Kỹ thuật sản xuất cá tra cá ba sa

Chia sẻ: Phung Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

73
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ao nuôi nên chon đào ỏ những nới đất thịt và ít bị nhiễm phèn, nên gần nhà để tiện chăm sóc và bảo vệ. Ao nuôi có diện tích ít nhất 500m, ao nuôi vỗ cá ba sa bố mẹ nên có diện tích lớn hơn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ thuật sản xuất cá tra cá ba sa

Ao nuôi cá nên ch n ào nh ng nơi t th t và ít b nhi m phèn, nên g n nhà ti n chăm sóc và b o v . Ao nuôi v cá tra có di n tích ít nh t 500 m2, ao nuôi v cá ba sa b m nên có di n tích l n hơn, ph i t 1000 m2 tr lên, sâu m c nư c t 1,5 -3 m. Nhi t nư c ao thích h p t 26- 300C, pH thích h p t 7-8, hàm lư ng oxy hòa tan t 2mg/l tr lên. 1. Nuôi v thành th c cá b m 1.1. Ao nuôi v cá b m Ao nuôi cá nên ch n ào nh ng nơi t th t và ít b nhi m phèn, nên g n nhà ti n chăm sóc và b o v . Ao nuôi v cá tra có di n tích ít nh t 500 m2, ao nuôi v cá ba sa b m nên có di n tích l n hơn, ph i t 1000 m2 tr lên, sâu m c nư c t 1,5 -3 m. Nhi t nư c ao thích h p t 26- 0 30 C, pH thích h p t 7-8, hàm lư ng oxy hòa tan t 2mg/l tr lên. Nhìn chung ao càng r ng, thóang càng t o không gian h at ng th ai mái cho cá. Ao r ng thì gi ư c s n nh c a các y u t môi trư ng nh t là nh ng khi th i ti t thay i. Ao r ng và thóang s d dàng t o ư c s i lưu gi a các t ng nư c và các khu v c trong ao, i u hòa lư ng khí oxy hòa tan trong nư c giúp cho cá sinh trư ng và phát tri n thu n l i, thành th c d dàng và ch t lư ng s n ph m sinh d c t t. M ts a phương, nhi u h có ao nuôi v cá tra b m v i di n tích nh hơn 500 m2, vì v y các y u t th y lý hoá trong ao bi n i nhi u, d n n t l thành th c cũng như s c sinh s n c a cá b m u kém, ch t lư ng tr ng và tinh d ch không t t, t l s ng c a cá b t th p. Ð sâu c a ao cũng ph i h p lý t o thêm không gian h at ng cho cá. Ao sâu thư ng gi ư c nhi t n nh hơn ao c n . Nhưng ao qúa sâu cũng không t t, vì ao sâu có nh hư ng t i ch t lư ng công trình, ng th i l p nư c dư i áy ao ít ư c trao i, ch t l ng ng nhi u, nhi t th p, lư ng oxy hòa tan th p nên không thu n l i cho cá. Ao ph i ư c xây d ng g n ngu n c p nư c, g n sông ho c kênh mương d dàng và ch ng l y nư c cho ao. Ngu n nư c c p cho ao ph i ch ng, s ch, không b ô nhi m b i nư c th i sinh ho t hay nư c th i công nghi p, hoá ch t. Nư c b nhi m chua phèn ho c ki m quá u không t t. Nư c có ch a các kim l ai n ng thì d gây c cho cá. Ðáy ao không nên có nhi u bùn, vì d làm ô nhi m và gây b nh cho cá. N u áy ao cát, th m th u l n và d b s t l , khó gi ư c nư c ao. B ao ph i ch c ch n, không l m i rò r , chi u cao b ph i cao hơn m c nư c cao nh t trong năm phòng ng p vào mùa nư c lũ. Mái b c n d c thoai tho i 30-400 tránh s t l . Ao ph i có c ng c p và c ng thoát gi m c nư c n nh cũng như c p và tháo nư c d dàng khi c n thi t. Ðáy ao ph i b ng ph ng và hơi nghiêng v phía c ng thóat v i d c kh ang 0,3-0,4%. Nên gi m t ao thoáng ãng, không tán cây l n che khu t m t ao Trư c khi th cá b m nuôi v , ph i ti n hành các công vi c chu n b và c i t o l i ao: tát ho c tháo c n nư c ao, b t h t cá t p, cá d , vét b t bùn áy (ch nên l p bùn dày 20-25 cm). D n s ch c , ch t b t các tán cây che khu t quanh b ao, p l i nh ng ch s t l và hang h c cua, r n, ch, chu t.Ð di t cá t p và nh t là cá d trong ao, ta thư ng dùng r cây thu c cá (Derris), c 1kg r cây thu c cá dùng cho 100m3 nư c, ngâm nư c 8-10 gi r i p d p ho c giã nát r i v t l y nư c và t t u kh p ao vào lúc tr i n ng. Ch t Rotenon có trong r cây thu c cá s di t h t m i cá t p và cá d còn sót l i trong ao. Sau khi di t t p, dùng vôi b t r i u áy và mái b v i lư ng vôi t 7-10 kg/100m2. Phơi n ng áy ao 1-2 ngày và cho nư c vào ao t t qua lư i ch n l c, khi m c nư c cao t yêu c u thì ti n hành th cá b m . 1.2. Bè nuôi v cá b m Cá b m sinh s n cũng ư c nuôi trong bè: Bè nuôi cá b m cũng gi ng như bè nuôi cá th t. Th c t cho th y khi nuôi cá b m trong bè thì t l thành th c cũng như ch t lư ng s n ph m sinh d c u r t t t. Bè t trên sông nư c lưu thông, nh dòng nư c ch y thư ng xuyên, cung c p y oxy và môi trư ng s ch, không b ô nhi m b i các ch t th i c a cá, các y u t th y lý hoá khác c a nư c sông n nh nên r t thu n l i cho i s ng và phát d c c a cá. 1
a- C u t o bè nuôi cá V t li u óng bè ch y u là các lo i g t t, ch u nư c và lâu m c như g sao, vên vên, căm xe, chò. Hi n nay còn có lo i bè b ng ch t li u m i như composite, inox, có nơi ang th nghi m dùng ch t béton polystirène. V t li u ph i m b o yêu c u d làm v sinh, d kh trùng và không gây nhi m cho cá nuôi. Bè ư c óng theo d ng kh i h p ch nh t, g m khung bè, m t bè, hông bè, u bè, áy bè, ph n n i và neo bè. Ph n n i (phao nâng bè) có th làm b ng thùng phuy, thùng g , h p s t, thùng nh a, ng PVC. Kích thư c bè ph bi n các t nh ÐBSCL là 6 x 3 x 3m ho c 8 x 5 x 3m, sâu nư c t 2,5-3 m, th tích trung bình m t bè kho ng trên dư i 100m3 . Trên bè có thêm các công trình ph c v sinh ho t, s n xu t, nơi ch bi n th c ăn, nhà kho, nơi ngh ngơi. Bè ư c c nh b ng neo 4 góc, dây neo ư c bu c vào tr neo áy hay b ng m neo. b- V trí t bè Bè ư c t n i và neo c nh t i m t v trí thu n l i trên sông, g n b , d c theo dòng nư c ch y, nơi có dòng ch y th ng và liên t c, cách b ít nh t 10m, lưu t c 0,2-0,5m/giây, m c nư c sông tương i i u hoà. M t bè ph i n i cao hơn m c nư c sông 0,3-0,5m, áy bè cách áy sông ít nh t 0,5 m vào lúc nư c ròng. Nơi t bè không nh hư ng n giao thông trên sông, ch ư c t nh ng khúc sông có chi u r ng m t sông lúc m c nư c th p nh t t 70 m tr lên. Nư c sông nơi t bè không b nh hư ng tr c ti p nư c phèn, m n và không thay i t ng t. Ngu n nư c lưu thông s ch, không ô nhi m, xa các c ng nư c th i. Tránh nơi lu ng nư c ng m, b i t , xói l , nơi có nhi u rong c , nơi dòng nư c có quá nhi u phù sa. Ngoài ra cũng c n chú ý n v trí thu n ti n giao lưu, g n các tr c l giao thông giúp cho v n chuy n th c ăn, i l i d dành thu n l i. Khi ch n v trí t bè cũng ph i xem xét và cân nh c h p lý các i u ki n trên quy t nh chính xác vì vi c di chuy n bè r t khó khăn, t n kém cũng như s nh hư ng n k t qu nuôi v . Trư c khi th cá nuôi v ph i d n v sinh bè, phun t y trùng bè b ng formol v i n ng 30 ppm (ppm=mg/lít). Ph i xem xét, ki m tra và tu s a b sung hoàn ch nh t t c các chi ti t c a bè, thay các ph n ván hư m c, lư i ch n . 1.3. L a ch n cá b m nuôi v Có th ch n cá nưôi làm cá h u b t nh ng àn cá th t nuôi trong ao ho c trong bè. Ðàn h u b ư c nuôi n năm th hai thì l a nh ng cá th t t nh t làm àn cá b m chính th c. Ch n nh ng con kh e m nh, ngo i hình cân i, hoàn ch nh không b d hình, di t t, tr ng lư ng c a cá tra và ba sa t 3 - 4 kg, có tu i t 3 năm tr lên và nên l a ch n u nhau v quy c . Nh ng cá kh e và th tr ng l n s thành th c t t, h s thành th c và s c sinh s n cao (có nhi u tr ng). Không nên ch n cá quá nh ưa vào nuôi v , vì cá nh s có ch t lư ng s n ph m sinh d c s kém. Nên ch n nh ng cá có ngu n g c xa nhau, c a nhi u àn cá th t các ao khác nhau nh m tránh s c n huy t, vì x y ra c n huy t s làm gi m s c s ng c a các th h con cháu v sau, chúng s ch m l n, nhi u cá th b d hình, s c kháng v i b nh t t kém. M t nuôi v cá b m như sa : v i cá tra nuôi v trong ao nên th 1 kg cá b m trong 5 m3 nư c, cá ba sa thì 1 kg b m trong 10m3 nư c. N u nuôi v trong bè thì th cá tra 5 -7 kg/m3, cá ba sa 3-4 kg/ m3. Có th nuôi chung cá c, cái trong m t ao ho c bè, t l nuôi c/cái là 1/1. Ð theo dõi ư c ch t ch và chính xác t ng cá th , nên dùng bi n pháp ánh s cho cá. V i cá tra và ba sa do có ph n m t trên xương s c a u khá r ng nên có th dùng que nh n u ánh d u th t cá b m lên ó. Dùng s La mã ánh s cho cá cái, s r p cho cá c. M i l n kéo cá ki m tra s ghi l i ư c tình tr ng và m c phát d c theo úng th t t ng con cá b m ã ư c ánh s . Sau ó c kho ng 2-3 tháng nên g ch l i s cũ tránh tình tr ng l n l n do s b m . 2
Có th dùng th eo s cho cá ho c ánh d u b ng th t n u có i u ki n (vì d u t r t t, thư ng ch dùng cho vi c ánh d u trong nghiên c u ch n gi ng). Khi cá ã thành th c và phân bi t rõ c cái thì ta c t luôn vây m c a cá c, bi n pháp này giúp cho nh n bi t cá c r t nhanh và chính xác. Vây m c a cá m c l i r t ch m và có th hai năm m i ph i c t l i m t l n. Lúc này s ánh d u trên u cá c giúp cho bi t tình tr ng phát d c, như cá ã có tinh d ch hay chưa, có nhi u hay ít. 1.4. Mùa v , th i gian nuôi v và sinh s n M i năm sau khi k t thúc mùa sinh s n nhân t o, àn cá b m ư c ưa vào nuôi h i s c, sau ó ph i ư c ki m kê, ánh giá và ch n l c chu n b nuôi v cho mùa sinh s n ti p theo. Tùy theo nhi m v , yêu c u th trư ng, cũng như năng l c và cơ s v t ch t c a t ng cơ s , t ng tr i gi ng tính toán s lư ng cá b m nuôi v cho phù h p. Ð i v i cá tra, các t nh Nam b mùa v nuôi v b t u t tháng 10-11 năm trư c, các t nh mi n Trung (t Ðà n ng tr vào) th i gian b t u nuôi có th ch m hơn kho ng m t tháng. Các t nh mi n B c do nh hư ng th i ti t l nh mùa ông nên nuôi v ph i mu n hơn, àn cá ph i ư c nuôi lưu gi qua ông và nuôi v tích c c t tháng 3 tr i. khu v c Nam b th i gian cá thành th c và bư c vào sinh s n t tháng 3, mùa cá có th kéo dài t i tháng 9. Khu v c các t nh mi n Trung th i gian cá thành th c và cho mu n hơn, t tháng 4 và kéo dài n tháng 9 hàng năm. Cá ba sa ang ư c nuôi sinh s n ch y u t p trung các t nh Ð ng b ng sông C u long, mùa v b t u nuôi v t tháng 10 năm trư c. Cá thành th c và cho t p trung t tháng 4-5, mùa có th kéo dài t i tháng 9. Trong mùa v sinh s n nhân t o c hai loài cá tra và ba sa, nhi t nư c thích h p cho cá và p tr ng t 28-300C. 1.5. Th c ăn cho cá b m - Nhu c u th c ăn c a cá b m Ð cá phát tri n và có s n ph m sinh d c t t, c n ph i cung c p th c ăn cho cá v s lư ng và ch t lư ng, cân i v thành ph n dinh dư ng. Nhu c u v hàm lư ng dinh dư ng cho cá tra và ba sa b m tương i cao, ph i có và cân i hàm lư ng các lo i như m, ư ng, m , vitamin, ch t khoáng. Ð c bi t hàm lư ng m (Protein) ph i m b o t 30% (cá tra) và 40% (cá ba sa) tr lên thì cá m i thành th c t t. Hàm lư ng Lipit t i thi u 10% tr lên. Có hai lo i th c ăn ch y u thư ng dùng hi n nay là th c ăn h n h p t ch bi n và th c ăn viên công nghi p a- Th c ăn h n h p t ch bi n Nguyên li u ch bi n th c ăn cho cá bao g m ph ph m nông nghi p (cám, t m, b t, lúa lép nghi n m n, b t u tương, b t ngô, b t s n), cá t p, cá v n, u tôm cá, khô cá bi n, b t cá l t, con ru c (moi), b t xương, rau xanh (rau mu ng, rau khoai lang, rau c i) qu (bí ngô), cùi d a v.v. Ngoài ra nên b sung thêm các lo i vitamin (A,C,D,E), c bi t là vitamin C, premix khoáng các thành ph n ch a nguyên t vi lư ng vào th c ăn cho cá, giúp cá tăng s c kháng phòng ch ng l i ư c b nh t t và nhanh phát d c. Ð th c ăn có hàm lư ng dinh dư ng c n thi t và cân i cho cá, ta ph i ch n m t s thành ph n trên tr n và ch bi n thành th c ăn. M t s công th c ph i tr n nguyên li u ch bi n th c ăn có th tham kh o b ng sau : B ng 2- M t s công th c ch bi n th c ăn cho cá tra 3
Công th c 1 Công th c 2 Cá t p, cá v n (tươi) 90% Cá v n (khô) 65% Cám g o : 9% Cám g o 15% mix khoáng 1% B t ngô (b p) 19% Vitamin C 10mg/100kg th c ăn mix khoáng 1% Vitamin C 10mg/100kg th c ăn Công th c 3 Công th c 4 B t cá l t 50-60% B t cá l t 50-60% Cám g o 20-30% B t u tương 20% B t ngô (b p) 19% Cám g o 19-29% mi khoáng 1% mix khoáng 1% Vitamin C 10mg/100kg th c ăn Vitamin C 10mg/100kg th c ăn Nguyên li u ph i m b o s ch, không b m c ho c bi n ch t hay quá h n s d ng, cá t p, cá v n ho c u tôm cá, ph ph m lò m không b ươn th i. Tuy t i không s d ng các hoá ch t ho c ch t kháng sinh b c m s d ng tr n vào th c ăn ch bi n cho cá. Theo quy t nh s 01- 2001/BTS ngày 20/01/2001 c a B Thu S n. Theo công th c th c ăn, các lo i nguyên li u ư c nghi n nát , ph i tr n u và n u chín. Lò n u th c ăn t trên sàn bè thu n ti n cung c p th c ăn cho cá. Th c ăn sau khi n u chín, ngu i có th ép viên ho c vo thành n m nh r i r i cho cá ăn. Cũng có th dùng máy ép ùn ưa th c ăn tr c ti p xu ng bè nuôi. b- Th c ăn viên công nghi p Th c ăn cho cá tra b m ph i có hàm lư ng m 30% và th c ăn cho cá ba sa có hàm lư ng m 40% tr lên. Có th c ăn viên d ng chìm và d ng n i v i các c th c ăn khác nhau cho cá t ng giai o n phát tri n, d ng th c ăn viên n i thì cá d dàng s d ng hơn. Th c ăn viên s d ng cho cá ph i m b o hoàn toàn không ch a các hoá ch t ho c thu c kháng sinh b c m s d ng và dư lư ng các ch t ư c phép s d ng ph i trong m c gi i h n cho phép c- Cho cá ăn M i ngày cho cá ăn 2 l n, bu i sáng (7-8 gi ) và bu i chi u (16-17 gi ). Kh u ph n cho cá ăn hàng ngày v i th c ăn h n h p t ch bi n t 5-8% th tr ng cá, th c ăn viên công nghi p 2-3% th tr ng (t c là c 100 kg cá thì cho ăn 5-8 kg th c ăn t ch bi n ho c 2-3 kg th c ăn viên công nghi p). Trong ao nên cho th c ăn vào sàng (ho c nia) và treo cách áy ao 25- 30cm. Nên cho cá ăn nhi u i m (nhi u sàng ăn) cá ư c ăn u. Không th c ăn m t lư t xu ng ao ho c bè mà r i t t xu ng ao ho c bè cho t t c cá u ư c ăn. Không cho cá ăn nh ng th c ăn b ôi thiu, nh ng th c ăn b m c ho c qúa h n s d ng. Hàng ngày ph i quan sát ho t ng và kh năng ăn th c ăn cu cá k p th i i u ch nh tăng gi m lư ng th c ăn cho phù h p. Sau khi cá ăn kho ng 2 gi nên ki m tra sàng ăn xem m c ăn c a cá. Vào th i gian u m i nuôi v , cá ăn m nh nên kh u ph n ăn cao hơn nh ng giai o n khác (th c ăn h n h p có th t i 8%, th c ăn công nghi p t i 3%). Giai o n tuy n sinh d c cá bư c vào thành th c và chu n b tr ng thì cá ăn kém i, kh u ph n ăn gi m xu ng. Nh ng ngày th i ti t nóng, nhi t nư c ao cao trên 320C có th làm cho cá ăn ít hơn ho c th m chí b 4
ăn. Cá nuôi trong bè nh ng vùng nh hư ng th y tri u nên cho ăn vào lúc tri u cư ng (th y tri u lên) ho c vào lúc nư c ch y m nh cá không b m t s c và tho i mái sau khi ăn no. 1.6. Qu n lý ao và bè nuôi v cá b m Ao nuôi v cá b m ph i thay nư c thư ng xuyên gi cho môi trư ng ao nuôi s ch và cá kho m nh. Có th thay nư c b ng th y tri u ho c dùng máy bơm.Th i gian u nuôi v ph i thay nư c ít nh t m i tu n m t l n, m i l n 20% th tích nư c trong ao.T tháng th ba tr i c n thay nư c m i ngày 10-20% th tích kích thích cá thành th c t t. Khi th y ch t lư ng nư c ao b x u ph i thay nhi u nư c hơn lư ng nư c thay nh kỳ môi trư ng ao tr l i bình thư ng. Khi nuôi cá trong bè, thư ng xuyên ki m tra các chi ti t bè như dây neo, phao, lư i ch n k p th i tu ch nh, nhanh chóng g b rác bám vào bè. Dùng máy bơm qu t nư c b sung khi nư c ch y y u nh m tăng thêm lư ng oxy hoà tan trong nư c, ho c vào mùa lũ có nhi u phù sa ph i k p th i th i bùn l ng ng ra kh i áy bè. Khu v c sàn bè, nơi n u và ch a th c ăn sau khi n u chín ph i d n v sinh s ch s hàng ngày. Theo dõi ch t ch các y u t th y lý, th y hoá trong ao và bè nuôi, ph i có d ng c o các y u t ( o oxy hòa tan, nhi t , pH, trong c a nư c.) và s nh t ký theo dõi ư c ghi chép y các di n bi n c a ao, bè và c a cá hàng ngày. Nên k t h p vi c o các y u t th y lý hoá và quan sát ao vào các th i di m o k p th i phát hi n nh ng bi u hi n không bình thư ng c a trong ao, bè và nhanh chóng tìm cách s lý. Các y u t môi trư ng ao nuôi nh hư ng tr c ti p n i s ng và s phát d c c a cá. Ch ng h n trong i u ki n pH nh hơn 5 thì cá s ch t, pH nh hơn 6 cá s khó phát d c thành th c. Khi nhi t nư c tăng cao trên 320C, cá d b ăn, tuy n sinh d c d b thoái hoá. Cá tra là loài có cơ quan hô h p ph và l y ư c khí tr i hô h p, nên ít khi x y ra tình tr ng n i u ho c ch t do ao thi u o-xy, mà ch y u do các c t sinh ra trong quá trình phân h y v t ch t h u cơ. Ð i v i nuôi v cá ba sa nuôi v trong ao, do cá ch u ng kém v i tình tr ng hàm lư ng o-xy hoà tan trong nư c b gi m th p, nh t là vào các ngày nóng, nhi t lên cao, vào bu i sáng s m thư ng có hi n tư ng cá n i u. N u cá n i u nhi u l n thì làm cho k t qu phát d c không t t, bu ng tr ng c a cá s khó t t i thành th c và k t qu sinh s n s kém. N u n i u n ng có th làm cho cá ch t ng t. Trong trư ng h p cá n i u ph i k p th i c p nư c m i ho c bơm nư c phun mưa cho ao nh m tăng thêm lư ng o-xy hoà tan, giúp cho cá kho l i. 1.7. Ki m tra s phát d c c a cá b m Ki m tra l n u sau khi nuôi v ư c 2 tháng nh m ánh giá béo và s c kho c a cá. Tháng th ba b t u ki m tra tr ng và tinh d ch c a cá ánh giá m c phát d c và i u ch nh ch nuôi v h p lý. Khi kéo b t cá b m , nên dùng lư i lo i s i m m, t t nh t là lo i b ng s i d t, không có gút tránh làm xây sát cá. Dùng băng ca v i m m may theo kích thư c thích h p v i l n c a cá gi cá khi ki m tra. Dùng que thăm tr ng l y tr ng cá cái và vu t b ng cá c xem tinh d ch. T tháng thư tư khi bu ng tr ng c a a s cá cái chuy n sang giai o n IV và nhi u cá c ã có tinh d ch, c n ki m tra m i tháng 2 l n. M i l n ki m tra ph i ghi chép y các s li u c a t ng cá th c cái ã ư c ánh d u (v chi u dài, tr ng lư ng cơ th , tình tr ng s c kho , b nh t t, kích thư c vòng b ng và m m.). Dùng tay s n n b ng cá và c m nh n m m c a b ng ánh giá s phát d c. Dùng que thăm tr ng l y tr ng t ng cá cái ra xem m c thành th c và vu t ki m tra tinh d ch cá c. Cá ư c ánh d u theo dõi c n th n s cá ã thành th c d nh ngày cho . Ph i ngưng cho cá ăn trư c khi ki m tra. Trong t nhiên cá thành th c và sinh s n vào cu i tháng 4 và u tháng 5 âm l ch. Ðàn cá t nhiên không ng lo t nên th i gian xu t hi n cá b t trên sông cũng kéo dài 3-4 t trong vòng 2 tháng. 2. K thu t cho cá nhân t o 2.1. Công trình ph c v cho cá nhân t o 5
- B cá : B ư c thi t k theo m u c a Trung qu c có c i ti n (t nh ng th p niên 60 th k trư c), b xây b ng xi măng, hình tr tròn ư ng kính t 3-5m, chi u cao 2-3m. Nư c c p vào b phun theo ư ng ti p tuy n t o dòng nư c ch y vòng tròn liên t c. S d ng b này ch a cá bó m sau khi tiêm kích d c t . Khi cá r ng tr ng ph i b t cá b m ra và vu t tr ng, vu t tinh d ch ti n hành th tinh nhân t o. Ngoài b hình tròn, có th dùng b xi măng hình vuông, ch nh t ch a cá b m . Nhi u nơi ã làm b tròn b ng composite, b ng nh a ho c kim lo i như nhôm, inox v i kích thư c nh (1-5m3) và phù h p v i c cá b m cho . - B p tr ng cá: Nh ng d ng b xây b ng xi măng, có b vòng hình tròn trong h th ng b ki u Trung qu c, phù h p cho p các lo i tr ng trôi n i (mè, trôi, tr m.). B ư c s d ng p tr ng cá tra, cá ba sa sau khi ã kh tính dính c a tr ng ho c tr ng không kh dính cho bám vào các lo i giá th (v t bám) như r bèo l c bình (bèo tây), xơ d a, xơ lynon, lư i nilon. B xi măng hình vuông ho c ch nh t cũng ch y u dùng cho p tr ng không kh dính, có nư c ch y nh và h tr thêm s c khí trong quá trình p. Ngoài b xây xi măng, còn có m t s lo i d ng c khác dùng p tr ng cá tra và ba sa như bình vây (Weis) th y tinh ho c nh a trong su t có th tích 5-20 lít, ho c b composite, b nh a tròn th tích 600-1000 lít. Nư c p tr ng ư c c p liên t c và có thêm s c khí. 2.2. Mùa v sinh s n Trong t nhiên cá thành th c và sinh s n vào cu i tháng 4 và u tháng 5 âm l ch. Ðàn cá t nhiên không ng lo t nên th i gian xu t hi n cá b t trên sông cũng kéo dài 3-4 t trong vòng 2 tháng. Chưa phát hi n ư c cá tra tái thành th c trong t nhiên. Ð i v i cá tra nuôi v cho sinh s n nhân t o các t nh mi n Nam (t Ðà n ng tr vào) mùa v thành th c c a cá b m và b t u cho t tháng 2-3 tr i, mùa v sinh s n có th kéo dài t i tháng 10. Sau l n sinh s n th nh t, cá có th tái thành th c tr l i và ti p l n th hai. Cá tra b m tái thành th c 1-2 l n trong năm, th i gian cá tái thành th c t 1-2 tháng. Mùa v thành th c và b t u cho c a cá ba sa trong t nhiên cũng kéo dài 3-4 tháng, do ó s xu t hi n cá gi ng cá ba sa trên sông cũng kéo dài. Có 2 t xu t hi n cá gi ng trên sông, v u tiên t tháng 6-8 và v th hai tháng 10-12 hàng năm. T d n li u này có th cho r ng cá ba sa tái thành th c trong t nhiên. Mùa thành th c và cho c a cá b m nuôi v sinh s n nhân t o trong ao t cu i tháng 2 và kéo dài n tháng 7. Cá ba sa cũng tái thành th c trong ao sau l n th nh t, th i gian tái thành th c t 2-3 tháng. Nhi t nư c thích h p nh t cho cá tra và ba sa trong mùa v t 28-300C. 0 N u nhi t d th p hơn 24 C thì tr ng cá khó n , do phôi cá không phát tri n ư c. N u nhi t cao quá 320C thì tr ng b ung . 2.3. Ch n cá b m cho Khi ki m tra cá b m tuy n cho , ch n nh ng cá kh e m nh, bơi nhanh nh n, chú ý ch n nh ng con cá ã ư c ánh d u thành th c t t l n ki m tra trư c. Quan sát bên ngoài cá cái th y b ng to, s th y m m, l sinh d c sưng h ng. Dùng que thăm tr ng l y ra m t ít tr ng tr c ti p ánh giá m c thành th c. V i cá tra, các h t tr ng u, r i, căng tròn, màu vàng nh t ho c tr ng nh t. Quan sát trên kính lúp th y m ch máu còn ít ho c ã b t o n. Trên 70% s tr ng ã phân c c và có ư ng kính h t tr ng t 0,9mm tr lên. Cá cái ba sa cũng có các h t tr ng u, r i, ít m ch máu, nhân ã phân c c. S tr ng có ư ng kính h t tr ng t 1,4mm tr lên chi m 70%. Cá c có l ni u sinh d c hơi l i, khi vu t nh hai bên lư n b ng n g n h u môn thì th y tinh d ch (s ) tr ng như s a ch y ra. Nên ch n nh ng cá c có s c. 6
2.4. S d ng ch t kích thích sinh s n - kích d c t và phương pháp tiêm cho cá Cá tra và ba sa nuôi v trong ao và trong bè tuy t t i thành th c nhưng do không i u ki n v các y u t sinh thái nên không th r ng tr ng và cũng không t ư c. Vì v y ph i tiêm các ch t kích thích sinh s n cho c cá c và cá cái nh m thúc y quá trình r ng tr ng c a cá, sau ó dùng phương pháp vu t tr ng cá cái và tr n v i tinh d ch cá c ti n hành th tinh nhân t o. Bi n pháp dùng ch t kích thích sinh s n ho c kích d c t kích thích cá ư c áp d ng cho h u h t các loài cá nuôi hi n nay. Các ch t kích thích sinh s n-kích d c t s d ng cho cá tra và ba sa g m các lo i chính như sau: - HCG, vi t t t c a ch t Human Chorionic Gonadotropin, ây là m t hormon sinh d c có ngu n g c t ng v t, HCG có trong nư c ti u c a ph n có thai tháng th 3, ư c chi t xu t và s d ng r t t t cho cá, ng v t và c cho ngư i. Thu c ư c óng gói trong các l th y tinh v i lư ng ch a 5.000 UI ho c 10.000 UI (UI vi t t t c a ch ơn v qu c t - Unit International). Khi dùng ch c n pha v i nư c c t ho c nư c mu i sinh lý. HCG có tác d ng chuy n hoá bu ng tr ng và gây r ng tr ng. - LH-RHa, vi t t t c a Lutenizing Hormon-Releasing Hormon analog, là hormon t ng h p và ư c s d ng r ng rãi cho cá và ng v t nói chung. Thu c s n xu t nhi u nư c, c a Trung qu c s n xu t ư c óng g (micro gam).µgói trong l th y tinh v i lư ng ch a 200, 500, 1000 LH-RHa có tác d ng chuy n hoá bu ng tr ng ng th i gián ti p gây r ng tr ng. Khi s d ng nh t thi t ph i dùng kèm thêm ho t ch t g i là Domperidon (viên DOM) - Não thùy th (tuy n yên) c a các loài cá (Mè tr ng, chép , trôi ...)Các lo i kích d c t này có th s d ng ơn ho c k t h p nhi u lo i tăng hi u ng. N u dùng k t h p , ch nên dùng li u quy t nh. Tuy nhiên n u dùng k t h p thì ph i ch n 1 lo i làm chính. Phương pháp tiêm Sau khi ch n xong nh ng cá cho thì ti n hành tiêm thu c kích thích sinh s n. Ð i v i cá tra và ba sa dùng phương pháp tiêm nhi u l n, v i cá cái thì 2-4 l n sơ b và 1 l n quy t nh. V i cá c thì tiêm 1 l n cùng lúc v i li u quy t nh c a cá cái. Th i gian gi a các l n sơ b là 12 gi (cá tra) ho c 24 gi (cá ba sa). Gi a li u sơ b cu i cùng và li u quy t nh cách nhau 8 - 12 gi . - LH-RHa, vi t t t c a Lutenizing Hormon-Releasing Hormon analog, là hormon t ng h p và ư c s d ng r ng rãi cho cá và ng v t nói chung. Thu c s n xu t nhi u nư c, c a Trung qu c s n xu t ư c óng g (micro gam).µgói trong l th y tinh v i lư ng ch a 200, 500, 1000 LH-RHa có tác d ng chuy n hoá bu ng tr ng ng th i gián ti p gây r ng tr ng. Khi s d ng nh t thi t ph i dùng kèm thêm ho t ch t g i là Domperidon (viên DOM) - Não thùy th (tuy n yên) c a các loài cá (Mè tr ng, chép , trôi ...)Các lo i kích d c t này có th s d ng ơn ho c k t h p nhi u lo i tăng hi u ng. N u dùng k t h p , ch nên dùng li u quy t nh. Tuy nhiên n u dùng k t h p thì ph i ch n 1 lo i làm chính. Phương pháp tiêm Sau khi ch n xong nh ng cá cho thì ti n hành tiêm thu c kích thích sinh s n. Ð i v i cá tra và ba sa dùng phương pháp tiêm nhi u l n, v i cá cái thì 2-4 l n sơ b và 1 l n quy t nh. V i cá c thì tiêm 1 l n cùng lúc v i li u quy t nh c a cá cái. Th i gian gi a các l n sơ b là 12 gi (cá tra) ho c 24 gi (cá ba sa). Gi a li u sơ b cu i cùng và li u quy t nh cách nhau 8 - 12 gi . Các ch t s d ng trong li u sơ b là kích d c t não thùy th và HCG, không dùng LH-RHa cho li u sơ b , vì có th gây ra s r ng tr ng trong khi a s tr ng trong bu ng tr ng chưa chuy n h t sang giai an chín, d n n t l th tinh kém và k t qu sinh s n s th p. Tùy theo ch t lư ng tr ng và ch ng lo i kích d c t ta áp d ng các li u tiêm thích h p. Cho cá tra: + HCG: v i cá cái, li u tiêm sơ b 300 - 500 UI/kg; li u quy t nh 2500 - 3000 UI /kg . V i cá c 300UI/kg + Não thùy th : v i cá cái, li u sơ b 0,5mg/kg; li u quy t nh 5-7mg/kg. V i cá c 0,5mg/kg + LH-RHa: ch dùng cho li u quy t nh, v i cá cái 100-150g/kg. Không dùng cho cá c và li u sơ b c a cá cái. + N u ph i h p gi a HCG và não thùy, li u tiêm sơ b 300-500UI ho c 0,5 mg não thùy/kg; li u quy t nh 1000 UI + 2mg não thùy/kg . V i cá c li u lư ng b ng 1/3-1/2 c a cá cái. Cho cá ba sa: ch y u s d ng HCG ho c ph i h p HCG v i não thùy + HCG, v i cá cái, li u tiêm sơ b 500 UI/kg; li u quy t nh 3000 UI /kg . V i cá c li u dùng b ng 1/3-1/2 c a cá cái. 7
+ Ph i h p gi a HCG và não thùy, li u tiêm sơ b 500UI/kg ho c 0,5 mg não thùy/kg; li u quy t nh 1000 UI + 2mg não thùy/kg . V i cá c li u lư ng b ng 1/3-1/2 c a cá cái. - Th i gian hi u ng thu c : sau 8-12 gi li u tiêm quy t nh thì tr ng r ng. - V trí tiêm : tiêm g c vây ng c, cơ lưng ho c xoang b ng. Ð i v i cá tra là cá không có v y nên tiêm cơ ơn gi n hơn. Có th tiêm tr c ti p kích d c t HCG và não thùy th ng vào xoang bu ng tr ng. các l n tiêm khác nhau nên tiêm v trí khác nhau tránh làm cá b thương. Khi tiêm, t mũi kim úng vào v trí ã nh, nghiêng mũi kim m t góc 450 so v i thân cá, bơm thu c nhanh nhưng không v i vàng và rút ra t t tránh thu c b trào ra ngoài. 2.5. Vu t tr ng và th tinh Ð i v i cá tra và ba sa khi sinh s n nhân t o ph i dùng phương pháp vu t tr ng và th tinh khô. Trư c khi ti n hành vu t tr ng, ưa cá vào băng ca và nhúng cá vào dung d ch thu c gây mê Tricane (thư ng g i là MS 222, tên hóa h c là 3-amino benzoic acid ethyl ester methanesulfonate) n ng 40mg/lít trong 3-4 phút cá b mê và không còn dãy d a trong khi vu t tr ng. Thao tác vu t tr ng ph i nh nhàng và kh n trương tránh làm cho cá b thương, tr ng ch y ra g n vào trong ch u khô, vu t t ph n trên xu ng dư i cho h t tr ng ã r ng. N u cá r ng tr ng róc, có th vu t m t l n là h t tr ng. Ðôi khi ph i vu t 2,3 l n do tr ng cá r ng c c b ho c r ng không ng l at. Cá vu t tr ng xong ph i l p t c ngâm vào nư c s ch sau kh ang 3-4 phút thì t nh l i. Ð tính ư c lư ng tr ng cá ã ư c, dùng cách tính theo phương pháp tr ng lư ng như sau: cân toàn b tr ng lư ng tr ng vu t ư c, cân riêng 10 gam và m tính s tr ng c a 1 gam, nhân v i t ng tr ng lư ng tr ng (tính b ng gam) thì bi t t ng lư ng tr ng ã vu t ư c. N u em chia s lư ng tr ng vu t ư c cho tr ng lư ng cá cái ta ư c con s g i là s c sinh s n tương i th c t . S c sinh s n tương i th c t c a cá tra trong kh ang 90-130.000 tr ng và cá ba sa là 10-12.000 tr ng (cho 1 kg cá cái). Trong th c t , lư ng tr ng vu t ư c c a nh ng cá th cái r ng tr ng róc, cũng ch chi m t 70-80% s tr ng có trong bu ng tr ng. Sau khi tr ng ã vu t xong, vu t tinh d ch cá c tư i tr c ti p lên tr ng, dùng lông gà khô tr n u tr ng v i tinh d ch kh ang 10-20 giây, sau ó cho nư c s ch vào ng p tr ng, ti p t c dùng lông gà khu y u kh ang 20-30 giây tr ng h at hóa và th tinh. Ti p theo ó h t nư c cũ i và cho cho thêm nư c m i, chú ý cho nư c t t , v a cho nư c v a khu y, sau ó dung d ch kh dính vào kh tính dính c a tr ng. 2.6. Kh tính dính c a tr ng Tr ng cá tra và ba sa thu c lo i tr ng có tính dính. Sau khi tr ng r ng và ti p xúc v i nư c thì tr nên dính, có th d dàng dính vào các v t trong nư c cũng như dính v i nhau. Tính dính c a tr ng gây nhi u khó khăn cho vi c p tr ng, nh t là trong s n xu t gi ng hàng l at v i s lư ng l n. N u p tr ng không kh dính thì cho tr ng dính lên giá th và p trong b p ho c b vòng. Tr ng kh dính ư c p trong b vòng ho c bình vây. Có th dùng m t s ho t ch t như tanin (có v chát), men bromelin (tìm th y trong nư c ép q a d a), s a b t v.v kh tính dính c a tr ng cá tra và ba sa. Cách thông d ng nh t hi n nay là dùng tanin pha v i nư c thành n ng 0,1%. Sau khi cho ch t kh dính vào tr ng ta dùng lông gà khu y u trong kho ng 30 giây thì ta ch t nư c ó ra và dùng nư c s ch r a tr ng nhi u l n cho s ch, sau ó cho tr ng vào bình vây ho c b vòng p. Ngoài tanin ta còn dùng nư c ép qu d a (Ananas sativa) g i là ch ph m bromelin thô, kh dính. V i 25ml nư c ép qu d a pha thêm nư c thành 1 lít dung d ch kh dính, dung d ch này có ch a bromelin (m t l ai enzyme phân gi i protein). Ð dung d ch vào tr ng ã th tinh, khu y u trong kh ang 1 phút, ch t b dung d ch kh dính r i cho nư c lã vào r a s ch tr ng và em p. 2.7. Tr ng không kh dính N u tr ng không kh dính thì ta cho tr ng dính vào giá th . Giá th có th là r bèo tây (l c bình), xơ d a, xơ nylon, có th làm b ng lư i nilon ho c lư i vèo (s i cư c nh ) căng trên m t cái khung vuông, m i c nh dài 35-40cm. Trư c khi s d ng ph i r a s ch, t y trùng di t h t các vi khu n và n m có h i cho tr ng. Khi tr ng ã th tinh xong, t giá th ng p 3-5cm trong nư c, dùng lông gà v y u tr ng bám dính ngay lên b m t giá th . Giá th có dính tr ng ư c t trong b p có nư c ch y liên t c và h tr thêm s c khí. 8
2.8. p tr ng - Theo dõi quá trình p tr ng + p tr ng kh dính: p trong bình vây th y tinh, nh a trong su t có th tích 5-10 lít ho c bình vây composite 600-1000 lít, m t p tr ng cá tra 20.000-30.000 tr ng/lít, tr ng cá ba sa 500 tr ng/lít. + p tr ng không kh dính ch y u cho cá tra, p trong b vòng ho c b composite có nư c ch y liên t c, m t 4000-5000 tr ng/lít. p trong b nư c tĩnh thay i ch m, có s c khí, m t p 1500-2000 tr ng/lít. Thư ng xuyên chú ý i u ch nh lưu lư ng nư c ch y vào b vòng ho c bình vây tr ng kh dính o u, không b l ng ng áy bình và tr ng không kh dính s luôn có o-xy cho quá trình phát tri n phôi. Nhi t nư c thích h p cho phôi cá phát tri n t 28-300 C. Nhi t càng cao thì phôi phát tri n nhanh, nhưng n u nhi t quá cao thì phôi d b d hình, cá sau khi n có s c s ng y u, khi nhi t nư c p trên 320C thì phôi b ch t. Ngư c l i n u nhi t quá th p thì phôi phát tri n ch m, th i gian p n kéo dài hơn, nhi u phôi b d hình. N u nhi t th p hơn 240C thì phôi ng ng phát tri n và ch t. Th i gian p tr ng n thành cá b t nhi t nư c 28-300C, c a cá tra là 22-24 gi , c a cá ba sa là 30-33 gi . Th i gian cá n h t tòan b có khi kéo dài hơn 1-2 gi tùy theo nhi t và kho ng cách gi a các l n th tinh c a tr ng ưa vào b p. Khi cá b t u n , c n tăng lưu lư ng nư c qua b p y nhanh v tr ng và các ch t th i ra ngòai. Theo dõi khi cá ã n h t ph i v t giá th i. - Qu n lý và thu cá b t: Cá tra sau khi n 30-32 gi thì h t noãn hoàng, cá b t u tìm ki m th c ăn bên ngoài. Giai an cá b t thì cá tra th hi n tính d (tính ăn th t) và chúng tìm ăn các th c ăn là ng v t s ng có kích thư c v a v i c mi ng c a chúng. Trong b p do không có th c ăn phù h p nên x y ra tình tr ng cá tra b t ăn th t l n nhau. Do ó khi cá n ư c 20-25 gi nên nhanh chóng ưa cá b t xu ng ao ương nuôi ho c xu t bán, không nên quá th i gian này. N u lâu trên b , khi cá h t noãn hoàng thì chúng s c n uôi ăn th t l n nhau làm hao h t nhi u cá b t. Ð i v i cá ba sa không có hi n tư ng cá b t ăn th t l n nhau. Sau khi h t noãn hoàng chúng cũng thích ăn các loài ng v t có kích thư c nh . Chúng ta có th cho cá ăn th c ăn là moina, daphnia ho c t t nh t là u trùng artemia. Trong quá trình gi cá m i n trong b p, c n i u ch nh lưu lư ng nư c qua b p thích h p gi cho môi trư ng nư c p ư c s ch và cá b t không b o l n nhi u. Ð m b o nhi t nư c lúc này trong kho ng thích h p v i cá b t, t 28-300C. Khi thu cá b t, cho nư c ch y nh hơn, dùng v t v i m m (ho c muoseline) v t cá. Thư ng dùng phương pháp th tích tính lư ng cá b t. Dùng c c ong ho c ly u ng nư c ã bi t chính xác th tích, v t cá b t và cho róc nư c, dùng c c ong xúc cá b t và m s c c. Sau ó l y ra 5-10 ml cá b t m và tính ư c s cá b t có trong 1ml. Nhân s này v i t ng s th tích c c cá b t ã ong ta s bi t t ng s cá b t thu ư c. 3. K thu t ương nuôi cá tra gi ng 3.1. Nhu c u th c ăn c a cá sau khi h t noãn hoàng - Cá tra: Sau khi h t noãn hoàng, cá tra b t thích ăn m i tươi s ng, có mùi tanh. Nh ng th c ăn ưa thích c a cá tra b t là: cá b t các loài (như mè vinh, he, rô ng .), các loài giáp xác th p (moina, daphnia, còn g i là tr ng nư c), u trùng artemia. Chúng v n ăn l n nhau n u ta không k p th i cung c p th c ăn cho chúng. Bi n pháp gi i quy t t t nh t là ph i t o ư c m t lư ng th c ăn t nhiên có s n và y trong ao ương trư c khi th cá b t, nh m áp ng nhu c u ăn c a cá, h n ch ư c s ăn l n nhau c a chúng. - Cá ba sa: Cũng d dàng thích h p v i các th c ăn là ng v t giáp xác th p (moina, daphnia, u trùng artemia.), d thích nghi v i các l ai th c ăn khác nhau có ngu n g c ng v t, ho c th m chí ăn c th c ăn viên v i c viên phù h p. Cũng như ương cá tra, vi c t o ngu n th c ăn t nhiên trong ao cho cá ba sa vào giai an u m i th xu ng ao là r t quan tr ng, có nh hư ng r t l n n t c tăng trư ng và t l s ng c a cá hương, cá gi ng ương nuôi. 3.2. K thu t ương nuôi 9
- Chu n b ao : Ao có di n tích l n nh tùy theo kh năng t ng h gia ình và cơ s s n xu t gi ng, nhưng càng l n càng t t và không nên quá h p (dư i 200 m2). Ð sâu nư c thích h p 1,2 -1,5 m. Ngu n nư c c p cho ao ph i s ch và ch ng. Các bư c ti n hành khâu chu n b ao: + Tát c n ao, di t h t cá t p, cá d và ch h i (r n, cua, ch, chu t.) dùng ch t Rotenon di t (có trong dây thu c cá), lư ng dùng dây thu c cá tươi 1 kg cho 100 m3 nư c ao. + Sên vét b t bùn áy +Bón vôi : r i u áy và mái b ao, lư ng dùng 7-10 kg/100m2 + Phơi áy ao 1-2 ngày, chú ý nh ng vùng nh hư ng phèn (pH th p) thì không nên phơi áy ao, vì s làm cho phèn d theo mao m ch thoát lên t ng m t + Bón lót cho ao b ng b t u tương và b t cá, li u lư ng m i l ai 0,5kg/100m2 áy ao. + L c nư c vào ao t t qua lư i l c m t dày, m c nư c sâu 0,3-0,4 m + Th gi ng tr ng nư c và trùng ch (0,5-1 kg tr ng nư c và 2kg trùng ch cho 100 m2 áy ao) + Sau m t ngày, ti p t c ưa nư c vào ao ng p n 0,7-0,8 m + Th cá b t + Ti p t c ưa nư c vào ao, t t sau 2 ngày n chi u sâu nư c yêu c u - L a ch n cá b t th : quan sát cá u c , bơi l i nhanh nh n, màu s c cá tươi sáng. Cá ba sa ã h t nõan hòang, cá tra có th s p h t ho c v a h t noãn ho. -M t ương nuôi: ương trong ao, m t cá tra 250-400 con/m2, cá ba sa 50-100 con/m2. Ương trong b xi măng, m t cá ba sa 400-500 con/m2 - Th c ăn và chăm sóc cá : Khâu chu n b ao y là ta ã gây nuôi ư c th c ăn t nhiên, gi i quy t ư c ph n th c ăn quan tr ng có y dinh dư ng cho nhu c u c a cá trong giai an u, khi th cá xu ng ao là ã có s n ngu n th c ăn. Ð i v i cá tra, ngòai th c ăn t nhiên có s n trong ao, ti p t c b sung các lo i th c ăn khác như b t u nành, lòng tr ng, b t cá, s a b t, v a c p th c ăn tr c ti p cho cá, v a t o môi trư ng gây nuôi ti p t c các gi ng loài th c ăn t nhiên cho cá (như trùng ch , tr ng nư c ...). Cách th c này kéo dài trong tu n l u. Lư ng dùng : C 10.000 cá th trong ao, dùng 20 lòng tr ng v t, 200 gam u nành ư c xay nhuy n và n u chín, cho ăn m i ngày t 4-5 l n. Sau 10 ngày, khi cá ã b t u ăn móng (n i lên p khí), tăng thêm 50% lư ng trên và b sung thêm tr ng nư c và trùng ch . Lúc này ã có th cho ăn d m thêm b ng cá tươi xay nhuy n và b t u cho ăn th c ăn ch bi n g m cám tr n b t cá ho c cá xay nhuy n, n u chín và ưa xu ng sàng ăn (cám+ b t cá: t l ho c cám + cá tươi: t l 1/3). Kh u ph n ăn 5-7% m i ngày. T tu n th 4 cho n khi thu h ach cá gi ng, cho ăn th c ăn ch bi n ho c th c ăn viên công nghi p. Th c ăn t ch bi n v i thành ph n như giai an trư c ó, kh u ph n ăn 5-7%. Th c ăn viên công nghi p có hàm lư ng m 30-35%, kh u ph n ăn 2-3%. Quy c cá hương, gi ng cá tra khi thu h ach như sau: + Ương thành cá hương : sau 3 tu n cá t c chi u dài thân 2,7-3 cm, cao thân 0,7 cm. + Ương cá gi ng : ti p t c ương 40-50 ngày, cá t c chi u dài thân 8-10cm, chi u cao thân 2 cm.+ Ương cá gi ng l n : ương thêm 30-40 ngày, cá t c chi u dài 16-20cm, cao thân 3 cm. Ð i v i cá ba sa, th c ăn trong 2 tu n u cũng gi ng như v i cá tra. t tu n th ba cho ăn th c ăn t ch bi n g m cám và b t cá t l 20% cám và 80% b t cá, c ng thêm 1% premix khóang và vitamin C 10mg/100kg th c ăn. Th c ăn ư c n u chín và ưa xu ng sàng ăn, kh u ph n ăn hàng ngày 5-7% th tr ng cá, m i ngày cho ăn 3-4 l n. N u cho cá ăn th c ăn viên công nghi p, nên ch n kích c viên thích h p v a c mi ng cá có th ăn ư c. Th c ăn viên cũng ư c ưa xu ng sàng ăn v i kh u ph n 2-3%, m i ngày cho ăn 3-4 l n. Cá ba sa ương trong b xi măng ph i cung c p th c ăn trong tu n u tiên b ng moina, daphnia ho c u trùng artemia, theo dõi và cung c p th c ăn theo m c ăn c a cá. Nh t là cho ăn u trùng artemia ph i cho v a vì u trùng artemia ch s ng ư c trong nư c ng t t 1-2 gi , sau ó b ch t. T tu n th 2 tr i cho ăn ph i h p trùng ch (Limnodrilus hoffmoistery) v i th c ăn 10
viên công nghi p. Kích c viên th c ăn ban u là 1mm, sau ó tăng d n theo tu i cá. Kh u ph n ăn th c ăn viên t 1-2% th tr ng kèm theo lư ng trùng ch 1 kg (2 lon s a bò) cho 10.000 cá. Quy c cá hương, gi ng cá tra khi thu h ach như sau: - Ương thành cá hương: sau 3 tu n t c dài thân 3-3,2cm, cao thân 0,7 cm. - Ương cá gi ng : ương thêm 60-70 ngày, cá t c dài thân 10-12cm T c 10-12cm có th ti p t c ương trong bè cho n c gi ng l n 18-25cm (10-15 con/kg) s chuy n vào nuôi th t trong bè. Th c ăn cung c p cho cá giai an này cũng gi ng như giai an trư c. 3.3. Thu h ach và v n chuy n cá gi ng: Ð cá gi ng ít b hao h t khi thu ho ch, nên áp d ng bi n pháp luy n cá gi ng, b ng cách kéo d n cá vào lư i cá quen d n v i i u ki n ch t ch i, nư c c. Dùng lư i d t s i m m không gút, m t lư i nh hơn chi u cao thân cá cá không l t cũng như b m c vào lư i; ho c dùng lư i s i cư c m t nh may thành lư i kéo. Sau khi cá t c cá hương, m i tu n nên kéo d n cá m t l n, ch d n ch t cá l i sau ó th tr l i ao. Cá ư c luyên s không b s c khi kéo thu ho ch, không b y u ho c ch t khi ánh b t v n chuy n i xa. Khi thu ho ch cá gi ng, ph i ngưng cho cá ăn trư c ít nh t 6 gi . Ð v n chuy n cá i, ph i ch a cá vào b có nư c ch y t 10-12 gi trư c khi chuy n, cá th i h t phân và các ch t th i khác. Có th áp d ng các cách v n chuy n kín ho c h ưa cá i xa. B ng 3- M t v n chuy n cá trong túi nylon bơm o-xy Loài cá Chi u dài thân cá (cm) M t (con/lít) 3 80 Cá tra 5-7 40 8-10 20 3 70 Cá ba sa 5-7 30 8-10 15 Cá trong túi nylon bơm o-xy ư c x p lên các phương ti n v n chuy n như xe ô tô, máy kéo, ba gác máy, ghe thuy n. ưa n ao th nuôi. V n chuy n vào lúc n ng ph i che y, không n ng chi u tr c ti p các túi cá làm tăng nhi t nư c trong túi và d làm cá b ch t do nóng. N u th i gian v n chuy n kéo dài trên 8 gi thì nên thay nư c và bơm l i o-xy m i. Khi n nơi th , không nên x cá ra ngay, mà ưa túi cá xu ng nư c trong kho ng 15 phút cho nhi t trong và ngoài túi cân b ng m i tháo u túi cho cá bơi t t ra ngoài. T t nh t là dùng nư c mu i 2-3% t m cho cá 5-6 phút trư c khi th nuôi. - Cách chuy n cá b ng phương pháp h (không c n túi bơm o-xy) Dùng các lo i thùng phuy, thùng b ng tôn, nh a, hình tr ho c kh i vuông, th tích 200-300 lít, ch a lư ng nư c 1/2 n 2/3 thùng. Cá ưa vào thùng ph i u c , kho m nh, không b xây sát. M t th cá trong thùng như sau: C cá 3cm: 50 con/lít C cá 5-7 cm: 40 con/lít C cá 8-10 cm: 20 con/lít C cá 15 cm tr lên: 15 con/lít Trong khi v n chuy n nên có s c khí cho thùng cá cung c p thêm o-xy cho cá, c sau 4-5 gi thì thay nư c m i. Trư c khi th nuôi nên t m nư c mu i 2-3% cho cá trong 5-6 phút. 11