Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Không gian và thời gian nghệ thuật trong tiểu thuyết Sống mòn của Nam Cao

mmmmmammmmmmmmmammmm

TRtfOfNG Dfil HOC VO TRCIONG TOflN

KHOA KHOA HOC CO BAN

KHOA LUAN TOT NGHIEP

CHUYEN NGANH VAN HOC

KHONG GIAN VA THOfI GIAN NGHE THUAT

TRONG TIEU THUYET SONG MON

CUA NAM CAO

Sinh vien thu*c hien:

Giang vien hirdng dan:

NGUYEN HONG DAO

NGUYEN HOA BANG

Dfil HOC VOTRl/OHQTOflN

Han Giang, thdng 06 nam 2012

LCH CAM ON

Truac het toi xin gui lai cam an den nha truang, quy thay co Khoa khoa hoc ca ban da tao dieu kien cho toi lam luan van tot nghiep, va giup da toi trong sudt thai gian qua. Dong thai toi xin cam an den cac ca quan da cung cap tai lieu tham khao - Thu vien Truang Dai hoc Vo Truang Toan, Thu vien Thanh phd Can Tha de toi co the hoan thanh luan van mot each tdt dep.

E)ac biet, toi xin chan thanh cam an Thay Nguyen Hoa B^ng da tan tinh huang dan, giup do toi trong suot thai gian qua de toi co the hoan thanh luan van t6t nghiep cua minh theo dung quy dinh.

Hgu giang,

ngay... thdng... nam

Nguyen Hong Dao

Tran trong kinh chao!

LOI CAM DOAN

Toi xin cam doan rang luan van nay la do chinh toi thirc hien, cac so lieu thu

thap va ket qua phan tich trong luan van la trung thirc.

Sinh vien thirc hien

1L(

Nguyen Hong Dao

PHIEU DANH GIA KHOA LUAN TOT NGHIEP

(Gidng vien hw&ng dan)

1. GIANG VIEN HlTCJNG DAN: NGUYEN HOA BANG

2. SINH VIEN THUC HIEN: NGUYEN HONG DAO

MSSV0856010004

KHOA: 1

3. TEN BE TAI:

KHONG GIAN VA THOfI GIAN NGHE THUAT

TRONG TIEU THUYET SONG MON

CUA NAM CAO

NHAN XET CUA GIANG VIEN HlTOOVG DAN

1. Danh gia chung qua trinh lam luan van tot nghiep:

1.1. Chuyen can:

1.2. Thai do:

1.3. Khac:

2. Danh gia luan van:

2.1. Dat van de (theo 5 buac):

2.2. Noi dung chinh:

2.3. Chu thich, thu muc:

2.4. Hinh thuc trinh bay:

2.4.2. Khuon kh6:

2.4.3. In an:

2.4.4. Trinh bay:

2.4.5. Chinh ta, ngir phap:

2.4.1. Dung lugng (trang):

Danh gia:

Xep loai:

., ngay

3. Danh gia, xep loai:

tricing

nam 2012

NGUYEN HOA BANG

Giang vien huang dan

MUC LUC

Trang

LOI CAM ON

L6l CAM DOAN

PHIEU DANH GlA KHOA LUAN TOT NGHIEP

iii

MUC LUC

MdDAU

1. Li do chon de tai

2. Lich su van de

3. Muc dich yeu cau

4. Pham vi nghien cuu

5. Phuang phap nghien cuu

Chirong 1: LI LUAN CHUNG VE KHONG GIAN

VA THdl GIAN NGHE THUAT

1.1. Khong gian nghe thuat

1.1.1. Khai niem khong gian nghe thuat

1.1.2. Cac loai khong gian nghe thuat

1.2. Thai gian nghe thuat

1.2.1. Khai niem thai gian nghe thuat

1.2.2. Cau true va bieu hien cua thai gian nghe thuat

Chwrag 2 : KHONG GIAN NGHE THUAT

TRONG TIEU THUYET SONG MON CUA NAM CAO

2.1. Khong gian boi canh

2.1.1. Khong gian lang que

2.1.2. Khong gian ngoai 6

2.2. Khong gian sir kien

2.2.1. Nhung sir kien gan vai tinh each

2.2.2. Nhung su kien gan vai hoan canh

2.3. Khong gian tarn tmnig

2.3.1. Nhung tinh toan nho nhoi

2.3.2. Nhung giang xe noi tarn

Chuxmg 3 : THOI GIAN NGHE THUAT

TRONG TIEU THUYET SONG MON CUA NAM CAO

3.1. Thai gian hien thyc hang ngay

3.1.1. Thai gian- mieng an

3.1.2. Thai gian tan nhan

3.2. Thai gian hoi thirong

3.2.1. Thai gian hoi tuang lien tuang

3.2.2. Thai gian hoi tuang tuang phan

3.3. Thai gian tirong lai

3.3.1. Vien canh tuang lai mu xam

3.3.2. Vien canh tuang lai cua niem tin

3.4. Thai gian tarn li

3.4.1. Dong thai gian tarn trang dau buon

3.4.2. Dong thai gian tarn trang bi kich

KET LUAN

TAI LIEU THAM KHAO

Khong gian va thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

mOdAu

1. Li do chon de tai

Khong gian va thai gian nghe thuat la phuang thuc ton tai va trien khai cua the giai nghe thuat. No tra thanh phuang tien chiem ITnh dai song, no mang y nghia bieu tuang nghe thuat. No con la pham tru quan trong cua thi phap hoc, la mo hinh nghe thuat ve cuoc song, la hinh thirc ton tai cua hinh tuang nghe thuat. Khong gian, thai gian nghe thuat khong nhung cho thay cau true noi tai cua tac pham van hoc, cac ngon ngtr tuang trung ma con cho thay nhung quan niem vb th6 giai, chieu sau cam thu cua tac gia.

Nam Cao la mot trong nhung nguai thanh cong trong trong viec xay dung khong gian va thai gian nghe thuat. Co the thay, Nam Cao da tao ra dugc kilu khong gian thai gian hien thuc hang ngay. Dieu nay, tao cho nguai doc co dugc cam giac gan gui khi tiep nhan tac pham cua ong. Dong thai, no cung tao sue hut doi vai nhung ai muon tim hieu sau han ve phuang dien nay trong sang tac cua Nam Cao. Do chinh la li do nguai viet chon de tai nay cho luan van t6t nghiep cua

minh.

2. Lich sir van de

Khi noi den mang van hoc hien thuc thai ki 1930-1945, chiing ta khong the

khong nhac den Nam Cao. Mac du sir nghiep van chuang cua ong ket thuc sam khi

tuoi dai con rat tre, nhung trong thai gian cam but ngan ngui ay Nam Cao da lam

nen "Su nghiep cua mot dai van ".

Nam Cao buac vao van dan luc tuoi dai con rat tre- nam 1935, luc mai 18

tuoi, cung la luc nhieu trao luu, tac gia va tac pham van chuang da dugc khang dinh

phuang dien: su ra dai cua nhung tac pham hien thuc uu tu nhat cua ong va sir nhan

chan gia tri tac pham ma ong de lai co phan cham tre cua du luan.

Sinh thai tac pham cua Nam Cao chua dugc so dong van nghe si cung thai

quan tarn va danh gia xung dang. Co the noi trong suot cuoc dai, chua luc nao Nam

Cao tu

xem minh la quan trong, cung chua dugc ai ton xung la Ian. Ong nhun nhan dung

ghe hoac phia sau ban be. Ong nhap vao dan dong ca cuoi mua cua van hoc hien

thirc, va tu nguyen lam nguai linh trong doi van nghe quan chung cua khang chien,

chua co ai nhac den ten ong. Phai han nhieu nam sau, qua nhung xoi mon, thu thach

cua thai gian, trong su truang thanh va phat trien cua nen van hoc mai cung vai sir

van dong cua dai song van hoc, gia tri cua Nam Cao da dugc dinh vj vung chai. Sau

nay viec nghien cuu ve Nam Cao da dat dugc nhieu thanh tuu va tien bg.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG DAO

vai tro ro ret. Ong den vai trao luu hien thirc muon nhat- "muon" tren ca hai

]

Khong gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Sau day nguai viet xin trinh bay mot vai y kien danh gia cua cac nha nghien

cuu di truac lien quan den de tai.

Trong quyen Nam Cao ve tac gia va tac pham do Bich Thu bien soan va tuyen chon, co bai viet cua Tran Dang Xuyen noi ve Thai gian va khong gian nghe Nam Cao, Tran Dang Xuyen viet: "Thai gian va khong gian trong sdng tac cua Nam Cao cung nhu moi hien tuang cua the giai khdch quan, khi di vao nghe thuat

dugc soi roi vao tu tuang tinh cam, dugc nhao nan va tai tao tra thanh mot hien tugng nghe thuat doc dao tham dam ca tinh sdng tao cua nha van. "[14; tr.396].

Cung trong quyen tren, Tran Dang Xuyen vi6t: "Nhung nhan vat cua Nam Cao song nhu thuang li trong thaigian hien thuc. Mot trong nhung net dac sdc ciia thai gian nghe thuat trong sdng tac cua Nam Cao la da tao ra mot kieu thai gian hien thuc hang ngay, trong do cdc nhan vat cua ong duang nhu hi giam ham, tu tung luan quan trong vdng nhung du lo thuang nhat"[14; tr. 396].

Cung trong quyen tren, co bai viet cua Do Due Hieu noi \h Hai khong gian trong Songmdn, ong viet: "Cdi khong gian song trong cua Thu la mot khong gian o be; cuoc hanh trinh cua Thu trong hai muai chuang truyin, la con duang tu nha que len Ha Noi, roi quay ve que, tie nhung chuyin tau hda, tu nai ngheo doi, mdi ngay vai lung cam, an cu chudi, toi tarn nhu lit nut, thu han, ghen tuc, nhd nhen din mot vung Ha Noi xa xdc, nai chua dung rdc ruai cua do thi, cung toi mo mo, cung nhd nhen, tinh toan chi li, cung ghen tudng, "chim chudt" nhau, danh nhau, cuap vg chdng cua nhau"[14; tr.338].

Nguyen Ngoc Thien trong bai Butphap tu su dac sdc trong Song mdn, ong viet: "Han hai tram trang tieu thuyet trinh bay, trong mot noi dm dnh da diet, mot

cuoc song be tac, quan quanh nhu bi ngung dong, tu hiiy hoai trong su mdn ri, muc

rua, mdc meo. Hay noi each khdc di mot cuoc sdng khong ra song, vd nghia bat lit, nhoc nhan, chit ngay trong luc sdng "sdng day ma nhu da chit", "chit ma chua lam gi ca, chit ma chua sdng"[14; tr.330] va "Cdi doc dao cua giong van trong Sdng mdn khong phdi la tie su lam minh lam may uon eo, gia tao, len gan, cang

minh ra trong thdi dao due gia, ma chua mot noi dau noi tai, mot lai trdch cu tham

tram, mot su dan vat vi tin rang cdi nhan ban va luang tarn khong phdi la mot dieu

gi xa la, phdi cdng buc mai cd thi tiip nhan ndi[14; tr.333].

Phong Le trong bai Doc lai va lai doc Sdng mdn, ong co cam nhan khac ve

Sdng mdn: "Phan toi, do la mot quyin tieu thuyit cd thi doc lai nhieu Ian. Doc lai

rdi lai doc. Doc di hieu Nam Cao, hiiu mot thi hi tri thuc Nam Cao va hiiu mot

thai thanh niin Nam Cao da sdng. Dong thai cung nhu mot each tu soi lai con

nguai minh, thi he minh, soi lai ma thay sao nhung Thu, San, Dich, Oanh va nhung

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG DAO

Khdng gian va thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

thi giai nhung nguai than ke sg xung quanh ho van la mot the giai quen thudc, ddu thai thi da doi khdc "[14; tr.344].

Eiay trong bai Nha Nam Cao va nhung bai hoc cua ong, Nguyln Dang Manh viet ve tieu thuyet Sdng mdn nhu sau: "Tiiu thuyit Song mdn nhu la mot su tong hgp moi tan bi hai kich tiiu tu sdn viit rdi rdc tren nhiiu truyin ngan cua Nam Cao: Mot bai lay minh mdng ghe sg cua nhung thdi pham tuc tieu tu sdn du loai, mot thi giai con nguai song khdng linh hdn, khdng tu tudng, mdi nguai tu bdng long vai mot "vu tru "riing chat hep, vai nhung thdi tat toi ti, nhung dinh kiin dan don, di tu chon sdng minh trong nhung tinh toan vat vanh din nhung do ki nhd nhen, nhung gam ghe ti tien ma xiit bao cang thang, khiin cho tinh than ti Hit, can cdi".[14; tr.96].

Nhu vay, chung ta co the thay nhieu cong trinh nghien cuu ve sir nghiep van chuang cua Nam Cao. Nguai viet nhan thay phuang dien khong gian va thai gian nghe thuat trong sang tac cua Nam Cao vo cung dac sac va sinh dong. G6p phan cho viec tim hieu va khai thac sau han \b Nam Cao nen nguai vi6t da chgn d£ tai: "Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tiiu thuyit Sdng mdn cua Nam Cao "di nghien cuu.

3. Muc dich, yeu cau

Khi thuc hien de tai luan van nay, nguai viet nhan thuc va hieu bik nhieu han ve mot nha van hien thuc xuat sac Nam Cao. Dong thai nam virng han vg khong gian, thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn. Qua do thay dugc y nghia khong gian, thai gian nghe thuat doi vai sir thanh cong trong viec phan anh

hien thuc trong sang tac cua Nam Cao.

Qua luan van nay, nguai viet tich luy dugc kinh nghiem, ki nang va phuang phap de nghien cuu mot van de khoa hoc. Dong thai giup nguai viet cung c6 them nhung kien thuc da dugc hgc va phuc vu cho cong tac chuyen mon sau nay cua

nguai viet.

4. Pham vi nghien cihi

Nhac den nhung sang tac cua Nam Cao thi co rat nhieu khia canh dl nghien cuu. Chang han nhu: cam hung nhan van trong sang tac cua Nam Cao, tinh hien

O day trong pham vi mot de tai nghien cuu nho, van de nghien cuu chi giai han trong viec tim hieu "Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tiiu thuyet Song

thuc va tinh nhan dao trong sang tac cua Nam Cao...

mdn cua Nam Cao". De lam sang to van de, nguai viet co lien he doi sanh vai thi

phap khong gian, thai gian nghe thuat trong sang tac cua Nam Cao truac nam 1945 trong mot so tac pham cu the: Chi Pheo, Mot bua no, Dai thua...Vk tieu thuyit Gidng to cua Vu Trong Phung.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyit Song mdn cua Nam Cao

5. Phirong hirang va phuang phap nghien cihi

De thuc hien tot de tai nghien cuu "Khdng gian va thdi gian nghe thuat trong tiiu thuyit Sdng mdn cua Nam Cao". Truac het, nguai viet doc tai lieu tham khao cua mot so nha nghien cuu ve khong gian va thai gian nghe thuat, ghi chep lai va doc tac pham cua Nam Cao de ban than nguai vi6t nhin nhan lai van de tu do co

Ve phuang huang nghien cuu: vai luan van nay, nguai viet se van dung nhirng y kien tieu bieu cua mot so nha nghien cuu di truac va nhung kien thuc thu

dugc qua viec tim hieu cac tai lieu do ban than suu tarn. Qua do nguai viet xin neu len y kien cua minh gop phan lam cho van de them phong phu han.

Ve phuang phap nghien cuu: nguai viet se van dung nhirng phuang phap:

phan tich, tong hgp, he thong va so sanh... de hoan thanh luan van nay.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG DAO

cai nhin dung dan han ve de tai.

a

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

Chirong 1

LI LUAN CHUNG VE KHONG GIAN

VA THO>I GIAN NGHE THUAT

1.1. Khong gian nghe thuat

1.1.1. Khai niem khdng gian nghe thuat

Trong quyen Li luan van hoc van di va suy nghi, Nguyen Van Hanh va Huynh Nhu Phuang co viet: "Khdng gian vim la hinh thuc hien huu cua con nguai vim la ki hiiu nghe thuat thudc vi thi giai sdng tao cua nguai nghe si, no bdc Id cdi nhin cua nhd van truac dai nguai va nguai dai" [6; tr. 187].

Trong quyen Mot so van di thi phap hoc hien dai cua Tran Dinh Su cho rang: "Khdng gian nghe thuat la pham tru cua hinh thuc nghe thuat, la phuang thuc ton tai va triin khai cua thi giainghe thuat. Niu thigiai nghe thuat la thigiai cua cdi nhin va mang y nghia thi khdng gian nghe thuat la truang nhin ma ra tu mot diim nhin, each nhin"[13; tr.42].

Trong cuon Tu diin thuat ngu van hoc cua Le Ba Han cho rang: "Khdng gian nghe thuat la hinh thuc ben trong cua hinh tugng nghe thuat the hien tinh chinh thi cua no "[5; tr.l62J.

Tu nhirng nhan dinh cua nhirng nha nghien cuu tren nguai vi£t xin dugc rut ra ket luan ve khong gian nghe thuat nhu sau: Khong gian nghe thuat la boi canh ma tac gia xay dung len trong tac pham, de trien khai thi giai nghe thuat cua tac pham. Trong khong gian nghe thuat do, cac nhan vat, cac sir kien co each to chuc, each

bieu hien rieng. Dong thai no mang y nghia rieng theo dung y nghe thuat cua tac

gia.

1.1.2. Cac loai khong gian nghe thuat

Trong thuc te cua cuoc song, bat ki sir kien nao xay ra cung deu nam trong mot boi canh cu the. Trong van chuang cung the, &k viet v<§ mot sir kien, mot van dk nao do thi nguai sang tac phai xay dung dugc khong gian bdi canh cho su kien do.

Khong gian trong tac pham dugc xay dung theo y do cua tac gia.

Khong gian boi canh thuang dugc bieu thi bang cac tu khong gian von da dugc ma hoa san ve y nghia trong dai song nhu: tren cao- duai thap, rong- hep, ngan-dai. Nhung hinh anh mang y nghia bieu tugng dugc su dung trong van hgc

nhu con duang, nga ba, ga tau, rung quan san, ben song... thuang ggi len sir chia li.

1.1.2.1. Khong gian boi canh

Dim nguai ta khdng dim qua sdng

Sao cd tiing sdng a trong long

(Tong Met hanh- Tham Tarn)

Hay:

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG DAO

I

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tiiu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Nguai lin ngua ke chia bao

Riengphong thu da nhudm mau quan san

(Truyen Kieu- Nguyin Du)

Khong gian boi canh khong bi han chl theo mot quy dinh nao ca. No dugc xay dung theo dung y cua tac gia. D§n vai Gidng to cua Vu Trong Phung dugc ma dau la mot khong gian rong Ian "Mat trang rat to va rat trdn, chiiu vdng vac... Cdnh ddng lua chin nhumot tdm thdm vdng. Con duang quan Id rdi nhua nhu mot con ran bong nhi nhai, nam uon khuc trin tdm thdm ay. Nhung lang mac xa xa hien ra nhirng net ve thdng den xl". Mot khong gian ma tac gia ta khong chi rong ma con sau. Cai hay, cai doc dao la nha van cho chung ta mot each nhin t6ng quan tu cao xuong, sir rong Ian cua canh dong va nhirng ngoi lang. "Tren con duang quan Id, thinh thodng mai cd mot vai cay xoan khdng la khdng khiu va tieu tuy nhu thu cay trong nhirng buc hoa vi cdnh chit"(...) "Mat trang cang ngay bi mdng may to luat qua che lam cho trai ddt toi sdm. Giua cdnh dong thay tan man nhung cue lua xanh, lua do tren mat ddt luc chdy, luc tat, nhu ma trai. Tiing con trung ti ti, riri". Giua canh dong ay, tac gia con cho ta thay cuoc song lam lu cua nhirng nguai nong dan lao dong vat va "bdn nam ddng ra lu lu tiin din. Thi ra mot bon thg cay di gdnh ra dim ".

1.1.2.2. Khong gian sir kien

Sir kien la nhung chuyen xay ra tao nen nhirng tinh hudng, nhung xung dot, nhirng bien co trong tac pham. Chung luon th6ng nhat nham tao nen sir hoan thien trong tac pham.

Chang han nhu trong tac pham Doan tuyit cua Nhat Linh, sir kien dan din cai chet cua Than la mot sir kien quan trong "Loan vdn lui. Than hue hac nhin quanh, rdi ludn tien tay cam ngay cdi lo ddng sdn laiphia ndng. Loan da thay Than da din gan minh, trong luc hot hodng liin vai ngay con dao dip roc sdeh di a ban dinh gia tay lin da. Than nhu con hd du dap do cdi lo ddng dap vao Loan. Loan ne minh trdnh dugc va trugt chdn ngd xudng giuang cam chac con dao trong tay. Than qua da cung ngd manh vao nguai Loan, Loan thay cdi can dao an manh len tay ndng va Than kiu len mot tiing". Sir kien nay da giai quyet mau thuan gay g&t giua me chong va nang dau, giua ca nhan va dai gia dinh phong kiln, giua cai cu da loi thai va cai mai tien bo. Do la each giai thoat cho Loan khoi sir rang buoc va day dga ben nha chong.

Trong truyen ngan Gid lanh dau miia cua Thach Lam, ta thay Thach Lam da xay dung nhieu sir kien, nhat la nhirng sir kien giua hai hang nguai giau va ngheo.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

Gia dinh cua be San thi am ap, day du con gia dinh cua cai Hien thi doi ret. Dac biet trong truyen co mot sir kien dang chu y be San cho cai Hien chile ao am cu.

Qua su kien do, Thach Lam the hien mot pham chat dang quy cua con nguai trong tac pham cua ong. Ho biet cam thong chia se vai nhung con nguai thiet thdi

han minh.

Khong gian thuang la nai dien ra cac sir kien, nhung hoat dong cua con nguai. Nhung trong thuc te van luon ton tai mot khong gian tam li, la nai de moi

nguai hoi tuang, suy nghT va the hien cam xuc.

Trong van chuang cung vay, song song vai khong gian hien thuc ta van thay ton tai mot khong gian nghe thuat mang tinh uac le, mang y nghia cam xuc, tam

tuang.

Cac nha tha da mugn khong gian de the hien n§i buon va giai bay tam sir qua cac hinh anh cua nhan vat tru tinh ma cac nha van nha tha da thi hien qua chinh trang viet cua minh. Qua viec mieu ta Thuy Kilu trong tam trang co dan, dau khd khi bi So Khanh ban Thuy Kieu vao lau xanh. Luc nay, ta thay Nguyen Du that tai tinh khi mieu ta nhan vat tru tinh co sir dong cam chia se gitra khong gian vai con

1.1.2.3. Khong gian tam li

nguai hoa nhap vai nhau la mot.

"Cdnh nao cdnh chdng deo sau

Nguai buon cdnh cd vui dau bao gia"

(Truyen Kieu- Nguyin Du)

Ben canh do, khong gian nghe thuat con la mot hinh tugng nghe thuat sinh dong chu khong kho cung. No khong dan gian chi la cam nhan bang tu duy tinh tao ma no con dugc cam nhan bang 6c chu quan, bang cam xuc, bang tam trang cua nha

van.

Anh la thap Bay-on bdn mat

Gidu di ba con lai day la anh

Chi mat do ma nghln trd cuai khdc

Lam dau ba mat kia trong cdi an minh

khong gian mang tam trang buon dau, be tac. Tac gia thay a dat nuac chiem thanh,

hinh anh cua nhung thap cham do nat, moi mot mat lai mang nhung tam trang, cam

xuc khac nhau va nha tha thay minh trong do.

(Thap Bay- on - Chi Lan Vien) Co nguai nhin thay Bay-on chi thay do la nggn thap, mot cong trinh kiln true. Bang cac giac quan, cam nhan tinh te Che Lan Vien da thay a do la ca mot

Chang thi di cdi xa mua gid

Thiip thi vi buon cii chieu chdn

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn ciia Nam Cao

Hay:

Trongcdnh cua da ddnhphdn thiip

Ngoai chdn may hda kiip chdng vay

(Chinh phu ngam- Dodn Thi Diim)

Trong bai tha Buon dim thu cua Huy Can ta co the cam nhan dugc tam trang

buon, co dan, le loi cua nhan vat tru tinh truac khong gian:

Dim mua ngdi nhd khdng gian

Long run them lanh noi han bao la

Tay nuang nuac giot mdi nhd

Nghe trai ndng nac nghe ta buon buon

Nhu vay, khong gian tam li la khong gian dugc hinh thanh trong tam trang

cua nhan vat, no xuat phat tu cam xuc, tam trang, dilm nhin va each nhin cua ho.

1.2. Thai gian nghe thuat

1.2.1. Khai niem thai gian nghe thuat

Trong Motso van di thiphap hoc hien dai, Tran Dinh Su co nhan xet: "ciing nhu khdng gian nghe thuat, thdi gian nghe thuat la mot pham tru cua hinh thuc nghe thuat, thi hien phuang thuc ton tai va triin khai cua thi giai nghe thuat" [13;

tr.62].

Thai gian la mot khai niem trim tugng kho co the li giai mot each chinh xac

va day du. Co the noi, thai gian la mot dai lugng de xac dinh qua trinh ton tai van dong, phat trien cua moi vat trong thien nhien. Nguai nghe si co thi chgn dilm b^t dau, diem ket thuc, chgn diem nhin tu qua khu, hien tai hay tuang lai, chon do dai

trong mot khoanh khac hay mot the he, nhieu cuoc dai. Con nguai va tao vat luon ton tai cung thai gian, thai gian la phuang tien phan anh dai sdng, thai gian nghe thuat mang mau sac chu quan, moi tac gia co thi co each nhin vl thai gian khac

nhau.

Trong tac pham van chuang, thai gian cung nhu moi hien tugng, sir vat cua

the giai khach quan dugc ton tai trong moi truang nghe thuat, con nguai xuat hien

trong tac pham van chuang dugc xem la mot hinh tugng nghe thuat, va con nguai

nghe thuat do song trong mot khoang khong gian va thai gian nghe thuat nhat dinh.

Trong hien thuc, thai gian van hanh theo quy luat tu nhien: sam- toi, qua

khu- hien tai- tuang lai...Trong sang tao nghe thuat, nguai nghe si cung co the su

dung nhirng chat lieu cua thai gian tuan theo sir van hanh tu nhien ay. Nhung thong

thuang, khi di vao nghe thuat, no da dugc lira chgn, sap xep to chuc.sang tao lai

thong qua qua trinh chu quan hoa sau sac cua nguai nghe si. Co nghia la luc do thai

gian da mang mot chat lugng, mot noi dung tham ml mai.

1.2.2. Cau true va bieu hien cua thdi gian nghe thuat.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyit Song mdn ciia Nam Cao

Bieu hien cua thai gian nghe thuat: thai gian dugc bilu hien bai cac trang tu thai gian chi: "ngay xua ngay xua, dao ay, each day khong lau". Cac tu chi cac doan thai gian, chi each tinh thai gian. Thai gian chi bimg cac dau hieu thai gian nhu tudi tre, tudi gia, xudn, ha, thu, ddng, bang tiing do quyin keu, bdng tuyit xudng, bdng hoa mai nd, bang tiing chudng chua, bang phiin chg, bdng li ki niem hang nam...

1.2.2.1. Thai gian tran thuat

Thai gian tran thuat la thai gian theo dong van dong tuyln tinh mot chilu cua van ban ngon tu. Van chuang dien dat cac sir vat hien tugng theo trat tu thai gian cua nguai noi lien tuc tu cau dau din cau cu6i khong dao ngugc. No la thai gian cua sir ke, nguai ke no. No mang dac dilm la mot thai gian huu han co toe do va nhip do rieng khong the dao ngugc va luon mang thai hien tai.

Thai gian tran thuat lai bao gom nhieu thai gian khac nhau nhu thai gian nhan vat, thai gian tdm ly, thai gian tap thi, thai gian lich su, thai gian su kien... cac thai gian nay di cung vai cac chieu (qua khu - tuang lai - hien tai) dl tao nen cau true thai gian hoan chinh cho moi tac pham van hgc. Ta thu doc doan tha sau

cua Nguyen Van Tai:

Khdng con tre di cung hoa phugng vy

Va ciing em tram lang dual sdn truang

Mua ha thodng ngam ngui trongy nghi

Dam duang dai em cd venyiu thuang ?

(Trich Dwang tim - Nguyen Van Tai)

Bon cau tha mang mot chuoi thai gian tam trang, dung a cai thai gian "khdng con tre " de nhin mot dau an ky niem "hoaphugng vy" va lui dan vl qua khu "ciing em tram lang dudi sdn truang"" roi lai tra ve hien tai mua ha...ngam ngui va y nghi troi dan vao mot tuang lai nao do day sir lo lang pha chut trach han

"Dam duang dai em cd ven yiu thuang". Mot doan tha ngan nhung co sir to chuc thai gian tam ly de lam noi bat tam trang cua nhan vat tru tinh, dua nguai thuang thuc troi theo mach, nhip cua thai gian phieu bong lang dang von d! cua dong dai

day bat trac.

1.2.2.2. Thai gian duac tran thuat

Thai gian dugc tran thuat la thai gian cua sir vat dugc noi tai, thai gian cua

cai dugc ke. Thai gian dugc tran thuat bao gom: thai gian sir kien (tuc chuoi lien tuc

cua cac sir kien trong quan he lien tuc truac sau nhan qua); thai gian nhan vat (bao

gom thai gian tieu su va thai gian dugc nem trai qua tam hon nhan vat).

Thai gian sir kien la thai diem cac su kien dien ra, tiln triln va kit thuc. Trong moi tac pham, cac sir kien dien ra thuang gan vai thai gian cu thi. Thai gian

GVHB: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdngmdn ciia Nam Cao

do van dong theo sir dien bien cua cac sir kien nhu: "mot hdm"; "it Idu sau"... Thai gian do cung co the nhanh hay cham tuy theo diln biln cua sir kien nhu: "vai hdm sau", "vai thdng sau", hay "thodng mot cdi"... Khi sir kien kit thuc, khong phat trien nua thi thai gian do cung dung lai va tac pham cung se kit thuc a do.

Khi sang tac mot tac pham van hgc nha van phai he th6ng nhung sir kien, nhirng nhan vat de cho nhirng sir kien, nhung nhan vat do van dong trong mot nien

bieu nhat dinh.

Thai gian sir kien la chuoi lien tuc cua cac sir kien trong quan he lien tuc truac sau, nhan qua. Thai gian sir kien co thi dugc tinh theo do dai thai gian ma no dien ra. Chang han, thai gian sir kien Truyin Kieu la 15 nam, thai gian sir kien trong Chi Pheo la ca cuoc dai Chi Pheo, nhung thai gian sir kien trong truyen c6 tich Cay khi, Tdm Cam thi chi la tinh lien tuc, ma khong bilt diln ra bao nhieu lau.

Trong thai gian sir kien nguai ta chia ra hai lap thai gian: thai gian tiln su va thai gian cot truyen. Thai gian tiln su cua Chi Pheo la mot dai Chi Pheo con thai gian cot truyen, tinh tu khi "Hdn vim di vim chid" cho din khi kit thuc truyen la sau ngay.

Trong quyen Mot so van di thi phap hoc hien dai thi: "Cot truyin la yiu to cua tac pham tu su. Theo dinh nghia truyin thong do la tat cd cac hanh ddng, biin cd dugc phat triin trong tiin trinh ki chuyin "[13; tr.99 ].

Theo Nguyen Thai Hoa thi thai gian cot truyen dugc dinh nghia nhu sau: "Thai gian cot truyin la thai gian ddng khung trong nhung su kien, nhung nhan vat dugc ki van ddng theo trdt tu niin biiu "[10; tr.110].

Nhu vay, khi sang tac mot tac pham van hoc nha van phai he thdng nhirng sir kien, nhirng nhan vat de cho nhirng nhan vat, nhirng sir kien do van dong theo mot nien bieu nhat dinh. Thai gian tien su co gia tri thuyit minh con thai gian c6t truyen mai tao cam giac van dong cho tac pham.

Thai gian nhan vat bao gom thai gian tieu su va thai gian dugc n!m trai qua tam hon cua nhan vat. Hoat dong tam ly, ky uc dong y thuc tao thanh thai gian nhan vat. Neu nhan vat thieu dai song noi tam thi thai gian cua no chi ton tai tren cap do sir kien nhan qua, tren cap do thai gian dong ho va lich.

Moi quan he giua thai gian tran thuat va thai gian dugc tran thuat: Sir sap xlp, phoi tri cua thai gian dugc tran thuat va thai gian tran thuat mai tao ra thai gian nghe thuat dich thuc. Moi quan he nay dugc bieu hien qua cac tuang quan sau day: tuang quan sir kien trong thai gian tran thuat; tuang quan giua thai gian tran thuat va thai

gian nhan vat.

GVHB: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

1.2.2.3. Cac binh dien thai gian

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyit Sdng mdn cita Nam Cao

Trong tac pham nghe thuat, thai gian hien tai dong vai tro chu dao bai do la thai gian cam nhan. Hoi tudng la quay ve qua khu, nhung dong thai cung co nghia la song vai "hien tai" cua qua khu, ma uac tuang lai cung la song vai cai "hien tai" cua tuang lai. Do do sir phan biet cua ba binh dien thai gian nay chi la tuang d6i, trong khi do co mot dong hien tai cam nhan xuyen suot moi binh dien. Sir phan biet qua khu, hien tai, tuang lai chi xuat hien trong pham vi thai gian nhan vat va sir kien. Con hien tai cam nhan thi gan vai hien tai cua phat ngon va hien tai cua nguai

dgc.

Thai gian qua khu trong van hgc xuat hien rat muon. Trong phan nhilu tha tru tinh, trong truyen trung dai, truyen dan gian thai qua khu khong phat triln, do nhan vat khong biet hoi tuang. Chi khi nao co y thuc vl dai sdng noi tam nhan vat thi nhan vat mai co kha nang hoi tuang va mai xuat hien thai qua khu. Chu trgng qua khu la mot dac diem pho bien cua van hgc hien dai. Qua khu thi hien trong cac dau tich, phe tich, trong hoi ire, trong giac ma.

Thai tuang lai dugc the hien qua giac ma, qua du kien, uac ma.

Thai gian tam ly la thai gian dugc cam nhan bang tam ly con nguai, qua

chuoi lien tuc cac bien co co y nghia tham ml xay ra trong the giai nghe thuat.

Vi dugc cam nhan bang tam ly va mang y nghia tham ml nen doi khi thai gian do co the dao ngugc tu hien tai tra lai qua khu, co thi cam thay choc lat ma dai dang dang nhu hang the ky. Co truang hgp thai gian tam ly dugc trai dai theo noi

nha nhu:

Khac gia dang dang nhu miin __NoLs4u dang dac nhumiin biin xa

_____ gfil^WOlO^TR^W^ll?^^

(Chinh phu ngam- Dang Tran Con)

| "Ngay qua, ngay lai qua ngay ,djcann\nhudm da thanh cay la vdng"

Va nhung luc xa nhau hay nha nhung khac khoai, trong ngong dgi cho thi

thai gian nhu cham lai, mot phut cha dgi nhu dai nhu the ki:

(Twang tu- Nguyen Binh)

"Mot ngay mong dgi ay ba nam

Mot khac xa nhau la thi ki"

(Mong- Xudn Dieu)

Nhung luc hai trai tim, hai tam hon yeu a gan nhau thi thai gian duang nhu

troi rat nhanh:

"Oi ngan ngid la nhirng gia hop mat

Oi vdi vdng la nhung phut trao yiu "

(Ki niem- Xudn Dieu)

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

~\

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Hay nhirng giay phut ben nhau thi thai gian co ve nhu troi nhanh han va that

ngan ngui:

"Ngay vui ngan chdng gay tang

Trdng ra dc ciing ngam guang non dodi"

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

(Truyen Kieu- Nguyin Du)

Khdng gian vd thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

Chirang 2

THI PHAP KHONG GIAN NGHE THUAT

•

TRONG TIEU THUYET SONG MON CUA NAM CAO

2.1. Khong gian boi canh

2.1.1. Khong gian lang que

Xay dung khong gian boi canh cho tac pham van chuang la dieu rat quan

trgng, no gop phan tao nen gia tri cua tac pham do. Chinh vi the ma moi nha van

deu xay dung cho minh mot khong gian nghe thuat rieng, nham dem lai cho tac

pham cua hg mot gia tri tham ml cao. Vi yeu to nghe thuat, phai nghien cuu mat khong gian nhu yeu to hinh thuc de the hien quan niem cua nha van vl con nguai va cuoc dai. Mot mat, phan anh dugc khong gian thuc tai, the giai khach quan. Mat

khac, the hien quan niem ve cuoc dai, tu tuang, tinh cam cua nha van gui gam trong

tac pham.

Trong sang tac cua minh, Nam Cao da co nhirng tim toi, sang tao trong viec

xay dung mot khong gian boi canh doc dao, tham dam ca tinh sang tao cua nha

van. Qua khong gian boi canh do, Nam Cao giup nguai dgc cam nhan mot each sau

sac hien thuc ve hoan canh song cua con nguai trong xa hoi.

Phan lan trong cac tac pham cua minh, Nam Cao deu lay boi canh lang Dai

roi thu nho nua.

Hoang nai ong da gan bo suot mot quang dai. Khi dua vao sang tac, Nam Cao da to dam them cai khong gian am u khac la. (3 do, khong gian la sir don nen, thu nho lai,

qua so phan cua Chi Pheo. Khong gian trong tac pham thu hep dan, truac het do la

khong gian "bat dau han chin trai". Tiep theo khong gian dugc thu hep thanh

khong gian cua dai "rdi han chin dai". Cu the khong gian dugc thu hep dan den

muc chi con cai lang Vu Dai "Tuc minh, han chid ngay tat cd lang Vu Dai". Roi

hep dan den khong gian nhirng nguai khong chui nhau vai han "Da thi, han phdi

Trong truyen ngan Chi Pheo, Nam Cao the hien khong gian chat hep thong

chid cha dim nao khdng chid nhau vai han ". Cuoi cung la tap trung vao doi tugng

la nguai de ra Chi Pheo "hdn chin dim chit me nao de ra than han, de ra cdi thdng

Chi Pheo? ". Vai viec thu hep khong gian, Nam Cao da tung buac to dam sir be tat

don nen vai tat ca nhung mau thuan khien cho khong gian cua nhan vat tra nen ngot

ngat. Lam noi bat bi kich, be tac khong loi thoat.

Trong Sdng mdn, Nam Cao da xay dung khong gian mot vung nong thon,

mot lang que ngheo. Nhung trong lang que nay hoi tu nhung so phan, nhirng canh

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

tinh than cua Chi Pheo. Nam Cao dat nhan vat cua minh trong tam trang cang thang,

Khdng gian va thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cuaNam Cao

dai bat hanh, cai khong gian nho hep do la nai dien cuoc s6ng cua gia dinh Thu, San, nguai an may.. .Tat ca hg deu co mot cuoc sdng, hoan canh vo cung kho khan, luc nao cung lo chet doi.

Buc tranh a vung nong thon: "Hai bin ba sdng, lan luat qua nhung dong rudng vd nhung khdm tre, nhung lang mac xo ro, nhung nguai nhd qui bao nhieu dai nay duang danh vat nhau vai ddt". No cho ta thay cuoc sdng con nguai nong thon con vat va ngheo kho han con nguai dang sdng a thanh thi. Nai nhirng lang mac xo ro, tieu dieu, xa xac vi doi kem ay co bilt bao con nguai dang song trong canh tung doi, la nhung con nguai nho be luon phai chiu sir ap buc boc lot cua bgn cuang hao vai nhung hanh vi due khoet, y quyin y the: "Lang vdn y nhu xua, kho han xua. Vai Tay re nhubeo, nghi dit cd xua cua langchet hdn di roi. Ong baKien vdn con sdng, vdn con giau. Ong da tu tiin chi di con trai ra lam li truang, nhung that ra dng vdn nam quyin tiin chi. Moi viec trong lang vdn mdt tay ong cat ddt. Dan em vdn bi bde lot din khdng con cdi kho ".

Khac vai lang Dong Xa huyen nao, d6n dap tiing trong thuc suu trong Tat den cua Ngo Tat To, nong thon trong Sdng mdn cua Nam Cao co cai ve vang lang, hoang vu cua mot vung que xa xac vi ngheo doi. "Mot cdi lang qui u tich doi khi chit lang vl cdi ndng trim gay gat cua mua he, xao xdc vao nhung ngay thu, tai ta vao mua mua bao, quanh vdng vao nhung dim trang"[14; tr.401]. Ca lang que nhu bi chim di trong doi khat, 6m dau va tui nhuc "trong mudi nhd thi cd den chin nhd phdi chia cam. Ma nao cd dugc hoan toan la cam! Ho phdi an don ngd, khoai.

Nhung nam lut, bao hay dai han, mdt miia thi cd chdo rau md, chdo cdm, rau hide tru cam. Thu da tung thay cd nguai an la sdn tdu ludc lam rau, la ba mu ndu canh, sung ludc.Cd nguai an chdo, ndu chi cd mdt ti gao con thi toan nodn khoai ngim, cd khi cd nhung la non, bo vao cho dac vd nhiiu. Cd nguai an cu chuoi".

Nam Cao da khac hga sau sac khong gian lang que cua Thu, dac biet la cuoc song cua nhung nguai nha que. Noi bat la chi tilt bua an t6i cua gia dinh khi Thu vl tham nha. Bua an la bat cam tu bua trua de lai, u trong chan, ca nha nhuang cho Thu. Ba khong an vi lay ca gia roi, khong can an nhieu, Lien cung khong an vi nghi

chong can phai an han:

"Klal Nd da don cam kia kla. Di md an cam!

Ba chuc lang vao budng. Thu hoi:

- Nhd chua an kia a?

Chua lat nim mdi an.

Ba me y vim ndi vim turn tim cudi. May dim em y ngdi gan day ciing tiim tim cuai.

Y chgt doan ra:

- O nhd khdng an.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

Ba me dap, sau mdt thodng ngdp ngung:

- Khdng. Chung nd an khde, an don cd vao mot bua an lach ca lach each.

Dang nao ciing chi bang dy gao. Chia hai bua thi ciing thi "

Sir khon kho, cuag cue cua nguai nong dan dugc the hien qua cau noi cua ba

ngoai Thu: "Thdi di day md an. Chung nd thi din an cam vai tuang cung con nhan

cd noi day, lo la phdi an ngon! Cd thuc an ngon cho bon chung nd an thi din muai

noi ciing chdngxui". Day la sir thieu thon khong rieng gi cua gia dinh Thu. Bai le,

cai boi canh lang que tien Cach mang dau dau cung xac xa, ngheo doi.

Qua do, ta thay dugc sir tac dong cua boi canh len cuoc song sinh hoat, len

nhirng moi quan he cua hg. No cung "ti mdi", "sot rudt", ma "rin lin " va "tha ra

u dm ".

2.1.2. Khong gian ngoai 3

Ma dau tac pham la khung canh thien nhien hien ra trong nang sam

"Phuang ddng trang mdt mau hoa hue, da ngd qua mau hong cua tudi day thi, di

bay gia nhinh nhodng mau vdng chdy. Mat trai mdi nhu len dugc mdt chut, khdi

cdi ndc nhd cao nhat, a dau phd ddng kia. Nhirng tia nang dau tiin, dng a nhu ta,

luat qua mdt rang mdi nhd thap le te, cau ban, map md, di din xien vao hai cdi cua

sd gdc nhd truang, cdi nhd thu hai cao nhat khu phd nhd nay. Nang chdy thanh

vung tren sdn ". Bau trai quang dang, cao rong luon thay mau chuyen sac cung vai

nhung tia nang sam tinh khoi taoj nen mot bau khong khi trong lanh mat me. Va doi

lap vai vai no la canh ngheo kho cua xom ngoai 6 "mdt rang thap le te, cau ban

map md ", nai sinh song cua nhirng con nguai ngheo kho luon vat va va tat bat vai

viec muu sinh "nhirng tiing budc chdn binh bich, nhung tiing gudc khua rdn ra:

Phu nhd may rugu bia chgy vao lam ". Cung chinh la nai song cua Thu, San, Oanh -

nhung giao kho truang tu.

Duang nhu sir ngheo kho doi rach lai di song song vai sir giau sang phu quy.

Trong xa hoi thu nho a mot xom lang, ke giau thi giau han vi biet toan tinh lam an

Trong Tat den cua Ngo Tat To, ta bat gap hinh anh can nha do so, cao ngat nguang

hay boc lot ke khac, nguai ngheo vi bi boc lot nen von ngheo lai cang ngheo han.

Thanh cua Ta Dinh Hach nhu doi lap han vai can nha lup sup rach nat chung quanh.

cua Nghi Que, hay trong Gidng to cua Vu Trgng Phung la ap Tieu Van Truang

"lao Nghi dy cd nam tram don diin tren tinh ndy, mdt cdi md than a Quang Yin

nay, ba chuc ndc nha tay a Ha Noi, bdn chuc ndc nhd nim a Hai Phong nay, bcic

the Vu Trgng Phung con dua chung ta den tan ben trong "trong dp cdi gi ciing ngan

nhd nd cu goi la gd an khdng hit". Mot khong gian vo cung rong lan. Khong chi

nap lam. Truac cdi tda nhd ba tang md nguai ta phdi leo len bang muai sau buc

them da Id cdi sdn rong rdi cudi, cd nhirng ludng hoa hoac cd toe tien, cd mdt cdi SVTH: NGUYEN HONG DAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

bi trdn xay nin xi mang sau ba thudc, md chung quanh la mdt duang lan can go cham vd san son thiip vdng. (...). Nhung cay hoa tay, ta, vd tdu, trong nhirng luong hoa, deu gidng thanh nhirng hinh chic hi, chit tho, hoac nhirng chu T.D.H Id nhirng dau vi ten ho nhd dai phu. Nhung cdi ddn su hinh trdng, hinh voi phuc, bay rdi rdc

trong cdi sdn truac, ciing da vao sd hai tram ".

Trong Sdng mdn cung the, a xom ngoai 6 ngheo kho vai nhirng can nha tam

bg, xieu veo, nhung mai tranh rach nat, thap le te ay mgc len sung sung can nha cua

cu Hai Nam vai cong kin tuang cao, hon non bo nhan nha may co gai tuoi day thi,

mot buc tugng dan ba khoa than to tuang. Sir giau co, do so ciia nha Hai Nam nhu

choang het ve sung tuc va lam cho cai xom ngoai 6 von ngheo trong co ve ngheo

han.

Khong gian dai song a xom ngoai 6 trong Sdng mdn co phan nho be so vai

huyen Cue Lam sach se trong Gidng to cua Vu Trgng Phung "huyen Cue Ldm a

vao chon dy quang cdnh cung nhu tram nghln huyen khac. O mdtphd keo dai hai

bin duang quan Id, huyen cd nhd buu dien, nhd thuang, nhd doan vd mot nhd Id

cot. Phd xa la tha mdt it nhd gach hai tang giua nhirng cdi nhd gianh". The nhung

but phap Nam Cao rat dac sac khi mieu ta canh song a mot vung ngoai 6 - nai may

hai nuac, cho tu tap nhirng con sen, nai mot cai ngo hem toi tam, am thap vai cuoc

song lam lu ngheo kho. Lop nguai nay goi chung la dan ngheo thanh thi. Cuoc song

a vung que qua u cue kho, hg phai chay tron, bon chen len thanh thi de tim ke sinh

nhai.

Tu khong gian lang que den khong gian vung ngoai 6, tuy dia diem co khac

nhau nhung nhin chung van la nai song cua nhirng kiep nguai ngheo kho. Lang que

thi vang lang, hoang vu con a thanh thi la mot pho nhem nhuoc, Ion nhon du hang nguai...cung chat choi, cung lam lu, am dam. 0 que hay thanh thi Thu va nhirng nguai ban cua y deu khong thoat khoi sir tri keo cua mieng cam manh ao, khong

thuc hien dugc uac ma tao dung su nghiep cua minh. Dieu do dien ta mot hanh

trinh be tac, mot cuoc vung vay tuyet vgng cua nguai tri thuc trong xa hoi thuc dan

nhung nhan vat cua Nam Cao, mon moi ve tinh than va tri lire. "Miing an la miing

- phong kien Viet Nam truac Cach mang thang Tam. Cuoc song ngheo doi lam cho

nhuc "- ke si bao vay. Anh tri thuc Nam Cao sdn biit vay. Nhuc nen phdi giau giim,

phdi to ra ngoai su bat can. Nhung ciing cd luc, miing an, cdch an, vd ndi chung cd

mdt su an la mdt chuyen! Hai nha gido San vd Thu da cd liic tranh nhau vet di vet

lai den nhan li mdt cdi dia da hit sdn thuc an, chi con it nude, via Id hanh, rdi nhac

rieng han ra, cho rang khdng can phdi rim- di tra thu su chac lip, chat bdp ciia

Oanh, rdi sau do tuxdu ho vi minh... "

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

\6

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tiiu thuyit Sdng mdn cua Nam Cao

?f

...

Khong gian nha a, can buong la khong gian trung tam trong sang tac ciia Nam Cao. Tran Dang Xuyen trong bai Thai gian vd khdng gian nghi thuat Nam Cao nhan xet: "Chinh khdng gian nhd a, can budng tuang ung vai thdi gian cd nhan hang ngay da tao diiu kien cho Nam Cao khai thdc triit de cdi hdng ngay ciia dai sdng. Dai sdng that ciia cac nhan vat hien lin cu thi, chdn that, sinh ddng trong cdi khdng gian rieng tu, gia dinh cua chinh minh"[14; tr.402J. Trong hai lan chuyen nha, tu can nha thue dugc ciia ba Beo ve truang va tu truang chuyln sang nha ong Hgc la tat ca moi truang song cua Thu, nhan vat trung tam ciia tac pham cung vai San. Chinh nai can gac truang, Thu va San phai chiu dung sir gat gong, hach dich va tieng the the cua Oanh, la nai TVnr Ra^ rftm n,^v i ^y^^jJf^j^F^h^ mai vi luon phai va cham vai Oanh. Nai ho tra nkS^k^^^^^^^v^h^ich bac lan nhau.

THU VIEN

Khong gian can buong nha ong Hgc lalnai cfro" tMycuQ€--song ciia Thu va San ngay cang giiii xuong. "Do la nhung dam cd ram a sat chdn tuang, nhirng vung

nude den, nhung chd ddtphu riu nhdy nhdy, nhirng ddng rdc lit lit bua bai. Mdt mui khai khan khan boc len" lien ben la cai chuong ngua "Khdng nhirng buc, miii phdn vd md hdi ngua dim sang, rat la khd ngui". Pho phuong chim trong "nhirng con duang tdi". Quang canh nai day tra nen tam toi nhu doi lap vai cai anh nang chan hoa hang ngay ben can gac nha truang "Khdng gian mau xdm tro ". Co thi noi, dung len khong gian nha a, can buong nai dien ra nhirng doi khat, 6m dau... cung

vai biet bao cai hang ngay vat vanh, tam thuang, vo vi. Ci do khi nguai ta s6ng vai

nhau rat tinh cam, biet giup da lan nhau. Nhung cung co khi ho lai ghen ghet, d6 ky

nhau. Nam Cao da phan anh chan that cuoc song tu dgng den muc ngot ngat cua xa

hoi Viet Nam vao nhirng dem tien each mang thang Tam.

Khong gian nha 6, can buong nai Thu -San 6 la khong gian chat hep. No

khong troi buoc con nguai bang cac tuc le ciing ma nhu Mi trong tac pham Vg

chong A phu ciia To Hoai. Hinh anh 16 vuong 6 cua so trong tac pham chinh la ranh

giai phan biet thanh hai khong gian doi lap nhau hoan toan. Trong cam nhan cua Mi

"Ocdi budng Mi nam, kin mit, cd mdt chiic ciia sd mdt Id vuong bang ban tay. Lite

nao trdng ra ciing chi thay trang trang, khdng biet la suang hay la tia nang",

nhirng do deu la khong gian giam ham con nguai, khong cho phep con nguai thuc

Nhung nhan vat duang nhu muon thoat khoi ra cai khong gian chat hep, ngot

ngat, tu tiing ay nhung danh bat lire. Khong gian 6 day nhu sgi day vo hinh. Thu

hieu ro tinh trang song mon cua minh, nhung sg hai truac sir doi thay. Ngoi tren con

tau tu Ha Noi ve que, Thu mien man nghi "Tren nhung bai sdng kia, cd biit bao

hien nhirng uac ma cao rong.

nguai sdng nhu vay, nhung khdng bao gia dam cuang led dai minh", "Sdng tuc la

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

thay doi... " nhung khong gian chat hep tu tiing vai nhung suy nghi "long sg hai su

ddi thay, sg hai nhirng gi chua tai" da khien cho nhan vat Nam Cao be tac.

Ngoai khong gian can buong, nha 6 lam boi canh trung tam, Sdng mdn con co

mot khong gian tieu bieu. Day la con duang dugc mieu ta bon lan. Lan thu nhat

Thu den nha Hai Nam "con duang nhua, dual vdm cdy tdi den tham tham, nhu mdt

ddng sdng chdy trong hang". Hay loi di nha ong Hgc "Tie ngoai con duang nhua

cd mdt cdi ngd gach di vao. Ngd vao din nhd dy vim ciing. Nhung vdng vi phia sau

nhd, mdt cdi ngd triing han, ki mdt dau lin cdi ngd kia vd chay sang tan mat kia

lang, vat hai sgi rdu do cua nd len cdi sudn xanh ri ciia mdt con de lan. Cdi loi di

ban thiu vd rdc rudi! Lan rdc muc, la khd phu trin mat, day din ndi nguai ta di

thay lun chdn ". Thii lang thang trong dem toi "Con duang vdng, chay dai, phdng li

dugc dnh sang iia vdng ciia nhung bdng den ngu, ciing quanh hiu nhu cdi long y.

lan khong gian con duang deu toi tam, chi diem xuyen mot vai anh sang nho nhoi,

Hang cdy cdi hai bin duang, u rii, ba phd nhu nhirng ngirdi dm tuang tu". Ca ba

nhirng vay, con duang a day con mang y nghia bieu trung- mot con duang ma Thu

heo hat nhu gop phan the hien ro quang canh ngheo kho 6 xom ngoai 6. Khong

va nhieu nguai dang di, dang do dam khao khat thay doi. Rieng cai khong gian con

duang Thu bi vat ve que tren chuyen xe lua la mot quang canh dep "Trai xanh la,

tuoi mau nhu vim mdi quyet san. Mot vai turn mdy trang limg la. Khdng gian nhu

rong quang ra. Anh nang chan hoa vd rue ra". Cai khong gian ngai sang ay tuang

phan vai cuoc song cua Thii, day nhirng lo au, cuoi cung mat viec, bi Ha Noi duoi

ve xo que. Cung vai khong gian ma dau tac pham la hai quang canh tuoi tan, nhirng

gam mau sang sua hiem co de ma ra va ket thuc tac pham. Diing nhu Phong Le

nhan xet: "Cdi dnh ndng md dau vd kit thuc Sdng mdn nay cu hien lin mdt cdch

tuang phdn hodc nhu mdt thach thirc vdi sir sdng tinh than triin mien trong mu xdm

6 cuoi tac pham la khong gian tuang phan vai cuoc song hien tai ciia Thu. Niem hy

vgng chat loe len trong long Thii "Sau cuoc chiin tranh nay, cd le cudc sdng se di

vd heo hiit dan chodng tu dau din cuoi truyin "[14; tr.350]. Co the thay khong gian

ddng han, cong bang han...dep de han... ". Qua do, Nam Cao muon gui gam uac

ma ve mot sir thay doi, de mang den cho con nguai mot cuoc song tot dep han. Du

tia sang do rat nho nhoi, nhung do la ca mot uac vgng, uac vgng sao cho con nguai

co the thoat khoi canh "sdng mdn ".

Nam Cao xay dung nen khong gian boi canh trong Sdng mdn, cai xom ngoai

6 va vung que ngheo doi dien hinh la cai khong gian song o be cua Thir, nai dien ra

doi khat, benh tat cung nhu sir tan lui, heo mon ciia con nguai khi song trong khong

gian boi canh do.

2.2. Khong gian su* kien

GVHD: NGUYEN HOA BANG

7*

SVTH: NGUYEN HONG DAO

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

2.2.1. Nhirng sir kien gan vdi tinh cdch

Trong sang tac van chuang, co nhirng tac gia dua vao trong sang tac ciia

minh nhirng sir kien noi bat, hap dan va day kich tinh. Nhung ciing co nhung tac gia

lai hay dua vao trong tac pham cua minh nhirng chuyen vat vanh hang ngay. Dieu

nay phai ke den nha van Nam Cao. Ong da manh dan dua vao cac tac pham cua minh nhung viec binh thuang, nho nhat trong cuoc song hang ngay. Dilu nay da gop phan tao nen sir doc dao trong tac pham cua ong.

Khong gian sir kien la nai cac sir kien dien ra, phat trien va ket thuc. Trong

tac pham cac sir kien do co the dugc sap xep, to chiic theo dung y nghe thuat cua tac

gia.

Xoay quanh boi canh a xom ngoai 6 la mot tap the nhirng con nguai luon

phai ban tam vi cam ao. Nhung hg cung chang dugc sung suang, hg phai luon chat

vat mai kiem dugc mieng an. Mot buoi sang bat dau vai sir kien Thii dang xem bai

de chuan bj xuong lap. Cong viec hang ngay, ciia mot nguai co hgc van kha cao

thap, thai gian lam viec khong luc nao dugc ngoi "tdm gia ndi ludn ludn, cu ddng

nhung vi dau yeu va that nghiep nen chap nhan lam "gido khd truang tu" luang

ludn ludn ". "Thu ngoi tranh sang mdt ben, lan luat gia nhirng quyin sach gido

cua San.

Viec hgc tro nha nem nhau lam va kinh va hong may chiec dong ho ma San

khoa tren diii. Y tim nhung bai di day hdm nay". Do cung la cong viec hang ngay

yeu quy da dan den viec lap di lap lai nhieu lan mot. Moi lan San nhin thay kim

doi mat nay lira, khuon mat co riim, y am lie nghen ngao.

dong ho diing lai y giat minh, mat toi dan lai va thot ra may tieng run run ciing vai

dai thuang, quen thuoc. Khi thay San dugc Dung quy men va co cam tinh thi Thii

ganh ti, so do vi y nghi mot nguai nhu y xiing dang co dugc tinh cam ay han San.

Va den khi San bi ba Beo tra mat thi Thii thay ha da. Mot con nguai luon muon cu

xir tot vai mgi nguai nhung cuoc song da khien y tra nen ich ki, nho nhen. Co the

noi, nhirng sir kien trong Sdng mdn khong lan lao ma chi la nhirng xung dot quan

quanh cuoc song thuang nhat vai nhirng noi lo, moi quan tam het siic quen thuoc.

Hay chi la nhirng doi hoi mong uac thoa man thoi ich ki ca nhan tire thai nhu hanh

dong y vet sach dia rau de treu tire Oanh. Sir kien ay la ket qua cua bao nhieu lan

Thu phai chiu dung thoi ich ky, nho nhen ciia Oanh. Oanh ngoai mat to ve dong

Nhirng sir viec chi mang tinh chat vun vat, tun miin vai nhung van de het siic

tirng btra an cua hg, tham chi tra luang khong xiing vai cong sue ma hai nguai ban

bo ra. Ban chat, tinh chat gia nhan gia nghTa cua Oanh hien ra qua thai do, each cu

xir ciia Oanh. Llay nhu tinh each con nguai that ciia Thir ngay mot ro net trong cac

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

cam, thuang xot cho so phan ciia hai ban dong nghiep nhung ngay ngay bat xen

Khdnggian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

moi quan he khac nhau. Thii khong chi dem sir khinh bi ngam ngam ra ma doi vai

Oanh ma Thii con tra nen thuc te, tinh toan nho nhen han. Chinh ban than thii ciing

nhan ra dieu do y cam thay buon ve nhan each cua minh "Xua nay y cd phdi la

O cho mai, Thii song de chiu han va y co dip nhin nhan, suy nghi ve nhung

nguai song quanh minh. Nhirng lo lang tun mun khien ho chim vao trong chuoi

hang nguai nhu thi dau? Ycd thi ken cua tern nhem, nhd nhat din thi u? ".

ngay song vo nghia.Y nhan thay cuoc song ciia minh va nhirng nguai xung quanh

den canh "sdng mdn ".

chang co y nghia gi. Kiep song ngheo kho da thui chot uac ma, hoai bao va day y

Y tra nen ti tien vai ban be, nho nhen vai vg. Khi nghe Bich 6m nang, y da

tham mong Dich chet nhung sau do lai khoc, khoc cho cai chet ciia tam hon "Long

y da can cdi din mire dy rdi u? Y da ich ky, da ddi bai, da tan nhan, da khdn nan

din thi u? Tren mat y mdt chut nude mat da ira ra. Tra tra truac cdi chit ciia

nguai than, y da khoc cdi chit ciia chinh tdm hdn minh ".

Xoay quanh sir kien dgn nha, Nam Cao da kheo leo cho chiing ta nhan thay

ro dugc noi kho tam cua hai ong "gido khd truang tu". Nhung giay phut vui suang

cua vg chong M6 trong luc lam viec lai la noi dau kho ciia Thii va San "Md cimg

liic thi dun di, luc thi keo lai, gidng co, triu vg chdn rdi con ndi chiing trdng bang

mom, thet loa, ldm kieu bay...dim vdi nhau rinh rich". Mac cam vi canh ngheo kho

cua minh, hai ong giao ngheo muon chuyen nha mot each len lut thi om som. Bai

Cac sir kien neu tren deu chi la nhirng thay doi nho nho, quen thuoc trong

muon giu danh du nha giao, y khong muon mgi nguai biet noi thong kho cua y.

ciia nhan vat. Nhan vat Thii trong truyen da luon phai thuc hien nhirng dong tac

cuoc song hang ngay. No la nguyen nhan ciia nhirng thay doi trong dai song tam ly

phan tich, tu nhan thirc, lua chgn. Khong hai long truac su gia doi, keo kiet ciia

vira len an, vira bien ho cho nhirng tinh xau ciia Oanh.

Oanh, Thir cung muon noi cho Oanh biet ro nhung roi lai thay tu xau ho, an han,

Hay kiep song ngheo kho khien Thii nho nhen, ti tien vai ban be, tan nhan,

phat tu* cuoc tro chuyen giua y va me - mot nguai hay lo lang ve gia dinh dua con

trai, muon con minh de sen vai con dau nen da noi ra viec Lien danh bac, ma chinh

ba ciing khong biet co chinh xac hay khong?. "Thu nhdy xo ra. Y hat cdi tay, cdi

nghi nga vg, lam kho vg. Thii mot muc qua quyet rang vg minh danh bac la xuat

thiing do up vi phia sau Liin. Lien mdi ngqc nhien. Mdt cdi tat da gian manh vao

md y, khiin y lang nguai di mdt cdi".

kho truac canh xao xao ciia gia dinh, ba an han vi nhirng lai khong nen noi ciia ba

Sir kien nay cho ta thay tam trang dau kho cua ca ba nguai. Me Thir thi dau

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

truac do. Va tam trang vui mirng, hanh phiic ciia Lien khi Lien muon the hien sir

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

yeu thuang, quan tam chong nhung do ciing la sir sung so truac hanh dong vu phu

cua chong. Con Thii thi dong sam cua lai - y doi dien vai chinh sir dau kh6 cua

minh. Sir kien ay lam noi bat tinh hay ghen, ghet bai bac va cai nep gia truang "phu

Nam Cao da cho ta thay dugc mot thuc te cua xa hgi liic do. Do la thuc te

nhung con nguai song trong hoan canh khac nghiet. Chinh trong canh s6ng do, vi

phai chiu dung qua nhieu dau kho nen da khong co it nguai tra nen ich ky, nho

nhen vai nguai khac, tham chi vai ca nguai than cua hg. De roi hg dan dat va lam

kho chinh nguai ma hg yeu thuang.

Thong qua cac sir kien nhan vat dugc hinh thanh va phat trien. Nam Cao lam

noi bat tu tuang ciia tac pham: noi dau xot truac bi kich vat chat va bi kich tinh than

cua nguai tri thiic tieu tu san trong xa hoi cu, nhirng nguai phai chiu kiep "sdng

xudng phu tiiy" cua y.

mdn ", "chit md chua sdng". Chinh dieu do da gop phan tao ra nhung bien co trong

truyen giup cho nhan vat boc 16 dugc tinh each, suy nghi cua minh. Dong thai giup

cho nha van the hien dung y nghe thuat ciia minh.

Tom lai, Nam Cao da rat tinh te, sang tao khi xay dung khong gian sir kien

hop li cho tac pham. Nhung sir kien khac nhau nhung thong nhat vai nhau tao nen

cai hay cho tac pham. Sir kien truac lam tien de cho sir kien sau xuat hien de khang

do da lam nen sir doc dao, tao nen net rieng cua Nam Cao.

dinh va lam ro them sir kien da neu truac do. Cach xay dung khong gian nghe thuat

2.2.2. Nhirng su' kien gan v&i hoan cdnh

rieng. No dugc tac gia xay dung va sir dung phii hgp vai nhung muc dich va nghe

thuat cua ong.

Nam Cao da y thirc rat ro ve tinh quyet dinh ciia hoan canh doi vai sir phat

trien ciia tinh each, suy nghi cua nhan vat. Trong tac pham Sdng mdn, Nam Cao da

xay dung cac nhan vat co sir chuyen bien tinh each do tac dong cua hoan canh

Moi khong gian sir kien trong tac pham cua Nam Cao deu co mot y nghia

"Nguai ta khdng mdi choc bo dugc nhirng ngon ngu, cu chi md cdi hoan cdnh ciia

minh da tao cho minh " hay "biit bao nhieu tai nang khdng ndy nd dugc, chi vl

khdng gap dugc hoan cdnh tdt".

Nam Cao tung de cho nhan vat Thii suy tu: "Thu cho rang nguai ta can biit

khd di tim cdch md diet khd. Nhdm mat Id khdng can dam, khdng phdi la mdt

phuang sdch tdt. Cd quen ciing khdng phdi la mdt phuang sdch tdt. Su tim toi, su

suy nghi se khiin cho nhan loai dan dan hiiu biit, vd su hiiu biit se vach ra nhung

con duang, se chi ro cho ta phdi ldm thi nao ", "din nhirng phuang ke di xoay

ngugc led, ddng thai xip ddt cho su giao tiip giua nguai vd nguai on thda han ".

Xuat phat tir quan niem do, Thir khong ngirng chong lai hoan canh, xa hoi day ray

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdnggian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn ciia Nam Cao

nhirng bat cong. Nhung cuoi ciing xa hoi xau xa, tan nhan khong cho Thii thuc hien

nguyen vgng chan chinh cua minh, khao khat mot cuoc song hiru ich rot cuoc y lai

song nhirng ngay buon te va binh lang.

Viec Thii den nha Hai Nam ggi len trong long y biet bao suy nghi. Y quyet

dinh khong go ciia, dieu do cho thay them tinh hai nguai trong y. The nhung y lai

nghi "Cdi giai cap cua Thii', cdi giai cap can lao, chi han nguai khac a cdi chd

dime tu hdo rang minh hoan toan sdng bang sire ldm viec cua minh vd dugc quyin

khinh tdt cd nhirng cdi gi khdng phdi la md hdi nude mat... ". Cuoc song doi kho da

lam cho Thii doi liic muon nghi den sung suang va huang thu. Nam Cao da de cho

nhan vat tu phan than, tu dau tranh vai chinh minh truac hoan canh, nha van khong chi dirng lai 6 sir kien ma di vao li giai "ban chat ben trong" con nguai. Hay dk che day sir ngheo kho cua minh, Thii va San da nghi ra each dgn nha vao liic "toi mit"

va "ho ldm viec mdt cdch len lut, nhu mdt cd gdi chim hoang di de ", va khi den nai

trg mai, hg "lung dirng di, ldm nhu ho di chai phd vdy" nhung dinh den nai, hg se

"chay tot vao budng, ddng cira lai".

Viec ong Hgc thoi ken tau "Hai mat dng tron ngugc len. Hai md phlnh to.

Cdi cd to nhu cdi cd trdu, ndi cue lin. Cdi dau luc lac, trdng ngd lam" da lam cho

ba vg xau ho vi nhirng cir chi qua u tho 16 truac mat hai ong giao. Cuoc song cua

gia dinh ong Hgc gia khong con dugc tu do thoai mai nhu truac nua. Vi hoan canh,

hg da chia se cho a ciing nhu bau khong khi binh yen cho nhirng nguai xung quanh.

Nep sinh hoat hang ngay cua hg ciing da thay doi de phii hop vai cuoc song hien tai. Qua do cho chiing ta thay mot can sau da len loi sang tam hon Thii ggi cho y nhilu uu tu. Thir khong he co thai do cuoi cat va khinh bi ma trai lai y hoan toan cam

thong chia se vai hg, y cam thay "mdt chut gi nang ndng a trong long. Y di ngai

Ngay dien ra sir kien dac biet trong dai ciia Ha va M6 lai dugc Nam Cao bat

dau het siic binh thuang. Chiing ta khong thay tac gia dua vao tac pham sir kien

quan trong ve viec chuan bi cho dam cuoi. Qua cuoc doi thoai giua M6, Ha va me

Ha, tac gia da cho chiing ta thay dugc vi sao vao ngay dien ra sir kien dac biet do lai

khong co sir chuan bi quan trgng gi het. Do la vi dam cuoi nay dien ra trong mot gia

dinh ngheo, trong mot xa hoi ma nhung nguai lao dong phai vat va kiem mieng an

tung bua, phai lam thue quan quat suot ngay "Me con vdn phiiu bat din chd nay

cho ddi vg chong kia ".

ldm an. Con di ldm a sd uam cdy, mdi thdng sau ddng. Me di xe cat, dugc mdi ngay

vdi ba hdo chi". Song trong hoan canh kho khan nhu the thi thir hoi lam sao nhung

con nguai do co dii dieu kien de chuan bi cho dam cuai chu toan.

Nhu vay, khi viet ve dam cuai la viet ve mot su kien dac biet ciia dai nguai.

Neu nhu thong thuang ta se thay dugc nhung sir kien quan trong xung quanh dam SVTH: NGUYEN HONG DAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

~2

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

cuai ciia Ha va M6. Nam Cao mieu ta dam cuai mot each binh thuang, Dam cuai

khong co co ban linh dinh ciing khong co khach khiia. "Ba cu sira soan mdt mam cd

cimg dng cu, rdi ba me con xudng an vdi nhau vd tu day, toi toi Md vi nhd vg ngii.

Chiing da lay nhau chinh thuc". Qua do thay dugc sir dong cam va noi long xot xa

Chien tranh lan den xom ngoai 6 ngheo kho. Vai tam hon ngay tha, bgn hgc

tro thich thii truac mot cai tin hoan toan mai me nhung do lai la noi lo ciia Thii,

Oanh. Ho thuang ra dem lai so hgc tro bai cuoc song ciia hg phu thuoc vao chiing.

Chien tranh khong chi lam cho ho lo sg ma cuoc song ciia hg cang tra nen khon kho

han "Thir di chdn lai di vi, met mdi thim, cdi ve phd phac, than tha vdn khdng rdi

cua tac gia doi vai cuoc song kho khan, ngheo kho.

khdi mat. Dich vdn rin, Oanh vdn tha ngan, tha ddi, nude mdt rung rung". Cuoc

song ciia nguai dan bi xao tron va tac bi tac dong manh. Ngay cai ve be ngoai yen

tinh cua nha cu Hai Nam giau co kia, von each biet vai cuoc song ngheo kho ben

ngoai cung bi xao dong "Lu con gdi nhd Hdi Nam, hinh nhu dugc tha long han,

ciing ra cong dirng, nhin nguai chay ra ngoai thanh phd, dua ban, cau chi, xd day

nhau, cuai hi hi (...). Thu thay nhirng anh xe, chi vii nhdo nhat chay di, chay lai".

Chien tranh da xua duoi Thii, buoc Thii phai that nghiep, rai bo xom ngoai 6.

Con tau hoa mang Thii tra ve que phai chang day la con tau dinh menh, khong chi bao hieu rang Thii da that nghiep ma con mang y nghia bilu trung "Hd Ndi lui dan nhu muon boy. Daiy cung lui dan ". Bao nhieu uac ma, hoai bao khi buoc vao dai,

Thii da tirng nuoi giac mong di Phap, den Macxay de thuc hien cai mong vien du thi

gia day Thii lai dang di tren mot con tau di chuyen tren duang ray, khong gian di

dong ay dua y tra ve nai y dugc sinh ra. Nhu mot con chim ra rai doi canh, khong

2.3. Khong gian tam tuang

con dugc bay cao, khong con co the tu kiem an, Thir hoan toan bat lire.

2.3.1. Nhirng tinh toan nho nhoi

Khi xay dung khong gian nghe thuat cho tac pham cua minh, Nam Cao

khong chi xay dung khong gian cua mot vung nong thon, mot lang que ngheo nan,

hay khong gian cua mot vung ngoai 6 vai cuoc "sdng mdn " cua nhirng giao kho

truang tu. Nam Cao dac biet chii y xay dung khong gian tam tuang cho tac pham

ciia minh. Chinh nhirng khong gian ciia cuoc song hang ngay 6 nha que, cua nhung

gian nha hay nhirng gac xep la nai de nhan vat cua Nam Cao mien man trong nhirng

suy nghi, doc thoai noi tam trien mien, am tham va chua chat.

Trong Sdng mdn, Nam Cao tap trung xay dung ba khong gian tam tuang

xoay quanh cuoc song ciia nguai tri thirc tieu tu san. Thoat dau, ta co the thay do la

khong gian nai truang hgc, vai nhung buoi sang tran ngap anh nang "nhung tia

ndng dau tien, dng d nhu to". Tiep theo la khong gian nha ong Hoc ma Thir va San SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

~3

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mon ciia Nam Cao

thue de trg "Cdi nhd thut mai vd trong lang" vai "Cdi loi di ban thiu vd rdc rirdi!

0 do, Thii va San song trong mot can buong toi om, am thap va nong nuc,

xung quanh la nhung dong rac lii lu, cong ranh "Do la nhirng dam cd ram a sdt

Lan rdc muc, la khdphii tren mat, day din ndi ngirdi ta di lun chdn ".

chdn tuang, nhung vung nude den, nhirng chd ddtphii reu nhdy nhdy, nhung ddng

rdc lu lu bira bai. Mot mid khai khan khan boc len " lien ben la cai chuong ngua da

lam cho can buong "Khdng nhung bite, mui phdn vd md hdi ngua dim sang, rat la

khd ngid". Quang canh nai day tra nen tam toi nhu doi lap vai cai anh nang chan

hoa hang ngay ben can gac nha truang "Khdng gian mau xdm tro. Vd tit ngoai xa,

dang sau nhirng dam la me lodng thodng nhu nhirng mang nhin den, trin mdt nin

trai bang lang, mdy vet mau do chit, cir chit dan, ddi sang mau tim thdm ". Cuoi

cung la gian nha ciia Thii, gan lien vai nhung ki niem sau tui cua doi vg chong tre

va ca mot dai gia dinh khong liic nao het lo au vi tiing doi.

Khi song trong khong gian truang hgc, da ggi len cho Thii biet bao nhieu khat

vgng va nhung uac ma cao dep. Y da tirng co uac vgng se diing ra to critic lai ngoi

truang "Y se to chirc lai ngoi truang, se dirng sua sang lai mdt nhd truang sach se

han. Nhd truang se cd mdt phong giay di tiip khdch han hoi. Hoc sinh se cd tu

sdch, hdi thi thao, nhirng cuoc chai giai tri... ". Y se co chinh sach luang huu cho

giao vien. Y con ao uac se dem theo ca vg con len de dugc gan vg, gan con va y co

dieu kien de giup da gia dinh y 6 duai que. Nhung hien tai Thii khong thuc hien

dugc uac vgng do. Thii hieu dugc cuoc song hien tai ciia minh chi la "kiip ldm

thue " va bay gia rat chan cai nghe cua minh "nhung bdy gia y da chdn roi, y da

hiiu nguai ta chi giu y, nguai ta chang chiu nhd ra ddu. Cdi truang cdn cd lai thi

Thii khong liic nao la khong tinh toan "Mdt budisdng trong luc danh rang, y

nguai ta khu khu dm lay nd ".

bdng tinh ra rang, mdi thdng, nguyen vi hai lap cua y, nguai ta thu dugc tdm muai

ddng. Y chi dugc mdt phdn tu: Cdn sdu muai ddng nim ddu? Tiin nhd muai bdy

ddng, thi nd cdn ldm tram viec khac cho Oanh chit cd riing gi vi viec truang ddu;

tiin phdn viit bdng do vdi ddng... ". Va "Thu tinh ra rang ho dim nhu vay, thi cd

ngay cd hai mdi dugc bdn hdo, chua din nam hdo, do bdn hdo vdi sdu xu, gia sdu

xugi do".

Nam Cao tao ra su xung dot, trai ngugc nhau giua cuoc song til tiing vai

nhung xich mich vat vanh, nhirng ghen tuong han gian, nhung do ky nho nhen va ca

nhirng tinh toan nho nhat hang ngay.

Nam Cao dat nhan vat ciia minh vao khong gian khien cho ho khong the

khong suy tuang. Trong can buong thue 6 nha ong Hgc, Thii thuang suy nghi rat

lung ve kiep song mon cua minh. Phiic trong Dieu van nam tren giuang "nhu mdt SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

cdi xac trong ma lanh chua chat nghi rang: minh khdng an nhdp gi vdi cdnh vui

ciia nguai".

Trong khong gian do, Thii da phai bay nhieu khia canh trong dai song tinh

tam, de hg tu bgc 16 tam trang va nhirng dong suy nghi trong long hg. Thii cho rang:

than ben trong con nguai y. Nam Cao de cho nhan vat cua minh tu doc thoai noi

"Sdng khdng phdi la cdi loi sdng vd tri, vd giac ciia cd cdy". Doi khi Thii khat vgng

nhirng dieu lan lao "mdi nguai sdng phdi ldm thi nao cho phat trien tan do nhung

khd nang ciia loai nguai chua dung a trong minh. Mdi nguai chit di phdi di mdt

cdi gi tdt cho nhan loai".

Trong nhirng buoi toi nam doc sach Thii van con nghi. Tham chi khi moi lan

ve que, khi chirng kien cuoc song hien tai, hay sau moi lan gian doi ghen tuong Thii

lai suy nghi va tu dan vat minh. Thii viet thu cho Dich roi lai xe, dau tranh tu tuang,

lai viet va giri thu di roi y lai hoi han, tu dan vat va thay xau ho ve minh.

Trong Sd do ciia Vu Trgng Phung nhung xung dot chu yeu boc 16 qua cu chi,

hanh dong va ngon ngu doi thoai ciia nhan vat, con xung dot trong tac pham Nam

Cao chii yeu ra tren san khau noi tam ciia nhan vat. Mgi mau thuan xung dot deu

dien ra am tham nhung quyet liet trong noi tam nhan vat.

Trong bua an Oanh boc 16 han tinh nho nhoi "Oanh dim tung bat cam Thu

vd San an, Oanh chi an vdi vdng mdi bua ba luat xdi vdi rdi ngoi nhin nhirng nguai

khac an, di nhirng nguai khac ngugng md khdng an dugc ". De tra mieng lai Oanh,

San va Thii da an theo each tron cam vao cai dia dung dau kho "chi cdn cd cdi dia

Sau khi an, sai M6 di mua mot chuc banh chung ve an them. Trong long Thii nghi

khdng vdi mdt ti nude, vd vdi cdi la hanh, do cam vao tron di, tron sach nhu lau ".

"a chung vdi nhiiu ngirdi nhd nhen lam, tdt cd ngay cung din thanh nhd nhen nhu

ho mdt thdi". The nhung khi chgc tuc Oanh roi Thii thay an han "Cdi cir chi ciia y

vim rdi tan nhan da danh. Nhirng nd chd thd tuc hay sao? Thd tuc md lai de tien

nim ". Thii tu dan vat dau tranh vai chinh con nguai minh "Xua nay y cd phdi la

hang ngirdi nhu the ddu? Y cd thi ken cua tern nhem, nhd nhat din the u? "

Be tac trong chan chuang ve sir nghiep, ve y nghTa cuoc song Thii xa vao

nhung chuyen tun mln, nho nhen trong dai song hang ngay. Nhung dieu ma truac

day Thu cho la ti tien, nho nhen va vo nghia ly, thi gia day Thii ciing khong tranh

khoi "nhung bim an ho cai nhau toang toang nhu hop lang". Hg tinh toan chi li

tirng btra an "chat ddc a ngay trong su sdng ", no da ngam dan mot each tu nhien

vao Thii'. Sir til tiing cua cuoc song xung quanh lam cho tam hon hg nhanh chong

nguoi lanh, kho heo. Nam Cao da nhin thang vao sir that va noi len "su mdn ri" tam

hon ciia nguai tri thuc tieu tu san.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

Trong moi nhan vat cua Nam Cao du a tang lap nao, ho deu co mot khong

gian tam trang kha phong phii nhung khong kem phan phiic tap. Trong nha Hai

Nam co biet bao nhieu dieu hap dan Thii. Do la nhung mon an ngon, nhung can

phong rong rai rat can de giup Thii vugt qua canh tu tiing nhung quang canh nha

Hai Nam khi Thii den thue co ve lanh liing "Anh den xanh tda xudng, hiu hat lanh

lung. Nhung cdy cdnh, trong giac ngu, rau rau. Cd den hdn niii gia cung rau rau ".

Sir giau sang va 16 bich vai biic tugng mi nir khoa than cua nha Hai Nam co ve nhu

khong phii hop va tach biet vai cuoc song ciia ong giao kho truang tu. Diing truac

nhirng cam do kia Thii da cuang lai dugc. Thii la mot nguai giau long tu trgng, y y

thirc dugc "cdi giai cdp ciia y, cdi giai cdp cdn lao, chi han nguai a cdi chd dugc

tu hdo rang minh hoan toan sdng bang sue ldm viec ciia minh vd dugc quyin khinh

Nhirng tinh toan nghien ngam ciia nhan vat trong khong gian Sdng mdn cii

trai dai le the, lam cho the giai song mon cang them tham thia y vi moi mon ciia no.

Diing nhu Phong Le trong bai Doc lai vd lai doc Sdng mdn nhan xet: "Ro rang

tdt cd nhirng cdi gi khdngphdi Id md hdi nude mat".

Nam Cao khdng ndi khac nhirng gi dng vd thi hi ciia dng da sdng; Ong ndi chinh

su sdng vd su trai nghiim ciia dng vd mdt thi hi nhu dng. Nhung sau khi dao

sdu,that sdu vao su sdng rieng tu dy, dng lai cho thay ky luang din thi, ddi dao din

thi, vd dn tugng din thi mdt sir sdng rdt ngheo, rdt chat, mdt su sdng mdn, mdt su

sdng cir nhu muon thu nhd lai md hoa ra cd bien do rdt rong, khdng di khai

het"[14;tr. 344].

Thii cii mai miet theo dong suy nghi de roi y nhan ra chinh y dang song

trong mot cuoc song mon. Kiep song ngheo kho da thui chot uac ma, hoai bao va

day y den canh "sdng mdn". Y tra nen ti tien vai ban be, nho nhen vai vg.

nhirng suy tu, uac vgng de tim den nhirng dieu khac vai thuc tai. Nhung cuoi ciing

mgi uac vgng ciia Thii deu khong thanh. Hien tai y dang bi nem tra ve nai y da ra di

dem theo ca sir ngheo doi va sir suy sup ve tinh than lan the xac.

Song trong khong gian tu tiing, chat hep cac nhan vat ciia Nam Cao da mugn

2.3.2. Nhung giang xe noi tdm

ESang each xay dung khong gian nghe thuat cho tac pham cua minh, Nam

Cao da khac hga dugc mot each chan thuc ve cuoc song cua nhirng con nguai trong

xa hoi liic bay gia. Mot cuoc song kho khan be tac dang ngay mot an mon con

nguai ho. Dong thai khac hga dugc ca dai song noi tam sau xa va phiic tap ciia

nhan vat.

vat. Qua nhirng cuoc doi thoai ve nhung dieu xung quanh cuoc song, ve nhung moi

quan he ciia ho, Nam Cao da de cho nhan vat ciia minh noi len nhirng suy nghi,

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Trong tac pham, Nam Cao da tao dung nhirng cuoc doi thoai cua cac nhan

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

quan niem ciia hg de tu* do cho chiing ta thay ro han ve tinh each, ban chat ben

trong con nguai ciia hg. Thii da bgc 16 con nguai cua y mot each toan dien, thong

qua doi thoai vai San. "Trong ddi thoai, hai nhan vat chat vdn nhau, cd khi hoa hgp

cd khi khich bac nhau, cd khi ban ludn, cd khi chgc tire nhau, thach do nhau; a mdi

truang hgp Thir boc Id mdt khia canh tdm tinh minh" [14; tr. 340]. Va doc thoai

ciia Thii nhieu khi la de tranh luan tinh cam ben trong con nguai minh, nhirng du

dinh khong thuc hien dugc, nhung uac ma vien vong bi che gieu. Thii khao khat

thay doi nhung cuoc song cii quan quanh, be tac khong loi thoat. Thii muon di tai

nhirng phuang trai day anh sang de thuc hien nhung hoai bao lan nhung lai cii phai

song 6 nhung nai tu tiing mil xam, muon yeu thuang con nguai ma van thii ghet

con nguai, muon song do luang nhung liic nao ciing nho nhen tinh toan, muon thay

doi cuoc song nhung lai sg thay doi va van song bac nhugc bai cai tat "hainguai".

Thii phai bay ra anh sang nhieu khia canh phiic tap ngay ben trong con

nguai ciia minh nhu y nghia cuoc song, tinh yeu vg con, moi quan he giua nguai

vai nguai, ke ca chien tranh, uac ma khat vgng chay bong "Thir da vao Sdi Gdn,

nudi gidc mdng di Phdp, din Macxay. Thir hoc, luc nao ciing doc sdch, doc di md

rong tdm mat ra khdnggian thi giai, di nhin sdu vao tdm hdn con nguai".

Thii ma uac va yeu Tu "cd do tim ", "muai sdu tudi, xinh dep". The nhung

Thii buon rau va nghi tai hoan canh "Y da gia di, da xau di nhiiu. Y da cd vg, cd

con. Y la mot dng gido khd truang tu. Y mac nhirng quan do re tiin, xdc xich vd da

bac mau. Ykhdng dep trai, khdng tre, khdng dien, khdng danh gia, khdng giau. Din

Tam trang ciia Thii dau buon khi nhin thay canh song ca cue ciia gia dinh,

lang que, mgi nguai lao dong vat va "bdn mat cho ddt bdn lung cho trai" van

sue khde ciing khdng ".

khong du an. Canh ngheo doi luon deo duoi va am anh Thii "Y co bdt cac em dn.

Nhirng cimg chang dim nao chiu ngoi an. Chiing chdi day day vd chay cd. Nhungy

biit chiing vira chay vim nudt nude bot. Cd liic nao chiing nghi din mdt bua an thiit

no?

Nam Cao da phanh phui, boc tran moi ngo ngach sau kin von co trong long

con nguai. Nhan vat dugc the hien qua nhirng canh can rirt hanh ha lan nhau, giua

vat, xot xa. Thir da nhieu lan nghi xau ve Dich, khi thay Dich benh nang khong qua

khoi mot mat Thii mong cho han chet ngay di, mot mat lai thay cam thuang cho

Dich. Llay khi y nghi nga vg, tat vg chi vi ghen tuong vu va. Sau do, Thii lai hoi

han, tir dan vat va tra lai yeu thuang Lien "Chi vi ngay sau liic tdt vg xong, ndi tire

cai chat hep ciia hanh phiic va tu lam tinh lam toi minh qua mot chuoi an han, dan

gian trill ra rdi, y da nghi ngay rang Liin cd thi oan udng ldm. Vd ngay liic dy,

giua liic nghiin rang vd khoc Idc, y da biit rangy khdng thi bd Liin". Va "Yda SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

Khdnggian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn ciia Nam Cao

nghi din tu tir. Ynghi din di xa. Ynghi din sdch. Yda nghi din di chai. Yvdn thay

rang khdng cd Liin ddi y khd lam". Co liic tam trang Thii len cao tot cung va khong

tha thii cho Lien. Tam trang Thii thay doi mot each lien tuc "Sdng tu do vd cho

minh a mdi tinh it lau, ldm bat cir cdi gi chi cot kiim du minh an, cdn thira tiin, cdn

thim thi gia thi doc sdch, chai bai, du lich... ". Y nghi den viec tra thii Lien va y

hinh dung ra bao nhieu canh kho cua Lien "Y ngudc mat nhin mdt ngdi sao, ngdm

ngui tudng tugng ra vgy dang dm con, ngdi a ngudng cira, lang le vd buon rau nhu

da Vong Phu". Cuoi ciing Thii hoi han va khoc. Chinh ngheo hen da day nhan vat

vao cuoc song chay theo cam ao gao tien ma khong biet minh dang bi bao mon bai

chinh cai nghiet nga do. Sir thay doi ben trong Thii do xa hoi gay nen va no lam

thay doi ban chat von co cua con nguai.

Thii luon bi giang xe bai nhirng mau thuan. Bai vay trong con nguai y hau

nhu liic nao ciing co cuoc giang co giua hai tieng noi: mot ben la tieng noi tu phe phan cua con nguai giau long tu trgng, co nhan each, biet yeu thuang, biit chia se con mot ben la tieng noi day tu ai ciia mot anh chang song che day bai cai gia doi

be ngoai, co khi 6m ap nhirng lang man vien vong.

Chinh sir ngheo doi da lam cho Thii luon mac cam ve ban than. "Ytudng

tugng ra net mat ciia ba Ngot, ba thg gidt, nhirng ba lang giing khac, ban tan nho

nhd vdi nhau vi nhirng dng gido vdi cd gido ben truang. Cdi mdi nut ne, bi quit

ciia ba Ngot biu ra. Rdi mdt ha chdu mdi, ren lin, ha mdt cau binh pham thi md bdy

lau nay khdng ai biit, ciing mang tiing dng gido vdi bd gido, quan do la, sa mi

trang, that ca-vat, giay tan thai, thu nam chu nhat dien ngat, tudng mau ma ldm,

thi ki thuc bung chim day rau mudng ludc!... Tiing cuai va la ra, dng dc, hi hi, ho

ho... ".

O khong gian cuoi tac pham "O bin kia nhung cdnh ddng biin lay, Id rirng

xanh, cuoc sdng tu do, cd ngdp simg. Con trdu cd le ciing biit vay, nhung chang

bao gia cdn biit di, chang bao gia nd dam but dirt sg day thimg. Cdi gi cdn gia con

trdu lai vung ddng bang vd ngan nguai ta din mdt aide dai rong rai han, dep de

han ". Nam Cao da sang tao khi xay dung mot khong gian tam tuang trai ngugc vai

khong gian boi canh hien thuc. Dac biet, ong da kheo leo xen ke hai khong gian do

vai nhau. Co khi ong de cho nhan vat cua minh song trong mot khong gian hien

thuc vai dii nhirng bon be lo toan trong cuoc song thuang nhat. R6i Nam Cao lai

cho nhan vat dam chim trong mot khong gian tam tuang vai bao suy ngam, ciing

vai biet bao du djnh, nhirng uac ma, khat vong. Nhung cuoi ciing, bang chinh

khong gian hien thuc da keo nhan vat ciia ong ve cuoc song thuc tai vai biet bao

bon be va lo toan.

GVHB: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

Qua viec sang tao khong gian nghe thuat noi chung, khong gian tam tuang

noi rieng cho tac pham Sdng mdn, Nam Cao de cho nhan vat ciia minh quan quanh

trong khong gian song hien thuc hang ngay vai nhieu thii can phai lo toan, buan

chai. Dong thai, ong ciing de cho cac nhan vat mien man trong nhirng suy tuang.

De nhan vat boc 16 the giai noi tam cua minh, boc 16 nhirng chiem nghiem, suy nghi

cua minh ve cuoc song. Qua nhan vat Thii, ta con thay phia sau do la suy tuang,

quan diem nghe thuat cua tac gia "Tang ngirdiy khdng cho y cdm sung, cdm guam.

Y se cdm biit md chien ddu ".

Cach xay dung khong gian tam tuang dem den cho Nam Cao sir thanh cong

trong viec phan anh hien thuc cuoc song. Dac biet qua each xay dung khong gian

nghe thuat do, Nam Cao da cho chiing ta thay ong da co mot each tiep can va kham

pha cuoc song vat chat cung nhu tinh than ciia nhirng nguai nong dan lao dong a

mot khia canh khac. Do la viec di sau mieu ta xung dot the giai noi tam trong nhan vat. Tir do cho chiing ta thay dugc doi khi nhung nguai dan lao dong ngheo kh6 song trong hoan canh tiing thieu cua xa hoi liic bay gia, nhung hoan canh do khong

phai liic nao cung thay doi con nguai ciia hg, ma doi khi chinh trong hoan canh lao

kho, con nguai mai co dieu kien gan giii va hieu nhau "Ay thi md cao vd dep biet

bao Id cdi tinh ciia vg chong Md din vdi nhau. Chung hi sinh, tuy chua bao gia ndi

din hai chit hi sinh. Ke thi biit hi sinh cdi hgnhphue dugc lay nguai yiu, ke thi biit

khinh hdn su sdng ciia minh di md yiu cd le ciing la md nhan thay rang tinh yeu

cdn ddngquy gap muai su sdng. Cdn mdt tinh yiu nao manh me vd cao dep han thi nim ". Thii yeu thuang, dong cam vai nhirng nguai lao dong ngheo kho. Tdt ca dlu xuat phat tir mot tam long nhan hau, thuang nguai cua Thii.

Dong thai qua do, Nam Cao da gian tiep boc 16, gui gam quan diem cua

minh ve cuoc song. Giup cho chiing ta thay dugc hien thuc ciia cuoc song duang

thai, ciing nhu su len an manh me cua Nam Cao vai che do xa hoi liic bay gia.

Nam Cao da co nhieu sir sang tao va dat dugc nhirng thanh cong nhat dinh

trong viec xay dung khong gian nghe thuat cho tac pham cua ong. Khong gian nghe

thuat trong tac pham ciia Nam Cao khong chi dan thuan la khong gian song, sinh hoat vai nhung tinh toan vat vanh cua cuoc song hang ngay, ma do con la khong

gian suy tuang, khong gian de cho cac nhan vat suy nghi, boc 16 cam xuc va chiem

nghiem ve cuoc song, the hien nhung uac ma, nhung hoai bao va nhung khat vgng

ciia hg.

Nhung phat ngon cua Dien ve nghe thuat trong tac pham, ciing chinh la quan

diem nghe thuat ciia tac gia "Nghi thuat khdng cdn la dnh trang lira ddi, khdng nen la dnh trang lira ddi. Nghi thudt cd thi la tiing dau khd kia, thodt ra tu nhung kiep

ldm than". Va trong Sdng mdn: "Sdng la cdm gidc vd suy tudng. Sdng ciing la hanh SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

Khdnggian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn ciia Nam Cao

ddng nim. Nhung hanh ddng chi la phdn phu, cd cdm gidc, cd tu tudng mdi sinh ra

Qua nhirng nhan vat Dien, H6, Thii..., Nam Cao the hien niem khao khat,

mot le song lan, khao khat mot cuoc song sau sac manh liet, co ich va co y nghia.

H6 trong Dai thira hang tam niem: "Ke manh khdng phdi la ke gidm lin vai ke khac

hanh ddng... "

di thod man long ich ki. Ke manh chinh la ke giup do ke khac trin ddi vai ciia

minh" va ma uac viet dugc "mdt tac pham thuc sir cd gia tri (...) ldm cho nguai

gdn nguai han ". Thii trong Sdng mdn da tirng "thich ldm mdt viec gl cd dnh hirdng

din xa hdi ngay " va mong muon dem "nhung sir ddi thay lan lao din cho xir sd

minh". Plan mot lan Thii ma uac: "Minh ciing la mdt vi nhdn, mdt anh hung, virgt

len trin sir tdm thuang di chi nghi din mdt cdi gl vi dai thdi. Y nghi din nhung

phuang ki di xoay ngugc lai, ddng thdi xip ddt cho nguai vdi nguai dn thod han ".

Cao ca va dep de biet bao ly tuang nhan van cua Nam Cao dugc giri gam

qua nhirng dong suy ngam ciia nhan vat Thii ve su song: "Thir vdn khdng thi nao

chiu dugc rang sdng chi la ldm thi nao cho minh vd vg con minh cd cam an, do

mac thdi. Song la di ldm mdt cdi gl cao dep han nhiiu, cao quy han nhiiu. Mdi

nguai sdng phdi ldm thi nao cho phat triin din tan do nhirng khd nang ciia loai

ngirdi chim dung a trong minh. Phdi gom gdp sue lire cua minh vao cong viec tiin

bd chung. Mdi nguai chit di, phdi di lai mdt chut gl cho nhdn loai".

Nam Cao de cho moi ca nhan dugc phat trien den tan do vai mot y thiic day

trach nhiem. Tu tuang nhan van mai me va sau sac do chua tirng co trong nen van

hgc hien dai Viet Nam truac each mang. Do la mot tu tuang lan vuat ra ca thai dai

Nam Cao.

Nhu vay, trong mot tac pham ma Nam Cao da xay dung nhirng khong gian

nghe thuat khac nhau. Moi khong gian mang mot y nghia nghe thuat rieng. Nhung

nhin chung chiing ta thay, tac gia tap trung the hien khong gian cuoc song hang

ngay ciia nhirng giao kho truang tu, chii yeu xoay quanh nhan vat trung tam la Thii.

Khong gian ma cac nhan vat song la mot "Khdng gian xdm tro", be tac vai nhirng

toan tinh vun vat hang ngay. Chinh trong khong gian do, mot khong gian khac dugc

hinh thanh, khong gian tam tuang. Do la khong gian de cac nhan vat ciia Nam cao

Ciing chinh vi the ma trong sang tac cua Nam Cao, qua trinh phan tich nhirng

dien bien tam li va qua trinh suy tuang cua cac nhan vat dugc chii trgng. Viec xay

dung khong gian nghe thuat de cho cac nhan vat cua minh boc 16 nhirng suy tuang.

Dong thai qua do, Nam Cao da gian tiep boc 16, giri gam nhirng tu tuang va quan

diem nghe thuat ciia ong.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

hoi tuang, suy nghi va chiem nghiem cuoc song.

Khdnggian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Chuong 3 THI PHAP THOI GIAN NGHE THUAT

TRONG TIEU THUYET SONG MONCUA NAM CAO

3.1. Thoi gian hien thuc hang ngay

3.1.L Thdi gian- mieng an

Thai gian nghe thuat dugc ong xay dung mot each doc dao tham dam ca tinh

sang tao cua nha van. The giai nghe thuat trong sang tac ciia Nam Cao rat da dang va phong phii. Trong sang tac ciia minh, Nam Cao the hien thai gian rat cu thi, khong theo mot quy luat chung nao ca, ma chii yeu la do ong sang tao nen.

Mot trong nhung net dac sac cua thai gian nghe thuat trong sang tac ciia

Nam Cao la da tao ra mot kieu thai gian hien thuc hang ngay. Thai gian hien thuc

nhu mot siic manh de nang len cuoc dai nhan vat, bop meo con nguai hg, lam cho

cuoc dai hg them cay dang vi cuoc song tu tiing luon xoay quanh mieng an.

Thai gian hien thuc trong Sdng mdn la mot thai gian hien thuc mon moi, lan

quan trong nhirng lo au thuang nhat, lam con nguai cam thay tu tiing, ngot ngat

"nhap chin nude, vim nghi din cdi vi nhatpheo ciia dai y. Ldm din chit nguai do,

chi di dugc ngdy vdi bua cam rau do vdo mdm rdi dim ngu mdt minh, tuang nhd

din vg con, trong khi a que cung vay,

ldm,

ldm din chit nguai, ciing chi vl mdi

ngdy mdy bua cam, ngoai ra chang cd mot cdi hy vong gl han nim. Cuoc dai cir thi

keo ddi da mdy nam rdi. Nd cdn keo ddi ra nam nam, muai nam, hai muai

Ca the giai nhan vat trong tieu thuyet "bi do cam ghl sdt ddt" nhu xuoi di

trong cai vong lan quan ciia thai gian hang ngay mon moi, khien cho thai gian trong

tac pham nhu dong dac lai: "Y cd rdt nhiiu gdnh ndng. Cdng nhin xa, y cdng thdy

nam... den bao gia? ".

ddiy cdng ngdy cdng that vdo, cdng chat chdi them. Ychi cd thi khd han thi, khdng

the strong ra... Ydiing nhu mdt con ngua cdm, cir vim mdi I ach qua cdi doc nay thi

Thii da rai vao nhirng chuyen nho nhen, ban ron tep nhep vo nghia ly ma

truac day anh cho la ti tien thi gia day Thu ciing khong tranh khoi. "Mdt budi sdng

lai din ngay cdi doc khac'".

trong liic danh rang, y bdng tinh ra rang, mdi thdng, nguyin vi hai lap cua y, nguai

ta thu dugc tdm muai ddng. Y chi dugc mdt phdn tu. Cdn sdu muai ddng nim

ddu?". Thii, San va Oanh tinh toan chi li tirng mieng an, nhirng thir chi tieu lat vat

hang ngay "Cd hai nguai mdi dugc bdn hdo, chua dirge nam hdo, do bdn hdo sdu

xu gl do ".

Thai gian trong truyen ngan ciia Nam Cao dugc hien hinh bang sir le let

den lui tan quanh mieng cam manh ao ciia ca mot dai nguai, mot kiep nguai.

GVHB: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

~\

Khdnggian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn cua Nam Cao

Mieng an xuat hien vai so lugng day dac nhu the "day di nghiin lai" mot sir that

phii phang da dat den do kinh hoang.

Vai nhirng con nguai ca dai chi lo chet doi, cac cap do cua thai gian dugc do

bang mieng an. Trong tac pham Mdt bua no, ba cai di sau hon ba thang chi an toan banh due, tai khi chang con gi de an, phai nhin doi. Trong liic doi ba quyIt dinh di tham chau va cung la de kiem an. Khi den nha ba pho Thu thi nguai ta cho ba an

that. Thai gian dien ra cai an chuc cua ba cai <3T di vao tam tri nguai dgc nhu mot

noi am anh sau cay. Doi vai ba pho Thu va nhung nguai a trong nha ba, thi bua

cam dien ra rat nhanh. Mgi hanh dong ciia hg tir viec ngoi vao mam, den viec an

deu dien ra mot each nhanh chong. Hg "tai tap, cd xdi cam, cd bo rau, cd xai mam,

chung quanh cdi mdm go ddt ngay trin mat ddt".

Ngugc lai vai sir nhanh chong ciia nguai nha ba pho Thu la sir cham chap

cua ba cai di. Tuy ba ciing nhanh chong ngoi vao mam, nhung ba so dua rat cham

chap "tay run run ". Ba voi vang an ngay nhung hg an nhanh qua, "moi nguai diu

an lang le, cam cui, mai mdt. Ddi diia nay lin lai cd ddi khdc xudng". Thanh ra

trong sir voi vang ciia hg ba lao nhu lac long vai sir cham chap ciia minh.

Qua each tao ra su trai ngugc ve thai gian dien ra bua an cua nhung nguai

thi keo dai mai ra. Nam Cao cho chiing ta cam nhan mot each sau sac han ve tinh

canh ciia ba cai di- nguai di an chuc.

Trong khoang thai gian dien ra btra an do, khi thay mgi nguai da diing day

het ba mai chi an chua het hai luat cam, thay nguai ta an nhanh qua ba cii nghi la

nguai ta khanh an. Chii ba dau co biet nguai ta chi dugc phep an tirng ay moi bua.

Neu la mot nguai khac khi thay chu nha da thoi het thi hg ciing y tu* bo diia xuong

cho lich sir. Dang nay, ba cai di lai co ly le rieng cua ba. Ba nghi "Da an rlnh thi an

ciing an trong mot mam cam, mot ben chi mot thoang sau la an xong, con mot ben

it ciing la an. Dang nao ciing mang tiing rdi thi dai gl md chiu ddi? ", cir nghi the

va ba lai an nira. Da the vira an, ba vira keu chau minh an them, mac cho nguai nha

to ra kho chiu.

Den khi ba lao hieu ra rang mgi nguai an nhanh chi vi hg khong dugc phep

an qua so lugng quy dinh va con phai lam viec, thi ba van chua chiu thoi. Ba van

het, vay ma ba lai con vet cho sach nhirng hat cam con dinh trong noi va an cho den

that no mai thoi.

con doi va con cam ma lai phai thoi thi ba lay lam tiec. Khi ba da tam no thi cam da

the de cho thai gian cua bua cam do troi qua mot each binh thuang diing vai thai

gian ciia mot btra cam hang ngay. Trong tac pham nay, Nam Cao lam cho thai gian

nhu bi keo cang ra mot each tire toi, khien cho cai khong khi dai song von ngot SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

Khi xay dung va mieu ta thai gian ciia mot bua cam, Nam Cao hoan toan co

Khdnggian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn ciia Nam Cao

ngat, be tac ay chuc muon no tung ra. Thai gian do bat dau tir liic ba lao ngoi vao

cho nhan vat boc 16 het sir doi kho cua minh. Dong thai lam cho nguai dgc cam

nhan tham thia canh ngg tra treu va den tiii nhuc ciia ba lao khon kho.

Qua do the hien sir len an ciia Nam Cao doi vai xa hoi liic bay gia. Chinh

hoan canh xa hoi khac nghiet liic do da don con nguai ta den canh ban cimg, de den

mam va cii cham rai dien ra cho tai liic ba an qua no mai ket thuc. Nam Cao da de

chet vi "mdt biia no ". Dong thai cho chiing ta thay dugc sir cam thong cua tac gia

doi vai so phan cua nhirng con nguai toi nghiep do.

noi khong con biet dau la si dien nua va cuoi cung trong canh doi khat ba cai di lai

may diia tre hi hung dgi nguai lan an thit cho, roi cho den luat bgn chiing, nhung

Qua tac pham Tre con khdng dugc an thit chd, chiing ta thay cai doi khien

"trong mdm, chi cdn bat khdng, Thdng cu con khdc da len...". Chiing vira la vira

cao xe vao me. Chi tiet nay ggi ra biet bao suy nghi trong long nguai dgc. Cau

chuyen dau chi dirng lai va trgng tam a chuyen tre con khong dugc an thit cho. Phai

minh? Qua mot bua an, each an, nha van da phac hga mot biic tranh ciia nong thon

Viet Nam: Cai doi. Chinh cai doi co nguy ca lam mat di gia tri ciia con nguai.

Nam Cao da cho nguai dgc cam nhan that tham thia ve tinh canh cua nhirng

con nguai. "Nam me con thuang gidng nhu mdt bon ddn hen yiu ciing chung phdn

chang, cai doi da khien con nguai tim moi ca hoi ciiu doi, truac het cho ban than

anh bai cai doi, mieng cam tuang chirng nhu dan gian nhung doi vai hg lai vo ciing

quan trgng "luc ndo ciing lo chit ddi, liic ndo ciing lo ldm thi ndo cho khdng chit

con sdu, cdi kiin dudi dch mdt dng bao chua ". Nhan vat cua Nam Cao luon bj am

ddi". Cai doi duang nhu che ma tat ca nhirng ham muon vat chat con lai tren dai,

lam lui tan mgi ma uac, khat vgng cua con nguai.

minh: "Da vung, da ludi, da an khdng nen doi, ndi chang nin lai, lai cdn cd tinh

Nguai chong trong truyen Sao lai thi nay? nghi va ta nguai vg khon kho cua

gian: thi chua dai la hay an cap vd an vung. Md an vung nhu the ndo? Thi boc gao

sdng cho vdo tiii di an ddn. Thi hat cam chd that nhiiu rdi bat lai, gidu di, di an

cam vdi cd nhd rdi lai lay ra an. Thdm chi din do cdm cho Ign an md thi ciing an

vung vdi bat ngay a ngoai chudng Ign dirge. Ghe tdm qua!".

Siic manh ciia mieng an gitra thai buoi doi kern lam cho con nguai, ca ke tri

thirc co hgc deu tra nen nho nhen. "Ho cdn chi cdch la dim nhau an phd, vd di chdn

thi lai vdo nhirng tiim an re tien, goi nhirng mdn an re tiin. Khdng phdi chi nhirng

nhirng mdn dn ddt tiin mdi cd thi ngon. That thi. Ngon hay khdng ngon la tai

miing. Ma cdi miing nguai ddi thi an gl ciing ngon. A, thi thi cdn gl phdi an sang"

(Nhd nhen). Vai Thii va San nhung nguai co hgc van cung khong tranh khoi tinh

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

trang do. Hg da tirng cai nhau "nhung bua an ho cai nhau toang nhu hop lang",

Khdng gian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn ciia Nam Cao

chgc tuc Oanh trong nhtrng bua an kham kho chi toan cam nau vai gao xau vai mot

it rau muong luge. San da tirng tinh toan tirng xu rau, hao gao truac mat Oanh.

So vai thanh thi thi dai song thon que cua con nguai thon que con the tham

han "Nguai thon qui ldm quan qudt suot dai nhu mdt ke chung than bi khd sai md

chang cd quyin gl nghi din gl han, ngoai mdi ngdy mdy bira cam gao do nhu ndu,

ddu, ngd, ngoai, md ho an chang dii no, an mai miit vdi vdng, nhu chi cdt ngdn that

nhiiu, cho day bung thi thdi, chang kip biit ngon ". Cung chinh nai thon que do, nai

nhung nguai than ciia Thii chiu doi cung la nai chon rau cat ron cua hau het mgi

nguai a xom ngoai 6. Thii, San, Dich ra di tir nai ngheo kho mong tim dugc cuoc

song tot han. Hay M6, vg chong ong Hgc, nguai phu nu co hai diia con gai cung

the. Hg deu phai lo toan den mieng an. Duy chi co vg chong anh phu xe la khong

phai ban tam den mieng an nhung cuoc song cua hg la mot cuoc song tam bg, mau

hgp ciing chong tan. Hau nhu cac nhan vat trong Sdng mdn luon bi hanh ha, giay vo

trong cai doi, liic nao ciing lo lam the nao cho khong chet doi.

La mot thanh nien ham ha buac vao dai, Thii khao khat mot cuoc song htru

ich "mdi ngirdi sdng phdi ldm thi ndo cho phat triin tan do nhirng khd nang cua

loai nguai chim dung a trong minh. Phdi gom gdp sire minh vdo cdng viec tiin bd

chung. Mdi nguai chit di phdi di mdt cdi gl tdt cho nhdn loai". The nhung dau dan

thay cho Thii, anh luon khao khat vuan len nhung lai bi "cam do ghl sdt ddt".

Chinh thai gian hien thuc hang ngay tu dong, bat Thii phai song "cdi loi sdng qud u

loai vat, chang con biit din mdt viec gl ngoai cdi viec kiim an do vdo da day", mot

loi song ma Thii het siic khinh ghet. Thii khao khat mot cuoc song rong lan luon

luon doi mai. Nhung cuoc dai da gieu cat giac mong cua Thir va cii bat y keo le

cuoc song dan dieu, mon moi, tu dgng. "Yse chang bao gia rai ndi cdi truang nay.

Cuoc dai a day cd nhien la chang dep gl, nhung chdc chdn la y cd an, cd mdi thdng

it nhieu di giiip gia dinh. Di din nhirng cdi chua thdy ddu, sir bap binh, mdt cudc

ddi chua biit thi ndo la chdc chan ".

Nhin chung, ca the giai nhan vat "bi cam do ghl sdt ddt" trong Sdng mdn

nhu xuoi di trong cai vong luan quan ciia thai gian hang ngay mon moi. Nam Cao

xot xa truac so phan ciia nhirng nguai tri thiic tieu tu san.

3.1.2. Thoi gian tan nhan

Thai gian nhu la mot sgi day vo hinh kho long ma nam bat dugc, ngugc lai

thai gian da lay di ciia con nguai rat nhieu thii va mot khi thai gian da qua di thi se

chang bao gia tra lai. Diing nhu Tran Dang Xuyen nhan xet: "Nam Cao y thirc sdu

sac dugc tinh khdng dao ngugc ciia thai gian. Nhiiu nhdn vdt thuoc nhirng tang lap

xa hdi khdc nhau ciia dng din nhin thdy thdi gian troi di mot cdch tan nhdn. Ho suy

GVPID: NGUYEN HOA BANG

~a

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Song mon ciia Nam Cao

ngam vi thai gian vdi su xiic ddng, vdi niim nudi tiic, vdi tinh cam cay ddng ciia su

mdt mdt khdng gl bit dap ndi"[14; tr. 397].

manh me nhu the nao?. Thai gian da huy diet tuoi thanh xuan con nguai mot each

tan nhan, no khong chira mot ai. Nhin me minh sau bao thang ngay di xa tra ve,

Thii nhan ra me da gia va xau di nhieu qua y cii "tudng minh xa nhd din mdy chuc

Nam Cao cho thay sir huy diet cua thai gian, no da tac dong den con nguai

nam ". Nhin vg, y nhan thay vg minh gia di den muai nam "Khudn mat trai xoan

xua, da cd canh ra. Ddng nguai vd chdn tay nang ni thim. Ddi mat trong trio, long

la con trai

lanh da hai met mdi". Hien tai cuoc song gia dinh lam Thii xot xa,

truang trong gia dinh dugc hgc hanh tir te nhung y chang giup gi dugc cho gia dinh,

Cao hoi tiec ve cuoc song ciia minh. Ky nghi he, Thii tuang dugc thanh than nhung

de cho nguai than ciia y phai song kho cue. Thai gian ggi cho nhan vat cua Nam

6 thon que va a ngay trong gia dinh. Den khi ra Ha Noi, y lai gap nhung tinh huong

bat nga: truang phai dong cira vi thanh pho luon trong tinh trang bao dong, Dich

dang hap hoi tren giuang benh.

Sir xuat hien cua Dich da gay an tugng trong long nguai dgc bai sir tan nhan

cua thai gian. Dich - anh hg dong thai ciing la ban cua Thii cung vg chua cuai la

Oanh ma mot truang tu a ngoai thanh Ha Noi. Do phai cong tac xa, Dich muon

Thii diing ten hieu truang va day 6 truang. Sau nhieu nam bon ba vi ly tuang. Cuoi

cimg Dich tra thanh mot nguai nam cha chet vi can benh ho lao. Tren giuang benh,

Dich rit len trong can hap hoi: "Ddi!...Oi chao ddi!", Thii ciing han hoc: "Cuoc

nao nga lai phai doi mat vai nhirng chuyen kho chiu, lam kho nhau mot each vo ly

sdng...cuoc sdng that da la mdt cdi gl troi buoc vd ndng ni qud sire!". Nhirng tieng

ren siet toat len tir chieu sau bi tham cua moi so phan.

Nam Cao da cho chiing ta thay dugc bi kich ciia nhtrng nguai tri thiic tieu tu

san. Hg von la nhtrng nguai co uac ma, hoai bao cao dep. Hg muon vuan len, bam

nao.

Cuoc song ay cang the tham han khi chien tranh lan den de dga true tiep den

con nguai "Su that a bin ngoai to lan qud, manh me qua, an hiip han cuoc ddi

viu uac ma den phut cuoi ciing cho dii biet cai chet co the mang hg di bat cir liic

tudng tugng, hien hinh bang giay trang muc den ". Cuoc song hang ngay von da

dau kho chat vat trong noi lo cam ao thi chien tranh dien ra lam cho cuoc song con

nguai tra nen khon kho han. No keo con nguai xuong vuc sau cua doi kho va that

gia dinh ong Hgc dieu diing vi dau lam ra khong ban dugc, ba me con 6 ngoi nha la

phai tra nha ve song 6 que, bao nhieu nguai tan cu, that nghiep, chi phi sinh hoat

dat do... GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

nghiep. Cuoc song hang ngay bi xao tron. Thii, San, Oanh da phai that nghiep. Ca

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn ciia Nam Cao

Thai gian 6 day khong dan thuan la sir troi chay cua ngay thang, ma thai

gian 6 day nhu mot cai gi do rat ghe gam, no tan pha, huy hoai con nguai. No lam

cho con nguai ta bi tha hoa ve ca nhan hinh lan nhan tinh.

den tam hon: "Bdy gia thi han da thanh nguai khdng tudi rdi. Ba muai tdm hay ba

Thai gian da tan pha triet de Chi Pheo tir nhan hinh den nhan tinh, tir the xac

muai chin? Bdn muai hay ngoai bdn muai? Cdi mat han khdng tre cimg khdng gia;

nd khdng cdn phdi la mat nguai". Nhat la thay dugc "Bao nhiiu viec ire hiip, phd

phdeh, dam chim, muni hai, nguai ta giao cho han ldm ". Cho tai thai gian hien tai

nay Chi van con say. Chua bao gia han tinh de biet rang: "Hdn da phd biit bao ca

nghiep, dap nat bao cdnh yin vui, dap do bao nhieu hanh phiic, ldm chdy mau vd

nude mdt ciia bao nhiiu nguai luang thiin". Vai Chi Pheo thai gian khong co

nghia li gi ca. "Han nhd mang mdng rang cd lan han hai muai, rdi han di a tu, rdi

hinh nhu hdn ham nhdm khdng biit cd dung khdng?. Bai vl tir day thi ddi vdi han

khdng cdn ngdy thang nira".

chat con nguai Chi. That kho co the tuang tugng noi sir ac liet cua thai gian doi vai

Chi. Chi vira mai la "mdt thang hiin lanh nhu ddt...bdng viing day, gia toan nhirng

Thai gian khong chi da lam bien dang khuon mat cua Chi, ma con lam bien

giong udng mau nguai khdng tanh ". Khi Chi nhan dugc sir quan tam cham soc va

thiic ban tinh hien lanh trong con nguai han, cai ban tinh do ngay thuang da bi

nhtrng can say che lap di. Sir thuc tinh da lam cho han dau dan, xot xa ve cuoc song

hien tai cua minh.

Qua do cho ta thay dugc sir kheo leo, tai tinh cua Nam Cao da xay dung

khoang thai gian doc dao, khien cho nguai dgc cam thay xot xa cho nhan vat. Dong

thai ciing giup cho nha van the hien dung y nghe thuat cua minh.

3.2. Thoi gian hoi tirang

"bat chdo hanh " cua Thi No*. Chinh nhtrng cir chi quan tam cua Thi No da danh

3.2.1. Thai gian hdi tuang lien tudng

yeu to nghe thuat cua minh. Co the noi, Sdng mdn la mot tieu thuyet noi tam thong

Trong tac pham cua minh, Nam Cao da sir dung pham tru hoi tuang nhu mot

gian hoi tuang. Trong bai Thai gian vd khdng gian nghe thuat Nam Cao, Tran Dang

qua nhung suy tu, dan vat cua Thii. Thai gian tran thuat trong tac pham con la thai

Xuyen nhan xet: "hdi tudng hien ra tir tir, nd khdng ton tai ddc lap md trong mdi

lien hi thuang xuyen, chat che vdi hi thong thai gian nghi thuat. Hdi tudng khdng

dan gian day lui nhirngpham vi thdi gian ciia su tran thuat, trai lai nd tao ra khd

nang ddi chiiu giua qua khii, hien tai vd cd thi thdy nhirng viin cdnh vd nhirng chu

tuyin ciia tuang lai"[14; tr. 397].

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

Trong Sdng mdn, nhtrng ki niem cii hien len thong qua sir hoi tuang cua

nhan vat co the trong sang, am ap nhung bao gia ciing ggi len mot noi buon. Do la

liic Thii nghe M6 ke chuyen cuai vg, Thii vui cho hanh phiic cua M6 nhung y lai

buon cho chinh ban than minh. Hinh anh Lien va gia dinh da khac sau vao tam tri y.

Y khong the nao quen nhirng ngay thang hanh phiic ben gia dinh "luc nay day, y

ciing buon, tuy Md dang sung suang ndi vi va nd vdi y. Nd nhac y nhd din nhirng

phut sung sirdng da qua, den va con, din gia dinh. Y ngudc mat nhin mdt vl sao,

ngam ngiii tudng tuang ra va y dang dm con, ngdi a ngudng cira, lang le vd buon

rau nhu da Vong Phu...". Hay trong Di Hdo do la "mdt budi chiiu cd suang bay"

ngay di Hao di lay chong.

Nhin chung, nhtrng hoi lie hien len trong Thii deu it nhiiu mang n6i buon. Thii nha co mot lan y dga hgc tro se co nguai khac thay y day lap chiing, chiing buon nhung co diia cung hao hiic "Vd Thir da buon nan sudt cd budi chiiu hdm dy. Ldn nay cung vay, thdy cd lap ngdi im, y tu hdi sao chirng lai hirng ha vdi y din

thi ". Thii hay nghi ve nhtrng mon tien phai chi khi chuyen nha, y nha den mot lan 6

Ha Noi ve que "hdi dy va chongy mdi an riing. Cdnh rieng tay cdn la mdt chuyen

chua quen ddi vdi y ", sir kho so khi nhtrng nguai than trong gia dinh phai nhuang

nhin cho nhau tirng mieng an, khien Thii tra ve vai cai qua khii gan day "Y nhd den

mdt bira an hang, y ton din hang ddng, vd thdy long dn hdn. Sudt mdt bira cam y

nghi vdn va". Va "Nhirng ki niim dy biit bao nhiiu ldn, da tra vi tri dc y. Chung

tra vi mdi khiy dinh thuc hanh hay Id thuc hien xong cdi mdng an chai. Chung tra

Nhtrng ki niem, hoi lie ay chinh la sir tu van luang tam, la sir dan vat trong

long Thir. Chiing keo y tra ve vai cuoc song cam ao hang ngay den trach nhiem doi

vai vg con, buoc Thii phai de sen, com rom. Thii cho tien M6 roi

lai tiec "bai

vi di can ngany hay la nghiin naty".

nhirng sd tiin cho lat vat dy, gdp lai trong mdt thang, cd the thanh hang ddng. Thi

md y cd thi chdc chdn rang nhirng dim em ddi rach ciia y chang han, chung se run

len va tudng nhu minh ngu ma, neu duac nguai ta ddt cd mdt ddng bac vdo tay".

Viec den nha cu Hai Nam da dugc ggi len trong hoi tuang cua Thir. Va trong

khoang thai gian hoi tuang ay, Thii nha lai cam giac hai nguai cua minh truac kia,

nha den cai qua kuws ciia mot thai khong may tot dep ciia nha cu Hai Nam "Quay

qudt, lira loc, tan nhdn, phu bac, dam ddng...Cu cd thim. Bdy gia thi tudi gia da

din rdi. Nhirng ham muon ciing vdi sire luc, mdn di da nhiiu rdi". Trong sir doi

chieu dan xen giua qua khii hien tai ay, Thii lai tuang tugng ra, theo nhtrng uac ma

ngam ngam cua long y, can phong xinh xinh y se 6 vai San. Nhung nghi den day,

Thii lai sue nha den Lien, vg minh va Thir da den truac nha Hai Nam nhung khong

vao ma tra ve. Y tu hoi minh "Bdy gia phdi ndi vdi San nhu the ndo day? ". Co the SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

~-j

Khdnggian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

thay trong vai giay hoi tuang de tra lai cau hoi cua San, co biet bao nhieu sir kien

dang dien ra chang chit giua qua khii va hien tai cho thay long Thii dang roi bai.

Trong Ddi thim, H6 thuang hoi tuang lai thai thanh nien "Han ciing nhd

nhung mdt cdi gl rdt xa xdi...nhirng mdng dep ngdy xua... mdt con nguai rdt ddng

yiu da chang cdn la minh nira". H6 liic nao cung ap ii nhung uac ma, hoai bao ve

mot giac mong van chuang. The nhung nhung lo toan hang ngay da cha dap len uac

ma chan chinh ciia H6 mot each khong thuang tiec, noi nha ve ma uac ngay xua

gia day chi con la noi dau hien tai. Thai gian ngay cang to dam them noi dau tinh

than H6. Vai Thii nhtrng mong xua lai soi noi len trong long y, y te nguai ma thot

len rang "Hai di! Cdn lai gl cua thai xua, cdi thai xua cdch day do bdn, nam nam ".

Hoi tuang trong Sdng mdn hien ra theo dong cam xiic ciia Thii vai nhung ki

niem, ki lie tir di vang dang am ap trong long. Khi co dieu kien nhung ki niem ay lai

hien ra mot each ro rang va nhanh chong.

da ggi cho be Ninh nha den me minh. Qua noi nha cua be Ninh, Nam Cao da dua

chiing ta tra ve qua khii chiing kien nhtrng ki niem ciia be Ninh ve nguai me da

mat. Nhtrng ki niem cua be Ninh gan lien vai nhtrng ngay mua ret nhu ngay horn

Con trong tac pham Tir ngdy me chit, vai sir kien "hdm nay trai mua ret"

me va vao nhtrng ngay mua ret Ninh diia vui diia ben me. Be Ninh mien man nha

lai rat nhieu nhung sir kien, nhtrng ki niem cua nhtrng ngay con dugc song ben me.

Cuoc song cua be Ninh ke tir khi me mat khong con nhu truac nua. Liic dau

nay. Nhung do la khoang thai gian hanh phiic ciia be Ninh, bai liic do be Ninh con

lau nay, Ninh cam thay thay co sir thay doi tinh net. Thay van thuang yeu chi em

me vira mai mat, thay Ninh quan tam, cham soc chi em Ninh rat chu dao. Nhung it

khi di vang, thay Ninh da dem gao nha nguai ta nau cho chi em Ninh. Nhung roi

Ninh nhung thay lai hay di vang nha. Chi em Ninh dugc hang xom giup da. Truac

gao ciing het, chi em Ninh phai an dong, an cii ray qua ngay.

Vao mot buoi sang trai am ap, co nang hanh. Ninh thay "Mdt bon nam sdu

nguai, ke cdm lat, ke cdm dui due, tudn vdo day sdn. Mdm bo ho nhai trdu. Ho ndi

chuyen toang toang nhu mot bon cdn do ti di bat lan. Mdy nguai treo lin ndc nhd

Ninh. Ho da tranh quang xudng sdn rao rdo ".

Trong khi chiing kien doan nguai den da nha, khi nghe tieng dui due keu

chan chat no ggi nha lai trong tam tri tre tha cua Ninh noi dau thuang ciia ngay me

mat. Vao cai ngay me mat Ninh ciing nghe thay tieng dui due ay, khi nguai ta dong

chiec sang ao cho me. Cai am thanh ciia tieng dui due tra thanh noi am anh trong

trong qua khii. Nam cao da cho chiing ta thay dugc cam xiic, tinh cam ciia tam hon

GVHB: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

long cua Ninh. Tir nhtrng sir viec 6 hien tai be Ninh lien tuang nhung sir viec xay ra

Khdnggian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

tre tha khi diing truac thuc tai khong may tot dep va nha ve ki niem buon cua minh

6 qua khii, do la ki niem ve ngay me mat.

3.2.2. Thai gian hoi tuang tuang phdn

Khi con nguai khong bang long vai thuc tai, hg thuang ao uac den mot cuoc

qua.

song tot dep a tuang lai hay hoi tuang ve qua khii, ve thai ki vang son ma hg da trai

Doi vai hg, nhirng canh vat ngay horn nay nhu kheu nhu ggi nhung ki niem cua

Cac nhan vat cua Nam Cao, thuang quay ve vai nhirng qua khii cua minh.

mat. Cac nhan vat trong Sdng mdn, dac biet la doi vai Thii, thai gian nhu chiec bao

ngay qua. Va ki niem cii hien ve chi lam tang them noi buon chan kho dau nuac

Trong Thdi gian vd khdng gian nghi thuat Nam Cao, Tran Dang Xuyen

nhan xet: "Trong nhiiu sdng tdc cua Nam Cao, nhdn vat vd hinh chu yiu la thai

dang bao mon di nhirng ma uac nhirng li tuang ciia con nguai.

gian da mdt. Hdu nhu trong mdi tdc phdm ciia dng diu ton tai "nhdn vat" vd hinh

Thii trong hoi nha ve minh va qua lai ke a ngoi thii ba, da tirng hgc rat cham

va dgc rat cham. Thii da co ba nam lan Ign 6 Sai Gon, kiem song bang rat nhieu

nghe va ham ha don mot chuyen di Tay khong biet nan. Thii tirng nuoi mong vao

Sai Gon de xuat duang du hgc nhung roi benh tat, that nghiep da nem tra anh ve

que nha, loay hoay mai cuoi ciing danh chap nhan mot chan thay giao 6 mot truang

nay, hodc hdmy sir cd mat cua nd ".[14; tr. 397].

ve tinh than cua Thii. Chan chuang trong nghe nghiep, be tac ve y nghia cuoc song,

Thii sa vao nhtrng chuyen tun mun nho nhen trong sir song hang ngay.

Doi vai Chi Pheo thai gian khong chi tan pha nhan hinh ma con huy hoai

tu a ngoai 6 Ha Noi. Va chinh tir moi truang nay, xuat hien tan bi kich "chit mdn "

dai truac day cua Chi Pheo, Nam Cao da cho nguai dgc thay dugc cuoc song ciia

nhan tinh. Vai each quay tra lai thai gian cua qua khii, la thai gian dien ta ve cuoc

den viec Chi di tu, roi sau do lai tra ve lang vai mot su thay doi hoan toan "Hdn vi

Chi pheo truac day nhu the nao. Nhtrng viec ve Chi Pheo dugc tim thay 6 dau cho

lap nay trdng khdc han " vai "Cdi ddu troc loc, cdi rang cao trang hdn, cdi mat thi

den md rdt cang cang, hai mat gam gam trdng gam chit!". O Chi khong chi co sir

thay doi ve hinh dang a ben ngoai ma con co ca sir thay doi ve nhan each ben trong.

"Hdn ve hdm truac, hdm sau da thdy ngdi d chg udng ruai vdi thit chd sudt tir trim

din xi chiiu. Rdi say khudt, hdn xdeh mdt cdi vd chai din cdng nha ba Kien, goi

tan ten tuc ra md chid". Sau do han rach mat va keu lang xom den. Nhung can say

cua han chuyen tir can nay sang can khac, han co biet dau "Han da phd biit bao ca

nghiep, dap nat bao cdnh yen vui, dap do bao nhieu hanh phiic, ldm chdy mau vd

nude mat ciia bao nhieu nguai luang thiin ".

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tiiu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Thai gian 6 day khong dan thuan la sir troi chay cua ngay thang, ma thai gian a day con nhu mot cai gi do rat ghe gam, no dim con nguai, tan pha, huy hoai con nguai. Thai gian da biln Chi Pheo thanh mot con nguai khac han, thanh mot con quy du cua lang Vu Dai. Dac biet, Nam Cao da dat vao thai gian do khong gian vl hoan canh xa hoi, mot xa hoi ma 6 do chiing ta thdy bgn thong tri khon ngoan, doc ac da ap biic, chen ep nhirng nguai lao dong luang thien din noi hg bi bien chat. Chi Pheo la nhan vat s6ng trong hoan canh do, dl rdi tir mot anh canh dien hiln lanh, tra thanh mot ten con do chuyen rach mat an va.

3.3. Tho*i gian tiro*ng lai

3.3.1. Viin cdnh tuang lai mil xdm

Ben canh thai gian hien thuc, cac sir kien troi di trong cuoc song hang ngay. Chiing ta con bit gap thai gian tuang lai. Nhung tuang lai trong Sdng mdn dugc cam nhan tren nln hien tai qua cam nhan ciia Thii. Trong khi hien tai toi tam am dam, qua khii lai ggi them dau buon cho Thu con tuang lai cung nhom mau xam

xit.

Thii da tirng ve ra vien canh tuang lai ciia dai minh khi y dugc lam hieu truang diing nghia. Y se dirng ra to chiic, sua sang lai ngoi truang, se xay mot phong dl tilp khach va hgc sinh se co nhung cuoc vui chai giai tri. Thii chi nghi ve minh, hep hoi vai nguai khac nhu Oanh ma y con dat het niem tin va sir yeu thuang vao hgc tro. Khong chi thi Thii con co mot nguai quan niem diing dan, chan chinh vl nghe nghiep cua minh mac dau cai nghi giao kh6 truang tu khong may ve vang. "Y, trai lai, da dinh hdn se song chet a trong nghi. Y thanh that yiu nghi vd yiu

cac tre con ".

Ro rang, dau Thii dep, long Thii mang mot ly tuang cao ca. Nhung Thii chang bao gia thuc hien dugc. No dan lui tk trong long Thii* ciing vai nhung ly tuang s6ng huu ich cho dai, diing ngoi biit ciia minh dl chien dau lai nhtrng bat

cong.

Thii ban khoan suy nghi cai tuang lai cua vg chong anh phu xe khi hg co con "Y tudng tuang ra mdt cdnh ddng thuang tdm: nguai vaxanh xao, khdng cdn mang ndi cdi bung to, phdi nghildm... tien de danh it di, hit rdt mau...nhirng ngdy sap de khdng cam...anh chong khdng dii sire chu toan, danh thd ddi, re day cuang... "

Khi gian vg Thir nghi din mot each s6ng ma y tirng ao uac, y muon song tir do mot minh, "a mdi tinh it lau, ldm bat cir cdi gl chi cdt dii cho mdt minh an, cdn thim tiin, thim thi gia thi doc sdch, chai bai, du lich "va y muon chang ban tam gi

Nhung viin canh tuang lai trong y nghi cua Thir chang bao gia thanh hien thuc, khi chinh cuoc s6ng cam ao hang ngay da loi tuot uac vgng ciia Thir xuong.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

ve gia dinh minh nua.

Khdnggian vd thdi gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Thii tirng cho rang "cdi chua biit bao gia cung ldm nguai ta sg". Thii da tirng uac

luyen tai ay da vlnh vien lui dan vao qua khii. "Cdng nhin xa, y cdng thdy ddi y cir

ma dugc di xa, dugc vao Sai Gon, dugc di sang Phap nhung cai mong vien du va

ngdy cdng that chat vdo, cdng chat chdi thim. Y chi cd thi khd han thi, khdng cd

suang ra. Hit viec no din viec kia, toan nhirng viec phdi tieu. Dung nhu mdt con

ngua cdm, cir vira mdi I ach qua cdi doc ndy thi lai din cdi doc khdc. Tuang lai toi

sam. Thir vut da biin thanh con nguai thuc ti han. Y khdng cdn dam nghi gl din

Cuoc song ngheo kho khien Thii tra thanh con nguai thuc dung han, nhtrng

du dinh cua Thii cung tra nen nho be, tam thuang. Thii chi mong lam sao de sen

dugc cang nhieu cang tot de co tien giup do gia dinh, "Yse bo cdi li ba xu xdi mdi

nhirng thii vui, nhung hy vong cao xa ".

thang di. Yse goi anh thg hiii ddu, chi phdi trd bdn nam xu. Yse it di phd di tranh

nhirng luc hirng di an hang hay udng nude chanh. Yse dua quan do thua han. Cd le

y se bd to bao hang tudn vdn doc chiiu thir bdy hay budi sdng ngdy chu nhdt".

Tuang lai cua Thii la nhung cam nhung ao, sir an toan cho minh va cac con.

Lam sao de "Sdng! Song!... Tdt cd sir quan hi la a do. Phdi ldm thi ndo cho dugc

sdng, dirge ngudc mat lin, dirge thd hat tu do. Cung vdi tdt cd moi nguai", cuoc

dam chac chan se den lam long Thii vo cung dau dan. Hien tai y da that nghiep tren

duang ve que nha, Thii se phai song nha vg ma danh mat di vai tro tru cot trong gia

dinh. Do khong chi la noi nhuc ciia nguai dan ong khong nuoi noi vg con, tham chi

khong lo noi ca chinh ban than minh. Thii nhin dai bang con mat chua chat, ngan

ngam va met moi.

song nhu de nang len nguai Thii. Do la mot tuang lai that, mot tuang lai den toi am

3.3.2. Vien cdnh tuang lai cua niem tin

Trong sang tac ciia minh, Nam Cao con mieu ta them vien canh cua tuang

lai. Tuang lai cua Chi Pheo nhom mot mau xam xit "Chi Pheo hinh nhu da trdng

thdy truac tudi gia ciia han, ddi ret vd dm dau, vd cd doc, cdi nay cdn ddng sg han

ddi ret va dm dau ". Hien tai doi vai Thii that mon moi, nhung tuang lai con the

tham han nhieu: "Nhirng nay mai mdi that buon. Yse chang cd viec gl ldm, y se an

bam vg! Ddi y se mdc lin, se ri di, se mdn, se muc ra a mdt xd nhd qui. Nguai ta se

khinh y, vgy se khinh y, chinh y se khinh y, rdiy se chit md chua ldm gl cd, chit md

chua sdng!".

thuat nhuom mau am dam ciia Nam Cao doi khi cung 16e len nhung tia hy vgng. No

khong giong vai tuang lai trong Tat den cua Ngo Tat To hay trong truyen ngan Hai

Song tuang lai ay cung khong hoan toan tuyet vgng, trong cai the giai nghe

dim tre ciia Thach Lam. Neu tuang lai trong Tat den la mot tuang lai "toi den nhu

muc " nhu chinh cuoc dai ciia chi Dau, tuang lai trong Hai dim tre la mot tuang lai SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

~\

Khdng gian va thdi gian nghe thuat trong tiiu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

am dam, tam toi nhu mgi ngay thi tuang lai trong Sdng mdn van con chut anh sang ciia niim tin, hy vgng "phdi ldm thi ndo cho dugc sdng, dugc ngudc mat len, dugc

thd tu do ".

0 doan kit tac pham, Thii ciing hy vgng vao mot sir doi thay: "Long Thu dot nhien lai he ra mdt tia sdng long lanh. Thir lai thdy hy vong mdt cdch vu va. Sau

cuoc chiin tranh nay, cd le cuoc sdng se di ddng han, cdng bang han, dep de han ".

Nhung dau sao cai "tia sdng" ay liic nay ciing chua the mot liic xoa di dugc cai toi

sam cua "sdng mdn ". Nhtrng tia hy vgng ay qua mong manh, no khong dii siic xua

tan di cai tuang lai ma mit. Thii lai tu hoi "Nguai ta chi dugc hirdng cdi gl minh

Nam Cao khong muon cho Thii cha sir doi thay tir nhien cua cuoc song, sau

chien tranh cuoc song se doi khac. Cai Nam Cao muon la Thii phai lam gi de cai tao

dang hudng thdi. Yda ldm gl chua ".

3.4. Thoi gian tam li

cuoc song ay, de xiing dang la con nguai dang song.

3.4.1. Dong thai gian tdm trang dau buon

cung bac cam xiic. Nam Cao da dong gop mot phan cong siic cua minh trong viec

Thai gian tam li la thai gian dien ta tam trang cua cac nhan vat trai qua tirng

nguai co gang vuon len de bao ve nhan each va nhan pham cua minh da tao nen

trang thai tam li phong phii va ciing khong kem phan phiic tap. Xay dung tam li la

phong each doc dao trong sang tac ciia Nam Cao.

Trong sang tac ciia minh, Nam Cao khong chi xay dung va mieu ta ve thai

sang tao tam li nhan vat, do hoan canh xa hoi 1930- 1945 ngot ngat, tu tiing, mgi

gian hien thuc hang ngay luan quan vai nhtrng lo toan ve cuoc song cam ao hang

Thai gian tam li trong sang tac cua Nam Cao gan lien vai the giai tam trang

ngay, ma song song vai thai gian hien thuc hang ngay la thai gian tam li.

ciia nhan vat. Thii cam nhan thai gian mot each an tugng "Ngirdi u em dang ngdi vd

do dudi ddt, ngay chd cua ra ngdng mat lin rdi cui mat xudng im lang vd. Thit cd

cdm tudng nhu thi vd, chi vl dim ddi qud, khdng sao ngii dugc, ciing nhu ba ngoai y

di mot each nang ne, y phe phan chinh minh va cai the giai xung quanh minh "hen

thuang bat ran nhirng dim trai ret vl khdng sao ngii dugc ". Tam trang cua Thii troi

mon ", "tri true ", "chit md chua kip sdng ".

Doi vai co be Ninh trong tac pham Tir ngdy me chit, thai gian ngot ba nam

la qua nang ne, va dai dang dac vi no mang mot noi mat mat khong gi bu dap dugc

"Bu da chit ngot ba nam. Thdy bao the. Thi ra ba nam ciing ddi lam nhi. Ninh cir

tudng, bu chit da lau ldm rdi".

Dong thai gian tam trang trong sang tac cua Nam Cao thuang nang ne, cham

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

chap han so vai thai gian thirc tai. Sir ngan ngai nira muon di, ntra muon 6 cua

Khdng gian vd thdi gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

nguai chong cii den tim vg a ngoi nha la anh the hien thai gian trong di mot each

nang ne trong long anh. "Anh dirng tan ngdn mdt luc rdi di. Nhirng mdi di do dugc

chuc budc, chang biit nghi the ndo anh lai quay tra lai. Anh lang lang dirng ben

ngoai cdng nhin ".

Cii muai ngay mot lan thi Oanh lai bao vai y "Toi ciing sap tra cho chu cdi

truang day (...). Toi se di vdi Dich cdi truang nay di lai cho chu, mat chu trdng coi

day". Cau noi do cua Oanh da ggi len trong long Thii biet bao nhieu la mong. The

nhung cuoi cung, y nhan ra rang "nguai ta chang chiu nhd ra ddu. Cdi truang cdn

truang. Cho den khi ngoi truang co nguy ca bi dong cira y mai nhan ra cai ngoi

truang ay quan trgng vai anh den duang nao. Ngoi truang neu bi dong ciia thi y se

mat viec, se bi hat ra duang, tham chi y phai ve que song bam vao vg. Cai bi kich

cd lai thi nguai ta khu khu dm lay nd ". Vi the co doi liic Thii* co y dinh rai bo

ve nghe nghiep, ve cuoc song cii tiep dien trong long y. Thii nuoi hy vgng de roi

that vgng tra ve vai canh song hien tai, quay ve vai cuoc song binh thuang "cdi ddi

thay dugc sir bap benh cua cuoc dai. Hau nhu bao nhieu hy vgng uac ma ciia Thii

ve cuoc song cua dai minh "chi nhirng lo an, lo mac ".

Nhirng tran trgc ve ban than gia dinh cir am anh Thii. Y xuat than trong mot

gia dinh nong dan ngheo, y da tan mat chirng kien nhtrng canh bat cong trong xa

nd tit tiing qud chat hep, nd bdn tiin thi! Khdng bao gia dam nhin cao mdt ti". Y da

thien "Mdt ldn y dugc biit dng Ba Kiin sai troi mdt luc muai bdy nguai vd danh

hoi, nhung ke co tien co quyen da thang tay boc lot va ha hiep nguai dan luang

mdt nguai loi mat". Nhtrng noi bat binh ay luon soi sue trong long y, y luon dat cau

hoi "Ldm sao thodt khdi nhirng cdnh nhu vdy? ".

Thii liic nao cung nuoi hy vgng uac ma cai tao lai ngoi truang, the nhung

khong dugc bao lau y lai rai vao that vgng y nhan ra rang y chi la ke lam thue cot la

lam sao kiem tien nuoi ban than nuoi song gia dinh khoi canh chet doi. Thai gian

nhu da bao mon nhtrng ma uac, khat vgng chay bong trong Thii.

Dien trong Giang sdng co gang gianh thai gian cho cam hirng sang tac

nhung dau co dugc nhu y nguyen chii quan. Tieng con khoc, tieng vg la mang con,

tieng leo xeo doi ng, hang tram thii "tap dm " cir vay bua lay Dien. H6 trong Ddi

thim ciing rai vao trong ma bung nhung cam gao, ao tien, de roi khong co loi thoat

cho minh.

Sir ngheo doi trien mien da lam cho Thii phai song trong kho cue, Thii mong

ket thuc chien tranh de mgi nguai bat kho nhung "Chiin tranh lai day dang keo ddi

ra, keo ddi ra nhu den muai nam, hai muai nam nim khdng chirng ". Thai gian nhu

keo dai noi kho, no hanh ha thu thach con nguai. Chinh tam trang ngot ngat khi

song trien mien trong cai kho, dong thai cung la noi bi quan be tac trong long Thir SVTH: NGUYEN HONG BAO GVHD: NGUYEN HOA BANG

Khdnggian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

"Bao gia mdi hit khd ". Thii cam thay thai gian cimg vai cai ngheo doi dang de

bao ngay xa each y tuang nhu "thdigian troi nhanh vd ngdy dang chit ddn "

nang tren vai mgi nguai. Chang nhtrng the, thai gian khi dugc tra ve ben Lien sau

toan, tep nhep cua cuoc song ngay mot kho khan han. Nam Cao the hien mot each

sau sac tam trang dau buon ve dai song tu dong, ngot ngat ciia nhan vat. Thai gian

troi di cuon theo ca uac ma, hoai bao cua hg.

Viec de cho nhan vat cua minh song trong khoang thai gian vai nhirng lo

3.4.2. Dong th&i gian tdm trang bi kich

Trong Sdng mdn, thai gian tam li la thai gian dugc cam nhan qua nhan vat

Thii, vai Thii thai gian do troi di mot each tan nhan, bao mon mgi uac ma, hoai bao

cuay.

Nhan vat trung tam trong Sdng mdn la Thii, mot thanh nien tri thirc giau

nhan each, tuy ciing lay vg nha giau nhung chang bao gia Thii bon sen cua ben vg.

Thii to ra buc tiic khi "mdi ldn vg dinh mua re ciia me mdt vdi mdu rudng hay xin

me muai ldm thiing thdc". Y chi muon diing len bang chinh siic lire cua minh, tu

khang dinh minh "con chim bay bdng ddi cdnh ciia nd. Y muon chi trdng vdo ban

tayy". Thii ham ha buac vao Sai Gon, mang theo ca hoai bao va uac ma "mac dau

rang khi hdu ndng dm miin Nam chang tdt ti ndo cho cdn binh ciia y ".

Nhtrng nam 6 Sai Gon, Thii kiem song bang rat nhieu nghe "a Sai Gdn, y

kiim dn bang nhiiu nghi, ki cd nhirng nghi md nhirng nguai tu xung la tri thirc,

khdng ldm. Y tra tron vdi phu phen, vdi thg thuyin. Ymac do ba ba, di chich thuoc

thi a nhd thuang. Cdn chiit thdi gia thim ndo, y hoc rdt cham", va ham ha don mot

chuyen di Tay khong biet nan. Y nhtrng mong va luon luon tu nhu: "Phdi cd mot

cdi trinh do hoc thuc khd cao. Phdi luyen tai. Cd hoc, cd tai y mdi dii nang luc di

mdphung su cdi ly tudng ciia y. Tang nguai y khdng cho y cdm siing, cdm guam. Y

se cdm but md chiin ddu".

Trong khoang thai gian Thii song 6 Sai Gon, cuoc song cua y eo hep va cue

kho. Nhung Thii rat say me. Va "mdng viin du " cua y chua thanh "thi mdt tran dm

Benh tat khong co nghia li gi doi vai mot ga say me li tuang. Thii quyet

khong the song vui a mot xo nha que, Thii lai ra Ha Noi va kiem dugc mot cho day

tu. Thii lai nao niic y nguyen cai tao va xay dung cai truang "hoc sinh se cd tii sdch,

thap tu nhat sinh da dem y vi, tra vi nai chdn rau cat rdn ".

hdi thi thao, nhung cuoc chai giai tri". Be truang se dugc tin nhiem va them nhieu

hgc sinh. Khong chi nghi tai truang y con nghi den nhung giao vien se dugc tra thii

lao xiing dang de hg "khdng ban khodn nghi din tiin, din cam do.. " roi "cdn bao

nhiiu loi lai, se dap cd vdo cdi quy chung ciia nhd truang".

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn ciia Nam Cao

Neu truac day phan lan Thii danh thai gian de trau doi tai nang va la mot ong thay rat tan tam, thi gia day Thii danh thai gian do vao nhtrng tinh toan, lo toan cho cuoc song. Chan chuang trong nghe nghiep, be tac vl y nghia cuoc s6ng, Thii sa vao nhtrng chuyen tun mun nho nhen trong sir song hang ngay.

Thai gian a day nhu vo tinh doi vai Thii, no nhu chile bao dang tirng ngay tirng phut bao mon ma uac cua Thii. Ngot may nam lan Ion vao dai, tir anh thanh nien ham ha, nong nhiet Thir da nhanh chong tra thanh mot anh nha giao lii rii, xo xiii, an phan. Nhung uac ma cao rong cua y dan dan bi lui tat. Mgi suy tinh cua y khong vugt ra noi vong vay ao cam cii thit chat quanh y, quanh ca cai gia dinh ciia y. Dong thai cung trong thai gian do, trong Thii da dien ra nhtrng suy ngam, nhung

dan vat.

Trong tac pham Dai thim, thai gian tam li la thai gian dugc cam nhan qua nhan vat Hg. Hg la mot nha van, Hg me van den noi Hg nhu nhan ra va noi vai vg: "Nghi chi ky, ddi toi khdng ddng khd md hoa khd, chinh tdi ldm cdi than tdi kho, tdi mi van qud nin tdi mdi khd ". Hg y thuc dugc dilu do nhung van chap nhan. H6 cho rang: "Tuy khd thi khd that, nhung thir cd nguai gidu bac van ndo thudn doi lay

cdi dia vi ciia tdi, chua chdc tdi da ddi"

Chinh vi yeu van nen H6 da tirng co nhtrng hoai bao, nhung say me ly tuang va vai Ho liic do nghe thuat la tat ca "Hdn khinh nhirng lo Idng tiin mum vi vat chat. Hdn chi lo vun trdng cho cdi tdi ciia hdn ngdy mdt mdt thim ndy nd". Khi H6 chua phai lo ganh nang gia dinh thi H6 da tirng co hoai bao lan vl sir nghiep van chuang ciia minh. H6 nghi ve nhung dilu minh se vilt va cho ra dai mot tac pham "se ldm ma hit cac tdc phdm ciing thai". Va H6 con tuyen b6 "Cd dai tdi, tdi chi viit mdt quyin thdi, nhung quyin dy se an gidi Nobel vd dich ra du mdi thir tieng trin toan cau ". Bai vay, "ddi ret khdng cd nghia ly gl doi vdi gd tre tudi say mi ly tudng". Nhung thuc te lai khong hi dan gian, hien tai thi cuoc song ciia H6 khong tao dieu kien cho H6 thuc hien hoai bao cua minh.

Thai gian doi H6 bao gia ciing quy, H6 can co thai gian dk vilt, dl "Dao sdu, tim tdi, khai nhirng ngudn chua ai khai, vd sdng tao nhirng cdi gl chua cd". Vay ma gia day, phan lan thai gian H6 danh cho nhtrng cong viec khac. Y co rat it thai gian de viet va viet de co tiln trang trai cuoc s6ng. Chinh vi thi H6 phai vilt voi vang. Viet mot each hai hgt de roi cho ra dai nhung tac phain dl nguai ta dgc va quen ngay liic dgc. Chinh trong liic do, trong long Ho dien ra sir giay vo ghe gam ve luang tam nghe nghiep ciia minh.

Ho cho rang: "Su cau thd trong bat cir nghi gl ciing la mdt sir bat luang roi.

Nhung su cau thd trong vdn chuang thi that di tiin ".

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Khdng gian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Hg nhin thay thai gian troi di mot each tan nhan, con y thi lai ban biu vai noi

lo cam ao hang ngay khong con thai gian de tap trung vao sir nghiep cua minh. H6

tra nen cau co gat gong vai vg, vai con, vai bat cii ai, vai chinh minh.

Song trong thai gian do, H6 phai lo cho cuoc song sinh hoat hang ngay cua

gia dinh, vai nhtrng thii tien can phai lo, nao la tien thuoc cho con, tien nha, tien

an...Dong thai ciing trong thai gian do, H6 cay dang nhan ra minh chi la "mdt

nguai thira ". Nguai nghe si truac day trong con nguai H6 da chet, den noi anh dau

dan thot len cho so phan cua minh "Thdi thi la hit! Ta da hdng! Ta da hdng dirt

rdi!". H6 cho rang minh la ke vo ich, mot nguai thira, bai vi "anh chang dem mdt

Y cam thay dau dan va chan nan. Chinh trong nhung liic nhu vay H6 da co sir dau

tranh dan vat trong long minh. Da co vai lan y tham nghi "Phdi biit dc, biit tan

chut mdi la gl din cho vdn chuang". H6 luon mang trong minh tam trang buon ba.

nhdn di sdng cho manh me". The nhung H6 van con du tinh tao hay diing han do la

tinh yeu doi vai Tir da keo y lai. H6 danh chap nhan de phi di vai nam lo cho gia

dinh roi se tiep tuc vai cai mong van chuang. Nhung cuoc song com ao ngay cang

chang de dang khien cho hy vgng cua H6 tra thanh hao huyen va tinh canh ciia H6

tra nen be tac. Ganh nang cam ao chang he nhe di ma cii ngay cang nang them

"Dim con ndy chua kip ldn len, thi dim con khdc da ra dai".

cuoc "dai thira " ma lai con rai vao bi kich ciia mot con nguai coi tinh thuang la

nguyen tac, dao ly cao nhat ma lai vi pham cai nguyen tac dao ly thieng lieng do

Dac biet H6 khong chi rai vao tan bi kich dau dan dai dang vi phai song

ciia chinh minh. H6 vo cimg dau dan de roi bat len tieng khoc, nuac mat "bat ra

ciia minh doi vai vg dang phai dugc anh an ui, che cha ...noi dau do vo ciing dai

nhu mdt qud chanh md nguai ta bdp manh ". H6 dau dan vi nghi den loi cu xir toi te

dang trong H6 cho den liic H6 nhan ra va cho minh la ke khon nan. Tieng khoc cua

Dich chet, "vd ngay luc bdy gia Thu da khdc" khoc cho cai chet tam hon y. H6

H6 ciing giong nhu tieng khoc cua Thii- khi nghe Dich 6m nang, Thii tham mong

nghen ngao noi vai Tir, gigng noi dam nuac mat: "Anh ...anh...chi la...mdt thang

...khdn nan".

Trong tac pham cua Nam Cao, nhan vat cua ong co khong it tat xau va loi

tugng cho tinh thuang, nhtrng tam hon trung thuc khao khat luang thien. Gigt nuac

lam nhung hg thuang la nhung nguai hay bi giay vo. Vai Nam Cao nuac mat bieu

lam.

mat cua Hg va Thir da thanh lgc tam hon, nang da nhan each cua hg truac nhtrng sai

song huu ich. Anh khao khat song mot cuoc song dugc phat trien tan do nhtrng kha

nang cua minh, nguyen dem toan bo tam lire ciia minh vao sir tien bo chung, de

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

Thii la mot nguai co thiic cao ve y nghia cuoc song, khao khat mot cuoc

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

"mdi nguai chit di phdi di lai chut gl cho nhdn loai". Vay ma liic nay phan lan thai gian Thu lai bi nhung chuyen nho nhat hang ngay chiem gan het thai gian cua

Thii.

Chinh vi the, Thii dau dan truac loi song qua u vo li khi "chat doe cd ngay

trong su sdng". Thii y thuc rat ro tinh trang "sdng mdn " ciia minh, do la tinh trang

"chet ngay trong luc sdng". Den noi Thii phai cat len "Dau ddn thay nhirng kiip

sdng khao khat muon vuon len nhung lai bi cam do ghl sdt ddt!". Thii dau dan dan

vat vi cuoc dai khon nan bat anh phai song "cdi loi sdng qud u loai vdt, chang biit

mot viec gl ngoai cdi viec do thirc an vdo da day ". Thai gian troi di, cuon theo bao

khat vgng, bao mong dep ciia Thii. Thii tra nen ich ky, gia doi, tinh toan chi li va sir

Vai each xay dung thai gian tam ly do, Nam Cao cho chiing ta thay dugc bi

mon ri trong tam hon Thii bat dau hinh thanh.

hoai

bao cao dep. Hg muon cong hien nhung nhung lo toan cam ao hang ngay da khong

kich ciia nguai tri thirc tieu tu san. Hg von la nhung nguai co nhtrng uac ma va

cho hg co dieu kien thuc hien li tuang cua minh. Dong thai vai hg, thai gian dang

minh.

tirng gia, tirng phut gam nham va can tra hg thuc hien ly tuang chan chinh cua

toan khong bao gia het, tham chi ngay mot kho khan han. Nam Cao da xoay sau

vao bi kich tinh than cua hg. Thai gian troi di mot cai tan nhan, no da vui dap mgi

uac ma, hoai bao cua con nguai, tuac di y nghia sir song chan chinh that sir xiing

dang vai con nguai.

Nam Cao da de cho nhan vat cua minh dii rai vao vuc sau be tac nhung van

co vuon len le song nhan dao de gitr vtrng pham chat. Chinh dieu nay, da lam cho

Viec de cho nhan vat cua minh song trong khoang thai gian dai vai nhung lo

tac pham cua ong dat den chieu sau tu tuang ciia chu nghia nhan dao. Dau trong

tran trgng. Dac biet, hg luon the hien mot sir tu y thirc, tu phe phan ban than minh

mot each trung thuc.

hoan canh nao, nhan vat nguai tri thiic cua nha van ciing co nhtrng pham chat dang

GVHD: NGUYEN HOA BANG 47 SVTH: NGUYEN HONG DAO

Khdng gian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

KET LUAN•

Vai Sdng mdn, Nam Cao da tai hien mot each chan that va sinh dong nhat

cuoc song ngheo kho ciia nguai tri thirc tieu tu san truac Cach mang. Ciing vai H6

trong Ddi thira, Dien trong Trang sdng, nhan vat Thii trong Sdng mdn da tao nen

mot biic tranh toan bich nhung be tac, dan vat ciia ca mot lop nguai tri thiic. Do la

tan bi kich dai dang, tham lang ma dau dan ciia nguai tri thiic. Hg luon co y thiic

sau sac ve gia tri sir song va nhan pham, co hoai bao lan ve mot sir nghiep nhung

cho "chit mdn", phai song cuoc "ddi thira".

Nam Cao da sir dung linh hoat hai yeu to khong gian va thai gian nghe thuat

trong tac pham ciia minh. Khong gian nghe thuat trong Sdng mdn gop phan lam noi

bat cuoc song ngheo kho, ciing quan ciia con nguai truac Cach mang. Mot xom

ngoai 6 nho be va cai lang Vu Dai xac xa. Thon que la nai ra di ciia bao con nguai

ngheo kho nhung cuoc song a chon thanh thi van khong kha han. Nguai ta huang

den no mot niem hy vgng tim thay mot loi thoat cho cuoc song cung quan, buon

chan va te nhat 6 nha que. Hg phai song chui rut trong can phong am thap, re tien

cuoi ciing "bi gdnh nang cam do ghl sdt ddt" va hoan canh xa hoi ngot ngat lam

Trong Sdng mdn khong chi co khong gian hien thuc hang ngay, ma song

song do con co khong gian tam tuang. Trong khong gian tam tuang do, cac nhan

vat cua Nam Cao mien man boc 16 nhung tam trang, suy nghi, nhtrng nghien ngam

cua minh ve cuoc song, con nguai va ca nhtrng uac ma, nhung li tuang.. .Dong thai

qua do Nam Cao da gian tiep boc 16, giii gam nhirng quan diem cua minh

Ciing vai khong gian nghe thuat thi thai gian nghe thuat la mot yeu gop phan

ciia cai xom ngoai 6 lup xup, ban thiu.

ket cau tam ly. Nhan vat dugc xay dung nen khong phai bang hanh dong, su kien

ma bang chinh bang tam ly. Tam trang nhan vat bien doi khong ngirng theo tirng

hoan canh khac nhau nen thai gian nghe thuat khong theo mot trat tu nhat dinh ma

bien hoa linh hoat. Thai gian hien tai, qua khii, tuang lai dan xen hoa quyen vao

nhau nhung qua khii, tuang lai chi bo sung, lam ro thai gian hien tai chii khong xoa

nhoa dugc thai gian hien tai cuoc song dang mon moi, be tac, dang lan quan vai noi

tao nen gia tri ciia tac pham. Sdng mdn la mot tieu thuyet dugc phat trien theo kieu

diem hien tai dang uu tu, suy nghi ve qua khii hay nghi den tuang lai. Nhip dieu

thai gian cham chap nang ne tuang ling vai dong thai gian tam trang cho thay Nam

Cao co mot loi di khac so vai cac nha van cimg thai. Nam Cao khong chi huang

ngoi biit ciia minh don nhan nhtrng tac dong ben ngoai ma con huang vao the giai

noi tam ben trong nhan vat.

GVHD: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

lo lam sao de dugc song. Qua khii va tuang lai con cho thay con nguai song a thai

Khdnggian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyetSdng mdn cua Nam Cao

La mot nguai nghe si bac thay, mot nha van hien thuc xuat sac, Nam Cao da

xay dung va sir dung rat tinh te, linh hoat, sang tao yeu to khong gian va thai gian

nghe thuat trong tac pham cua minh. Ciing vai each sir dung cac bien phap khac,

Nam Cao da dua den cho ban dgc nhtrng tac pham khong chi hay co gia tri cao, ma

qua do con the hien dugc mot y chi lan lao cua mot con nguai luon co y thiic tim toi

va sang tao tren con duang sang tao nghe thuat, tim ra "Khai ngudn chua ai khai,

sdng tao nhirng nhirng gi chua ai cd ".

GVHB: NGUYEN HOA BANG

SVTH: NGUYEN HONG BAO

TAI LIEU THAM KHAO

1. Nguyen Hoa Bang (2000), Li ludn van hoc (phdn nguyin li chung), Can Tha.

2. Le Tien Dung (2004), Nam Cao mdt ddi van, Nxb Tre Hoi nghien ciru va

3. Pla Minh Diic (1990), Li ludn van hoc, Nxb Giao due.

4. Pla Minh Diic (1998), Van hoc Viet Nam hien dai, Nxb Ha Ngi.

giang day van hgc tre Thanh pho Ho Chi Minh.

5. Le Ba Han, Tran Dinh Sii va Nguyen Khac Phi (dong chu bien) (2004), Tir

6. Nguyen Van Hanh va Huynh Nhu Phuang (1999), Li ludn van hoc vdn di vd

diin thuat ngir van hoc, Nxb Giao due.

suy nghi, Nxb Giao due.

8. P)6 Diic Hieu (1993), Ddi mdi phi binh van hoc, Nxb Khoa hgc xa hgi- Nha

xuat ban Mtii Ca Mau.

9. Tran Van Hieu (2005), Ba phong cdch trao phung trong van hoc thai ki

7. Nguyen Van Hanh (2004), Chuyen van chuyen dai, Nxb Giao due.

1930-1945 Nguyin Cdng Hoan, Vu Trong Phung, Nam Cao, Nxb Dai hgc

quoc gia Ha Noi.

10. Nguyen Thai Hoa (2000), Nhirng vdn di thiphdp cua truyin, Nxb Giao due.

11. Nguyen Thi Du Khanh (1995), Phdn tich tdc phdm van hoc tir gdc do thi

12. Nguyen Dang Manh (2011), Nhd vdn tu tudng va phong cdch, Nxb Dai hgc

quoc gia Ha Noi.

phdp, Nxb Giao due.

13. Tran Dinh Sir (1993), Mdt sd vdn di thi phdp hoc hien dai, B6 giao due va

14. Bich Thu (bien soan va tuyen chgn) (1998), Nam Cao vi tdc gia va tdc

dao tao vu giao vien, Nxb Ha Noi.

15.Nguyen Duy To (2012), Su van ddng ciia ddng van hoc hien thuc Viet Nam

phdm, Nxb Giao due.

Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Không gian và thời gian nghệ thuật trong tiểu thuyết Sống mòn của Nam Cao

Chủ đề:

Khoá luận sư phạm văn

mmmmmammmmmmmmmammmm

Han Giang, thdng 06 nam 2012

Hgu giang,

ngay... thdng... nam

1L(

(Gidng vien hw&ng dan)

tricing

nam 2012

Khong gian va thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

]

Khong gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

dugc soi roi vao tu tuang tinh cam, dugc nhao nan va tai tao tra thanh mot hien tugng nghe thuat doc dao tham dam ca tinh sdng tao cua nha van. "[14; tr.396].

cuoc song be tac, quan quanh nhu bi ngung dong, tu hiiy hoai trong su mdn ri, muc

minh ra trong thdi dao due gia, ma chua mot noi dau noi tai, mot lai trdch cu tham

tram, mot su dan vat vi tin rang cdi nhan ban va luang tarn khong phdi la mot dieu

gi xa la, phdi cdng buc mai cd thi tiip nhan ndi[14; tr.333].

Sdng mdn: "Phan toi, do la mot quyin tieu thuyit cd thi doc lai nhieu Ian. Doc lai

rdi lai doc. Doc di hieu Nam Cao, hiiu mot thi hi tri thuc Nam Cao va hiiu mot

thai thanh niin Nam Cao da sdng. Dong thai cung nhu mot each tu soi lai con

nguai minh, thi he minh, soi lai ma thay sao nhung Thu, San, Dich, Oanh va nhung

Khdng gian va thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

thi giai nhung nguai than ke sg xung quanh ho van la mot the giai quen thudc, ddu thai thi da doi khdc "[14; tr.344].

mdn cua Nam Cao". De lam sang to van de, nguai viet co lien he doi sanh vai thi

phap khong gian, thai gian nghe thuat trong sang tac cua Nam Cao truac nam 1945 trong mot so tac pham cu the: Chi Pheo, Mot bua no, Dai thua...Vk tieu thuyit Gidng to cua Vu Trong Phung.

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyit Song mdn cua Nam Cao

a

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

1.1.1. Khai niem khdng gian nghe thuat

Trong quyen Li luan van hoc van di va suy nghi, Nguyen Van Hanh va Huynh Nhu Phuang co viet: "Khdng gian vim la hinh thuc hien huu cua con nguai vim la ki hiiu nghe thuat thudc vi thi giai sdng tao cua nguai nghe si, no bdc Id cdi nhin cua nhd van truac dai nguai va nguai dai" [6; tr. 187].

Trong cuon Tu diin thuat ngu van hoc cua Le Ba Han cho rang: "Khdng gian nghe thuat la hinh thuc ben trong cua hinh tugng nghe thuat the hien tinh chinh thi cua no "[5; tr.l62J.

(Tong Met hanh- Tham Tarn)

I

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tiiu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

Riengphong thu da nhudm mau quan san

(Truyen Kieu- Nguyin Du)

1.1.2.2. Khong gian sir kien

Khdng gian va thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

"Cdnh nao cdnh chdng deo sau

Nguai buon cdnh cd vui dau bao gia"

(Truyen Kieu- Nguyin Du)

Anh la thap Bay-on bdn mat

Thiip thi vi buon cii chieu chdn

Khdng gian va thdi gian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn ciia Nam Cao

Trongcdnh cua da ddnhphdn thiip

Ngoai chdn may hda kiip chdng vay

(Chinh phu ngam- Dodn Thi Diim)

Long run them lanh noi han bao la

Tay nuang nuac giot mdi nhd

Nghe trai ndng nac nghe ta buon buon

1.2.1. Khai niem thai gian nghe thuat

Trong Motso van di thiphap hoc hien dai, Tran Dinh Su co nhan xet: "ciing nhu khdng gian nghe thuat, thdi gian nghe thuat la mot pham tru cua hinh thuc nghe thuat, thi hien phuang thuc ton tai va triin khai cua thi giai nghe thuat" [13;

khu- hien tai- tuang lai...Trong sang tao nghe thuat, nguai nghe si cung co the su

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyit Song mdn ciia Nam Cao

1.2.2.1. Thai gian tran thuat

Khdng con tre di cung hoa phugng vy

Va ciing em tram lang dual sdn truang

Mua ha thodng ngam ngui trongy nghi

Dam duang dai em cd venyiu thuang ?

"Dam duang dai em cd ven yiu thuang". Mot doan tha ngan nhung co sir to chuc thai gian tam ly de lam noi bat tam trang cua nhan vat tru tinh, dua nguai thuang thuc troi theo mach, nhip cua thai gian phieu bong lang dang von d! cua dong dai

1.2.2.2. Thai gian duac tran thuat

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdngmdn ciia Nam Cao

Trong quyen Mot so van di thi phap hoc hien dai thi: "Cot truyin la yiu to cua tac pham tu su. Theo dinh nghia truyin thong do la tat cd cac hanh ddng, biin cd dugc phat triin trong tiin trinh ki chuyin "[13; tr.99 ].

Theo Nguyen Thai Hoa thi thai gian cot truyen dugc dinh nghia nhu sau: "Thai gian cot truyin la thai gian ddng khung trong nhung su kien, nhung nhan vat dugc ki van ddng theo trdt tu niin biiu "[10; tr.110].

Khdng gian va thai gian nghe thuat trong tieu thuyit Sdng mdn cita Nam Cao

Khac gia dang dang nhu miin __NoLs4u dang dac nhumiin biin xa

(Chinh phu ngam- Dang Tran Con)

| "Ngay qua, ngay lai qua ngay ,djcann\nhudm da thanh cay la vdng"

"Mot ngay mong dgi ay ba nam

Mot khac xa nhau la thi ki"

(Mong- Xudn Dieu)

Oi vdi vdng la nhung phut trao yiu "

(Ki niem- Xudn Dieu)

~\

Khdng gian vd thai gian nghe thuat trong tieu thuyet Sdng mdn cua Nam Cao

"Ngay vui ngan chdng gay tang

Khdng gian vd thaigian nghe thuat trong tieu thuyet Song mdn cua Nam Cao

2.1.1. Khong gian lang que