BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Hữu Lợi
KHÁI NIỆM HÀM SỐ MŨ
Ở TRUNG HỌC PHỔ THÔNG:
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LUẬN
VÀ CHUYỂN HÓA SƯ PHẠM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Hữu Lợi
KHÁI NIỆM HÀM SỐ MŨ
Ở TRUNG HỌC PHỔ THÔNG:
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LUẬN
VÀ CHUYỂN HÓA SƯ PHẠM
Chuyên ngành : Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Toán
Mã số : 62 14 01 11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. TS. TRẦN LƯƠNG CÔNG KHANH
2. PGS. TS. LÊ VĂN TIẾN
Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2021
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả
nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai khác công bố trong bất kỳ công
trình nào.
Tác giả luận án
Nguyễn Hữu Lợi
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................................ 1
1.1. Về vấn đề dạy học phát triển năng lực, tích hợp liên môn, mô hình hóa và dạy học
thông qua hoạt động thực hành và trải nghiệm trong môn Toán ............................................ 1
1.2. Về khái niệm hàm số mũ ................................................................................................. 3
1.3. Tổng quan về tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước ................................................ 4
1.3.1. Những nghiên cứu về dạy học phát triển năng lực HS, dạy học tích hợp liên môn,
dạy học mô hình hóa và dạy học thông qua thực hành và trải nghiệm trong môn Toán .... 4
1.3.2. Những nghiên cứu về khái niệm hàm số mũ ở nước ngoài .................................... 14
1.3.3. Những nghiên cứu về khái niệm hàm số mũ ở Việt Nam ...................................... 16
1.3.4. Định hướng nghiên cứu .......................................................................................... 17
2. Phạm vi lý thuyết tham chiếu ................................................................................. 18
3. Giới hạn phạm vi đề tài ........................................................................................... 18
4. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu .............................................................................. 18
4.1. Giải thích thuật ngữ: ...................................................................................................... 18
4.2. Mục tiêu nghiên cứu: ..................................................................................................... 20
5. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................ 21
5.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận ................................................................................... 21
5. 2. Phương pháp nghiên cứu khoa học luận ....................................................................... 22
5.3. Phương pháp phân tích tài liệu ...................................................................................... 22
5.4. Thực nghiệm sư phạm ................................................................................................... 22
6. Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................................. 22
7. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................... 22
8. Đóng góp của luận án và ý nghĩa của luận án ....................................................... 23
8.1. Đóng góp của luận án .................................................................................................... 23
8.2. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án ....................................................................... 23
9. Cấu trúc của luận án ............................................................................................... 24
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................................................ 25
1.1. Một số cơ sở lý luận về dạy học phát triển năng lực trong môn Toán .......................... 25
1.1.1. Quan điểm về năng lực ........................................................................................... 25
1.1.2. Phân loại năng lực toán học trong môn Toán ......................................................... 26
1.1.3. Năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn ...................................................................... 26
1.1.4. Năng lực mô hình hóa toán học .............................................................................. 31
1.1.5. Đặc điểm của dạy học phát triển năng lực trong môn Toán ................................... 32
1.1.6. Tổ chức dạy học phát triển năng lực ...................................................................... 34
1.2. Một số cơ sở lý luận về dạy học tích hợp liên môn ....................................................... 34
1.2.1. Quan điểm về tích hợp ............................................................................................ 35
1.2.2. Quan điểm về liên môn ........................................................................................... 35
1.2.3. Quan điểm về dạy học tích hợp liên môn ............................................................... 36
1.2.4. Ý nghĩa của dạy học tích hợp liên môn trong môn Toán ....................................... 37
1.2.5. Tổ chức dạy học tích hợp liên môn trong môn Toán ............................................. 37
1.3. Một số cơ sở lý luận về dạy học mô hình hóa trong môn Toán .................................... 38
1.3.1. Mô hình hóa toán học ............................................................................................. 38
1.3.2. Ý nghĩa của mô hình hóa ........................................................................................ 39
1.3.3. Tổ chức dạy học mô hình hóa trong môn Toán ...................................................... 40
1.3.4. Quá trình mô hình hóa toán học ............................................................................. 40
1.3.5. Phân loại các mức độ năng lực mô hình hóa .......................................................... 43
1.4. Một số cơ sở lý luận về dạy học thông qua hoạt động thực hành và trải nghiệm trong
môn Toán .............................................................................................................................. 45
1.4.1. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................................ 45
1.4.2. Sự cần thiết phải tổ chức hoạt động thực hành và trải nghiệm trong môn Toán .... 47
1.4.3. Đặc điểm của hoạt động thực hành và trải nghiệm trong môn Toán ...................... 48
1.4.4. Vai trò của hoạt động thực hành và trải nghiệm trong môn Toán .......................... 50
1.4.5. Các hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động thực hành và trải nghiệm trong
môn Toán .......................................................................................................................... 51
1.4.6. Một số mô hình dạy học thông qua hoạt động trải nghiệm .................................... 52
1.5. Một số yếu tố lý thuyết của didactic Toán..................................................................... 56
1.5.1. Didactic toán và đối tượng nghiên cứu của didactic toán....................................... 56
1.5.2. Nghiên cứu khoa học luận ...................................................................................... 58
1.5.3. Chuyển hóa sư phạm .............................................................................................. 59
1.5.4. Khái niệm kiểu nhiệm vụ........................................................................................ 61
1.5.5 Hợp thức hóa nội tại và hợp thức hóa ngoại vi ....................................................... 61
1.6. Kết luận chương 1 ......................................................................................................... 62
CHƯƠNG 2: NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LUẬN HÀM SỐ MŨ ......................... 63
2.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của hàm số mũ ............................................... 63
2.1.1. Giai đoạn cổ xưa đến thế kỷ 17 .............................................................................. 64
2.1.2. Giai đoạn từ thế kỷ 17 đến nay ............................................................................... 74
2.2. Hàm số mũ ở cấp độ đại học ......................................................................................... 84
2.2.1. Hàm số mũ trong giáo trình Toán cao cấp, Tập 2: Phép tính vi phân – Các hàm
thông dụng, Guy Lefort, Viện Đại học Sài gòn, 1975. ..................................................... 84
