Ạ Ọ

Ộ Ạ Ọ Đ I H C KINH T  ­ Đ I H C QU C GIA HÀ N I

Ạ Ọ

Đ I H C UPSALA – TH Y ĐI N

ƯƠ

Ạ Ỹ

CH

NG TRÌNH TH C S  QU N LÝ CÔNG

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

LU N VĂN T T NGHI P

CHUYÊN NGÀNH QU N LÝ CÔNG

Đ  TÀI

ấ ượ

ể ố

Ch t l

ng lao đ ng Thanh Niên dân t c thi u s

ườ

ứ ạ

Tr

ng h p nghiên c u t

i huy n Quan Hóa ­  t nh Thanh Hóa

ệ ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

ướ

Gi ng viên h

ẫ ng d n:

ế

TS. Nguy n M nh Hùng ­ Vi n Kinh t

và Chính tr  th  gi

ị ế ớ i

ườ

GS.TS  Lennart Wikander ­ Tr

ng ĐH Uppsala Th y Đi n

̣

Tr

ng Công Đi p

Nhóm hoc viên: ươ ệ ng Yên Lý Tr

ườ Hoàng Tùng

́ơ

L p: MPPM – Intake 4A

Hà N i, tháng 3 năm 2012

Ụ Ụ M C L C

2

ở ầ 1. M  đ u

ớ ủ ấ ố ả ệ ề ề ầ ấ ọ 1.1.Gi i thi u  v n đ  ( b i c nh chung, t m quan tr ng c a v n đ  )

ụ ỏ ứ ứ 1.2. M c tiêu nghiên c u và câu h i nghiên c u

ấ ậ 1.3. C u trúc lu n văn

ứ ổ ổ ế ệ 2.  T ng quan tài li u nghiên c u và khung kh  lý thuy t

ủ ươ ả ướ ố ớ 3. Ch  tr ủ ng, chính sách c a Đ ng và Nhà n c đ i v i thanh niên DTTS

ủ ươ ấ ượ ự ồ 3.1. Các ch  tr ng, chính sách nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c nói chung

ủ ươ ấ ượ ồ ng, chính sách nâng cao ch t l ộ ng ngu n lao đ ng là thanh niên

3.2. Các ch  tr DTTS

ộ ổ ỉ 4. T ng quan tình hình lao đ ng là thanh niên DTTS t nh Thanh Hóa

ệ ố ộ 4.1.Tình hình dân s , lao đ ng và vi c làm ỉ t nh Thanh Hóa

ề ủ ự ạ ọ 4.2. Th c tr ng h c ngh  c a thanh niên DTTS

ự ạ ủ ề ạ ộ ườ ỉ i t nh Thanh

4.3. Th c tr ng tay ngh  qua đào t o c a Thanh niên dân t c ít ng Hóa

ủ ỉ ề ấ ượ ồ ộ ng ngu n lao đ ng là thanh

ộ ố 4.4. M t s  chính sách c a t nh v  nâng cao ch t l niên DTTS

ươ ứ 5. Ph ng pháp nghiên c u

ươ ả ố 5.1. Ph ng pháp hàm s   Mincerian căn b n

ươ ở ộ ố 5.2. Ph ng pháp hàm s   Mincerian m  r ng

ứ ườ ợ ệ ỉ 6. Nghiên c u tr ng h p huy n Quan Hóa, t nh Thanh Hóa

ệ ự ế ệ ộ ỉ ề 6.1. Đi u ki n t nhiên, kinh t , xã h i huy n Quan Hóa t nh Thanh Hóa

ề ự ố ệ ạ ố ấ ượ ộ ng lao đ ng là thanh niên

6.2. Phân tích s  li u th ng kê v  th c tr ng ch t l ệ DTTS huy n Quan Hóa

ế ố ả ưở ấ ượ ế ườ nh h ng đ n ch t l ộ ng lao đ ng là ng i DTTS

ệ ữ 6.3. Phân tích nh ng y u t huy n Quan Hóa

ế ậ ả 7. K t Lu n và gi i pháp

ế ủ ạ ậ ướ ứ ế 8. H n ch  c a lu n văn và h ng nghiên c u ti p theo

3

ệ ả 9. Tài li u tham kh o

Ừ Ế Ụ Ắ DANH M C CÁC T  VI T T T:

y ban nhân dân:

ủ ng Chính Ph

ngƯơ

ả ồ

ộ ợ

ườ ạ   ng   xuyên   và   d y TS. GS.TS. DTTS TN UBND QĐ CP TTg TW  ĐTN CS HCM  NXB HĐ LĐ TT GDTX & DN

4

ế ỹ Ti n s : ư ế ỹ Giáo s , ti n s : ể ố ộ Dân t c thi u s Thanh niên Ủ ế ị Quy t đ nh Chính Phủ ủ ướ Th  t Trung  ộ Đoàn Thanh Niên c ng s n H  Chí Minh ấ ả Nhà Xu t b n ồ H p đ ng lao đ ng ụ Trung   tâm   giáo   d c   th nghề

Ậ Ắ TÓM T T LU N VĂN

ề ậ 1. Tiêu đ  (ề Tên đ  tài lu n văn):

ấ ượ ể ố ườ ộ ộ ợ Ch t l ng lao đ ng Thanh Niên dân t c thi u s , tr ng h p nghiên c u t ứ ạ   i

ệ ỉ huy n Quan Hóa ­ t nh Thanh Hóa

ậ ươ ạ ả ng trình Th c sĩ Qu n lý công 2. Trình độ:  Bài lu n văn ch

3. Nhóm tác gi :ả

ươ ệ ­ Tr ng Công Đi p

­ Hoàng Tùng

ườ ­ Lý Tr ng Yên

ả ướ 4. Gi ng viên h ẫ ng d n:

ệ ễ ạ ế TS. Nguy n M nh Hùng ­ Vi n Kinh t và Chính tr  th  gi ị ế ớ i

ườ ụ GS.TS  Lennart Wikander ­ Tr ể ng ĐH Uppsala Th y Đi n

5. Ngày tháng hoàn thành: Tháng 3 năm 2012

ụ 6. M c đích:

ấ ượ ề ạ ị ộ Xác đ nh đào t o ngh  và nâng cao ch t l ng lao đ ng cho Thanh Niên vùng

ầ ế ể ọ ệ ặ ượ ậ ổ ệ ị DTTS là c n thi t đ  h  có vi c làm ho c tìm đ c vi c làm cho thu nh p  n đ nh,

ầ ả góp ph n xóa đói, gi m nghèo.

Lý do:

ấ ượ ề ạ ố ượ ầ ­ Thanh niên DTTS có nhu c u đào t o ngh , song ch t l ng, s  l ng còn

5

ế ạ h n ch ;

ơ ộ ệ ậ ấ ­ C  h i tìm vi c làm th p, thu nh p không cao;

ấ ượ ấ ả ộ ưở ế ố ở ­ Ch t l ng lao đ ng th p do  nh h ng b i các y u t ụ    văn hóa, phong t c

ề ệ ấ ị ậ t p quán và đi u ki n đ a lý khó khăn, dân trí th p.

ươ 7. Ph ứ    ng pháp nghiên c u:

ươ ở ộ ả ố ­ Ph ng pháp hàm s  căn b n và m  r ng

ươ ữ ệ ẵ ế ừ ­ Ph ng pháp k  th a các d  li u s n có;

ươ ố ệ ổ ơ ở ự ệ ố ợ ­ Ph ạ   ng pháp th ng kê trên c  s  các báo cáo s  li u t ng h p th c hi n d y

ượ ệ ệ ề ngh  đã đ c  huy n Quan Hóa phê duy t năm 2011;

ươ ễ ạ ườ ự ề ủ ệ ạ ­ Ph ng pháp quan sát th c ti n t i tr ng d y ngh  c a huy n Quan Hóa và

ủ ố ượ ệ ứ tình hình vi c làm c a đ i t ng nghiên c u (TN ­ DTTS).

ộ ố ề ự ượ Ủ ệ Ủ Nhóm cũng d a trên m t s  đ  án đã đ c  y ban Nhân dân huy n,  y ban Nhân

ế ị ủ ủ ệ ỉ dân t nh và Quy t đ nh c a Chính ph  đã phê duy t.

ế ế ả ậ 8. K t qu  và k t lu n:

ự ủ ệ ạ ỉ Qua phân tích th c tr ng TN DTTS t nh Thanh Hóa nói chung và c a Huy n Quan

ấ ượ ề ế ệ ề ấ ộ Hóa nói riêng v  ch t l ng lao đ ng và tìm ki m vi c làm cho th y có nhi u y u t ế ố

ấ ượ ế ộ ả ế ố ộ ạ ả ộ ồ tác đ ng đ n ch t l ng lao đ ng, bao g m c  y u t n i t i b n thân TN là ng ườ   i

ặ ấ ộ ươ ứ ộ ế DTTS là trình đ  văn hóa th p, còn n ng ph ng th c lao đ ng t ự ấ ự  c p t túc, thi u k ỹ

ỷ ậ ộ ự ế ố ộ ả ưở ấ ớ ế năng và k  lu t lao đ ng, t ty dân t c, các y u t văn hóa  nh h ấ   ng r t l n đ n ch t

ề ư ọ ượ l ng và quá trình h c ngh  ch a thành công.

ế ố ề ặ ườ ề ạ ạ M t khác các y u t v  môi tr ng đào t o, kinh phí dành cho đào t o ngh  vùng

ư ế ề ậ ạ ộ ộ ớ ườ ộ DTTS còn h n ch ; công tác v n đ ng tuyên truy n ch a sâu r ng t i ng i lao đ ng,

ọ ư ứ ượ ậ ệ ộ ỹ ượ ạ làm cho h  ch a nh n th c đ c vi c lao đ ng có k  năng, đ ậ   c đào t o cho thu nh p

ộ ơ ự ề ỹ ướ ầ ỗ ợ ầ ư cao h n lao đ ng t do, không có k  năng ngh ; Nhà n c c n h  tr  đ u t ơ   ề  nhi u h n

ế ề ọ ổ ứ ộ ể đ  khuy n khích TN tham gia h c ngh  và tham gia t ầ ủ    ch c Đoàn h i góp ph n c ng

ữ ữ ệ ố ể ổ ị ị ế ờ ố ố c  và gi v ng,  n đ nh h  th ng chính tr , phát tri n kinh t , nâng cao đ i s ng ng ườ   i

6

ộ ể ố dân vùng dân t c thi u s .

ề ấ ứ ươ 9. Đ  xu t cho nghiên c u t ng lai:

ẽ ế ụ ứ ự ế ề ệ ế ơ ơ N u có đi u ki n nhóm s  ti p t c tìm tòi, nghiên c u sâu h n, tr c ti p h n đ ể

ấ ớ ị ề ế ướ ườ ỗ ợ ề ọ ki n ngh  đ  xu t v i Nhà n c tăng c ng h  tr  cho TN DTTS h c ngh , nâng cao

ấ ượ ể ọ ươ ộ ỹ ch t l ề ng lao đ ng nói chung, k  năng ngh  cho TN DTTS nói riêng, đ  h  v n lên

ề ữ ở ả ề xóa đói gi m nghèo nhanh, b n v ng ộ  vùng dân t c mi n núi.

ủ ậ 10. Đóng góp c a lu n văn:

ẽ ề ẻ ế ề ạ ấ ọ Nhóm hy v ng s  có nhi u b n tr  là TN DTTS quan tâm đ n v n đ  nhóm đã

ế ề ấ ượ ứ ạ ỉ ừ ộ nghiên c u và ch  ra nguyên nhân h n ch  v  ch t l ng lao đ ng là TN DTTS. T  đó

ọ ậ ố ắ ự ả ơ ỹ ệ ọ ỗ ự h  n  l c và c  g ng h n h c t p, rèn luy n k  năng cho b n thân và tích c c tuyên

ề ọ ệ ố ỷ ậ ỏ ậ ụ ạ ự ề ề ế ậ ộ truy n v  h c ngh , th c hi n t ậ   t k  lu t lao đ ng, xóa b  t p t c l c h u, ti p c n

ề ớ ị ườ ứ ầ ượ ậ ổ ệ ị ọ h c ngh  m i đáp  ng nhu c u th  tr ng, tìm đ c vi c làm cho thu nh p  n đ nh và

ề ữ thoát nghèo nhanh chóng, b n v ng.

11. Ý chính:

ấ ượ ể ố ề ấ ộ ộ Nâng cao ch t l ng lao đ ng cho Thanh niên dân t c thi u s  là v n đ  mà

7

ướ ố ượ ứ ề đ  tài h ng vào làm đ i t ng nghiên c u chính.

ở ầ 1. M  đ u

ớ 1.1. Gi ệ ấ ề i thi u v n đ

ự ệ ả ộ Trong quá trình th c hi n chính sách xóa đói gi m nghèo vùng dân t c thi u s ế ố

ơ ả ữ ừ ề ướ ượ ả ố ớ ệ (DTTS) và mi n núi nh ng năm qua c  b n đã t ng b c c i thi n. Đ i v i vùng c đ

ề ỉ ỷ ệ ộ ả ừ ố ồ đ ng bào mi n núi t nh Thanh Hóa t h  nghèo gi m t l 70% năm 2005 ­ xu ng còn

ẫ ở ứ ệ ướ 42,73% năm 2011 (7 huy n nghèo v n m c cao 50,67%). Tuy nhiên, tr ứ   c thách th c

ở ề ầ ư ế ệ ộ ệ ơ có nguy c  tái nghèo ị  7 huy n thu c Ngh  quy t 30a v  đ u t cho 62 huy n nghèo

ấ ướ ệ ề ề ộ ộ nh t n ệ   c; Thanh Hóa có 7 huy n đ u thu c vùng dân t c mi n núi, trong đó huy n

ệ ộ ỷ ệ ộ Quan Hóa là m t trong huy n nghèo có t h  nghèo cao 51,01% năm 2011. Nguyên l

ườ ề ồ ủ ế ằ ấ ọ ố nhân là ng i dân ch  y u sinh s ng b ng ngh  tr ng tr t và chăn nuôi, dân trí th p, lao

ụ ữ ệ ế ề ặ ỗ ộ đ ng không có tay ngh  và thi u vi c làm vào nh ng tháng nhàn r i mùa v  ho c có

ư ệ ặ ậ ấ ệ ư ứ ộ vi c làm nh ng thu nh p th p... Đ c bi t là Thanh Niên, tuy có s c lao đ ng nh ng l ạ   i

ệ ườ ể ạ ậ ả không có công vi c th ng xuyên đ  t o ra thu nh p cho gia đình và b n thân, trình đ ộ

ố ế ể ư ư ề ầ ấ ọ ọ ọ ọ h c v n đa s  h t ti u h c, h  có nhu c u h c ngh  nh ng ch a bi ế ề ườ t v  tr ớ   ng l p

ứ ủ ự ư ề ề ấ ạ ặ đào t o ngh  ho c ch a có s  quan tâm đúng m c c a các c p chính quy n.

ề ầ ạ ị ế ể ọ Xác đ nh đào t o ngh  cho Thanh Niên vùng DTTS là c n thi ệ   t đ  h  có vi c

ượ ậ ổ ệ ầ ả ị ặ làm ho c tìm đ c vi c làm cho thu nh p  n đ nh, góp ph n xóa đói, gi m nghèo.

ầ ế ấ ượ ứ ề ả ọ ấ ằ Chúng tôi th y r ng c n thi t ph i ch n đ  tài nghiên c u "Ch t l ộ ng lao đ ng Thanh

ể ố ườ ộ ứ ạ ợ ệ ỉ Niên dân t c thi u s , tr ng h p nghiên c u t i huy n Quan Hóa ­  t nh Thanh Hóa".

ứ ụ ỏ ứ 1.2. M c tiêu nghiên c u và câu h i nghiên c u

ứ ỏ Câu h i nghiên c u

ế ố ế ị ấ ượ ọ ủ ộ ẻ Các y u t quan tr ng quy t đ nh ch t l ng c a lao đ ng tr trong các nhóm

ể ố ộ dân t c thi u s  là gì?

8

ụ ứ M c tiêu nghiên c u

ế ố ữ ể ậ ả ưở Lu n văn này là đ  khám phá nh ng y u t ọ  quan tr ng  nh h ấ   ế ng đ n ch t

ể ố ừ ẻ ộ ộ ứ ườ ượ l ng lao đ ng tr  trong các nhóm dân t c thi u s  t các nghiên c u tr ợ ủ   ng h p c a

ặ ỉ ệ ể ể ủ ề ạ Quan Hóa, t nh Thanh Hóa. Đ c bi t, nó là đ  ki m tra vai trò c a đào t o ngh  nâng

ấ ượ ẻ ộ ộ cao ch t l ể ố ng lao đ ng tr  trong các nhóm dân t c thi u s .

ấ ậ 1.3. C u trúc lu n văn

ở ầ ượ ụ ể ầ ầ ồ ộ Đ c chia làm 5 ph n chính và 7 ti u m c, ph n m  đ u g m các n i dung: lý

ứ ụ ứ ề ỏ ọ do ch n đ  tài, câu h i nghiên c u, m c đích nghiên c u;

ế ổ ứ ứ ệ ầ ổ ổ Ph n th  hai là khung kh  lý thuy t, t ng quan tài li u nghiên c u, t ng quan v ề

ữ ủ ệ ả ộ ỉ ướ lao đ ng, vi c làm t nh Thanh Hóa, nh ng chính sách c a Đ ng và Nhà n c nâng cao

ấ ượ ấ ượ ộ ộ ộ ch t l ng lao đ ng nói chung và ch t l ng lao đ ng là Thanh Niên dân t c thi u s ể ố

nói riêng;

ầ ườ ấ ượ ứ ợ ộ ứ Ph n th  ba là tr ng h p nghiên c u ch t l ng lao đ ng là Thanh niên DTTS

ự ữ ệ ạ ỉ ố ả ưở ạ t i huy n Quan Hóa t nh Thanh Hóa: th c tr ng, nh ng nhân t nh h ấ   ế ng đ n ch t

ủ ộ ướ ượ l ng lao đ ng và chính sách c a Nhà n c dành cho Thanh niên DTTS;

ứ ư ầ ươ ứ Ph n th  t là ph ng pháp nghiên c u;

ộ ố ế ị ề ả ế ậ ố ấ ượ Cu i cùng là k t lu n và m t s  ki n ngh  v  gi i pháp nâng cao ch t l ng lao

ộ ể ố ộ đ ng Thanh Niên dân t c thi u s .

ứ ổ ổ ệ ế 2.  T ng quan tài li u nghiên c u và khung kh  lý thuy t

ế ề ấ ượ ộ Lý thuy t v  ch t l ng lao đ ng

ố ườ V n con ng i

ể ế ọ ề ố ể ệ ầ Adam Smith có th  là nhà kinh t h c đ u tiên phát tri n khái ni m v  v n con

ườ ạ ượ ữ ữ ủ ả ườ ặ ng i là đ t đ c nh ng kh  năng h u ích c a ng ộ   i dân ho c thành viên trong xã h i.

ệ ạ ượ ặ ọ ọ ậ ữ ụ ề ườ Vi c đ t đ c nh ng tài năng thông qua giáo d c, h c t p ho c h c ngh , th ấ   ng m t

ố ị ự ế ả ộ ố ượ ự ệ m t kho n chi phí th c th , là v n c  đ nh và đ c th c hi n trong cá nhân đó. Tay

ề ủ ượ ể ượ ư ộ ặ ngh  c a công nhân đ c nâng cao có th  đ c xem nh  m t máy móc ho c công c ụ

9

ớ ứ ề ạ ề ệ ễ ả ộ trong ngh  t o đi u ki n d  dàng và gi m b t s c lao đ ng. Và thông qua đó nó có giá

ả ấ ộ ạ ả ằ ợ ậ ộ là m t kho n chi phí nh t đinh, hoàn l i kho n chi phí đó b ng l i nhu n. Nói m t cách

ắ ẳ ọ ố ị ườ ự ỹ ng n g n, Adam Smith đã kh ng đ nh v n con ng i là k  năng, s  khéo léo trong tay

ể ấ ề ệ ngh  (th  ch t, trí tu , tâm lý, …), và phán đoán.

ộ ố ị Trong m t công b  tài chính vào năm 1928, Arthur Cecil Pigou đã tìm cách đ nh

ữ ố ơ ườ ữ ố ự ằ ườ ậ nghĩa rõ h n thu t ng  “v n con ng i” b ng s  so sánh gi a v n con ng ự ầ   i và s  đ u

ệ ấ ượ ế ế ề ố ườ ư ậ t v t ch t. Tuy nhiên, khái ni m đ c bi ấ ề t đ n nhi u nh t v  “v n con ng i” đã

ộ ề ủ ườ ế ặ ệ thu c v  Jacob Mincer and Gary Becker c a Tr ng Kinh t Chicago. Đ c bi t là, trong

ự ề ố ủ ố ườ ấ ả ở cu n sách c a Becker có t a đ  V n Con Ng i, xu t b n vào năm 1964, đã tr  thành

ủ ế ề ệ ẩ ộ ố ố   m t tham chi u tiêu chu n trong nhi u năm. Theo quan ni m c a cu n sách này, v n

ự ươ ấ ể ả ụ ệ ậ con ng ườ ươ i t ng t ư  nh  "ph ấ ng ti n v t ch t đ  s n xu t”, ví d  nhà máy và máy

ộ ườ ể ầ ư ườ ạ móc: m t ng i có th  đ u t ố  vào v n  ng ụ i (thông qua giáo d c, đào t o, chăm sóc

ả ủ ự ầ ư ẻ ế ỉ ệ ụ ầ ộ ộ ạ ứ s c kho ) và k t qu  c a s  đ u t đó ph  thu c m t ph n vào t  l mang l i cho

ườ ề ố ườ ố ườ ế ượ ể ữ ng i đó v  v n con ng i. V n con ng i có th  thay th  đ c, nh ng không th ể

ượ ư ấ ố ị ặ ố ộ ố ể chuy n nh ng l ạ ượ i  đ c gi ng nh  đ t đai, lao  đ ng, ho c v n c   đ nh   (Becker,

1964).

ệ ố ườ ể ề ấ Khái ni m v n con ng ứ   i cũng có th  tìm th y trong nhi u công trình nghiên c u

ụ ệ ằ ạ ố ườ ề ậ hi n đ i. Ví d , Hersch (1991) nói rõ r ng v n con ng ệ   ế i là đ  c p đ n kinh nghi m

ụ ệ ệ ố ượ ằ ị làm vi c và giáo d c, trong đó v n làm vi c đ ệ   ố c xác đ nh b ng s  năm kinh nghi m

ứ ượ ứ ụ ệ ỗ ợ ằ làm vi c chính th c và giáo d c chính th c đ ể   c tính b ng năm. H  tr  cho quan đi m

ấ ỳ ứ ằ ạ ấ ấ ạ ộ ơ   này,  Jacobsen (1998) nh n m nh r ng b t k  th  gì t o ra năng su t lao đ ng cao h n,

ẻ ể ấ ụ ứ ạ ồ ượ ườ bao g m giáo d c và đào t o, s c kho  th  ch t, đ ố c xem là v n con ng i. Trong các

ế ứ ủ ế ớ ố ị bài vi t và nghiên c u c a Ngân hàng Th  Gi i, v n con ng ườ ượ i đ c đ nh nghĩa là các

ự ượ ợ ấ ườ ỹ k  năng và năng l c đ c h p nh t vào con ng i (World Bank 1995).

ứ ế ề ầ ả ố ườ ả H u h t các công trình nghiên c u đ u mô t v n con ng i là: kh  năng, trình

ạ ượ ứ ệ ế ữ ụ ứ ộ đ , kinh nghi m và ki n th c đ t đ c thông qua giáo d c chính th c và nh ng k ỹ

ạ ượ ứ ế ạ năng và ki n th c chuyên môn đ t đ c trong quá trình đào t o.

10

ấ ộ Năng su t lao đ ng

ộ ầ ấ ộ ị Samuel­ son và Nordhaus đ nh nghĩa năng su t lao đ ng là toàn b  đ u ra đ ượ   c

ổ ứ ầ ở ộ ợ phân chia b i các đ u vào lao đ ng (Koch and McGrath 1996). Theo T  ch c H p Tác

ể ế ấ ộ ượ ị ỉ ệ ủ và Phát Tri n Kinh T   (OECD), năng su t lao đ ng  đ c đ nh nghĩa là  "T  l ộ    c a m t

ố ượ ớ ố ố ượ ầ ầ ổ ị ố s  đo s  l ng đ u ra v i s  đo s  l ng đ u vào” (2001) t ng giá tr  gia tăng (GVA).

ạ ề ậ ế ấ ộ ượ ở ị Horowitz và Sherman (1980) l i đ  c p đ n năng su t lao đ ng đ c xác đ nh b i thu

ụ ấ ạ ậ ồ ờ ố ế ị ộ ậ nh p đ ng th i và s  đo v t ch t  (ví d  tình tr ng thi ấ t b ). Năng su t lao đ ng xác

ư ộ ủ ổ ệ ố ứ ẽ ấ ổ ị đ nh s  thay đ i nh  m t ch c năng c a t ng h  s  năng su t.

ả ượ ủ ỗ ươ ứ ả ẩ ớ ộ S n l ng c a m i công nhân t ng  ng v i “s n ph m lao đ ng trung bình” và

ể ố ậ ớ ả ẩ ộ ế ả ẩ ộ ế có th  đ i l p v i s n ph m lao đ ng biên t . S n ph m lao đ ng biên t ế    liên quan đ n

ả ượ ệ ệ ầ ộ ế ấ ộ vi c tăng s n l ng do vi c tăng đ u vào lao đ ng biên t .  Năng su t lao đ ng có th ể

ị ươ ệ ậ ấ ặ ươ ệ ượ đ c xác đ nh theo các ph ng di n v t ch t ho c ph ả ng di n giá c .

ả ượ ạ ườ ự ư ể ị Trong khi s n l ng t o ra thông th ng có th  xác đ nh trong khu v c t nhân,

ự ị ướ ổ ứ ủ ể ấ r t khó xác đ nh nó trong khu v c nhà n ặ c ho c các t ch c phi chính ph . Có th  khó

ệ ệ ầ ơ ộ ị ỏ   xác đ nh đ u vào h n theo m t cách không thiên l ch ngay khi chúng ta đi ch nh kh i ý

ề ặ ấ ộ ồ ỗ ỗ ờ ưở t ng v  lao đ ng đ ng nh t ("trên m i công nhân” ho c "trên m i gi ộ  lao đ ng"):

 ộ ỗ ự ấ ượ ườ ộ ủ ỗ ự ộ C ng đ  n  l c lao đ ng, và ch t l ng c a n  l c lao đ ng nói chung.

 ả ế ạ ộ ệ ạ ậ ạ ỹ ế Ho t đ ng sáng t o liên quan đ n vi c t o ra c i ti n k  thu t.

 ợ ề ệ ệ ố ấ ả ổ ứ Các l i ích v  hi u su t liên quan do các h  th ng qu n lý, t ề    ch c, đi u

ậ ố ỹ ph i và k  thu t khác nhau.

 ấ ủ ộ ố ứ ế ộ ộ ộ ố Các tác đ ng đ n năng su t c a m t s  hình th c lao đ ng lên m t s  hình

ứ ộ th c lao đ ng khác.

ữ ươ ứ ệ ề ế ấ ị Nh ng ph ả   ng di n v  năng su t này liên quan đ n đ nh tính, ch  không ph i

ượ ạ ằ ầ ộ ộ ị đ nh l ế ng, các quy mô đ u vào lao đ ng. N u b n cho r ng m t công ty/m t n ộ ướ   c

ử ụ ộ ườ ề ể ạ ằ ộ ơ ố đang s  d ng lao đ ng c ề   ng đ  cao h n nhi u, b n có th  không mu n nói r ng đi u

ủ ấ ộ ướ ể ơ ở này là do năng su t lao đ ng c a công ty đó/n c đó cao h n. Quan đi m này tr  nên

ệ ầ ớ ữ ọ ộ ượ ạ ộ ề ế ặ đ c bi t quan tr ng khi m t ph n l n nh ng gì đ c t o ra trong m t n n kinh t ch ỉ

11

ể ấ ủ ụ ế ấ ả ồ ộ ị bao g m d ch v . Ban qu n lý có th  r t quan tâm đ n năng su t lao đ ng c a công

ả ạ ấ ượ ữ ệ ả nhân, song chính b n thân ban qu n lý l ứ i r t khó ch ng minh đ c nh ng hi u qu  v ả ề

ứ ụ ề ệ ế ạ ấ ạ ấ ả nâng su t. Ki n th c chuyên ngành v  qu n lý hi n đ i nh n m nh tác d ng quan

ệ ổ ủ ể ặ ọ ổ ứ ủ ệ tr ng c a văn hoá công vi c t ng th  ho c văn hoá t ư    ch c c a doanh nghi p. Nh ng

ộ ầ ứ ữ ể ượ ưở m t l n n a có th  không ch ng minh đ ả c các  nh h ụ ể ủ ấ ỳ ộ ng c  th  c a b t k  m t văn

ụ ể ề ấ hoá c  th  nào v  năng su t.

ươ ệ ế ệ ể ờ ứ ệ ề Xét v  các ph ng di n kinh t vĩ mô, vi c ki m soát gi làm vi c (t c là th ể

ủ ệ ấ ộ ỗ ờ ả ư ề ệ ố hi n năng su t lao đ ng c a m i gi ấ   ộ  làm vi c) ph i đ a ra m t th ng kê v  năng su t

ể ẵ ượ ư ề ườ ượ ự ệ có th  s n sàng so sánh đ c, nh ng đi u này th ng không đ c th c hi n do tính tin

ề ố ờ ố ờ ụ ệ ỹ ậ ủ ố ệ c y c a s  li u v  s  gi làm vi c. Ví d , M  và Anh  không có s  gi ệ  làm vi c dài

ế ượ ố ề ế ề ẽ ơ h n Châu Âu ­ n u không đ c tính đ n thì đi u này s  làm cho các con s  v  năng

ữ ấ ướ ề ố ủ ấ ộ su t trong nh ng n c này tăng lên. Khi so sánh v  th ng kê năng su t lao đ ng c a các

ề ề ỉ ữ ấ ầ ả ố ở ệ ệ ướ n c, c n ph i xem xét v n đ  v  t  giá h i đoái b i vì nh ng khác bi t trong vi c tính

ả ượ ư ế ướ ể toán s n l ng nh  th  nào trong các n ấ   c khác nhau, rõ ràng và hi n nhiên là các v n

ị ề ệ ế ệ ơ ổ ộ ơ ở ẩ ề đ  này liên quan đ n vi c quy đ i các đ n v  ti n t khác nhau ra m t c  s  tiêu chu n.

ả ủ ệ ố ệ ế ặ ấ ộ ộ Các h  s  tác đ ng đ n năng su t lao đ ng ho c hi u qu  c a các vai trò công

ả ủ ệ ố ữ ệ ế ệ ạ ộ ớ ộ vi c cá nhân là cùng m t lo i chung v i nh ng h  s  tác đ ng đ n hi u qu  c a các

ư ộ ổ ể ả ấ ồ công ty s n xu t nh  m t t ng th . Chúng bao g m:

ữ ơ ủ ề ệ ể ậ ậ ấ ị ế ị ế ố (1) đi u ki n v t ch t, đ a đi m, v t lý ­h u c  c a thi t b  và các y u t công

ngh ; ệ

ế ố ị ề ộ ơ (2) các y u t ộ  giá tr  ni m tin văn hoá, thái đ  cá nhân, đ ng c  và hành vi;

ữ ả ưở ố ế ứ ộ ả ế ấ ề ứ ệ (3) nh ng  nh h ng qu c t t c là các m c đ  c i ti n và hi u su t v  phía

ủ ộ ườ ủ ả ướ ầ ư ướ các ch  lao đ ng và ng i qu n lý c a các công ty n c ngoài đ u t vào trong n c;

ườ ổ ứ ườ ế ộ ớ ơ (4) môi tr ả ng qu n lý ­ t ch c và môi tr ng kinh t r ng l n h n và môi

ườ ậ tr ị ng chính tr ­ pháp lu t;

ạ ủ ị ườ ứ ộ ộ ị ộ ổ ứ (5) các m c đ  linh ho t c a th  tr ng lao đ ng n i đ a và các t ạ    ch c ho t

ặ ủ ụ ự ả ộ ườ ớ ộ đ ng lao đ ng  – ví d  s  có m t c a các rào c n và đ ng phân ranh gi ề   ề i ngh  truy n

12

ố ớ ề ố ệ th ng đ i v i vi c tham gia ngh ;

ệ ố ề ưở ả ủ ệ ề (6) các h  th ng ti n công và ti n th ng cá nhân, và hi u qu  c a các nhân viên

ữ ả ườ ụ ể ạ ự qu n lý nhân s  và nh ng ng i khác trong tuy n d ng, đào t o, thông báo, và ng ườ   i

ơ ở ề ữ ệ ầ ả ộ ệ lao đ ng thúc đ y  hi u qu  trên c  s  ti n công và nh ng khích l khác.

ấ ượ ộ Ch t l ng lao đ ng

ể ị ấ ượ ề ừ Có nhi u cách khác nhau đ  đ nh nghĩa ch t l ộ ng lao đ ng. Đã t lâu, theo lý

ế ề ố ườ ứ ụ ữ ế ậ ỹ ỹ thuy t v  V n Con Ng ạ   i, ki n th c giáo d c và nh ng k  năng k  thu t đã là hai đ i

ấ ượ ệ ủ ứ ấ ượ ệ ộ ộ ề di n v  ch t l ng c a s c lao đ ng. Tuy nhiên, khái ni m ch t l ng lao đ ng đã

ụ ữ ể ể ề ả ổ ế ượ đ c liên t c phát tri n đ  ph n ánh nh ng thay đ i trong n n kinh t ộ    và xã h i. Năm

ấ ượ ể ộ ộ ố ướ ố 1966, trong cu n sách “ch t l ng lao đ ng và phát tri n kinh t ế ạ  t i m t s  n ộ   c: M t

ấ ằ ơ ộ ấ ượ ứ ề công trình nghiên c u  s  b ”, Galenson và Pyatt đã đ  xu t r ng ch t l ộ   ng lao đ ng

ỗ ở ụ ứ ẻ ở ộ ị ộ ượ đ c xác đ nh b i trình đ  giáo d c, s c kho , ch ộ  và an sinh xã h i. Trình đ  giáo

ệ ể ị ườ ỉ ệ ọ ồ ầ ụ ượ d c đ c xác đ nh thông qua vi c tuy n sinh vào tr ng h c, bao g m t  l ph n trăm

ộ ổ ươ ứ ườ ơ ở ạ ạ ọ ể ề ọ ủ c a nhóm có đ  tu i t ng  ng trong tr ứ   ng ti u h c, c  s , d y ngh  và đ i h c; s c

ẻ ượ ề ị ươ ệ ở ẻ ố kho  đ c xác đ nh v  các ph ng di n nh : t ư ỷ ệ ử  l t vong ộ    tr  em, s  dân trên m t

ộ ỹ ườ ỉ ệ ạ ầ ườ ị bác s  và trên m t gi ệ ng b nh, t  l n p calorice trên đ u ng i; nhà ở ượ  đ c xác đ nh

ỗ ở ườ ở ả ổ ố theo ch ầ  trên đ u ng i và t  l ỉ ệ ầ ư  đ u t vào nhà ẩ  trên t ng s n ph m qu c dân và an

ộ ượ ỉ ố ợ ấ ậ ằ ố ị sinh xã h i đ c xác đ nh b ng t  s  tr  c p trên thu nh p qu c dân và chi phí an sinh xã

ầ ườ ộ h i trung bình trên đ u ng i.

ể ỗ ợ ế ố ữ ộ ố Đ  h  tr  cho nh ng y u t trên, theo VIT­CORP (2008), Có m t s  tiêu chí mà

ế ớ ỉ ố ủ ế ề ấ Ngân Hàng Th  Gi ề i khuy n cáo trong nhi u v n đ  khác nhau c a các Ch  S  Phát

ể ế ớ ể ấ ượ ư ệ ố ụ ộ Tri n Th  Gi i đ  đánh giá ch t l ng lao đ ng, nh  h  th ng giáo d c và công tác

ự ủ ư ẵ ả ạ ồ ồ ộ đào t o ngu n nhân l c; tính  s n có c a ngu n lao đ ng cũng nh  các nhà qu n lý hành

ấ ượ ụ ự ụ ế ậ ộ ỹ chính có ch t l ng và trình đ  giáo d c cao; và s  thành th c ti ng Anh, k  thu t, và

ậ ằ ệ ế ậ công ngh  tiên ti n trong khi Ward (1997) l p lu n r ng trong các mô hình t ổ ứ ả    ch c s n

ấ ượ ấ ộ ượ ứ ụ ế ỹ ỹ ớ xu t m i, ch t l ng lao đ ng v ậ   t xa ki n th c giáo d c và các k  năng k  thu t.

ườ ộ ố ươ ộ ủ ệ ộ Trong môi tr ệ ng kinh doanh hi n nay, m t s  ph ng di n xã h i c a lao đ ng đã tr ở

ổ ế ứ ệ ơ ộ ộ nên ph  bi n h n trong vi c đánh giá s c lao đ ng trong công ty. San và các c ng s ự

13

ế ố ấ ợ ụ ạ ấ ộ (2006) đã h p nh t 7 y u t chính, là (i) giáo d c, (ii) đào t o, (iii) năng su t lao đ ng,

ơ ấ ứ ữ ứ ẻ ạ ổ ứ   ộ (iv) nh ng thay đ i trong c  c u s c lao đ ng, (v) an toàn và s c kho , (vi) đ o đ c

ệ ệ ệ ả ố ộ ấ   công vi c và các m i quan h  công nghi p, (vii) các mô hình qu n lý lao đ ng và ch t

ệ ủ ề ườ ấ ượ ộ ỉ ố ộ ượ l ng ngh  nghi p c a ng ể ạ i lao đ ng đ  t o ra ch t l ng ch  s  lao đ ng trong các

ấ ủ ả công nhân ngành s n xu t c a Đài Loan.

ủ ươ ả ướ ố ớ 3. Ch  tr ủ ng, chính sách c a Đ ng và Nhà n c đ i v i thanh niên DTTS

ấ ượ ữ ệ ả ự ồ 3.1. Nh ng chính sách c i thi n ch t l ng ngu n nhân l c nói chung

ữ ả ướ ề ằ Trong nh ng năm qua Đ ng và Nhà n c có nhi u chính sách nh m nâng cao

ấ ượ ự ư ể ồ ộ ồ ch t l ử ng ngu n nhân l c nh  là:  Chính sách c  tuy n con em là đ ng bào dân t c vào

ườ ạ ọ ả ướ ệ ấ ẳ ọ ạ h c t i các tr ng Đ i h c, Cao đ ng, Trung c p chuyên nghi p trong c  n c; Chính

ể ố ỗ ợ ồ ọ ộ ườ ừ sách h  tr  con em đ ng bào dân t c thi u s  vào h c các tr ộ ng n i trú t ế    THCS đ n

ườ ự ị ạ ọ ộ ươ ở ự ắ THPT và tr ng d  b  đ i h c dân t c Trung ng ề  3 khu v c mi n B c ­ Trung ­

ừ ứ ề ề ạ ạ ồ ộ ả   Nam. T  năm 2009 có đ  án 65/CP v  đào t o cán b  công ch c ngu n lãnh đ o qu n

ạ ị ướ ế ạ lý cho giai đo n 2011 ­ 2015 và đ nh h ng đ n 2020; Chính sách đào t o nâng cao năng

ả ấ ộ ộ ươ ế ị ự ự l c cán b  qu n lý các c p vùng DTTS thu c  ch ệ ng trình th c hi n Quy t  đ nh:

ề ề ề ạ ộ ạ   135/1998/QĐ ­ TTg;  Đ  án 1956/CP v  đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn; đào t o

ộ ộ ế ề ộ ị ngh  cho lao đ ng thu c h  nghèo theo Ngh  Quy t 30/CP.

Ư ả ị ầ ứ ề ế ộ ị ườ Ngh  quy t H i ngh  l n th  7 BCH T  Đ ng khóa X v " tăng c ự ng s  lãnh

ờ ỳ ẩ ố ớ ạ ả ạ ủ đ o c a Đ ng đ i v i công tác Thanh Niên th i k  đ y m nh CNH ­ HĐH và ch ươ   ng

ế ị ộ ỉ ự ủ ệ ả ộ ố   trình hành đ ng th c  hi n NQ c a BCH  Đ ng b  t nh Thanh Hóa; Quy t  đ nh s :

ủ ướ ủ ủ ề ệ ệ ề 103/2008/QĐ ­ TTg ngày 21/7/2008 c a Th  t ng Chính ph  v  vi c phê duy t đ  án

ế ị ề ạ ệ ạ ọ ố ỗ ợ h  tr  TN h c ngh  t o vi c làm giai đo n 2008 ­ 2015; Quy t đ nh s ; 1956/2009/QĐ

ủ ướ ủ ủ ề ệ ề ạ ­ TTg ngày 27/11/2009 c a Th  t ộ   ng Chính ph  v  vi c đào t o ngh  cho lao đ ng

nông thôn;

ế ị ủ ướ ủ ố Quy t đ nh s : 1216/2011/QĐ ­ TTg Ngày 22/7/2011 c a th  t ng Chính ph ủ

ự ể ệ ạ ệ phê duy t qui ho ch phát tri n nhân l c Vi t Nam giao đo n ạ  2011 ­ 2020 và qui ho chạ

14

ự ỉ ể ạ ồ phát tri n ngu n nhân l c t nh Thanh Hóa giai đo n 2011 ­ 2020.

ủ ướ ầ ư ẩ Ư ủ ễ Phó Th  t ng Chính ph  Nguy n Sinh Hùng nói:  u tiên đ u t ạ   , đ y m nh

ấ ượ ụ ạ ự ự ầ ồ công tác giáo d c­ đào t o, nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c. C n th c hi n t ệ ố   t

ề ể ể ạ ộ ộ ổ ự   công tác đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn đ  chuy n đ i lao đ ng sang lĩnh v c

ụ ệ ạ ộ ị ế   công nghi p, d ch v  và đào t o, nâng cao trình đ  cho nông dân thông qua khuy n

ậ ứ ư ụ ể ế ệ ế ỹ nông, khuy n lâm, khuy n ng , chuy n giao k  thu t,  ng d ng công ngh  trong nông

ệ ặ ệ ầ ư ơ ở ậ ấ ượ ấ ườ ớ nghi p. Đ c bi t quan tâm đ u t c  s  v t ch t, nâng cao ch t l ng tr ọ   ng l p h c,

ấ ượ ờ ộ ườ ẩ ạ ố ồ đ ng th i, tăng ch t l ng đ i ngũ giáo viên và các tr ế   ng đ t chu n qu c gia. Ti p

ấ ạ ạ ổ ớ ộ ộ ộ ả   ụ t c chăm lo, đào t o và đ i m i công tác cán b , nh t là đ i ngũ cán b  lãnh đ o, qu n

ể ự ế ị ệ ắ ấ ộ ợ lý các c p, các ngành, xem đây là m t khâu quy t đ nh đ  th c hi n th ng l ệ i nhi m v ụ

ộ ề ả ờ ớ Đ ng b  đ  ra trong th i gian t i.

ạ ộ ậ ố ở ệ ạ Đ i b  ph n dân đang s ng nông thôn và là nông dân. Di n tích có h n và

ồ ự ằ ở ấ ỉ ậ ệ ế ậ ngu n l c n m đ y n u ch  t p trung vào nông nghi p thôi thì thu nh p không th ể

ượ ộ ộ ậ ớ ừ ể ả ộ cao đ c. Cho nên chúng ta ph i chuy n m t b  ph n l n lao đ ng. T  nông thôn sang

ậ ớ ộ ộ ơ ừ ệ ể làm các ngành công nghi p, chuy n m t b  ph n l n h n t nông thôn sang làm các

ộ ơ ấ ụ ấ ấ ượ ậ ớ ỹ ị ể ngành d ch v . Đ y là ngành phát tri n v i m t c  c u k  thu t có ch t l ng, có năng

ể ấ ậ ơ ố ượ ư ậ ứ ả ạ su t và có thu nh p cao h n. Mu n chuy n đ c nh  v y thì d t khoát ph i đào t o. 3

ườ ộ ở ả ả ạ ườ ệ ườ ng i lao đ ng nông thôn ph i đào t o c  3: 1 ng i làm nông nghi p, 1 ng i làm

ườ ổ ơ ấ ư ậ ệ ể ớ ụ ị d ch v  và 1 ng i làm công nghi p. Có nh  v y thì m i chuy n đ i c  c u kinh t ế

ượ ượ ộ ự ượ ộ ớ thành công đ ớ ạ c. Và m i t o ra đ c m t l c l ớ ng lao đ ng m i trong 2 năm t i, 5

ớ ớ ấ ượ ậ ấ ơ ơ năm t i, 10 năm t i có ch t l ng cao h n, năng su t cao h n, thu nh p cao h n ơ 1.

ủ ươ ấ ượ ộ ồ 3.2.  Các  ch  tr ng,  chính sách nâng  cao ch t l ng  ngu n  lao  đ ng là

thanh niên DTTS

ể ố ượ ệ ộ ể ỉ ữ ể ộ ố Khái ni m dân t c thi u s  đ c hi u là: dùng đ  ch  nh ng dân t c có s  dân ít,

ỷ ọ ươ ề ượ ộ ố ố ế chi m t ấ  tr ng th p trong t ng quan so sánh v  l ng dân s  trong m t qu c gia đa

ị ươ ệ ể ể ộ ộ ố dân t c. Khái ni m “dân t c thi u s ” cũng không có ý nghĩa bi u th  t ng quan so

ể ủ

ủ ướ

ễ ng Nguy n Sinh

1 Báo Vĩnh Long online ngày 05/2/2012 trích bài phát bi u c a Phó th  T Hùng

15

ố ữ ế ớ ự ề ạ ố ộ sánh v  dân s  gi a các qu c gia dân t c trên ph m vi khu v c và th  gi i.

ự ứ ề ề ạ ả ế ễ Căn c  vào tình hình th c ti n v  công tác d y ngh  và gi ệ i quy t vi c làm cho

ầ ư ơ ở ậ ơ ở ạ ấ ậ ế ề ề ạ ấ TN là đ u t c  s  v t ch t cho các c  s  d y ngh  còn nhi u h n ch  và b t c p, c ơ

ư ế ế ậ ộ ượ ự ủ ề ồ ch  chính sách thi u đ ng b , nên ch a nh n đ ầ   c s  quan tâm c a nhi u thành ph n

ủ ế ộ ướ ầ ư ề ạ xã h i tham gia mà ch  y u là Nhà n c đ u t ạ   ; chi Ngân sách cho d y ngh  dài h n

ỗ ợ ạ ớ ạ ộ ộ ề ạ ầ ộ ấ   ắ m i đ t 50% nhu c u, h  tr  d y ngh  ng n h n cho lao đ ng nông thôn, b  đ i xu t

ố ượ ứ ả ủ ế ớ ngũ, Thanh niên DTTS m i đáp  ng kho ng 25% s  l ng hàng năm, ch  y u là các

ề ơ ả ổ ướ ệ ị ả ế ệ ngh  đ n gi n, ph  thông; Nhà n c Vi t Nam xác đ nh gi i quy t vi c làm cho thanh

ề ứ ệ ạ ấ ộ ủ niên và TN DTTS là v n đ  b c xúc c a toàn xã h i trong giai đo n hi n nay.

ủ ậ ế ị ố Vì   v y,   năm   2009,   Chính   Ph   ra Quy t   đ nh   s 1956/2009/QĐ­TTg   ngày

ệ ề ề ệ ế ề ạ ộ 27/11/2009  v  vi c phê duy t đ  án “Đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn đ n năm

ể ố ượ ộ ố ượ ượ ư ề 2020”; trong đó dân t c thi u s  đ c coi là đ i t ố ng s  1, đ ọ c  u tiên h c ngh  và

ỗ ợ ư ớ ề ọ ệ ệ ố ệ có h  tr kinh phí h c ngh  cũng nh  gi i thi u vi c làm sau khi t t nghi p; Trong

ộ ợ ế ị ủ ầ ạ ủ Quy t đ nh 135 giai đo n II (2006 ­ 2010) c a Chính Ph  dành riêng m t h p ph n cho

ố ượ ề ạ ắ ườ ộ ạ đào t o ngh  ng n h n hàng năm dành đ i t ng Thanh niên là ng ể ố   i dân t c thi u s .

ế ị ủ ướ ủ ố Quy t đ nh s : 103/2008/QĐ ­ TTg ngày 21/7/2008 c a Th  t ủ ề ệ   ng Chính ph  v  vi c

ệ ề ỗ ợ ệ ạ ọ ề ạ phê duy t đ  án h  tr  TN h c ngh  t o vi c làm giai đo n 2008 ­ 2015.

ế ố ạ ấ ị ở ề Ngh  Quy t s : 24/NQ/TW ngày 12/3/2003 nh n m nh "... ộ    nhi u vùng dân t c

ề ả ướ ả mi n núi t ỷ ệ  l ớ  đói nghèo còn cao so v i bình quân chung c  n c , kho ng cách chênh

ấ ượ ữ ộ ữ ệ ề ứ ố l c v  m c s ng gi a các vùng, gi a các dân t c ngày càng tăng, ch t l ệ ng, hi u qu ả

ề ư ượ ụ ệ ạ ạ ấ giáo d c và đào t o còn th p, vi c đào t o ngh  ch a đ c quan tâm, công tác chăm sóc

ỏ ồ ở ề ứ s c kh e cho đ ng bào vùng sâu, vùng xã còn nhi u khó khăn....";

ổ ộ ỉ 4. T ng quan tình hình lao đ ng là thanh niên DTTS t nh Thanh Hóa

ố ộ ệ 4.1.Tình hình dân s , lao đ ng và vi c làm ỉ t nh Thanh Hóa

ệ ề ộ ố ồ Thanh Hóa   có  11 huy n  mi n  núi có  7 dân t c  cùng sinh  s ng g m:   Ng ườ   i

ườ ổ ơ M ng, Thái, Th , Dao, mông, Kh  mú và Kinh

ườ ộ ở ủ ế ậ ố ở ệ ẩ Dân t c M ng Thanh Hóa s ng ch  y u t p trung ủ    các huy n C m Th y,

16

ạ ặ ọ ườ ườ ữ ộ ệ ườ Th ch Thành và Ng c L c, ng i M ng thu c nhóm ngôn ng  Vi t ­ M ng nên h ọ

ấ ằ ọ ả ấ ầ ằ ồ ồ ồ ướ ố s ng g n vùng đ ng b ng đ i núi th p, h  s n xu t b ng tr ng lúa n c, ngành ngh ề

ề ệ ả ờ ố ổ ẩ ủ ể ạ   chính là th  công có ngh  d t v i th  c m, đan lát. Có th  khái quát đ i s ng sinh ho t

ườ ườ ồ ướ ợ ủ c a ng ơ i M ng là "C m đ , nhà gác, n ế c vác, l n thui, ngày ti n, năm lui" có nghĩa

ể ạ ồ ằ ơ ướ ằ ơ ướ là: c m thì đ  b ng chõ đ  g o chín b ng h i n c, nhà thì làm nhà sàn, n c th ườ   ng

ự ố ươ ị ợ ể ồ ố ượ ướ ượ đ c đ ng vào  ng cây b ng, cây lu ng đ  dùng ăn u ng, th t l n đ c n ng trên

ủ ằ ượ ờ ế ử b p l a cho chín b ng than c i, cách tính ngày tháng đ c tính theo sao trên tr i th ườ   ng

ườ ủ ẩ ặ ớ ộ ặ   ỉ là chòm sao tua rua đi qua m t trăng... Ch  có dân t c M ng m i có đ y đ  các đ c

ể đi m trên.

ủ ế ở ố ộ ệ ệ ơ Dân t c Thái s ng ch  y u ườ    các huy n Quan Hóa, Quan S n và huy n M ng

ườ ề ồ ướ ươ ượ ư Lát, Ng i Thái cũng có ngh  tr ng lúa n c và lúa n ng và đ ế c đúc k t nh  câu

ươ ươ ứ ữ ắ ậ ẫ ơ ướ thành ng  "M ng ­ Phai ­ Lái ­ Lin" t c là kh i m ng, đ p đ p, d n n ậ   c qua v t

ướ ộ ụ ấ ạ ặ ộ ọ ồ ch ng ng i, đ t máng trên các cánh đ ng thung lũng. H  làm ru ng c y m t v  lúa

ụ ệ ể ẻ ọ ươ ể ồ ế n p, hi n nay chuy n sang 2 v  lúa t . H  làm n ng đ  tr ng thêm lúa, ngô, hoa màu,

ự ặ ệ ể ệ ả ằ ố ộ ẩ cây th c ph m và đ c bi ố   t là cây bông, cây thu c nhu m, dâu t m đ  d t v i, làm g m;

ổ ẩ ữ ề ề ặ ộ ộ ố ệ d t th  c m là ngh  và là m t trong nh ng m t hàng truy n th ng đ c đáo.

ườ ở ả ườ ủ ế ố ở Ng i Mông Thanh Hóa có kho ng 14.000 ng i, ch  y u s ng vùng núi

ườ ệ ả ấ ơ ồ cao các Huy n M ng Lát, Quan Hóa và Quan S n, s n xu t chính là tr ng lúa n ươ   ng

ẩ ả ả ả ậ ồ ộ ể ệ và ru ng b c thang, tr ng ngô, cây đay đ  d t thành s n ph m v i lanh, v i đũi, ngh ề

ủ ề ề ố ườ ậ ụ ố ọ rèn cũng là ngh  truy n th ng c a ng i Mông. Song h  có t p t c s ng du canh, du c ư

ọ ố ợ ừ ạ ử ế ạ ồ ướ ấ nên h  s ng t m b  t nhà c a cho đ n đ  dùng sinh ho t, Nhà n c r t khó khăn

ầ ư ộ ố ể ổ ự ị trong đ u t ủ ọ  xây d ng đ   n đ nh cu c s ng c a h .

ổ ộ ơ ở ế ả Các dân t c Dao, Th  và Kh  mú Thanh Hóa chi m t ỷ ệ  l ổ    kho ng < 10% / t ng

ườ ườ ậ ụ ụ ề ả ưở ố s  ng ả i DTTS (kho ng 650.000 ng i), v  phong t c, t p t c có  nh h ớ ủ   ng l n c a

2.

ườ ườ ườ ng i M ng, Thái và ng i Kinh

ườ ử ứ ề ạ ỉ Nói chung ng i DTTS đ u chăm ch  và khéo léo trong sinh ho t và  ng x  trong

ế ậ

2 Công tác đoàn k t, t p h p TN các DTTS tr 90, 105 và 106 c a TW ĐTN CS HCM ­ NXB  Thanh Niên.

17

ộ ố ờ ố ầ ễ ộ ậ cu c s ng, đ i s ng tinh th n phong phú và các l ấ   ặ ắ  h i văn hóa đ c s c đ m đà ch t

ọ ườ ừ ủ ậ ố ự hoang dã c a núi r ng, chính vì v y mà h  th ng thích s ng t ỷ ậ  do, ít k  lu t, khuôn

ườ ộ ố ấ ộ ề ậ ọ ằ ớ ớ phép và th ể   ng thì h  b ng lòng v i cu c s ng khó khăn v  v t ch t c ng v i hi u

ế bi ế ạ t còn h n ch .

ủ ể ế ả ặ ổ * Đ c đi m c a Thanh niên DTTS: Thanh niên DTTS chi m kho ng 13% t ng s ố

ế ố ủ ứ ể ế ạ ộ ỉ TN toàn t nh. Trình đ  văn  hóa, đ o đ c, n p s ng c a TN ngày càng chuy n bi n tích

ọ ậ ố ắ ề ề ế ộ ự c c và có nhi u ti n b . TN DTTS ngày càng có nhi u c  g ng trong h c t p nâng cao

ộ ọ ấ ọ ỹ ậ ố ạ ỹ ạ ọ ứ ế ằ ộ trình đ  h c v n, ki n th c khoa h c k  thu t, s  cán b  có b ng đ i h c, th c s  ngày

ậ ủ ấ ộ ơ ỹ ặ   càng tăng . Tuy nhiên, trình đ  chuyên môn k  thu t c a TN DTTS còn th p h n m t

ủ ỉ ằ b ng chung c a t nh.

ầ ớ ệ ệ ề ề ộ ị ầ   V  lao đ ng, vi c làm và ngh  nghi p, ph n l n là TN các DTTS ch u khó, c n

ế ớ ố ọ ư ệ ậ cù, song ti p xúc v i kinh t ế ị ườ  th  tr ấ   ng còn ch m, đa s  h  có vi c làm nh ng ch t

ộ ủ ọ ọ ấ ộ ố ượ l ớ ng, năng su t lao đ ng không cao. Cùng v i dân t c c a h , h  sinh s ng ch  y u ủ ế ở

ớ ừ ạ ở ả vùng biên gi i r ng núi, vùng sâu, vùng xa; giao thông đi l i khó khăn; ờ    r i rác. Đ i

ấ ủ ế ề ầ ậ ố ọ ố   ố s ng tinh th n, v t ch t c a TN DTTS còn nhi u thi u th n, khó khăn; h  mong mu n

ộ ở ề ổ ị ị ụ ạ   ờ ố đ i s ng  n đ nh, không còn đói nghèo. TN DTTS b  ràng bu c b i nhi u phong t c l c

ấ ướ ỏ ưỡ ề ả ầ ố ọ ậ h u nh t là tang ma, c i h i, tín ng ị ng truy n th ng, b n đ a. H  có nhu c u giao

ể ế ậ ạ ộ ậ ớ ươ ệ ạ ữ ư l u văn hóa, ho t đ ng t p th , ti p c n v i ph ệ ng ti n hi n đ i, gi ả ắ  gìn b n s c văn

ủ ề ố ộ ọ hóa truy n th ng c a dân t c h .

ự ộ ố ỷ ạ ướ ọ ặ Tuy nhiên, h  n ng tâm lý t ty, m t s l i chính sách Nhà n ố   c, không mu n

ặ ự ỏ ố ố ớ ự ọ ỏ ươ t  h c h i v n lên ho c t th a mãn v i cu c s ng hi n t ệ ạ 3. i

ố ướ ườ ườ Dân s  trung bình năm 2011 c 3.411,2 nghìn ng i, tăng 4,4 nghìn ng ớ   i so v i

ố ố ộ ế năm 2010, t c đ  tăng dân s  0,13%; t ỷ ệ  l sinh 14,4%o, t ỷ ệ  l ch t 7,4%o, t ỷ ệ  l tăng t ự

ắ ế ứ ả ộ nhiên 7,0%o và m c gi m sinh 0,1%o. 9 tháng năm 2011 đã s p x p 44,6 nghìn lao đ ng có

ế ệ ấ ẩ ạ ạ ớ ộ ườ vi c làm m i, đ t 78,2% k  ho ch (trong đó xu t kh u lao đ ng 6. 820 ng ả i) và c  năm

ả ế ượ ệ ế ạ ạ ộ ổ gi i quy t đ ớ c 57 nghìn lao đ ng có vi c làm m i, đ t 100% k  ho ch. T ng kinh phí

ỷ ệ ệ ồ ạ ộ ỉ năm 2011 là 44.820 tri u đ ng. T  l ạ    lao đ ng qua đào t o toàn t nh 9 tháng năm 2011 đ t

3 Sđd trang 120 – 121.

18

ộ ổ ừ ớ 43,0%, tăng 6,0% so v i năm 2010. Trong  đó Thanh niên đ  tu i t ả    16 ­ 30 kho ng

ườ ố ườ ế ế ộ ổ ủ ỉ ộ 1.027.000 ng ố i chi m 30% dân s ; chi m 46% s  ng i trong đ  tu i lao đ ng c a t nh.

ơ ậ ự ệ ề ố ủ ế ủ ồ Khu v c mi n núi, n i t p trung ch  y u c a đ ng bào DTTS có dân s  1,1 tri u ng ườ   i,

4.

ộ ổ ế ả ộ lao đ ng trong đ  tu i chi m kho ng 65%

ạ ộ ượ ề ỉ ạ ệ Tuy nhiên, t ỷ ệ  l lao đ ng qua đào t o tìm đ c vi c làm đúng ngh  ch  đ t 80, 2%

ộ ổ ượ ệ ạ ạ ố trên t ng s  lao đ ng đ ệ   c đào t o;  Trong đó: Ngành nông nghi p đ t 90%, Công nghi p

ụ ạ ị ạ đ t 80% và d ch v  đ t 75%.

ố ớ ữ ườ ệ ớ ượ Đ i v i nh ng ng i có vi c làm m i sau khi hoàn thành khóa h c ọ  tìm đ ệ   c vi c

ế ạ ế ạ ệ ệ ạ ườ ự làm tr c ti p t i doanh nghi p đã cam k t t o vi c làm đ t 2.756/44.600 ng ả   i;  s n

ấ ạ ệ ườ ủ ế ấ xu t t i gia đình, doanh nghi p 4.932/44.600 ng ậ   i, ch  y u là cung c p nguyên v t

ố ớ ệ ề ẩ ả li u và thu mua, bao tiêu s n ph m đ i v i các ngh  mây giang xiên, thêu ren ­ đính

ế ệ ườ c m, d t chi u.

ề ọ ườ ượ ề ậ ừ Sau h c ngh , ng ộ i lao đ ng đ c làm ngh  và thu nh p bình quân t 40 ­ 90

ờ ố ớ ướ ệ ầ ồ ề ọ ườ ả ngàn đ ng/ngày, góp ph n c i thi n đ i s ng. So v i tr c khi h c ngh , ng i lao

ệ ậ ạ ồ ọ ồ ể ử ụ   ộ đ ng ngoài vi c tr ng tr t, chăn nuôi t o ra ngu n thu nh p chính, thì có th  s  d ng

ề ụ ể ậ ờ th i gian nông nhàn làm ngh  ph  đ  tăng thêm thu nh p cho gia đình.

ố ớ ữ ườ ế ụ ả ư ướ ấ ề Đ i v i nh ng ng i ti p t c s n xu t, kinh doanh nh  tr ọ c khi h c ngh

ườ ọ ỹ ụ ữ ứ ế ề ậ ộ ọ Ng i lao đ ng sau h c ngh  đã áp d ng nh ng ki n th c khoa h c k  thu t vào

ề ỹ ậ ả ấ ấ ộ ồ ớ   ố ớ ả s n xu t, nâng cao năng su t lao đ ng đ i v i ngh  k  thu t tr ng lúa cao s n. V i

ậ ấ ụ ệ ỹ ế ế ượ ệ ạ ộ ố vi c áp d ng k  thu t c y lúa đã ti t ki m công lao đ ng, gi ng và h n ch  đ c sâu

ệ ả ấ ạ ớ ươ ồ ả ệ b nh h i. Nâng cao hi u qu  trong s n xu t lúa. So v i ph ề   ng pháp tr ng lúa truy n

ố ươ ớ ố ừ ồ ố th ng, ph ả ng pháp m i gi m chi phí gi ng t 150.000 đ ng/sào xu ng còn 120.000

ấ ừ ố ồ ồ ả ồ đ ng/sào;   gi m   công   c y   t ả     200.000   đ ng/sào   xu ng   còn   150.000   đ ng/sào;   gi m

ệ ự ậ ừ ả ố ố ồ ồ ượ l ng thu c b o v  th c v t t 350.000 đ ng/sào xu ng còn 150.000 đ ng/sào; l ượ   ng

ả ự

ế ị

ế

4 Báo cáo k t qu  th c hi n Quy t đ nh s : 1956/QĐ ­ TTg năm 2011 c a S  Lao đ ng TBXH

ỉ t nh Thanh Hóa.

19

ấ ừ ạ ạ ổ phân bón không đ i; năng su t tăng t 54 t /ha lên 59 t ố ớ ụ /ha (đ i v i v  mùa).

ề ở ị ề ạ ả ộ ươ ủ V  Kh  năng nhân r ng c a các mô hình d y ngh đ a ph ng

ố ớ ề ỹ ả ồ ướ ắ ộ ậ Đ i v i ngh  K  thu t tr ng lúa cao s n tr ể c m t có th  nhân r ng ở ấ ả  t c t

ủ ỉ ệ ể ộ ọ ọ ệ các xã thu c huy n Th  Xuân là huy n tr ng đi m lúa c a t nh Thanh Hóa.

ố ớ ề ệ ể ể ế ể ộ Đ i v i ngh  d t chi u cói có th  nhân r ng đ  duy trì và phát tri n làng ngh ề

ề ố ở ề ệ ể ơ ộ ở ệ truy n th ng huy n Nga S n. Ngh  mây giang xiên có th  nhân r ng ệ    huy n Thi u

ươ ườ ề ậ ằ ả ộ ị Hóa, Yên Đ nh, Qu ng X ng, Ho ng Hóa, H u L c... Ngh  thêu ren­đính c m có

ể ộ ở ệ ả ố ọ th   nhân   r ng ươ   các   huy n   Th   Xuân,   Qu ng   X ng,   Nông   C ng,   Quan   Hóa,   Bá

ướ ườ Th c, Th ng Xuân...

ự ạ ề ủ ọ ộ ể ố 4.2. Th c tr ng h c ngh  c a Thanh niên dân t c thi u s :

ấ ừ ủ ữ ề ầ Xu t phát t nhi u nguyên nhân ch  quan và khách quan, nh ng năm g n đây t ỷ

ề ể ả ớ ọ ệ l TN   DTTS   tham   gia   vào   các   l p   h c   ngh   tăng   lên   đáng   k   kho ng   trên   2000

ườ ủ ế ề ắ ạ ậ ng ề i/năm, t p trung ch  y u các ngành ngh  ng n h n 3 ­ 6 tháng, các ngh  khác có

ề ấ ạ ạ ở ờ ọ ư   th i gian đào t o 18 tháng tr  lên có r t ít. Tuy nhiên, tình tr ng h c ngh  xong nh ng

ự ế ượ ế ệ ế ố ạ ủ ế ậ không t ki m đ c vi c làm chi m đ n 20%, s  còn l i 80% ch  y u t p trung vào

ủ ể ư ệ ẩ ậ ấ ầ ả ố ớ ả   ngành nông nghi p v n cho s n ph m v i thu nh p th p, ch a đ  đ  góp ph n gi m

ề ồ ữ ặ ộ ọ ọ nghèo cho h  gia đình TN DTTS. M t khác, nh ng TN DTTS h c ngh  tr ng tr t, chăn

ụ ườ ươ ể ế ệ ổ ở ỉ nuôi sau mùa v  th ng ly h ng đ  ki m vi c làm ph  thông các t nh khác, t ỷ ệ   l

ệ ề ế ế ổ ố này chi m đ n 40% trên t ng s  TN DTTS toàn vùng 11 huy n mi n núi.

ộ ố ủ ỉ ấ ượ ề 4.3. M t s  chính sách c a t nh Thanh Hóa v  nâng cao ch t l ồ   ng ngu n

ộ ộ ể ố lao đ ng là thanh niên dân t c thi u s .

ấ ượ ằ ề ạ ớ ệ ệ Nh m nâng cao ch t l ng đào t o ngh  và gi i thi u vi c làm cho thanh niên,

ử ỉ ươ ề ệ ậ UBND t nh Thanh Hóa có công văn g i Trung ng Đoàn v  vi c xin thành l p trung

ướ ệ ề ớ ệ ệ ỉ tâm h ạ ng nghi p, d y ngh  và gi i thi u vi c làm cho thanh niên t nh Thanh Hóa và

ậ ạ ấ ế ị Ư ủ ố ượ đ c ch p nh n t i quy t đ nh s : 385/QĐ ­ T /ĐTN ngày 31/10/2008 c a Ban bí th ư

TW Đoàn.

ọ ạ ườ ử ể ộ ồ Chính sách c  tuy n con em là đ ng bào dân t c vào h c t i tr ạ ọ   ng Đ i h c

20

ứ ồ ườ ẳ ế ỗ ợ ồ ộ H ng Đ c, tr ng Cao đ ng Y t ; Chính sách h  tr  con em đ ng bào dân t c thi u s ể ố

ườ ừ ế ườ ự ị ạ ọ ộ ọ vào h c các tr ộ ng n i trú t THCS đ n THPT và Tr ng d  b  Đ i h c Dân t c Trung

ươ ụ ở ạ ề ắ ạ ạ ầ ơ ị ng có tr  s  t ộ   i Th  xã S m S n; Chính sách đào t o ngh  ng n h n 3 tháng thu c

ươ ạ ượ ọ ch ạ ng trình 135/ QĐ ­TTg giai đo n II ( 2005 ­ 2010, đào t o đ c 362 h c viên, kinh

ụ ữ ỉ ề ệ ề ệ ạ ồ ộ phí 2.958 tri u đ ng. Ngoài ra H i liên hi p ph  n  t nh có đ  án đào t o ngh  cho ph ụ

ạ ỷ ệ ệ ể ố ộ ỉ ữ n  toàn t nh, trong đó vùng dân t c thi u s  có 11 huy n đ t t l 30% ph  n  đ ụ ữ ượ   c

ề ủ ổ ầ ệ ề ệ ỹ ọ h c các ngh  th  công ­ m  ngh : đan cót, d t th  c m, mây giang xiên.....v..v... Đ  án

ệ ề ậ ồ ọ ồ ỹ ề ạ d y ngh  cho nông thôn bao g m các ngh  may công nghi p, k  thu t tr ng tr t, k ỹ

ổ ẩ ừ ậ ầ ị ươ ệ thu t chăn nuôi gia súc, gia c m, d t th  c m...v...v.... Tùy t ng đ a ph ế   ng và cam k t

ề ệ ể ạ ợ các doanh nghi p đ  đào t o ngh  cho phù h p.

ươ ứ 5. Ph ng pháp nghiên c u

ươ ố ả 5.1.Ph ng pháp hàm s  Mincerian căn b n

ậ ố ố ườ ầ ượ “Hàm s  thu nh p v n con ng ầ i” (HCEF) l n  đ u tiên đ c phát tri n t ể ạ   i

ở ộ ạ ạ ả ồ ứ Chiswick và Becker (1966) và m  r ng bao g m c   đào t o t i ch c trong Mincer

ầ ớ ạ ạ ữ ậ ộ ọ ậ ừ ứ ệ ắ (1974).   M t ph n l n thu t ng  “đào t o t ớ i ch c” g n v i vi c h c t p t kinh

ệ ằ ạ ậ ươ ỹ ẽ ơ ặ nghi m. Mincer (1974) đã trình bày r ng t i M , thu nh p t ớ   ng quan ch t ch  h n v i

ệ ệ ể ố ố s  năm kinh nghi m làm vi c. Ngoài ra, Mincer (1974) còn phát tri n nhân t ả    căn b n

2. Các s  đo c a ủ   ố

ứ ậ ẩ ủ ế ố ệ ạ này trong d ng th c b c hai tiêu chu n c a bi n s  kinh nghi m EXP

ố ờ ặ ấ ộ ộ ặ ố ầ ệ ầ ỗ lao đ ng ho c cung c p   lao đ ng (s  gi ệ    làm vi c m i tu n ho c s  tu n làm vi c

ể ượ ợ ấ ạ ỗ ộ m i năm) cũng có th  đ c h p nh t thành m t phân tích d ng lô­ga. Mô hình ph c v ụ ụ

ả ể ượ ậ ơ ả ư ễ ạ gi i thích trên đây có th  đ ố c di n đ t nh  trong “hàm s  thu nh p c  b n” sau đây:

2 + (cid:0)

1 Si + (cid:0)

2 EXPi + (cid:0) 3 EXPi

i

lnYi = (cid:0) + (cid:0)

ọ ậ ủ ố ố Trong đó Si là s  năm h c t p c a các nhân i, và  EXPi và  EXPi2 là s  năm kinh

ệ ươ ệ ố ệ ố ố nghi m và bình ph ọ ậ   ng s  năm kinh nghi m. Trong hàm s  này, h  s  năm h c t p

ườ ể ượ ả ợ ủ ệ ấ ộ trong tr ng (β1) có th  đ c lý gi i là l ọ   i su t riêng m t năm tăng thêm c a vi c h c

ộ ọ ậ ệ ố ố ọ ậ ể ườ ể ượ ậ t p, không k  trình đ  h c t p. H  s  s  năm h c t p trong tr ng có th  đ c lý gi ả   i

21

ư ợ ụ ủ ấ ỗ ộ nh  l i su t riêng trung bình c a m i m t năm giáo d c tăng thêm nói chung.

ươ ở ộ ố 5.2. Ph ng pháp hàm s  Mincerian m  r ng

ưở ề ề ơ ả ộ ộ ồ ố Trên ý t ng c  b n là quy h i m t hàm s  có lô­ga v  ti n công lao đ ng theo

ờ ư ộ ơ ả ể ượ ụ ế ố ố gi nh  m t bi n s  ph , Hàm s  Mincerian c  b n có th  đ ể ợ   ể c phát tri n đ  h p

ấ ị ượ ấ ỳ ệ ố ề ẩ ấ ộ nh t và đ nh l ố ả   ớ ng hoá b t k  h  s  ti m  n nào v i năng su t lao đ ng. Hàm s  c i

ể ượ ế ễ ạ ti n này có th  đ c di n đ t là:

1Xi1 + (cid:0)

2Xi2 + (cid:0)

3 Xi3 + .... + (cid:0)

n Xin+  (cid:0)

i

lnYi = (cid:0) + (cid:0)

ế ố ế ị ề ấ ộ Trong đó, Xi  là các y u t ủ  quy t đ nh có ti m năng c a năng su t lao đ ng trong

ấ ỳ ế ố ư ố ể ượ ụ ệ ồ h i quy. Xi có th  là b t k  bi n s  nào nh  s  năm đ ề   c giáo d c, kinh nghi m ti m

ự ườ ư ắ ộ ề ệ ặ ạ năng, vùng, khu v c, ng i di c , s c t c, tình tr ng hôn nhân ho c ngh  nghi p,…

ủ ể ệ ế ố ồ ữ Thông qua vi c đánh giá ý nghĩa c a nh ng bi n s  trong h i quy, ta có th  so

ế ố ữ ậ ế ị ệ ọ ộ ệ sánh và nh n di n nh ng y u t nào đóng m t vai trò quan tr ng trong vi c quy t đ nh

ấ ượ ủ ứ ộ ch t l ng c a s c lao đ ng.

ấ ượ ề ạ ộ Đào t o ngh  và ch t l ng lao đ ng

ặ ượ M t đ c:

ố ớ ề ể ườ ủ ệ ệ   Đ i v i ngh  ti u th  công nghi p: mây giang xiên, thêu ren ­ đính c m, d t

ế ể ườ ể ử ụ ề ọ ờ ộ ớ ư chi u, v i  u đi m ng i lao đ ng sau h c ngh  có th  s  d ng th i gian nông nhàn

ề ạ ệ ạ ệ ậ ầ ể đ  làm ngh  t ặ i gia đình ho c làm vi c t ả   i doanh nghi p, tăng thu nh p, góp ph n c i

ờ ố ệ ệ ệ ẩ ậ ả ấ thi n đ i s ng. Doanh nghi p cung c p nguyên v t li u và bao tiêu s n ph m cho

ườ ả ấ ọ ộ ộ ườ ọ ề ề ề ng i lao đ ng nên h  yên tâm s n xu t. M t ng ể i h c ngh  có th  truy n ngh  cho

anh em, con cái trong gia đình cùng làm ngh .ề

ố ớ ả ượ ệ ề ồ ữ ọ Đ i v i ngh  nông nghi p (tr ng lúa s n l ng cao): Thông qua nh ng h c viên

ả ự ế ứ ủ ậ ổ ườ ượ ọ đ ế c h c và k t qu  th c t đã làm thay đ i nh n th c c a ng ộ   i nông dân trong c ng

ề ệ ụ ữ ữ ứ ế ế ề ấ ả ỹ ồ đ ng v  vi c áp d ng nh ng ki n th c và k  năng ngh  trong s n xu t. Nh ng k t qu ả

ự ể ầ ạ ộ ộ ướ b ữ c đ u này đã t o đ ng l c đ  thu hút nh ng lao đ ng nông thôn khác trong thôn,

ề ượ ổ ứ ạ ị ạ làng, xã tham gia các khóa đào t o ngh  đ ch c t i đ a bàn. c t

22

ồ ạ Khó khăn, t n t i:

ố ớ ề ể ủ ề ậ ầ ờ ư   ệ + Đ i v i các ngh  ti u th  công nghi p: th i gian đ u làm ngh  thu nh p ch a

ả ưở ế ườ ậ ự ư ố cao nên  nh h ng đ n tâm lý ng ề i dân ch a th t s  mu n làm ngh .

ệ ư ệ ỉ ị ươ ả ạ Hi n  trên đ a   bàn t nh  đã  có Doanh nghi p  t nhân th ỳ ng  m i  M   Qu ng,

ệ ư ấ ẩ ệ ỹ ươ Doanh nghi p t nhân SXKD xu t kh u Vi t Trang, Công TNHH M  H ng­Ninh

ề ế ả ẩ ườ ộ Bình bao tiêu s n ph m ngh  mây giang xiên, chi u cói cho ng i lao đ ng, tuy nhiên

ẩ ả ị ườ ư ự ệ ấ ẩ ướ ế các doanh nghi p ch a tr c ti p xu t kh u s n ph m ra th  tr ng n ề   c ngoài mà đ u

ề ả ẩ ả ỉ ị ph i qua khâu trung giam thu gom s n ph m t nh ngoài, ch u nhi u chi phí qua các khâu

ả ưở ủ ề ế ườ trung gian  nh h ng đ n ti n công c a ng ộ i lao đ ng.

ậ ồ ố ớ ề ỹ ả ườ + Đ i v i ngh  k  thu t tr ng lúa cao s n: Do thói quen canh tác, ng ẫ   i dân v n

ồ ố ươ ộ ớ ả ề ấ ọ ố mu n tr ng lúa theo ph ng pháp truy n th ng đã r t quen thu c v i b n thân h  do đó

ự ệ ệ ươ ề ả ấ ớ vi c th c hi n theo ph ổ ng pháp m i có nhi u thay đ i trong quá trình s n xu t nên

ự ự ư ọ ố ch a th c s  mu n tham gia h c ngh ề5.

ủ ạ ụ ề ạ ườ ề ộ M c đích c a d y ngh  là đào t o cho ng ỹ i lao đ ng có k  năng ngh , có th ể

ệ ố ề ượ ứ ố ệ ả ạ làm vi c t t, đúng ngh  đ ậ c đào t o và cho thu nh p, c i thi n m c s ng.

ố ượ ế ỏ ộ Thanh niên là đ i t ề   ứ ng chính trong gia đình có s c kh e, lao đ ng ki m ti n

ọ ọ ố ườ ấ ề ệ ọ ề ế ả nuôi s ng gia đình h  và h  là ng ế   i có kh  năng nh t v  vi c h c ngh , ti p thu ki n

ể ạ ượ ứ ự ệ ỹ ề ộ th c và rèn luy n, th c hành các k  năng đ  đ t đ c lao đ ng có tay ngh , tìm đ ượ   c

ậ ổ ệ ị vi c làm và cho thu nh p  n đ nh.

ườ ể ố ố ượ ộ ủ ề ứ Thanh niên ng i dân t c thi u s  là đ i t ng nghiên c u chính c a đ  tài mà

nhóm đã ch n. ọ

ấ ừ ự ố ượ ễ ề ề ạ Xu t phát t th c ti n v  công tác đào t o ngh  cho các đ i t ư ng nh  Thanh

ụ ữ ố ượ ấ ượ ộ ớ ả ấ ệ Niên, Ph  N ..v..v... s  l ầ ng ít so v i  nhu c u lao đ ng, ch t l ng, hi u qu  th p.

ố ượ ự ậ ọ ể ố ố ượ Vì v y, nhóm l a ch n đ i t ộ ng Thanh Niên dân t c thi u s  là đ i t ng có

ả ự

ế ị

ế

ế

5 Báo cáo k t qu  th c hi n Quy t đ nh s : 1956/QĐ ­ TTg năm 2011 và xây d ng k  ho ch ạ

ệ năm 2012 huy n Quan Hóa.

23

ụ ậ ể ề ệ ố ố ị ặ đ c đi m riêng v  văn hóa, phong t c t p quán, đ a bàn sinh s ng, quan ni m s ng,

ộ ọ ứ ứ ể ằ ấ ỉ ượ ọ trình đ  h c v n đ  nghiên c u, hy v ng r ng qua nghiên c u nhóm ch  ra đ c các

ố ớ ọ ể ừ ứ ữ ế ể ể ạ ơ ộ đi m m nh, đi m y u, nh ng c  h i và thách th c đ i v i h , đ  t đó giúp h  bi ọ ế   t

ụ ể ọ ố ỹ ế ầ ữ ạ ắ ượ đ c nh ng h n ch  c n kh c ph c đ  h c t ề t k  năng ngh .

ế ề ặ ỉ ử ụ ứ ạ ờ ố ệ   Do h n ch  v  m t th i gian nên trong nghiên c u này ch  s  d ng các s  li u

ề ố ớ ứ ấ ấ ượ ể ể ạ ộ ủ th  c p đ  tìm hi u: i) vai trò c a  đào t o ngh   đ i v i ch t l ng lao đ ng là thanh

ườ ậ ủ ể ố ấ ượ ế ộ ạ ớ ộ niên ng i dân t c thi u s ; ii)  ti p c p c a ch t l ề   ng lao đ ng v i đào t o ngh p;

ế ố ưở ủ ệ ế ế ậ ộ và iii) các y u t ể ả  có th   nh h ng đ n vi c ti p c n c a lao đ ng là thanh niên dân

ể ố ộ t c thi u s .

ươ ữ ệ ẵ ế ừ ươ ử ụ Nhóm s  d ng ph ng pháp k  th a các d  li u s n có và ph ố   ng pháp th ng

ố ệ ổ ơ ở ự ệ ề ạ ợ ượ kê trên c  s  các báo cáo s  li u t ng h p th c hi n d y ngh  đã đ ệ c  huy n Quan

ơ ở ễ ạ ườ ự ệ ư ự Hóa phê duy t năm 2011; cũng nh  d a trên c  s  quan sát th c ti n t i tr ạ   ng d y

ề ủ ố ượ ủ ệ ệ ứ ngh  c a  huy n Quan Hóa và  tình hình vi c  làm c a   đ i t ng nghiên c u (TN  ­

DTTS).

ứ ươ ậ ố ệ ễ ả ơ Theo nhóm nghiên c u thì đây là ph ng pháp đ n gi n, d  thu th p s  li u và có

ụ ườ ọ ồ ữ ệ ượ ấ ẩ ế ứ s c thuy t ph c ng i đ c, do ngu n d  li u đã đ ệ ự   ề c c p có th m quy n phê duy t th c

ố ệ ệ ộ ượ ỳ ầ ư ằ ồ hi n. N i dung s  li u đ c phân k  đ u t hàng năm b ng ngu n ngân sách nhà n ướ   c

ạ ừ ả ế cho c  giai đo n t 2011 ­ 2015 và đ n 2020.

ứ ườ ợ ệ ỉ 6. Nghiên c u tr ng h p huy n Quan Hóa, t nh Thanh Hóa

ệ ự ế ộ ệ ỉ ề 6.1. Đi u ki n t nhiên, kinh t , xã h i huy n Quan Hóa t nh Thanh Hóa

ệ ề ề ỉ Quan Hoá là huy n mi n núi, cách trung tâm t nh Thanh Hoá 140 km v  phía Tây.

ệ ắ ơ ỉ ướ Phía B c giáp t nh S n La và Hoà Bình, phía Đông giáp huy n Bá Th c, phía Nam giáp

ườ ệ ệ ơ ườ ớ huy n Quan S n, phía Tây giáp huy n M ng Lát và có chung đ ng biên gi i (4,8 km)

ạ ệ ị ấ ệ ớ ướ ạ v i n c b n Lào t ề i xã Hi n Ki t; toàn huy n có 17 xã và 1 th  tr n.

ệ ổ ự ­ Tài nguyên đ tấ : Quan Hoá có t ng di n tích t nhiên là 99.013,68 ha, trong đó:

ư ệ ệ ấ ấ ử ụ   ấ đ t   nông   nghi p   90.158,1ha,   đ t   phi   nông   nghi p   5.086,53   ha,   đ t   ch a   s   d ng

ấ ả ấ ự ế ệ ấ ỉ 3.769,05 ha. Đ t s n xu t ch  có 6.036,92 ha chi m 6,1% di n tích đ t t nhiên; trong

24

ấ ộ ướ ỉ Tài nguyên r ng:ừ đó đ t ru ng n c  ch  có 730 ha, ệ   Năm 2010, huy n Quan Hoá có

ừ ệ ệ ấ ấ ừ   ả 84.082,23 ha đ t lâm nghi p, trong đó r ng s n xu t là 43.984,66 ha, di n tích đã có r ng

ư ừ ệ ồ ồ ủ ừ   36.979,74 ha, di n tích ch a có r ng 7.004,92 ha. Cây lu ng là cây tr ng chính c a r ng

ệ ế ầ ấ ả ả s n xu t, di n tích chi m kho ng g n 22.000 ha.

ạ ệ ấ ả ­ S n xu t nông nghi p, lâm nghi p ấ ệ  : Năm 2010, năng su t lúa bình quân đ t 48,4

ạ ạ ươ ự ầ ườ ạ ườ ­ S nả ạ t /ha, ngô đ t 37 t /ha; l ng th c bình quân đ u ng i đ t 378 kg/ ng i/ năm.

ủ ệ ệ ệ ấ ợ ị ể xu t công nghi p, ti u th  công nghi p ệ : Trên đ a bàn huy n có 26 doanh nghi p, h p tác xã

ụ ệ ợ ị ổ ợ ả ạ ộ ấ ườ (10 h p tác xã d ch v  đi n năng) và 12 t h p s n xu t đang ho t đ ng th ng xuyên,

ầ ư ướ ệ ố ấ ẩ ả ấ trong đó có 1 doanh nghi p 100% v n đ u t n c ngoài s n xu t vàng mã xu t kh u. ­

ơ ị ườ ụ ệ ớ ọ ớ Công tác giáo d c ­  đào t o: ạ Toàn huy n có 55 đ n v  tr ớ   ng h c; 575 l p, nhóm l p, v i

ệ ổ ố ộ ườ ọ 9.267 h c sinh. T ng s  cán b , giáo viên, nhân viên hi n có 805 ng ầ   i, trong đó m m

ườ ể ọ ườ ườ ụ ườ non 142 ng i, ti u h c 376 ng i; THCS có 272 ng i,  trung tâm giáo d c th ng xuyên

ạ ề và d y ngh  có 15 ng ườ i

ệ ệ ẩ ộ ớ Hi n nay, toàn huy n có 4.114 h  nghèo, v i 19.745 kh u; t ỷ ệ  l đói nghèo là

ậ ồ ỷ ệ ộ 41,39%; thu nh p bình quân 190 nghìn đ ng/tháng; 12/18 xã có t h  nghèo còn trên l

ộ ậ ế 50%; h  c n nghèo chi m 25,54%.

Nguyên nhân đói nghèo là do:

ế ế ố ộ ớ ổ ố ộ (so v i t ng s  h  nghèo) ­ Do thi u v n làm ăn 4.068 h , chi m 96,6 %

ế ế ệ ộ ­ Do thi u kinh nghi m làm ăn 3.981 h ; chi m 94,5 %;

ế ứ ộ ườ ế ­ Do thi u s c lao đ ng, đông ng ộ i ăn theo 615 h , chi m 14,6%;

ấ ả ế ế ộ ấ ­ Do thi u đ t s n xu t 397 h , chi m 9,4%;

ố ậ ộ ­ Do  m đau, tàn t ế t 1.523 h , chi m 36,15%;

ơ ở ạ ầ ộ ố ấ ộ ế   M t s  nguyên nhân khác: trình đ  dân trí còn th p, c  s  h  t ng còn thi u

6.

ế ề ế ộ ỷ ệ ấ và y u kém; lao đ ng có tay ngh  chi m t th p 14% l

ề ự ạ ố ệ ấ ượ ố ộ 6.2. Phân tích s  li u th ng kê v  th c tr ng ch t l ng lao đ ng là thanh

ế

6 Đ  án Đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn huy n Quan Hóa đ n năm 2020

25

ở ệ niên DTTS huy n Quan Hóa

ố ượ ư ạ ượ ệ ế S  TN đ ề c đào t o ngh  ch a tìm đ ế c vi c làm: tính đ n h t năm 2011 có

ả ườ ọ ề ừ ở ượ ệ ả kho ng 126 ng i h c ngh  t 3 tháng tr  lên không tìm đ c vi c làm, ph i quay v ề

ề ệ ồ ọ ngh  cũ đó là làm nông nghi p tr ng tr t và chăn nuôi.

ư ư ề ạ ầ ố ọ ượ S  TN có nhu c u h c ngh  giai đo n 2011 ­ 2015, nh ng ch a đ ạ   c đào t o

ườ ườ ự ế (bi u s :1 ể ố ) 9.044 ng i; Trong đó Thanh niên DTTS 2000 ng i, d  ki n năm 2012 k ế

ạ ạ ườ ồ ề ự ế ho ch đào t o 560 ng i g m 07 ngh  d  ki n.

ơ ộ ệ ượ ề ề ạ C  h i vi c làm: nhìn chung khi đ ấ   c đào t o ngh  Thanh niên DTTS đ u có r t

ơ ộ ế ệ ề ệ ị ạ   nhi u c  h i tìm vi c làm, năm 2011 có 16 doanh nghi p trên đ a bàn cam k t đào t o

ứ ươ ề ệ ậ ạ ắ ớ ngh  ng n h n 3 ­ 6 tháng sau đó nh n vào công ty làm vi c v i m c l ể   ở ng kh i đi m

ồ ườ ệ 2 ­ 2,5 tri u đ ng ng i/tháng.

ề ớ ề ầ ọ ườ ươ V  nhu c u h c ngh  m i TN DTTS năm 2012 là 560 ng i, đây là ch ng trình

ề ệ ề ạ ồ ộ ộ ạ d y ngh  thu c ngu n kinh phí d y ngh  cho lao đ ng nông thôn: Hi n nay có m t s ộ ố

ề ớ ượ ể ố ơ ộ ộ ượ ngh  m i đ c Thanh Niên dân t c thi u s  yêu thích vì có c  h i tìm đ ệ c vi c làm

ặ ự ở ơ ở ể ề ử ệ ử ữ ề ượ ho c t m  c  s  đ  làm đó là ngh  s a ch a đi n t , xe máy. 7 ngh  đ c Thanh niên

ệ ể ố ạ ẩ ồ (bi u s : 2) DTTS trong huy n đăng ký ấ   ấ   g m: qu i bèo tây xu t kh u, thêu ren xu t

ệ ử ươ ừ ạ ẩ ầ ồ ồ kh u, chăn nuôi gia súc, gia c m, tr ng rau s ch,  m cây tr ng r ng, đi n t ệ   , đi n

ọ ạ l nh và tin h c văn phòng.

ấ ượ ạ ộ ụ ệ ả ộ ộ Nâng cao ch t l ng lao đ ng: Là m c tiêu mà Đ i h i Đ ng b  Huy n quan

ụ ự ể ế ệ ề ồ Hóa đ  ra trong m c tiêu phát tri n ngu n nhân l c toàn di n đ n năm 2015 và 2020.

ế ố ả ữ ưở ấ ượ ế ườ 6.3. Phân tích nh ng y u t nh h ng đ n ch t l ộ ng lao đ ng là ng i

ệ DTTS huy n Quan Hóa

ế ố ề ể Y u t ộ  v  trình đ  phát tri n:

ắ ở ồ ố ề ề ệ ố ị Do đi u ki n đ a lý đ i d c nhi u, chia c t b i sông và su i nên kinh t ế ủ    c a

ả ấ ụ ể ề ệ ệ ể ế ậ huy n ch m phát tri n, giáo d c tuy có nhi u chuy n bi n xong hi u qu  th p, t ỷ ệ   l

ề ẫ ộ ộ ớ ượ ề ạ ấ lao đ ng có tay ngh  v n còn th p 14% so v i lao đ ng không đ ặ   c đào t o ngh  ho c

ề ồ ế ố ấ ấ ọ ế ọ ậ t p hu n v  tr ng tr t chăn nuôi, dân trí th p là y u t quan tr ng liên quan đ n phát

26

ể ế ế ệ ề ẫ ấ ộ tri n kinh t và các v n đ  xã h i khác. Do đó, huy n Quan Hóa đ n năm 2012 v n là

ấ ướ ộ ệ ỷ ệ ộ ệ m t trong 62 huy n nghèo nh t n c Vi t nam. T  l h  nghèo rà soát tháng 11/2011 có

12/18 xã là: 51.02%.

ế ố ộ Y u t văn hóa ­ xã h i:

ệ ớ ồ ộ Quan Hóa là huy n có t ộ   i 70% là đ ng bào dân t c Thái, 30% là các dân t c

ườ ườ ề ậ ạ M ng, Mông và ng ặ ắ   i Kinh. Do v y có nhi u nét văn hóa đa d ng đan xen và đ c s c

ư ư ệ ầ ố ộ ố ậ ụ   ệ ả nh  các đi u khèn mông, khua lu ng, d t v i, c u m a..... Tuy nhiên, m t s  t p t c

ạ ậ ượ ả ế ướ ự ư ướ ỏ ặ còn l c h u chua đ c c i ti n theo h ng tích c c nh  ma chay, c i h i còn n ng v ề

ấ ố ể ạ ơ ố ượ ăn u ng và kéo dài th i gian nên r t t n kém và có th  gây nên tình tr ng say r u làm

ấ ậ ự ậ ụ ườ ư ệ ễ ộ m t tr t t an ninh. Do t p t c ng i DTTS  a thích văn hóa, văn ngh  và l h i cho

ưở ấ ặ ỷ ậ ư ế ộ ườ ả nên  nh h ng r t n ng đ n k  lu t lao đ ng nh  đi làm th ng không đúng gi ờ   ,

ố ượ ả ự ễ ả không mu n đi làm thuê dù đ c tr  công cao, t ị   ộ  ty nên d  xúc đ ng, kh  năng ch u

ỷ ậ ế ố ữ ả ưở ấ ượ ớ ự đ ng k  lu t kém. Nh ng y u t trên làm  nh h ế ng l n đ n ch t l ọ   ộ ng lao đ ng, h c

ỷ ậ ộ ố ế ệ ề ẫ ộ ệ   ngh  và k  lu t lao đ ng, d n đ n m t s  thanh niên sau khi vào doanh nghi p làm vi c

ạ ả ị ờ ấ ệ ế thì b  sa th i do thi u kiên trì, vi ph m gi gi c làm vi c.

ế ố ể ế Y u t th  ch , chính sách

ướ ề ề ệ ạ ườ ộ Tuy Nhà n c có nhi u chính sách t o đi u ki n cho ng i lao đ ng, song công

ư ề ế ế ạ ượ ườ ộ tác tuyên truy n còn h n ch  ch a đ n đ ớ c v i ng ề   ặ i lao đ ng ho c tuyên truy n

ư ườ ặ ộ ệ ể ủ ệ ề ọ ch a làm cho ng i lao đ ng, đ c bi t là TN hi u đ ượ ợ c l i ích c a vi c h c ngh  và

ơ ở ả ệ ề ệ ấ ậ ơ ặ làm vi c đúng ngh  trong doanh nghi p ho c c  s  s n xu t cho thu nh p cao h n là

ụ ệ ậ ả ấ ầ ọ làm nông nghi p thu n túy, không áp d ng khoa h c ký thu t và s n xu t, chăn nuôi;

ỗ ợ ủ ướ ư ủ ế ể ề ạ ọ chính sách h  tr  c a nhà n c còn h n ch , ch a đ  an tâm đ  TN đi h c ngh , đôi

ỗ ợ ậ ồ ườ ỏ ớ ả ộ khi ngu n kinh phí ch m h  tr  nên ng ọ   i lao đ ng có tâm lý chán n n và b  l p h c

ạ ớ ầ quay l ệ i v i công vi c ban đ u;

ế ố Các y u t khác

ộ ố ướ ế ờ ồ M t s  chính sách Nhà n ồ   c ban hành trong th i gian qua ch ng chéo, thi u đ ng

ự ễ ề ầ ạ ườ ộ ọ ớ ộ b  và d y ngh  không sát v i nhu c u th c ti n nên ng i lao đ ng h c xong không xin

27

ệ ặ ượ ề ượ ư ạ ượ đ c vi c làm ho c xin đ c nh ng không đúng ngh  đ c đào t o;

ế ặ ơ ư ự ệ ộ M t khác, trong c  ch  kinh t ế ị ườ  th  tr ng, vi c lao đ ng di c  t ế    do tìm ki m

ệ ỉ ấ ế ỉ ỉ vi c làm ngoài t nh là t t y u khách quan, theo T nh Đoàn Thanh niên t nh Thanh Hóa,

ạ ỉ ặ ạ ị ế ộ ổ ố ươ ố s  lao đ ng ra ngo i t nh chi m 40% trên t ng s  TN nông thôn có m t t i đ a ph ng,

ệ ở ị ệ ỉ nguyên nhân là tìm vi c đ a bàn trong t nh khó khăn vì ít nhà máy, xí nghi p, các khu

ệ ề ả ặ ỏ ộ ượ công nghi p đòi h i công nhân ph i có tay ngh  cao ho c là lao đ ng đ c tr  l ả ươ   ng

ệ ủ ả ướ ấ ớ ơ ỉ ươ ư th p h n so v i các khu công nghi p c a các t nh trong c  n c nh : Bình D ng, TP

ề ế ồ ồ ộ ượ H  Chí Minh, Đ ng Nai.....Do đó lao đ ng không có tay ngh  không ki m đ ệ   c vi c

ạ ươ ủ ọ ể ế ệ ả làm t i quê h ng c a h  và ph i đi xa đ  ki m vi c làm.

ế ị ủ ướ ủ ố Quy t đ nh s 1956/2009/QĐ­TTg ngày 27/11/2009 c a Th  t ng Chính ph , v ủ ề

ệ ề ế ệ ề ạ ồ ộ vi c phê duy t đ  án “Đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn đ n năm 2020” g m các

ộ n i dung sau:

ề ể V  Quan đi m

ủ ự ề ệ ả ạ ộ ướ ­ Đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn là s  nghi p c a Đ ng, Nhà n ủ   c, c a

ấ ượ ằ ấ ộ ộ các c p, các ngành và xã h i nh m nâng cao ch t l ứ   ng lao đ ng nông thôn, đáp  ng

ệ ạ ệ ệ ầ ướ yêu c u công nghi p hóa, hi nđ i hóa nông nghi p, nông thôn. Nhà n c tăng c ườ   ng

ề ể ả ả ạ ộ ầ ư ể đ u t ự    đ  phát tri n đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn, có chính sách b o đ m th c

ộ ề ơ ộ ọ ề ố ớ ệ ằ ọ ộ ế   hi n công b ng xã h i v  c  h i h c ngh  đ i v i m i lao đ ng nông thôn, khuy n

ề ệ ể ề ạ ạ ộ ộ ộ   khích, huy đ ng và t o đi u ki n đ  toàn xã h i tham gia đào t o ngh  cho lao đ ng

nông thôn;

ề ợ ọ ụ ủ ệ ạ ằ ộ ề ­ H c ngh  là quy n l ệ   i và nghi p v  c a lao đ ng nông thôn nh m t o vi c

ấ ượ ề ể ậ làm, chuy n ngh , tăng thu nh p và nâng cao ch t l ộ ố ng cu c s ng;

ể ề ạ ạ ộ ừ ạ ­ Chuy n m nh đào t o ngh  cho laođ ng nông thôn t ự ẵ    đào t o theo năng l c s n

ủ ơ ở ề ủ ạ ạ ộ ọ ầ có c a c  s  đào t o sang đào t o theo nhu c u h c ngh  c a lao đ ng nông thôn và yêu

ị ườ ề ớ ế ượ ạ ắ ộ ế ạ ủ ầ c u c a th  tr ng laođ ng; g n đào t o ngh  v i chi n l ạ   c, quy ho ch, k  ho ch

ế ộ ủ ả ướ ừ ừ ừ ị ươ ể phát tri n kinh t ­xã h i c a c  n c, t ng vùng, t ng ngành, t ng đ a ph ng;

ể ề ạ ớ ổ ộ ướ ­ Đ i m i và phát tri n đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn theo h ng nâng

28

ấ ượ ậ ợ ể ề ệ ệ ạ ạ ả ộ cao ch t l ng, hi u qu  đào t o và t o đi u ki n thu n l i đ  lao đ ng nông thôn

ộ ọ ệ ề ề ấ ọ ợ ớ ế ầ tham gia h c ngh  phù h p v i trình đ  h c v n, đi u ki n kinh t ọ    và nhu c u h c

ề ủ ngh  c a mình;

ồ ưỡ ạ ẩ ạ ứ ạ ự ể ộ ­ Đ y m nh công tác đào t o, b i d ế   ng cán b , công ch c, t o s  chuy n bi n

ấ ượ ắ ồ ưỡ ệ ả ạ ằ ộ ề ặ sâu s c v  m t ch t l ng, hi u qu  đào t o, b i d ự ng; nh m xây d ng đ i ngũ cán

ộ ả ứ ứ ủ ứ ủ ẩ ộ ộ b , công ch c xã đ  tiêu chu n, ch c danh cán b , công ch c, đ  trình đ , b n lĩnh lãnh

ụ ự ệ ả ạ ế ạ đ o, qu n lý và thành th o chuyên môn, nghi p v  trên các lĩnh v c kinh t ­ xã h i ộ ở

ụ ụ ệ ệ ạ ệ xã ph c v  cho công nghi p hóa, hi n đ i hóa nông nghi p, nông thôn.

ế ị ủ ụ M c tiêu c a quy t đ nh

ụ ổ ­ M c tiêu t ng quát

ề ệ ạ ả ộ + Bình quân hàng năm đào t o ngh cho kho ng 1 tri u lao đ ng nông thôn, trong

ồ ưỡ ượ ứ ộ ạ đó đào t o, b i d ng 100.000 l t cán b , công ch c xã;

ấ ượ ệ ệ ạ ả ạ ằ + Nâng cao ch t l ề ng và hi u qu  đào t o ngh , nh m t o vi c làm, tăng thu

ậ ủ ơ ấ ơ ấ ể ầ ộ ộ ị nh p c a lao đ ng nông thôn; góp ph n chuy n d ch c  c u lao đ ng và c  c u kinh t ế   ,

ụ ụ ự ệ ệ ệ ệ ạ ph c v  s  nghi p công nghi p hóa, hi n đ i hóa nông nghi p, nông thôn;

ị ữ ự ứ ả ộ ộ + Xây d ng đ i ngũ cán b , công ch c xã có b n lĩnh chính tr  v ng vàng, có trình

ự ụ ứ ệ ả ầ ả ấ ẩ ề   ộ đ , năng l c, ph m ch t đáp ng yêu c u nhi m v  qu n lý hành chính, qu n lý, đi u

ế ụ ụ ự ự ụ ệ ệ ệ ộ hành kinh t ạ    ­ xã h i và th c thi công v  ph c v  s  nghi p công nghi p hóa, hi n đ i

ệ hóa nông nghi p, nông thôn.

ụ ể ừ ụ ạ ­ M c tiêu c  th  cho t ng giai đo n

ạ Giai đo n 2009 – 2010

ế ụ ạ ụ ề ả ộ ủ   + Ti p t c d y ngh  cho kho ng 800.000 lao đ ng nông thôn theo m c tiêu c a

ự ườ ự ề ạ ộ ươ ụ ố D  án “Tăng c ng năng l c d y ngh ” thu c Ch ng trình m c tiêu qu c gia giáo

ự ủ ế ề ằ ạ ụ d c – đào t o đ n năm 2010 (D án 7) b ng các chính sách c a Đ  án này;

ể ề ạ ả ộ ớ + Thí đi m các mô hình d y ngh  cho lao đ ng nông thôn v i kho ng 18.000

29

ườ ề ề ả ạ ạ ặ ườ ệ ộ ng i, 50 ngh  đào t o và đ t hàng d y ngh  cho kho ng 12.000 ng i thu c di n h ộ

ườ ể ố ồ ấ ộ ộ ị nghèo, ng i dân t c thi u s , laođ ng nông thôn b  thu h i đ t canh tác có khó khăn v ề

ệ ề ọ ố ể kinh t ế ỷ ệ . T  l có vi c làm sau khi h c ngh  theo các mô hình này t ạ i thi u đ t 80%;

ồ ưỡ ế ạ ạ ấ ấ ứ ộ + Ph n đ u hoàn thành “K  ho ch đào t o, b i d ng cán b , công ch c xã giai

ạ ượ ế ị ệ đo n 2006 – 2010” đ ố c phê duy t theo Quy t đ nh s  40/2006/QĐ­TTg ngày 15 tháng

ủ ướ ủ 02 năm 2006 c a Th  t ủ ng Chính ph .

ạ Giai đo n 2011 – 2015

ề ạ ộ Đào t o ngh  cho 5.200.000 lao đ ng nông thôn, trong đó:

ả ộ ượ ề ọ + Kho ng 4.700.000 lao đ ng nông thôn đ c h c ngh  (1.600.000 ng ườ ọ   i h c

ề ườ ọ ề ặ ệ ngh  nông nghi p; 3.100.000 ng ạ   ệ i h c ngh  phi nông nghi p), trong đó đ t hàng d y

ề ả ườ ệ ộ ộ ườ ố ộ ngh  kho ng 120.000 ng i thu c di n h  nghèo, ng ộ   ể i dân t c thi u s , lao đ ng

ồ ấ ề ị ệ nông thôn b  thu h i đ t canh tác có khó khăn v  kinh t ế ỷ ệ . T  l ọ    có vi c làm sau khi h c

ề ạ ố ể ngh  trong giai đo n này t ạ i thi u đ t 70%;

ồ ưỡ ự ứ ế ả ằ ạ + Đào t o, b i d ng nh m nâng cao ki n th c, năng l c qu n lý hành chính,

ả ế ứ ủ ệ ầ ộ ị ứ qu n lý kinh t ­ xã h i theo ch c danh, v  trí làm vi c đáp  ng yêu c u c a công tác

ụ ề ả ạ ả ượ ự lãnh đ o, qu n lý, đi u hành và th c thi công v  cho kho ng 500.000 l ộ t cán b , công

ứ ch c xã.

ạ Giai đo n 2016 – 2020

ề ạ ộ Đào t o ngh  cho 6.000.000 lao đ ng nông thôn, trong đó:

ả ộ ượ ề ọ + Kho ng 5.500.000 lao đ ng nông thôn đ c h c ngh  (1.400.000 ng ườ ọ   i h c

ề ườ ọ ề ặ ệ ngh  nông nghi p; 4.100.000 ng ạ   ệ i h c ngh  phi nông nghi p), trong đó đ t hàng d y

ề ả ườ ệ ộ ộ ườ ộ ố ngh  kho ng 380.000 ng i thu c di n h  nghèo, ng ộ   ể i dân t c thi u s , lao đ ng

ồ ấ ề ị ệ nông thôn b  thu h i đ t canh tác có khó khăn v  kinh t ế ỷ ệ . T  l ọ    có vi c làm sau khi h c

ề ạ ố ể ngh  trong giai đo n này t ạ i thi u đ t 80%;

ồ ưỡ ứ ự ế ả ả ạ + Đào t o, b i d ng ki n th c, năng l c qu n lý hành chính, qu n lý kinh t ế    ­

30

ả ộ ượ ứ ứ ầ ộ xã h i chuyên sâu cho kho ng 500.000 l t cán b , công ch c xã đáp  ng yêu c u lãnh

ả ế ờ ỳ ệ ệ ệ ạ ộ ạ đ o, qu n lý kinh t ­xã h i th i k  công nghi p hóa, hi n đ i hóa nông nghi p, nông

thôn.

ố ượ ế ị ủ Đ i t ng c a quy t đ nh

ộ ổ ộ ọ ứ ấ ộ ộ ỏ   ­ Lao đ ng nông thôn trong đ  tu i lao đ ng, có trình đ  h c v n và s c kh e

ề ầ ố ượ ư ề ạ ớ ọ ợ phù h p v i ngh  c n h c. Trong đó  u tiên d y ngh  cho các đ i t ng là ng ườ   i

ệ ộ ư ườ ạ ớ ộ thu c di n đ ượ ưở c h ng chính sách  uđãi ng i có công v i cách m ng, h  nghèo, h ộ

ậ ố ủ ậ ằ ộ ườ ể ố ộ có thu nh p t i đa b ng 150% thu nh p c a h  nghèo, ng i dân t c thi u s , ng ườ   i

ậ ườ ị tàn t t, ng ồ ấ i th  thu h i đ t canh tác.

ể ề ả ộ ộ ị ứ   ­ Cán b  chuyên trách đ ng, đoàn th  chính tr  ­ xã h i, chính quy n và công ch c

ứ ế ế ộ ồ ổ ổ ộ chuyên môn xã; cán b  ngu n b sung thay th  cho cán b , công ch c xã đ n tu i ngh ỉ

ộ ế ơ ọ ụ ế ạ ặ ớ ợ ộ ổ công tác ho c thi u h t do c  h c có đ  tu i phù h p v i quy ho ch cán b  đ n năm

ế 2015 và đ n năm 2020.

ụ ể Các chính sách c  th

ố ớ ­ Chính sách đ i v i ng ườ ọ i h c

ệ ượ ộ ộ ưở ư ườ + Lao đ ng nông thôn thu c di nđ c h ng chính sách  u đãi ng i có công

ạ ộ ườ ể ố ộ ườ ậ ườ ị ớ v i cách m ng, h  nghèo, ng i dân t c thi u s , ng i tàn t t, ng ồ ấ   i b  thu h i đ t

ượ ộ ơ ấ ỗ ợ ề ề ạ ắ ạ ọ canh tác đ c h  tr  chi phí h c ngh  ng n h n (trình đ  s  c p ngh  và d y ngh ề

ứ ố ớ ồ ườ ỗ ợ ụ ể ứ ọ ướ d i 3 tháng) v i m c t ệ iđa 03 tri u đ ng/ng i/khóa h c (m c h  tr c  th  theo

ề ự ế ỗ ợ ề ứ ề ồ ờ ọ ớ ừ t ng ngh  và th i gian h c ngh  th c t ); h  tr ti n ăn v i m c 15.000 đ ng/ngày

ườ ạ ứ ố ớ ộ ự ọ th c h c/ng ỗ ợ ề i; h tr  ti n đi l i theo giá vé giao thông công c ng v i m c t i đa không

ồ ườ ố ớ ọ ườ ọ ơ ư ề ừ quá 200.000 đ ng/ng i/khóa h c đ i v i ng i h c ngh  xa n i c  trú t 15 km

tr lên;ở

ậ ố ệ ộ ộ ộ ằ + Lao đ ng nông thôn thu c di n h có thu nh p t ậ ủ   i đa b ng 150% thu nh p c a

ượ ộ ơ ấ ề ắ ỗ ợ ề ạ ạ ọ ộ h  nghèo đ c h  tr  chi phí h c ngh ng n h n (trình đ  s  c p ngh  và d y ngh ề

ứ ố ớ ồ ườ ỗ ợ ụ ể ứ ọ ướ d i 3 tháng) v i m c t ệ i đa 2,5 tri u đ ng/ng i/khóa h c (m c h  tr  c  th  theo

31

ề ự ế ề ờ ọ ừ t ng ngh  và th i gian h c ngh  th c t );

ộ ượ ỗ ợ ắ ạ ọ + Lao đ ng nông thôn khác đ ề c h tr  chi phí h c ngh  ng n h n (trình đ  s ộ ơ

ề ướ ề ạ ứ ố ớ ồ ườ ấ c p ngh  và d y ngh  d i 3 tháng) v i m c t ệ i đa 02 tri u đ ng/ng ọ   i/khóa h c

ứ ỗ ợ ụ ể ề ự ế ừ ề ờ ọ (m c h  tr  c  th  theo t ng ngh và th i gian h c ngh  th c t );

ề ượ ộ ọ ể ọ ệ ề ị + Lao đ ng nông thôn h c ngh  đ c vay đ  h c theo quy đ nh hi n hành v  tín

ố ớ ọ ệ ổ ộ ị ở ụ d ng đ i v i h c sinh, sinh viên. Laođ ng nông thôn làm vi c  n đ nh nông thôn sau

ề ượ ọ ấ ố ớ ể ọ ỗ ợ ả khi h c ngh  đ ề c ngân sách h tr  100% lãi su t đ i v i kho n vay đ  h c ngh ;

ộ ườ ể ệ ộ ố ộ ượ ưở + Lao đ ng nông thôn là ng i dân t c thi u s  thu c di n đ c h ng chính

ư ườ ậ ố ạ ớ ộ sách  u đãi ng ộ i có công v i cách m ng, h  nghèo và h  có thu nh p t ằ   i đa b ng

ủ ề ấ ẳ ậ ộ ộ ọ 150% thu nh p c a h  nghèo các khóa h c trình đ  trung c p ngh , cao đ ng ngh ề

ề ố ớ ọ ể ố ộ ạ ộ ượ ưở đ c h ng chính sách d y ngh  đ i v i h c sinh dân t c thi u s  n i trú;

ề ượ ộ ọ ố ừ ố ỹ + Lao đ ng nông thôn sau khi h c ngh  đ c vay v n t ề ệ    Qu  qu c gia v  vi c

ộ ươ ề ệ ể ự ạ ụ làm thu c Ch ố ng trình m c tiêu qu c gia v  vi c làm đ  t ệ  t o vi c làm.

ỉ ượ ỗ ộ ề ộ ầ ỗ ợ ọ M i lao đ ng nông thôn ch  đ ủ   c h  tr  h c ngh  m t l n theo chính sách c a

ế ị ữ ườ ượ ỗ ợ ọ ề quy t đ nh này. Nh ng ng i đã đ ủ   c h  tr  h c ngh  theo các chính sách khác c a

ướ ượ ế ụ ỗ ợ ọ ữ ề Nhà n c thì không đ c ti p t c h  tr  h c ngh  theo chính sách. Riêng nh ng ng ườ   i

ượ ỗ ợ ọ ị ấ Ủ ư ề ệ đã đ c h  tr  h c ngh  nh ng b  m t vi c làm do nguyên nhân khách quan thì  y ban

ế ụ ỗ ợ ọ ề ể ấ ỉ ế ị ể ệ ổ nhân dân c p t nh xem xét, quy t đ nh ti p t c h  tr  h c ngh  đ  chuy n đ i vi c làm

ố ầ ư nh ng t i đa không quá 03 l n.

ố ớ ả ­ Chính sách đ i v i giáo viên, gi ng viên

ề ườ ạ ả ộ ả ả ố + Giáo viên, cán b  qu n lý d y ngh  th ng xuyên ph i xu ng thôn, b n, phum,

ề ệ ộ ế ộ ặ ệ ề ớ ể ạ sóc thu c vùng có đi u ki n kinh t ­ xã h i đ c bi ờ   t khó khăn đ  d y ngh  v i th i

ừ ở ụ ấ ư ệ ố ộ ớ gian t 15 ngày tr  lên trong tháng đ ượ ưở c h ứ   ng ph  c p l u đ ng h  s  0,2 so v i m c

ố ư ố ớ ữ ể ệ ươ l ng t ổ ậ   ự i thi u chung nh  đ i v i giáo viên th c hi n công tác xóa mù ch , ph  c p

ườ ả ả ố ụ giáo d c th ng xuyên ph i xu ng thôn, b n, phum, sóc;

ơ ở ạ ậ ở ủ ề ệ + Giáo viên c a các c  s  d y ngh  công l p ề  các huy n mi n núi, vùng sâu,

32

ớ ể ố ượ ả ả ề ộ ả vùng xa, biên gi ồ i, h i đ o, vùng có nhi u đ ng bào dân t c thi u s  đ c gi ế   i quy t

ư ố ớ ụ ở ơ ở ụ ế ấ ầ ọ nhà công v  nh  đ i v i giáo viên các c  s  giáo d c m m non đ n các c p h c ph ổ

thông;

ườ ạ ỹ ư ề ậ ườ ề ộ + Ng ộ ỹ i d y ngh  (cán b  k  thu t, k  s , ng i lao đ ng có tay ngh  cao t ạ   i

ơ ở ả ế ệ ấ ư   các doanh nghi p, c  s  s n xu t, kinh doanh và các trung tâm khuy n nông, lâm, ng ,

ấ ỏ ề ạ ộ ượ ả ề ả nông dân s n xu t gi i tham gia d y ngh  lao  đ ng nông thôn) đ c tr ti n công

ứ ố ạ ả ớ ể ồ ờ ườ ạ ề ế gi ng d y v i m c t i thi u 25.000 đ ng/gi ; ng ọ   i d y ngh  là các ti n sĩ khoa h c,

ấ ỉ ự ệ ế ở ượ ả ề ệ ti n sĩ trong lĩnh v c nông nghi p, ngh  nhân c p t nh tr  lên đ ả   c tr  ti n công gi ng

ứ ố ơ ở ạ ế ị ề ể ồ ổ ớ ạ d y v i m c t ứ ụ ể i thi u 300.000 đ ng/bu i. M c c  th  do c  s  d y ngh  quy t đ nh;

ế ộ ơ ự ế ể ẩ ộ ợ ữ   + Xây d ng các tiêu chu n, ch  đ ,c  ch  đãi ng  phù h p đ  thu hút nh ng

ườ ỏ ạ ạ ự ả ơ ở ồ ưỡ ạ ộ ng i gi i, có năng l c gi ng d y t i các c  s  đào t o, b i d ứ   ng cán b , công ch c;

ữ ườ ạ ộ ự ầ ọ nh ng ng i ho t đ ng trên các lĩnh v c, m i thành ph n tham gia vào công tác đào

ồ ưỡ ữ ườ ự ạ ơ ơ ạ t o, b i d ng, thu hút nh ng ng i có năng l c đang công tác t i các c  quan, đ n v ị

ế ộ ứ ả ạ tham gia gi ng d y theo ch  đ  kiêm ch c.

ố ớ ơ ở ề ộ ạ ­ Chính sách đ i v i c  s  đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn

ượ ầ ư ơ ở ậ ấ ế ị ạ ệ + 61 huy n nghèo đ c đ u t c  s v t ch t thi ề t b  d y ngh  cho trung tâm

ế ố ủ ề ị ạ d y ngh  theo Ngh  quy t s 30a/2008/NQ­CP ngày 27 tháng 12 năm 2008 c a Chính

ươ ỗ ợ ả ề ữ ố ớ ệ ủ ề ph  v  Ch ng trình h  tr gi m nghèo nhanh và b n v ng đ i v i 61 huy n nghèo;

ệ ỷ ệ ộ ừ ề ậ ạ ớ + 30 huy n có t h  nghèo t l 30– 50% m i thành l p trung tâm d y ngh  năm

ượ ỗ ợ ầ ư ế ọ ưở ự 2009 đ c h  tr  đ u t phòng h c lý thuy t, x ng th c hành, ký túc xá, nhà công v ụ

ả ề ể ặ ở ế ị ộ cho giáo viên, nhà ăn, ô tô bán t i ho c thuy n máy đ  chuyên ch  thi t b , cán b , giáo

ề ư ộ ạ ế ị ạ ổ ế ề ặ ề ề viên đi d y ngh  l uđ ng, thi t b  d y ngh  cho 4 ngh  ph  bi n và 3 ­ 5 ngh  đ c thù

ươ ứ ầ ư ố ỷ ồ ủ ị c a đ a ph ng. M c đ u t t i đa 12,5 t đ ng/trung tâm;

ệ ớ ố ớ ả ả ể ộ ề + 74 huy n mi n núi, biên gi ậ   i, h iđ o, vùng dân t c thi u s  m i thành l p

ề ạ ượ ỗ ợ ầ ư ưở ự trung tâm d y ngh  năm 2009 đ c h tr  đ u t x ng th c hành, ký túc xá; nhà công

ả ề ể ặ ở ế ị ụ v  cho giáo viên, nhà ăn, ô tô bán t i ho c thuy n máy đ  chuyên ch  thi ộ   t b , cán b ,

ề ư ạ ộ ế ị ạ ổ ế ề giáo viên đi d y ngh l u đ ng, thi ề t b  d y ngh  cho 3 ngh  ph  bi n và 3 ­ 4 ngh ề

33

ủ ị ươ ứ ầ ư ố ỷ ồ ặ đ c thù c a đ a ph ng; M c đ u t t i đa 9 t đ ng/trung tâm.

ề ệ ạ ằ ồ ớ ậ + 116 huy n đ ng b ng m i thành l p trung tâm d y ngh  năm 2009 đ ượ ỗ ợ  c h  tr

ầ ư ơ ở ậ ấ ế ị ạ ề ớ ứ ỷ ồ kinh phí đ u t c  s  v t ch t, thi t b  d y ngh  v i m c 5 t đ ng/trung tâm.

ườ ệ ở ấ ỹ ề ậ ỉ + 09 tr ề ủ ng trung c p ngh  th  công m  ngh 09 t nh t p trung nhi u làng

ề ố ượ ỗ ợ ầ ư ự ế ị ạ ề ngh  truy n th ng đ c h  tr  đ u t xây d ng và thi ề ớ t b  d y ngh  v i m c đ u t ứ ầ ư

ỷ ồ ườ 25 t đ ng/tr ng;

ế ụ ỗ ợ ầ ư ế ị ạ ề ề ạ + Ti p t c h  tr  đ u t thi ậ   t b d y ngh  cho các trung tâm d y ngh  công l p

ượ ầ ư ứ ư ư ạ ượ ả ầ ệ huy n đ c đ u t giai đo n 2006 –2009 nh ng ch a đáp  ng đ ả   c yêu c u đ m b o

ấ ượ ứ ỗ ợ ề ạ ỷ ồ ch t l ng d y ngh . M c h  tr  3 t đ ng/trung tâm;

ỗ ợ ắ ế ị ạ ụ ề + H  tr  kinh phí mua s m thi t b d y ngh  cho 100 trung tâm giáo d c th ườ   ng

ở ề ể ư ữ ệ ề ạ ạ xuyên ộ    nh ng huy n ch a có trung tâm d y ngh  đ  tham gia d y ngh  cho lao đ ng

ứ ỗ ợ ỷ ồ nông thôn. M c h  tr  1 t đ ng/trung tâm;

ườ ề ườ ề ề ấ ạ ẳ + Các tr ng cao đ ng ngh , trung c p ngh , trung tâm d y ngh , tr ạ   ng đ i

ệ ủ ẳ ấ ộ ổ ứ ị ọ h c, cao đ ng, trung c p chuyên nghi p c a các B , ngành, t ộ    ch c chính tr  ­ xã h i,

ươ ơ ở ư ụ ụ ệ ườ ị đ a ph ng, doanh nghi p và c s  t th c; trung tâm giáo d c th ng xuyên, trung tâm

ậ ổ ợ ướ ọ ậ ứ ệ ệ ồ ộ ỹ k  thu t t ng h p h ng nghi p, các vi n nghiên c u, trung tâm h c t p c ng đ ng,

ư ế ạ ườ ườ trung tâm khuy n nông, lâm, ng , trang tr i, nông tr ng, lâm tr ệ   ng, doanh nghi p,

ơ ở ả ủ ề ụ ề ệ ạ ấ ị ợ h p tác xã và các c  s  s n xu t, kinh doanh d ch v  … có đ  đi u ki n d y ngh  cho

ộ ượ ề ạ ằ ồ lao đ ng nông thôn đ ộ c tham gia d y ngh  cho lao đ ng nông thôn b ng ngu n kinh

ề ị ượ ấ ươ ệ ọ phí quyđ nh trong Đ  án này và đ c cung c p ch ồ   ng trình, giáo trình, h c li u và b i

ạ ưỡ d ề ng giáo viên d y ngh .

ẽ ượ ề ề ợ ỉ ị Các chính sách quy đ nh trong Đ  án s  đ ớ ự ế   c đi u ch nh cho phù h p v i s  bi n

ủ ế ả ộ ế ừ ộ ộ đ ng c a giá c  và bi n đ ng kinh t ờ ỳ  ­ xã h i hàng năm và t ng th i k .

ả ố ủ Văn b n s : 664/LĐTBXH­TCDN ngày 09/3/2010 ngày 09/3/2010 c a B  tr ộ ưở   ng

ề ệ ướ ộ ộ ề ươ ự ề ạ B  Lao đ ng – TB&XH, v  vi c h ẫ ng d n đ  c ng xây d ng đào t o ngh  cho lao

34

ế ộ đ ng nông thôn đ n năm 2020;

ứ ể ể ạ ế ệ ộ ổ Căn c   Quy ho ch t ng th  phát tri n kinh t ạ    ­ xã h i huy n Quan Hóa, giai đo n

ượ ủ ị ệ ạ ỉ ế ị ố 2009 – 2020 đã đ c Ch  t ch UBND t nh phê duy t t i Quy t đ nh s  2688/QĐ­UBND

ngày 05/8/2010;

ớ ộ ề ợ ế ủ ệ ệ ả V i n i dung  là phát huy ti m năng, l ử ụ i th  c a huy n; s  d ng có hi u qu  các

ự ể ể ồ ế ộ ế ạ ngu n  l c cho phát tri n KT ­ XH; phát tri n kinh t h  gia đình, kinh t trang tr i.

ủ ươ ự ụ ạ ộ ế ể ệ ­ Th c hi n ch  tr ng xã h i hoá giáo d c, đào t o, y t , phát tri n và nâng cao

ấ ượ ự ồ ả ự ế ệ ệ ệ ả ch t l ng ngu n nhân l c, gi ả   i quy t vi c làm, th c hi n có hi u qu  xoá đói gi m

nghèo.

ệ ượ ạ ạ ­ T  ỷ l ộ  lao đ ng đ c đào t o đ t 40,0% năm 2015 và 50,0% năm 2020. Tăng

ự ứ ề ể ạ ồ ườ c ệ   ng phát tri n ngu n nhân l c và đào t o ngh , đáp  ng cho các nhà máy, xí nghi p

ạ ộ ạ ượ đ ự c qui ho ch xây d ng và ho t đ ng.

ư ậ ủ ế ạ ộ ộ ạ Nh   v y,   vai   trò   c a   chính   sách   công   tác   đ ng   m nh   đ n   lao   đ ng   t ị   i   đ a

ươ ấ ượ ệ ề ầ ấ ộ ả ế ể ứ ph ng, vi c nâng cao ch t l ng lao đ ng là v n đ  c n gi i quy t đ  đáp  ng nhu

ể ế ộ ủ ệ ầ c u phát tri n kinh t ­ xã h i c a huy n.

ế ạ ộ ộ ầ ứ ệ ệ ả ỳ ị ề   Ngh  quy t Đ i h i Huy n Đ ng b  l n th  XXI (nhi m k  2010 – 2015) đã đ  ra

ươ ọ ươ ấ ượ "Nâng cao ch t l ồ   ạ ng đào t o, b i 03 ch ng trình tr ng tâm, trong đó có ch ng trình

ử ụ ấ ượ ự ấ ồ ộ ộ ưỡ d ng, s  d ng ngu n nhân l c, nh t là ch t l ng đ i ngũ cán b ".

ế ậ ả 7. K t lu n và gi i pháp

ạ ự ạ ỉ Tóm l ủ   i qua phân tích th c tr ng TN DTTS t nh Thanh Hóa nói chung và c a

ấ ượ ệ ề ệ ấ ộ Huy n Quan Hóa nói riêng v  ch t l ế ng lao đ ng và tìm ki m vi c làm cho th y có

ế ố ề ấ ượ ế ộ ả ế ố ộ ạ ả ồ ộ nhi u y u t tác đ ng đ n ch t l ng lao đ ng, bao g m c  y u t n i t i b n thân

ườ ặ ấ ộ ươ ứ ộ TN là ng i DTTS là trình đ  văn hóa th p, còn n ng ph ng th c lao đ ng t ự ấ ự   c p t

ỷ ậ ế ộ ỹ ự ế ố ộ ả ưở túc, thi u k  năng và k  lu t lao đ ng, t ty dân t c, các y u t văn hóa  nh h ấ   ng r t

ấ ượ ề ư ọ ế ớ l n đ n ch t l ng và quá trình h c ngh  ch a thành công.

ế ố ề ặ ườ ề ạ ạ M t khác các y u t v  môi tr ng đào t o, kinh phí dành cho đào t o ngh  vùng

ư ế ề ậ ạ ộ ộ ớ ườ ộ DTTS còn h n ch ; công tác v n đ ng tuyên truy n ch a sâu r ng t i ng i lao đ ng,

35

ọ ư ứ ượ ậ ệ ộ ỹ ượ ạ làm cho h  ch a nh n th c đ c vi c lao đ ng có k  năng, đ ậ   c đào t o cho thu nh p

ộ ơ ự ề ỹ ướ ầ ỗ ợ ầ ư cao h n lao đ ng t do, không có k  năng ngh ; Nhà n c c n h  tr  đ u t ơ   ề  nhi u h n

ề ế ọ ổ ứ ộ ể đ  khuy n khích TN tham gia h c ngh  và tham gia t ầ ủ    ch c Đoàn h i góp ph n c ng

ẽ ệ ố ộ ố ị ổ ể ị ế ố ạ c  m nh m  h  th ng chính tr   n đ nh cu c s ng và phát tri n kinh t ộ    vùng dân t c

ể ố thi u s .

Ư ả ị ầ ứ ề ế ộ ị ườ Ngh  quy t H i ngh  l n th  7 BCH T  Đ ng khóa X v " tăng c ự ng s  lãnh

ờ ỳ ẩ ố ớ ạ ả ạ ủ đ o c a Đ ng đ i v i công tác Thanh Niên th i k  đ y m nh CNH ­ HĐH và ch ươ   ng

ủ ươ ộ ỉ ự ủ ữ ệ ả ộ trình hành đ ng th c hi n NQ c a BCH Đ ng b  t nh Thanh Hóa; nh ng ch  tr ng,

Ủ ủ ề ấ ả ộ ỉ chính sách c a Đ ng b  và  y ban Nhân dân t nh Thanh Hóa và các v n đ  liên quan

ề ấ ứ ữ ề ề ầ ượ ế đ n đ  tài; nh ng công trình nghiên c u g n đây v  v n đ  này đ ả   c nhóm tham kh o

ế ừ ế ừ ứ ứ ẫ và trích d n nghiên c u và k  th a. Ngoài ra nhóm cũng k  th a các bài nghiên c u bài

ế ề ộ ố ở ề ạ ộ vi t v  m t s  nguyên nhân đói nghèo ạ ậ    vùng dân t c mi n núi, đó là tình tr ng l c h u

ố ả ụ ậ ế ệ ế ấ ấ ộ ề v  phong t c t p quán, trình đ  dân trí th p, thi u vi c làm và thi u v n s n xu t. Tuy

ề ố ơ ả ệ ấ ượ ả ấ ượ ế ề ấ nhiên hi n nay v n đ  v n đã c  b n đ c gi i quy t, song v n đ  ch t l ng lao

ỷ ậ ề ả ộ ở ỹ ộ đ ng và k  năng ngh  và k  lu t lao đ ng là nguyên nhân chính gây c n tr  trong quá

ả ở ề trình xóa đói gi m nghèo ộ  vùng dân t c mi n núi.

ộ ố ế ị ề ả M t s  ki n ngh  v  gi i pháp

ấ ượ ề 7.1 V  nâng cao ch t l ấ . ơ ở ậ ng c  s  v t ch t

ế ụ ầ ư ự ệ ượ ự ạ Ti p t c đ u t hoàn thi n các công trình xây d ng đang đ c xây d ng t i các

ề ạ Trung tâm d y ngh ;

ạ ộ ụ ể ậ ồ ạ ả T n d ng các đi m nhà văn hóa (nhà sinh ho t c ng đ ng) t i các thôn b n làm

ữ ề ườ ạ ộ ổ ố ỉ ơ ở ạ c  s  d y ngh  ­ vì nh ng nhà văn hóa th ng ch  ho t đ ng vào bu i t ữ   i và nh ng

ễ ộ ngày có l h i.

ầ ư ấ ượ ấ ắ ế ị ạ ạ Đ u t mua s m và nâng c p ch t l ng các thi ụ ụ ả t b  ph c v  gi ng d y t i các

ạ ề trung tâm d y ngh .

36

ầ ư ể ộ ạ 7.2. Đ u t ề  phát tri n đ i ngũ giáo viên d y ngh .

ơ ở ế ả ề ề ộ ả Trên c  s  k t qu  đi u tra, kh o sát, đánh giá v  đ i ngũ giáo viên và cán b ộ

ả ạ ề ầ ụ ế ể ả ạ ạ ả ậ qu n lý t i các trung tâm d y ngh  c n có k  ho ch đào t o, tuy n d ng đ m b o v ề

ấ ượ ơ ấ ề ạ ộ ố ượ s  l ng, ch t l ng cán b , giáo viên và c  c u ngh  đào t o.

ộ ỹ ỹ ư ệ ậ ườ ề ộ Thu hút các k  s , ngh  nhân, cán b  k  thu t, ng i lao đ ng có tay ngh  cao

ơ ở ả ệ ấ ả ỏ ạ t ấ i các doanh nghi p, c  s  s n xu t kinh doanh, nông dân s n xu t gi ạ   i tham gia d y

ề ộ ườ ngh  cho thanh niên dân t c ít ng i.

ộ ả ụ ư ệ ạ ậ ộ ệ ủ   Nâng cao nghi p v  s  ph m cho đ i ngũ cán b  gi ng d y chuyên nghi p c a

ề ổ ứ ấ ượ ệ ạ ơ ở ạ c  s  d y ngh , t ch c biên so n tài li u có ch t l ng.

ọ ề 7.3. Thu hút thanh niên DTTS h c ngh .

ả ầ ọ ộ ườ ạ ệ ề ỗ ợ C n ph i có chính sách h  tr  cho h c viên dân t c ít ng ậ   i, t o đi u ki n v t

ữ ế ế ệ ấ ấ ằ ắ ố ộ ồ ch t, b  trí s p x p vi c làm b ng cách ký k t cung c p ngu n lao đ ng gi a trung tâm

ị ử ụ ề ệ ể ạ ơ ộ ọ ệ   ậ d y ngh  và doanh nghi p, đ n v  s  d ng lao đ ng đ  sau đào t o h c viên có vi c

ọ ậ ộ làm yên tâm h c t p lao đ ng.

ể ụ ỗ ợ ơ ở ộ . ạ 7.4. H  tr  các c  s  đào t o và tuy n d ng lao đ ng

ướ ơ ở ổ ứ ỗ ợ ề ạ ị ư Nhà n c có chính sách  u tiên h  tr  các c  s  t ạ  ch c d y ngh  t i đ a bàn

ấ ầ ư ơ ở ả Ư ệ ạ ộ các xã nghèo;  u tiên các doanh nghi p, c  s  s n xu t đ u t ử ụ    ho t đ ng và s  d ng

ạ ị ề ộ ộ lao đ ng t i đ a bàn xã nghèo vùng dân t c mi n núi.

ườ ạ ộ ể ạ 7.5. Tăng c ề ng công tác thanh tra, ki m tra ho t đ ng d y ngh .

ả ự ầ ư ệ ể ề ố ế Thanh tra, ki m tra k t qu  th c hi n đ u t đào tào ngh  đ i cho thanh niên dân

ườ ơ ở ấ ậ ữ ủ ề ệ ờ ị ộ t c ít ng ấ   i, qua đó k p th i phát hi n nh ng s  h , b t c p c a chính sách đ  xu t

ề ố ượ ề ể ợ ỉ ượ đi u ch nh chính sách cho phù h p. Ki m tra giám sát v  đ i t ng đ ấ   ạ c đào t o, ch t

ấ ượ ể ề ạ ượ l ng tay ngh  sau đào t o, ki m tra ch t l ạ   ng giáo viên và báo cáo viên tham gia d y

ngh …ề

37

ườ ề 7.6. Tăng c ng công tác tuyên truy n.

ườ ể ượ ự ủ ấ Tăng c ề ng tuyên truy n đ  thu hút đ c s  quan tâm c a các c p, các ngành và

ộ ể ầ ư ầ ủ ệ ạ ề ớ ợ ườ ọ toàn xã h i đ  đ u t cho vi c d y ngh  phù h p v i nhu c u c a ng ậ   i h c và thu n

ệ ả ệ ệ ế ề ạ ả ợ l i cho vi c gi ả ả i quy t vi c làm đ m b o d y ngh  có hi u qu .

ạ ậ ướ ứ ế ế ủ 8. Các h n ch  c a lu n văn và h ng nghiên c u ti p theo

ư ư ệ ề ậ ờ ượ ạ Do đi u ki n th i gian có h n nên lu n văn ch a đ a ra đ ề ố   c các so sánh v  đ i

ể ố ở ệ ứ ộ ộ ượ t ng nghiên c u là Thanh niên dân t c thi u s vi ể   t nam và Thanh niên dân t c thi u

ướ ư ự ặ ố ố ở s các n c trong khu v c nh  Trung Qu c ho c Thái Lan;

ố ượ ư ự ế ế ề ệ ể ế ấ ỏ Nhóm ch a có đi u ki n đ  làm phi u ph ng v n tr c ti p đ n đ i t ng và

ữ ự ề ệ ạ ả ệ nh ng nhà qu n lý có trách nhi m trong vi c th c thi chính sách d y ngh  và nâng cao

ấ ượ ệ ạ ộ ch t l ng lao đ ng cho TN, trong đó có TN DTTS trong giai đo n hi n nay;

ệ ử ụ ệ ế ế ằ ạ ả Vi c s  d ng tài li u tham kh o b ng ti ng Anh còn h n ch  . Do đó bài làm

ự ự ư ượ ể ậ ọ ch a th c s  phân tích đ c các lu n đi m khoa h c xác đáng và khách quan trong quá

ế ừ ủ ế ứ ậ ặ trình nghiên c u, còn n ng tính suy lu n logic và tính k  th a và quan sát là ch  y u;

ự ủ ề ặ ạ ộ ự   ế Trình đ  năng l c c a Nhóm còn h n ch  nhi u m t cho nên trong quá trình th c

ệ ề ấ ậ ắ ắ ượ ự ủ ế hi n ch c ch n còn nhi u thi u sót, Nhóm r t mong nh n đ ạ   c s  góp ý c a các b n

ớ ọ h c viên trong l p.

ướ ứ ế ề ẻ ẽ ạ ọ : Nhóm hy v ng s  có nhi u b n tr  là TN DTTS H ng nghiên c u ti p theo

ứ ề ế ạ ấ ỉ quan tâm đ n v n đ  nhóm đã nghiên c u và ch  ra nguyên nhân h n ch  v  ch t l ế ề ấ ượ   ng

ọ ỗ ự ọ ậ ố ắ ừ ệ ộ ơ ỹ lao đ ng là TN DTTS. T  đó h  n  l c và c  g ng h n h c t p, rèn luy n k  năng cho

ề ọ ệ ố ỷ ậ ự ự ề ề ộ ả b n thân và tích c c tuyên truy n v  h c ngh , th c hi n t t k  lu t lao đ ng, xóa b ỏ

ế ậ ề ớ ị ườ ứ ầ ọ ượ ậ ụ ạ ậ t p t c l c h u, ti p c n h c ngh  m i đáp  ng nhu c u th  tr ng, tìm đ ệ c vi c làm

ề ữ ậ ổ ị cho thu nh p  n đ nh và thoát nghèo nhanh chóng, b n v ng.

ẽ ế ụ ự ứ ế ề ế ệ ơ ơ N u có đi u ki n nhóm s  ti p t c tìm tòi, nghiên c u sâu h n, tr c ti p h n đ ể

ấ ớ ị ề ế ướ ườ ỗ ợ ề ọ ki n ngh  đ  xu t v i Nhà n c tăng c ng h  tr  cho TN DTTS h c ngh , nâng cao

ấ ượ ể ọ ươ ộ ỹ ch t l ề ng lao đ ng nói chung, k  năng ngh  cho TN DTTS nói riêng, đ  h  v n lên

38

ề ữ ở ả ề xóa đói gi m nghèo nhanh, b n v ng ộ  vùng dân t c mi n núi./.

Ợ Ế

Ả Ạ

ể ố Bi u s  01

:  T NG H P K T QU  D Y NGH  CHO TN DTTS NĂM  2011

ố ượ

ơ ở

TT

Ngh  đào t o

S  l

ng

Kinh phí

Th i gian đào t oạ

ạ C  s  đào t o và ký HĐLĐ

( ng

i)ườ

( tr.đ)

( tháng)

ể Đ a đi m đào t oạ

ế ế

1

Ch  bi n lâm s n

35

105

03

DN Thiên H ngằ

ồ Xã H i Xuân

2

Qu i bèo tây xu t kh u

70

210

03

DN Thiên H ngằ

Xã Nam Xuân

ỹ ươ

3

ẩ Thêu ren xu t kh u

35

105

03

DN M  H ng

ồ Xã H i Xuân

4

ệ ự ậ B o v  th c v t

35

105

03

TT GDTX ­ DN

TT GDTX ­ DN

ơ

5

Chăn nuôi gia súc, gia c mầ

75

195

03

TT GDTX ­ DN

Xã Phú S n và

Xã Phú Lệ

T NG C NG

245

720

ố ệ

Ngu n: S  li u do phòng lao đ ng­ xã H i huy n Quan Hóa cung c p và Nhóm x  lý.

Ợ Ế

ể ố Bi u s  02

:  T NG H P K  HO CH D Y NGH  CHO TN DTTS NĂM  2012

39

ố ượ

TT

S  l

ng

Kinh phí

Th i gian đào t oạ

( ng

i)ườ

( tr.đ)

Ngh  đào t o

Đ a ch

( tháng)

ể Đ a đi m đào t oạ

ị ấ

1

Lâm sinh

70

210

TT GDTX

03

18 xã và th  tr n thu c Huy n

ị ấ

2

Qu i bèo tây xu t kh u

70

210

TT GDTX

03

18 xã và th  tr n thu c Huy n

ị ấ

3

ẩ Thêu ren xu t kh u

70

210

TT GDTX

03

18 xã và th  tr n thu c Huy n

ị ấ

4

Tr ng rau s ch

70

210

T i các Xã

03

18 xã và th  tr n thu c Huy n

ệ ử

ị ấ

5

Đi n t

ệ ạ , đi n l nh

35

105

TT GDTX

03

18 xã và th  tr n thu c Huy n

ị ấ

6

Tin h c văn phòng

35

105

TT GDTX

03

18 xã và th  tr n thu c Huy n

ị ấ

7

Chăn nuôi gia súc, gia c mầ

210

630

T i các Xã

03

18 xã và th  tr n thu c Huy n

560

T NG C NG

1.580

ố ệ

Ngu n: S  li u do phòng lao đ ng­ xã H i huy n Quan Hóa cung c p và Nhóm x  lý.

40

TÀI LI U THAM KH O

ườ

ạ ọ

1. Giáo trình phân tích chính sách công t p I, II ­ Tr

ng  Đ i h c Kinh t

ế    ­

ĐHQG năm 2011.

ệ ậ

2. Tài li u t p hu n cán b  Đoàn v  ngh  nghi p ­ Vi c làm c a Ban đi u hành

ề đ  án 103 ­ TW ĐTN CS HCM ­ Hà N i năm 2009.

ể ố ủ

ế ậ

ặ ậ   3. Công tác đoàn k t, t p h p thanh niên các dân t c thi u s  c a Ban M t tr n

ươ

ấ ả

Thanh niên ­ Trung

ng Đoàn Thanh niên­ Nhà xu t b n Thanh Niên năm 2006.

ể ố

ệ   ộ 4. Phát tri n ngu n nhân l c các dân t c thi u s  trong s  nghi p công nghi p

ở ỉ

ồ internet http://thuvienluanvan.com

ệ hóa – hi n đ i hóa

t nh Kon Tum – Ngu n

ả ự

ế ị

ế

5. Báo cáo k t qu  th c hi n Quy t đ nh s : 1956/QĐ ­ TTg năm 2011 và xây

ế

ự d ng k  ho ch năm 2012 huy n Quan Hóa.

ế

6. Đ  án Đào t o ngh  cho lao đ ng nông thôn huy n Quan Hóa đ n năm 2020.

ế ủ ỉ

ệ   7. Các Ch  th , Ngh  quy t c a t nh và TW v  ngu n nhân l c, lao đ ng và vi c

làm.

ế

ế

ộ ủ

8. K  ho ch t ng th  phát tri n kinh t

­ xã h i c a huy n Quan Hóa trong giai

ấ ỉ

ủ ị

ệ ạ

đo n năm 2009 ­ 2020 do Ch  t ch U  ban nhân dân c p t nh phê duy t t

ế   i Quy t

ị đ nh s  2688/QD­UBND ngày ngày 5 Tháng Tám 2010.

ấ ượ

ậ 9. Thu nh p và ch t l

ng c a lao đ ng n  trong khu v c biên gi

i Vi

t Nam và

ưở

ố ớ ợ

nh h

ng đ i v i h p tác ti u vùng sông Mekong   ­ Tác gi

ạ   ễ : Nguy n M nh

ị ồ

Hùng, Nguy n Th  H ng Nhung và Bùi Quang Tu n ­ Vi n Kinh t

ế ế ớ  th  gi

i và

Chính tr .ị

41

42