Sáng kiến kinh nghiệm
Một số kinh nghiệm rèn kỹ
năng kể chuyện cho học sinh
lớp 2 trong phân môn
Tiếng Việt
I. SỰ CẦN THIẾT, MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC THỰC HIỆN SÁNG KIẾN.
Giáo dục tiểu học là bậc học nền tảng, đặt cơ sở ban đầu cho hệ thống giáo dục phổ
thông. Phát triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, phát triển nhân tài.
Đào tạo những con người có kiến thức văn hoá, khoa học tự chủ, sáng tạo, yêu chủ
nghĩa xã hội, sống lành mạnh, phát triển giáo dục là một trong những động lực quan
trọng thúc đẩy sự nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Mỗi môn học ở Tiểu học có vị trí
và vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách học sinh.
Môn Tiếng Việt được lồng ghép các phân môn: Tập đọc, Luyện từ và câu, Chính
tả, Tập làm văn và Kể chuyện. Kể chuyện ở Tiểu học ngoài mục đích giải trí, kích thích
hứng thú học tập, bồi dưỡng tâm hồn, trau dồi vốn sống còn nhằm phát triển năng lực trí
tuệ cho học sinh. Đồng thời mở rộng tích cực hoá vốn từ ngữ , phát triển tư duy, nâng
cao hiểu biết về đời sống góp phần hình thành nhân cách con người mới.
Nhưng làm thế nào để dạy tốt tiết kể chuyện? Làm thế nào để gây hướng thú đối
với các em? Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng kể chuyện cho học sinh Tiểu học nói
chung, học sinh lớp 2 nói riêng? Đó là một vấn đề quan trọng được các nhà giáo dục
quan tâm. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 2 bản thân tôi rất trăn trở cho chất
lượng dạy tiết kể chuyện, với mục đích rèn kĩ năng kể chuyện cho học sinh không chỉ
đọc thuộc, nhớ nội dung câu chuyện mà còn phải biết nhập vai để thể hiện được giọng
kể, nét mặt, điệu bộ, cử chỉ, phù hợp với mỗi nhân vật trong từng đoạn chuyện, trong
từng câu chuyện kể. Vậy người giáo viên cần phải có phương pháp dạy học thế nào để
hướng dẫn học sinh làm được điều này. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài này.
1 . THỰC TRẠNG.
1.1. Đối với giáo viên.
Thông qua việc dự giờ- thăm lớp, qua trao đổi với các bạn đồng nghiệp tôi
nhận thấy rằng đa số giáo viên dạy phân môn kể chuyện còn có những tồn tại sau:
- Chưa chuẩn bị các đồ dùng dạy học thường xuyên để minh hoạ cho câu chuyện
thêm sinh động.
- Giáo viên cần phải gọi các em học sinh hay rụt rè, ngại nói và diễn đạt kém lên
kể thường xuyên.
- Chưa có tranh phóng to minh họa các bài kể chuyện giáo viên sử dụng tranh thì
cũng chỉ dùng tranh phô tô ở trong sách giáo khoa cho nên không có tính khoa học và
thẩm mỹ.
1.2. Đối với học sinh.
- Như chúng ta đã biết, các câu chuyện kể trong tiết kể chuyện lớp 2 là những câu
chuyện trong bài tập đọc đầu tuần chứ không phải là những câu chuyện mới lạ được
biên soạn thành sách truyện đọc riêng như trước. Chính điều này đã giúp học sinh có
nhiều thuận lợi trong việc nhớ và thuộc nội dung câu chuyện nhưng lại hạn chế về sự
hứng thú, sự hào hứng chờ đợi và kể chuyện bởi những câu chuyện kể này đã biết.
- Bên cạnh đó, hầu hết học sinh là con em nông thôn nên vốn từ giao tiếp còn hạn
chế, chưa mạnh dạn, chưa biết dùng lời lẽ của mình thể hiện giọng của nhân vật trong
mỗi câu chuyện chưa phù hợp, chưa sáng tạo giọng kể, gần như các em học thuộc lòng
bài tập đọc ( 2 tiết) ở thứ 2.
- Khi kể chuyện trong nhóm, trước lớp, một số em yếu kém còn ngại ngùng không
dám bộc lộ khản năng của mình vì sợ các bạn cười. Vì vây, khi tổ chức kể chuyện để
bình chọn người có giọng kể hay nhất, hấp dẫn nhất,… thì đối với học sinh yếu kém là
không dám mà chỉ là những học sinh khá giỏi trổ tài mà thôi.
Từ cơ sở khoa học và thực tiễn, để khắc phục thực trạng ngay từ đầu năm học tôi
đã tập trung chăm học sinh băng mọi biện pháp kể chuyện trước đông người mạnh dạn
tự tin hơn. Trước hết tôi khảo sát chất lượng lớp 2A do tôi chủ nhiệm.
Từ kết quả trên tôi đã nghiên cứu để tìm ra những giải pháp thích hợp để tiết học
hiệu quả, nhẹ nhàng.
II. PHẠM VI TRIỂN KHAI THỰC HIỆN.
- Tại lớp 2A
-“Một số kinh nghiệm rèn kỷ năng kể chuyện cho học sinh lớp 2 trong phân môn kể
chuyện”áp dụng trong giờ dạy phân môn Tiếng Việt triển khai trong trường nói chung
khối 2 nói riêng.Và áp dụng được cho tất cả các trường Tiểu học.
III. MÔ TẢ SÁNG KIẾN:
* Một số biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho học sinh lớp 2
1.Tự nghiên cứu và tìm hiểu tâm lý học sinh.
- Học sinh tiểu học còn mang tính tư duy cụ thể trực quan, nó được chuyển dần từ
cụ thể trực quan sang trìu tượng, khái quát. Vì thế khi dạy giáo viên cần chú ý đến trực
quan.
- Suốt những năm ở tiểu học, nếu các em được nghe và học kể chuyện đầy đủ thì
các em được bồi dưỡng nhận thức, tình cảm, được làm giàu vốn từ ngữ và phát triển tư
duy, đặc biệt là tư duy hình tượng. Ta thấy phân môn kể chuyện trở nên đa dạng và
phong phú. Dạy tốt kể chuyện, rèn kĩ năng kể chuyện tốt ở các em, giáo viên sẽ tạo điều
Sĩ Số Học sinh kể tốt Học sinh biết kể. Học sinh chưa biết
kể.
Đầu năm: 26
03 10 13
kiện tốt cho sự phát triển năng khiếu ở học sinh tạo điều kiện ươm mầm cho những
nhân tài mai sau.
2. Nghiên cứu đặc trưng bộ môn kể chuyện.
Tiết kể chuyện như tên gọi là đặc trưng kể chứ không phải đọc hay là giảng, là làm
bài tập. Khi dạy người giáo viên phải biết hướng dẫn các em kể lại bằng ngôn ngữ, cử
chỉ, điệu bộ. Biết vận dụng vào các tranh vẽ để nhớ lại nội dung từng đoạn của câu
chuyện. Do kể chuyện có tính chất tổng hợp nên tiết kể chuyện yêu cầu các em rèn
luyện.
+ Kỹ năng ghi nhớ.+ Kỹ năng kể chuyện và kỹ năng nói trước đông người.+ Kỹ
năng đóng vai theo nội dung truyện.
Trong các kỹ năng tôi đã nêu thì kỹ năng kể chuyện là một kỹ năng có tính chất
tổng hợp của kỹ năng nói và kỹ năng diễn cảm. Muốn nói, muốn viết, khi nói, khi viết
phải diễn tả ý của mình sao cho trung thành, sáng sủa, chặt chẽ, chính xác và hay.
3. Một số kinh nghiệm cụ thể của giáo viên đứng lớp.
Luyện kỹ năng kể lại câu chuyện diễn cảm là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, nó
vừa hình thành những phẩm chất, nhân cách vừa góp phần phát triển tư duy, ngôn ngữ,
đạo đức, thẩm mỹ cho học sinh.
3.1. Tổ chức cho học sinh khởi động vào đầu tiết học.
Vào bài bằng hình thức khởi động vừa tạo không khí dễ chịu giữa cô và trò, vừa
khơi dậy những kiến thức có sẵn của học sinh có liên quan cần thiết đến câu chuyện sắp
kể . Giáo viên chỉ cần cho học sinh làm khởi động đơn giản như trò chơi " Xem hành
động đoán nhân vật": Ví dụ: Dạy tiết kể chuyện " Bím tóc đuôi sam" tuần 8.
- Giáo viên cho HS 1 làm động tác đang ngồi khóc; HS 2 làm động tác kéo bím tóc
của bạn ; HS 3 làm động tác an ủi HS 1.
