Tiết 48: Đọc văn
Đọc thêm:LẦU HOÀNG HẠC_Thôi Hiệu
NỔI OÁN CỦA NGƯỜI PHÒNG KHUÊ_Vương Xương Linh
KHE CHIM KÊU_Vương Duy
A.Mục đích yêu cầu
Giúp HS hiểu được chủ đề - cảm hứng chủ đạo & nét đặc sắc nghệ thuật tiêu biểu
trong từng bài thơ & qua cả ba bài thơ nổi tiếng, hiểu thêm giá trị của thơ Đường
B.Các bước lên lớp
1.Ổn định lớp
2.Kiểm tra bài cũ
C.Nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG BÀI
GV hướng dẫn HS tự đọc hiểu từng bài
thơ
HS đọc bài thơ trong SGK
PV: Cho biết tên tác giả, tên những
người dịch, nhận xét thể thơ trong nguyên
tác và trong bản dịch?
PV: Em hiểu gì về hoàn cảnh sáng tác
bài thơ?
DG: Lầu Hoàng Hạc (gác hạc vàng)là
ngôi lầu có thật ở bờ bắc Trường Giang
thuộc tỉnh Hồ Bắc(TQ).Truyền thuyết kể
rằng có anh chàng nho sinh Phí Văn Vi
I.LẦU HOÀNG HẠC(Hoàng Hạc Lâu)
-Tác giả: Thôi Hiệu (704-754) nhà thơ
Đường nổi tiếng cùng thời với Lí Bạch
-Những người dịch:
+Tản Đà dịch thành thơ lục bát, đây là
một trong những bản dịch hâm mộ nhất.
+Khương Hữu Dụng dịch theo thể thơ
nguyên tác (thất ngôn bát cú)
buồn vì thi hỏng lang thang trên bãi Anh
Vũ ,bên bờ Trường Giang bỗng có con hạc
vàng đáp xuống Phí Văn Vi cưỡi hạc bay
lên trời. Người đời sau xây ngôi lầu làm kỉ
niệm gọi tên là lầu Hoàng Hạc. Thôi Hiệu
và nhiều nhà thơ khác đã đến thăm lầu và
làm thơ.
PV:Theo em ,chủ đề & cảm hứng chủ
đạo của bài thơ là gì?
PV: Về nghệ thuật, tác giả có tả kĩ lầu
Hoàng Hạc hay không? Có sự đối lập nào
xuất hiện trong bài thơ?
PV: Có ý kiến cho rằng chữ “sầu” cuối
bài đã kết đọng cảm hứng của bài thơ.Ý
kiến của em ntn?
GV cho HS đọc phiên âm cả hai bản
dịch: Nhận xét, so sánh về thể loại giữa
nguyên tác và bản dịch.
- Cảm xúc của nhà thơ khi đứng trước
cảnh đẹp nơi lầu Hoàng Hạc:
+Kết đọng nỗi sầu hoài cổ, nhớ quê xa
+Gợi trong lòng người đọc sự ngỡ ngàng,
bâng khuâng, nỗi nhớ, nỗi buồn trong
trẻo,sâu thẳm.
-Viết về lầu Hoàng Hạc mà không tả cụ
thể ngôi lầu ra sao, chủ yếu là tả khung
cảnh xung quanh, đám mây trắng,bãi cỏ
Anh Vũ ,hàng cây Hán Dương, dòng
Trường Giang. Đó là nét riêng và dụng ý
của tác giả.
-Có sự đối lập:
+Về thời gian: xưa - nay
+Về cảnh vật: thực - ảo
-Cả bài thơ chữ nào, câu nào cũng bâng
khuâng ,man mác một niềm buồn thương,
nhớ nhung. Nhớ người xưa đi mất hút
không bao giờ trở về, đám mây trắng chơi
vơi, ngọn khói buổi chiều trên dòng sông
rộng khơi gợi nỗi sầu nhớ quê hương.
II.Nỗi oán của người phòng khuê(Khuê
oán)_Vương Xương Linh
PV: Diễn biếm tâm trạng người vợ trẻ
trong bài thơ ntn?
PV: Em có liên hệ đến tác phẩm nào
cũng viết về đề tài này trong chương trình
Ngữ Văn THCS?
Chinh phụ ngâm khúc-Đặng Trần Côn
HS đọc diễn cảm các văn bản phiên âm và
các bản dịch
-Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
-Bài thơ
+Câu 1: “Bất tri sầu”-không biết buồn,
rất vô tư.Vì sao? Vì tuổi trẻ, vì chung giấc
mộng công danh với chồng vì hi vọng
chồng sẽ được phong hầu ban tước sau này.
+Câu 2: Ngày xuân trang điểm đẹp đẽ,
bước lên lầu ngắm cảnh. Đó là việc hằng
ngày của phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ trẻ.
Tuy nhiên lên lầu cao để nhìn xa, là để
giãi bày,bộc bạch tâm sự.Đến đây, hình
như tâm hồn của thiếu phụ không còn hoàn
toàn vô tư nữa.
+Câu 3: Hốt kiến-bỗng thấy
Màu xanh của thiên nhiên, mùa xuân
tượng trưng cho tuổi trẻ cũng là màu xnh
của sự biệt li.
+Câu 4: Hối hận việc đã xui để chồng ra
đi tòng quân, lập công, làm quan, kiếm ấn,
phong hầu.
Sau “hối” là “oán” vậy oán gì? Oán cái
phong hầu, oán chiến tranh phi nghĩa đã
khiến vợ chồng nàng phải chia li không
bíêt đến bao giờ
III.Khe chim kêu (Điểu minh
giản)_Vương Duy
-Bài thơ tả cảnh đêm trăng xuân trong khe
PV
:Bài thơ tả cảnh gì?
PV: Nét đặc sắc của bức tranh phong
cảnh trong bài thơ là ntn?
PV: Trạng thái tâm hồn nhà thơ ấy ra
sao?
PV: So sánh cách lấy động tả tĩnh trong
các bài thơ đã học?
Bài Tĩnh dạ tứ (Lí Bạch)
Bài Thu điếu (Nguyễn Khuyến)
núi
-Cái đặc sắc là lấy động tả tĩnh
-Câu 1: Hoa quế nhỏ li ti, rụng khe khẽ
mà người cũng nghe được chứng tỏ đêm rất
yên tĩnh và lòng người cũng rất yên tĩnh,
tập trung thì mới có thể nghe được âm
thanh cực nhỏ.
-Câu 2: Trực tiếp tả đêm xuân trong núi
vắng vẻ
-Câu 3: Trăng lên thì làm gì có tiếng
động thế mà làm chim núi sợ hãi. Cũng là
vì đêm quá yên lặng đó thôi.
-Câu 4:Những tiếng kêu khe khẽ của
chim núi vì sợ hãi lúc trăng lên lại càng
chứng tỏ đêm tĩnh lặng vô cùng.
Sự tĩnh lặng đêm xuân & sự bình yên
thanh thản của tâm hồn con người.Đó là
tiếng đêm xao động tâm hồn bình yên.
Lấy cái động để tả cái tĩnh. Bức tranh
bằng âm thanh độc đáo.
D.Củng cố
Những điểm giống và khác về nội dung và nghệ thuật của ba bài thơ này?
Gía trị nghệ thuật của thơ Đường?
E. Dặn dò
Học bài
Soạn bài: “Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh”