Kiểm toán môi trường- Nhu cầu
cấp bách về bảo vệ môi trường và
tư duy hành động của KTNN
Bài viết đề cập tới thực trạng khai thác, sử dụng tài nguyên thiên
nhiên và vai trò quan trọng của các Cơ quan Kiểm toán tối cao
(hay còn gọi là Kiểm toán Nhà nước – KTNN) đối với việc bảo vệ
và nâng cao chất lượng môi trường sống trong quá trình h
ội nhập
và phát triển kinh tế quốc tế trên phạm vi toàn thế giới nói chung
và ở VN nói riêng.
Bảo về môi trường- tư duy hành động của cả cộng đồng
Một sự thật không thể phủ nhận là, một nền kinh tế pt bao giờ
cũng gắn liền với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô
thị hóa. Đó cũng chính là một trong những nguyên nhân cơ bản
dẫn đến hậu quả là: môi trường sống đã và đang đứng trước
những nguy cơ vô hình và cả hữu hình về sự bất ổn, sự hủy hoại
ngoài tầm kiểm soát của con người với tư cách vừa là chủ nhân
vừa là người hưởng lợi.
Trong nhiều thập kỉ qua, cộng đồng dân cư trên thế giới đã phải
đối mặt với nguy cơ mất cân bằng sinh thái; đồng thời phải trực
tiếp hoặc gián tiếp hứng chịu những mất mát về sinh mạng và
của cải do những diến biến thất thường của trái đất, khí hậu và
nước biển dâng cao. Nhận thức được vấn đề vừa mang tính
chiến lược vừa mang tính cấp bách về “một thảm họa môi trư
ờng
trong tương lai”, những người đứng đầu các quốc gia, nhất l
à các
quốc gia có nền kinh tế pt đã “nhóm họp” để đưa ra những đánh
giá chung mang tính toàn cầu và có sự đồng thuận về sự cần
thiết phải xây dựng Chương trình nghị sự về bảo vệ môi trường.
năm 1992, Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và phát
triển được tổ chức tại Rio De Janeiro (Brazin) với sự có mặt của
179 quốc gia. Tại Hội nghị này, các đại biểu đã nhất trí thông qua
“Tuyên bố Rio De Janeiro về môi trường và phát triển”, gồm 27
nguyên tắc cơ bản và “Chương trình nghị sự 21” (Agenda 21) về
các giải pháp phát triển bền vững chung cho toàn thế giới trong
Thế kỷ 21. Đồng thời, Hội nghị cũng đưa ra các khuyến nghị
rằng, căn cứ vào điều kiện và đặc điểm cụ thể của từng quốc gia,
việc xây dựng “Chương trình nghị sự 21” phải được thực thi ở
cấp quốc gia, cấp ngành và địa phương.
Sau mười năm (năm 2002), Hội nghị Thượng đỉnh Thế giới về
Phát triển bền vững được tổ chức tại Johannesburg (Cộng hòa
Nam phi). Hội nghị này đã thông qua “Bản tuyên bố
Johannedburg và Bản Kế hoạch thực hiện về phát triển bền
vững”. Hội nghị tiếp tục khẳng định sự bất biến của những
nguyên tắc đã đề ra trước đây; đồng thời nhấn mạnh những cam
kết thực hiện đầy đủ “Chương trình nghị sự 21” về phát triển bền
vững.
Kể từ sau Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và phát
triển được tổ chức tại Rio De Janeiro (Brazin) đến nay đã có 113
quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới xây dựng và thực hiện
“Chương trình nghị sự 21” về phát triển bền vững cấp quốc gia v
à
6.416 “Chương trình nghị sự 21”cấp địa phương. Đặc biệt, việc
thành lập các cơ quan độc lập để triển khai thực hiện “Chương
trình nghị sự 21” ở các quốc gia và vùng lãnh thổ n
ày; trong đó có
VN vừa thể hiện tính nhân đạo vừa phản ánh tư duy hành động
sâu sắc đối với sự an sinh xã hội trên quy mô toàn cầu.
Năm 1991, VN là một trong những quốc gia đầu tiên ban hành
“Kế hoạch quốc gia về Môi trường và phát triển bền vững giai
đoạn 1991-2000”. Tháng 4/2004, Thủ tướng Chính phủ đã ký
Quyết định số 153/2004/QĐ-TTg phê duyệt Định hướng Chiến
lược phát triển bền vững ở VN (Chương trình ngh
ị sự 21 của VN)
Mới đây nhất, tại cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng với Tổng thống Mỹ G.W.Bush: “Hai bên cùng cam kết sẽ
tích cực hợp tác trong lĩnh vực môi trường, theo đó sẽ thành lập
