Khởi nguồn của cơ hội sáng tạo và đổi mới

Chia sẻ: Angle Angel | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

211
lượt xem 43
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng tạo có thể là những cảm hứng thiên tài, những khoảng khắc toả sáng như Newston nhìn quả tảo rơi đã phát hiện định luật vạn vật hấp dẫn. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào các cảm hứng đó đến thường xuyên, đến nhiều và những kết quả đó thực sự đem lại lợi ích lâu dài. Kết quả sáng tạo được hiểu là những thành quả mới so với tối thiểu bản thân của doanh nghiệp và đem lại những ích lợi cho hoạt động của doanh nghiệp. Đổi mới là quá trình áp dụng kết...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khởi nguồn của cơ hội sáng tạo và đổi mới

Khởi nguồn của cơ hội sáng tạo và đổi mới Sáng tạo có thể là những cảm hứng thiên tài, những khoảng khắc toả sáng như Newston nhìn quả tảo rơi đã phát hiện định luật vạn vật hấp dẫn. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào các cảm hứng đó đến thường xuyên, đến nhiều và những kết quả đó thực sự đem lại lợi ích lâu dài. Kết quả sáng tạo được hiểu là những thành quả mới so với tối thiểu bản thân của doanh nghiệp và đem lại những ích lợi cho hoạt động của doanh nghiệp. Đổi mới là quá trình áp dụng kết quả sáng tạo vào thực tế để lợi ích trở thành cụ thể đo lường được bằng các giá trị. Hầu hết các kết quả sáng tạo thành công đến từ những nỗ lực tìm kiếm các cơ hội sáng tạo một cách có định hướng, có kỷ luật, có phương pháp và cộng thêm một phần may mắn. Có bốn loại nguồn cơ hội tồn tại trong doanh nghiệp hoặc trong nghành kinh doanh: Những kết quả bất ngờ, những khoảng trống, nhu cầu về quy trình và những thay đổi trong thị trường hoặc nghành kinh doanh. Ngoài ra có thêm một số nguồn của cơ hội sáng tạo tồn tại bên ngoài doanh nghiệp, chúng nằm trong môi trường xã hội và tri thức: Thay đổi về dân số, thay đổi về nhận thức và những tri thức mới. Kết quả bất ngờ Nguồn đơn giản và dễ thấy nhất là những kết quả bất ngờ. Đầu những năm 1930s, IBM phát triển một mẫu máy kế toán hiện đại, chúng được thiết kế để dành cho ngân hàng. Tuy nhiên các ngân hàng trong năm 1933 không mua thiết bị mới, cái mà có thể tiết kiệm rất nhiều tài nguyên cho ngân hàng. Sau đó một thư viện đã mua thiết bị này. Người sáng lập ra công ty IBM lúc đó là Thomas Waston đã không nghĩ rằng thiết bị này có thể bán cho các thư viện. Mười năm năm sau, khi mà mọi người tin răng máy tính được thiết kế cho những công việc khoa học. Cơ hội kinh doanh xuất hiện khi có nhu cầu sử dụng máy tính đó để làm bảng lương cho nhân viên. Univac, công ty có máy tính tiên tiến nhất, đã thúc đẩy mạnh mẽ những ứng dụng trong kinh doanh. Tuy nhiên IBM, ngay lập tức nhận ra rằng công ty đang đối diện với một cơ hội không ngờ đến, và IBM thiết kế lại những máy tính của của Univac cho những ứng dụng thông thường. Sau năm năm, IBM trở thành công ty đứng đầu trong ngành công nghiệp máy tính. Những kết quả thất bại có thể là một nguồn của cơ hội sáng tạo. Mọi người đều biết Ford Edsel là một thất bại lớn nhất của một dòng xe trong lịch sử ngành công nghiệp xe hơi. Nhưng điều mà chỉ một số người biết là thất bại của Edsel là nền tảng cơ bản của thành công của Ford. Ford đã chuyển đổi Edsel thành một những mẫu mã được ưa chuộng nhất trong lịch sử nghành xe hơi Mỹ, tạo điều kiện cho ra đời một dòng xe cạnh tranh với General Motors. Những kết quả bất ngờ đem lại thành công hoặc thất bại đều có thể là những nguồn các cơ hội đổi mới vì mọi công ty loại bỏ chúng, không quan tâm đến
chúng và thậm chí còn từ bỏ chúng. Mỗi kết quả thường được sáng tạo ra nhằm một mục đích cơ bản nào đó trong quá trình thiết kế và phát triển. Tuy nhiên bên cạnh những mục đích cơ bản còn có các tính năng khác, hoặc ứng dụng khác mà chưa được khai thác, đôi khi những chức này mang lại lợi ích và thoả mãn một nhu cầu nào đó và đem lại lợi ích kinh doanh. Robert Kiosaky, tác giả của bộ sách nổi tiếng "Cha giàu cha nghèo," ông là một chủ doanh nghiệp là một nhà đầu tư trong lĩnh vực bất động sản mua bán nhà cho thuê và các mỏ quạng quý hiếm. Ông trở thành thành công và nổi tiếng không phải nhờ các kết quả kinh doanh mà chủ yếu từ việc viết bộ sách ‘Cha giàu cha nghèo’, với khả năng tiếp thị ông viết cuốn sách dưới ngôn ngữ đơn giản và chia sẻ những bài học của ông cho mọi người. ông cũng không thể ngờ được bộ sách lại thành công và mang lại ảnh hưởng toàn cầu cho ông. Bất tương hợp Alcon Laboratories là một trong những câu chuyện thành công những năm 60 bởi vì Bill Conner, đồng sáng lập của công ty, khai thác một sự bất tương hợp trong công nghệ y khoa. Phẫu thuật đục thuỷ tinh thể là một quy trình phẫu thuật phổ biến thứ ba hoặc thứ tư trong ngành y. Trong lịch sử 300 năm, các bác sỹ đã hệ thống nó thành điểm mà chỉ còn một bước truyền thống là cắt dây chằng. Các nhà phẫu thuật mắt đã học được cách cắt dây chằng với sự thành công tuyệt đối, nhưng phần còn lại của quy trình giải phẫu thì rất phức tạp. Có một sự bất tương hợp xảy ra và họ thường xuyên sợ hại nó. Các bác sỹ biết về các enzyme có thể làm tan các dây chằng mà không cần cắt. Tất cả việc Conner làm là thêm vào một chất bảo quản cho loại enzime đó có thể duy trì được trong vài tháng. Các nhà phẫu thuật mắt ngay lập tức ủng hộ hợp chất mới, và Alcon tìm thấy mình là nhà thống trị trong lĩnh vực này. Có một loại bất tương hợp là logic về khả năng mà cơ hội sáng tạo xuất hiện. Một nguồn khác của bất tương hợp là khả thi kinh tế. Ví dụ, bất cứ một lĩnh vực nào phá triển nhanh nhưng không đạt được biên độ lợi nhuận thích hợp, ví dụ nghành thép được phát triển từ năm 1950 và 1970- có một sự bất tương hợp tồn tại. và câu trả lời sáng tạo là các mỏ nhỏ. Một sự bất tương hợp giữa kỳ vọng và kết quả có thể mở ra những khả năng của đổi mới. Các công ty vận chuyển trên biển làm việc cực nhọc để các tàu chuyển hàng chạy nhanh hơn và để giảm mức độ tiêu thụ nhiên liệu. Cho dù rất cố gắng, họ càng thành công trong việc tăng tốc độ của tàu và giảm thiểu nhu cầu năng lượng, thì họ càng thất bại về khía cạnh kinh tế trong việc sử dụng các tàu chở hàng chuyên dụng. Vào năm 1950, các tàu chở hàng trên biển đã không
còn được sử dụng. Tất cả mọi cố gắng đều lãng phí nếu có một sự bất tương hợp giữa giả định của nghành công nghiệp và thực tế. Chi phí thực sự phát sinh không phải từ thực hiện công việc mà từ không làm việc đó. Khi mà các nhà quản lý nhận ra thực sự chi phí phát sinh từ đâu, đổi mới sẽ trở nên rõ ràng. Một ví dụ là các tàu chở bốc hàng lên và hàng xuống và tàu chở container. Các giải pháp đó, trong cách nhìn từ công nghệ cũ, chỉ đơn giản là áp dụng cho lĩnh vực vận chuyển hàng trên biển, giải pháp này bắt nguồn từ trong lĩnh vực đường sắt đã thực hiện trong suốt 30 năm. Một chuyến hàng, không nằm trong vấn đề công nghệ, đã thay đổi một cách toàn bộ vấn đề kinh tế của vận chuyển hàng trên biển và biến nó thành một trong những lĩnh vực phát triển nhanh nhất trong từ 20 đến 30 năm. Nhu cầu về quy trình Trong mỗi doanh nghiệp, một quy trình để công việc thực hiện hiệu quả, quy trình có thể xuất hiện trong một phòng ban, hoặc quy trình liên kết các phòng ban với nhau, đổi mới bắt đầu từ việc thay đổi quy trình. Bắt đầu bằng đặt câu hỏi nếu phải làm lại công việc, nếu phải xây dựng lại công ty, nếu bắt đầu từ đầu ta sẽ làm như thế nào? Quy trình làm việc sẽ ra sao? Mọi quy trình là một chuỗi các liên kết đầu ra và đầu vào, đầu ra của một công đoạn là đầu vào của một công đoạn tiếp theo. Việc thay đổi các quy trình làm việc, quy trình ra quyết định, hoặc chuỗi giá trị cũng là một dạng của quy trình, là những cơ hội để sáng tạo Nhà sáng tạo đặt ra câu hỏi liệu có thể bỏ bớt một bước nào đó trong quy trình hay không? nếu không có bước đó thì công việc sẽ thực hiện như thế nào? Thay đổi trong nghành và thị trường Các nhà quản lý có thể tin rằng cấu trúc nghành công nghiệp được sắp xếp vững trãi, tuy nhiên những cấu trúc có thể và thường xuyên thay đổi liên tục. Những thay đổi này tạo ra vô vàn cơ hội cho đổi mới. Một trong những câu chuyện thành công vĩ đại từ là sự hình thành của công ty môi giới của Donaldson, Lufkin&Jenrette. DL&J được sáng lập từ năm 1960 bởi ba thanh niên trẻ tốt nghiệp từ trường kinh doanh Harvard, họ nhận thấy sự thay đổi cấu trúc của nghành công nghiệp tài chính đã thay đổi, các nhà đâu tư tổ chức sẽ chiếm ưu thế. Ba thanh niên này không có tài chính và mối quan hệ. Chỉ trong vòng có vài năm, công ty của họ đã dẫn đầu trong dịch vụ liên quan đến hoa hồng thương lượng và trở thành một trong những ngôi sao của thị trường Phố Wall. Khi mà nghành công nghiệp thay đổi nhanh chóng các con số quan trọng có vẻ như đạt đến ngưỡng 40% tăng trưởng trong mười năm, đó là dấu hiệu của sự
cần thiết thay đổi về cấu trúc. Khi mà nghành công nghiệp có cấu trúc thay đổi, các công ty dẫn đầu trong lịch sử thường bỏ qua những phân khúc của thị trường phát triển nhanh. Những cơ hội mới hiếm khi phù hợp với cách mà nghành công nghiệp đã thực hiện, đã định nghĩa, đã tổ chức để phục vụ cho thị trường. Những nhà đổi mới do đó có cơ hội tốt khi bị bỏ một mình trong thời gian dài. Thay đổi về dân số Dân số thay đổi cũng là một cơ hội quan trọng cho đổi mới. Người ta hay quên rằng dân số luôn thay đổi và các nhà chính sách thường bỏ quên thay đổi về dân số, những người quan sát thấy điều đó và khai thác chúng sẽ gặt hái thành quả vĩ đại. Người Nhật đã đi trước trong ngành robốt bởi vì họ đã chú ý đến sự thay đổi về dân số. Mọi người trong nước phát triển năm 1970 đã đều biết về sự bùng bổ sinh sản và giáo dục, một nữa hoặc nhiều hơn đã học trung học và học phổ thông. Do đó số lượng người phải làm công việc công việc cổ xanh trong nhà máy đã bị giới hạn và sẽ thiếu vào năm 1990. Mọi người đều biết, nhưng chỉ có người Nhật để ý và hành động. Họ đã đi trước 10 năm về công nghệ robot. Thay đổi về nhận thức “Cốc nước đầy một nửa” và “Cốc nước thiếu một nửa” là các miêu tả khác nhau về cùng một hiện tượng. Thay đổi về nhận thức của nhà quản lý mở ra những cơ hội lớn để đổi mới. Mọi số liệu đều chỉ ra rằng, trong 20 năm qua, sức khoẻ của người Mỹ đã được cải thiện với tốc độ chưa từng thấy, cho dù được đo lường tỷ lệ chết trên tỷ số lượng sinh, hay đo lường theo tỷ lệ sống của những người rất già. Chưa bao giờ xảy ra sự quan tâm và sợ hãi cho sức khoẻ đến như vậy. Thay vì chỉ hoan hỉ với những cải thiện lớn về mặt sức khoẻ, người Mỹ dường như đang tập trung vào việc làm thế nào để họ sống khoẻ mạnh không phải việc tập trung vào chữa bệnh. Cách nhìn đó đã tạo ra rất nhiều cơ hội cho đổi mới: thị trường của các tạp chí chăm sóc sức khoẻ, các lớp thể dục thẩm mĩ, thể thao và các loại thức ăn tăng cường sức khoẻ. Công việc kinh doanh thành công nhất vào năm 1983 là các công
ty chế tạo máy tập thể dục tại nhà. Thay đổi trong nhận thức không làm thay đổi dữ liệu thực tế. Nó thay đổi ý nghĩa của dữ liệu một cách toàn bộ và nhanh chóng. Cần đến hai năm để máy tính được nhận thức không phải là một đe doạ và là một cơ hội kinh doanh lớn. Điều khiến chúng ta nhìn nhận cốc nước đầy hay thiếu là một tâm trạng hơn là sự kiện. Tri thức mới ra đời Trong những đổi mới tạo nên lịch sử, hầu hết dựa trên tnhững tri thưc cao về khoa học, kỹ thuật và xã hội. Đó là những siêu sao của khởi sự doanh nghiệp; họ có được công chúng và tiền của. Sự ra đời của các tri thức mới, bao gồm các phát minh, sáng chế, quy trình, công nghệ đều là khởi nguồn cho các quá trình đổi mới. Con đường từ sáng tạo đến đổi mới Nhìn chung có 4 con đường đi từ sáng tạo đến đổi mới thành công. Thứ nhất từ trên xuống (Top-down), nhà lãnh đạo, những người đứng ở trên đỉnh của thang bậc tổ chức nhìn nhận thấy vấn đề, đưa ra các giải pháp tiến hành thay đổi từ trên xuống. Thứ hai, những người làm việc trực tiếp, nhận thấy các cơ hội và thực hiện thay đổi để nắm bắt cơ hội cùng với việc thực hiện thay đổi cho các lãnh đạo ở trên. Đó là con đường từ dưới lên (bottom-up) Thứ ba, thay đổi theo hàng ngang (peer-to peer) doanh nghiệp là một hệ thống hữu cơ, các bộ phận đều liên quan đến nhau và việc tương tác, hay xung đột, tranh chấp, các sự bất tương hợp nảy sinh trong các quy trình sẽ cũng là nơi sự sáng tạo bắt đầu và lợi ích cuối cùng là sự cải tiến trong tương tác hàng ngang. Thứ tư, (outside in) áp lực, hay các thay đổi đến từ bên ngoài môi trường doanh nghiệp, đó là những thay đổi về thị trường, kiến thức mới, dân số, và nhận thức sẽ khởi đầu cho hành trình từ sáng tạo đến đổi mới. Kết luận Như vậy, nguồn của cơ hội sáng tạo và đổi mới có thể xuất hiện trong doanh nghiệp, từ những thành quả được tạo ra nhưng chưa được khai thác một cách triệt để, hoặc chưa nhìn nhận thấy những khả năng ứng dụng khác. Nguồn của sáng tạo là sự cải tiến quy trình, nhu cầu về các quy trình hoàn chỉnh là một nhu cầu luôn có, nhưng chúng ta thường coi quy trình là một nguyên tắc một khuôn mẫu nên thường khó suy nghĩ xem thực sự quy trình đó có cần thiết hay không? liệu có thể bỏ bớt đi những bước nào? liệu sự thay đổi của công nghệ, khoa học có thể làm giảm bớt những bước không cần thiết trong quy trình hay mạnh mẽ
hơn là xây dựng một quy trình dựa trên những nguyên tắc mới hoặc tri thức mới. Khái niệm về sự bất tương hợp chính là những sự sai lệch, khoảng trống, những ‘hố ngăn’ giữa mong muốn và hiện thực đó ‘bụng’ của các cơ hội đổi mới. Bên cạnh nguồn nằm ở bên trong doanh nghiệp, những nguồn nằm ở bên ngoài doanh nghiệp hay trong môi trường kinh doanh cũng rất quan trọng. Đó là sự thay đổi về dân số tức là thay đổi về những người tiêu dùng, nhu cầu, thói quen,vv... những sự dịch chuyển này cần được theo dõi tìm kiếm các cơ hội để đổi mới. Cấu trúc của một thị trường, hay ngành công nghiệp không phải luôn luôn cố định, những khuôn mẫu này sẽ luôn được thay đổi và những người nhận diện được sự thay đổi về cấu trúc của thị trường, cách thức nó dịch chuyển sẽ bắt mạch được cơ hội để đổi mới. Cuối cùng, tất cả đều từ sự nhận thức, chúng ta nói không thể làm được hay làm được đều đúng. Sáng tạo và đổi mới là khoa học hay nghệ thuật đều đúng. Vấn đề là mục đích đạt được là gì? kết quả đạt được ra sao? việc hình thành các nguyên lý định hướng, phương pháp tìm kiếm cơ hội để sáng tạo là nền tảng của khoa học về sáng tạo và đổi mới và bên cạnh đó, những cảm hứng, những nỗ lực, những cảm xúc sẽ góp phần vào làm cho các kết quả sáng tạo và đổi mới mang tính nghệ thuật. Tham khảo tài liệu 1) Peter Ducker(1985), The Discipline of Innovation, Havard Business Review. 2) Longdon Morris (2006), Permanent Innovation, Download version, www.permanentinnovation.com Nguyễn Phú Trung | Sáng tạo & Đổi mới- tháng 1/2008