
Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t đúng lu t chính t m t s âm, v n cho h c sinh l p 1ệ ế ậ ả ộ ố ầ ọ ớ
MUC LUC
Tên mucTrang Ghi chu
I. PHÂN M ĐÂU Ơ
1. LI do chon đê tai.
2. Muc tiêu, nhiêm vu cua đê tai.
3.Đôi t ng nghiên c u. ươ ư
4. Gi i han c a đ tài.ơ ủ ề
5. Ph ng phap nghiên c u. ươ ư
2
II. PHÂN NÔI DUNG
1. C s ly luân.ơ ơ
2. Th c trang v n đ nghiên c u.ư ấ ề ứ
3. N i dung và hình th c c a gi i pháp.ộ ứ ủ ả
3.a. Muc tiêu cua giai phap.
3
3.b. Nôi dung va cach th c th c hiên giai phap. ư ư 4 -> 10
3.c. Môi quan hê gi a cac giai phap, biên phap (n u ư ế
có).
3. d. Kêt qua thu đc qua khao nghiêm, gia tri khoa ươ
hoc cua vân đê nghiên c u. ư
11
III. PHÂN KÊT LUÂN, KIÊN NGHI
1. Kêt luân11
2. Kiên nghi.12
Tai liêu tham khao 14
Phạm Thị Hòe - Tiểu học Hoàng Văn Thụ
1

Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t đúng lu t chính t m t s âm, v n cho h c sinh l p 1ệ ế ậ ả ộ ố ầ ọ ớ
I. PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1. Lí do ch n đ tàì.ọ ề
M i môn h c đu có vai trò quan tr ng góp ph n vào vi c hình thànhỗ ọ ề ọ ầ ệ
nhân cách h c sinh, trong đó có môn Tiêng Viêt. Môt ng i bình th ng, cho dù ọ ươ ườ
đt n c nao thi cung phai tôn tai ngôn ng và mang đm nét đc tr ng c a ơ ấ ươ ư ậ ặ ư ủ
h đo la ngôn ng noi va viêt. Vi t Nam ta, riêng v i Tiêng Viêt ngôn ng ọ ữ Ở ệ ơ ư
noi đa phong phu, nhiêu ng nghia nh ng ngôn ng viêt cang phong phu h n, đa ư ư ư ơ
dang h n. Trong đo co phân môn chinh ta c n ph i vi t theo lu t m t s ch , ơ ầ ả ế ậ ộ ố ữ
nên phân môn chính t đc coi là rât quan trong.ả ượ
Có th nói chính t là m t v n đ có tính ph quát đi v i m i th chể ả ộ ấ ề ổ ố ớ ọ ứ ữ
vi t ghi âm đc dùng hi n nay trên th gi i. m i th ch vi t ghi âm, baoế ượ ệ ế ớ Ở ỗ ứ ữ ế
gi cũng có v n đ nên vi t th nào cho đúng chính t .ờ ấ ề ế ế ả
Trong nhiêu năm giang day, nên ph i ch m nhiêu bai chinh ta (nghe – viêt) hay ả ấ
hoăc châm bai tâp lam văn (phân môn tâp lam văn) – đôi v i l p 3; 4; 5, nh ng ơ ơ ư
điêu ma lam tôi luôn trăn tr đo la cac em nghe viêt chinh ta hay trong phân môn ơ
tâp lam văn cung vây. Khi nghe viêt chính t , cac em vân viêt sai lu t chinh ta ả ậ
nhiêu. hoăc phân môn tâp lam văn cac em phai dung t đăt câu, muôn đê co bai ư
văn hay, câu văn co nghia, giup ng i đoc hiêu đc nôi dung vân đê, tr c h t ươ ươ ươ ế
cac em phai viêt đung chinh ta. Song biêt la vây nh ng cac em không thê không ư
măc lôi chinh ta. Đê giup cac em khăc phuc lôi chinh ta môt cach tôi đa. Tôi chon
đê tai: “Kinh nghiêm ren ki năng viêt đung lu t chinh ta m t s âm, v n ậ ộ ố ầ
cho hoc sinh l p 1”. ơ
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tàiụ ệ ụ ủ ề
Nh m góp ph n nâng cao ch t l ng gi ng d y và b sung v n ki nằ ầ ấ ượ ả ạ ổ ố ế
th c cho các em. Giúp các em có kĩ năng viêt chinh ta đúng, nhanh, ngoài ra các ứ
em m r ng v n ki n th c khi vi t văn trong h c t p và trong cu c s ng h ngở ộ ố ế ứ ế ọ ậ ộ ố ằ
ngày. Giúp ng i đc d hi u, hi u đúng n i dung văn b n. Góp ph n nângườ ọ ễ ể ể ộ ả ầ
cao ch t l ng giáo d c toàn di n cho h c sinh và ấ ượ ụ ệ ọ gi gìn s trong sáng c aữ ự ủ
ti ng Vi tế ệ Đa ra m t s kinh nghi m v lu t chính t âm, v n; lu t chính tư ộ ố ệ ề ậ ả ầ ậ ả
v thanh và phân bi t các âm d l n nh : lu t chính t v : c/k/q; gh/ngh; ề ệ ễ ẫ ư ậ ả ề v nầ
có âm đôi iê/ yê; c s đ vi t thanh đi u khi có âm cu i là (p; t; c; ch).ơ ở ể ế ệ ố
3. Đôi t ng nghiên c u. ươ ư
Kinh nghi m ren kĩ năng viêt đung lu t chinh ta ( âm c/k/q; gh/ngh, v n ệ ậ ầ
iê/yê; ghi d u thanh ti ng có âm cu i là p; t; c; ch).ấ ế ố
4. Gi i h n c a đ tài.ớ ạ ủ ề
Xuyên su t trong quá trình d y h c h c sinh kh i 1 t năm h c ố ạ ọ ọ ố ừ ọ
Phạm Thị Hòe - Tiểu học Hoàng Văn Thụ
2

Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t đúng lu t chính t m t s âm, v n cho h c sinh l p 1ệ ế ậ ả ộ ố ầ ọ ớ
2014 – 2015; 2015 – 2016 và đên gi a h c kì 2 l p 1A năm hoc 2016 – 2017 ữ ọ ơ
c a tr ng ti u h c Hoàng Văn Th .ủ ườ ể ọ ụ
5. Ph ng phap nghiên c u ươ ư
- Ph ng phap trai nghiêm th c tê. ươ ư
- Ph ng pháp đi u tra.ươ ề
- Ph ng pháp kh o nghi m.ươ ả ệ
- Ph ng pháp quan sát, th c hanh theo mâu. ươ ư
- Nghiên c u tài li uứ ệ
II. PH N N I DUNGẦ Ộ
1. C s ly luânơ ơ
M c tiêu c a môn Tiêng Viêt ti u h c là giup cac em đoc, viêt (t c la ụ ủ ở ể ọ ư
qua hai ngôn ng noi, viêt – nhin viêt va nghe viêt – đôi v i hoc sinh l p 1 la phô ư ơ ơ
biên) va giup cac em biêt dung t đăt câu (dang cao) dung đê viêt văn. Riêng ư
trong phân môn chinh ta, th c tê cho thây cung co hoc sinh tuy cac em đoc đung, ư
l u loat, phat âm chuân nh ng khi nghe viêt chinh ta vân bi “chê” la bai viêt con ư ư
măc lôi chinh ta va lam cho ng i đoc kho hiêu nôi dung văn ban viêt. Vây ươ
nguyên nhân do đâu? Đê tra l i cho câu hoi nay, tôi viêt kinh nghiêm theo đê tai ơ
nay gop phân giai quyêt va giup cac em linh hôi đc ng nghia cua Tiêng Viêt, ươ ư
giup ng i đoc hiêu tron ven nôi dung văn ban h n thông qua ngôn ng viêt. ươ ơ ư
Trong th c t , nh ng l i chính t th ng g p trong ti ng Vi t khá đaự ế ữ ỗ ả ườ ặ ế ệ
d ng. Song, l i chính t mà chúng ta hay m c ph i nh t làạ ỗ ả ắ ả ấ l i v ph âm đu,ỗ ề ụ ầ
v nầ. Đ kh c ph c l i này, chúng ta có nhi u cách. Tuy nhiên, trong khuôn khể ắ ụ ỗ ề ổ
bài vi t này, chúng tôi s đ c p t i gi i pháp kh c ph c l i chính t m t cáchế ẽ ề ậ ớ ả ắ ụ ỗ ả ộ
đn gi n và t ng đi hi u qu , đó làơ ả ươ ố ệ ả dùng các m o chính t .ẹ ả
2. Th c trang v n đ nghiên c u. ư ấ ề ứ
- H c sinh l p 1 đa s cac em d nh nh ng l i mau quên nên vi c ghiọ ớ ố ễ ớ ư ạ ệ
nh l i th y cô d y là ch a b n v ng.ớ ờ ầ ạ ư ề ữ
- Tiêng Viêt v i hoc sinh l p 1 b c đâu cac em đc hoc đoc, hoc viêt t ơ ơ ươ ươ ư
nhân diên âm va ch ghi âm (đoc) ghi nh đê viêt la viêc lam vô cung kho khăn ư ơ
vi tât ca đêu la m i la v i cac em. Sau khi hoc âm va ch ghi âm -> vân. Theo ơ ơ ư
ch ng trinh SGKTV1 hiên hanh thi sang tuân 25 tr đi, cac em m i lam quen ươ ơ ơ
phân môn tâp đoc va phân môn chinh ta (t p chép), chi co môt vai bai nghe – ậ
viêt
3. N i dung và hình th c c a gi i pháp:ộ ứ ủ ả
a. Muc tiêu c a gi i pháp: ủ ả
Phạm Thị Hòe - Tiểu học Hoàng Văn Thụ
3

Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t đúng lu t chính t m t s âm, v n cho h c sinh l p 1ệ ế ậ ả ộ ố ầ ọ ớ
- M t bài chính t , yêu c u đu tiên là các em vi t đúng văn b n, sau đó ộ ả ầ ầ ế ả
m i c n đp. Vi t đúng chính t , đúng n i dung văn b n s giup ng i đc ớ ầ ẹ ế ả ộ ả ẽ ườ ọ
hi u đc n i dung v n đ. Khi nghe vi t chính t , đ giúp cac em hiêu va ể ượ ộ ấ ề ế ả ể
nghe vi t đung, nhanh. Các em có đi m t a đ vi t, bi t vân dung khi nghe ế ể ự ể ế ế
vi t ho c dùng t , đt câu khi vi t văn, ho c vi t m t văn b n giúp ng i ế ặ ừ ặ ế ặ ế ộ ả ườ
đc hi u đúng n i dung văn b n thì các em c n hi u và ghi nh m t s lu t ọ ể ộ ả ầ ể ớ ộ ố ậ
chính t .ả
b. N i dung và cách th c th c hi n gi i pháp.ộ ứ ự ệ ả
* D y chính t , giáo viên c n ph i phát âm chu n đc bi t khi nghe ạ ả ầ ả ẩ ặ ệ
vi t.ế
- Chính t đc vi t d i hai hình th c là: T p chép và nghe vi t. Vìả ượ ế ướ ứ ậ ế
các em m i ch làm quen âm (con ch ; ch ) mà các em ch a h c cao đ hi uớ ỉ ữ ữ ư ọ ể ể
v t thu n Vi t hay Hán – Vi t nên vi c d y đ các em hi u, v n d ng khiề ừ ầ ệ ệ ệ ạ ể ể ậ ụ
vi t th t không đn gi n.ế ậ ơ ả
l p 1 h u nh các em đc trình bày bài chính t d i hình th c t pỞ ớ ầ ư ượ ả ướ ứ ậ
chép là nhi u, tuy nhiên v n có nghe vi t. Bài chính t nghe vi t h u nh làề ẫ ế ả ế ầ ư
nh ng bài th ng n h c thu c lòng. M c dù t p chép (nhìn văn b n và sao chépữ ơ ắ ọ ộ ặ ậ ả
l i b ng ch vi t th ng c a mình), nh ng v n có nh ng em vi t sai (doạ ằ ữ ế ườ ủ ư ẫ ữ ế
nh m l n âm đu, v n ho c v trí thanh đi u). Ví d : (t p chép) bài: Tr ngầ ẫ ầ ầ ặ ị ệ ụ ậ ườ
em, có em nhìn và vi t “ ch ng em”. Đy là l i sai mà các em m c ph iế ườ ậ ỗ ắ ả
(đc g i là l i sai do ti ng đa ph ng mà h u h t nh ng HS thu c các t nhượ ọ ỗ ế ị ươ ầ ế ở ữ ộ ỉ
phía B c nh : H i D ng, Thái Bình, H ng Yên). Tùy vào đi t ng h c sinhắ ư ả ươ ư ố ượ ọ
thu c vùng, mi n mà giáo viên kh c ph c l i chính t chung c a vùng đó. Khiộ ề ắ ụ ỗ ả ủ
d y đn bài 18 âm ch, giáo viên c n h ng d n kí khi phát âm. Đn bài 26, cácạ ế ầ ướ ẫ ế
em đc h c âm tr. Lúc này giáo viên c n kh c sâu cho các em hi u rõ âm đuượ ọ ầ ắ ể ầ
tr khác âm đu ch khi phát âm b ng cách: giáo viên vi t âm tr và ch vào đó, yêuầ ằ ế ỉ
c u vài HS phát âm (có u n n n s a sai n u phát âm ch a đúng). Sau đó GVầ ố ắ ử ế ư
h ng d n các em phát âm đúng và l y ngay mi ng c a mình (c a giáo viên)ướ ẫ ấ ệ ủ ủ
làm đ dùng tr c quan nh yêu c u các em nhìn mi ng cô, khi phát âm tr, đuồ ự ư ầ ệ ầ
l i h i cong lên phía d i chân răng hàm trên (v a làm m u, v a gi i thích),ưỡ ơ ướ ừ ẫ ừ ả
(yêu c u các em cùng làm theo), đy m nh lu ng h i t o s c b t nhanh đầ ẩ ạ ồ ơ ạ ứ ậ ể
phát âm tr. Cho so sánh v i âm ch đ giúp HS đ phân bi t s khác nhau gi aớ ể ễ ệ ự ữ
âm tr/ ch. V i âm ch cũng làm m u nh ng đu l i th ng đt d i chân răngớ ẫ ư ầ ưỡ ẳ ặ ướ
hàm trên và phát âm luông h i đi ra nh h n. H ng d n HS phát âm tr/ ch (chơ ẹ ơ ướ ẫ ỉ
và yêu c u phát âm nhanh).ầ
* D y lu t chính t âm gh/(ngh).ạ ậ ả
Khi ch a h ng d n các em v lu t chính t âm gh/ngh thì h u h t cácư ướ ẫ ề ậ ả ầ ế
em vi t ch a đúng lu t. VD: yêu c u vi t g gh thì các em vi t g g ho cế ư ậ ầ ế ồ ề ế ồ ề ặ
gh gh ho c gh g , cũng có em vi t đúng t g gh nh ng ch ng may vi tồ ề ặ ồ ề ế ừ ồ ề ư ẳ ế
Phạm Thị Hòe - Tiểu học Hoàng Văn Thụ
4

Kinh nghi m rèn kĩ năng vi t đúng lu t chính t m t s âm, v n cho h c sinh l p 1ệ ế ậ ả ộ ố ầ ọ ớ
thì đúng t c là vi t theo c m tính ch không theo lu t. Sau khi tôi h ng d nứ ế ả ứ ậ ướ ẫ
các em v lu t chính t âm gh/ngh thì h u h t các em d a vào lu t chính t đề ậ ả ầ ế ự ậ ả ể
vi t. Đ tránh các em quên, Tôi vi t s n vào b ng ph c a l p v lu t chính tế ể ế ẵ ả ụ ủ ớ ề ậ ả
âm gh/ (ngh)
* Âm g (g ): đng tr c các âm e, ê, i đc vi t b ng âm g (kép - gh) và yêuờ ứ ướ ượ ế ằ ờ
c u h c sinh h c thu c ngay t khi các em đang h c ph n âm ( bài 23 – ti ngầ ọ ọ ộ ừ ọ ầ ế
Vi t hi n hành). Cho đn khi sang ph n h c v n, tôi h ng d n thêm và cácệ ệ ế ầ ọ ầ ướ ẫ
v n có âm e, ê, i đng đu v n đc vi t b ng âm g ( kép - gh). Ngoài 3 âmầ ứ ầ ầ ượ ế ằ ờ
(e, ê, i) ra thì g (g) ghép đc v i các nguyên âm còn l i nh a, o, ô, u, vàờ ượ ớ ạ ư ư
các v n có nh ng âm a, o, ô, , u, , ă, â đng đu v n). T ng t v i âm ngầ ữ ơ ư ứ ầ ầ ươ ự ớ ờ
(kép – ngh) cũng v y nên b c đu khi h c ph n âm, đ ki m tra ph n vi tậ ướ ầ ọ ầ ể ể ầ ế
bài c a các em xem m c đ nh n bi t c a các em t i đâu, tôi th ng xuyênủ ứ ộ ậ ế ủ ớ ườ
cho các em ch i trò ch i”rung chuông vàng” yêu c u vi t t do giáo viên đcơ ơ ầ ế ừ ọ
ngay sau khi h c xong bài 23. Tôi chia m i bàn làm hai s ch n – l ( tôi quyọ ỗ ố ẵ ẻ
đnh các em ng i bên tay ph i ng c chi u tôi là s 1, các em ng i cùng bànị ồ ả ượ ề ố ồ
còn l i là s 2) theo d c c a dãy và l nh vi t. VD: s 1 vi t t gh ; s 2 vi tạ ố ọ ủ ệ ế ố ế ừ ẹ ố ế
t gà gô. K t h p tôi s h ng d n em nào vi t xong t c a mình, vi t t c aừ ế ợ ẽ ướ ẫ ế ừ ủ ế ừ ủ
b n.ạ Nh v y cùng trong m t kho ng th i gian, tôi d y phân hóa đc các emư ậ ộ ả ờ ạ ượ
h c sinh c a l p. N u em nào hi u, nh lu t chính t thì các em vi t đúng,ọ ủ ớ ế ể ớ ậ ả ế
nhanh (vi t đc hai t ), còn n u em nào vi t đúng nh ng ch vi t đc m tế ượ ừ ế ế ư ỉ ế ượ ộ
t c a mình thôi thì đng viên các em. Tuy nhiên cũng có nhi u em vi t sai lu từ ủ ộ ề ế ậ
chính t VD: g ; ghà gô … Khi g p l i sai ph bi n nh v y, bu c giáo viênả ẹ ặ ỗ ổ ế ư ậ ộ
c n s a l i chung cho các em và giúp các em hi u v lu t chính t . Khi chiaầ ử ỗ ể ề ậ ả
theo s ch n, l nh v y s giúp các em phát huy tính đc l p suy nghĩ c a cácố ẵ ẻ ư ậ ẽ ộ ậ ủ
em, tránh tr ng h p nhìn bài c a nhau và phát huy hi u qu đc d y phânườ ợ ủ ệ ả ượ ạ
hóa nh yêu c u t ch c l p h c hi n nay.ư ầ ổ ứ ớ ọ ệ
T đy giáo viên đã giúp các em ghi nh (có đi m t a) v lu t chính từ ậ ớ ể ự ề ậ ả
âm đu gh (ngh) khi vi t. Sau này đn khi d y v n, tôi ch vào âm gh và l nh:ầ ế ế ạ ầ ỉ ệ
hãy đc lu t chính t âm “gh” thì t t c các em đã quen đc: âm g (g ) đngọ ậ ả ấ ả ọ ờ ứ
tr c âm e, âm ê, âm I và các v n có âm e, âm ê, âm I đng đu v n, đc vi tướ ầ ứ ầ ầ ượ ế
b ng âm g (kép – gh) hay v i âm ngh cũng v y.ằ ờ ớ ậ
e e
* gh: ê * ngh ê
i i
* D y lu t chính t âm c/k/q.ạ ậ ả
Chính trong ph n d y âm, t bài 9 (SGKTV1) tr đi các em đc h c bàiầ ạ ừ ở ượ ọ
âm c, nh ng đn bài 20 m i h c âm k, bài 24 h c âm q (quy). Tuy c u trúcư ế ớ ọ ọ ấ
Phạm Thị Hòe - Tiểu học Hoàng Văn Thụ
5