luận văn: PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC Ở HUYỆN ĐẢO LÝ SƠN, TỈNH QUÃNG NGÃI

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

214
lượt xem 67
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phát triển nguồn nhân lực tương xứng với yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước đang là vấn đề trung tâm, là khâu đột phá và phải đi trước một bước như đại hội lần thứ IX của đảng cộng sản việt nam đã khẳng định: "nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững - con người là nguồn lực là nhân tố quyết định sự phát triển đất nước thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn: PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC Ở HUYỆN ĐẢO LÝ SƠN, TỈNH QUÃNG NGÃI

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG HUỲNH VI T HÙNG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C HUY N Đ O LÝ SƠN, T NH QU NG NGÃI Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. NGUY N TRƯ NG SƠN Ph n bi n 1: PGS.TS. VÕ XUÂN TI N Ph n bi n 2: TS. HUỲNH NĂM Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 11 tháng 12 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
3 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài Phát tri n ngu n nhân l c tương x ng v i yêu c u ñ y m nh công nghi p hóa, hi n ñ i hóa ñ t nư c ñang là v n ñ trung tâm, là khâu ñ t phá và ph i ñi trư c m t bư c như Đ i h i l n th IX c a Đ ng C ng s n Vi t Nam ñã kh ng ñ nh: "Ngu n l c con ngư i, y u t cơ b n ñ phát tri n xã h i, tăng trư ng kinh t nhanh và b n v ng – con ngư i và ngu n nhân l c là nhân t quy t ñ nh s phát tri n ñ t nư c th i kỳ công nghi p hóa, hi n ñ i hóa ñ t nư c”. Là m t huy n ñ o, Lý Sơn có ñi u ki n thu n l i ñ phát tri n các ngành kinh t bi n như: c ng bi n và d ch v c ng bi n, nuôi tr ng, khai thác và ch bi n h i s n, du l ch bi n... ñ ng th i n m v trí chi n lư c trên vùng bi n c a ñ t nư c, Lý Sơn s nh n ñư c nhi u hơn s ñ u tư cho phát tri n c a Trung ương và c a t nh Qu ng Ngãi ñ ñ m b o phát tri n kinh t - xã h i, gi v ng an ninh qu c phòng. Tuy nhiên, t tr ng lao ñ ng trong nông nghi p c a huy n Lý Sơn còn cao, lao ñ ng thi u vi c làm và không có vi c làm còn nhi u, t l qua ñào t o r t th p. Do v y, ñào t o và s d ng ngu n nhân l c cho phát tri n kinh t - xã h i c a huy n ñ o Lý Sơn trong quá trình công nghi p hóa, hi n ñ i hóa ñang là nh ng v n ñ c p bách. Chính s c lôi cu n th c ti n y c a ti m năng chưa ñư c ñánh th c, ñã thúc ñ y tôi ch n ñ tài: “Phát tri n ngu n nhân l c huy n ñ o Lý Sơn, t nh Qu ng Ngãi” làm lu n văn cao h c kinh t . 2. Tình hình nghiên c u ñ tài Đã có nhi u công trình khoa h c nghiên c u, h i th o, các bài vi t ñăng t i trên trên nhi u t p chí khác nhau như: “Qu n lý ngu n nhân l c Vi t Nam, c a Ph m Thành Ngh , Vũ Hoàng Ngân; “Nh ng lu n c khoa h c c a vi c phát tri n ngu n nhân l c công nghi p cho vùng kinh t tr ng ñi m phía Nam” c a TS. Trương Th Minh Sâm, ... Các công trình nghiên c u trên ñã có nh ng ñóng góp nh t ñ nh trong vi c cung c p lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c nói chung trên các lĩnh v c, các ngành, các vùng c a n n s n xu t xã h i trong ph m vi c nư c. Song ñ i v i huy n Lý Sơn chưa có công trình nghiên cúu nào v phát
4 tri n ngu n nhân l c trong quá trình phát tri n kinh t xã h i. Vì v y, tôi ch n “Phát tri n ngu n nhân l c huy n ñ o Lý Sơn, t nh Qu ng Ngãi” làm lu n văn cao h c kinh t là m t yêu c u c p thi t, có ý nghĩa ñ c bi t quan tr ng. 3. M c ñích và nhi m v 3.1. M c ñích: Thông qua vi c nghiên c u ngu n nhân l c nói chung và ngu n nhân l c huy n Lý Sơn nói riêng, m c ñích c a ñ tài là phát tri n ngu n nhân l c trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i c a huy n Lý Sơn ñ n năm 2020. 3.2. Nhi m v : H th ng hóa nh ng v n ñ cơ b n, cơ s lý lu n v ngu n nhân l c và phát tri n ngu n nhân l c, v ñào t o và s d ng trong quá trình phát tri n kinh t xã h i. Phân tích th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c trong quá trình phát tri n KT-XH c a huy n Lý Sơn, qua ñó ñ ra nh ng gi i pháp nh m kh c ph c các như c ñi m trong phát tri n ngu n nhân l c c a huy n Lý Sơn th i gian qua và ñ xu t thêm m t s ch trương mang tính vĩ mô ñ phát tri n có hi u qu ngu n nhân l c trong th i gian t i. 4. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u 4.1. Đ i tư ng nghiên c u: Nghiên c u nh ng v n ñ lý lu n cơ b n và th c ti n v ngu n nhân l c nói chung và ngu n nhân l c huy n Lý Sơn nói riêng. trong lu n văn này ch ñi vào nh ng n i dung cơ b n v Phát tri n ngu n nhân l c trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i c a huy n Lý Sơn. 4.2. Ph m vi nghiên c u: Lu n văn gi i h n ph m vi nghiên c u v Phát tri n ngu n nhân l c trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i c a huy n Lý Sơn t năm 2005 ñ n 2020 và các gi i pháp ñ th c hi n m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i. 5. Cơ s lý lu n, ngu n tài li u, phương pháp nghiên c u 5.1. Cơ s lý lu n: Nh ng nguyên lý c a ch nghĩa Mác - Lênin và tư tư ng H Chí Minh v ngu n nhân l c và phát tri n ngu n nhân l c. Các văn ki n c a Đ ng C ng s n Vi t Nam v phát tri n giáo d c ñào t o, phát tri n ngu n nhân l c. Các nguyên lý c a kinh t chính tr Mác - Lênin.
5 5.2. Ngu n tài li u tham kh o: Các tác ph m kinh ñi n c a Karl Marx, F.Engels, V.I. Lênin v ngu n nhân l c; Kinh t chính tr Mác – Lênin, các Văn ki n c a Đ ng C ng s n Vi t Nam, các tư li u c a Vi n chi n lư c phát tri n, B K ho ch và Đ u tư, Báo cáo c a y ban Nhân dân t nh Qu ng Ngãi. 5.3. Phương pháp nghiên c u: Lu n văn s d ng phương pháp lu n cơ b n, ch ñ o xuyên su t trong quá trình nghiên c u là phép bi n ch ng duy v t. V n d ng phương pháp lu n chung; phương pháp c th là logic l ch s , phân tích và t ng h p so sánh, theo dõi, th ng kê, mô hình hóa. 6. Đóng góp m i c a lu n văn - H th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v phát tri n ngu n nhân l c nói chung Vi t Nam, huy n Lý Sơn nói riêng. - B ng các s li u ch ng minh, lu n văn phân tích và làm sáng t th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c huy n Lý Sơn; qua ñó rút ra nguyên nhân và bài h c kinh nghi m cho vi c phát tri n ngu n nhân l c quan tr ng c a ñ a phương trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i. - V ch ra quan ñi m cơ b n và gi i pháp ch y u th c hi n m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i c a huy n ñ n năm 2020. - Cung c p s li u th c t dùng làm tài li u ñ tri n khai th c hi n các nhi m v kinh t xã h i c a huy n, nh t là m t s cơ quan trong t nh: S K ho ch và Đ u tư, S Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn, S Công thương, C c Th ng kê, UBND huy n Lý Sơn... 7. B c c: N i dung chính c a ñ tài chia làm 3 chương. + Chương 1: Lý lu n chung v phát tri n ngu n nhân l c trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i. + Chương 2: Th c tr ng v phát tri n ngu n nhân l c c a huy n ñ o Lý Sơn. + Chương 3: M c tiêu và các gi i pháp ch y u phát tri n ngu n nhân l c c a huy n ñ o Lý Sơn t nay ñ n năm 2020.
6 Chương 1 LÝ LU N CHUNG V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I 1.1. Khái ni m v ngu n nhân l c và phát tri n ngu n nhân l c 1.1.1. Các quan ni m v ngu n nhân l c Trong lý lu n v l c lư ng s n xu t, con ngư i ñư c coi là l c lư ng s n xu t hàng ñ u, là y u t quan tr ng nh t, quy t ñ nh s v n ñ ng và phát tri n c a l c lư ng s n xu t, quy t ñ nh quá trình s n xu t và do ñó, quy t ñ nh năng su t lao ñ ng và ti n b xã h i. Trong lý thuy t v tăng trư ng kinh t , con ngư i ñư c nhìn nh n như m t phương ti n ch y u, b o ñ m t c ñ tăng trư ng s n xu t và d ch v . Theo ñ nh nghĩa c a Liên hi p qu c, ngu n nhân l c là trình ñ lành ngh , là ki n th c và năng l c c a toàn b cu c s ng con ngư i hi n có th c t ho c ti m năng ñ phát tri n kinh t - xã h i trong m t c ng ñ ng. Quan ni m này xem xét ngu n l c con ngư i ch y u phương di n ch t lư ng con ngư i, vai trò và s c m nh c a nó ñ i v i s phát tri n xã h i. nư c ta, m t s nhà khoa h c tham gia chương trình khoa h c – công ngh c p Nhà nư c: “Con ngư i Vi t Nam – m c tiêu và ñ ng l c c a s phát tri n kinh t - xã h i” do GS. TSKH Ph m Minh H c làm ch nhi m (Mã s : KX-07), cho r ng ngu n l c con ngư i ñư c hi u là s dân và ch t lư ng con ngư i, bao g m c th ch t và tinh th n, s c kh e và trí tu , năng l c và ph m ch t. T m t s cách ti p c n và v i nh ng n i dung nêu trên, có th nói r ng “ngu n nhân l c” là khái ni m ch s dân, cơ c u dân s và nh t là ch t lư ng con ngư i v i t t c ñ c ñi m và s c m nh c a nó trong s phát tri n xã h i. Như v y, ngu n nhân l c hay ngu n lao ñ ng là bao g m s ngư i trong ñ tu i lao ñ ng có kh năng lao ñ ng (tr nh ng ngư i tàn t t, m t s c lao ñ ng lo i n ng) và nh ng ngư i ngoài ñ tu i lao ñ ng nhưng th c t có làm vi c. 1.1.2. Phát tri n ngu n nhân l c Phát tri n ngu n nhân l c là t ng th các hình th c, phương pháp, chính sách và bi n pháp nh m hoàn thi n và nâng cao ch t lư ng t ng con
7 ngư i lao ñ ng (trí tu , th ch t và ph m ch t tâm lý – xã h i) ñáp ng ñòi h i v ngu n nhân l c cho s phát tri n kinh t - xã h i c a ñ a phương, c a qu c gia trong t ng giai ño n phát tri n. Phát tri n ngu n nhân l c là phát tri n c m t s lư ng và ch t lư ng. Tuy nhiên, v m t s lư ng thì ch phát tri n m c ñ h p lý ñ i v i tình hình th c t c a m i ñ a phương trong t ng giai ño n c th , còn phát tri n v m t ch t lư ng là ñư c ñ c bi t quan tâm và phát tri n càng nhanh thì càng t t. Phát tri n ngu n nhân l c c a ñ a phương ph i là quá trình t o ñi u ki n khơi d y và phát huy m i ti m năng c a các cá nhân trong công cu c xây d ng phát tri n kinh t - xã h i c a t ng ñ a phương, c a t ng vùng nói riêng và quá trình phát tri n c a qu c gia nói chung, vì s ti n b kinh t và xã h i. C n phát tri n ngu n nhân l c c a ñ a phương ñi ñôi v i hình thành và phát tri n th trư ng lao ñ ng phù h p cơ ch th trư ng, ñáp ng yêu c u v m i m t c a n n s n xu t d a trên k thu t và công ngh hi n ñ i. Phân b ngu n lao ñ ng h p lý theo lãnh th , ngành ngh . C n xác ñ nh rõ ngành kinh t và s n ph m ch l c c a ñ a phương; d báo cung - c u lao ñ ng c th ñ s p x p h p lý, cân ñ i cung - c u lao ñ ng trên ñ a bàn, trong ñó c n cân ñ i v ch t lư ng ñào t o, nh t là ñào t o ngay t i ñ a phương. S c n thi t khách quan phát tri n ngu n nhân l c xu t phát t nhi u nguyên nhân khác nhau. Trư c h t s phát tri n ngu n nhân l c xu t phát t nhu c u v lao ñ ng. S dĩ như v y b i yêu c u phát tri n c a xã h i, ngu n nhân l c xã h i ngày càng tăng nhu c u tiêu dùng c a xã h i ngày càng l n, ngày càng phong phú và ña d ng. Khi kinh t phát tri n m nh hơn, xã h i tr nên văn minh hơn thì con ngư i luôn luôn ñư c hoàn thi n c p ñ cao hơn. Đ n lư t nó ñòi h i vi c nâng cao trình ñ tri th c c a ngư i lao ñ ng; nghĩa là không ph i ch do yêu c u th c ti n c a s n xu t mà do yêu c u ñòi h i t chính b n thân con ngư i. 1.3. Vai trò c a ngu n nhân l c trong phát tri n kinh t - xã h i - Các ngu n l c khác là h u h n, có th b khai thác c n ki t, trong khi ñó ngu n l c con ngư i mà cái c t lõi là trí tu , l i là ngu n l c vô t n.
8 - Trí tu con ngư i có s c m nh vô cùng to l n m t khi nó ñư c v t th hóa, tr thành l c lư ng s n xu t tr c ti p. Vi c nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c và phát tri n ngu n nhân l c là m t t t y u khách quan, là xu th phát tri n c a th i ñ i, là yêu c u t t y u c a quá trình công nghi p hóa hi n ñ i hóa, là s c n thi t khách quan ñ i v i Vi t Nam nói chung và c a huy n ñ o Lý Sơn nói riêng. 1.2. Các n i dung phát tri n ngu n nhân l c ñ a phương 1.2.1. Phát tri n s lư ng ngu n nhân l c 1.2.1.1. Chính sách dân s : Dân s ñóng vai trò r t quan tr ng trong s phát tri n kinh t - xã h i, là cơ s t nhiên hình thành ngu n lao ñ ng – l c lư ng lao ñ ng ch y u c a xã h i. 1.2.1.2. T o vi c làm, chuy n d ch cơ c u lao ñ ng theo hư ng ti n b và nâng cao hi u qu s d ng nhân l c Gi i quy t vi c làm h p lý g n v i chuy n d ch cơ c u ho t ñ ng m i bao g m ba b ph n g n k t ch t ch và h tr l n nhau: Th nh t, lao ñ ng v i trình ñ công ngh - k thu t và năng su t cao, làm ra nh ng s n ph m có hàm lư ng khoa h c và công ngh l n, giá c c nh tranh, s n sàng tham gia h i nh p v i th trư ng th gi i, thúc ñ y tăng xu t kh u. Th hai, lao ñ ng v i trình ñ công ngh trung bình, ch y u s n xu t các m t hàng ph c v nhu c u trong nư c v i giá th p, phù h p v i s c mua c a nhân dân, có s c c nh tranh v i hàng ngo i nh p và v n có th tham gia s n xu t hàng xu t kh u. Th ba, lao ñ ng ph thông, ch y u nông thôn v i ch c năng chính là t o vi c làm, ph c v nhu c u t i ch và ñ m b o thu nh p, ñ i s ng cho ngư i lao ñ ng. 1.2.2. Nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c 1.2.2.1 Nâng cao th l c và t m vóc c a nhân l c 1.2.2.2. Nâng cao trình ñ h c v n c a nhân l c Đây m i chính là y u t quy t ñ nh ñ i v i s phát tri n kinh t - xã h i, cũng như ñ i v i s nghi p CNH-HĐH. S dĩ ngư i ta nói ñ n tính vô t n, tính không b c n ki t, tính khai thác không bao gi h t c a ngu n l c con ngư i chính là nói t i y u t trí tu . 1.2.2.3. Nâng cao trình ñ chuyên môn – k thu t c a nhân l c
9 Đ u tư cho ñào t o và d y ngh là ñ u tư cho phát tri n và ph i tăng nhanh v quy mô và ch t lư ng, song song v i ñào t o ngh cho lao ñ ng công nghi p và d ch v , c n chú tr ng ñào t o ngh cho lao ñ ng nông thôn. G n ñào t o ngh v i chương trình phát tri n kinh t xã h i c a ñ a phương, c a các ngành kinh t , vùng kinh t , vùng dân cư, g n v i nhu c u các doanh nghi p và th trư ng s c lao ñ ng trên ñ a bàn. 1.2.3. Chính sách ñãi ng và thu hút nhân tài Coi tr ng vi c phát hi n, b i dư ng, tr ng d ng và tôn vinh nhân tài. Chú tr ng vi c xây d ng và áp d ng cơ ch , chính sách như: ưu ñãi v ti n lương, ti n thư ng và các lo i ph c p b ng ti n khác; ưu ñãi v nhà , phương ti n ñi l i dành cho ngư i có b ng c p cao, ngh nhân. 1.3. Các y u t nh hư ng ñ n quá trình phát tri n ngu n nhân l c 1.3.1. Các y u t nh hư ng ñ n phát tri n s lư ng ngu n nhân l c * Chính sách phát tri n dân s . * S quan tâm s c kh e sinh s n. * Trình ñ nh n th c c a con ngư i: Y u t này cũng nh hư ng ñ n s lư ng ngu n nhân l c. Thông thư ng, ngư i có trình ñ nh n th c cao sinh ñ ít hơn nh ng ngư i có trình ñ nh n th c th p. 1.3.2. Các y u t nh hư ng ñ n phát tri n ch t lư ng ngu n nhân l c * Di truy n nòi gi ng: Đây thu c v y u t t nhiên. Y u t này nh hư ng ñ n th tr ng và tư ch t thông minh c a m i ngư i lao ñ ng. * Trình ñ phát tri n y t và chính sách chăm lo s c kh e c a c ng ñ ng: Đây thu c v y u t chính sách vĩ mô c a Nhà nư c. Y u t này nh hư ng ñ n th tr ng và s c kh e c a ngu n nhân l c. * Chính sách giáo d c - ñào t o: Đây cũng là y u t thu c v chính sách vĩ mô c a Nhà nư c, là y u t c t lõi và quan tr ng nh t trong vi c phát tri n ch t lư ng ngu n nhân l c. * Trình ñ phát tri n kinh t c a ñ a phương và thu nh p th c t c a ngư i dân. * Truy n th ng văn hóa: Truy n th ng văn hóa có c nh ng tư tư ng tích c c thúc ñ y s phát tri n và tư tư ng tiêu c c kìm hãm s phát tri n.
10 * Trình ñ văn hóa, nh n th c c a các thành viên trong gia ñình, mà nh t là cha và m c a ngư i lao ñ ng: Đây là y u t nh hư ng tr c ti p ñ n nh n th c c a ngư i lao ñ ng. * S d ng ngu n nhân l c: Đây là y u t c c kỳ quan tr ng, b i vì s d ng t t ngu n nhân l c s là ñ ng l c ñ phát tri n ngu n nhân l c, s khai thác h t kh năng ngu n nhân l c hi n có, tránh lãng phí trong ñào t o, phát huy tính sáng t o, t o ñ ng l c thúc ñ y ngư i lao ñ ng phát minh sáng ki n, c i ti n k thu t nh m nâng cao hi u qu công tác và ph i có nh ng ñãi ng x ng ñáng. 1.4. Các tiêu chí ñ ñánh giá v phát tri n ngu n nhân l c 1.4.1. Các tiêu chí ñánh giá v phát tri n s lư ng ngu n nhân l c * T l % gi a s lư ng ngu n nhân l c trên t ng dân s : Ch tiêu này th hi n ti m năng ngu n nhân l c trên t ng dân s . * T l tham gia l c lư ng lao ñ ng c a dân s trong ñ tu i lao ñ ng: Đ i v i qu c gia hay t ng ñ a phương thì t l này càng cao càng t t, t c là s ngư i trong ñ tu i lao ñ ng nhưng không lao ñ ng càng ít càng t t. 1.4.2. Các tiêu chí ñánh giá v ch t lư ng ngu n nhân l c: 1.4.2.1. Cơ c u tu i trong l c lư ng lao ñ ng: 1.4.2.2. V th tr ng và tình tr ng s c kh e: 1.4.2.3. V trình ñ h c v n: 1.4.2.4. V trình ñ chuyên môn k thu t: 1.4.3. Đánh giá s d ng ngu n nhân l c: Ngoài vi c ñánh giá s lư ng và ch t lư ng ngu n nhân l c, v n ñ s d ng h p lý ngu n nhân l c cũng r t quan tr ng. S d ng h p lý ngu n nhân l c s khai thác h t và phát huy kh năng ngu n nhân l c. Ngư c l i, nó s ki m hãm và làm lãng phí ti m năng c a ngu n nhân l c. Vi c s d ng h p lý ngu n nhân l c ñư c xét c t m vĩ mô và vi mô. Chương 2 TH C TR NG NGU N NHÂN L C VÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C C A HUY N Đ O LÝ SƠN 2.1. Các nhân t kinh t - xã h i huy n ñ o Lý Sơn nh hư ng ñ n s phát tri n ngu n nhân l c 2.1.1. Nh ng ñ c ñi m v t nhiên
11 Lý Sơn là huy n ñ o duy nh t c a t nh Qu ng Ngãi, n m ch ch v phía Đông B c t nh, cách ñ t li n 15 h i lý. Là m t ñi m quan tr ng trên ñư ng cơ s phân ñ nh ranh gi i qu c gia trên Bi n Đông Vi t Nam. V i v th này c a Lý Sơn ñã ñưa huy n ñ o tr thành ñơn v hành chính c p ti n tiêu c a ñ t nư c án ng v phía Đông mi n Trung Trung b , có vai trò ñ m b o an ninh ch quy n qu c gia trên bi n. V tài nguyên thiên nhiên: Huy n Lý Sơn có l i th nh t so v i các huy n khác c a t nh Qu ng Ngãi trong lĩnh v c khai thác ngu n tài nguyên c a vùng bi n mi n Trung, nh t là ngu n l i bi n nông ven b . Ngoài ti m năng du l ch t nhiên, trên ñ o L n và c trên ñ o Bé còn nhi u ti m năng du l ch nhân văn ñ c s c, ñó là các di ch văn hóa, các di tích l ch s có m t không hai g n v i l ch s phát tri n c a huy n ñ o nói riêng và l ch s bang giao KT-VH c a nhân dân ta hàng ngàn năm nay v i th gi i bên ngoài. Lý Sơn có các l h i ñ c s c như: l h i ñua thuy n, l h i t ñình làng An H i, l khao l th lính Hoàng Sa… 2.1.2. Nh ng ñ c ñi m kinh t - xã h i: V t c ñ phát tri n kinh t c a huy n trong giai ño n 2005- 2010 tương ñ i khá cao, ñ t trung bình 10,26%/năm trong ñó năm 2010 ñ t ñư c 340.671 tri u ñ ng, tăng 12,5% so v i năm 2009 (B ng 2.2). B ng 2.2: Tình hình giá tr s n xu t các ngành kinh t các năm 2005-2010 (Giá so sánh 1994) T c ñ bq TH TH TH TH TH TH Ch tiêu ĐVT năm (%) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2005-2010 T ng giá tr SX Tr.ñ 209.033 223.344 239.991 264.490 302.887 340.671 10,26 Khu v c I Tr.ñ 140.057 149.662 169.160 171.200 190.122 210.535 8,94 *Nông-Lâm nghi p Tr.ñ 22.843 14.943 18.940 11.320 15.556 20.737 1,92 * Th y s n Tr.ñ 117.214 134.719 150.220 159.880 174.566 189.798 10,12 Khu v c II Tr.ñ 28.922 29.789 22.210 40.913 41.176 48.291 10,80 * Công nghi p Tr.ñ 6.992 11.975 14.140 18.388 20.327 26.526 30,56 * Xây d ng Tr.ñ 21.930 17.814 8.070 22.525 20.849 21.765 0,15 Khu v c III Tr.ñ 40.054 43.893 48.621 52.377 71.589 81.845 15,36 Ngu n: S li u th ng kê huy n Lý Sơn
12 B ng 2.3: Cơ c u kinh t và s chuy n d ch cơ c u kinh t (%) các năm 2005-2010 Các ngành kinh t 2005 2006 2007 2008 2009 2010 T ng giá tr s n xu t 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Khu v c I 67,0 67,2 70,5 64,7 62,8 61,8 * Nông - Lâm nghi p 10,9 6,7 7,9 4,3 5,1 6,1 + Nông nghi p 10,9 6,7 7,9 4,3 5,1 6,1 + Lâm nghi p 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 * Th y s n 56,1 60,3 62,6 60,4 57,6 55,7 Khu v c II 13,8 13,3 9,3 15,5 13,6 14,2 * Công nghi p 3,3 5,4 5,9 7,0 6,7 7,8 * Xây d ng 10,5 8,0 3,4 8,5 6,9 6,4 Khu v c III 19,2 19,7 20,3 19,8 23,6 24,0 Ngu n: S li u th ng kê huy n Lý Sơn Trên cơ s phân tích cơ c u, s chuy n d ch và tăng trư ng kinh t ñi ñôi v i phương hư ng phát tri n kinh t mà huy n ñ o ñã ñ ra, n n kinh t Lý Sơn hi n nay s là tăng d n ngư nghi p, d ch v , d ch v bi n, nông lâm và ti u th công nghi p. Đành r ng Lý Sơn có th m nh là nông - ngư nghi p, trong ñó có ñánh b t th y h i s n, tuy nhiên theo xu th chung là ph i tăng công nghi p - xây d ng và d ch v , du l ch ñ ng th i gi m t tr ng lao ñ ng các ngành nông nghi p, song t c ñ chuy n d ch còn di n ra ch m ch p. Huy n ñang t ng bư c chuy n d ch cơ c u theo hư ng s n xu t hàng hóa, tăng giá tr trên m t ñơn v di n tích. * V công nghi p - xây d ng: Không có cơ s công nghi p qu c doanh trên ñ a bàn. Công nghi p ngoài qu c doanh ch có m t s cơ s nh như s a ch a cơ khí, s n xu t nư c ñá, s n xu t bánh mì và m t s máy phát ñi n c a h gia ñình. * V thương m i, d ch v : D ch v ñã có nh ng bư c tăng khá nhanh, bình quân tăng 15,36% trong giai ño n 2005-2010. Tuy nhiên do ñi m xu t phát th p nên t tr ng c a ngành này trong giá tr s n xu t toàn huy n v n còn th p chi m 19,2% năm 2005 và chi m 24,0% năm 2010.
13 2.1.3. Nh ng ñ c ñi m v văn hóa - xã h i Huy n ñ o Lý Sơn là ñ a bàn có ti m năng v di tích l ch s - văn hóa, có nh ng ho t ñ ng l h i văn hóa ñ c ñáo. Tuy th i gian thành l p chưa dài, l i v trí có nhi u khó khăn hơn là thu n l i, song, có th ñánh giá r ng tình hình kinh t - xã h i c a huy n ñ o Lý Sơn ñã có nh ng d u hi u t t ñ p, s n l c ph n ñ u c a quân và dân trên ñ o c ng v i s h tr c a các c p chính quy n ñã có ñư c nh ng k t qu ñáng trân tr ng. 2.2. Th c tr ng ngu n nhân l c và phát tri n ngu n nhân l c c a huy n ñ o Lý Sơn 2.2.1. Quy mô và t c ñ tăng ngu n nhân l c B ng 2.12: T c ñ tăng ngu n nhân l c qua các năm 2005-2010 Năm T ng Dân s T l dân s M c tăng T c ñ tăng DS dân s trong trong tu i ngu n nhân l c trong ñ tu i LĐ/T ng DS so v i năm ñ tu i LĐ so lao ñ ng trư c v i năm trư c A B C D = %C/B E F 2005 20.033 10.195 50,89 // 2006 20.915 10.295 49,22 100 0,98 2007 20.344 10.297 50,61 2 0,02 2008 20.598 10.430 50,64 133 1,92 2009 20.890 13.082 62,62 2.652 25,43 2010 21.118 13.289 62,92 207 1,58 Ngu n: S li u th ng kê huy n Lý Sơn 2.2.2. Ch t lư ng ngu n nhân l c: 2.2.2.1. Th l c ngu n nhân l c M ng lư i y t b o v s c kho và k ho ch hóa gia ñình ñã phát tri n r ng kh p toàn huy n trong nh ng năm qua. 2.2.2.2. Cơ c u l c lư ng lao ñ ng theo tu i lao ñ ng
14 B ng 2.15: Cơ c u l c lư ng lao ñ ng t 15 tu i tr lên phân theo nhóm tu i năm 2010 Nhóm tu i S lư ng T l (%) T 15-19 2.313 16,85 T 20-24 2.159 15,72 T 25-29 1.722 12,54 T 30-34 1.525 11,11 T 35-39 1.632 11,87 T 40-44 1.292 9,41 T 45-49 1.016 7,40 T 50-54 988 7,20 T 55-59 650 4,73 T 60 > 435 3,17 T ng s : 13.732 100 Ngu n: S li u th ng kê huy n Lý Sơn 2.2.2.3. Cơ c u l c lư ng lao ñ ng theo trình ñ h c v n B ng 2.16: Trình ñ h c v n phân theo gi i tính Trình ñ h c v n T ng Nam N 13.732 6.838 6.894 T ng s 100% 100% 100% 789 296 516 Chưa ñi h c 5,75% 4,33% 7,49% 3.416 1.485 1.979 Chưa t t nghi p ti u h c 24,88% 21,72% 28,72% 5.390 2.605 2.804 T t nghi p ti u h c 39,26% 38,09% 40,68% 2.357 1.446 849 T t nghi p THCS 17,17% 21,15% 12,32% 1.760 1.000 731 T t nghi p THPT 12,82% 14,63 10,60% 14 5 11 Không xác ñ nh 0,10% 0,08% 0,16% Ngu n: S li u th ng kê huy n Lý Sơn 2.2.2.4. Cơ c u l c lư ng lao ñ ng theo trình ñ chuyên môn k thu t T l lao ñ ng qua ñào t o c a Lý Sơn còn r t th p; ph n l n lao ñ ng không có trình ñ chuyên môn k thu t có 82,47% (trong ñó
15 83,86% lao ñ ng n và 77,50% lao ñ ng nam). M t khác, ch t lư ng lao ñ ng ñã qua ñào t o còn th p, chưa mang tính chuyên nghi p cao nên chưa ñáp ng t t yêu c u phát tri n kinh t c a huy n, mà ñ c bi t là lao ñ ng ch t lư ng cao thi u tr m tr ng. 2.2.3. Cơ c u l c lư ng lao ñ ng theo ngành kinh t : B ng s 2.18: S phân b lao ñ ng trong ngành các khu v c ngành kinh t qu c dân các năm 2005-2010 T c ñ bq Năm 2005 2006 2007 2008 2009 2010 giai ño n 2005-2010 Ngành (%) kinh t Lao ñ ng 9.475 9.565 9.631 9.768 10.271 10.810 ñang có 100% 100% 100% 100% 100% 100% 2,67 vi c làm NL - Ngư 7.587 7.546 7.508 7.606 8.027 8.296 1,80 nghi p 80,07% 78,89% 77,96% 77,87% 78,15% 76,74% 642 690 708 734 756 780 CN – XD 3,97 6,78% 7,21% 7,35% 7,51% 7,36% 7,22% 1.246 1.329 1.415 1.428 1.488 1.734 D ch v 6,83 13,15% 13,89% 14,69% 14,62% 14,49% 16,04% Ngu n: S li u th ng kê huy n Lý Sơn 2.2.4. Th c tr ng s d ng ngu n nhân l c Theo s li u th ng kê năm 2010, trong t ng s 13.289 ngư i trong ñ tu i lao ñ ng thì có 81,34% ñang làm vi c trong các ngành kinh t . Qua ñó chúng ta th y l c lư ng lao ñ ng huy n Lý Sơn r t d i dào, ña d ng, phong phú, song tình tr ng thi u vi c làm còn tương ñ i cao, ph bi n là thi u vi c làm ñ y ñ , dư i c hai d ng: thi u vi c làm h u hình và thi u vi c làm vô hình. 2.2.5. Chính sách ñào t o ngu n nhân l c, thu hút và ñãi ng nhân tài c a Lý Sơn Th y ñư c s y u kém c a ngu n nhân l c trong huy n, chính quy n Lý Sơn ñã ñưa ra ch trương ñ y m nh phát tri n ch t lư ng ngu n nhân l c trên cơ s th c hi n Ngh quy t s 07/2007/NQ-HĐND
16 ngày 16/7/2007 c a H i ñ ng nhân dân t nh khoá X - kỳ h p th 12 v phát tri n ngu n nhân l c t nh Qu ng Ngãi giai ño n 2007-2010 và ñ nh hư ng ñ n năm 2015, huy n Lý Sơn ñã xây d ng ñư c k ho ch chương trình phát tri n ngu n nhân l c giai ño n 2008-2012 bao g m: Đào t o lao ñ ng k thu t ph c v phát tri n kinh t - xã h i huy n Lý Sơn; ñào t o b sung ngu n nhân l c cho h th ng chính tr huy n Lý Sơn. 2.3. Đánh giá chung v th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c 2.3.1. Nh ng thành t u và h n ch v phát tri n ngu n nhân l c Cơ c u lao ñ ng d n d n d ch chuy n theo hư ng gi m lao ñ ng nông nghi p, tăng s lư ng lao ñ ng ngành d ch v , du l ch, công nghi p và xây d ng cùng v i s chuy n d ch c a cơ c u kinh t . Trình ñ h c v n ngày càng ñư c nâng cao, s ngư i t 15 tu i tr lên ñã t t nghi p ti u h c tăng, s lao ñ ng qua các l p d y ngh , ñào t o ngh tăng. L c lư ng cán b công nhân viên nhà nư c cũng ñư c nâng cao v s lư ng và ch t lư ng. Đ i ngũ cán b có trình ñ lý lu n chính tr và trình ñ chuyên môn tăng nhanh. 2.3.2. Nh ng thách th c, t n t i * Nh ng thách th c: M c dù là huy n có nhi u ti m năng và l i th song hi n t i ñi u ki n phát tri n còn khó khăn, nh t là cơ s h t ng, là huy n ñ o nên giao lưu v i các ñ a phương khác h t s c khó khăn ñ c bi t khi th i ti t x u, vì v y v n ñ thu hút l c lư ng lao ñ ng ch t lư ng cao r t khó, x y ra hi n tư ng ch y máu ch t xám, s con em c a huy n ñ u vào các trư ng ñ i h c t i các thành ph l n sau khi ra trư ng không quay v huy n làm vi c. H th ng kinh t , d ch v ñang trong giai ño n m i g i vì v y ñ i v i Lý Sơn ñang là m t thách th c l n và c n ph i xúc ti n nhanh và có cơ ch chính sách thông thoáng thì m i ñ y nhanh ti n ñ hoàn thành th i gian s m nh t nh m hư ng ñ n thu hút s lư ng lao ñ ng hi n còn dư th a hàng năm r t l n.
17 * Nh ng t n t i: Xu t phát ñi m là m t huy n ñi lên t nông nghi p v i ngành ngh ch y u là tr ng tr t và ñánh b t th y s n, s n lư ng nông nghi p luôn chi m t tr ng l n trong giá tr s n xu t. Ch t lư ng ngu n nhân l c còn thi u h t so v i nhu c u, ngu n nhân l c khoa h c công ngh c a huy n v a thi u v a y u. Công tác quy ho ch ñào t o chu n hóa ñ i ngũ cán b công ch c viên ch c các c p, nh t là c p xã chưa ñư c quan tâm ñúng m c, còn nhi u b t c p, chưa ñáp ng yêu c u nhi m v trong tình hình m i. Chương 3 M C TIÊU VÀ CÁC GI I PHÁP CH Y U PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C C A HUY N Đ O LÝ SƠN T NAY Đ N NĂM 2020 3.1. Phương hư ng phát tri n huy n Lý Sơn ñ n năm 2020: M c tiêu t ng quát c a huy n là phát tri n nhanh, b n v ng và toàn di n các lĩnh v c kinh t , văn hóa-xã h i, môi trư ng và ñ m b o v ng ch c qu c phòng-an ninh; nhanh chóng xây d ng huy n Lý Sơn phát tri n v i t c ñ cao và b n v ng v i m t h th ng k t c u h t ng kinh t , xã h i hoàn thi n, hi n ñ i. Đ n năm 2020, Lý Sơn tr thành m t huy n phát tri n, tr thành m t trung tâm kinh t bi n, v i hai ngành mũi nh n là th y s n và d ch v . 3.2. Quan ñi m ñ xu t gi i pháp * Quan ñi m1: Là huy n ñ o n m v trí ti n tiêu c a ñ t nư c, vi c phát tri n dân s và ñ cho dân cư ñ nh cư n ñ nh trên ñ o là v n ñ c n ñư c xem tr ng ñ c bi t. * Quan ñi m 2: huy n Lý Sơn, công tác ñ y m nh phát tri n ngu n nhân l c ph i ñư c quan tâm hàng ñ u, nên ưu tiên nhân l c và v t l c ñ th c hi n có hi u qu .
18 * Quan ñi m 3: Kh c ph c các như c ñi m ñã phân tích ph n th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c huy n Lý Sơn, qua ñó ñ xu t m t s ý ki n liên quan ñ n chính sách vĩ mô ñ phát tri n ngu n nhân l c. * Quan ñi m 4: Th c hi n ñ tài trên quan ñi m khoa h c và khách quan. 3.3. Các gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c huy n Lý Sơn 3.3.1. Nhóm gi i pháp quy ho ch và hoàn thi n h th ng chính sách phát tri n nhân l c 3.3.1.1. M c tiêu: Xây d ng và thi t l p m i quan h ch t ch gi a vi c phát tri n nhân l c và phát tri n kinh t và l y s phát tri n ngu n nhân l c là ñ ng l c cho tăng trư ng kinh t . 3.3.1.2. Các gi i pháp: * Chính sách ñ u tư và chính sách chuy n d ch cơ c u kinh t - Tăng cư ng và ña d ng hóa các ho t ñ ng xúc ti n ñ u tư, ñ xu t các cơ ch , chính sách phát tri n m t s lĩnh v c then ch t: chính sách phát tri n các khu v c ñ ng l c v kinh t , phát tri n d ch v , du l ch, ñào t o nhân l c v.v… - Lý Sơn c n chú ý l a ch n các d án ñ u tư có k thu t và công ngh hi n ñ i, s d ng nhân l c có chuyên môn, tay ngh cao. Do ñó, s h tr cũng tính t i các ngành, ngh , doanh nghi p c n ñào t o phù h p v i cơ c u nhân l c và xu th phát tri n c a các ngành mũi nh n trong tương lai. * Chính sách tài chính và s d ng ngân sách cho phát tri n ngu n nhân l c - Th c hi n t t các ch trương, chính sách v phát tri n giáo d c và ñào t o, ñ ng th i chi ngân sách h tr kinh phí cho ñào t o c n tr thành m t kho n m c chi thư ng xuyên c a ngân sách huy n. Nhà nư c ưu tiên ñ u tư cho phát tri n nhân l c trong tương quan v i các ngành khác.
19 * Chính sách vi c làm, b o hi m, b o tr xã h i… - Đ ñ m b o an sinh xã h i, huy n Lý Sơn luôn có chính sách t o vi c làm, h tr ñ i tư ng nghèo khi tham gia các lo i hình b o hi m, b o hi m th t nghi p cho ngư i lao ñ ng khi b m t vi c làm ñ ñ m b o ñ i s ng cho h và t o ñi u ki n tìm vi c làm m i. Đ ng th i tuyên truy n, v n ñ ng nh ng ngư i làm vi c khu v c phi k t c u tham gia b o hi m t nguy n. * Chính sách huy ñ ng ngu n l c trong xã h i cho phát tri n ngu n nhân l c - Ti p t c hoàn thi n cơ ch chính sách, cho phép ña d ng hóa các lo i hình giáo d c ñào t o ñ ñáp ng nhu c u m i t ng l p xã h i. Thông qua nhi u hình th c phù h p, ñ y m nh ñào t o, nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c g n v i gi i quy t vi c làm, quan tâm ñúng m c các ñ i tư ng lao ñ ng nông thôn... * Chính sách ñãi ng và thu hút nhân tài - Th c hi n t t các chính sách ưu ñãi ñ thu hút lao ñ ng có trình ñ chuyên môn k thu t, có trình ñ qu n lý và kinh doanh gi i, nh ng chuyên gia, nhân tài v huy n công tác, nghiên c u. 3.3.2. Nhóm gi i pháp v phát tri n s lư ng ngu n nhân l c 3.3.2.1. M c tiêu: Nh m ñ m b o s lư ng ngu n nhân l c Lý Sơn tăng m c h p lý,ñ ng th i ñ m b o chuy n d ch nhanh cơ c u, phân b lao ñ ng theo ngành kinh t m t cơ c u h p lý, phù h p xu hư ng phát tri n kinh t - xã h i c a huy n theo hư ng hi n ñ i. 3.3.2.2. Các gi i pháp: * G n phát tri n s lư ng ngu n nhân l c v i chuy n d ch cơ c u lao ñ ng theo ngành kinh t : - Đ ch ñ ng hơn trong vi c ki m soát m c ñ phát tri n s lư ng ngu n nhân l c và kh c ph c tình tr ng thi u lao ñ ng ñang và s ti p t c di n ra trong th i gian t i, khi quy ho ch ph i trên cơ s ñi u tra
20 lao ñ ng t i ch và tính toán c th cơ c u ngh c n thu hút ñ u tư, ch n nh ng ngành ngh thu hút ñ u tư phù h p theo tình hình th c t ñ a phương. - Ti p t c chuy n d ch nhanh cơ c u lao ñ ng theo hư ng gi m t l lao ñ ng làm vi c trong khu v c nông nghi p sang khu v c công nghi p và d ch v . Đ th c hi n ñư c ñi u này có hai bi n pháp th c hi n ñ ng th i như sau: * Thu hút và nâng cao hi u qu s d ng nhân tài. - V thu hút nhân tài Đây là m t gi i pháp quan tr ng ñ i v i huy n ñ o Lý Sơn. Do v y ñ thu hút và th c hi n t t vi c nâng cao hi u qu s d ng ngu n nhân l c ñ c bi t là nhân tài c n lưu ý m t s ñi m sau ñây: + Tìm ki m, ñánh giá phát hi n nh ng tri n v ng tài năng b ng các mô hình h c t p và làm vi c theo nhóm, t ch c các cu c thi sáng t o ña d ng và phong phú. + C n có chính sách kêu g i nhân tài c a huy n sau khi h c t p v ph c v quê hương. Đ ng th i có chính sách h tr và thu hút nhân tài t các nơi khác ñ n làm vi c cho Lý Sơn. - V nâng cao hi u qu s d ng nhân tài: + Nâng cao nh n th c c a ñ i ngũ cán b lãnh ñ o c a huy n trong vi c ñ i m i cơ ch , tr ng d ng nhân tài, s d ng và phát tri n tài năng c a th h tr m t cách h p lý; bên c nh ñó có chính sách, ch ñ ñãi ng v v t ch t, chính sách ti n lương và khen thư ng h p lý. + Cũng c n ph i hi u r ng, ñãi ng không nên hi u ñơn gi n là làm cho ngư i tài có ñ i s ng sinh ho t v t ch t sung túc là ñ , mà ñi u r t quan tr ng là t o cho h nh ng ñi u ki n thu n l i, thu nh n và c p nh t thông tin t nhi u ngu n trong th i ñ i bùng n thông tin. 3.3.3. Nhóm gi i pháp ñào t o, ñào t o l i ngu n nhân l c: