B GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
----------------
NGUYỄN THỊ KHÁNH DUNG
GIAO NHẬN VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIAO NHẬN
HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY
0BChuyªn ngµnh: 1BKinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ
LUẬN VĂN THẠC KINH TẾ
Người hướng dn khoa hc:
PGS. TS. Nguyễn Như Tiến
Hà ni 2004
MC LC
Li m đầu ................................................................................................................. 1
Chương I. Nhng vn đề lun chung v giao nhnqun lý
hot đng giao nhn hàng hoá xut nhp khu ...................................... 5
1.1. Khái quát v giao nhn hàng hoá xut nhp khu .................................................. 5
1.1.1. Khái nim chung v giao nhn ...................................................................... 5
1.1.1.1. Khái nim v giao nhn, dch v giao nhn, người giao nhn ................. 5
1.1.1.2. Đặc đim ca giao nhn hàng hoá xut nhp khu .................................. 7
1.1.1.3. Phân loi giao nhn ................................................................................ 8
1.1.2. Ni dung ca hot động giao nhn hàng hoá xut nhp khu ........................ 9
1.1.2.1. Thay mt cho người gi hàng ................................................................. 9
1.1.2.2. Thay mt cho người nhn hàng ............................................................ 11
1.1.2.3. Các dch v khác ca ngưi giao nhn ................................................. 11
1.1.3. Vai trò, ý nghĩa ca người giao nhn và hot động giao nhn ...................... 11
1.1.3.1. Vai trò ca người giao nhn ................................................................. 12
1.1.3.2. Ý nghĩa ca hot động giao nhn hàng hoá xut nhp khu .................. 13
1.2. Nhng vn đề chung v qun lý hot động giao nhn hàng hoá XNK ................. 17
1.2.1. Khái nim v qun lý và qun lý hot động giao nhn hàng hoá XNK ........ 17
1.2.2. S cn thiết phi có s qun lý ca Nhà nước đối vi
hot động giao nhn hàng hoá xut nhp khu ............................................ 19
1.2.3. Qun lý hot động giao nhn hàng hoá xut nhp khu ............................... 21
1.2.4. Điu kin để được phép hot động kinh doanh dch v giao nhn ............... 24
Chương II. Thc trng giao nhn qun lý hot động giao nhn
hàng hoá XNK ca Vit Nam trong thi gian qua ............................. 27
2.1. Thc trng hot động giao nhn Vit Nam ....................................................... 27
2.1.1. S ra đời và phát trin hot động giao nhn Vit Nam ............................. 27
2.1.2. Thc trng hot động giao nhn Vit Nam ............................................... 31
2.1.2.1. Các loi hình doanh nghip giao nhn hot động Vit Nam............... 31
2.1.2.2. Cơ s vt cht k thut ca hot động giao nhn .................................. 33
2.1.2.3. S cnh tranh trên th trường giao nhn vn ti hin nay ...................... 35
2.1.3. Nhn xét v thc trng hot động giao nhn Vit Nam ............................ 39
2.1.3.1. Thành qu đạt được .............................................................................. 39
2.1.3.2. Khó khăn tn ti ................................................................................... 41
2.2. Thc trng hot động qun lý hot động giao nhn hàng hoá XNK VN ........... 44
2.2.1. Cơ s pháp lý cho vic qun lý hot động giao nhn Vit Nam ................ 44
2.2.1.1. Các văn bn pháp lut ca VN liên quan ti hot động giao nhn ......... 44
2.2.1.2. Các ngun lut quc tế liên quan đến hot động giao nhn ................... 61
2.2.2. VIFFAS và công tác qun lý hot động giao nhn hàng hoá XNK .............. 66
2.2.3. Kết qu hot động qun lý dch v giao nhn Vit Nam ........................... 72
2.2.3.1. Ưu đim ............................................................................................... 72
2.2.3.2. Nhược đim ......................................................................................... 73
Chương 3: Nhng gii pháp nhm phát trin hot động giao nhn
tăng cường qunhot đng giao nhn ca Vit Nam...................... 77
3.1. Tính tt yếu phát trin hot động giao nhn và tăng cường
qun lý hot động giao nhn ca Vit Nam ........................................................ 77
3.2. Kinh nghim qun lý hot động giao nhn ca mt s nước................................ 81
3.2.1. M .......................................................................................................... 81
3.2.2. Anh ......................................................................................................... 83
3.2.3. mt s nước Châu Á ................................................................................ 85
3.3. Các gii pháp c th nhm phát trin hot động giao nhn
tăng cường qun lý hot động giao nhn ca Vit Nam ...................................... 87
3.3.1. Nhóm gii pháp phát trin hot động giao nhn .......................................... 87
3.3.2. Nhóm gii pháp tăng cường qun lý hot động giao nhn ........................... 96
Kết lun .................................................................................................................. 105
Tài liu tham kho
Ph lc
- 1 -
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cp thiết ca đềi:
Nn kinh tế nước ta đang trong quá trình chuyn dn sang nn kinh tế hàng
hoá nhiu thành phn, m ca và vn hành theo cơ chế th trường có s điu tiết ca
Nhà nước. Nn kinh tế m ca đã to điu kin cho thương mi quc tế phát trin,
đảm bo s lưu thông hàng a vi các nước, khai thác tim năng thế mnh
trong nước cũng như thế gii. Nh đó, tc độ tăng trưởng kinh tế ca nước ta tăng
mnh, quan h buôn bán vi nước ngoài ngày càng m rng, lượng hàng hoá xut nhp
khu hàng năm tăng đáng k. Mt trong nhng dch v phc v đắc lc cho hot động
xut nhp khu là giao nhn vn ti quc tế. Chính sách m ca hi nhp vi nước
ngoài đã to ra nhng cơ hi mi cho nn kinh tế Vit Nam, to ra th trường to ln
đầy tim năng nhưng cũng đang đặt ra nhiu thách thc cho các doanh nghip kinh
doanh dch v giao nhn hàng hoá xut nhp khu.
Giao nhn hàng hoá mt trong nhng khâu cùng quan trng, thúc đẩy
quá trình dch chuyn hàng hoá t người bán đến người mua din ra nhanh chóng
hơn, thun tin hơn, góp phn không nh vào vic thc hin hiu qu các hp
đồng mua bán ngoi thương. Cho nên, tuy mi ra đời nhưng đã tr thành mt b
phn không th thiếu được trong ngành vn ti và trong nn kinh tế quc dân.
K t khi Vit Nam thc hin chính sách m ca nn kinh tế, đáng chú ý t
năm 1990 tr li đây, ngành ngh dch v giao nhn đã phát trin mnh c v s
lượng kim ngch, quy hot động cũng như phm vi th trường vi nước ngoài.
Đây mt loi hình dch v thương mi không cn đầu tư nhiu vn nhưng li
nhun tương đối n định. Ta th nhn định rng vic phát trin kinh doanh dch
v giao nhn kho vn nước ta đã mang li nhng hiu qu kinh tế thiết thc.
Người làm dch v giao nhn đã kp thi xâm nhp th trường, m rng quan h hp
tác vi nước ngoài, t chc các tuyến đường vn ti, đưa hàng hoá đi đến đáp
ng yêu cu ca người xut nhp khu.
- 2 -
Tuy nhiên, đã đạt được nhng thành qu đáng ghi nhn nhưng hot động
ca ngành giao nhn Vit Nam còn đang trong qtrình hoàn thin và phát trin
nên vn còn tn ti không ít bt cp, trong đó ni lên vn đề khá bc c đối vi c
doanh nghip trong ngành Nhà nước vic qun kim soát hot động giao
nhn hàng hoá xut nhp khu ca Vit Nam hin nay. Chính l đó, vic nghiên
cu, hoàn thin nghip v ng cao hiu qu qun lý hot động giao nhn hàng
hoá xut nhp khu ca Vit Nam vn đề cp thiết cn phi được đưa ra nghiên
cu nhm m ra bin pháp để to nn tng n định cho s phát trin ca ngành.
đấy cũng là lý do để người viết chn đề tài: Giao nhn và qun hot động giao
nhn hàng hoá xut nhp khu ca Vit Nam hiện nay”.
2. Tình hình nghiên cu:
Cho đến nay, đã mt s công trình nghiên cu ca các nghiên cu sinh,
cũng như mt s bài viết ca sinh viên trường Đại hc Ngoi thương và sinh viên
mt s trường khác v hot động giao nhn, vn chuyn hàng hoá bng đường bin,
đường hàng không... Tuy nhiên, chưa mt công trình nghiên cu nào đề cp ti
tình hình qun hot động giao nhn ca Vit Nam hin nay kiến ngh mt s
gii pháp nhm nâng cao hiu qu qun hot động giao nhn nhm đáp ng u
cu hi nhp.
3. Mc đích nghiên cu:
Nghiên cu thc trng hot động giao nhn hàng hoá xut nhp khu và công
tác qun hot động giao nhn ca Vit Nam hin nay, c định được đim mnh,
đim yếu để t đó đưa ra mt s đề xut, gii pháp nhm nâng cao hiu qu kinh
doanh ca loi hình dch v này, đồng thi tăng cường công tác qun ca Nhà
nước để góp phn thúc đẩy s phát trin ca nn kinh tế quc dân, đáp ng yêu cu
hi nhp.
4. Nhim v nghiên cu:
Trước hết, bài viết nghiên cu mt s vn đề mang tính thuyết chung v
giao nhn vn ti hàng hoá như khái nim, đặc đim, ni dung, ý nghĩa...; đồng thi