Kinh tế vi mô - Bài số 2a

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

156
lượt xem 60
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo môn kinh tế vi mô gồm 12 bài giảng dành cho sinh viên khoa kinh tế , tài liệu này là bài giảng số 2 nói về Hoạch toán thu nhập quốc gia và cán cân thanh toán

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kinh tế vi mô - Bài số 2a

HAÏCH TOAÙN THU NHAÄP QUOÁC GIA VAØ CAÙN CAÂN THANH TOAÙN Muïc ñích: Cung caáp döõ lieäu cho phaân tích kinh teá vó moâ Cung caáp thoâng tin cho vieäc ñaùnh giaù caùc chính saùch kinh teá Cung caáp caùc chæ tieâu cho vieäc kieåm tra caùc quaù trình kinh teá So saùnh quoác teá 9/19/2007 QUANG HUNG 1 I. KHU VÖÏC SAÛN XUAÁT 9/19/2007 QUANG HUNG 2 1
MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA CÔ BAÛN Löu löôïng (flow) vaø tích löôïng(stock) – Löu löôïng: söï thay ñoåi giaù trò cuûa moät ñaïi löôïng trong moät khoaûng thôøi gian – Tích löôïng: giaù trò cuûa moät ñaïi löôïng tích luyõ taïi moät thôøi ñieåm Voán (capital) – khoái löôïng maùy moùc, thieát bò, löôïng toàn kho vaø caùc nguoàn löïc khaùc cuûa saûn xuaát Khaáu hao (depreciation) – giaù trò hao moøn maùy moùc, thieát bò trong quaù trình saûn xuaát 9/19/2007 QUANG HUNG 3 MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VAØ ÑÒNH NGHÓA CÔ BAÛN Haøng hoaù (goods) vaø dòch vuï (services) – Haøng hoaù laø keát quaû cuûa saûn xuaát döôùi daïng saûn phaåm höõu hình vaø coù theå döï tröõ ñöôïc. – Dòch vuï laø saûn phaåm voâ hình khoâng theå döï tröõ ñöôïc Saûn xuaát (production) – hoaït ñoäng coù muïc ñích cuûa con ngöôøi nhaèm taïo ra thu nhaäp Saûn löôïng (output), thu nhaäp (income) vaø chi tieâu (expenditure) – Saûn löôïïng laø löôïng haøng hoaù vaø dòch vu cuoái cuøngï ñöôïc saûn xuaát ra trong neàn kinh teá – Thu nhaäp laø soá tieàn maø ch caùc yeáu toá saûn xuaát (lao ñoäng, voán, ñaát ñai) nhaän ñöôïc do h cung c p d ch v yeáu toá saûn xuaát 9/19/2007 QUANG HUNG 4 2
MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VAØ ÑÒNH NGHÓA CÔ BAÛN Soá goäp (gross) vaø soá roøng (net) – Soá goäp : ño löôøng tröôùc khi khaáu hao – Soá roøng : ño löôøng sau khi khaáu hao Noäi ñòa (domestic) vaø Quoác gia (national) – Noäi ñòa: hoaït ñoäng sx trong laõnh thoå cuûa moät nöôùc – Quoác gia: hoaït ñoäng sx cuûa coâng daân moät nöôùc Giaù thò tröôøng (market price) vaø giaù yeáu toá (factor cost) – Giaù thò tröôøng: giaù ñöôïc traû bôûi ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng – Giaù yeáu toá :phaûn aùnh toaøn boä chi thanh toaùn cho yeâu toá saûn xuaát tham gia vaøo quaù trình saûn xuaát. – Cheânh leäch giöõa giaù thò tröôøng vaø giaù yeáu toá laø thueá giaùn thu 9/19/2007 ng roø QUANG HUNG 5 MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VAØ ÑÒNH NGHÓA CÔ BAÛN Giaù trò danh nghóa (nominal) vaø giaù trò thöïc (real) – Giaù trò danh nghóa: giaù trò ñöôïc tính baèng giaù hieän haønh – Giaù trò thöïc: giaù trò ñöôïc tính theo giaù cuûa moät naêm choïn laøm goác ( (goïi laø naêm cô sôû) Haøng hoaù cuoái cuøng (final goods) & Saûn phaåm trung gian (intermidiate goods) – Haøng hoaù cuoái cuøng: ñöôïc baùn cho ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng. – Saûn phaåm trung gian: nhaäp löôïng ñeå saûn xuaát ra haøng hoaù cuoái cuøng Chuyeån giao (transfer payments) – giao dòch moät chieàu nhö trôï caáp thaát nghieäp, vieän trôï khoâng hoaøn laïi... 9/19/2007 QUANG HUNG 6 3
MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA SAÛN LÖÔÏNG, THU NHAÄP VAØ CHI TIEÂU Y=W+i+R+Π X Td Te H G F R Tr G C M CM Sp I 9/19/2007 QUANG HUNG 7 TOÅNG SAÛN PHAÅM TRONG NÖÔÙC Toång saûn phaåm trong nöôùc ( GDP) – giaù trò haøng hoaù vaø dòch vuï cuoái cuøng ñöôïc saûn xuaát ra trong laõnh thoå cuûa moät quoác gia trong moät naêm GDP chæ tính – giaù trò haøng hoaù vaø dòch vuï cuoái cuøng khoâng bao goàm saûn phaåm trung gian. – giaù trò haøng hoaù vaø dòch vuï saûn xuaát ra trong moät giai ñoaïn – giaù trò haøng hoaù vaø dòch vuï saûn xuaát ra trong laõnh thoå cuûa moät nöôùc baát chaáp ai sôû höõu 9/19/2007 QUANG HUNG 8 4
CHÆ SOÁ ÑEÀU CHÆNH GDP Chæ soá ñieàu chænh GDP (GDP deflator) Chæ soá ñieàu chænh = GDP danh nghóa GDP GDP thöïc 9/19/2007 QUANG HUNG 9 SAÛN XUAÁT VAØ SÖÛ DUÏNG Söû duïng Saûn xuaát – Chi tieâu tieâu duøng cuûa GDP hoä gia ñình (C) – VA noâng nghieäp – Tôûng ñaàu tö (I ) – VA coâng nghieäp – Chi tieâu tieâu duøng chính – VA dòch vuï phuû (G ) – Xuaát khaåu roøng (NX ) 9/19/2007 QUANG HUNG 10 5
CAÙC CHÆ TIEÂU ÑO LÖÔØNG THU NHAÄP KHAÙC Toång thu nhaäp quoác gia (GNI) – Laø toång thu nhaäp maø coâng daân moät nöôùckieám ñöôïc Chuù yù – GNI bao goàm caû phaàn thu nhaäp do coâng daân moät nöôùc taïo ra treân laõnh thoå cuûa nöôùc khaùc – GNI khoâng bao goàm phaàn thu nhaäp cuûa coâng daân nöôùc ngoaøi taïo ra treân laõnh thoå cuûa nöôùc sôû taïi – Cheânh leäch giöõa GNI vaø GDP chính laø khoaûn thu nhaäp roøng töø nöôùc ngoaøi (NFP) GNI = GDP + NFP. 9/19/2007 QUANG HUNG 11 SAÛN XUAÁT VAØ HÌNH THAØNH THU NHAÄP Hình thaønh thu nhaäp Saûn xuaát – Thueá giaùn thu GDP – Khaáu hao tö baûn GNI = GDP + NFP – Thu nhaäp lao ñoäng – Thu nhaäp tö baûn (tieàn traû laõi vay, tieàn thueâ taøi saûn, lôïi nhuaän) 9/19/2007 QUANG HUNG 12 6
CAÙC CHÆ TIEÂU ÑO LÖÔØNG THU NHAÄP KHAÙC Thu nhaäp quoác gia roøng ( NNI) – Toång thu nhaäp cuûa coâng daân moät nöôùc nöôùc khoâng bao goàm khaáu hao tö baûn NNI = GNI - De. De laø khaáu hao tö baûn Thu nhaäp quoác gia (NI) – thu nhaäp maø chuû sôû höõu caùc yeáu toá saûn xuaát nhaän ñöôïc. NI = NNI - Te NI = W + i + R + Π+NFP 9/19/2007 QUANG HUNG 13 CAÙC CHÆ TIEÂU ÑO LÖÔØNG THU NHAÄP KHAÙC Thu nhaäp caù nhaân (PI) – phaàn thu nhaäp cuûa hoä gia ñình vaø caùc doanh nghieäp caù theå nhaän ñöôïc. PI= NI-(Lôïi nhuaän coâng ty + Phí baûo hieåm xaõ hoäi) +Tieàn laõi roøng + Coå töùc + Chuyeån giao cuûa chính phuû cho caù nhaân 9/19/2007 QUANG HUNG 14 7
CAÙC CHÆ TIEÂU ÑO LÖÔØNG THU NHAÄP KHAÙC Thu nhaäp khaû duïng caù nhaân (DI) – thu nhaäp maø hoä gia ñình coù theå söû duïng ñeå tieâu duøng hoaëc ñeå tieát kieäm DI = PI - thueá caù nhaân (Thueá caù nhaân bao goàm caùc loaïi thueá tröïc thu nhö thueá thu nhaäp caù nhaân, thueá taøi saûn vaø leä phí) Tieát kieäm quoác gia (GNS) – phaàn coøn laïi cuûa GNI sau khi ñaõ tröø ñi chi tieâu tieâu duøng GNS = GNI - C- G 9/19/2007 QUANG HUNG 15 CAÙC CHÆ TIEÂU ÑO LÖÔØNG THU NHAÄP KHAÙC Tieát kieäm trong nöôùc (GDS) – phaàn coøn laïi cuûa GDP sau khi tröø ñi chi tieâu tieâu duøng GDS = GDP -C-G Tieát kieäm tö nhaân (SP) – phaàn coøn laïi cuûa GDP sau khi tröø ñi chi tieâu tieâu duøng vaø ñoùng thueá cho chính phuû Sp = GDP – C – T Tieát kieäm chính phuû (SG) – SG = T - G 9/19/2007 QUANG HUNG 16 8
ÑO LÖÔØNG MÖÙC NHAÂN DUÏNG Löïc löôïng lao ñoäng bao goàm – nhöõng ngöôøi trong ñoä tuoåi lao ñoäng – nhöõng ngöôøi ñang coù vieäc laøm hoaëc ñang tìm vieäc Thaát nghieäp bao goàm – nhöõng ngöôøi trong löïc löôïng lao ñoäng – hieän thôøi khoâng coù vieäc laøm vaø ñang tìm kieám vieäc laøm Tyû leä tham gia löïc löôïng lao ñoäng Tyû leä tham gia = Löïc löôïng lao ñoäng Soá ngöôøi trong ñoä tuoåi lao ñoäng Tyû leä thaát nghieäp Tyû leä thaát nghieäp = Soá thaát nghieäp Löïc löôïng lao ñoäng 9/19/2007 QUANG HUNG 17 III. KHU VÖÏC NGAÂN SAÙCH 9/19/2007 QUANG HUNG 18 9
BAÛNG CAÂN ÑOÁI TAØI CHÍNH CHÍNH PHUÛ Thu Chi Chi thöôøng xuyeân Thu thöôøng xuyeân Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn Thu voán Taøi trôï Trong nöôùc Nöôùc ngoøai 9/19/2007 QUANG HUNG 19 MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA Tieát kieäm chính phuû – Sg= T – G – T: thu thöôøng xuyeân – G: Chi thöôøng xuyeân Thaâm huït ngaân saùch – DEF = Sg - Ig DEF: thaâm huït ngaân saùch – Ig: Chi tieâu ñaàu tö vaø phaùt trieån cuøa chính phuû 9/19/2007 QUANG HUNG 20 10
MOÄT SOÁ MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA Taøi trôï cho thaâm huït ngaân saùch – DEF = ∆NDCg + Dg + BRWg + NTRg – Dg: vay nöôùc ngoøai – ∆NDCg: tieàn teä hoùa thaâm huït – BRWg: vay trong nöôùc – NTRg: Vieän trôï cuûa nöôùc ngoøai 9/19/2007 QUANG HUNG 21 II. KHU VÖÏC TIEÀN TEÄ 9/19/2007 QUANG HUNG 22 11
II.1 BAÛNG CAÂN ÑOÁI CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI Taøi saûn coù Taøi saûn nôï Taøi saûn coù ngoïai teä roøng Tieàn gôûi Döï tröõ Tieàn gôûi khoâng kyø haïn (DD) Döï tröõ baét buoäc (RR) Tieàn gôûi kyø haïn vaø tieát kieäm (TD) Tieàn gôûi baèng ngoïai teä (FD) Döï tröï vöôït möùc (ER) Tín duïng trong nöôùc Nôï ngaân haøng trung öông Cho chính phuû vay Nôï khaùc Cho khu vöïc tö nhaân vay Voán chuû sôû höõu Caùc taøi saûn khaùc 9/19/2007 QUANG HUNG 23 BAÛNG CAÂN ÑOÁI CUÛA NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG Taøi saûn coù Taøi saûn nôï Taøi saûn coù ngoïai teä roøng Tieàn phaùt haønh (NFAB) Löu thoâng ngoøai ngaân haøng (C) Trong ngaân haøng (R) Taøi saûn coù trong nöôùc (NDAB) Cho chính phuû vay (NDCBG) Tieàn gôûi cuûa caùc ngaân haøng Cho ngaân haøng thöông maïi vay (DCBCOB) thöông maïi Caùc taøi saûn khaùc (OINB) MB = NFAB +NDCBG +DCBCOB+OINB 9/19/2007 QUANG HUNG 24 12
II.3 MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA Cơ s ti n – MB = C+ R – C laø löôïng tieàn löu haønh – R là d tr trong h th ng ngân hàng 9/19/2007 QUANG HUNG 25 MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA Cơ s ti n – MB = NFAB+NDAB – MB =NFAB+NDCBG+NDCBb+OINB – NFAB là tài s n ròng nư c ngòai trong ngân hàng trung ương – NDAB là tài s n ròng trong nư c trong ngân hàng trung ương – NDCBG là lư ng cho vay c a ngân hàng trung ương ñ n chính ph – DCBb là lư ng cho vay ngân hàng trung ương ñ n ngân hàng thương m i – OINB là các b ph n khác c a ngân hàng trung ương 9/19/2007 QUANG HUNG 26 13
BAÛNG CAÂN ÑOÁI CUÛA HEÄ THOÁNG NGAÂN HAØNG Taøi saûn coù Taøi saûn nôï Taøi saûn coù ngoïai teä roøng (NFA) Tieàn roäng (M2) Taøi saûn coù trong nöôùc (NDA) Tieàn tieâu chuaån (M1) Cho chính phuû vay roøng (NDCG) Tieàn trong löu thoâng (C) Cho khu vöïc tö nhaân vay roøng (NDCp) Tieàn gôûi khoâng kyø haïn (DD) Caùc taøi saûn khaùc (OIN) Tieàn gôûi kyø haïn vaø tieát kieäm (TD) M2 = NFA + NDA + OIN 9/19/2007 QUANG HUNG 27 MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA Ti n tiêu chu n – M1=C+ DD – C là ti n m t lưu hành ngòai ngân hàng – DD là lư ng ti n g i không kỳ h n 9/19/2007 QUANG HUNG 28 14
MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA Ti n m r ng – M2 = M1+ Bán ti n t – M2 = C+DD +TD + FD – TD là lư ng ti n g i kỳ h n và ti n ti t ki m – FD là lư ng ti n g i b ng ng ai t 9/19/2007 QUANG HUNG 29 MOÄT SOÁ ÑÒNH NGHÓA Ti n r ng – M2=NFA + NDCG +NDCP+OIN – NFA laø löôïng taøi saûn nöôùc ngoøai roøng – NDCG là lư ng cho vay ròng c a h th ng ngân hàng ñ n chính ph – NDCG là lư ng cho vay ròng c a h th ng ngân hàng ñ n khu v c tư nhân – OIN là các b ph n tài s n khác c a h th ng ngân hàng 9/19/2007 QUANG HUNG 30 15
ÑO LÖÔØNG SÖÏ THAY ÑOÅI TRONG GIAÙ CAÛ Laïm phaùt – söï gia taêng lieân tuïc möùc giaù toång quaùt trong neàn kinh teá Chuù yù – laïm phaùt theå hieän söï gia taêng cuûa möùc giaù caû toång quaùt chöù khoâng phaûi söï gia taêng giaù cuûa moät hoaëc moät nhoùm haøng hoaù – laïm phaùt theå hieän söï taêng giaù lieân tuïc chöù khoâng phaûi taêng moät laàn. Thí duï, caûi caùch rhueá laøm taêng giaù khoâng goïi laø laïm phaùt 9/19/2007 QUANG HUNG 31 ÑO LÖÔØNG SÖÏ THAY ÑOÅI TRONG GIAÙ CAÛ Laïm phaùt – suaát taêng chæ soá gía tieâu duøng (CPI) hoaëc chæ soá ñieàu chænh GDP (GDP deflator) Tyû leä laïm phaùt = Chæ soá giaù naêm (t) -Chæ soá giaù naêm (t-1) Chæ soá giaù naêm (t-1) 9/19/2007 QUANG HUNG 32 16
PH N ÁNH GIÁ SINH H AT Chæ soá giaù tieâu duøng (chæ soá Laspeyres) – tyû soá giöõa giaù caû cuûa moät “roå haøng hoùa”ù maø ngöôøi tieâu duøng tieâu bieåu muoán mua năm hi n hành so vôùi giaù caû cuûa cuøng “roå haøng hoaù” ñoù ôû vaøo naêm cô sôû 9/19/2007 QUANG HUNG 33 CH S GIÁ TIÊU DÙNG VI T NAM “R hàng hóa” : 494 m t hàng Năm g c : 2005 Chu kỳ xem xét l i “r hàng hóa”: 5 năm Công th c tính: Công th c Laspeyres Công b ch s giá: công b ngày 22 hàng tháng 9/19/2007 QUANG HUNG 34 17
CH S GIÁ TIÊU DÙNG VI T NAM Quy n s : Hàng ăn và d ch v ăn u ng (42,85%); ð u ng và thu c lá (4,56%); May m c, mũ nón và giày dép(7,21%); Nhà , ñi n nư c, ch t ñ t và VLXD (9,99%); Thi t b và ñ dùng gia ñình (8,62%); Giao thông, bưu chính vi n thông (9,04%); Giáo d c (5,41%); Văn hóa, gi i trí và du l ch (3,59%); Hàng hóa và d ch v khác (3,31%) 9/19/2007 QUANG HUNG 35 PH N ÁNH GIÁ SINH H AT Coù 3 khaùc bieät cô baûn giöõa CPI vaø ch s ñi u ch nh GDP – CPI chæ phaûn aùnh giaù haøng tieâu duøng trong khi ch s ñi u ch nh GDP phaûn aùnh giaù cuûa taát caû haøng hoaù ñöôïc saûn xuaát – Ch s ñi u ch nh GDP chæ phaûn aùnh giaù haøng hoaù saûn xuaát trong nöôùc, trong kih CPI phaûn aùnh caû giaù haøng tieâu duøng nhaäp khaåu – CPI gaùn quy n soá coá ñònh cho giaù cuûa caùc haøng hoaù khaùc nhau (chæ soá Laspeyres) trong khi ñoù ch s ñi u ch nh GDP gaùn cho chuùng nhöõng quy n soá thay ñoåi theo thôøi gian (chæ soá Paasche). 9/19/2007 QUANG HUNG 36 18
PH N ÁNH GIÁ SINH H AT CPI coù khuynh höôùng phoùng ñaïi möùc taêng giaù caû sinh hoaït – Ngöôøi tieâu duøng thay theá haøng hoaù vaø dòch vuï coù giaù reû hôn – CPI khoâng phaûn aùnh hoaøn toaøn söï caûi tieán chaát löôïng haøng hoaù – Giaù cuûa haøng hoaù môùi ñöa vaøo thò tröôøng haï raát nhanh Ch s i u ch nh GDP coù khuynh höôùng ñaùnh giaù thaáp söï taêng giaù sinh hoaït – Khoâng phaûn aùnh söï giaûm suùt phuùc lôïi do thay theá hàng hóa 9/19/2007 QUANG HUNG 37 IV. KHU VÖÏC BEÂN NGOØAI 9/19/2007 QUANG HUNG 38 19
CHU CHUYEÅN DOØNG TIEÀN TRONG NEÀN KINH TEÁ MÔÛ Y NFP X T G H G F R NTR C I M S CM ∆NFA CB ∆FR 9/19/2007 QUANG HUNG 39 CAÙN CAÂN THANH TOÙAN Caùn caân thanh toaùn laø baùo caùo ghi cheùp nhöõng giao dòch cuûa moät nöôùc vôùi caùc nöôùc khaùc treân theá giôùi – Ñoái töôïng giao dòch : haøng hoùa, dòch vuï, taøi saûn thöïc, taøi saûn taøi chính vaø caùc khoûan chuyeån giao – Taùc nhaân giao dòch: caù nhaân, doanh nghieäp thöôøng truù vaø chính phuû – Giao dòch taïo ra caùc khoûan thanh toùan (luoàng tieàn ra) vaø khoûan nhaän ñöôïc (luoàng tieàn vaøo) cuûa moät nöôùc. 9/19/2007 QUANG HUNG 40 20