho nham che day ban chat that ben trong ciia minh. Hg Igi dung nhung danh xung do de vu Igi cho ca nhan, de tu ton vinh ban than. Do la nhung con nguoi

gia doi, lira bip.

Ben canh do, khi Vu \"Yong Phung co tinh xay dung he thong nhan vat la nhung con nguoi "gia danh" chiem dai da so da khang dinh cho nguoi doc biet rang, khong co

nhan vat nao song that voi ban chat con nguoi hg.

Mat khac, qua So do tac gia da gieu nhai nhan each con ngiroi bang vice lay nhung "phao" danh tieng de tu dua minh len cao, nhin be ngoai thi luon to ra co nhan each, co nghTa li trong khi thuc chat khong co nhan each, khong co chut nghTa li nao

ca.

Nhung nhan vat trong tieu thuyet tu hanh dong den viec lam deu co tinh che day- ban chat con nguoi. Hg chi Igi dung danh xung de kiem chat, vu Igi cho ban than. De

roi cuoi cung tao ra tieng cudi, hai hirac cho ngiroi doc va cho ca xa hoi.

1.2.2. Con nguoi "suy doi"

(3 day, chung toi hieu "Con nguoi suy doi" trong tieu thuyet So do ciia Vu Trong Phung theo nghTa la: Con nguoi da danh mat di gia tri tot dep ve mat dao due, nhan each, pham hanh von co ma chay theo danh vong cua dong tien va quyen lire.

Trong tieu thuyet So do, ta khong tim thay mot nhan vat nao dap ung dirge chuan muc dao due ca. Tat ca con nguoi trong ay chi toan lira gat, doi tra, Igi dung Ian

nhau nham muc dich rieng cho ban than.

6 day, chung toi se tap trung chu yeu vao chuong XV de phan tich dang con

nguoi ''suy doi" trong tieu thuyet So do ciia Vu Trong Phung.

CHUONG 2: NHAN VAT VA KIEU NHAN VAT TRONG TIEU THUYET

SO DO CUA VU TRONG PHUNG

2.1. NHAN VAT

2.1.1. Khai niem nhan vat trong tac pham van hoc Nhan vat van hgc dugc nha van sang tao ra, hu cau ra de the hien tu tirong. tinh

cam, quan niem, thai do,... ciia nha van doi voi cuoc song.

Nhan vat van hgc khong giong voi cac nhan vat thuoc cac loai hinh nghe thuat

khac.

Co the noi, nhan vat van hgc la mot hien tugng het sue da dang va phong phu. Nhung nhan vat dugc xay dung hanh cong tu xua den nay bao gio cung la nhung sang

tao doc dao va khong lap lai.

Tom lai. nhan vat luon la doi tugng trung tarn, la linh hon cua tac pham van hgc.

Nhan vat co mot vai tro vo cung quan trong trong nghien cuu tac pham van hoc.

2.1.2. Mot so van de ve nhan vat trong tieu thuyet So do

Vu Trong Phung da dung nen trong cac sang tac cua minh mot the gioi nhan vat

dong due, phong phu, hon don trong xa hoi day thang tram, bien dong.

Co the thay, chira co mot cay but hien thuc phe phan nao lai co kha nang tai hien

hang nguoi trong xa hoi mot each sail sac, tinh te nhu Vu Trong Phung.

Nhan vat trong So do ciia Vu Trong Phung luon luon van dong. Hg khong ngung hoat dong trong khoang khong gian rong Ion voi hang loat moi quan he xa hoi

phuc tap. chong cheo Ian nhau.

Ben canh do, the gioi nhan vat trong So do dugc dat trong mot boi canh xa hoi

day bien dong, voi nhung van de nong hoi ciia cuoc song.

2.2. KIEU NHAN VAT

2.2.1. Kieu nhan vat luu manh - co' hoi

Nhan vat "Iwu manh - ca hoi" theo cluing toi hieu la nhung ke vo cong roi nghe, chuyen lam chuyen bat luong, lira bip, doi tra, lucM lao dong. Hang nguoi nay chi dgi co hoi den la kiem Igi cho ban than, song nhd vao nhung manh khoe, mini mo de

lira dao nguoi khac.

nhung buc tranh toan canh rong Ion, bao quat so phan con nguoi nhieu tang lop. nhieu

Nhan vat Xuan Toe Do khong chi la mot nhan vat dien hinh cho van hgc ma con

la nhan vat dien hinh cho kieu nhan vat "luu manh - co hoi". Xuan toe do la mot khai

niem hoan hao cho kieu nhan vat "luu manh -- co hoi" trong xa hoi bay gio.

2.2.2. Kieu nhan vat "tri thuc - co hoi"

Theo each hieu thong thuong thi "tri thuc" la nhung nguoi lam viec va lao dong tri tue, tinh than. Nhung trong So do thi nguac lai, do la nhung con ngiroi co dau 6c

rong tuech, song thuc dung, doi tra va co hoi.

2.2.3. Moi quan he giua hai kieu nhan vat

Qua hai kieu nhan vat nay, nha van muon noi len mot thuc trang xa hoi dang lo ngai; khi ma "Mat cua, muop dang" gap nhau thi dung la bi kich ciia xa hoi, ciia con nguoi. Luc do moi ki cuong, phep nuoc. moi trat tu xa hoi. moi cai "chuan'" dao dire ,...tat ca se bi dao ngirgc. Con nguoi se khong con ton tai trong moi quan he dao dire nfra ma co chang thi chi ton tai trong sir lira gat. bip bgm. Igi dung Ian nhau. Chinh vi mien ta thuc trang do ma sue manh to cao ciia So do la rat Ion. Qua do, Vu Trong Phung muon canh tinh con nguoi. giiip con nguoi co co hoi nhin lai ban than minh

thong qua cai xau de tro nen tot dep hon.

Pom lai, qua tieu thyet So do ta cang thay hon sue manh to cao va tu tirong nhan dao cua Vu Trong Phung, ong luon khat khao yeu doi, yeu cuoc song. Ong luon mong moi mot xa hoi trong sang tot dep ma con nguoi o do luon chan that, che cho dum boc

cho nhau va con nguoi phai song cho ra "chat nguoi".

CHUONG 3: CACH MIEU TA NHAN VAT TRONG TIEU THUYET SO

Co the noi, cac nhan vat o day ngoai Xuan ra thi ai cung dugc cho la nguoi tri thuc, deu dugc hgc hanh. Trong do, dien hinh la dai gia dinh cu Co Hong, nhung ban chat that ciia hg thi khong khac gi Xuan, cung ngu dot, dam dang, xao tra. bip bam.

DO CUA VU TRONG PHUNG

3.1. MIEU TA NHAN VAT QUA NGOAI HINH

Trong van hgc cung vay, mieu ta ngoai hinh chinh la mot bien phap cua nha van

nham he mo tinh each nhan vat.

VI11

Trong tidu thuyet So do ciia Vu Trong Phung, ngoai hinh cua nhan vat it dugc

chii trong nhung chi can vai net nhan, vai net to dam da phat hga dugc mot chan dung,

mot tu the, mot tinh each, mot kieu nguoi voi ca tinh rieng.

3.2. MIEU TA NHAN VAT QUA NGON NGU Biroc vao tieu thuySt So do ciia Vu Trong Phung, ta thay nha van da to ra rat thong thao ngon ngu binh dan suong sa, dac biet la thu ngon ngu via he do thi. va nhieu luc ong da dua no vao trong tac pham de tao ra mot gigng dieu rat vui. Prong sang tac cua Vu rI rong Phung, phan Ion la ngon ngu khong dung dan, no co

phan cay doc va sac sao.

Trong sang tac cua Vu Trong Phung, phan Ion la ngon ngu khong dung dan, no

co phan cay doc va sac sao.

3.3. MIEU TA NHAN VAT QUA TINH CACH

Tinh each nhan vat ciia Vu Trong Phung co sir van dong khong ngung. bien doi

cung hoan canh.

Doi voi Vu Trong Phung, ngoi but cua ong thuong thien ve mieu la nhung chan dung *'dong\ ket hgp ta than hinh, bo mat, dang dieu voi ta hanh vi, cu chi qua do hoc lo nhung net chii dao trong tinh cach.Vi the. nhieu khi chi qua it net chan dung ma lot

tran tinh each ben trong ciia nhan vat.

Vu Trong Phung da sir dung thanh cong bien phap phong dai het sue thoai mai, tao ra nhung hinh tugng het sire ki quae, phi li tu ngoai hinh, ngon ngu cho den tinh

each.

MUC LUC

Trang

MODAU

1. Li do chon de tai

2. Lich sir van de

3. Muc dich, yeu cau

4. Gioi han van de

5. Phuong huong va phuong phap nghien cuu

CHUONG1

QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGUOI -

CO SO HINH THANH THE GIOI NHAN VAT

TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG

1.1. KHAI NIEM QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGU'6'1

1.1.1. Quan niem ciia cac nha nghien cuu ve quan niem nghe thuat

ve con ngiroi

1.1.2. Cach hieu ciia nguoi viet ve quan niem nghe thuat ve con nguoi

1.2. QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGU'6'1 CUA VU TRONG

PHUNG TRONG TIEU THUYET SO DO

1.1.1. Con nguoi "gia danh"

1.2.2. Con nguoi "suy doi"

CHUONG 2

NHAN VAT VA KIEU NHAN VAT

TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG

2.1. NHAN VAT

2.1.1. Khai niem nhan vat trong tac pham van hoc

2.1.2. Mot so van de ve nhan vat trong tieu thuyet So do

2.2. KIEU NHAN VAT

2.2.1. Kieu nhan vat "lira manh - co hoi"

2.2.2. Kieu nhan vat "tri thuc - co hoi"

2.2.3. Moi quan he giua hai kieu nhan vat

CHUONG 3

CACH MIEU TA NHAN VAT

TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG

3.1. MIEU TA NHAN VAT QUA NGOAI HINH 42

46 3.2. MIEU TA NHAN VAT QUA NGON NGU*

KET LUAN

3.3. MIEU TA NHAN VAT QUA TINH CACH 54

The gioi nhan vat trong tieu thuyet Sd do cua Vu Trong Phung

MdDAU

1. Li do chon de tai

Trong quyen Li lugn van hoc, Le Ngoc Tra nhan dinh: "Van hoc khong phai khong phan anh, mo ta hien thuc, nhung dung nen xem day la nhiem vu quan trong nhdt, nhiem vu hang ddu va bao trum cua no. Noi dung cua tac pham van hoc vi vdy cung chua dung truoc hit khong phai hien thuc duac phan anh ma la tu twang tinh

cam cua nha van " [19; tr.42]

Tu hien thuc cuoc song, tac gia da nhin nhan, nghien ngam roi the hien vao trong tac pham. Va tac pham van hoc la phai phan anh thai dai. Vu Trong Phung cung the, ong da phan anh thai dai cua minh qua nhieu tac pham bang mot von s6ng phong phu va mot ngoi but "ta chan" sac sao. Vai mot he thong nhan vat da dang, doc dao va day tinh each dien hinh nhu: Xuan toe do, ba Pho Doan, cu co Hong, ong TYPN... Da tai hien len mot xa hoi thai bay gia rat chan thuc va sinh dong. DSng sau ngoi but sac sao do la thai do, niem tran tra suy tu cua tac gia truoc xa hoi. Do la mot xa hoi ma gia tri dao due dang bi chi phoi mot each tan nhan bai

dong ti£n, danh vong, dja vi, lira bip va doi tra.

Moi nha van nhin nhan con nguai qua tirng goc do tu thuc te cuoc s6ng, de xay dung nen nhan vat va phan anh vao tac pham vai mot y do nghe thuat rieng. Nhung du a goc do nao di nua thi nhan vat van la yeu t6 c6t loi trong moi tac pham, dac biet nhan vat trong tieu thuyet cang dugc chu trong han.

Mat khac, khi doc tieu thuyet cua Vu Trong Phung chung ta nhan thay rang nhung nhan vat, nhung cau chuyen ma tac gia de cap din van rat gan gui va co sue s6ng manh Het trong moi thai dai. Va chung ta cang co dieu kien de b\k va hieu them va con nguai cung nhu xa hoi cua thai 1930-1945 - mot giai doan ma xa hoi Viet Nam day nhung bien dong vai cac phong trao ;'Au hoa", cac phong trao cai

Vi vay viec tiep can, tim hieu, phan tich tac pham tieu thuyet Vu Trong Phung tren phuang dien hinh thuc nghe thuat ngay cang dugc quan tarn va chu y han. Den vai tieu thuy6t So do cua Vu Trong Phung nguai viet se cang hieu va cam nhan dugc sir da dang va doc dao nhung cung day phuc tap trong he thong cac nhan vat. Mac du nhan vat khong phai la noi duy nhat nha van the hien tai nang cua minh nhung lai la noi the hien tap trung sau dam nhat quan niem ve con nguai cua tac gia. Chinh vi the da tao nen dau an rieng doc dao cua Vu Trong Phung ma khong

thi Ian Ion vai bat ki mot nha van nao.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

each, doi giai phong phu nu, doi tu do, binh dang...

The gioi nhan vat trong tieu thuyet S3 do cua Vu Trong Phung

Vai nhung li do tren nguai viet da chon de tai "Thi gi&i nhan vat trong tieu

thuyit S3 do cua Vu Trong Phung" dk lam bai viet.

2. L|ch su* van de

Neu ai quan tarn den van hgc giai doan 1930 - 1945 thi khong the khong nhac den mot tac gia Ian - Vu Trong Phung. Ong la mot cay but khoe va tai nang, tuy tuoi dai va tuoi ngh£ ngan ngui, song cac tac pham cua nha van lai that sir co ch4t lugng lao dong nghe thuat cao. Dong thai ong cung la mot tac gia ma xoay quanh ong va tac pham co nk nhieu van dk nay sinh. Vu Trgng Phung la mot hien tugng van hgc r4t dac biet va phuc tap da gay nhieu tranh cai rat quyet liet: "Vu Trong Phung (1912-1939) luon luon la nguai gay tranh luan ngay tu luc sinh thai cho din ngot nua thi ki sau nay ong qua dai. Noi each khac luon luon co van de cho nguai doc va nguai dai suy nghi" [12; tr.121]. Song "Neu vi du luan cua giai van hoc nhu mot dong nude thi Vu Trong Phung giong nhu mot vat noi dap dinh, co khi chlm sau xuong, twang chung mat tarn, ay the ma cuoi ciing Igi Men len tu

ton, lang le theo dung dinh luat Acsimet "[15; tr.6]

Luu Trgng Lu tirng noi \h Vu Trgng Phung: "Anh la vao hang nhung nguai di bi hiiu lam. Su hiiu lam ay bat ddu tu a van chuang" [16; tr.563]. Cho den nay "vu an" Vu Trgng Phung xem nhu da kit thuc. Viec nghien cuu Vu Trgng Phung da tien dugc nhung buac kha dai, vi tri cua ong trong lich su Van hgc hien dai cua dan tgc da dugc khang dinh manh me. Tuy nhien, de that su lam chu di san van hgc rat muc dgc dao nay van can phai t6n nhieu cong sue cua cac nha nghien cuu van hgc.

Qua cac cong trinh nghien cuu, cac cuoc hoi thao, tranh luan, phe binh co the

chia lich su van de cua Vu Trgng Phung ra lam cac thai ki sau:

Thai ki triro'c each mang thang Tarn 1945 Ngay tu khi mai ra dai, cac tac pham cua Vu Trgng Phung va ban than nha van da gay nhieu tranh luan khen che khac nhau. Nam 1934, khi tieu thuyet dau tay cua ong la Dut tinh ra dai, dugc dang tren Hai Phong tudn bao thi ngay lap tue xuat hien mot so bai phe binh ciia cac bao Trang An, Dong Tay...Dac biet la cac nhan vat trong Dut tinh da gay dugc su chu y doi vai cac bao va dgc gia.

Nam 1936, sau khi Vu Trgng Phung cho cong b6 cac tieu thuyet Giong to, So do tren Ha Noi bao, Va de tren Bao Tuong lai va Lam di tren to Tap chi Song Huang thi tieu thuyet cua ong da tra thanh mot sir kien Ian trong dai song van hgc. Vai 16i viet van tao bao cua Vu Trgng Phung, dac biet la viet ve cai dam a nhieu nhan vat da gay nen nhi£u kho chju cho mot so nha van, nha phe binh.

GVHD: Tang Tan Loc 2 SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tieu thuyet Sd do cua Vu Trong Phung

Nhat Chi Mai da co lai ket luan hit sue thang thung, nang ne: "Van Vu Trong Phung co nhieu chd that nha nhap, nhieu cdu that song suong, tran trudng...Phdi chdng do la tarn guong phan chieu tinh tinh, li tuong cua nha van nhin thigioi qua cap kinh den, co bo 6c cung den va mot nguon van cang den nua "

[15;tr.l2]

Vu Nggc Phan trong tac pham Nha van hien dai da bang phuang phap phe binh khach quan, khoa hgc co gang di sau chi ra nhung dac trung va gia tri tham mi trong tieu thuyet ciia Vu Trgng Phung. Ong da chi ra kha ro rang anh huang cai li thuylt phan tarn hgc cua Freud d6i vai mot so nhan vat trong So do, Lam dicua Vu Trgng Phung. Tuy nhien, Vu Nggc Phan khong nhin nhan vat dan thuan tu mot phia ma ong phan tich chinh xac cac y nghia xa hoi ben ngoai, cac nhan to khach quan, chu quan da tac dong din viec hinh thanh nhan each nhan vat. Song, neu nhu tieu thuylt Giong to Vu Nggc Phan co cai nhin chinh xac, sac sao, khoa hgc thi a So do ong lai co cai nhin khat khe va thilu cong bang: "So do ciia Vu Trong Phung la mot quyin tieu thuyet hoat ke, nhung mot loi hoat ke khong lay gi lam cao cho lam.

Xuan Toe Do, mot ga nhdt banh a sdn quan chi nhd a su may man a "So do " ma tham thodt tu caiphan mot ga lang thang tra nen duoc mot tay dac luc cho mot hieu may tan thai, roi dan dan dong vai "doc to", dong vai dien gia, dung len cai each phdt gido, roi lai tro nen mot tay cuu quoc, mot bde vi nhan. "

"Cdi loi khoi hai cua ong trong So do la mot loi khoi hai nong noi, tuy nhgo

doi nhung khong can cu... " [16; tr.99]

Do each nhin khong dong tinh vai 16i viet van trong So do cua Vu Trgng Phung nen Vu Nggc Phan nhan xet them: "Trong So do cung nhu trong tieu thuyet khac cua Vu Trong Phung, tac gia tin a thuyit tinh due qua; sutin dy doi khi dan dp ca moi su xet doan cua ong, lam cho moi khi gap mot "ca" kho hieu ong lai dem

thuyet dy ra giai quyet".

Trong quyen Vu Trong Phung - Con nguai va tac pham cua Nguyen Hoanh Khung va Lai Nguyen An, Truang Chinh kMng dinh mot each dut khoat: "Loi Ion nhdt cua Vu Trong Phung la da hi sinh nghe thuat minh de chieu theo mot so doc gia truy Igc. Van ong la van khieu dam. Ong co tim ra nhung canh dam dang de pho bay ra truoc mdt moi nguoi, khong nguong ngung, khong e le "[10; tr.138]

Tren day la y kiln ciia mot s6 nguai cong kich, phan doi tac pham cua Vu Trgng Phung. Ban than nha van da co nhilu bai vilt tren cac bao phan bac lai nhung y kiln tren. Tuy vay, van con nhung nguai cung thai, than thiet, thau hieu Vu Trgng Phung len tilng thay ong. Hg da manh me khang dinh nhan each cao quy, tai nang doc dao cung nhu sue hut manh liet cua cac tac pham Vu Trgng Phung.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Mo

The giai nhan vat trong tieu thuylt S3 do cua Vu Trong Phung

Vilt vl danh gia Vu Trgng Phung, Le Dinh Ki noi rang: "Duong thai y kien danh gia Vu Trong Phung co khen che: che thi cho la tue, la dam, la bi quan, la nhin doi qua cap kinh ram...Khen thi ve khuynh huong xa hoi, ve khoi luang va phgm vi de cap rong Ion cua cac tac pham " [17; tr.314]

Trong quyln Van hoc Viet Nam the ki XX, Luu Trgng Lu da co nhan xet: "Van chuong nguoi dy da lam cho nhung ke troc phu phdi glut minh, ke truang gia phai cao kinh... Tat ca su nghiep cua Vu Trong Phung la phai bay la che nhao nhung cai ram, cai xdu, cai ban tien, cai doi bgi cua mot hang nguoi, mot thai dai. Vu Trong Phung doi vai thai dai cua Vu Trong Phung ciing nhu Balzac" [16;

tr.564]

Nhin chung, cac y kiln cua nha van, nha tha, nha phe binh truac Cach mang thang Tarn nam 1945 co kha nhilu dilm khac nhau. Tuy vay, van khong it bai viet thay dugc tai nang cua cay but tilu thuylt Vu Trgng Phung va ca nhung van de phiic tap cua tai nang ay. Dac biet, cac y kien ve xay dung nhan vat trong So do

cung da dang va khong de giai chut nao.

Thoi ki sau Cach mang thang Tam 1945 den nam 1957 Trong suit thai ki khang chiln chong Phap (1946-1954), viec danh gia Vu Trgng Phung tuong d6i 6n dinh va sang sua, viec bien soan sach giao khoa, sach van hgc dugc day manh. Cac tac pham co gia tri ciia ong da dugc chgn Igc de dua vao giang day trong nha truang. Dilu do chung to ong da gay dugc an tugng manh trong giai van nghe sT va cac tac pham ciia ong dugc mgi nguai thira nhan va bieu

duang.

Tai Hoi nghi tranh luan van nghe Viet Bac (9/1949), To Huu da danh cho Vu Trgng Phung nhung lai ca nggi tran trgng: "Loi hien thuc cua Vu Trong Phung chua phdi Id Men thuc xa hoi, Vu Trong Phung khong phdi la nha each mgng nhung each mgng cam on Vu Trong Phung da vgch ro cai thuc tai xdu xa thoi ndt cua xa hoi dy. Neu Vu Trong Phung di vao cuoc doi each mgng thi anh da thdnh

cd«g"[15;tr.21]

Cung vai sir nhan djnh cua T6 Huu, Hoang Cam noi: "Toi cam on Vu Trong Phung da giup toi biit cai xdu truoc de danh gia cai tot ngay nay... Khong doc So do, Giong td, Vo de va mot hat tac phdm khdc cua Vu Trong Phung, khong song vai cai xa hoi cu thi viec danh gia che do vinh quang cua chung ta ngay nay nhdt dinh la thiiu mot phan sau sdc" [15; tr.23]. Sau khi hoa binh lap lai (1954), tilu thuylt ciia Vu Trgng Phung dugc tai ban va dugc don nhan nhiet tinh. Dang chu y la mot so y kiln cua: Hoang Cam, Nguyen Hong, Van Tam,...

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Mo

The giai nhan vat trong tilu thuylt S3 do cua Vu Trong Phung

Trong quyln Nhan vat tiiu thuyet Vu Trong Phung ciia Dinh Tri Dung, Hoang Cam da nhan thau tinh chat diln hinh, ph6 biln ciia nhan vat trong So do: "Doc di doc hi S6 do, doi chiiu voi cuoc song thdnh thi luc bay gio, toi tim ra rat nhieu nhan vat dy trong thuc ti: nhitng Xuan Toe Do, nhung bd Pho Doan, nhitng thdy Min Do, Min Toa nhan nhan tren he pho, trong dim nhdy va trong nhung cho

sau kin, toi tam nhdt cua xa hoi thuoc dia, phong kien " [1; tr22]

Di sau han vao tim hiiu nhan vat trong tieu thuyet ciia Vu Trgng Phung, thai ki nay co bai vilt cua nhom Le quy Don trong Luge thao lich sir van hoc Viet Nam nhan xet: "Vu Trgng Phung dac biet chu y den hai hgng ngiroi trong xa hoi: mot la nhitng ke vi ddng tien ma tro thdnh luu manh, va mot la nhitng ke vi luu manh ma tro thdnh gidu co, sang trong (...). O ca hai hgng nguai nay, ong tim ra dugc nhitng net phu hop vai ngoi but trao long cua ong, dong thai ciing tim ra dugc nhung khia

cgnh Men thuc ciia xa hoi" [1; tr.23]

Trong quyln Vu Trong Phung - Con nguoi vd tac pham ciia Nguyen Hoanh Khung va Lai Nguyen An, Van Tam da danh gia cao tai nghe ciia Vu Trgng Phung khi xay dung nhan vat trong So do nhu sau: "Tat ca moi hgng nguoi trong xa hoi tu sdn deu bdi rdu ve phan (doi voi nhan vat Van Minh co ca nghia den) va mua may quay cuong, noi nang lam nham trong mot tan dgi hai kich: hon thanh nien nam nit Au hoa, du hoc sinh, chinh tri gia... Qua So do Vii Trong Phung da chung minh mot

each xac thuc va doc ddo: trong mot xa hoi nhu the, dieu cang nhu hgng Xuan toe do thi moi co thi tra nen gidu sang phu quy de thdnh nhung "vi nhan ", nhitng "anh himg citu quoc" cua cuoc dai" [17; tr.133]. Va Van Tam cung la nguai dau tien noi din "trgng hn tinh "cua nhan vat Xuan toe do, mot nhan vat luon gap may man.

Nhu vay, a thai ki nay do hoan canh dk nuoc kho khan ciia cong cuoc khang chiln chdng Phap va doi ngu cac nha phe binh con it nen viec tim hieu tac pham cua Vu Trgng Phung noi chung va nhan vat trong tilu thuyet ong noi rieng chua co

dugc nhieu thanh tuu dang ke.

Thai ki nam 1958 den nam 1987 Van dl vl Vu Trgng Phung lai xu§t hien nhung each nhin khac di. Song gio lai n6i len vai tieu thuylt va nhan vat Vu Trgng Phung khoang nhung nam 1958. Do Vu Trgng Phung dugc mot s6 cay but cua nhom Nhan van - Giai pham de cao nen khi dau tranh, phe phan sir pha hoai cua nhom nay nguai ta cung voi vang phe

phan Vu Trgng Phung.

tr.215]

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Hoai Thanh co danh gia: "Vii Trong Phung co thai do khinh bac doi voi nong dan vd da ve nen nhitng hinh anh rat sai ve nguoi Men si each mgng" [10;

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vu Trong Phung

Nguyen Dinh Thi cung co nhan xet hai qua da: "Vu Trong Phung co the ta mot each sinh dong va hung thu nhitng mat tan dc, dam 6 ciia lop nguoi an tren ngdi trdc, hoac hi sdng sa doa ciia lop luu manh a thdnh thi. Nhung qua todn bo tiiu thuyit hoac phong su ciia Vu Trong Phung, khong tim thdy mot hinh anh nao chdn that ve nguai ho dong, cong nhan hay nong dan. Khi mieu ta nguoi each mang thi ngdi but ciia Vu Trong Phung tro thdnh nga ngdn den 16 Idng neu khong

phdi la xuyen tgc" [10; tr.218]

Vai nhung nhan dinh chua diing va qua ha khac tren, thang 6 nam 1960 Vien van hgc da to chuc cuoc hgi thao may ngay lien vl Vu Trgng Phung vai sir co mat dong dao cua nhilu nha nghien cuu. phe binh a Ha Noi. Tuy nhien, cuoc thao luan khong mang din sir nhat tri nao vi co qua nhieu y kien khac nhau ve Vu Trgng Phung va cac nha nghien cuu cho rang Vu Trgng Phung la mot hien tugng day mau

thuan va het sue phuc tap.

Co mot s6 nha nghien cuu cho rang: "Cdc tdc gia tunhien chii nghia ma tieu biiu la Vii Trong Phung co cai nhin tan nhan doi voi xa hoi, khinh miet nhan dan ho dong. Co khi de cao di ^f^j^r^ffe^^^fg^^ C^ S(^n" [15; tr.2181

Trong tinh hinh ay, mot <6 nhaj vfrj \$x ^^Kmw? &nh &iQ'th^ d? trun§ dung khen mot it, che mot it. Chi co mot so ban van dung" canTcua Vu Trgng Phung nhu: Nguyen Hong, Nguyen Cong Hoan, Bui Huy Phon van giu lap truang kien

djnh truac sau nhu mot cua minh.

Trong Dai hoi nha van toan qulc Ian thu 3 (9-1983), Nguyin Khai da cong khai danh gia So do la: "Mot cuon sdch ghe ghdm co the lam vinh du cho moi nen

van hoc" [15; tr.31]

Nguyen Dang Manh cung nhin nhan lai So do mot each tinh tao: "So do da day sit phong dgi din cao do, tgo ra nhitng tinh huong, nhitng tinh each, nhitng so phan kho tin Id co that. Ay thi ma gap cuon sdch hi vd ngdm nghi, thdy te ra tdc gia chdng noi dieu cho thdng nao, con nao ca. Nhitng Xuan, Pho Doan, Van Minh, c6 Hong, Lgng Ty, Lgng Phi, Mindo, Mintoa, ong phan moc sung, co Tuyet, co Hoang Hon, su Tang Phu...chdng nhung co thuc ma con day ray trong thien hg"

[13;tr.231]

Thi Phong co sir danh gia ciing tuong tu nhu tren trong Giong to, So do: "Nghi Hdch, Xuan Toe Do, ong Typn, bd Pho Doan, cu Co Hong... nhitng nhan vat diin hinh ma cdc nhd nhan chung hoc sau nay can nhac den" [15; tr.29]

Phan The Ngu ciing nhan dinh vi tiiu thuyit Vu Trong Phung Id: "Cay but co gdn co site ciia ong chuyin vao ta canh ciing co mot vi tri khac thuong...Nhung

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuylt So do cua Vu Trong Phung

nhan vat xo Id, luu manh cua ong nhu Nghi Hdch, Vgn Toe Mai, Xudn Tdc Do da tit

lau tro thanh nhitng chdn dung bat hii" [15; tr.29]

Trong giai doan nay, vai kha nhilu y kiln khen che khac nhau thi van de tieu thuylt Vu Trgng Phung ngay cang bi de chung va canh giac hon. Co mot thai gian tac pham ciia ong bi dua ra khoi nha truang, cam in lai, cam luu hanh. Cac ca sa thong tin, bao dai, nha nghien cuu, phe binh hoac la ne tranh noi den Vu Trgng

Phung hoac la phe phan rat gay gat.

d giai doan nay do lap truang chinh tri, do thai do thieu khoa hgc va nhung dinh kiln da dan din sir nhan xet danh gia sai lam, phien dien ve nhung dong gop cua Vii Trgng Phung cho van hgc. Va van d! Vu Trgng Phung trong giai doan nay hau nhu bi gac lai va tro* thanh "vu an treo" cho mot nha van da tai nhung kern may

man.

Thoi ki nam 1987 den nay Vai viec xuat ban "Tuyen tap Vu Trong Phung" (3 tap) nam 1987 da co y nghia nhu la mot su kien Ian chain dut mot "vu an treo'" ciia nha van Vu Trgng

Phung.

Cac cuoc hoi thao Ian, cac bu6i noi chuyen ve Vii Trgng Phung lai dugc to

chuc. Vai each nhin cai ma, tran trgng da xuat hien nhung cong trinh nghien cuu khoa hgc Ian nho nham danh gia lai van dl Vu Trgng Phung mot each diing dan, chinh xac va chan thanh. Luc nay, trong du luan va giai van hgc da khang dinh vi tri

to Ian ciia Vu Trgng Phung tren van dan mot each manh me va dut khoat.

Nguyen Dang Manh vilt Nhd van Viet Nam Men dgi Chdn dung vd Phong each da co cai nhin khai quat vl nhan vat trong tilu thuyet Vu Trgng Phung: "So lugng nhan vat trong So do, Va de ciing khong thua kern bao nhieu. Vd neu co bat di loai nguai nay thi hi them loai nguoi khac. Chang han So do thieu han nhitng nhan vat nong thon, nhung hi them biet bao nhan vat thuoc nhung tang lop xa hoi, nhung nghe nghiep khong co trong giong to: me Tdy, canh sat, ddu thu quan vat, hoi truang Hoi Phdt gido, hoi vien Hoi Khai tri tien due, triet gia, doc to Tdy, lang bam ba, nhd cai each xa hoi, hoa si Au hoa, thi si lang man, chii hieu thuoc lau kiem chii khach sgn...va dgc biet bon thong tri cao cap nhdt: Todn quyen, Thong sit;

vua Nam, vuaXiem, co van Nhdt Ban... " [13; tr.218]

Trong khong khi nhin lai, tilu thuylt So do cua Vu Trgng Phung - vai tinh

chat doc dao cua no da dugc nhieu nha nghien cuu quan tam sau sac.

Phan Cu De tilp tue dung thai do danh gia khach quan, khoa hgc de nhin

nhan lai So do: "Cdc nhan vat, tu nhung canh sat dudngpho nhu Min Do, Min Toa din nhitng thdnh vien cao cap ciia bo may thong tri nhu todn quyen, thong sit, vua

GVHD: Tang Tan Loc 7 SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt S6 do ciia Vu Trong Phung

ta, vua Xiem,... tat ca deu mat hit ve uy nghiem, ton kinh deu bien thdnh nhitng anh

he tren sdn khdu cuoc dai" [1; tr.35]

Hoang Nggc Hiln cho rang: "Dung tieng cuoi lam vu khi, So do danh vo mat vao ca mot lu li nhung "ong chii ", "bd chii" ciia xa hoi gom todn nhung quan dieu

gia, xo xien, co hoi chii nghia" [1; tr.36]

Nguyen Hoanh Khung da co cai nhin chan thanh va thau dao ve Vu Trgng Phung: "Vii Trong Phung la mot trong nhung tri thuc tieu tu sdn ngheo cam ghet sau sdc trdt tu thuoc dia, thiit tha cai then dai song quan chung ho dong, mong moi su doi thay nhitng chua nhan thuc dugc chdn li sau sac " [10; tr.319]

Sau nhung song gio, kho khan tuong chung nhu nhan chim mot nha van vai trai tim yeu dai, yeu nguai thi cuoi cung lich su van hgc da tra lai sir cong bang cho Vu Trgng Phung va cac sang tac cua ong. Tac pham ciia ong lai dugc chinh thuc dua vao giang day trong nha truang va dugc pho bien rong rai. Tieu thuyet Giong to, So do da dugc dung thanh phim, dugc du luan va cong chiing nhiet liet hoan

nghen, tan thuang.

Tom lai, tu truoc din nay van dl vl nhan vat trong tieu thuyet cua Vii Trgng Phung van luon la van dl ly thu, khong ngung thu hut dugc sir quan tam, tim hieu cua dong dao hgc gia, cac nha nghien cuu, cac giai phe binh van hgc trong va ngoai nuoc. 6 day, chiing toi chi tiln hanh khao sat tren tac pham So do cua Vii Trgng Phung. Chiing toi rat mong trong giai han dl tai da chgn se la ca hoi de chiing toi co thi tiln hanh khao sat, phan tich, li giai nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vu

Trgng Phung tren tinh than khoa hgc va toan dien nhat co the.

3. Muc dich, yeu cau

Vii Trgng Phung la mot hien tugng van hgc rat phuc tap va co nhieu y kien khac nhau cua cac nha nghien cuu vl tilu thuylt cua Vu Trgng Phung. Dong thai cung da co cong trinh nghien cuu vl tilu thuyet ciia ong. Nhin chung tat ca deu la thanh tuu dang kl va bai nghien cuu nay nguai viet se de cap den "The gioi nhan vat trong tiiu thuyet So do cua Vu Trong Phung ".

Khi tap trung vao giai quylt dl tai nay, nguai vilt se nhan thay dugc nhung cong hiln to Ian vo gia ciia nha van vao nen van hgc nuac nha. Tim hieu "The gioi nhan vat trong tiiu thuyit So do cua Vu Trong Phung" se giiip nguai vilt thay dugc tai nang sang tao nhan vat cua tac gia. Vi thong qua So do, Vu Trgng Phung da the hien but phap dieu luyen cua minh trong viec xay dung hinh tugng nhan vat song

dong, gan gui va rat thuc te trong cuoc song.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tilu thuylt S6 do cua Vu Trong Phung

Thuc hien dl tai nay, nguai vilt se hiiu them vl tu tuang, the giai quan, nhan sinh quan va quan niem vl con nguai rat doc dao cua tac gia. Vu Trgng Phung mot con nguai yeu dai, yeu cuoc song, ong da cong hien het sue lire cua minh cho van chuang, chinh vi thi ma nhung tac pham ciia ong co mot sue hut ki la khong

cuang lai dugc.

4. Gioi han van de

Vu Trgng Phung la mot cay but khoe va day tai nang sang tao. Ong viet nhilu thi loai khac nhau va thi loai nao Vii Trgng Phung cung gk hai dugc nhieu

thanh qua.

6 day, chiing toi xin giai han van dl nghien cuu trong viec tim hieu "The gioi nhan vat trong tieu thuyit S3 do cua Vii Trong Phung". De lam cho ro rang, cu the, truoc hit nguai vilt tap trung li giai quan niem nghe thuat ve con nguai cua Vii Trgng Phung trong tilu thuylt So do. Tren ca sa do, di vao khao sat, tim hieu nhan vat va phan loai cac kilu nhan vat. Cu6i cung, tim ra net doc dao trong nghe thuat xay dung nhan vat cua Vu Trgng Phung trong tieu thuyet So do.

5. Phwmg hirong va phuong phap nghien cihi

5.1. Phuong hirong nghien cuu

Dl thuc hien t6t dl tai nghien cuu "The gioi nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung ", truoc hit nguai vilt dgc lai cac cong trinh cua mot so nha nghien cuu, ghi chep lai va dgc true tilp tac pham cua Vu Trgng Phung de ban than nguai vilt nhin nhan lai van dl, tim hieu xem dau la cho dugc danh gia diing va cho chua dugc phat huy nham co dugc cai nhin diing dan han ve de tai. Ben canh do, chiing toi se bo sung va phat triln cai nhin ve nhan vat trong tieu thuyet So do.

5.2. Phuong phap nghien ciiu

nghien cuu, chiing toi da su dung phdi hgp mot so phuang phap chinh sau:

5.2.1. Phuong phap phan tich tong hop Phuang phap nay dugc su dung vai tan suat cao trong bai nghien cuu. Di tu viec khao sat phan tich tac pham ciia Vu Trgng Phung, dac biet la tilu thuyet So do, chiing toi chii y din nhung ylu to nghe thuat chinh lam nen net rieng lam nen tu tuong, quan niem vl con nguai cung nhu nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vu

Trgng Phung.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Dl thuc hien dugc muc dich dat ra trong pham vi tu giai han, trong qua trinh

Thi giai nhan vat trong tilu thuyet S6 do cua Vu Trong Phung

5.2.2. Phuong phap he thong Chiing toi su dung phuang phap he thing trong qua trinh nghien cuu de tu do co dugc mot cai nhin he thing vl quan niem, nhan thuc ve con nguai cua Vu Trgng Phung, dac biet tap trung a mang tieu thuyet.

Ngoai ra, de co cai nhin toan dien, khach quan khi danh gia van de, trong qua trinh nghien cuu chung toi con sir dung phdi hgp cac phuang phap khac nhu: phuang phap thing ke, phuang phap so sanh, doi chieu... vai chung muc nhat dinh ma muc dich cuoi cung la lam ro each hiiu vl the giai nhan vat trong tieu thuyet So

do cua Vii Trgng Phung.

Song song vai viec van dung phdi hgp cac phuang phap tren, chiing toi con van dung nhung kiln thuc hgc dugc vl cac khoa hgc lien nganh nhu: ly luan van hgc, thi phap hgc, phong each hgc,... dk phuc vu hieu qua van de nguoi viet da

chon.

GVHD: Tang Tan Loc io SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tiluthuylt S6 do cua Vu Trong Phung

CHTTONG 1 QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGlTOfl- CO Sd HINH THANH THE Gl6l NHAN VAT

TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG

Theo Macxim Gorki "Van hoc Id nhan hgc" co nghia la mgi tac pham van hgc dlu huang din con nguai. 6 mSi trao luu m§i tac gia, tac pham dlu co mot quan niem, mot each nhin va mot con nguai trung tam. Hay noi each khac, mgi sang tac van hgc deu lien quan din con nguai va quan niem nghe thuat ve con nguai a moi nha van khac nhau thi khac nhau. Vi vay, co thi xem quan niem nghe thuat vl con nguai la khai niem ly luan quan trgng bac nhat, dac biet la trong viec nghien cuu nhan vat trong tac pham van chuang.

1.1. KHAI NIEM QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGlTOI

1.1.1. Quan niem ciia cac nha nghien cuu \e quan niem nghe thuat ve con

nguoi

Con nguai luon la doi tugng mieu ta chu ylu cua van hgc. Du la tac pham tru tinh, tu sir, kich,... du la true tilp hay gian tilp thi van hgc ciing dlu mieu ta con nguai. Con nguai xuk hien trong tac pham dlu co nhung hanh dong, y nghi, thai do nhat dinh nham thi hien tu tuong ciia tac gia. Do vay, viec tim hieu nhan vat la tim hiiu quan niem vl cuoc dai va con nguai, la tim hiiu tu tuong, tinh cam ciia tac gia

doi vai nhan sinh.

Noi din nhung tac pham thuoc loai hinh tu sir noi chung va nhung sang tac van xuoi noi rieng, khong thi khong nhac din nhan vat, bai le noi dung tu tuong ciia tac pham dugc thi hien chii ylu a nhan vat. Doi khi nhan vat khong phai la noi duy nhat boc 16 quan niem vl con nguai cua tac gia, nhung day lai la noi the hien mot each tap trung nhat va sau dam nhdt quan niem vl con nguai cua nha van. Vi vay, "Quan niem nghe thuat ve con nguoi va sumieu ta nhan vat luon gdn lien voi nhau, trong do quan niem ve con nguoi co y nghia chi phoi, dinh huang each thuc

sang tgo nhan vat" [1; tr.44].

Dl co mot sang tao nghe thuat moi vl nhan vat, truoc hit nguai nghe si phai co mot quan niem vl thi giai con nguai va von song thuc te. De roi, hien thuc cuoc sing va con nguai se dugc nguai nghe si tim toi, ngam nghia tirng goc canh cu the dk phan anh vao trong nghe thuat ma sir phan anh nay khong phai hoan toan nguyen

mau hien thuc von co.

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tilu thuylt Sd do cua Vu Trong Phung

Dinh Tri Dung trong quyln Nhdn vat tieu thuyet Vii Trgng Phung, cho rang: "Quan niem nghe thuat ve con nguai Id mot khai niem ciia thi phap hoc, co su gan bo voi thi giai quan nhitng khong dong nhdt voi the gioi quan ciia nhd van. No Id each cdt nghia Id phuang dien chii quan trong each cam nhdn ciia nhd van voi con nguoi. Suy cho ciing, gid tri ciia van hoc chinh h a cho no da hieu, da cdm nhdn vd

chiem linh con nguoi sau sac den mite nao " [1; tr.43]

C) day, can phan biet quan niem con nguai va quan niem nghe thuat ve con nguai. Cu thi la, nlu a quan niem con nguai la mot pham tru tu tuong, dao due, xa hoi thi quan niem nghe thuat ve con nguai la mot pham tru nghe thuat tham ml.

niem tu tuong. That ra, quan niem nghe thuat va quan niem tu tuong la hai mat ciia

Hien nay, van con y kien cho rang quan niem nghe thuat dong nhat vai quan

nghe thuat. Tuy chiing khong phai la mot, nhung lai co quan he mat thiet vai nhau.

Ban vl khia canh nay, Tran Dinh Sir cho rang: "Quan niem tu tuong, triet li

van de, mac du quan niem tu tuong co lien quan va la su the hien ciia quan niem

ve con nguoi co quan he mat thiet vai quan niem nghe thuat. Chi co mot quan niem

nghe thuat khong ngitng ma rong, doi moi thi nhd van moi co kha nang phan anh cdc chieu sou, phongphu cua nhdn vat. Noi each khac, neu muon khdm phd su cdm

nhdn con nguoi toi muc do nao, thi can khdm phd quan niem nghe thuat ve con nguai thi Men trong hinh thuc mieu td nhdn vat" [14; tr.29]. Dieu nay the hien a cho la mot khi da hiiu quan niem nghe thuat ve con nguai thi chiing ta se hieu nhan

vat nay mot each sau sac va toan dien han.

Di sau vao quan niem nghe thuat ve con nguai cua moi nha van ta thay rang, do la sir kit tinh, hip thu tu the giai quan ve con nguai de roi tao ra mot cai nhin nghe thuat rieng cho minh. Quan niem nay phai khoa hgc va phai the hien dugc sir sang tao trong tu tuong ciia nha van. Tiic la, quan niem nghe thuat ve con nguai co thi y thuc mot each tilm nang, tin tai mot each vo thuc trong tu tuong cua moi tac gia. Khi mieu ta, nha van chi can xay dung nhan vat, thong qua nhan vat the hien dugc quan niem nghe thuat ve con nguai cua minh. Sir di sau vao thuc chat sang tao

no tao nen dau an rieng cua tirng nguai ma khong the Ian vao ai dugc.

vai nhung quan niem nghe thuat rieng da tao nen diem noi bat trong moi nha van,

Dong y vai kiln cua Tran Dinh Su khi ong viet Mot so van de thi phap hoc Men dgi a cho: "Quan niem nghe thuat ve con nguoi khong nhdt thiet da dugc nhd van y thirc mot each ro ret. Rat co the no Men dien mot each vo thuc trong y thuc

nhd van, vd khi mieu td nhdn vat, nha van tap trung chu y vao nhdn vat chit khong nhdt thiit chu y den quan niem ciia chinh minh. Tuy nhien nhieu nhd van Ion khi y

GVHD: Tang Tan Loc

\~2

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vu Trong Phung

thuc sit minh nghi thuat cua minh da co y thuc sdng tgo ra quan niem nghi thuat

mo7"[14;tr.30]

Ben canh do, "Quan niem nghe thuat vi con nguai ciia nha van la nhdn to qui dinh true tiip toi nhdn vdt. Dua vao do, nguoi nghien cuu se co co so chdc chdn di tim hiiu mot thdnh phdn co ban trong noi dung hinh tuong va de li giai

Co rat nhilu y kiln khac nhau ve "quan niem nghi thuat vi con nguoi" ciia cac nha nghien cuu. Vai tam quan trgng nhu vay, van de quan niem nghe thuat ve con nguai tra thanh mot miu chit quan trgng dk cac nha phe binh van hgc tren the giai noi chung va nuoc ta noi rieng dao sau, kham pha. Nghien cuu van de nay cung ding nghia vai viec kham pha mot phuang dien quan trgng trong the giai nghe

thuat ciia nha van.

Tom lai, quan niem nghe thuat vl con nguai phai mang dau an sang tao rieng ca tinh cua nguai nghe si, no gin lien vai cai nhin ciia hg ve the giai va con nguoi hien thuc. Truoc cac thi loai van hgc khac, do chiic nang va he thing phuong tien bilu hien khac nhau nen quan niem nghe thuat ciing co sir khac nhau quan trgng. Do la nhung diem ca ban cin thilt truoc khi di vao tim hiiu mot tac pham van chuomg

cu the.

1.1.2. Cach hieu ciia nguoi viet ve quan niem nghe thuat ve con nguoi

Tir xua din nay, quan niem nghe thuat vl con nguoi van dugc coi la thuoc do cua sir tiln bg nghe thuat. Trong lich su van hgc Viet Nam, khi cac nha nghien cuu danh gia cao vl Nguyen Du da kl din sir dong gop to Ian ve chu nghTa nhan dao trong quan niem moi vl con nguai ciia ong (con nguoi vai khat vgng tinh yeu ca nhan, quan niem vl chu trinh...). Tai thai ki hien dai, nlu co thi neu dan chiing mot truang hgp, phai neu ten Nam Cao. Vi nhung quan niem ve con nguai trong sang tac cua ong thai ki do, bay gia lai co nghia d!i vai nguai cam but horn nay. Nhung vin dl ma Nam Cao dat ra vl con nguai khong xa la vai chiing ta: Con nguai la gi? Hg tin tai nhu thi nao? Con nguai co so phan ra sao?...

logic to ehitc ben trong ciia nhdn vai" [1; tr.44]

Noi din con nguai, bao gia cung la vin dl trung tam cua mot nen, mot giai doan van hgc. Khi nhan dinh vl quan niem con nguai cua van hgc, Tran Dinh Su cho ring: "Thai dgi van hgc moi bao gio ciing bat ddu bang viec doi moi quan niem van hoc ve con nguoi. Vi the quan niem con nguoi se h mot trong nhimg van di co ban khi xet din van hoc Viet Nam thi ky? XX" [2; tr.54]. Tuy nhien, day la van de vua rong, vua kho, doi hoi mot sir khao sat, phan tich cong phu, ki luang.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vii Trong Phung

Vai viec tim hiiu nhung cong trinh khoa hgc cua cac nha nghien cuu ve quan niem nghe thuat vl con nguai, co the thay day la mot quan niem rat dugc chii y va xem trgng. Vi moi nha van deu co each hinh dung quan niem nghe thuat ve con

nguai rieng, ma ta dgc tac pham phai hieu dugc mai rut ra dugc gia tri tu tuong cua

tac pham.

Co the noi, con nguoi trong van hgc ia nhung con nguai vai nhieu dang bien

thi, da dien va phuc tap, tuy theo tirng the loai van hgc.

Trong tha tru tinh, ta co nhan vat tru tinh, do la nhung con nguai xuat hien dl boc 16 n§i niem truoc cuoc song cua tac gia, hg thuang khong ten va tu the hien

minh bang cam xiic, suy nghT cua the giai noi tam.

Trong tac pham kjch, nhan vat lai la nhung con nguai co hanh dong, co lai

noi cua chinh minh. Con trong tac pham van chuang, nhung con nguai trong tac phim dugc tac gia ta ra, kl ra bang lai ke, hg dugc tac gia ggi ten cu the. Do la nhung con nguoi co nhan thuc, co li tri va nhung con nguai khong nhan thuc, khong li tri. Doi khi hg hiiu do la chuyen khong the lam nhung buoc hg phai lam va luon phai lam. Hoac vi hoan canh cuoc song ma khien hg phai bien doi nhan each

cua minh, song vu Igi, hao danh theo nhung nhu cau cua cuoc song thanh thi. Vi du,

nhung con nguai trong So do, trong Giong to, trong Trung so doc dac... cua Vu

Trgng Phung, hay nhung con nguoi do dinh kien xa hoi, do bj nguoi dai khinh re ma biln doi din din nhan tinh tra thanh con nguai thua trong xa hoi nhu trong tac phim Chipheo, trong Mot bita no... ciia nha van Nam Cao va con nhieu nhung con

nguai khac nua.

Suy cho cung, con nguai trong van chuang mang dac trung, ban chat ciia con

nguai trong thuc te, dugc nha van nhao nang va sang tao hg de tra thanh nhung con nguoi da dang, nhilu bien thi va mang mot gia tri tham ml cao gan lien vai hoan canh xa hoi: "Con nguoi trong van hoc du Id sdnpham sang tgo ciia nha van, bao

gio vdn Id con de ciia thai dgi" [2; tr.54], Di sau vao quan niem nghe thuat ve con

nguai cung co nghTa la di sau kham pha mot phuang dien quan trgng trong the giai

thiic nghe thuat.

Nhu vay, quan niem nghe thuat ve con nguai la sir cam nhan tham ml ve con nguai nam in sau ben trong tac pham the hien qua each mieu ta, nhan thuc ciia tac gia. Ben canh do, quan niem nghe thuat ve con nguai con boc 16 phan nao tam tu, nhan each cua tac gia iy. Khong chi the, no con la noi ma nha van the hien tai nang sang tao cua minh thong qua viec khac hga con nguai trong cuoc song. Trong do quan niem vl con nguai co y nghia nhu la mot nhan to qui dinh, chi phoi each thiic

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Mo

nghe thuat ciia nha van, dong vai tro chi phoi cac yeu to khac ciia noi dung va hinh

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung

cam nhan nhan vat mot each toan ven, chinh the thi khong the bo qua quan niem

nghe thuat ve con nguai.

Noi nhu Dinh Tri Dung trong Nhdn vdt tiiu thuyet Vii Trgng Phung ve quan

niem con nguai la: "Co the noi Vii Trong Phung h mot nha van suot doi nghiin

sang tao nhan vat cua nha van. Tat ca nhung dieu tren nham muc dich la neu muon

ngdm vi con nguoi, co quan niem ro ret vi con nguoi. Nhung day Id mot quan niem

day mdu thudn, vita co nhimg khdm phd mai me hi vita co nhung lam he nghiem

trong, vita bo sung cho nhau, hi vita logi trie nhau, vita co mat on dinh hi vita co

nhitng biin chuyin trong qua trinh sang tdc " [1; tr44].

Vi vay, dl tim hiiu quan niem nghe thuat ve con nguai trong tieu thuyet So do cua Vii Trgng Phung cin phai co cai nhin nhay ben, linh hoat de hieu dugc dung

y nghe thuat ciia nha van.

1.2. QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON NGI/OI CUA VU TRONG

PHUNG TRONG TIEU THUYET SO DO

Trong tilu thuylt So do, chiing toi da tim ra hai quan niem ve con nguoi ciia Vii Trgng Phung. Do la dang con nguai "gia danh" va con nguai "suy doi", hai

dang con nguoi nay luon ton tai song song trong tac pham. Tim hieu hai dang nay, giiip chiing ta hiiu hon ve dung tam nghe thuat, noi dung tu tuong cua tac gia. Thong qua do, cang thiy dugc ro rang han cai nhin cua nha van ve con nguai.

Vii Trgng Phung da dam nhin thing vao cai xau, cai ram dai, cai vo dao dire ciia con nguai trong xa hoi mot each tinh te va sau sac. Ben canh do, nha van muon gui thong diep nhim canh tinh con nguai liic bay giai, giiip con nguai nhan ra dieu xiu xa, nghich le thuong de tu thay doi ban than song tot dep han.

Day ciing chinh la tam guang nhan dao an sau trong long mot nha van khat

khao yeu dai, yeu cuoc song - Vu Trgng Phung.

Dk tim hiiu ro han ve con nguai "gia danh" va con nguai "suy doi*' trong tac

phim So do, chiing ta di vao kham pha tirng dang con nguai mot.

1.2.1. Con nguoi "gia danh"

Theo Tit diin Tiing Viet thi "gid danh "co nghia la: "Muon tin, muon tieng

cua nguoi khac di di lira bip " [6; tr. 175]

6 day, chiing toi hiiu khai niem "Con ngiroi gid danh "trong tieu thuyet So do ciia Vii Trgng Phung theo nghia: Do la nhung con nguai muon danh tieng oai phong, hoa mi dl xung ho nhim che day ban chat that ben trong cua minh. Hg Igi

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuylt S6 do ciia Vii Trong Phung

dung nhung danh xung do dl vu Igi cho ca nhan, de tu ton vinh ban than. Do la

nhung con nguai gia doi, lira bip.

Trong tilu thuylt So do ciia Vu Trgng Phung, chiing ta thay xuat hien hang loat nhung con nguai "gia danh" va chilm uu the trong he thong nhan vat. Co the uac lugng, tilu thuylt So do cua Vii Trgng Phung khoang ba muai nhan vat co ten (chua tinh nhan vat dam dong va nhan vat khong ten), nhung chiing ta thay rang so lugng nhan vat la con nguai "gia danh'* da chilm han hai muai nhan vat, gan nhu

tuyet doi.

Hg dlu la nhung nhan vat chinh trong tac pham va diing nhung danh xung that cao quy, dang nl dl bao bgc ban chit that ben trong con nguai. Chang han nhu, Xuan toe do la mot con nguoi xiu xa, thip hen nhung lai dugc che day bai nhung danh xung to tac: "Doc toXudn ", "Me sitXudn ", "Anh hung cuu quoc ",... ba Pho Doan vai ban tinh ling la, dam dang nhung lai dugc phong la "Tiet hanh kha phong", Van Minh ngu dlt nhung van dugc coi la "Bgc dgi tri thite "... Nhung con nguoi nay thuoc du hang nguoi, dii mgi tang lap, thanh phan cua xa hoi. Dieu nay chiing to ring, day la mot tac phim dung len mot birc tranh rong Ian ciia xa hoi tu san thanh thi Viet Nam trong nhung nam ba muai cua the ki. Va tren buc tranh kho rong nay, noi bat han hin la nhtrng chan dung biem hga het sue dgc dao.

ben trong.

Ben canh do, khi Vu Trgng Phung co tinh xay dung he thong nhan vat la nhtrng con nguai "gia danh" chilm dai da si da khang djnh cho nguai dgc biet ring, khong co nhan vat nao sing that vai ban chit con nguai hg. Duong nhu hg sg phai dli mat vai chinh minh, sg nguai khac bilt dugc bg mat that cua minh nen liic nao hg cung mang mot vo bgc cao sang, quyen quy ben ngoai de che phu ban chat

d nhan vat trung tam Xuan Toe Do, Vu Trgng Phung da to ra rat xuat sic trong nghe thuat bilm hga. Cai ten Xuan Toe Do gin lien vai mot nguon goc xuat than ching liy gi dep de cua hin. Sinh ra thuoc ting lap duai day xa hoi, ml coi cha lln me, truang thanh trong moi truang bui dai, sing lang thang khong nha khong cua, lam du thu nghi ciia mot ke ma ca bong: "lay ddu he xo cho lam nhd, lay sau a cdc pho, lay ca a Ho Hodn Kiim hm com ", nhung nha sir luu manh, lau ca, ma lanh ma hin dot nhien tra thanh nguai thuomg luu tri thiic, dugc leo len cac dia vi cao trong xa hoi; nao la "quan li hiiu may Au hoa", nao la "Doc td Xudn", "nhd cai each xa hoi", "gido su quan vat", "nhd tran hung Phdt gido"... Tat ca dlu la nhung danh xung dang nl, dang qui nhung that chat han ching bilt gi va chi la mot thing nhat banh quin vol. Chinh vi vay ma khi hin tro thanh nguoi thuong luu, "anh hiing cuu quoc'" ma hin van co nhung tac phong ngay ngo, ban tien von

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vii Trong Phung

da dugc giao due bing lli song via he. Chi may cau dai khai nhu: "nude me gi", "me kiip "da lot ta dugc tinh each cua thang ma ca bong, doi tra, bip bgm nay.

Vai viec lam, hanh dong, ngon ngu, cir chi cua Xuan toe do, nguai dgc thay dugc mot diln hinh vl dang con nguai "gia danh" chinh hieu (vi trong tac pham, Xuan la nguai co nhilu danh xung nhat). Han la con nguai khong mang diing danh xung that ciia minh, mot thang ma ca bong chi dua vao tai lira gat cong them cai "so

do".

That vay, Nguyen Dang Manh trong Con duong di vao the gioi nghi thuat

ciia nhd van, ciing nhan xet nhan vat Xuan toe do rang: "Gid tri Men thuc ciia tdc phdm So do chinh Id a cho, qua van minh thang Xudn, da phdt Men duoc cai ban chat bip, vd co chi bip dy ciia tang lop nhitng ong chii, bd chii cua xa hoi thdnh thi

ngdy xua" [1; tr. 53]. Khong chi dirng lai a mot nhan vat Xuan toe do, Vii Trgng Phung con vach trin ban chat bip ay ca nhung tang lap thugng luu thuc thu. Dien hinh la cac nhan vat nhu ba Pho Doan, cu el fk^^^^^i^^^HQT^f'^ N c° Tuyk'"

iTuiruiI^P

Truoc het la nhan vat cu co Hong, goi lb cu op TwKi cmraJ^dhmu, hon nua chi mai 50 tuoi, do tuoi khong qua tre ciing khong qua gia, nhung thich dugc goi la cu el dk nguoi ta kinh trgng, ton sung. Theo le thuong thi muon dugc nguai khac kinh trgng truoc hit phai la nguoi co tai, dao due nhung ca hai cu deu khong co ma lai dugc phong la Hong 16 tu thieu khanh. Ro rang cu Hong ciing la mot nhan vat

khong khac gi so vai Xuan toe do, chi dem cai vinh hoa phu phiem ben ngoai de

che day sir ngu dot, hau danh, hu lau ben trong.

(cid:127) (cid:127)

Ong Van Minh mang tieng la du hgc sinh. "Ong sang Phap hoc sdu, bay

nam vd sau khi tro vi nude thi dam ra ghet van bang nhu nhimg hoc sinh quay ve to qudc ma khong co mot manh van bang nao ca". Thuc chat viec di du hgc vai han chi la mot cai co dh di choi, dl dugc lay oai vai thien ha. Khi ve nuac, ong hang hai cl dong phong trao "Au hoa", "thi due the thao" dugc ton la mot "nha cai each xa hoi". Luon to ra minh la nguai hgc cao hieu rong, tu xung la nguai van minh de

venh vao vai nguai, vai dai. Thuc chat han la mot ten ngu dot, ham danh Igi, Igi

dung nguai khac de kiem chac cho ban than. Cai ten Van Minh ciing la sau khi lay

vg giau mai co: "Tin vo ong Id Vdn, ong la Minh thi ong ddt ngay Id Vdn Minh, ten

vo ong d trin ten ong, tin ong doi dudi, cho no co ve ninh dam ".

Khong dirng lai a nhan vat tri thirc gia tao Van Minh, mot nhan vat het long

vi sir nghiep Au hoa "ram" - nha mi thuat Typ Pha No ciing chang thua kem gi. La

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

mot nguai van hay ki ten a cac bao muc phu nir la TYPN (tire "Toi Yeu Phu NO"), nguai chuyen "hau ha cai sdc dep ciia dan bd " bang nhung kieu quan ao each tan

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung

nhu: "Chiem long", "Ngdy tha", "Day thi", "Ngitngtay", "Omo", "Hay cho mot

phut",... va luon khuyen phu nir an mac tan thai va ho hao binh quyen, giai phong phu nir, nhung khi vg ong mac quan dai trang thi ong lai noi tran loi dinh. Ong chi bilt giu* cai danh gia cho ban than con nhung ai khac thi mac ke, that la trai ngugc khi keu ggi mgi nguai cung mac thu trang phuc ha hang, kheu ggi nhung lai bat vg

phai an mac kin dao theo truyen thong, ne nep: "Doi voi loi dy a?....phu nit nghia Id

vo con chi em nguoi khac, chit khong phdi va con chi em ciia toi. Gia dinh toi thi cu

phdi theo co, khong duac co hgng dan bd an mac tdn thai nay kheu vii, mai cho

phiin, roi hi vi nhd chiti hi me chong bang nhirng li thuyit binh quyin voi giai

phong!".

Vai nhan vat nay, Vii Trgng Phung da chi ra nhung luan dieu ve "binh quyen", vl "giai phong phu nit", hay ca phong trao "Au hoa", "cai each trang phuc"... thuc chit chi la cai phong che day sir phinh pha, lira gat, xao tra. No la "chit men" loi keo phu nu thanh thi tan thai rai vao con duang an chai truy lac.

Hay co Tuylt, co Hoang Lion, ba Pho Doan la nhirng nguoi dugc coi la bac "thugng luu - tri thiic", sing trong gia dinh danh gia nhung dua doi theo loi song phuang Tay lang man, tan thai. Co Tuyet thi khoe minh la mot "ban sit nit", nghia

la con tan mot nua. Co Hoang Hon thi tu hao vi minh la mot phu nu tan tien, "giu trinh tiit vai ca hai nguoi! Chdng vd tinh nhdn ". Ba Pho Doan thi hanh dien "thu tilt" vai hai dai chong nen dugc phong la "Tiit hanh khdphong".

Duai ngoi but ciia Vii Trgng Phung hang loat nhung con nguoi "gia danh" da din bi ong lot mat na mot each tai tinh. Ong de cao hg len den dinh diem roi "hat cing" hg, dk cho hg tu bgc 16 ban chat that cua minh. Vu Trgng Phung da vach bo mat tirng nguai mot ma khong he khoan nhugng. Tu nhan vat binh thuang den

nhung "thugng luu - tri thiic", nhung nguai co dia vj trong xa hoi. Chang han nhu: Nha Chinh tri Bao hoang, su Tang Phu, die to* True Ngon do de trung thanh cua Freud. Day con la nhung bgn lang bam, bgn canh sat Min Da, Min Toa, vua ta, vua Xiem... Tit ca hg dlu la nhirng con nguai xau xa, vo dao due va gia tao, chinh hg da lam cho xa hoi quay cuing vai nhung tro cai each bip bgm, dua doi theo loi song

"van minh ram" ma xa hoi thuc dan da mang lai. Ben canh do, Vii Trgng Phung con khing dinh them vai ban dgc khong chi co nhung con nguoi a day "gia danh" ma

con co ca xa hoi liic bay gia ciing "gia danh".

Dgc So do ta thiy, Vu Trgng Phung khong mieu ta noi tam nhan vat ma chi khic hga dien mao bl ngoai va hanh vi ciia nhan vat de roi tu* do lam noi bat len sir xung dot, mau thuan giua hinh thirc va noi dung cua nhan vat. Dien mao ay thuang

mang nhung net ki quai, phi logic, rat tire cuoi.

GVHD: Tang Tan Loc

; g

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vii Trong Phung

Chang han, chan dung cu co Hong: "Tuy giira miia he, cu cung mac do bong

vd di gidy da. Cu vao thi mot miii khong khi sac lin nhitng mui ddu bgc ha ciing

theo cu vao phong. Tren nguc cu co may cuong huy chuang... ". Hay khi tac gia

mieu ta con trai cu - ong Van Minh - mot nguai luon co dong mgi nguai theo

phong trao the thao, ren luyen sire khoe thi lai co dang nguai: "cao ngdng, gay det,

16 hau, hai mat nhu 6c nhoi, tdc ciing uon quan, du phuc hi du lich " (lai thuang trang dilm bang phan son ciia phai dep) va con nhieu nhirng nhan vat khac ntra.

Mat khac, qua So do tac gia da gieu nhai nhan each con nguai bang viec lay

nhtrng "phao" danh tieng de tu dua minh len cao, nhin be ngoai thi luon to ra co

nhan each, co nghia li trong khi thuc chat khong co nhan each, khong co chiit nghia

li nao ca. Dam nhu mu Pho Doan nhung luon mieng reu rao chuyen thu tiet tha hai

dai chong, han ntra con dugc ban tang bang "Tiit hanh kha phong". Mot thang ma

ca bong, dau duang xo chg, vo lai, vo giao due nhu Xuan Toe Do ma lai tra thanh

"bgc vi nhdn ", "doc td", "triet gia ", "anh hiing ciiu quoc ".. .Tat ca chang hay ho

gi ma chi nha vao sir may man, lira bip, doi tra de roi liic nao cung khoe khoang, vo

nguc xung ten cho rang minh la hay, la gioi.

Dong y rang, khoe ciing la mot thoi thuang tinh ciia con nguai, neu con

nguai muon boc 16 nhu cau diing liic, diing cho. Nhung trong So do, tac pham da

tao ra hang loat nhan vat khoe khoang rat vo nghia li (Xuan Toe Do, cu co Hong,

ong Van Minh, su cu Tang Phu...), khoe mot each song sugng. Dien hinh la "ngay

hoi dam ma" ciia cu co To, khong chi con chau khoe ma tat ca nhung nguai tham

du cai ngay Hanhphuc cua mot tang gia nay deu khoe: Co Hong ong khoe sir gia lu

khu, Co H6ng ba khoe dam ma to, vg Van Minh khoe cai mu man trang vien den, co Tuylt khoe cai ao dai voan mong, trong nhu ha ca nach va nira vii, ban be ciia cu el Hong thi khoe du loai huy chuang va du kieu rau ria, cau Tu Tan thi khoe cac loai may anh va tai chup anh, Min Do, Min Toa thi khoe uy tin nghe nghiep dugc

thue lam bao ve dam ma...Duong nhu liic nay tac gia muon cho ta cam nhan rang,

khong phai mot ca nhan thich khoe ntra ma ca mot xa hoi ciing deu thich khoe, tat

ca deu that la 16 bich va nho nhang.

Nlu nhu a Giong to, Vd di, Vu Trgng Phung da the hien dugc tinh each va si phan cua nhung lap nguai thong tri va bi tri thi a So do chi tap trung phan anh dai sing cua tang lap thugng luu thanh thj dang chay theo phong trao "Au hoa" mot each nhl nhang, kech cam. Tac gia tao ra ca mot xa hoi hai huac ma trong do ai ciing buon cuoi, 16 bich, nho nhang, nga ngan, nghich li, vo nghia giong nhu nhtrng con rli dang lam tro hi cho thien ha. Khong phai ngau nhien ma cau chuyen So do dlu xoay quanh mot gia dinh "gidu cd vao bde nhdt nhi Ha Thanh "- gia dinh cu co

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Mo

Thi giai nhan vat trong tieu thuylt S6 do cua Vu Trong Phung

H6ng. Do la vi Vu Trgng Phung vin co y thiic cham bilm, da kich, phe phan quyet liet vao nhtrng bgn tu san, truang gia thanh thi- nhung ke ma ong vo cimg cam get, bao gia cung hien huu vai mot bo mat gia doi, xao tra. De roi cuoi ciing ong boc trin tit ca bo mat nhl nhang, thli nat, dieu gia ciia mot xa hoi thugng luu.

Khong chi thi, Vu Trgng Phung con da kich, cham bilm sau cay nhung ke mugn danh la bac tu hanh, trung thanh theo dao Phat - Su cu Tang Phii. Cho du hin kheo che day din dau thi ban chit that la gia dli, 16c lira, pha giai khong thi phu nhan, diln hinh a chi tilt Su cu Tang Phii mai Xuan uong rugu va an thit cho.

Tom lai, qua viec phan tich tren ta thiy, nhtrng nhan vat trong tieu thuyet tir hanh dong din viec lam deu el tinh che day ban chat con nguai. Hg chi Igi dung danh xung dl kilm chat, vu Igi cho ban than. Dl roi cuoi ciing tao ra tieng cuoi, hai huac cho nguai dgc va cho ca xa hoi. Vu Trgng Phung da diing tieng cuoi lam vii khi dk cong kich tl cao len an cai xa hoi tu san day thoi nat va can ba. Dong thai tac gia con vach trin cai gia tao ciia phong trao "Au hoa", "Thi due thi thao", "Giai phong phu nu"... dang phat triln rim ro liic bay gia. Chinh nhung phong trao nay, da loi keo con nguai din l!i sing hu hong, an chai truy lac, cha dap len thuan

phong my tue cua nguai Viet Nam.

1.2.2. Con nguoi "suy doi"

(3 phin phan tich tren, chiing ta da hieu ro han ve con nguai "gia danh". Chinh sir phan tich nay, la chia khoa ma ra canh cua dau tien giiip chiing ta kham pha vl con nguai "suy dli" trong tilu thuylt So do ciia Vu Trgng Phung mot each

sau han va toan dien han.

Theo Tit diin Tiing Viet, "Suy doi" co nghia la: "Suy sup vd doi bgi" [6;

W416].

d day, chiing toi hiiu "Con ngw&i suy tfdi" trong tieu thuyet So do ciia Vii Trgng Phung theo nghia la: Con nguai da danh mat di gia tri tot dep ve mat dao dire, nhan each, phim hanh vin co ma chay theo danh vgng cua dong tien va quyen

lire.

Trong tilu thuylt So do, ta khong tim thiy mot nhan vat nao dap irng dugc chuin muc dao dire ca. Tit ca con nguai trong ay chi toan lira gat, doi tra, Igi dung Ian nhau nhim muc dich rieng cho ban than. Con cai thi Igi dung cai chet cua cha de dugc len chirc, chau chic thi Igi dung cai chit ciia ong de dugc huang gia tai, de liic mit dua tinh, d& pho truang than thi...vg thi lira ching di ngoai tinh, chong thi Igi dung vg dl dugc nguai khac toi nghiep, thuang hai, ke vo van hoa, vo dao diic thi dugc ggi ong nay ba ng, dugc ton sung la nguai tri thiic... Tat ca hg deu bang

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

hoai vl mat dao diic, dli bai vl mat phim hanh, nhan each. Chinh vi le do ma nguai vilt da nhan thiy dang con nguai "suy doi" trong tac pham.

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do cuaVu Trong Phung

d chuang XV (Hanh phuc cua mot tang gia...), tac gia da de cho cai xa hoi thugng luu iy vui ve "dieu hanh" sau quan tai cu co To, tu dong phai ra truoc mat mgi nguai tit ca cai gia dli, vo dao diic dugc khoac ben ngoai bang lop ao van minh, Au hoa. Khong chi nhtrng nguai trong gia dinh cu co Hong ma con ca mot lap thanh nien, lao iu dai dien cho nhan vat dam dong ciing tham du cai Hanh phuc cua mot tang gia. Va chi co din vai tilu thuyet So do ciia Vii Trgng Phung thi ta mai thiy dugc ro ban chit con nguai "suy doi" la nhu the nao trong cai xa hoi "gia danh" iy. Hg thuc sir da mat hit nhan tinh dl chay theo dong tien, dia vi, danh vgng.. .pha tan nhtrng gia tri dao due ciia ong cha ta tir ngan xua gin giu.

d day, chiing toi se tap trung chii yeu vao chuang XV de phan tich dang con nguai "suy dli" trong tilu thuylt So do cua Vu Trgng Phung. Bai le, day la chuang ma nha van khic hga ro net nhit su bang hoai dao diic, nhan each, pham hanh ciia con nguai mot each ro rang va sau cay ngay each dat tieu de cho chuang: "Hanh phuc cua mot tang gia ". Thoat nghe, nguai dgc co the nghi nha an ac khau khi bia ra mot sir kit hgp oai am, tra treu gitra hai y niem doi lap nhau "tang gia" va "hanh phuc". Day la mot tua dl chua day mau thuin; ai lai hanh phiic, vui ve trong sir ra di vinh vien cua nguai than? Nhung khi dgc het chuang nguai dgc mai va le rang dilu do la sir that, su that cua dai sing, sir that ciia xa hoi thanh thi duang thai, sir that ma tac gia muln phanh phui dc cho ban dan thien ha thay dugc nhtrng con nguai trong xa hoi iy dang din bi sire manh kirn tien, vat chat bao mon di gia tri

dao diic nhu the nao.

Qua diing nhu thi, trong canh tang gia dau xot, dang le ra nguai ta phai the hien tinh cam chan thanh nhit thi a day tac gia lai de cho nhan vat hien len nhu nhung ke 16c lira, vo nhan tinh quen di cac gia tri truyen thong ciia dan toe. Truoc tien la nhan vat cu cl Hlng, khi ding sinh thanh cua minh da vinh vien lia xa, ong khong hi xot thuang dau khi ma chi bilt hat mai mot diep khiic nhat nheo "biet roi, kh6 Idm, noi mai!" din mot ngan tam tram bay muai hai Ian, hut den 60 dieu thuoc phien, nlu so tai thi khong ai vugt qua dugc tai hut thuoc cua ong. Ong sung duang din do de me: "Ndm hut thuoc ma cu mo mang, khao khdt nghi den gidy phut duac di chon cha di duac mac do Xogai, lu khu chong gay, vita ho khac, vita khoe miu mao di cho thiin ha chi tro khen ngoi: Ui kia con giai Ion da gid din the kia kia!... ". Nghi din do ma cu dang trao sung suong, diing la mot niem hanh phiic quai dang ciia cu cl. Ro rang, ong la mot nguai vo tinh, bat nhan bat nghia. Den day, Vii Trgng Phung da sir dung nghe thuat phong dai de phai bay thoi an chai, sa xi, tim

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The giai nhan vat trong tilu thuyet So do ciia Vu Trong Phung

thu vui trong nhung lilu doc dugc, chinh no da huy hoai nhan each Ian nhan tinh

ciia con nguai.

Dli vai nhan vat Van Minh - mot diia chau dich ton ciia cu co To. Dugc

sang Phap "an nhilu hgc lam" mong dem kien thiic ve lam rang ra tong mon.

Thi nhung khi ong benh, ching nhtrng hin khong mong ong khoi ma han lai liy kiln thiic Tay hgc ra dl gilt ong minh bing thuc hien chinh sach "nhieu thay thli ma" nao la thiy Lang Ty, Lang Phe, Tay, Ta, Tau.

Khi Xuan toe do vo tinh lam ong chit, Van Minh lai sung suong vi dugc giai thieu san phim thai trang dam ma, quang cao tiem may Au hoa cua gia dinh. Hon ntra, Van Minh cang sung suong han vi "chiic thu da roi vao thai ki thuc hanh chit khong con Id li thuyit viin vong". Thi ra vi tien ma con nguai phai hanh dong mot each man rg "tan tan luang tam", tan bao, doc ac. Vii Trgng Phung da cuoi nhung cai cuoi iy la cai cuoi hin hgc, cay ding cho nhan tinh the thai, ong da sir dung tilng cuoi cham bilm kia boc 16 nhan each con nguai da bi bang hoai ma truoc tien

la giai thugng luu tri thiic.

Con Van Minh vg thi chi nghi den liic minh dugc mac nhung bo do tang tan thai, hip dan: "Bd Van Minh thi sot cd ruot vi mai khong duac mac nhitng bo do xo gai tdn thai, cdi mu trang viin den...Nhimg cdi rat an voi nhau ma tiem Au hoa mot khi da lang xe ra thi chi cd thi ban cho nhung ai cd tang thuang dau don vi ke chit

cung dugc huang chut it hanh phiic d doi"

Mot nhan vat tieu bilu cho dang con nguoi "suy doi" trong tieu thuyet So do ciia Vii Trgng Phung do la ba Pho Doan, mot phu ntr da mat het pham hanh. Cai dang cuoi a nhan vat nay da bit dau tu* cai ten cua ba ta - pho Doan. Thoat dau mai nghe qua cii tuong la mot nguai doan chinh, dirng dan nhung thuc sir ba la mot mu me Tay dam dang, ll bjch. Tuy diing tuoi ma van thich mac nhtrng bo do "kheu ggi", vin thich chay theo phong trao "the due thi thao", "vui ve tri trung" mot each nham nha, ll lang nhu muon "cua sung lam nghe".

Ba Pho Doan gay dugc in tugng dam dli vai nguai dgc truac het bai "can tinh" dam dang cua ba tir cai ham hi ban nang khi Ian dau tien bi cuang hiep cho din khi "giac ngo" bai ly luan ciia ong Die To True Ngon. d ba, tir y phuc din cac trang dilm, tir hanh vi din loi noi dlu thi hien ro tinh each lang la, dam dang. Mu di chua thi tim cai chua ma bgn "su md cu vd Id Phdt di xuong ban con cho nhung

dan bd cau tit". Mu ngam ngui thuang cam, tim each ciiu Xuan toe do "tre trung", "dai dot" khi no bi duli viec vi bi bit giam khi pham toi nhin trom mot co dam dang thay vay. Mu vao bulng tim thi gia dii mon nghe kheu ggi Xuan, "thinh thodng hi vd vao bung, vao diii bi bach ". Nghe Van Minh kl co mot ong bac si nao do toan

GVHD: Tang Tin Loc 22 SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tieu thuylt S6 do cua Vii Trong Phung

hilp dam benh nhan la ba trgn trung len hoi din dap: "Ai? Ai? Ai the? "thi ra ba lai them khat, nong long dugc lam benh nhan ciia ong bac si do. Khong dirng lai a do, ba con ling la din muc gian diu vai Xuan - vi hon phu cua Tuyet, neu tinh theo vai vl thi phai ggi ba bing di. Dl roi nha Xuan ma ba dugc phong bang "Tiit hgnh kha phong". Bing nhung chi tilt diln hinh nhu the, Vii Trgng Phung da phai bay cho chiing ta thiy cai xiu xa, da bin, dam dang cua ba Pho Doan den muc phai suy doi,

huy hoai dao diic von co cua minh.

Khong chi Ba Pho Doan hu hong ma ca co Tuylt, co Hoang Hon cung hu hong ca. Truoc hit, nha van ta Co Tuylt, la mot phu nu con nha danh gia, lai co nhan sic nen khi hu hong thi chi "hu hong mot nua". Tuyet tir nhan minh "trang ban su nit", trong co 16 ro net ling la, lang man ciia mot co gai tan thai trong xa hoi nhin nhao ngay iy. Dua tang ong noi, Tuylt mac bo trang phuc dam ma "Ngdy tha", ntra kin, ntra ha vai ve mat "buon lang man" vi "ban giai" khong den, muon tu tir cho xong chii* khong phai thuang xot ong noi dang nam trong quan tai. Chinh

dilu do da lam cho cac vi tai to mat Ian di dua dam chi nhin vao ve kheu ggi ciia

Tuyet.

Co Hoang Hon thi cung ching thua kern gi, la mot nguoi co chong nhung van cong khai co nguoi tinh, ngang nhien ciing tinh nhan di khach san trang hoa, ching nhung co khong xiu hi vai hanh vi vung trom ciia minh ma co con xem do la mot viec tan thai, theo mlt, phii hgp vai trao luu quy toe: "Chi cd dan ong Id khdng bao gid cd nhitng tu tuong din the md thoi! Chit dan bd, doi bay gid, ai cung nghi din nhu thi cd! Co chong thoi md khdng cd nhdn tinh? Thi Id hen, Id xdu, Id khdng due hanh gi cd, khdng cd thong minh nhan sac gi cd nen chdng ma nao no chiml Niu toi khong cd nhdn tinh bgn huu toi se khinh bi toi, toi con song voi doi sao duac? Cd an cho choi moi ggi Id trdu chit?... ". Voi tu tuong nhu the thi nhan phim, dire hanh cua nguai phu nu a dau? Phim chit cua con nguai phai chang da bi vui lip bai ding tiln, danh vgng, lli sing truang gia sa hoa, phii phiem?

Nhung tuong nguai lam ching khi thay vg minh ngoai tinh se rat dau kho hay gian du ciing cue. Nhung khong, tit ca dlu ngugc lai, ong Phan Mgc Sung - ching co Hoang Hon ching nhung khong ghen tuong, khong gian du, khong giiu dilm ma ong lai con rit doi sung suong, hanh phiic ma con muon Xuan Toe Do reu rao chuyen do bing each nlu gap ong hay noi mot cau rang: "Thua ngdi, ngdi Id mot nguoi chong noc sung" . Bai le, chuyen vg minh ngoai tinh ong se moi dugc tiln tir bl vg - cu cl Hong va se dugc "din bu thiet hai" bang mot khoang tien khong nho. Sir vo dao diic cua ong cang thi hien din cao trao khi dang khoe ma van diii tay vao thing Xuan "mot cdi gidy bgc nam dong gap tu" de tra cong cho Xuan.

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Ca0 Kim Mct

The giai nhan vat trong tilu thuylt So do ciia Vu Trong Phung

Lay mot vai nhan vat chinh trong tilu thuylt So do cua Vu Trgng Phung lam vi du, co thi thiy nha van da ve nen hang loat nhtrng con nguai "suy doi", vo dao due, bang hoai vl mat gia tri phim hanh, nhan each trong quan he cha con, vg ching dang len an, dang phi nho.

Co thi thiy, trong cac nha van hien thuc phe phan chua co ai quan tam sau sic din kilu con nguai "suy doi", xiu xa, vo dao diic nhu Vii Trgng Phung. Ho Bilu Chanh - mot nha van Nam B6, co cong Ian trong buoi hinh thanh tilu thuyet hien thuc, co nhtrng dli mai trong dl tai, xay dung nhan vat, sir dung ngon ngu dan da dk kl truyen. Nhung H6 Bilu Chanh van diing tren chuan muc dao li d^ nhin nhan va danh gia con nguai. Ching han he thing nhan vat trong cac tilu thuylt: Cha con nghia nang, Con nhd ngheo, Con nhd gidu, ...van dugc nhin nhan theo hai tuyln rach roi; nhtrng ke bit nhan doc ac thuang la nha giau, nhung nguoi sing co nhan co nghia thuang la nguai ngheo. Vi thi, trong tac phim ciia ong chi co nhung nhan vat "nha ngheo" nhit thai hoac do hoan canh ep buoc ma nhat thai pham toi nhu Trin Van Suu trong Cha con nghia nang chii khong co nhan vat "suy doi", vo

nhan tinh, vo dao due theo diing nghia cua no.

Khuynh huang dao li nay con bit gap a Ngo Tit To vai tieu thuylt Tat den, diln hinh la nhan vat chj Dau. Chj vua dai dien cho hang nguai nong dan bi chi do thuc dan nua phong kiln dan ap, day dga, lai vua diln hinh cho ve dep dao li ciia nguoi phu nu Viet Nam. dam dang, chung thiiy, yeu thuang ching con. Trong mgi hoan canh, du bi din vao duang ciing phai an rl khoai, ban con, ban cho...nhung luang tam con nguai chi thi khong gi co the mua ban, trao doi dugc.

Chi din voi So do, ta mai thiy dugc thuc chit cua mot dang nguai "suy doi" trong xa hoi la nhu thi nao. Nhung con nguai nay luon co mat vai nhung xau xa, dam 6, bi li, vo dao dire, vo nhan tinh.

Mot nhan vat dang chii y trong tilu thuylt So do cua Vu Trgng Phung - do chinh la nhan vat ong Hai - em ruot cua cu cl Hong. Tuy la mot nhan vat phu, chi xuit hien mot lin trong tac phim 6 chuang VII - "Nguoi vi hon phu... ", nhung neu chiing ta chii y co thi thiy day la nhan vat duy nhit khong thuoc dang con nguoi "suy dli", ciing khong thuoc dang con nguai "gia danh". Ong Hai la nguoi duy nhat that long that da yeu thuang, quan tam, cham soc cha minh - cu Co To: " ngoi suot dim ngdy d ddu giudng bd di nang bd day, di do bd nam xudng, de dua cdi ong nho..Me xuc mot thia chdo...6ng khdng ghen ti vi cu Hong cit an vi md hut thuoc phiin, vi cdc chdu khdng cham sdc din ong cu gid. Ong thdy chi mot minh ong vdt vd thi long hiiu di cang tang". Vi ong Hai xuit than tir mot nguai nong dan "an cu he nghiep noi thdn qui nen bi coi re ". Chinh vi le do da thi hien tu tuong, cai nhin

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Ca0 Kim Ma

The giai nhan vat trong tilu thuyet So do cua Vu Trong Phung

vl nguai nong dan ciia Vii Trgng Phung. Duong nhu trong mat nha van, nguai nong dan trong cai xa hoi nay chi thuoc vao hang nguai "thap cl be hgng", song mot each nhan ha, chi biet "an phan thu thuang".

nghia nhan van chan chinh, cao dep cua tac gia.

Co le, Vii Trgng Phung khong tin vao siic manh ciia nguoi nong dan, nen ong da dk nhan vat ong Hai khong dam he mot tilng che trach khi nhin thay anh minh, chau trai, chau dau minh lam nhtrng hanh dong khien ong phai kinh ngac, hay "ong cung khong dam day bao gi, moi khi Nga ra tinh md hi vi Idng mot it ngon ngu hoac cit chi cua cuoc van minh tien bo d xit ta ". Phai chang, qua nhan vat ong Hai, Vii Trgng Phung muln goi gim mot thong diep rang chi co nguai nong dan mai that tha, chit phat, luong thien khong lira gat, doi tra, muu mo thu doan nhu ting lap tri thiic tilu tu san duang thai. Nha van muon yeu thuang, tin cay con nguoi nhung con nguoi do phai diing nghia "con nguai". Do ciing chinh la chii

Tom lai, qua nhtrng tim hieu ve quan niem nghi thuat vi con nguai cua Vii Trgng Phung se la mot co so vting chic cho chiing ta di va tim hieu the gioi nhan vat kha phong phii va ciing day phiic tap trong tieu thuyet So do.

GVHD: Tang Tin Loc 25 SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tilu thuylt S6 do cua Vii Trong Phung

CHUONG 2

NHAN VAT VA KIEU NHAN VAT

TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG

Noi din Vii Trgng Phung, nguai ta thuang nghi ngay den mot loat nhan vat dugc coi la nhung diln hinh bit hu trong cac tilu thuylt ciia ong. Nhung chung quanh thi giai nhan vat trong tilu thuylt ciia Vii Trgng Phung van con ton tai khong it vin dl mau thuan, phiic tap, kho li giai ma nguai nghien cuu can phai dao sau, kham pha. Nhtrng mau thuan nay chu ylu vl mat tu tuong ciia nha van thi hien ro nhit a thi giai nhan vat vua dong diic, phiic tap, vira co nhung net rat rieng, rat Vu Trgng Phung. Chinh vi vay, di vao thi gioi nhan vat ciia Vii Trgng Phung la nam cai diu m!i d^ kham pha toan bo tu tuong va thi giai nghe thuat ciia nha van.

2.1. NHAN VAT

2.1.1. Khai niem nhan vat trong tac pham van hoc

Trong Tir dien van hgc, nhan vat van hgc dugc Lai Nguyen An cho rang: "Nhdn vdt vdn hgc Id mot dan vi nghi thuat, no mang tinh udc le, khdng the bi ddng nhdt voi con nguai cd that, ngay khi tdc gid xdy dung nhdn vdt vai nhimg net rat gan voi nguyen mdu cd that. Nhdn vdt van hoc Id su the Men quan niem nghi thuat cua nhd van ve con nguoi; no con cd the duac xdy dung chi dua trin co so quan niem dy. Ynghia ciia nhdn vdt van hoc chi co duac trong hi thong mot tdc phdm cu the. Vai tro vd dac trung ciia mot nhdn vdt van hoc boc 16 ro nhdt trong phgm vi van di "nhdn vdt vd tdc gid""[8; tr.1254]

Voi each hiiu nay, nhan vat van hgc dugc nha van sang tao ra, hu cau ra dl thi hien tu tuong, tinh cam, quan niem, thai do,... ciia nha van doi vai cuoc song. Vi vay, trong mot tac phim van hgc, nhan vat dong vai tro, chiic nang vo ciing quan trgng, tim hiiu ro chiic nang cua nhan vat se giiip ta hiiu ro hon ve vai tro, nhiem vu ciia nhan vat dugc the hien trong tac pham.

Dl xay dung thanh cong nhan vat, nha van phai co kha nang dong cam, phat hien ra chilu sau cua nhan vat, phai hiiu dai va hiiu nguai. Do do, nha van phai mieu ta nhan vat sao cho co sue thuylt phuc nguai dgc. Noi nhu Tran Dinh Sir trong Mot s6 vdn de thi phap hoc Men dai: "Ca ngoi nhdn vdt Id ca ngoi doi, len an

nhdn vdt Id lin an doi. Xot xa nhdn vdt Id xot xa doi" [14; tr.26]

Ben canh do, Trin Dinh Sir con cho ring: "Nhdn vdt van hoc Id con nguoi

duac nhd van miiu td trong tdc phdm bdng cdc phuang tien van hoc "[14; tr26]

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Ca0 Kim Ma

The giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung

Nhin chung, nhung con nguai dugc nha van mieu ta nay co the dugc mieu ta

dai tir nhan xung nao do ma khong co ten cu the (nhu bd cd trong Chi Pheo, mu nao

trong Truyin Kieu hay mot ong thdy so, mot chi hang mia trong So do,...).

Nhan vat van hgc khong gilng voi cac nhan vat thuoc cac loai hinh nghe thuat khac. d day, nhan vat van hgc dugc thi hien bang chat lieu rieng la ngon tir, vi vay dl hiiu nhan vat van hgc doi hoi nguai dgc phai van dung tri tuong tugng, lien tuong dk hinh dung lai mot con nguoi hoan chinh.

Co thi noi, nhan vat van hgc la mgt hien tugng het siic da dang va phong phii. Nhung nhan vat dugc xay dung hanh cong tir xua den nay bao gia cung la nhtrng sang tao doc dao va khong lap lai. Trong mot tac pham van hgc, nhan vat co mgt chiic nang vo ciing quan trgng, tim hieu ro chiic nang cua nhan vat se giiip ta

hiiu ro han vl vai tro, nhiem vu cua nhan vat dugc nha van the hien trong tac pham.

Chiic nang ciia nhan vat van hgc do la khai quat nhung tinh each, hien thuc cuoc sing va thi hien quan niem ciia nha van ve cuoc dai. Vi tinh each la ket tinh ciia moi truang nen nhan vat van hgc la nguai dan dat doc gia vao cac moi truang khac nhau cua doi sing. Nen khi xay dung nhan vat, nha van thuang gan lien no voi nhung vin dl ma nha van muln dl cap. Ching han nhu, khi nhac den mot nhan vat, dac biet la cac nhan vat chinh, nguai ta thuang nghi ngay den cac van de gan lien

ki hoac so luge, sinh dong hoac khong ro net, xuat hien mot Ian hoac nhieu Ian, thuang xuyen hoac tirng liic, co khi lai giti* vai tro quan trgng hoac khong anh huang nhilu din tac phim. Chinh vi vay, nhan vat van hgc co the la nhung con nguai co ten (nhu Chi Pheo, chi Dau, Xuan toe do, Tam, Cam...), hay co the la mot

Trgng Phung...

Tom lai, nhan vat luon la dli tugng trung tam, la linh hon cua tac phim van hgc. Nhan vat co mgt vai tro vo ciing quan trgng trong nghien cuu tac pham van hgc. Bai qua nhan vat, nha van co thi bay to quan diem, tu tuong, nhan thiic,... truoc cuoc doi va con nguoi; gui gam nhtrng tinh cam, suy tu, trai nghiem ciia chinh long minh, doi minh. Dong thai con thi hien tai nang, ca tinh, phong each ciia minh. Ciing nhu Lai Nguyen An da noi trong Tit diin van hoc: "Nhdn vdt van hgc

voi nhan vat do: Gin lien vai Chi Pheo la than phan ciia nguai nong dan luong thien bi xa hoi thuc dan phong kiln diy vao con duang luu manh hoa. Gan lien voi Kilu la than phan ciia nguoi phu nu co tai sic nhung bac menh trong xa hoi cu...Ben canh do, nhan vat trong tac phim van hgc con gan lien vai ten tuoi ciia nha van: Nhic din Chi Pheo, nguoi ta se nha ngay din Nam Cao, nhac den Thiiy Kieu la nhic din Nguyln Du hay nhic din Xuan toe do, Nghi Hach la nhac den Vu

GVHD: Tang Tin Loc 27 SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt S6 do cua Vu Trong Phung

Id mgt trong nhitng khdi niem trung tdm di xem xet sdng tdc ciia mot nhd van, mot khuynh huang, truang phdi hoac ddng phong each" [18; tr.1255]

2.1.2. Mot so van de ve nhan vat trong tieu thuyet So do

Tilp can voi tilu thuylt So do ciia Vii Trgng Phung, ta thay nhan vat trong tac phim da dong ingt vai tro, chirc nang vo ciing quan trgng. Vi la cay but tieu bieu cho khuynh huang van hgc hien thuc phe phan, vai quan niem "tieu thuyet la sir thuc 6 dai", nen Vu Trgng Phung da phanh phui mo xe, vach tran ra nhung bat cong, xiu xa trong xa hoi bing ngoi but sic ben cua minh. Chinh vi vay, Vii Trgng Phung da dung nen trong cac sang tac cua minh mot the giai nhan vat dong diic, phong phii, hon don trong xa hoi day thang tram, bien dong.

Noi vl sir dong diic, phirc tap ciia thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trgng Phung la mot dilu da dugc nhilu nha nghien cuu khang dinh truoc do. Vuong Tri Nhan ciing tirng nhan xet: "The gioi nhdn vdt cua Vii Trong Phung khd dong vd thuoc nhieu gioi khde nhau. Khi duac ndng len den mite dien hinh, mot so nguoi trong ho Id tai lieu quy, giiip do dac lite cho nhitng ai muon nghiin cuu ve xa hoi hoac tim hiiu hi nghe ngdi but Vu Trong Phung" [1; tr.66,67]

Nlu so sanh vl si lugng va pham vi hoat dong cua nhan vat trong tieu thuyet cua Vii Trgng Phung voi cac nha van khac cung thai nhu Nguyen Cong Hoan, Nam Cao, Nguyen Hong,... Co thi thiy, chua co mot cay but hien thuc phe phan nao lai co kha nang tai hien nhtrng birc tranh toan canh rong Ian, bao quat so phan con nguoi nhilu ting lap, nhilu hang nguai trong xa hoi mot each sau sac, tinh te nhu Vu Trgng Phung. Trong khi dai da si cac tac phim ciia Nam Cao, Nguyen Hong, Nguyln Cong Hoan,... thuang thien vl kit ciu dan gian, voi mot khong gian hep thi Vii Trgng Phung bao gio cung thien ve xu huang hoanh trang.

Truoc hit phai kl din tilu thuylt Giong to ciia Vu Trgng Phung, tac phim nay phai quan li mot si lugng nhan vat len din hang tram nguai, trai rong tir nong thon din thanh thi, glm nhilu thanh phin xa hoi va nghe nghiep khac nhau vai nhilu moi truang sinh hoat khac nhau: nong dan, tu san, quan lai, tri thiic, cong san,... Rieng So do, tuy dia ban co hep han, si lugng nhan vat co it han Giong to, song nha van ciing tao ra dugc mgt xa hoi bon chen, dong diic va phuc tap voi du mgi guang mat ciia xa hoi thanh thi "Au hoa" duang thai.

Vai Nam Cao, tac phim ciia ong thuang co quy mo nho, so lugng nhan vat cung it 6i. Phin Ian nhan vat cua ong thuang sing noi tam, tu giay vo, ml xe chinh minh. Nhu trong tac phim Chi Pheo, pham vi hoat dong ciia Chi chi quanh quan trong cai lang Vu Dai, bit qua thi ciing chi miy tram buac chan tir cai lieu ciia Chi

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Mo

The gioi nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung

din nha Ba Kien, hay den nha Thi No la het. Hoac trong Sdng mon, Nam Cao ciing

chi dung len mang dai lam nghe day hgc ngheo kho, dau dan, khac khoai. Chi ciing

nhu Thii, can ban deu giong nhau a cho la song noi tam, tu doc thoai noi tam ciia

minh. Hay trong Tdt den cua Ngo Tat To, Bi vd ciia Nguyen Hong, khoi lugng nhan

vat co dong diic han, nhung tat ca chi goi ggn trong mot pham vi hep, mot lap

nguai, mot giai cap chii chua hop thanh mot xa hoi, mot dan toe. Chang han trong

Tdt den, khong gian ciia tac pham khong rong Ion, chi xoay quanh tan bi kich ciia

nguai nong dan trong tinh canh suu cao thue nang. Con trong Bi vd, tuy co nhieu han vl nhan vat, khong gian, thai gian ciing rong Ion hon Tat den, song ciing chi tap trung vao mieu ta cuoc song cua nhtrng manh dai song a thanh thi, song kiep

luu manh, ngoai vong phap luat bi san duoi, bi don ep vao ngo cut.

Trai lai, nhan vat trong So do cua Vii Trgng Phung luon luon van dong. Hg

khong ngtrng hoat dong trong khoang khong gian rong Ian vai hang loat moi quan

he xa hoi phiic tap, chong cheo Ian nhau. Xung quanh Xuan toe do - nhan vat trung tam - dlu co m!i quan he voi ba Pho Doan, co Tuyet, vg chong Van Minh, cu co Hong... Quy mo ciia So do khong Ian bang Giong to, nhirng khong vi the ma So do

kem di sir bao quat, rong Ian. Khong gian trong So do la toan bo xa hoi thanh thi

Viet Nam nhtrng nam 1930-1945 voi tat ca ngo ngach, xo xinh tu nha ra duang, den san quin vat, vao so Cim, vao tan nha tu, chua chien, khach san, cong vien, ba hl,...Ca mot thi giai thanh thi dang diln ra tirng bung, nao nhiet, sinh dong trong

S6 do. Toan bo hoat dong cua con nhung con nguoi noi day deu dien ra rat that nhu

no da tirng co.

Ben canh do, thi gioi nhan vat trong So do dugc dat trong mot boi canh xa hoi diy biln dong, voi nhtrng van de nong hoi cua cuoc song. Nguyen Dang Manh da nhan xet: "Giong td, So do, Vo di hit nhu cuon phim thai su. Duong thai it cd tiiu thuyit nao hi gan vai khdng khi chinh tri ciia thai dgi din nhu the. Tiiu thuyit md nhu muon chgy dua voi thong tin bdo chi" [1; tr.109]. Tieu thuyet ciia Vii Trgng Phung diing la tilu thuylt cua "cai hien tai" ngon ngang, be bgn.

Dgc So do, ta thiy Vu Trgng Phung khong thien ve kham pha the giai noi tam nhan vat ma chu ylu mieu ta nhung net be ngoai va hanh vi nhan vat. Bang but phap bilm hga xuit sic, Vu Trgng Phung da khac hga nhtrng chan dung nhan vat vai nhung dung mao vo nghia li hit siic doc dao, tir hinh dang, dieu bo, cu chi, loi

an mac deu trai tir nhien.

Trong So do, Vu Trgng Phung da loi len san khiu ca mot lii nhung guang mat dang chi phii cuoc sing thanh thi bao glm nhtrng chii hieu, me tay, nha su, nha bao, nha chinh tri, cho din ca vua ta, vua Xiem,... voi du thu khau hieu doi tra ciia

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vii Trong Phung

chiing nhu "vdn minh", "Au hoa", "cdi each y phuc", "cdi each Phdt gido "...Tat ca dlu bay ra nhu mot tro hi cho thien ha. Cac nhan vat phan dien trong So do ciing rit gin vai nguyen miu ngoai dai. Nguyen Tuan trong Mot dim hop dua ma Phung dang tren Tao dan si dac biet ciing khing dinh dieu nay: "Nhiiu nguoi con sdng so so kia, odn thang Phung Idm. Chiing nhin thdy hinh anh chiing d Nghi Hdch, Xudn

toe do" [\;trMO]

Nhu vay, co thi thiy So do la mot trong nhtrng tieu thuyet ciia Vii Trgng Phung thanh cong nhit va co si lugng nhan vat phong phii, da dang nhat thuoc mang van hgc hien thuc phe phan giai doan 1930-1945. So do cung nhu Giong to, Vo di la nhung tac phim da tai hien lai mot each sac net biic tranh ciia xa hoi thuc dan nua phong kiln duai dang thu nho. Moi nhan vat la mot tinh each khac biet va giu- mot nhiem vu rieng, gop phin tao nen dien mao mai cho nen van chuang nuac nha. Thong qua cac nhan vat trong tieu thuylt So do, Vu Trgng Phung da phe phan mot xa hoi toan la nhtrng con nguoi hgc doi, muu mo, doi tra, lira gat Ian nhau, san sang chay theo nhung thu "Van minh - Au hoa ram", "Tri thuc ram",...chay theo ding tiln va danh vgng ma cha dap len nhung gi ggi la truyen thong ciia dan toe.

2.2. KIEU NHAN VAT

2.2.1. Kieu nhan vat luu manh - co hoi

Vii Trgng Phung di vao lich sir van hgc truoc hit vai tu each cua mgt nha van theo khuynh huang hien thuc phe phan. Nhieu nhan vat cua ong nhu Nghi Hach, Xuan toe do,...la nhung diln hinh ciia chu nghia hien thuc, hg da tu trang sach buac ra ngoai cuoc dai de song mai trong long doc gia.

Qua vay, trong thi gioi nhan vat cua tilu thuylt So do, Xuan toe do la mot nhan vat diln hinh cho biic tranh bilm hga da thuc sir di sau vao long nguoi dgc. Net dgc dao cua nhan vat nay da dugc nhilu nha nghien cuu quan tam, tim hieu, khai thac tir nhilu goc do khac nhau. Voi viec tim hiiu nhan vat nay, chiing ta se hiiu hon vl kilu nhan vat "luu manh - ca hoi" trong xahoi liic biy gia.

Nhan vat "Iwu manh - co' hoi" theo chiing toi hiiu la nhung ke vo cong roi nghi, chuyen lam chuyen bit luong, lira bip, doi tra, luai lao dong. Hang nguoi nay chi dgi ca hgi din la kilm Igi cho ban than, sing nho vao nhirng manh khoe, muu

mo de lira dao nguai khac.

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Dua tren ca so nhtrng quan niem nghe thuat ve con nguai cua Vu Trgng Phung, chiing toi tam phan ra lam hai kilu nhan vat trong tieu thuyet So do nhu* sau: Kilu nhan vat "luu manh - co* hoi" va kilu nhan vat "tri thuc - co* hoi".

Co the noi, nhan vat Xuan toe do la mot khai niem hoan hao cho kieu nhan

vat "luu manh - ca hoi" trong xa hoi bay gia. Ngay tir phut dau tien xuat hien, tac

The gioi nhan vat trong tieu thuyet So do cuaVii Trong Phung

gia da he ma cho nguai dgc thay dugc tinh each va nguon goc xuat than ciia han, co thi coi nam chuang diu la sir chuan bi cho sir ra mat nay. Sinh ra thuoc tang lap duai day xa hoi, ml coi cha Ian me, di a nha bac hg, nhung mai chinh tuoi thi ban

tinh vo lai ciia Xuan toe do da boc 16 ro qua viec: "Bdc gdi no tam, no da khoet moi chd phen nua di nhin ". Chinh vi hanh dong do nen han bi tong co ra khoi nha, tra thanh mot thing luu manh sing lang thang dau duang xo chg va kiem an bang du loai nghi ciia mot ke ma ca bong: "Thang Xudn lay he xd cua lam nhd, hy sau cdc phd, cd d ho Hodn Kiim lam com. No bdn phd xa, bdn nhdt trinh, lam linh chgy cd hiiu rgp hat, bdn cao dan hodn tan trin xe lira, vd vai ba nghi tiiu xdo khac nita. Anh ndng mat trai lam cho tdc no do nhu tdc Tdy. Cdnh ngo do da tgo no nin mgt dim hodn todn vd gido due, tuy no tinh qudi lam, thao doi lam ". Do chinh la khoang thai gian dao tao hieu qua dl san sinh ra mot thang luu manh khon roc doi - Xuan

toe do.

L6i sing bui doi, bip bam da tham trong con nguai Xuan tir khi han con nho nen tir each noi nang din viec lam deu mang ban chat cua mot ke vo lai, vo hgc thiic, luu manh. Giua thanh thien bach nhat Xuan da ngang nhien tan tinh, treu gheo

co hang mia:

"Xudn Tdc Do cu sdn so dua tay ra toan cudp gidt di tinh...

- Cu dm d mail

- Xin mot til Mot ti ti ti ti thoi!

- Khi lam nua I

- Lang la thi ciing chdng mon...

- Bd hd vao tiii quan... Thoc tay vao!"

Khong chi dirng lai a do, ban tinh dam due ciia han lai mot Ian bi bat qua tang khi "nhin trdm mot co dam liic cd nay thay vdy di mac quan diii!". Chi vai mot vai net phat hga nhu the, tac gia da cho chiing ta thiy dugc tinh each luu manh, vo giao due ciia Xuan toe do mot each ro rang, nli bat va khong bao gia thay doi.

Qua lin nhin trom iy, nhung tuong si phan cua han se den toi trong lao tu, thi nhung thuc tl thi ngugc lai, "si do" mim cuoi vai han, han bat ngo dugc ba Pho Doan cuu giiip ra khoi tu va ciing chinh sir may man nay han da dan buac vao the giai thugng luu va di tir vinh quang nay din thanh cong khac mot each de dang.

La mot thing vo hgc, vo lai nhung khi dugc nem vao moi truang song cua nhung ke thugng luu, Xuan toe do da nhanh chong hoi nhap, no da tiep thu rat

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trgng Phung

nhanh va sir dung lai ciing rat nhanh (mot each nguyen si) nhu con vet biet noi hay

cai ken hat dugc ma san thii ngon ngu, kieu each cung nhu nhung hanh vi truang

gia ciia nhtrng ke truang gia - cai ma ban than no chang hieu gi het, chi noi va lam

theo thoi quen mot each vo nghia. Von la mot diia tinh ranh, lau linh, thao dai nen

Xuan biet Igi dung ca hoi ma nguai khac dem lai de tu tien than, vi vay ma han

dugc phong tang nhieu danh hieu cao quy nhu: "Me sir Xudn ", "Nhd cdi each xd

hgi", "Doc to Xudn", "Gido su quan vat", "Nhd tha",... tham chi la "vi nhdn",

"Anh hung citu qudc ". Khong chi the han con dugc thuang "Bac Ddu bdi tinh ",

vua biet mat chua biet ten ma khong ai phat hien ra ban chat ciia han.

Xuan cang luu manh, tinh quai va ca hoi khi han biet khai thac van mau cua minh. Hin thuc hien cuoc tuong ke tuu ke, nhan ngay ngu gia Bac tuan va Dong tuin ciia vua ta, vua Xiem, hin da diing thu doan vira chan dung dugc am muu ciia tinh dich (vi hon phu ciia Tuylt) vua thanh toan nhanh ggn hai nha quan quan quan vgt dl gianh quyln du thi. Qua chi tilt nay ta thay, day chinh la mot don xao tra luu manh bac thiy ma Xuan da sip dat. Dl roi, sau tran dau vgt Xuan vi tranh tai hga chiln tranh ma hin tro thanh "vl nhan", "anh hung cuu quoc".

d dilm nay, nhan vat Xuan toe do da kl thira true tiep hinh tugng Trgng Ion trong dan gian, tren phuang dien cot truyen va mo tip. Mat khac, lai la buac tien mai dong gop mai cua Vii Trgng Phung vao viec xay dung dien hinh hoa nhan vat. Toan bo truyen Trgng Ion la mot chuoi nhtrng may man ngau nhien. Tuy Trang co doi chiit ranh ma, nhanh tri nhung chu ylu la do may man. Trong khi do, tren moi buac di cua Xuan toe do tuy co sir may min do hoan canh, song cung co mo hoi cua co muu do Xuan chu dong va thuc hien. Vu Trgng Phung da the hien mot sir ke

thira co chgn Igc va nang cao viec sang tao han trgng viec tao ra tinh huong truyen mai hip dan, phii hop vai thuc tien xa hoi bay gia.

So sanh Xuan vai nhan vat Chi Pheo trong tac pham ciing ten ciia Nam Cao ta thiy, mac du Chi la mot nguai luu manh, xiu xa, say khuot ca ngay, gap ai ciing chui, sin sang rach mat an va nhu "mot con quy dit cua lang Vu Dgi". Nhung trong Chi vin con tin tai phin nhan tinh cua con nguai, van muon "doi luong thien", vi vay ma dan din kit cue bi tham culi tac phim. Nhung con Xuan toe do cua Vu Trgng Phung thi khac hin, ciing la mot thing luu manh nhirng hin bilt nam bat thai ca. Bilt ro minh lam chuyen xiu nhung hin luon tu dat nhung hanh dong do. O Xuan, mot dilu khong bao gia thay dli chinh la ban chat vo van hoa cua han. Cuoc doi Xuan la mot chuoi dai van do. Co thi trong thuc tl, ching co mot thang Xuan nao nhu vay nhung ciing co thi la rit nhilu va rai rac khap noi trong xa hoi. Nhung

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung

co mot dieu khong the phu nhan chinh la cai xa hoi thuc dan phong kien da de ra

nhung con nguai "luu manh - ca hoi" nhu Xuan.

Xuan - mot ten ma ca bong chuyen thoi loa quang cao thuoc lau ngay nao,

nay nha thuoc long ma kien thirc bap bam, Ion xgn da buac len nhung bac thang

ciia danh vgng "su ngu don cua no duac nguoi ta cho Id nhiin nhan, khiim tdn ". Ba

Pho Doan con xem han la mot nguai co hgc thiic, ong Phan mgc sirng ciing cho

Xuan la nguai dirng dan. Nha tai leo mep ciia Xuan ma ciia hang Au hoa ciia vg

chong Van Minh phat dat, Van Minh vg thi khen khong tiec lai: "Han thong minh

Idm! Moi vao cd may ngdy md khach khita xem y ai ciing men". Con Van Minh

chong thi on ton nhan xet: "Duac cdi mom nhanh nhau". Nha tai crura benh bang thulc Thanh din Bia (thuc ra la nuac ao va rau dai) ma cu To khoi benh, uy tin cua han ngay cang dugc nang cao, dugc mgi nguai tan boc. Liic dau, Xuan la cong cu

ciia bgn lira bip, sau do Xuan tro thanh ke lira bjp. Nhtrng ngon ngu' cua ke luu

manh, vo hgc nhu "nude me gi", "me kiip!" lai dugc ton sting va dan gia han no nhan ra chan li ring, muon tao dugc than the va uy tin trong xa ho thugng luu nay thi cin phai xem thuang mgi nguai: "Lau ngdy sdng trong bdu khdng khi hon logn voi nhimg su kinh trong, so sit. Man tran ciia nhitng ke xung quanh. Xudn tdc do

dam ra khinh nguai. Vi le, theo thoi thuang, nhitng ke nhung nhdn hay bi coi khinh,

nen Xudn tdc do cang keu nggo, cang lam bo, lam tich bao nhiiu thi hi duac thien

phai ninh hot han, lay long han, sg set han.

Culi ciing thi cai xa hoi ll lang, gia doi, lira dao da quy phuc duai chan Xuan toe do - mot ten luu manh dai bjp. Va nuc cuoi han la a chuang XV, canh culi tac phim, dai dien cho bao ting lap xa hoi den chiic mung vinh quang cua han. Canh sat, nha su, phu nti* tan thai va dai dien cho Hoi khai tri Tien Dire ciing den

chiic mung, ra mat bdc "vi nhdn "xa hoi, trinh trgng mai Xuan vao hoi vi coi han la

hg cang kinh trong". Cang ngay, Xuan cang tro nen tinh quai va ranh mang han, hin bilt Igi dung ca hoi va vj thi cua minh bat nguai khac phu thuoc minh. Ai ciing

"mot su khai tri tien due cho qudc dan, rat xitng ddng ciia nguoi quyphdi". Neu

Xuan nhan loi va cho phep dua nhung tir binh dan ma han dung nhu "me kiip ",

"nude megi"... va bo tir dien dang soan thi vinh quang cho hg lam.

Trong So do, tinh each ciia Xuan phat triln mot each phiic tap va hai huoc, mang nhilu net ll bich va vo giao due. Tuy nhien, Xuan ciing la mot nhan vat nhay cam, luon tim each dli pho vai hoan canh, co liic khong ngai noi ra cai than phan thip hen mot each thach thiic: "Toi thi danh gid quai gi. Hg luu. Ma ca bong. Nhdt banh quan. Khdng dung ddn ". Co liic Xuan lai to ra keu ngao, hgm hinh mgt each

16 bich.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vii Trong Phung

Qua that, thing Xuan co nang lire thich nghi ki la vai moi truong, bien doi linh hoat ciing vai moi truang, nen kha nang "ki sinh" ciia no vao moi truong cang

Ian. Song cho du co doi thay gi, truoc sau thi Xuan Toe Do cung la mot thang luu

manh - co hoi co tam ca.

van hgc ma con la nhan vat dien hinh cho kieu nhan vat "luu manh - ca hgi". Nhan vat nay mang tinh tieu bilu cho nhilu nguai ciing loai trong xa hoi cu diing thu doan lira dao dk tiln than. Nhan vat Xuan Toe Do khong bi boc tran ban chat xau xa la vi no phat triln theo quy luat ciia xa hoi cu, mot xa hoi khong dua tren nhtrng quan he chan thuc giua nguai va nguoi ma mang nang tinh chat doi pho, lira dao Ian

nhau. Do do, nhan vat Xuan Toe Do cung phan anh khong khi xa hoi. Xuan la mot nhan vat sinh dong, gay in tugng chan thuc vai nhtrng yeu to phong dai, hai huoc. Nhung y nghia cua nhan vat it nhilu da vugt ra khoi khuon kho cua xa hgi duang thai. Nhic din Xuan Toe Do la nhic din mot tinh each, mot loai nguoi ma hinh nhu dau do trong cuoc sing horn nay vin con thap thoang bong dang nhan vat.

2.2.2. Kieu nhan vat "tri thuc - co hoi"

Ben canh kilu nhan vat "luu manh - co hoi" ma Xuan toe do la nhan vat diln hinh, con co mot kilu nhan vat kha nli bat trong So do nua la kieu nhan vat

"tri thiic - ca hoi".

Theo each hiiu thong thuang thi "tri thirc" la nhtrng nguai lam viec va lao dong tri tue, tinh thin. Nhung trong So do thi ngugc lai, do la nhtrng con nguai co diu 6c rong tulch, sing thuc dung, dli tra va ca hoi. Toan bo nhtrng con nguai nay chi mugn danh tri thiic bl ngoai cua minh dl tim co hoi hay Igi dung nhau de tien

than.

So dlchiing toi phan loai nhan vat ra kilu "tri thiic - co hoi" la vi can cir vao "thanh phin xuit than" ciia cac nhan vat nay trong m!i tuong quan vai nhan vat "luu manh - co hoi" la Xuan toe do (6 muc 2.2.1). Co thi noi, cac nhan vat o day ngoai Xuan ra thi ai cung dugc cho la nguai tri thiic, deu dugc hgc hanh. Trong do, dien hinh la dai gia dinh cu Cl Hong, nhung ban chit that ciia hg thi khong khac gi Xuan, ciing ngu dlt, dam dang, xao tra, bip bam.

Nhu vay, nhan vat Xuan Toe Do khong chi la mot nhan vat dien hinh cho

Truac hit la nhan vat Van Minh - mot bac tri thirc Tay hgc, Ngay ten ggi cung thi hien la nguoi co hgc vin, nhung co phai vay chang? "Ong da sang Phap hgc sau bay nam. Vd khi tra ve thi dam ra get van bang nhu nhitng du hoc sinh quay ve td qudc md khdng cd manh van bang nao cd". Mang tieng la du hgc nhung ching qua la mot tri thiic ram, "huu danh vo thuc" ma thoi. Ong get van bang chi la

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Ca0 Kim Ma

The gioi nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung

mot li do de tu bien ho cho minh de che day sir ngu dot ciia minh va tranh sir che

cuoi ciia nguai khac, thuc chat thi ong khong xiing dang de dugc nhan van bang

nao ca. Ho hao cuoc cai each xa hoi bang con duong the thao va an mac tan thai,

nhung Van Minh thi khong bao gia chiu tap the due: "Ong khdng the thao, the due

cung khdng, vi khdng cd thi gid! Cdi chuang trinh Au hoa luc nao cung lam cho

ong ta trdm tu mac tuong". Han tu cho minh la "nhd cdch mgng trong vong phap

ludt", nghia la loi keo va khuyen khich phu nil nen an mac tan thai, chi cho hg biet each nhay dim,... tham chi khiln hg ngoai tinh. Sir that thi Van Minh la ke dung sau xiii due nguai khac lam theo chu truong ram cua minh. Mang danh tieng la tri thiic Tay hgc nhung ong ching tri thirc gi hit, chi biet xiii due nguai khac lam dieu xiu, dilu dli bai, con ban than thi biet noi ma khong biet lam.

Khong chi muln co tilng, Van Minh con muon co tien ma khong trir thu doan nao. Khi nghe cu cl Tl benh phai moi bac si, han ciing vai cha - cu co Hong ban each "giit cu cd To cho that khoa hgc ". Vila liic do Xuan tinh ca buac vao, diing vai ba kiln thiic y via he, to ra ta day tai gioi y hgc. Biet ro Xuan toe do la mgt thing luu manh, vo hgc, nhung Van Minh cl tinh tan dung ca hoi giai thieu vai cu cl H6ng ring Xuan la mot "sinh viin truong thuoc, bgn con "de thirc hien muu do "nem da diu tay" cua hin, mong Xuan se gilt chet ong gium minh ma khong can

phai di dau xa.

Vai hanh dong nay, co thi thiy Van Minh la mot ke vo dao diic, nhan tam

Han nua, a chuang XV - Hanh phuc ciia mgt tang gia, chiing ta cang thay ro

khong thua kem gi hang ha tien, luu manh, thap hen nhu Xuan toe do.

hon ban chit that ciia mot bac tri thirc Tay hgc nay doi bai den muc nao. Ong noi mit, Van Minh qua that co buln, nhung cai buon cua han la dang toan tinh lam each nao ting khii co em gai la Tuylt ra khoi nha, cho Tuyet ket hon vai Xuan de qua bom nl cham trong nha dugc thao ngoi no,... Ve mat dam dam, chieu chieu nghi nggi, buln ba cua Van Minh khiln cho nguai khac tuong rang anh dang buon vi tang gia va "hi dam ra hap thai trang, rat dung voi cdi mat cua nguoi luc gia dinh duang tang gia bdi roi". Khong chi thi, hin con Igi dung ca hoi cu co To mat de quang cao thuang hieu cho trang phuc tiem may Au hoa cua han. Song cai hanh phiic Ian nhit cua y la nhin thiy "chiic thu cua ong noi sap di vao thai ki thuc hanh chu khdng con la ly thuyit viin vong nua ". Tit ca nhtrng dieu tren cho ta thay rang, Van Minh diing la tieu bilu cho dang nhan vat "tri thiic - ca hoi", han chi la mot ke can ba, vo giao due, vo nhan tinh ciia xa hoi chii chang tri thirc gi ca.

Khong chi dirng lai 6 Van Minh, hiu nhu toan bo nhung con nguai trong cai dai gia tri thuc nay dlu hu hong, din mat, dlu gia, vo dao diic. Ai cung cho minh la

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Mo

The giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung

nguai co hgc van, tan thai, tien bg nhung tat ca bgn hg deu thira ca hgi, Igi dung Ian

nhau de thoa man tham vgng ciia ban than.

Ben canh Van Minh, mot nhan vat khac trong gia dinh cu co Hong dugc coi

la mgt bac "tri thiic" nhat nhi do la cau Tu Tan - con trai lit ciia cu co Hong. Ggi la

cau Tu nhung that sir chua Ian nao han thi dau, hgc hanh thi leu long nhung lai bat

mgi nguai ggi la cau Tu. Khoac len nguai la "bo y phuc" ciia nguai tri nhung cai

tran ra thi han khong khac gi hang vo hgc, vo dao diic, thira thai trong xa hoi. Ngay

ong noi chet nhu la ca hoi hiem co de cho han suong dien nguoi len "vi cdu da sdn

sdng may cdi may anh md mai cdu khdng duac dung din ". Day la dip de han chi

huy cac nha tai tir thi nhau bam may anh nhu hoi chg trien lam, ram rg nhay len cac

ngoi mo khac de chup cho khac kieu. Phai chang do chinh la hanh vi cua nguai tri

thiic? Doi vai chiing ta, nhirng viec lam nay chi co a nhung nguai benh hoan,

nhung la binh thuang doi vai dang con nguoi nhu Tu Tan - mot tri thiic ram, vo

con nguai 16 lang, vo dao diic.

Khong the bo qua mot nhan vat ntra do la ong Phan day thep - mot nguai

chong mgc siing (hay con ggi la ong Phan mgc sung). Co le trong toan bo chuang

truyen, ong la con nguoi vo Hem si nhat, gia tao nhat trong cai gia dinh dai bat hieu

nay. Khong chi hanh dien voi cai sung bi vg cam tren dau, ma ong Phan con mua

chuoc Xuan toe do hay ggi ong la "Thua ngdi! Ngdi Id mot nguai chdng mgc sung"

mgi luc, mgi noi. Ong vo ciing sung suong vi "khdng ngo rang gid tri doi sitng huou trin ddu ong ta md hi to din thi", no co gia den "vai nghin ddng" Dong Duong. Thira ca hoi cu cl To chet, ong khoe rat to "Hitt!...Hut!...Hitt!", lam cho ai ciing dl y din "ong chdu re quy hoa ", ong khoe nhu* ngat di vay, nhung ki thirc ong ching nhung khong ngat ma con rat tinh tao de gap tu to giay bac nam dong va "bi mat" diii vao tay thing Xuan de tra an. Ong Phan qua la mot dien vien tai ba tren san khiu So do. Ong qua la mot con nguoi tra tren, gian manh, xa tra, ca hoi. Vi tiln ma sin sang ban re nhan pham ciia minh, lay sir hu* hong cua vg de lam giau

cho ban than. Va day ciing la dieu nghjch ly trong truyen thong dao diic cua dan toe. Cu cl Hong - con trai cu cl To cung khong thua kem gi. Ong ta sung suong vi biy lau nay ma uac dugc ggi la cu Co da thanh sir that. Dip may tai, cu "nham nghiin mdt hi mo mang din cdi luc cu mac do xdgai, lu khu chdng gay vua ho khgc vita khde miu, di cho thien hgphdi chi tro: ui kia con giai Ion da gid din thi kia kia!". Bi chit chua chon ma ong ta van mai hut thuoc va mieng cii lam nham mai cau noi "Biet roi, khd Idm, noi mail" nhu mot diep khiic chang co y nghia gi.

Phin vl co Tuylt, tir cho minh sinh truang trong gia dinh gia giao, khi nghe

thien ha don minh hu hong qua nhieu nen khi ong mat co muon chiing minh voi

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tilu thuylt S6 do cua Vii Trong Phung

mgi nguai thiy ring co chua hu hong hit va van con giu dugc "nua chu trinh ". Va day ciing la dip dl Tuylt trinh dien "bd y phuc Ngdy tha, viin den vd dpi mu nam xinh xinh "dl ha nua nguai. Co to ra vo ciing dau xot "tren mat hi hoi cd ve buon lang man rdt dung mot nhd cd dam ", nhung that sir co buln khong phai vi ong mat ma la vi nguai tinh khong den.

Khong chi dirng lai a nhung con nguai trong dai gia dinh tri thuc ram do, Vu Trgng Phung da nang tim phan anh ra rong han do la nhung con nguai cu the, co chirc vi ngoai xa hoi. Do la die to* True Ngon, mot tri thuc Tau hgc hin hoi, mgt dl de trung thanh vai Freud. Nhung ban chit lai la mot tri thirc ram, co hgc nhung ciing ga ma, li a nhu ke vo hgc. Hin luon tranh thu mgi ca hgi de tro tai la nguai thong thai. Kham benh cho cau Phuac - con trai ba Pho Doan, ong da voi ket luan ngay ma khong cin suy nghi "That thi! Di thuang cdu din tuoi day thi cho nen nhiiu khi cdu ngoi ngdn mat ra day thoi. Neu hy va sdm cho cdu thi... ". Vai cai vin yly ciia minh ong cung chi khuyen ba Pho Doan nen liy vg cho cau Phuac thi cau iy se hit benh ngay. Ong khong dirng tren lap truang y dire ciia mot bac si chtra cuu nguoi ma chu ylu la vi ding tiln. Ong khong hi nhan ra each huang din benh nhan sing van dong, lanh manh thi con nguoi se khoe manh hon, coc sue song han. Vi that chit can benh la do cau Phuac chiu anh huang bai moi truang khong lanh manh nrrn moi sinh ra thi. Va mot chi tilt kha hap dan nua la cau noi ciia Xuan toe do truoc sir ba hoa ciia die to* True Ngon vl ly thuylt Freud: "Cho anh em minh vai

nhau can gi phdi giang giai".

Bieu nay cho thiy ca Xuan va die td* True Ngon da qua hieu nhau roi, ciing ban chit rli thi cin gi khoa truang, khoat lat. Hay hanh dong ciia ong diing thuyet hgc Freud dk cuu chua cho cai danh gia cua ba Pho Boan, mot mu me Tay dam dang dk ba dugc an tam "hu hong mot cdch cd khoa hoc". Nhu vay, vai nhan vat nay Vii Trgng Phung da len an kjch Het loai tri thirc ram. ba hoa khoat lat, tuong la hiiu ro vl y hgc nhung thuc su trong diu thi trlng khong, chi biet Igi dung ca hoi dk lam giau cho ban than.

Ben canh vi die to hao danh la nha chinh tri bao hang Joseph Thiet, mot con nguai kha khao nhung lai thich khoe khoan chinh minh truoc mat mgi nguoi, ong luon kheoe minh lam viec cho nguoi Phap, "cho ddng ho Orleans ", "cho ong Leon Daudet". Nhan dip sip co dam ma, ong tir co dong cho minh "Khi ong Bainville chit, luc toi con Id mot ddng vien Thap tu lira md di dua dam, thi mot nua dan thdnh phd Pari, gom cdc chinh ddng a cue huu... ". Ong tan dung mgi ca hgi de noi, dl pho truong danh thi cua minh mot each sao rong va vo nghia li.

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung

Ong TYPN ciing nhan do ma kiim Igi tir nhtrng y nghi cai each trang phuc tao bao cua minh: "Quan do thi nhdt dinh bang vd nhiiu Thuang Hai trang vd viin den, cd do se cd hoa thi cdnh trang, viin den, viin den noi hon viin trang,... ". Ong tuy mang danh nha my thuat Bong Duong nhung doi vai ong cai dep la a viec each tan quin ao sao cho ha hang, kheu ggi, quyen ru la "dep".

Ong ho hao keu ggi mgi nguai an mac cho tan thai, cho Au hoa, cho vui ve, tre trung,... Nhirng ong quen ring ding sau nhtrng ho hao do la cai ho sau nhan chim con nguoi vao viec dua doi, an choi truy lac...

Khong chi biy nhieu nhan vat "tri thirc - ca hoi" ma con rat nhieu nhung

nhan vat tri thiic ram va ca hoi khac ntra trong tac pham So do nhu: ba Pho Boan, ba Van Minh, Min To, Min Toa, hoi Khai Tri Tiln Bii*c,... Chinh nhung nguai nay da dem tai cho xa hoi nhung tro bip bgm, gia dli va cung chinh hg da tir the hien minh la nhung con nguoi ca hoi va vo dao diic cho du da kheo che day.

2.2.3. Moi quan he giua hai kieu nhan vat

Xuit hien ngay tir diu tac phim va hiln hien xuyen suot hai muai chuang cua tilu thuylt, Xuan toe do la mot dai dien cho con nguai "luu manh - co hoi", diln hinh cua xa hoi Igc lira, bip bgm. Xuan luon noi ro ban chit cua mgt thing ma

ca bong, vo giao due, vo dao diic.

Con gioi thugng luu tri thiic thi quay cuing hli ha bai sir thiic bach cua nhtrng muu mo, toan tinh, nhtrng due vgng thip hen, con lira cha, vg lira ching, thing biln thanh ong, ong lai hoa ra thing,... Trong cai xa hoi iy, mgi thu deu gia dli. Song, tit ca da dugc nguy trang bing mot lap nuac san het sire hoan hao va hao nhoang dk che day ban chit that ben trong da toan bo hu hong va thoi nat. Mot tay dai bip, luu manh, vo giao due nhu Xuan toe do lai dugc ton vinh la "vi nhdn ", "anh hung cuu qudc",... Mgt goa phu nli danh ling la, dam dang nhu ba Pho Boan lai dugc suy ton len hang chuin muc cho phim tilt va diic hanh, dugc vua ban cho danh hieu "Tiit hanh khd phong". Mgt con nguai xao tra, tri thirc ram, vo dao diic nhu Van Minh lai dugc suy ton la bac "dai tri thuc". Mgt ong gia vo tich sir, nghien hut va gan da nhu cu cl Hong lai dugc dac each tang thuang "Long bdi tinh ". Tit ca hg dlu co mli quan he khang khich, ho tro* cho nhau. Hg giao tilp, quan he mat thilt cho nhau cung chi nhim muc dich Igi dung nhau dl tiln than.

Xung quanh nhan vat Xuan toe do la ca mot loai con nguai hao danh, hao Igi va bi li. Co thi noi, chinh nha sir lira bip ciia Van Minh da bit bac thang diu tien cho Xuan buac len dai danh vgng. Chinh Van Minh bilt han ai hit nguln gle va

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

ban chit "luu manh" cua Xuan toe do nhung hin van chap nhan, vi han muon Igi dung Xuan dl lam Igi cho danh tilng cua hin va con de ciru chua cho gia dinh.

Hay ong Phan mgc sung ciing Igi dung sir luu manh va vi the trong xa hoi cua Xuan, hong kiim them tiln trong viec chia tai san sau khi cue cl To mat. Voi chi tilt ong Phan am muu vai Xuan, nha Xuan keu to minh la nguai chong mgc sung truac mat cu cl To da vo tinh dem lai cai chet cho cha minh, va cung nha vay

ma han dugc co them mon hai.

Ba Pho Boan vi thiy Xuan dam dang nen da ma "long thuang" ma ra tay cuu Xuan ra khoi bop canh sat, nhung thuc chit long thuang iy cua ba la Igi dung Xuan dl dap ling due vgng xiu xa cua ba. Ngugc lai, Xuan toe do cung qua hiiu ban tinh dam dang, ling la cua ba nen no da dam lieu linh "cuong biic" ba, "bit din" ba. Bay la mot mli quan he vu Igi trong mot cuoc tinh day chat bi hai.

Hay khi Xuan nim bit dugc nhip sing ciia giai thugng luu tri thirc, han da ngay cang thi hien ro ban chit "luu manh - co hoi" ciia minh. Boan dugc tam li thich dua doi, an dien, sing tu do buong tha cua Tuylt, cung nhu* dien bien tam li cua mgi hanh thanh vien trong gia dinh Tuylt, nen hin da kheo leo chiem dugc trai tim ciia Tuylt chi bing vai tilu xao. Bing mot bai tha quang cao thuoc lau, Xuan da ha guc tinh dich ciia minh mot each nhanh chong lam cho Tuyet phai nguong mo, cam dong vi hin. Voi rau thai lai va nuac ruong no da lay dugc uy tin trong gia dinh cu cl Hong, khiln cho ong die to* True Ngon phai than phuc, ong Joseph phai nghieng minh. Xuan da lam cho nhung con nguai iy tra nen 16 bich, ham hinh va kha khao. Xuan xo mui tirng nguoi mot dk dit di ma khong ai hay biet lai con luon

mieng khen nggi.

Liic diu Xuan chi la cong cu lira bjp ciia nhtrng con nguoi nay nhung ve sau thi chinh Xuan da biln hg thanh cong cu cho Xuan thang tiln tren con duang danh Igi. Va cang culi tac phim, tac gia cang thi hien ro sir quan he mat thilt voi nhau cua cac nhan vat nay. Co thi noi, khong co Xuan thi hg ching dugc viec gi het va nlu khong co hg thi Xuan ciing chi la mot thing nhat banh quin re mat.

Qua cau noi ciia Xuan truoc su ba hoa ciia die to True Ngon ve li thuyet Freud da chiing minh: "Chd anh em minh thi can gi giang giai", duang nhu Vu Trgng Phung da dat ra mot vin dl xa hoi ma chiing ta can phai suy nghi do la: "tri thirc ram" va ke vo hgc sin sang tim din vai nhau, dua dam, lien ket nhau de true Igi. Sir kit hgp giua hai dang con nguoi: "luu manh - ca hoi" va "tri thiic - ca hoi" cang nli ro hon dung y nghe thuat cua tac gia.

Hoac trong mli quan he hgp tac kinh doanh ciing kiem Igi ciia Xuan va vi su cu Tang Phii, chii nhiem to* bao Go Mo. Xuan luon bilt khai thac thi manh cua

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do cuaVii Trong Phung

The giai nhan vat trong tieu thuyet So do cuaVii Trong Phung

minh trong viec nga gia lam an vai su cu va su Tang Phii ciing nha danh xung ciia Xuan ma kiim them Igi ich. Ben canh do, a bg may chinh quyen, hai vi canh sat

Min Da, Min Toa ciing nha moi quan he quen biet vai Xuan ma cung kiem dugc mgt mon tiln trong tang le cu co To. Dang li ra nhiem vu cua hai vien canh sat la phai rang de, giao due nhtrng ke xau xa, luu manh, lira dao nhu Xuan, con dang nay

hg lai nha Xuan chi bao, huang dan each kiem tien. Chinh Xuan cung da Igi dung

sir ngay ngo, ham tien cua hg de phuc vu cho Igi ich rieng.

Trong thuc te, neu hai loai nguoi nay gap nhau thi do la mot tai hga ciia xa hgi. Vi mgt thing "luu manh" ma nha moi quan he vai nguai "tri thirc" thi no lai

them dia vi trong xa hoi, co them ca hoi lam chuyen xau mot each de dang han. Qua hai kilu nhan vat nay, nha van muon noi len mot thuc trang xa hoi dang lo ngai; khi ma "Mat cua, muop dang" gap nhau thi diing la bi kich ciia xa hoi, ciia

dao diic nua ma co chang thi chi ton tai trong sir lira gat, bjp bgm, Igi dung Ian

nhau. Chinh vi mieu ta thuc trang do ma sire manh to cao cua So do la rat Ian. Qua do, Vu Trgng Phung muln canh tinh con nguai, giiip con nguai co ca hoi nhin lai

ban than minh thong qua cai xau de tra nen tot dep han.

Nhu vay, thong qua mli quan he hai chieu, qua lai Igi dung Ian nhau ciia hai kilu nhan vat "luu manh - co hoi" va 'tri thiic - ca hoi", Vu Trgng Phung da phe phan mot xa hoi dli bai va thli nat. Dong thai qua cac kieu nhan vat nay, nha van con da kich cac phong trao "Au hoa, thi due thi thao, phong trao vui ve tre trung, giai phong phu nu, binh quyln",... do thuc dan Phap mang lai. Chiing am muu muln biln nuac ta thanh mot dan toe song truy lac va hen yeu, chiing dem thuoc phien, lli sing xa hoa, phii philm dk lam lung lay y chi, tinh than dan toe ciia nuac ta liic biy gia. Vai tim long yeu nuac, mot tinh than nhan dao sau sac Vii Trgng

Phung da giong len hoi chuong canh tinh mgi nguoi.

Nhin chung, thi gioi nhan vat trong tilu thuyet So do ciia Vu Trgng Phung da phin la nhtrng con nguoi xiu xa, thip hen. Hg song chi Igi dung Ian nhau vi muc

dich ca nhan.

Vii Trgng Phung cung nhu Nam Cao, hg dlu yeu thuang con nguai, nhung each thi hien long nhan dao ciia moi nha van thi khac nhau. Nam Cao luon tin tuong vao ban chit tit dep ciia con nguoi, tin vao sir luong thien ciia con nguoi va con nguai co thi "phuc thien" dugc. Con Vii Trgng Phung thi the hien tinh yeu thuang con nguai qua viec khic hga cai xiu. Nha van thong qua nhtrng cai ung nhgt xiu xa, can ba cua xa hgi dk canh tinh con nguoi. Ong dua ra nhtrng "tam guang 6"

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

con nguai. Liic do mgi ki cuong, phep nuac, mgi trat tir xa hgi, mgi cai "chuan" dao diic ,...tit ca se bi dao ngugc. Con nguai se khong con ton tai trong moi quan he

The giai nhan vat trong tilu thuylt S6 do cua Vii Trong Phung

dl con nguai thiy ma tranh. Bing tai nang quan sat tinh te, nha van da tao nen hang loat chan dung con nguai meo mo, dl vach tran ra bo mat gia tao ciia nhtrng nguoi mang danh thugng luu, tri thirc nhung ban chit that nhu ke luu manh, gia doi. Vai tilu thuylt So do, Vu Trgng Phung da nang sir canh giac ciia con nguoi len tam cao han, khong nen danh gia con nguai qua vo bgc ben ngoai ma nen nhin vao tan sau

ben trong ciia con nguai hg.

Vai nhtrng gia tri vin co va qua moi quan he gitra hai kieu nhan vat, So do da tao nen mot sire phan anh vo ciing manh me cua mot xa hoi hu hong, thoi tha can phai dli thay va "tam goi".

Tom lai, qua tilu thylt So do ta cang thiy han sue manh to cao va tu tuong nhan dao cua Vu Trgng Phung, ong luon khat khao yeu dai, yeu cuoc sing. Ong luon mong moi mot xa hoi trong sang tit dep ma con nguai a do luon chan that, che cha diim bgc cho nhau va con nguoi phai song cho ra "chat nguoi".

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vu Trong Phung

CHU ONG 3

CACH MIEU TA NHAN VAT

TRONG TIEU THUYET SO DO CUA VU TRONG PHUNG

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vii Trgng Phung het sire da dang, phong phii va phiic tap. Vi vay, cac bien phap ma nha van sir dung dk mieu ta nhan vat ciing rit da dang nhu: mieu ta ngoai hinh, mieu ta noi tam, mieu ta tinh each, mieu ta hanh dong ciia nhan vat...Vii Trgng Phung da van dung sang tao cac bien phap nghe thuat quen thuoc nay va da xay dung nen nhung hinh tugng nhan vat sinh dong, cu thi, diln hinh. 6 day, chiing toi chi chgn ra mgt so phuang thiic xay dung nhan vat chii ylu thi hien ro nhit hinh anh nhan vat trong tac pham So do ciia Vii Trgng Phung de di vao phan tich.

3.1. MIEU TA NHAN VAT QUA NGOAI HINH

Tue ngti* Viet nam co cau: "Xem mat md bat hinh ddng" de noi rang thong qua bl ngoai co thi doan tinh each, tam li con nguoi. Trong van hgc cung vay, mieu ta ngoai hinh chinh la mot bien phap ciia nha van nham he ma tinh each nhan vat. Mot nha van co tai thuang chi qua mot si net phac hoa cham pha co the giiip nguai dgc hinh dung ra dien mao, tu thi ciing ban chit ciia nhan vat nao do. Trong tac phim Tdt den ciia Ngo Tit To, nhan vat chi Dau dugc mieu ta co khuon mat trai xoan vai cai nhanh nhiu, sic ben cua "doi mat sac ngpt", cai xinh xan cua "cap moi do ngpt", "nude da den ngdm "...Khuon mat iy khiln nguoi dgc hinh dung ve chi Dau do la mot nguoi thong minh, khoe khoin, dam dang. Trong truyen ngan Chi Pheo, Nam Cao mieu ta khuon mat Chi diy nhung vlt seo ngang dgc tren khuon mat, ciing voi nhung net cham tro a nguc,... cai ngoai hinh bien dang, ki di nay muln trung ra mot qua khir du dan va mot noi tam tha hoa cua Chi.

Trong tilu thuylt S3 do cua Vu Trgng Phung, ngoai hinh ciia nhan vat it dugc chii trgng nhung chi cin vai net nhin, vai net to dam da phat hga dugc mgt chan dung, mot tu thi, mot tinh each, mot kilu nguai vai ca tinh rieng. Do cung la tinh thing nhit gitra ben ngoai va ben trong nhan vat. Duong thai, cac nha van hien thuc phe phan ciing thuang thong qua ngoai hinh nhan vat nhu hinh dang, net mat, cu chi,... dk thi hien tam li, tinh each nhan vat, nhung chua co cay but nao khic hga dugc chan dung co "biet tai" nhu Vu Trgng Phung.

Nlu nhu Nguyen Du da bit tir hoa va phi quat thanh cong hinh anh Tu Ba bing hai cau tha: "Thoat trong nhdn nhat mau da, an gi to Ian day da lam sao "thi

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vu Trong Phung

dli vai Vu Trgng Phung trong tac phim So do ong da khic hga thanh cong hinh anh mot nguoi phu nu, noi diing han la mot ba me tay na dong, co hinh dang nhu Tii Ba va ban chit thi cue ky dam dang nhung liic nao ciing to ra minh la mot qua phu guong mau, mot trung trinh tilt Het luon giti* dao tha chong "lang la thi cung chang mon, chinh chuyen ciing chdng son son di tha". Do khong ai khac chinh la nhan vat

Ba Pho Doan.

Ngay tir diu tac phim, hinh anh cua mu Pho Doan da dugc tac gia mieu ta

voi be ngoai kech cam that choi mat:

"Cita xe md, mot bd trac ngoai tit tuan md y phuc con trai la hon ciia cdc thiiu nit, mat bu ra nhimg son vd phan, tdc den lay lay nhung md quan quan, cd nguoi ndng it ra ciing bay muai can, nhitng cdi khan vdnh gidy diing mot hitsire thi hi nhd xiu vd ngdn ngui cd mot khau, mot tay cdm mot cdi du that ti hon vd mot cdi vi da khdng id, tay kia dm mot con cho be trong ky di nhu mot con ky Idn, buac

xuong ddt mot cdch ndng ni vdt vd"

Co thi noi, day la mot birc tranh "hi hga" day nhung net trai ngugc nhau, that chuang mat: Trai ngugc gitra tuli tac va each an mac, trai ngugc gitra than hinh va cai khan vanh. Ro rang chan dung ba Pho Doan boc 16 ro chan tuong cua mot nguai dan ba thich "cua sung lam nghe". 6 ba, tir trang phuc den each trang diem, tir hanh vi din loi noi dlu thi hien tinh ling la, dam dang bac nhat.

Do con la chan dung cua cau Phuac "Em cha" con Giai con Phat. Nhung net

ve sic sao ciia nha van da lam hien len truoc mat nguoi dgc mgt chan dung ki quai:

"Mot cdu be to tuong bio mum mim, mat trong ngdn ngo, gid diing lin thi ra ciing cao hon mot thuoc tdy, ngoi vdy nude nhu mot dita tre lin ba. Chung quanh cdi chdu thau cd vd so do choi bay la Hit (...) Cdu be ditng lin. Chao oil Cdu be nhitng ma cdu da nhdn hm. Tran truong, nong ndng, cdu ditng len cao tong ngong

md hon me "

"Cdi do Id bang lua ma ga, truoc nguc cd ddu an son do to tuong, sau lung cung the. Chung quanh cd, mot cdi vong vdng deo nang triu, mot chiic khdnh vdng

voi mot cdi gdi qua "

Cau Phuac Ian ting nglng la vay, nhung liic nao ciing ngiing nguay "em cha". Nhu vay, dli tugng dugc mieu ta chi qua nhung net ngoai hien da phai phai lung ra truoc tilng cuoi. Nhtrng net dli lap, tuong phan trong hinh hai nhan vat khong dan thuin la phuang thiic mieu ta ma con thi hien cai nhin doc dao vl cuoc doi ciia nha van trong nhtrng dieu nghich li, phi li.

Hay viec mieu ta chan dung ciia cu cl Hong ciing khong kern sinh dong:

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vu Trong Phung

"Chua 50 tuoi, cu ciing da hm ra ve gid sap chit: ra phd Id cu phdi mac do bong, chua din miia ret da khodc do ba doxuy day su; truoc khi tra tien phu xe, cu phdi dm nguc ho ru ruai hang nam phut vd dim nhdm mot xu di phu xe tuong cu

da hn Ion; nam ddi bin khay den thuoc phiin, nghe ai noi chuyen, cu cung nhdm nghiin mdt hi, nhdn mat khe gat: "Biit roi, biit roi, khd hm, noi mail... ". Diing la

ra ciia minh.

Mot nhan vat khong kem phan quan trgng trong tieu thuyet la Van Minh, mot

bac "dai tri thiic" cua xa hoi thugng luu bay gia. Ong xuat hien la "mot chdng thiiu

chan dung ciia mot ke vo nghia li, luon thich khoe khoang cai gia, cai lam cam, gan

niin cao ngang, gay det, Id hau, hai cdi mat nhu dc nhdi, tdc ciing udn quan ". Dac biet la 6 chuang XII, ta thiy dugc mgt hinh anh trai ngugc ciia Van Minh:

"Ong giua ngdn tay, bdi do muai ddu ngdn tay. Roi xoa mot lupt kem len

mat, rdi trdt mot litatphan len tren, roi lay mot cdi khan bong khd lau di, roi hi bdi

mot lop phan mong nita y nhu mot nguoi hn than... Voi md tdc den vd quan quan

tic dau cuon cuon xudng gay, cdi cd cao ngang vd Id hdu, ddi con mat dc nhdi, hi

them cdi mac hang Id nhimg vdng trdn trang, luc dy trong that xung ddng Id mot

bdc sonphdn may rdu... "

Nhu vay, nhin tir dang ve ben ngoai cua Van Minh qua sir mieu ta ciia Vii

Trgng Phung da noi len ban chit con nguoi han that ro la 16 lang, bip bgm, gan ra.

Van Minh vg ciing xuat hien vai each an mac phong khoang, tan thai "mac

quan diii trdng, tdc biii, gidy cao su, tay cap hai cdi vat", con co Tuyet thi "mac bd y phuc Ngdy tha - cdi do ddi voan mong, trong cd codc-si, trdng nhuhd cd ndeh vd cd vu - nhitng md viin den, vd ddi mdt cdi mu man xinh xinh ". Thong qua viec

mieu ta ngoai hinh cua nhtrng phu nu tan thai nay, Vii Trgng Phung da he 16 cho nguoi dgc bilt dugc ban chat ben trong cua nhan vat, tuy be ngoai cua hg dugc to son dilm phin rit cong phu nhung thuc chat ben trong lai la nhtrng con nguai hu hong, dua doi theo Tay ma quen di ve dep truyen thong ciia dan toe.

Hay viec mieu ta ong "sit hd mang" Tang Phii: "Ong nay ciing tdn thai Au

hoa theo van minh vi dng cd ba cdi rang vdng a trong mom, cdi do lua Thuang Hai

nhudm ndu, di ddi dip lang di cao su, vd nhdt Id dep trai hm, trdng phong tinh hm". Vai tinh each va phim hanh ciia mot vi su chuyen chen thit cho va ho hao "cdi cdch Phdt gido ". Vi vay, trong So do da phan nao bi lat tay bai nhtrng net ben ngoai diy ll lang, mot vj su gia tao. Ong da mang tieng con nha Phat thi "luc cang phai thanh tinh" vay ma su lai dua doi cuoc song vat chat, thich di hat co dau, lai lam chii nhiem to bao Go Mo dl canh tranh vai hoi Phat giao khac.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt S6 do cua Vii Trong Phung

Rieng nhan vat trung tam trong tilu thuylt So do - Xuan toe do, Vii Trgng Phung lai ta rit it vl nhan vat nay: "Cdi ddu tdc do, cdi tran lip, cdi quai ham to, cdi nhdn trung ddi, hai cdi tai ddy dan ". Tit ca chi vai net ve, nhung no lai la mot diln hinh vl nhan vat trong nin van hgc Viet Nam hien thuc giai doan 1930-1945, ma khi nhic din So do khong khoi nhic den con nguai nay.

NT!u so sanh vai mot so nhan vat trong tac pham ciia Nam Cao nhu: Chi Pheo, nhan vat Hoang, nhu Lao Hac.tit ca dlu dugc mieu ta rit ti mi ve hinh dang. Hoac ngoi biit ciia mieu ta ngoai hinh Chi Dau trong Tdt den cua Ngo Tat To cung dugc tac gia khic hga rit cong phu, ti mi. Chi Dau khi binh thuong voi nhung net dep hai hoa tir doi mat, cap moi din nuac da, ca the. Con khi buln dau lai cang dep han vai: "Ben dam long may cong rudn, may sai tdc mai ru xudng, hinh nhu hn khdi thuoc Id phdtpho bay truoc khuon mat... ".

Nguyln Cong Hoan khi mieu ta chan dung cua ong "quan phu mau" trong Budc duang ciing cung voi nhung net sinh dong, hai huac: "Dirng truoc ngdi, ta cd cdm tuong hdn xuoe nhu ta hi phdi an mdt mam cd day dm dp nhimg thit mo khi ta da no ne. Nghia Id ta phdt ngdy vd suphi ndm cua ngdi. Ngdi cuoi mat xudng, cd tdm thit tren quai ham bi cd do Id ciing no dun lin, no ve len mdt nip nhdn, chia md ra lam hai khu nao cung phinh vd nung niic nhimg thit. Cdi tdm md ay day ddng din ndi gid chi mdt mui ghim nhd la dung vao Id cd the lam chdy ra hang lit nude nhdn nhat md ta quen ggi Id md... ". Vi Nguyen Cong Hoan cho rang khi mieu ta ngoai hinh nhan vat ciia ke nha giau hay quan tham phai nhat loat la BEO, con mieu ta ngoai hinh nguoi ngheo thi nhat loat phai GAY.

Khong gilng voi Nguyen Cong Hoan, Nam Cao hay Ngo Tit To, hg thuang mieu ta nhan vat theo cong thiic, theo nguyen tic, mang dam tinh uac le, it sang tao va thuang co sir ding nhit gitra ben trong vai ben ngoai, noi tam vai ngoai hinh. Con ngoi biit Vii Trgng Phung thi ngugc lai, ong thuang thien ve mieu ta nhtrng chan dung "dong", phi uac le, rit kho khai quat thanh nhung dac diem chung. Vi nhu nhan vat Van Minh va ba Pho Doan, dlu la hai ke nha giau ma lai mot gay mot beo, hoac nhu cai mat ciia thing Xuan toe do, liic thi than tha nga nghech, liic thi hoang hit khilp dam, liic thi lem linh khon ngoan, liic thi venh venh tu die, liic thi trim ngam tu ly... Do la ngoai hinh "dong", no khong liy luat le nao lam chuan muc ca ma liy cdm Ming Men thuc lam nen tang, nen phong dai ma rat hien thuc

nhu chinh con nguai that vay.

Khong chi dirng lai viec mieu ta chan dung cua mot nhan vat. Vii Trgng Phung con la nguai co "biet tai" mieu ta chan dung nhan vat dam dong ciing loai. Nhilu khi chi cin it net phac hga so sai, Vu Trgng Phung da lam tai hien mot each

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The giai nhan vat trong tieu thuyet So do cua Vii Trong Phung

sing dong dien mao lin ban chit cua ca mot lop nguai. Day la canh hoi tu nhung ong ban ciia cu Cl Hong trong dam tang cu co To vai: "Nguc day nhung huy chuang nhu: Bdc ddu bdi tinh, Long bdi tinh, Cao Min bdi tinh, Vgn Tuong bdi tinh, vdn vdn...trin mep vd cam diu du rau ria, hoac ddi hoac ngan, hoac den hoac

hung, hoac lunphun hay ram ram, loan quan,

... ".

Qua cac chi till rit dit vl ngoai hinh ciia cac nhan vat, tac gia da khac hga rit thanh cong bo mat lin tinh each cua mot loai nguai, mot xa hoi thu nho. Nhirng loai nguai nay qua la con de cua xa hoi nho nhang, thoi nat. Chinh nhung chan dung cua cac nhan vat dam dong nay da gop phan khong nho trong viec tao nen an tuong vl sir dong diic, phiic tap trong thi gioi nhan vat ciia Vii Trgng Phung. Dong thai ong da tao dugc nhtrng net rieng biet cu the cua tirng nhan vat ma khi noi ra thi

ai ciing nha den va khong bj nham Ian vai ai.

3.2. MIEU TA NHAN VAT QUA NGON NGU

Trong sang tac van hgc, ngon ngu* co mot vi tri rat quan trgng. M.Gorki tirng khing dinh: "Yiu td ddu tien ciia van hgc Id ngdn tit". Van hgc la nghe thuat ciia ngon til*. Sir thanh cong hay thit bai phu thuoc rit nhieu a nghe thuat sir dung ngon tii* cua tac gia. Nghien cuu each thiic mieu ta nhan vat trong So do ciia Vu Trgng Phung khong thi tim hiiu nghe thuat su dung ngon tir ciia nha van.

Buac vao tilu thuylt So do ciia Vu Trgng Phung, ta thay nha van da to ra rat thong thao ngdn ngu binh dan sudng sd, dac biet la thu ngdn ngu via he do thi, va nhilu liic ong da dua no vao trong tac pham de tao ra mot gigng dieu rat vui. Ma canh cua So do, ta da nghe tilng cuoi treu gheo ciia Xuan toe do "civ sdn sd dua tay

toan cudp gidt di tinh " ciia co hang mia:

"- Cit dm d mai!

- Xin mdt ti! Mdt ti ti ti ti thoi!

- Khi Iam nira!

- Lang la thi ciing chang mon... "

Hay nhung cau hung hang, khoe khoang ciia Xuan sau man to tinh binh dan: "Ddy khdng can ", "Noi diia ddy, chit day thi hi cha can day thi day can dich gi day? Thoi di, hm bd vita vita chu... ", "Choi thi moi chanh chit?... ". Nhu da noi, Xuan toe do la mot thing ma ca bong, mot ke luu manh, bui doi, tinh quai, nen phan Ion ngon ngtr ma no sir dung la ngon ngu he pho, binh dan cua nhtrng nguai luu manh. Cii* ho dong mieng la "me kiip", "nude me gi" va luon chiing to mom mep quang cao thulc lau. Khi buac vao cuoc sing thugng luu, tri thiic, truoc mat bgn nguai nhu ba Pho Doan, Van Minh... Hin luon to ra le phep "da thua ong, dg thua

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tilu thuylt So do ciia Vu Trong Phung

bd" rit nggt ngao, trinh trgng. Nhung khi thuc sir sing trong xa hoi ay thi no tra nen tinh quai, lem ITnh, khon ngoan hon nen ngon ngu ciia han cung khac hon. Liic nao trong mieng no cung tuon ra nhung cau sao rong "chung tdi rdt duac han hgnh ", cho du dli vai khach hang may dl hay khi tan tinh co Tuyet.

Hay khi chang thi si lang man mat hlc hac, than gay com muon chiem trai tim co Tuylt, cu bam rilt theo Tuylt trong canh Bong Lai de "bat chim "nang va tang cho Tuylt nhung cau tha ngam chan tinh:

"Ndng tiin rdo got trin duang cudi,

Hoa then! day duang rung td tai... " Tuylt thich chi cuoi khiic khich. Chang thi sT si tinh ngam tilp mot khiic tha

khac:

"Chang duac nhu hoa vudnggot ai... " Ro rang day la mot bai tha lang man mot tram phin tram, ciing ro rang day la mot chang thi si lang man chinh clng. Tuylt thiy thi bao Xuan toe do di ben canh: "Cdm qua...anh chdng thi cdm qua roi, md minh thi hi khdng cdm kia chit... Thi moi goi Id cdm chit!". Ngay liic nay, Xuan toe do tu ai, thiy can phai dgc tha dl dap lai ke tinh dich cua minh. Chic co le vi tilng "cam" ciia Tuylt da lam bat day cai "tu tuong van chuang" trong tam hin ciia hin, hin tien thang den ben nha tha, dong dac ngam nhirng bai tha liic han con di ban thuoc lau:

"Dugid cd, du du nhi,

Suong han nang gid bat ky - biit ddu

Sinh ra cdm sot nhivc ddu...

Vdy xin mdeh bao ddi loi,

Nhivc dau giai cdm lieu ddi dung ngay " Thiy Xuan xuit khiu thanh tha, mot bai tha "khdng thua gi tha Tu Md", chang thi si do mat xiu hi, vo ciing than phuc tai van tha ciia Xuan, voi vang xin loi va lin di mat. Tuylt thi nhin hin vai cap mat nguong mo va hanh dien. Vai Xuan "ngdm tha nao cd khd gi", bai tha "giai cdm "ben tren no da thuoc lau lau tir ngay di thoi loa phong thanh di ban thulc dao, bay gia hin chi viec "xa lai" ma thoi.

Qua chi tilt nay, tuy bai tha ciia Xuan chi la nhtrng cau sao ring, thuoc vet nhung hin da rit khon kheo, lanh Igi, tinh quai khi sir dung vin kiln thirc ngon ngu via he dli pho vai nhung tinh hulng bit nga, khiln nguai khac phai than phuc.

Khong dirng 6 do, sir tinh quai, khon ngoan cua Xuan con thi hien a chuang

XIV - Oi, nhdn tinh the thai...

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The giai nhan vat trong tilu thuyet Sd do cua Vii Trong Phung

Sau khi dugc ba TYPN bi mat thong bao hay tin cu Hong muon ga Tuyet

Va din liic kit thiic tac phim, tinh khinh nguai ciia Xuan toe do cang 16 ro va cang tra nen ll bich khi hin sir dung mot loat cau noi khoa truang, sao rong. Han da noi truoc quan chiing, ggi mgi nguoi la "mi" va xung "ta":

cho no, no lien sung suong tot dinh nhung lai va vinh tha dai ma rang: "Cdi dy md that thi chi nguy? Khdng biit tit choi the nao cho duac lich su day!". Ba TYPN chua hit sung sit vi cii nga tir truac den gia Xuan da ung Tuyet, no lai tuon them mot cau: "Toi so nhdt Id cdi mgc sung. Lay Tuyet thi cd phen nguoi ta cd the dem toi ra ndu thdnh cao ban long ". Khong chi dirng lai nhu the, khi ba TYPN cung cap thong tin cho Xuan bilt ring cu ba dang rit gian no den noi neu gap no co the cu se tat va nho vao mat no, ngay lap tue Xuan chay thang den nha cu Co Hong diing nhung cau noi venh vao, hach dich. No va vinh hoi tham Van Minh: "Tit do toi khdng hi giiip duac thi cua hang vd ddng khach chit? ". Han con nghenh ngang diit tay vao tiii quin, noi doi: "Toi thi danh gid quai gi! Hg luu! Ma cd bong! Nhdt ban quan, khdng ditng dan, chi ddng nhd vao mat".

"Hoi quan chung! mi khdng hieu gi, mi odn ta! Ta vdn yiu qui mi mac long mi chdng ro long ta!... Thoi giai tan di, vd cu viec an cu lac nghiep trong hoa binh vd trdt tu! Ta khdng dam tuphu Id mdt bdc anh hung cuu qudc, nhitng ta da tranh cho mi ngn chiin tranh roi! Hoa binh vgn tue I Hgi Qudc lien van tue!". Mac du Xuan co thi noi ra nhung cau, nhung chu tirong chirng nhu cao qui, tri tue nhung ban chit ciia hin thi khong thi nao thay dli dugc vin la mgt ten lau ca, vo giao due, luu manh, xao tra. Cho du Xuan toe do co leo len dia vi cao nhu thi nao trong xa hoi thi loai ngon ngu via he vin tin tai trong han vai diep khiic: "Me kiip, nude me gi!", "Me kiip, Quan voi cha do!", "Me kiip, con vol cha cdi!",... Han ciing chi nhu la con vet bilt noi, la cai ken hat ma sin hay nhu la mot nguai may, cii van day cot la ciii rap minh tuon ra nhung cau sao rong: "Chung toi rdt han hanh ", hoac uan nguc len dong dac giai thieu: "Me sir Xudn, gido su quan vat, cay hy vong ciia

Bac Ky... "

Co thi noi, nguai ke chuyen da dl nhung nhan dinh day mau thuan, nghich li khi mieu ta Xuan tir nhung nhan vat khac trong tac phim. Liic thi tac gia bao Xuan toe do la "mdt dua vd gido due", "tinh quai", "thgo ddi" va khi no biet "bat din" vi tilt phu thi no la diia "con biit gi Id nghia li, Id dgo dire nua ". Ciing co liic thi "no thong minh tinh bam "hay no con la mot thang khong quen on ong thay so, no moi ong "chin mdt bita sang trong" 6 cao lau Trieu Chau. Ba Pho Doan danh gia no la "nguoi thong minh, cd hgc thite, bung dg hoa Mep ". Van Minh chong, Van Minh vg thi thira nhan Xuan "nhanh mom nhanh miing, cii chi ngo nghinh ". Ba

GVHD: Tang Tan Loc 48 SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tilu thuylt So do ciia Vu Trong Phung

Typn tang no danh hieu "tay dao md dgi tai". Die to* True Ngon ggi no la "dng bgn than "va con bao: "Tdi xin cdm on ngdi hm. Ngdi da di din khoa sinh li hoc ". Din cu ba cl Hong ciing phai ggi no la "quan bdc si". Bit nga nhit la Victor Ban cung khong hiiu no khi ong ta lim let nhin trom Xuan toe do, mai each day vai nam, lam mot thing ma ca bong, mot thing thli loa ken hat cho ong ta, nay la mot trang phong luu cong tir voi each cam ban, each danh ban rat sang, rat kieu each.

Day la nhung nhan djnh, nhtrng dli thoai diy mau thuan tao nen mot nhan vat diy bi in. Xuan toe do la ai? Chinh no cung khong bilt. Co khi no noi: "Tdi thi danh gid quai gi! Hg luu! Ma cd bong! Nhat banh qudnl". Co khi no bao Van Minh: "Con thi khdng cha, khdng me, liu long tit be, nhdt quan, bdn phd xa, da lain nhiiu nghe hen" v.v... Co khi no uan nguc tu giai thieu: "Me sit Xudn, gido su quan vpt,...". Tit ca ngon tir tren chinh la mot sang tao nghe thuat doc dao khi mieu ta nhan vat ciia Vu Trgng Phung. Dac biet la nhan vat Xuan Toe Do.

Ngon ngu ciia mot thing "luu manh - ca hoi" la vay con ngon ngu* ciia nguai tri thiic thugng luu chinh gle thi sao? Hg luon to ring minh la nguai co hgc, co dao dire nhung lai noi thi trai ngugc, oai am. Bai qua lai an tieng noi da boc 16 dugc tinh each, ban chit con nguoi ciia hg, cung chi toan la mot lu mgt rg, dam dieu, vo

dao dire.

Truoc hit la ba Pho Doan - mgt phu nu tan thai. Khong chi 16 bich, xiu xa, dam dang qua ngoai hinh, ma qua ngon ngu can tinh dam dang, 16 lang, xau xa ciia ba lai cang boc 16 mot each trin trui. Ro nhat la liic ba tir the thot:

Lai noi cua ba lam cho nguai dgc phai bat ra mgt tran cuoi khinh bi va kinh torn. Co le sing trong mot xa hoi nhl nhang ll bich, vua du nhung hang nguai, vi vay ba khong cam thiy xiu hi, khong cam thiy nhuc nha ma con venh mat hi hiing, tuyen bl minh la nguoi dan ba chung thuy ca vai hai ong ching that la mot con nguai dam dang khong biet xau ho la gi.

"Thoi! Tdi da nhdt dinh... noi cd vong hon dng Doan vd dng Phan nhd tdi chung gidm cho, tdi nhdt dinh thu tiit voi hai dng. La vi tuy con tre mang that, nhung ciing mang tiing Id gid roi. Chi con nin d vdy nudi con thoi"

Ben canh do, khi cuu Xuan ra khoi bop vi toi xem trom ba dam thay vay, ba lai noi bong gio dl doi Xuan tra an: "Tdi thi vdn nhdn due, hay thuang nguoi. Md anh thi cung ddng thuang. Duong hm an md bong mdt viec thi dc Id khd. Sao anh hi dgi thi? Vdn biit vao tuoi tre trung thi thuang tinh nghich nhu anh. Nhung md phdi xem nguai ta cd itng thuan thi hay... Thi chu? ". Nhung sau nhitng no luc md Xudn vdn khdng hiiu, bd noi: "Thoi anh khdng phdi Id nguoi thong minh! Anh vi di!" Ba noi nhu thi dl to ra ta day la nguai luang thien, giau long thuang nguai. Ba

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The giai nhan vat trong tieu thuyet Sd do ciia Vii Trong Phung

them khat than thi ciia Xuan Toe Do dl lam thoa man can them muon cua minh. Hay thoang nghe ai noi din chuyen hiep dam la ba lai sot sang hoi ngay: "Ddu? Ddu? ". Con nguai ba vai ban chit dam dang la the, vay ma ba luon tim each che day bing lap vo bl ngoai thanh cao, diic hanh, la mot phu nti* trung trinh tiet Het, luon dat dao tha ching len hang diu. Nhung khi ba cang co tinh che day thi ban chit ling la ciia ba lai cang 16 ro, vi chinh ngon ngu dam dang da chiing minh tat

ca.

Qua ngon ngu cua ba Pho Doan, nhan vat nay tuong chung chi co can benh

"dam" thong thuang. Nhung ben canh do, ta con thay dugc ba la mgt nguoi tham doc, hilm ac. Ba da tham gia vao am muu hai cu co To khi ban rang: "Cu cd Td nhd ta gid da 80 tuoi, bay gid ta di moi mdt dng doc td chuyin mon chua binh cho tre em, thi Id thugng sdch... Hoac cu dau da day thi moi mdt bdc si chuyen chua

binh dau mat, hoac cu ho suyin thi ta moi mot dng chuyin chira binh giang

khac gi bgn luu manh, dgc ac.

Khong chi co thi, Vu Trgng Phung con dua vao cira mieng cac nhan vat ciia minh nhung cau noi that quai ro, doc dao. Ong Phan day thep thi luon khoe khoang,

mai... ". Loi noi nay, chiing to ba Pho Doan la mot nguai vo tam, vo dao dire chang

venh vao minh la: "Mdt nguoi chong mgc sitng"va luon hanh dien voi cai sung ciia minh. Dli voi nguoi dan ong khi ma co vg ngoai tinh thi hg rat xau ho va dau buon vo ciing, nhirng trai lai o ong Phan mgc sting thi deu do rat binh thuang, ong to ra vui ve khi nghe ai do ggi minh la mgc sirng tham chi ong con bo ra chuc bac de thue Xuan ggi minh la nguoi ching mgc sirng. Ong con la nguai chong nhu nhugc ,hen nhat. Khi bit gap vg ngoai tinh thi ong cung la 6 cung gian du nhung do chi la lam cho co vay thoi "Do khon nan, do cho dieu, dng Xudn, dng hay lam cluing cho tdi, tdi Id mdt nguoi chdng mgc sirng ", sau do thi lang le ra di vi sg a lai thi bi ke ngoai tinh vai vg minh lam kho de, ong diing la mot con nguai tan te, bat can dao diic thuin phong my tue. Ong khong chi la ke tan te ma con la nguai ham danh Igi chi bilt lam sao dk sing yen In co tiln bac dia vi, bat can dao li cua xa hoi. O nhan vat Phan mgc sung da gop phin lam ro han ban chat ciia cuoc "Au hoa "liic bay gia.

Din lugt cu cl Lllng, trong diu ching bilt gi ca nhung liic nao cung luon mieng noi: "Biit roi! Biit roi! Khd hm, noi mai!" trong bat ki hoan canh nao. Cu muln thi hien sir gia nua cua minh nhung rit kich com, each an mac khong hgp vai tuli ciia cu va khong hgp vai miia, luon to ra lam cam. Cu cho con minh sang Tay hgc va rli khi con hgc vl lai kinh phuc con den sg set, cu chang khac gi nhtrng

nguai kem hieu biet, nhung nguai hu lau.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vii Trong Phung

Ke tieu bilu cho thoi tat dang chi gieu nhung vo hai nhit trong Sd do, co le phai la cau Phuac va ba vii gia ciia Pho Doan. Vu Trgng Phung da danh cho hg mgt ngon ngu that thu vi. Tac gia diing thuat choi chit dk diia ba vii gia lam cam, va diia luon mgi nguai khi dl ba gia "co hu va bao thu" ay cau nhau: "Ai biit ddu day! Ggi

Id sdn quan thi ai cha tuong di phai quan!".

Sanh tai vai cu co Hong (Biii rdi, khd hm, noi mai), cau Phuac ciing co cau noi vo song: "Em cha!". Tac gia da dl cho nhan vat nay diing mot thu ngon ngu ring tulch, "vo nghia li" dk giao tilp. Tat ca trang thai yeu, get, vui, buon, dong tinh hay thit y.. .cau Phuac dlu thi hien a cai diu ngung nguay: "Em cha!". Day la bilu tugng cua mot con rli, mot con benh tam thin, mot con nguai vo tich sir, trong rong nhan tinh, dang gilu cot nhung khong dang cam thu, cay doc.

Dli vai co Tuylt "La con gdi ut cu Hong, mai 18 tuoi ditng, rdt cd nhan sac, hi ciing lang man theo hi tdn thai ram... ". Truac hit, nha van khang dinh Tuyet la "mdt phu nir lang man chdn chinh ", tir cai ten din bo quan ao Ngay tha, den cu chi dieu bo, lai an tilng noi, tinh yeu, giic ma... Vl ngon ngu, dli vai nhan vat Tuyet, Vii Trgng Phung khong su dung biit phap nghuech ngoac, ciu true ngon ngu luom thuom, pha tap. Tuylt gin lien vai ngon ngu* lang man: "Tdi Id mdt trang bdn sir nit, nghia Id con trinh mdt nua ". Ngon ngu cua co co khi thi quyet Het, co muon "cdch minh cdi gia dinh hu lau vd khon ngn di duac tit do ", co khi la nhtrng loi tha mong va co chiit gieu cgt: "luc dy cd dy muon viit ngay mdt cuon tiiu thuyit vi ddi minh" va "em sung suong qua! Em muon chit, anh a! Em muon tit tit... Neu cd hai ciing nhay xudng lop sdng bgc kia (Ho True Bgch) md chit thi cd phdi cd se ban tdn mai ve cuoc tinh duyen ghi gam ciia chiing ta khdng". Qua hinh tugng Tuyet, nha van muln chi nhao nguai "thilu nu tan thai" phii philm, nghien nhay dam va tinh

yeu lang man.

Con ong Van Minh, Vu Trgng Phung mieu ta nhan vat nay hien len vai tinh each ham Igi, lanh nhat, bit hiiu. Anh ta ciing rit khon kheo khi diing lai le khoa

truang du nggt ba Pho Doan:

"Biit ddu rang sau khi nhd nay cd cdi sdn quan thi cuoc ddi ciia di hi khdng bdt ddu vao mdt ki nguyen moi? Rdi nhd nay se biin thanh mdt noi tita nhu mdt cdu he bd, mdt chd hop mat, mdt chd hen hd cua nhung ki thuang luu tri thite trong

nude di hm viec cho xa hoi".

Vai cau noi tren ta thiy mgt kl hoach suong, thuc tl truoc mit ba Pho Doan ching co Igi gi ma phai tin rit nhilu tiln cho sang kien ciia Van Minh. Lai ho hao dli mai, Au hoa khong phii hgp.

Hin con du nggt ca Xuan toe do lam viec cho minh:

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tieu thuyet So do ciia Vu Trong Phung

"Anh phdi nhd ki rdng horn nay tro di thi anh da du mdt phan vao cudc cdi cdch xa hdi roi. Tit day md di xa hoi van minh hay da man Id trdch nhiem d anh! Vdy anh nin hm an cham chi, phdi trdng nom hit tdt cd moi viec, vd nhdt Id phdi

hiiu nhitng cong viec minh hm "

Tuy lai le co trang trgng khong thua gi lai noi cua mot dien thuyet gia nhung ching co y nghia gi, vi that ra Van Minh bao Xuan hoan thanh cong viec lau cong

ciia minh ma thoi.

Anh ta con la diia con dua chau dai bit hieu. Anh ta xung ho trong rong, thilu ton trgng, khi cu cl Hong hoi con trai rang: "The toa din day hdi nao hd toa ". Van Minh dap bing gigng kho cin: "Luc nay". Gigng chang kinh ne, khong mot chiit ton trgng. Sir bit hiiu con thi hien: "Cu dau da day md ta moi dung ngay mdt

dng chuyin cdc binh vi dg day thi chi nguy"

"Moa cd mdt thang bgn Men da md phong khdm binh do hai nam nay (...)

So nguai chit vi hdn ciing khd nhiiu. That Id mdt dng lang bam cd danh vgng "

Ro rang a nhan vat nay, Vii Trgng Phung da de ngon ngu* lot tran bo mat gia

bay gia.

Con ngon ngti* cua ba Van Minh khi giang giai cho mot khach hang ve chu

dli, xao tra, ham danh ciia nhung ke ggi la tri thirc, van minh, au hoa trong xa hoi

truong Au hoa cua hai vg chong cung gia tao, 16 bich:

"Thua bd chung tdi chi tiin theo ludt tien hoa chung cua xa hdi. giita budi canh tdn ndy cdi gi Id bao thu thi bi dao thai di. Bd cd biet rang khi chimg tdi md cua hieu ndy ra thi da bao nhiiu nguoi vo duac cuu vdt, tim thdy long yeu ciia

chong, hi duac huang hanh phuc gia dinh rdi do khdng? "

Hoac khi noi quan niem ve an mac ma cii*a hang ba noi theo: "Thua bd, nhitng nguyin tdc ve y phuc da thay ddi. Chung tdi md cd che ra kiiu nay cung Id vi theo cdi quan niem y phuc ciia cdc nhd tha may Ion a Tdy phuong. Quan do di td diem, di lam tang sac dep chu khdng phdi di che day"

nguoi chi biet kiem Igi cho ban than.

Mgt nhan vat khong kem phin quan trgng trgng tieu thuyet Sd do la ong TYPN - la mot my thuat theo Tay hgc. Day la con nguai dai dien cho tu tuong Au hoa hien dai, ong cho minh la nguoi co nhiem vu phai cai each xa hoi nay theo loi sing phuang Tay. Ong quan niem rang:

Chi vai lai noi nggt ngao, sao rong cua mot ke hgc doi theo Tay, Vii Trgng Phung da chiing to dugc ba Van Minh la mgt phu nu kha khon ngoan, sanh soi. mot

GVHD: Tang Tan Loc 52 SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vu Trong Phung

"Qudn do Id di td diem cho ve dep ciia nguoi phu nu chu khdng phdi diing di che day. Bao gid md y phuc tiin bd din cue diem, di din chd tdn thien, tdn my, thi nghia lay phuc se khdng con... che day cdigi cua nguoi dan bd nua!"

"Chiing tdi phdi chi them cd nhitng kiiu moi vd nhirng thit qudn do lot minh

d ben trong chit khdng phdi chi Id cdi cdch bi ngoai... "

Day qua mot quan niem that tho thien, cho thay dugc ban chat xau xa ciia cai goi la tiln bo la van minh, la Au hoa. Ong la nguoi co tinh each rat trai ngugc nhau ben ngoai thi ho hao keu ggi mgi nguai phai theo van minh, phai an mat quan

ao ma ong sang tao ra. Nhung khi Xuan gioi thieu tu van cho ba Typn nen an mat theo tan thai thi ong rit cam gian: "Mau di vi ngay! Vi cdi cdi qudn trang ra ngay! Khdng cd md khdng vo, khdng chong gi nua ddu ", "tdi bat duac qua tan anh diing nhimg hi van chuang bong bdy ra me hoac vo tdi ,dinh hm cho vo tdi truy lac ,dinh hm tan natgia dinh tdi day nhe! Anh cii lieu cdi than hdn!... "

Ong luon cho minh la ke tiln ho, la nguai van minh luon xem thuang nguai khac nhit la nguoi lao dong binh dan: ong cho xa hoi con thap kem ve tring do, dan ta con ngu muoi: "Dan ta Id mdt dan tdc ludi Ming, khdng chiu suy xet, khdng tim hiiu nhitng cdi khd hiiu ciia my thudt", ong cho nhtrng sang tao nghe thuat cua minh co cong tham du* vao cuoc Au hoa va cai each xa hoi, mang lai sir tien bo cho xa hoi... nhung qua nhtrng dilu tren ong cang lam cho nguai ta thay ro ban chat 16 bich, kich cam gam rile ciia minh. Khong chi la ke 16 bich, kich com, ong con la ke xua njn thai qua, hen ha, khi Xuan dugc phomg lam anh hung cii*a quoc thi ong lap

tiic quy duoi chan Xuan ma cai giay cho han.

Day con la ke ham danh, vu Igi chi bilt nghT cho Igi ich cua ban than, ong dugc xem la nguai dai dien cho sir xo bl cai loi song tha hoa va cung la nan nhan cua chinh sach bao ho va khai hoa ciia thuc dan Phap, mot con nguoi tha hoa ciia xa hoi duang thai dugc Vu Trgng Phung khic hga sac sao duoi ngoi biit ciia minh. Nhan vat nay da gop phin lam ro them biic tranh den toi cua xa hoi viet nam thai thuc dan nua phong kiln. Mot xa hoi toan nhtrng con nguai ninh hot, gia tao va vo

dao diic.

Nlu so sanh ngon ngu trong tac phim ciia Vii Trgng Phung va trong tac phim cua nha van Nam Cao co phin khac xa nhau. Ngon ngu trong phim ciia Nam Cao la nhung loi noi nghiem chinh, diing din, rit co chuan muc. Vi phan Ian cac sang tac ciia ong dlu xoay quanh nhtrng con nguai nhan hau, song co li tuong, co y thiic vl nhan phim cao, hg luon diu tranh giu gin phan "thien luong" cua con nguoi. Con trong sang tac cua Vu Trgng Phung, phin Ion la ngon ngu khong diing din, no co phin cay doc va sic sao. Vi trong mot xa hoi thanh thi nhon nhao, xau xa

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi giai nhan vat trong tilu thuylt So do cua Vii Trong Phung

vai bilt bao la te nan nhu thi thi lam gi con sir tin tai ciia ngon ngtr diing dan nhun Nam Cao dugc. Nhung khong vi thi ma sang tac cua Vu Trgng Phung di danh gia thip han Nam Cao, ma trai lai no cang dugc ca nggi va tran trgng hon, thong qua tac phim ciia Vii Trgng Phung thi he sau nay co thi hinh dung dugc mgt xa hgi cua mgt thai da qua vai rat nhieu mat trai.

Trong So ad, Vu Trgng Phung da gin lien ngon ngti* vao moi ten nhan vat chinh voi mot dac tinh kho quen: cau Phuac "Em chd, em chd", cu co Hong "biet roi, khd hm, noi mai", ba Pho Doan "thu tiit tha hai ddi chdng " va Xuan Toe Do - mot nhan vat sing ntra thi ki nay trong long mgi nguai, noi tieng vai nhtrng ngon ngu gin lien vai no: "Me kiip", "nude me gi" khi han vi voi "chiing tdi rdt duac

han hanh ", "xin cu tu nhien, cdi do vd han " khi thanh dat.

Qua viec mieu ta nhan vat bing ngon ngtr, ta thay trong So do tac gia da iron lin nhilu thu ngon ngu vira dan gian, vua dai cac vua co dien vua hien dai, vua tho tue, vira cao dao, tue la lin nhin, khong ding chat bieu dat mot thanh thi nhat nheo, mot xa hoi binh dan loan iu, mot chinh the thuoc dia luu manh, lira doi. hay mot do thi dang hoa than mot each kinh khiing vai nhung mi tir lira bjp, mi dan: tien bo, van minh, tdn tiin, dire hanh, noi giong, hanh phuc, giai phong, tu do, thuang luu,

Au hoa v.v...

3.3. MIEU TA NHAN VAT QUA TINH CACH

Tinh each la tinh chit, dac dilm vl noi tam ciia moi con nguoi, ma co anh

huang true tilp din suy nghT, lai noi va hanh dong cua nguoi do.

Tinh each nhan vat cua Vu Trgng Phung co sir van dong khong ngung, bien dli cung hoan canh. ti nhan vat Nghi Hach trong Giong td hay Xuan Toe Do, Pho Doan trong So do, tinh each dam dlu ciia hg dlu dugc the hien ngay tir dau nhung cai dam, cai dlu 6 mli giai doan, o mli hoan canh lai khac nhau va ngay cang cao sieu han. Ching han nhu Xuan toe do, liic diu hin chi treu gheo co hang mia nhung vl sau hin lai ca gan lam tinh vai Tuyet, cuong hiep ba Pho Doan.

Xuan Toe Do la mot nhan vat dugc xay dung trong qua trinh phat triln, chinh vi vay ma tinh each ciia Xuan cung dugc phat triln phiic tap, mang nhieu net ll bich, hai huac. Mot mat tinh each ciia Xuan gin nhu khong doi. Do la ban chat vo van hoa cua nhan vat, vin dugc dao luyen, giao due trong nen van hoa via he nen ban chit ciia hin van giti* nguyen chit luu manh cua ke lang thang dau duang xo chg. Tir ngon ngtr cho din cii* chi, hin luon luon vang tue, khong chiu hgc hanh ma chi dung thu thuat bit chuoc, che day, gia dli dk dli pho trong mgi tinh huong. Co thi noi, tinh each luu manh luon tin tai xuyen suot trong con nguoi Xuan tu khi

GVHD: Tang Tan Loc 54 SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tieu thuyet Sd do cua Vii Trong Phung

la mot cau be lang thang 6 diu duang xo chg cho den liic tra thanh "bdc vi nhdn ",

"anh hung cuu qudc ".

Tuy nhien, tinh each cua Xuan ciing co nhung mat thay doi nhat dinh. Y nhanh chong thich hgp vai hoan canh moi va hoan canh ciing lam cho y thay doi. Khi con la ke ha luu thi hin boc 16 tinh ti tien, yeu duoi ciia minh. Nhung khi da co vi tri trong xa hoi, Xuan bit diu io ra xem thuong mgi nguai, kieu ngao, hgm hinh mgt each ll bich: "Xudn Tdc Do cang kiu nggo lam bd hm tich bao nhiiu thi hi duac thien hg kinh trgng bdy nhiiu!". Xuan ciing la mot nhan vat nhay cam, luon tim each dli pho vai hoan canh, co liic khong ngai noi ra cai than phan thap hen cua

minh mot each thach thiic: "Toi thi danh gid qudi gi. Hg luu. Ma cd bong. Nhdt banh qudn. Khdng dirng ddn". Xuan Toe Do co liic nhu ket hgp gitra tinh each ciia mot ke ha luu pha lin voi lli sing thugng luu. Va den liic ket thiic tac pham, Xuan tro thanh mot nhan vat ll bich. Kit hgp trong no nhieu thu ram, hgm minh nhat la

khi Xuan noi nang truoc quan chiing:

"Hdi cong chiing! Mi chua hiiu ro nhung le cue ky to tdt no khiin ta phdi nhudng giai cho nhd vd dich Xiein La! Qudn chiing ndng noi ai! Mi da biet ddu cdi long hi sinh cao thuang vd cung, (no vd vao nguc) no khiin ta phdi tit choi danh vgng riing ciia ta di, di gdp mdt phan vdo viec tiin bd trong trat tu hoa binh ciia Td

qudc!... "

Tinh each cua Xuan Toe Do va Nghi Qui trong Tat den cua Ngo Tat To, nhin tir goc do so sanh ta thiy hg dlu mang tinh each dien hinh cho nhan vat phan dien dugc cac nha van it mieu ta ngoai hinh ma tap trung mieu ta hanh dong. tinh each, loi noi. Xuan Toe Do va Nghi Qui dlu dugc dat vao nhieu tinh huong khac nhau dk boc 16 ban chit va tinh each. Ca hai nhan vat deu dot nat, 16 lang, hao danh va tho 16, vo hgc nhung lai thang tiln nhanh nhu dieu gap gio... Tuy nhien, doi voi Ngo Tit Tl thi xay dung Nghi Qui co tinh each nhit quan, con Vii Trgng Phung thi lai xay dung nhan vat Xuan Toe Do mang nhilu tinh each. Xuan vin giu nguyen ban chit luu manh vo hgc, nhung da co mot qua trinh van dong thich nghi lau ITnh,

nhanh chong vai hoan canh.

Dl danh gia dugc tinh each cua nhan vat, khi phan tich ta khong chi danh gia qua ngon ngu, hanh dong, suy nghi ma con phai chii y den dang ve be ngoai cua nhan vat. Dli voi Vu Trgng Phung, ngoi but cua ong thuang thien vl mieu ta nhung chan dung "dong", kit hop ta than hinh, bo mat, dang dieu voi ta hanh vi, cu chi qua do boc 16 nhung net chii dao trong tinh cach.Vi the, nhieu khi chi qua it net chan dung ma lot trin tinh each ben trong ciia nhan vat. Chang han, Chan dung ba Pho Doan la: "Mo/ bd trac ngoai tit tuan md y phuc con trai la han ciia cdc thiiu

GVHD: Tang Tan Loc 55 SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tieu thuyet Sd do ciia Vii Trong Phung

nu, mat bit ra nhung son vd phan, tdc den lay lay nhung md quan quan " de thay

dugc tinh each dam dang cua ba, nhung chii yeu la cai dam cua mu dan ba na dong, goa ching, sing nhan ha, du thira sinh lire. Mat khac, ba con la nguoi dan ba rugt de ngoai da, khong y tii* nhat la chuyen ham muon xac thit.

Trong tilu thuylt So do, Vu Trgng Phung con tao dugc nhieu chi tiet"biet tdi", diy y nghia, diy in Lugng gop phan ma ra tinh each ben trong cua cac nhan vat nhu: cai mai toe do ciia thing Xuan la bing chung cua nhtrng ngay dau duang xo chg, treo me treo siu, ban pha xa, ban nhat trinh, ban cao don hoan tan,... Ngay cai ten Xuan Toe Do ciing mang nhilu y nghia trai ngugc.; "Toe do" la cai tuong, cai hau qua cua cai kiip ma ca bong khln kho: "Me kiip chii xua nay cd mua mu bao gid md tdc chd do". Song, voi mot thanh nien va mot thieu phu a khach san Bong Lai thi toe do lai la cai mlt: "Thira, tdc ngdi nhudm dep hm, that Id hop thai trang". Rli cai cuoi "ngdn ngo" ciia cau Phuac "em chd", cai khuon mat buon "lang man" va bo voan mong viin den ling la ciia Tuyet khi mac dua dam, nhung khuon mat "deu du rau ria " va "nhirng bd nguc day huy chuang" trong dam ma cu cl To... lit ca hg dlu tao nen mgt diu in rieng trong tinh each ciia moi nhan vat.

Mot chi tilt trao phiing gay tilng cuoi gion cho nguai dgc ntra la khi mgi nguoi trong xa hoi thugng luu din mung ngay khanh thanh san quan vgt, thi bat nga ba vii gia cua ba Pho Doan dem quin ra phoi a san vgt. Vi ba vii nghT: "Ai biet dau diy! Ggi la san quin thi ai cha tuong dk phoi quan", chinh sir nga ngan ay da tao nen sir xiu hi cho ba Pho Doan, ciing mot tran cuoi cho thien ha. Nhtrng dieu nay da lam boc 16 ro hon ban chit con nguai ba Pho Doan, mot me Tay dam dang

tan tha, 16 bich, vo dao dire.

Ben canh do, qua loi an tilng noi chiing ta con co the nhan ra trinh do van hoa, nhan ra tinh each cua nhan vat. Nhan vat cu co Hong, he cir ma mieng ra la git: " Biit roi, khd Idm, noi mai" mac diu ong ta chang biet cho ra dau ra diia viec gi ca. Nhung day cung la mot nhan vat co ca tinh song dong. Tuy chua gia nhung Cl Hong luon mong nguoi khac coi minh la gia ca. Do do, khi di diing, noi nang, ling xu, giao tilp cu cl to ra minh la mot cu gia 6m yeu va cu rat tu hao ve dieu do: "Chi binh sinh ciia cu Hong chi Id dupe hm mdt cu cd. Cho nen chua nam muai tudi, cu cung ra ve gid cd sdp chit". Day qua la mot nhan vat co tinh each doc dao

khac nguai.

Va day, su Tang Phii -"mdt vi su tdn thai", "doc long md dgo" nhay mat vai Xuan Toe Do noi: "Bdn tang md kien tgi toa thi phdi thua hoc mau mom" va: "Tin do nha Phdt chiing tdi but chiin nguyen riia nhau Id ghe rudi, ghe Tdu, ghi ho, hdc ho, hoa ciii, cut chdn, cut tay, thi co". Qua vai cau so luge vl con nguoi

GVHD: Tang Tin Loc 56 SVTH: Cao Kim Ma

The giai nhan vat trong tieu thuyet Sd do cua Vu Trong Phung

Tang Phii, ta da thiy ro tinh each va phim hanh ciia ong "su ho mang". Khoac be ngoai la con nha Phat, nhung "luc cang" khong "thanh tinh", tham chi con chui riia,

chain chgc Ian nhau.

Hay chi tilt co Tuylt muln chung minh vai Xuan rang toan bo ca the minh

dlu la "hang that" ciing phin nao boc 16 tinh each lang la, dam dang cua co:

"Can gi nita? Vu tdi the ndy hi khdng no nang chdn ra hay sao? May cd gdi

moi Ion chd cd cdi nguc nhu tdi dupe! Md that day chitkhdng bangcao su ddu nhe!

Tdi chophep dng khdm md xem!... "

Xuan van con khoanh tay chua hanh dong. Co tiep tue moi chay, li sir de day

sir viec len cao han. Tire minh, buoc Tuyet phai cang tiep tue thiic giuc: "Thi dng citkhdm xem... cd gid ddi khdng nao? ". Lap tire Xuan phan ling rat kip thai va mau le: "Xudn nhin ra phia ngoai thdy khdng cd ai, lien phong tay lin nguc Tuyit, nan

xem cua that hay gid... Sau khi khdng con nghi ngo gi nita, no cdm an bang cdch tien thi hon luon tay ciia Tuyit md rang: CM cd mdt minh qui nuong Id khdng gid

ddi md thoi"

That la mot chi tilt hai huac. Song a chi tilt nay, Xuan da the hien dugc ban tinh lau ca, de tien, hin bilt tan dung thai ca dk huang Igi, biet each che day sir Igi dung rit luu manh cua minh bing viec diing sir phirih ninh de khoa lap, che chan hanh dong xiu xa, vo giao due ciia minh. Ben canh do, Vu Trgng Phung con cho thiy Tuylt la mot co gai ngu nglc va blc ding. Mot phu ntr rat de bi Igi dung chi vi sir hao thing, nong nli va vo tinh Tuylt tra thanh con nai to truoc sir cao gia ciia

Xuan toe do ma khong he hay biet.

Dgc So do, duang nhu moi chi tilt lai chira dung mot mau thuan trao phiing nao do va ding sau moi chi tilt iy la in hien mot nu cuoi vira thong minh sac sao, vira diy khinh bi va cam phin ciia nha van dli vai mot tang lap xa hoi nho nhang 16 bich, vira lau ca bip bgm da khong biet xau ho lai con venh vao hi hung.

That vay, trong So do, Vu Trgng Phung da sir dung thanh cong bien phap phong dai hit sue thoai mai, tao ra nhung hinh tugng hit sire ki quae, phi li tir ngoai hinh, ngon ngu cho din tinh each, ti Vu Trgng Phung, nhan vat du dugc phong dai din muc ki quae nhung vin dam bao dugc hat nhan hien thuc, nghia la nhtrng hien tugng tuong chirng nhu ca biet kia te ra lai kha pho bien trong xa hoi thuc dan tu san dang chay theo nhirng lli Au hoa, nhung phong trao "the due the thao",...dang phat triln rim ro khi con nguoi chua thoat khoi nhtrng thoi dao diic gia, ram dai, ca hoi chii nghTa...Ben canh do, phong dai cang lam ro han mau thuan, lam ro hon chan tuong ciia nhan vat, co tac dung to dam cai cot loi cua sir that va lam cho nguai dgc co cam tuong la tac gia noi rat diing, rat triing, khong he vu cao ai.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vattrong tieu thuyet Sd do cua Vu Trong Phung

Ben canh sir thanh cong, So do ciing co nhung han che nhat dinh ma chiing ta cin nhin nhan khach quan va bao quat, bai day la mot tac phim van hgc, no chi tap trung phan anh mot vai hien tuong dac thu ciia xa hoi cu. Co the noi, Vu Trgng Phung van la ngoi biit dac sic van chuang va nli bat a nhieu phuang dien tir nghe thuat xay dung tinh hulng, xay dung nhan vat, din nghe thuat trao phiing. Nhung trong do, ta vin thiy cai nhin nhan xa hoi ciia ong co phan de dai va chua thay het dugc siic manh cua nguai binh dan. Hay noi each khac, ong cung khong ngoai le so voi nhilu nha van duang thai, dlu chua dua ra huang giai quyet cho thuc trang xa hoi dang bl tic bai lulng tu tuang Au hoa Phuang Tay dang 6 ac tran vao van hoa

loi song dan toe.

Song, vai nhtrng thanh cong ma Vu Trgng Phung dat dugc thi cang dang tran trgng han. Ong la nha van co ban ITnh, co y thirc trach nhiem cao doi voi cuoc song va con nguoi. Ong la mot nha van co nhtrng dong gop to Ian va la nguoi cam cot m!c quan trgng trong viec hinh thanh va phat trien thi loai tilu thuylt o nuac ta trong thai ki hien dai ciia Hch sir van hgc Viet Nam. Vai tilu thuylt Sd do, Vu Trgng Phung that sir xiing dang tra thanh nha van tieu bilu ciia dong van hgc hien thuc phe phan Viet Nam truoc each mang thang Tam 1945.

GVHD: Tang Tan Loc

SVTH: Cao Kim Ma

The gioi nhan vat trong tilu thuyet Sd do cua Vii Trong Phung

KET LUAN

Vii Trgng Phung la mot nha van Ion diy tai nang, tieu bieu giai doan van hgc 1930 - 1945. Ong da co nhtrng dong gop quan trgng vao sir phat trien ciia nen van hgc Viet Nam theo huang hien dai hoa, truoc hit la a ITnh vuc tieu thuyet. Qua tieu thuylt So do, bing each vilt trao phiing, bing nhung chi tiet day kich tinh, tac gia da khic hga mgt each sau sic nhtrng chan dung biem hga trao phiing. Co the noi, Sd do chinh la minh chung hiing hin nhit cho nghe thuat trao phiing bac thay cua Vu

Trgng Phung.

Voi quan niem nghe thuat coi "tilu thuylt la sir thuc a dai", vai tu tuang nghe thuat thien vl phanh phui cai xiu, cai ac, cai ram cua xa hoi. Sd do cua Vii Trgng Phung da tai hien thanh cong hien thuc ciia xa hoi tu san thanh thi Viet Nam dang chay theo l!i sing "van minh ram", chay theo cac phong trao "Au hoa", "Binh dan", "Thi due. thi thao",...het sire 16 lang, doi bai.

Qua thi gioi nhan vat trong So do ciia Vii Trgng Phung, ta bat gap tieng cuoi gilu nhai ciia tac gia, nhung sau tilng cuoi ay chinh la noi dau cua nha van truoc canh doi den bac. Cai xa hoi ma con nguoi song voi nhau bang sir lira Igc, gia doi, xao trao. Chiing ta cung khong khoi xot xa khi thau hieu nhung chuoi cuoi trao phiing iy. No phanh phui hit cai xiu xa bi 6i ciia hien thuc, to cao mot each sau sac hon bao gio hit xa hoi thli nat, mat nhan tinh va vo Hem si cua con nguoi. Toan bo tac phim la mot chuoi cuoi chain bilm gion gia, sang khoai, nhung cay doc, nem thing vao bo mat xa hoi thugng luu, truang gia thanh thi het sue nho nhang, doi bai

va bip bgm.

Ben canh do, din voi thi gioi nhan vat trong So do la den voi mot the gioi nguoi hit sue da dang va dong diic, co nhtrng dien hinh bat hu da buac ra ngoai trang sach va sing mai vai thai gian nhu: Xuan toe do, Van Minh, cu co Hong, ba Pho Doan.. .Ding thai thong qua he thing nhan vat nay, chiing ta con nhan ra quan niem nghe thuat vl con nguoi ciia nha van. Do la mot quan niem het sue phong phii va phiic tap, mot "khdi mau thuan Ian". Tuy nha van mieu ta cac nhan vat phan nhilu la nhtrng con nguoi bjp bgm, xiu xa, nhung an sau ben trong Vii Trgng Phung la ca mot tinh yeu thuang con nguai bao la, chan thanh va ong luon khat

khao yeu dai, yeu cuoc song.

So do con mang mot tu tuong nhan dao sau sac do con la mot lai khuyen, lai canh tinh cho con nguoi. Con nguai cin co nhung giai han trong cuoc song, nhtrng chuin muc ciia dao diic, sir buon tha, hoa nhap tuy tien se dan den sir tha hoa bien chit, khi con nguai chi bilt huang thu nhtrng Igi ich truac mat, chi biet den sir doi

GVHD: Tang Tan Loc 59 SVTH: Cao Kim Ma

Thi gioi nhan vat trong tieu thuylt Sd do cua Vu Trong Phung

tra va vu Igi. Vu Trgng Phung la nha van Viet Nam diu tien da phanh phui "thii tinh" noi con nguai, kl ca nhtrng con nguai dugc coi la hien lanh, chan that; trong khi nhtrng tac gia hien thuc ciing thai khac thi mai chi phan chia xa hoi ra thanh hai lap tit va xiu va de cao cai tot, ha be cai xau.

Ben canh nhtrng thanh cong vl noi dung, ve nghe thuat Sd do da dat tai trinh do bac thiy, vai mot phong each nghe thuat co mot khong hai, vai ngoi biit "ta chan" sic sao, dac biet la nghe thuat sir dung ngon ngu, Vu Trgng Phung da dua ngon ngu cua cuoc sing tran vao trang viet ciia ong. Nhtrng loi an, tieng noi xo bo noi via he, nhung loi gieu nhai, hai huac, bong Ian, mia mai, phe phan ding loat xuit hien vao tac phim. Tit ca da tao nen tilng cuoi da thanh, muon hinh muon ve, vira tham thiiy, chua cay, vira cong kich, da pha, mang mot gia tri tl cao manh me. Ngon ngti* trong So do da vugt ra khoi nhtrng trang sach de di dai song hang ngay, tra thanh nhung thanh ngu* binh dan nhit, ma nguoi Viet du co dgc Vii Trgng Phung hay khong, khong ai la khong bilt. Co thi noi. day la hien tugng hiem co trong lich sir ngon ngu, cho thiy sir thanh cong cung nhu tam anh huang cua tieu thuyet Sd do trong cuoc sing horn nay. Cung nhu Nam Cao tirng noi, mot tac pham hay la mot tac phim: "Khoi nhimg nguon chua ai khai vd sdng tgo nhung gi chua ai cd ". Va Vu Trgng Phung da lam dugc nhu the. Gap trang tilu thuylt lai ma nguoi dgc vin cam thiy tilu thuyet ciia ong co mot sire hut la ki.

Vii Trgng Phung ra di qua sam khi nguai duang thai chua co sir nhin nhan diing din vl cac sang tac cua ong . Horn nay, nhtrng tac pham ciia ong da giiip chiing ta nhin nhan lai mot each khach quan nhtrng dong gop cua ong cho nen van hgc Viet Nam, xoa bo di nhtrng nghi nga sai lech vl tac pham Vu Trgng Phung va ca con nguai tac gia, liic sinh thai va ca sau liic nam xuong de duang hoang di vao

coi bat diet ciia van xuoi Viet Nam.

So do da cho ta thiy siic manh ciia ngoi biit trao phiing Vu Trgng Phung la sue manh ciia mot tai nang biit lire, sue manh cua sir to cao manh me. Nghe thuat trao phiing cua Vu Trgng Phung da tao nen mot thi giai nghe thuat dac thu, dat ong vao vi tri quan trgng trong lich sir van hgc Viet Nam hien dai cung nhu tra thanh mot trong nhtrng guong mat quan trgng cua van hgc Viet Nam trong the ky XX.

GVHD: Tang Tin Loc

SVTH: Cao Kim Ma

TAI LIEU THAM KHAO

OSUJiSO

1. Dinh Tri Diing (200!)). Nhdn vdt tieu thuyet Vii Trong Phung.

I rung tam van

hoa ngon ngu Dong Fay: Nxb Khoa hoc xa hoi.

2. Ha Minh Dire (2002). Nhin hi van hoc Viet Nam the ky XX. Ha Noi: Nxb Chinh

tri Quoc gia.

3. Ha Minh Dire (2009). Van chuang vd thai cuoc (tieu luan van hoc). Nxb Khoa

hoc xa hoi.

4. Le Ba Han, Fran Dinh Sir, Nguyen Khac Phi (2010). Tit dien Thudt ngir van

hoc. Nxb Giao due.

5. Le Dire Hanh (2007). Ban them ve may vdn de trong van hoc hien dgi Viet Nam.

Nxb The giai.

6. Ngoc Hang, Kim Anh (2009). Tic dien Tieng Viet. Nxb Dong Nai.

7. Tran Van Hieu (2005). Ba phong cdch trao phiing trong van hoc Viet Nam thai

ky 1930 —1945: Nguyen Cong Hoan, Vii Trong Phung, Nam Cao. Ha Noi: Nxb

Dai hoc Quoc gia.

8. Do Dire Hieu, Nguyen Hue Chi, Phiing Van Tiiu va Tran Huu Ta (2004). Tir

dien van hoc (bo moi). Nxb The giai.

9. Mai Huang (2000). Vii Trong Phung —Mdt tdi ndng doc ddo, Nxb Van hoa

Thong tin.

10. Nguyen Hoanh Khung - Lai Nguyen An (1993). Vii Trong Phung - Con nguai

vd tdc phdm. Ha Noi: Nxb Nha van.

11. Phong Le (2001). Van hoc tren hanh trinh ciia the ky XX. Ha Noi: Nxb Dai hgc

Quoc gia.

12. Phong Le (2005). Ve van hgc Viet Nam Men dgi - Nghi tiep.... Ha Noi: Nxb

Dai hoc Quoc gia.

13. Nguyen Dang Manh (2000). Nha van Viet Nam hien dgi, chdn dung & phong

each. Thanh pho Flo Chi Minh: Nxb Tre.

14. Tran Dinh Sir (1993). Mdt sd vdn de thi phdp hgc Men dgi. Ha Noi: Nxb Bg

Giao due va Dao tao.

15. Tran Dang Thao (2008). Dgc sac van chuang Vii Trong Phung. Nxb Thanh

JLNICll.

16. Nguyen Ngoc Thien (1998). Van hoc Viet Nam the ki XX, quyen 5, tap 3. Nxb

Van hoc.

17. Nguyen Ngoc Thien, Ha Cong Tai (2003). Vu Trong Phung ve tdc gia vd tdc

phdm. Nxb Giao due.

18. Phan Trong Thuang. Nguyen Huu San, Frinh Ba DTnh (1999). Tuyen tap 40

nam Tap chi Van hoc (1960 - 1999),

tap 3, Van hoc hien dai. Nxb Thanh pho

111 Chi Minh.

19. Le Ngoc Tra (1990). Ly lugn van hgc. Thanh pho 116 Chi Minh: Nxb Tre.

20. Nguyen Quang Trung. (2006). Tieng citdi Vii Trong Phung. Dai hoc Quoc gia:

Nxb Ha Noi.

21. Nguyen Vii (201 1). Vii Trong Phung. Nxb Ha Noi.

Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Thế giới nhân vật trong tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng

Chủ đề:

Khoá luận sư phạm văn

jpgi HOC VO imh% TOfiN

Hau Giang, thdng 6 nam 2012

LOI CAM TA

De hodn thdnh tot khoa lugn nay, toi xin chart thdnh cam an thdy Tang Tan hoc

da tan tinh gii'tp da, hirang ddn cung nhu tgo moi dieu kien thugn lai de toi co the hodn

thdnh bdi khoa lugn tot nhdt.

Ngodi ra, xin chdn thdnh cam on den doi ngu can ho Thu vien truang Dgi hoc Vo

Truang Todn, Thu vien Thanh pho Can Tha, nhd sdch Phuang Nam da cung cap nhieu

tdi lieu can thiet, thich hop de toi co the de dang han trong vice nghien civil

Cuoi ciing, toi xin gin lai cam ta chdn thdnh va long biet an sail sac den cha me,

anh chi ciing nhung nguai bgn than thiet da ludn dong hanh, dong vien va tgo moi dieu

kien vat chat, tinh than cho toi hodn thdnh khoa lugn nay.

VI thai gian khong nhieu nen bdi viet cua toi con nhieu thieu xot, han che. Kinh

mong su dong gop qui ban cua qui thdy co de bdi khoa lugn cua toi hodn thien han!

Xin Iran trong cam an!

Sinh vien thwc hien

>t^ -

-Cuo Kim Mo

PHIEU DANH GIA LUAN VAN TOT NGHIEP (Giang vien hw&ng dan)

thdng

nam 20

SO DO CUA VU TRONG PHUNG

DO CUA VU TRONG PHUNG

Trang

cam cua nha van " [19; tr.42]

thuyit S3 do cua Vu Trong Phung" dk lam bai viet.

ton, lang le theo dung dinh luat Acsimet "[15; tr.6]

"Cdi loi khoi hai cua ong trong So do la mot loi khoi hai nong noi, tuy nhgo

doi nhung khong can cu... " [16; tr.99]

thuyet dy ra giai quyet".

Vilt vl danh gia Vu Trgng Phung, Le Dinh Ki noi rang: "Duong thai y kien danh gia Vu Trong Phung co khen che: che thi cho la tue, la dam, la bi quan, la nhin doi qua cap kinh ram...Khen thi ve khuynh huong xa hoi, ve khoi luang va phgm vi de cap rong Ion cua cac tac pham " [17; tr.314]

sau kin, toi tam nhdt cua xa hoi thuoc dia, phong kien " [1; tr22]

cgnh Men thuc ciia xa hoi" [1; tr.23]

phdi la xuyen tgc" [10; tr.218]

Co mot s6 nha nghien cuu cho rang: "Cdc tdc gia tunhien chii nghia ma tieu biiu la Vii Trong Phung co cai nhin tan nhan doi voi xa hoi, khinh miet nhan dan ho dong. Co khi de cao di ^f^j^r^ffe^^^fg^^ C^ S(^n" [15; tr.2181

van hoc" [15; tr.31]

Thi Phong co sir danh gia ciing tuong tu nhu tren trong Giong to, So do: "Nghi Hdch, Xuan Toe Do, ong Typn, bd Pho Doan, cu Co Hong... nhitng nhan vat diin hinh ma cdc nhd nhan chung hoc sau nay can nhac den" [15; tr.29]

Phan The Ngu ciing nhan dinh vi tiiu thuyit Vu Trong Phung Id: "Cay but co gdn co site ciia ong chuyin vao ta canh ciing co mot vi tri khac thuong...Nhung

nhan vat xo Id, luu manh cua ong nhu Nghi Hdch, Vgn Toe Mai, Xudn Tdc Do da tit

lau tro thanh nhitng chdn dung bat hii" [15; tr.29]

vua Nam, vuaXiem, co van Nhdt Ban... " [13; tr.218]

nhan lai So do: "Cdc nhan vat, tu nhung canh sat dudngpho nhu Min Do, Min Toa din nhitng thdnh vien cao cap ciia bo may thong tri nhu todn quyen, thong sit, vua

ta, vua Xiem,... tat ca deu mat hit ve uy nghiem, ton kinh deu bien thdnh nhitng anh

he tren sdn khdu cuoc dai" [1; tr.35]

Hoang Nggc Hiln cho rang: "Dung tieng cuoi lam vu khi, So do danh vo mat vao ca mot lu li nhung "ong chii ", "bd chii" ciia xa hoi gom todn nhung quan dieu

gia, xo xien, co hoi chii nghia" [1; tr.36]

do cua Vii Trgng Phung.

sang tgo nhan vat" [1; tr.44].

chiem linh con nguoi sau sac den mite nao " [1; tr.43]

ve con nguoi co quan he mat thiet vai quan niem nghe thuat. Chi co mot quan niem

nghe thuat khong ngitng ma rong, doi moi thi nhd van moi co kha nang phan anh cdc chieu sou, phongphu cua nhdn vat. Noi each khac, neu muon khdm phd su cdm

nhdn con nguoi toi muc do nao, thi can khdm phd quan niem nghe thuat ve con nguai thi Men trong hinh thuc mieu td nhdn vat" [14; tr.29]. Dieu nay the hien a cho la mot khi da hiiu quan niem nghe thuat ve con nguai thi chiing ta se hieu nhan

Dong y vai kiln cua Tran Dinh Su khi ong viet Mot so van de thi phap hoc Men dgi a cho: "Quan niem nghe thuat ve con nguoi khong nhdt thiet da dugc nhd van y thirc mot each ro ret. Rat co the no Men dien mot each vo thuc trong y thuc

nhd van, vd khi mieu td nhdn vat, nha van tap trung chu y vao nhdn vat chit khong nhdt thiit chu y den quan niem ciia chinh minh. Tuy nhien nhieu nhd van Ion khi y

\~2

thuc sit minh nghi thuat cua minh da co y thuc sdng tgo ra quan niem nghi thuat

Ben canh do, "Quan niem nghe thuat vi con nguai ciia nha van la nhdn to qui dinh true tiip toi nhdn vdt. Dua vao do, nguoi nghien cuu se co co so chdc chdn di tim hiiu mot thdnh phdn co ban trong noi dung hinh tuong va de li giai

gio vdn Id con de ciia thai dgi" [2; tr.54], Di sau vao quan niem nghe thuat ve con

ngdm vi con nguoi, co quan niem ro ret vi con nguoi. Nhung day Id mot quan niem

day mdu thudn, vita co nhimg khdm phd mai me hi vita co nhung lam he nghiem

trong, vita bo sung cho nhau, hi vita logi trie nhau, vita co mat on dinh hi vita co

nhitng biin chuyin trong qua trinh sang tdc " [1; tr44].

Vi vay, dl tim hiiu quan niem nghe thuat ve con nguai trong tieu thuyet So do cua Vii Trgng Phung cin phai co cai nhin nhay ben, linh hoat de hieu dugc dung

Dk tim hiiu ro han ve con nguai "gia danh" va con nguai "suy doi*' trong tac

cua nguoi khac di di lira bip " [6; tr. 175]

6 day, chiing toi hiiu khai niem "Con ngiroi gid danh "trong tieu thuyet So do ciia Vii Trgng Phung theo nghia: Do la nhung con nguai muon danh tieng oai phong, hoa mi dl xung ho nhim che day ban chat that ben trong cua minh. Hg Igi

da dugc giao due bing lli song via he. Chi may cau dai khai nhu: "nude me gi", "me kiip "da lot ta dugc tinh each cua thang ma ca bong, doi tra, bip bgm nay.

ciia nhd van, ciing nhan xet nhan vat Xuan toe do rang: "Gid tri Men thuc ciia tdc phdm So do chinh Id a cho, qua van minh thang Xudn, da phdt Men duoc cai ban chat bip, vd co chi bip dy ciia tang lop nhitng ong chii, bd chii cua xa hoi thdnh thi

ngdy xua" [1; tr. 53]. Khong chi dirng lai a mot nhan vat Xuan toe do, Vii Trgng Phung con vach trin ban chat bip ay ca nhung tang lap thugng luu thuc thu. Dien hinh la cac nhan vat nhu ba Pho Doan, cu el fk^^^^^i^^^HQT^f'^ N c° Tuyk'"

iTuiruiI^P

vo ong d trin ten ong, tin ong doi dudi, cho no co ve ninh dam ".

vo con chi em nguoi khac, chit khong phdi va con chi em ciia toi. Gia dinh toi thi cu

phdi theo co, khong duac co hgng dan bd an mac tdn thai nay kheu vii, mai cho

phong!".

la con tan mot nua. Co Hoang Hon thi tu hao vi minh la mot phu nu tan tien, "giu trinh tiit vai ca hai nguoi! Chdng vd tinh nhdn ". Ba Pho Doan thi hanh dien "thu tilt" vai hai dai chong nen dugc phong la "Tiit hanh khdphong".

vd di gidy da. Cu vao thi mot miii khong khi sac lin nhitng mui ddu bgc ha ciing

theo cu vao phong. Tren nguc cu co may cuong huy chuang... ". Hay khi tac gia