ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
TRẦN THỊ HIÊN
“ NGHIÊN CỨU LOẠI HÌNH DU LỊCH TÔN GIÁO
TẠI NINH BÌNH”
LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH
Hà Nội, 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
TRẦN THỊ HIÊN
“NGHIÊN CỨU LOẠI HÌNH DU LỊCH TÔN GIÁO
TẠI NINH BÌNH”
Chuyên ngành: Du lịch
(Chương trình đào tạo thí điểm)
LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN TRÙNG KHÁNH
Hà Nội, 2015
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, trước tiên tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc
tới Thầy giáo hướng dẫn – Ts. Nguyễn Trùng Khánh đã tận tình, giúp đỡ, hướng
dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô giáo trong khoa Du lịch học-
Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn đã tạo cho tôi có một nền tảng
kiến thức cơ bản và phương pháp làm việc, nghiên cứu để tôi có thể lựa chọn và
thực hiện luận văn đúng hướng.
Qua luận văn tốt nghiệp này, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Sở Văn
Hóa Thể Thao và Du lịch Ninh Bình, Ban quan lý khu Du lịch chùa Bái Đính, Nhà
thờ đá Phát Diệm đã cung cấp thông tin và số liệu đồng thời đóng góp ý kiến cho tôi
trong quá trình tìm hiểu và thu thập tài liệu.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và những người thân yêu
đã luôn quan tâm, tạo điều kiện cho tôi trong thời gian nghiên cứu và hoàn thành
luận văn này.
Do thời gian có hạn và trình độ bản thân còn nhiều hạn chế nên luận văn “
Nghiên cứu loại hình du lịch tôn giáo tại Ninh Bình” của tôi không tránh khỏi
những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp, phê bình của quý Thầy Cô,
nhà khoa học, đọc giả và các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 5 tháng 1 năm 2015
Học viên
Trần Thị Hiên
1
MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................. 1
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... 5
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................. 6
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ............................................................................................. 6
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 8
1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 8
2. Lịch sử nghiên cứu của đề tài ............................................................................... 9
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................... 12
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 12
5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 13
6. Ý nghĩa của việc nghiên cứu đề tài .................................................................... 14
7. Bố cục của đề tài .................................................................................................. 14
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DU LỊCH TÔN
GIÁO ........................................................................................................................ 15
1.1. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 15
1.1.1. Tín ngưỡng và văn hóa tín ngưỡng ........................................................ 15
1.1.1.1. Khái niệm tín ngưỡng ........................................................................ 15
1.1.1.2. Văn hóa tín ngưỡng ............................................................................ 18
1.1.1.3. Lịch sử hình thành, phát triển tín ngưỡng và văn hóa tín ngưỡng ........ 19
1.1.2. Tôn giáo ................................................................................................... 19
1.1.2.1. Khái niệm tôn giáo ............................................................................. 19
1.1.2.2. Vai trò và các hình thức tôn giáo ....................................................... 21
1.1.2.3. Lịch sử hình thành và phát triển tôn giáo .......................................... 24
1.2. Du lịch tôn giáo ............................................................................................. 24
1.2.1. Khái quát về du lịch ................................................................................. 24
1.2.1.1. Khái niệm ........................................................................................... 24
1.2.1.2. Các loại hình du lịch .......................................................................... 27
1.2.2. Khái quát về du lịch tôn giáo .................................................................. 28
2
1.2.2.1. Khái niệm ........................................................................................... 28
1.2.2.2. Đặc điểm du lịch tôn giáo. ................................................................. 31
1.2.2.3. Các cấp độ phát triển và hình thức du lịch tôn giáo ......................... 32
1.2.2.5. Điều kiện phát triển du lịch tôn giáo. ................................................ 35
1.3. Kinh nghiệm khai thác loại hình du lịch tôn giáo của một số quốc gia. .. 38
1.3.1. Kinh nghiệm của Ấn Độ.......................................................................... 38
1.3.2. Kinh nghiệm của Trung Quốc. ............................................................... 40
1.3.3. Kinh nghiệm của Thái Lan ..................................................................... 43
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................... 44
Chương 2: THỰC TRẠNG KHAI THÁC LOẠI HÌNH DU LỊCH TÔN GIÁO
TẠI NINH BÌNH .................................................................................................... 45
2.1. Tiềm năng phát triển du lịch tôn giáo tại Ninh Bình ................................ 45
2.1.1. Vị trí địa lý và tài nguyên du lịch tự nhiên. ........................................... 45
2.1.1.1. Vị trí địa lý ........................................................................................ 45
2.1.1.2. Tài nguyên du lịch tự nhiên ............................................................... 46
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội và tài nguyên du lịch nhân văn. .................. 47
2.1.2.1. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................... 47
2.1.2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn .............................................................. 49
2.1.3. Khái quát về những điểm đến du lịch tôn giáo chính tại Ninh Bình ... 53
2.1.3.1. Quần thể khu du lịch Nhà thờ đá Phát Diệm ..................................... 53
2.1.3.2. Chùa Bái Đính ................................................................................... 54
2.2. Thực trạng khai thác hoạt động du lịch tôn giáo tại Ninh Bình .............. 56
2.2.1. Sản phẩm du lịch tôn giáo tại Ninh Bình ............................................. 56
2.2.2. Khách du lịch tôn giáo ............................................................................ 60
2.2.2.1. Số lượng khách du lịch tôn giáo ........................................................ 60
2.2.2.2. Thị trường khách du lịch tôn giáo ..................................................... 62
2.2.3. Doanh thu và cơ cấu doanh thu du lịch tôn giáo .................................. 68
2.2.3.1. Doanh thu ........................................................................................... 68
2.2.3.2. Cơ cấu doanh thu ............................................................................... 69
