Luận án Tiến sĩ: Tác động của dòng tiền đến đầu tư tại các doanh nghiệp Việt Nam: Vai trò của vốn lưu động trong điều kiện hạn chế tài chính

Tối đa hóa giá trị doanh nghiệp là mục tiêu cốt lõi của quản trị tài chính, trong đó các quyết định đầu tư đóng vai trò then chốt. Tuy nhiên, trong môi trường vốn không hoàn hảo, với sự tồn tại của thông tin bất cân xứng và chi phí đại diện, các doanh nghiệp thường đối mặt với hạn chế tài chính, khiến quyết định đầu tư và tài trợ có mối quan hệ mật thiết. Thực trạng này càng rõ rệt ở các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, nơi khả năng tiếp cận nguồn vốn bên ngoài còn hạn chế và dòng tiền nội bộ ảnh hưởng lớn đến đầu tư. Nghiên cứu này nhằm làm rõ tác động của dòng tiền đến đầu tư tại các doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời khám phá vai trò của vốn lưu động như một công cụ quan trọng giúp giảm thiểu sự nhạy cảm của đầu tư trước những biến động của dòng tiền và các hạn chế tài chính.

Các nhà nghiên cứu, học giả, sinh viên sau đại học trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và kinh tế; các nhà quản lý tài chính doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách.

Luận án này tập trung nghiên cứu tác động của dòng tiền đến quyết định đầu tư tại các doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời phân tích vai trò điều tiết của vốn lưu động trong điều kiện hạn chế tài chính. Trong bối cảnh các doanh nghiệp thường phải đối mặt với triển vọng dòng tiền không chắc chắn và thị trường vốn không hoàn hảo, quyết định đầu tư thường gắn chặt với khả năng tài trợ. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng dòng tiền có tác động đáng kể đến đầu tư, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển. Luận án đặt mục tiêu xác định mức độ tác động này và vai trò của vốn lưu động như một công cụ giảm nhẹ các hạn chế. Phạm vi nghiên cứu là các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE và HNX trong giai đoạn 2012-2022. Tác giả sử dụng tỷ lệ chi trả cổ tức bằng tiền để đo lường mức độ hạn chế tài chính và áp dụng phương pháp SGMM (System Generalized Method of Moments) để phân tích hai mô hình dựa trên lý thuyết đầu tư Q và Euler, đảm bảo kết quả nghiên cứu vững chắc. Kết quả cho thấy dòng tiền có ảnh hưởng tích cực đáng kể đến đầu tư, và tác động này tăng lên khi doanh nghiệp có mức độ hạn chế tài chính cao. Điều quan trọng là, vốn lưu động được xem là yếu tố giúp các doanh nghiệp hạn chế đáng kể sự ảnh hưởng của các yếu tố hạn chế tài chính và nguồn vốn lên đầu tư, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có mức độ hạn chế tài chính cao. Điều này chứng minh vai trò giảm sự phụ thuộc của đầu tư vào dòng tiền của vốn lưu động. Từ đó, luận án đề xuất các hàm ý quan trọng cho các nhà quản trị tài chính trong việc tối ưu hóa chính sách quản lý vốn lưu động và tài trợ để gia tăng giá trị cổ đông, đồng thời cung cấp cơ sở cho các nhà hoạch định chính sách nhằm phát triển thị trường tài chính và hỗ trợ tiếp cận vốn cho doanh nghiệp.