intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

LUẬN VĂN THẠC SĨ: LIÊN KẾT GIỮA CÁC ĐỊA PHƯƠNG TRONG PHÁT TRI ỂN VÙNG TẠI CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC

Chia sẻ: Ad XxC | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

66
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong khuôn khổ thực hiện kế hoạch hoạt động của hợp phần 1, chương trình hỗ trợ cải cách kinh tế vĩ mô tại việt nam do cộng hòa liên bang đức tài trợ thông qua tở chức hỗ trợ kỹ thuật GTZ, được sự đồng ý của bộ trưởng Bộ kế hoạch và đầu tư, viện nghiên cứu quản lý kinh tế TW đã tổ chức một chuyến khảo sát về chính sách phát triển vùng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: LUẬN VĂN THẠC SĨ: LIÊN KẾT GIỮA CÁC ĐỊA PHƯƠNG TRONG PHÁT TRI ỂN VÙNG TẠI CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC

  1. Vi n Nghiên c u Qu n lý kinh t TW BÁO CÁO KH O SÁT LIÊN K T GI A CÁC A PHƯƠNG TRONG PHÁT TRI N VÙNG T I C NG HÒA LIÊN BANG C Hà n i, 10/2011
  2. M cl c Gi i thi u sơ b chuy n kh o sát .....................................................................3 1. Cơ s cho vi c hình thành chính sách phát tri n vùng và liên k t phát tri n gi a các a phương ..................................................................................5 1.1. Khái ni m vùng ..................................................................................5 1.2. C s cho vi c hình thành chính sách phát tri n vùng ........................6 1.3. S c n thi t c a vi c liên k t phát tri n gi a các a phương ..............8 2. Th c ti n liên k t ph i h p gi a các a phương trong phát tri n vùng CHLB c. ...............................................................................................9 2.1. M t s nét khái quát v t ch c hành chính CHLB c ..................9 2.2. Liên k t gi a a phương trong m t vùng .........................................10 2.2.1. M c tiêu ph i h p, liên k t ........................................................10 2.2.2. Hình th c liên k t hành chính ....................................................11 2.2.3. Các công c ph c v cho vi c liên k t .......................................14 3. M t s nh n nh chung ..........................................................................19 3.1. Nh n nh v chính sách phát tri n vùng và liên k t phát tri n gi a các a phương CHLB c .....................................................................19 3.2. Bài h c kinh nghi m có th áp d ng cho Vi t Nam ..........................21 3.2.1. Khái quát v th c tr ng chính sách vùng và liên k t phát tri n Vi t Nam.................................................................................................21 3.2.2. M t s suy nghĩ cho vi c nh hư ng ki n ngh trên cơ s k t qu chuy n kh o sát .......................................................................................22 Thay l i k t ....................................................................................................26 Ph l c 1: Thành ph n oàn kh o sát .............................................................27 Ph l c 2: Vài nét v “thuy t thương m i m i” và “Tân a kinh t ” c a Paul Krugman, Nobel Kinh t 2008 ................................................................28 1
  3. 2
  4. Gi i thi u sơ b chuy n kh o sát Trong khuôn kh th c hi n k ho ch ho t ng c a H p ph n 1, chương trình “H tr c i cách kinh t vĩ mô t i Vi t Nam” do C ng hòa Liên bang c tài tr thông qua T ch c h tr k thu t GTZ, ư c s ng ý c a B trư ng B K ho ch và u tư, Vi n Nghiên c u Qu n lý kinh t TW ã t ch c m t chuy n kh o sát v Chính sách phát tri n Vùng t ngày 19/9/2011 n ngày 30/09/2009 t i C ng hòa Liên bang c. oàn kh o sát g m 8 thành viên t Văn Phòng Chính ph , B N i v và Vi n Nghiên c u Qu n lý kinh t TW. Tháp tùng và hư ng d n oàn còn có 2 chuyên gia và 2 cán b D án GTZ. M c tiêu c a chuy n kh o sát là tìm hi u, nghiên c u m t s cơ s lý lu n và kinh nghi m th c ti n v v n ph i h p gi a các a phương trong phát tri n Vùng c a c nh m ph c v m t ph n cho vi c xây d ng án phát tri n vùng c a Vi t Nam. Trong th i gian kh o sát t i CHLB c, oàn ã làm vi c v i các cơ quan a phương t i: - Bang H X c Xông + Vi n nghiên c u Kinh t Bang H X c Xông + Cơ quan Phát tri n Kinh t Vùng Hildesheim + T ch c hành ng b o v môi trư ng a phương + S Môi trư ng, Quy ho ch và Xây d ng – Chính quy n Vùng Hannover - Thành ph (bang) Hamburg + Văn phòng Th ph Vùng Hamburg + Công ty sáng ki n tăng trư ng Nam sông Elbe - Thành ph Berlin và Bang Brandenburg: + i h c T ng h p Humbold, Berlin + Trung tâm công ngh cao Adlerhof, Berlin + S Quy ho ch Thành ph Berlin và Bang Brandenburg + Công ty i tác PPP c 3
  5. - Bang Bayern + Văn Phòng Th hi n Bang Bayern + B Kinh t , Cơ s h t ng, Giao thông và Công ngh Bang Bayern + B N i v Bang Bayern + S Quy ho ch ô th và Quy ho ch không gian Thành ph Munich + S Kinh t và vi c làm Thành ph Munich + Hi p h i Quy ho ch vùng Munich + Hi p h i các Thành ph Munich + T ch c liên k t các Thành ph Châu Âu t i Munich Ngoài ra oàn còn i tham quan Khu H i ch Hannover, C ng Hamburg và Trung tâm công ngh cao Adlerhof – Nh ng ví d tích c c trong vi c phát tri n Vùng nh ng a phương này. oàn ã ư c các cơ quan i tác c các cán b , chuyên gia có nhi u kinh nghi m gi i thi u các thông tin b ích v liên k t gi a các a phương và chính sách phát tri n vùng phù h p v i yêu c u c a oàn. Dư i ây là m t s n i dung oàn ã thu ho ch ư c sau chuy n i kh o sát. 4
  6. 1. Cơ s cho vi c hình thành chính sách phát tri n vùng và liên k t phát tri n gi a các a phương Khái ni m vùng "Vùng" là m t khái ni m ư c s d ng tương i ph bi n trong th c ti n. Nhưng i các ngành khoa h c khác nhau l i có cách hi u không gi ng nhau v khái ni m vùng (region): a lý h c coi "vùng" là m t ơn nguyên a lý c a b m t trái t; kinh t h c hi u "vùng" là m t ơn nguyên kinh t tương i hoàn ch nh trên phương di n kinh t ; nhà chính tr h c thư ng cho "vùng" là ơn nguyên hành chính th c hi n qu n lý hành chính; còn nhà xã h i h c coi "vùng" là khu t cư có c trưng xã h i tương ng c a m t lo i ngư i nào ó (ngôn ng , tôn giáo, dân t c, văn hoá),… Song dù phân vùng như th nào, quy mô vùng ra sao, l n hay nh , u th y có nh ng i m chung nh t là: vùng có ranh gi i nh t nh, vùng là m t không gian mà m i ho t ng u có s tác ng tương h v i nhau. Vùng là m t h th ng bao g m các m i liên h tương tác các b ph n c u thành v i các d ng liên h a lý, liên h k thu t, liên h kinh t , liên h xã h i trong h th ng cũng như ngoài h th ng. Vùng có quy mô r t khác nhau. S t n t i c a vùng là khách quan và có tính l ch s . Quy mô và s lư ng vùng có s thay i theo các giai o n phát tri n c a t nư c. Vùng t n t i do yêu c u phát tri n c a n n kinh t qu c gia. Tính khách quan c a b n thân vùng ư c c th hoá thông qua nh ng nguyên t c do con ngư i t ra. Vùng là cơ s ho ch nh các chi n lư c, các k ho ch phát tri n theo lãnh th cũng như qu n lý các quá trình phát tri n kinh t - xã h i trên m i vùng c a t nư c. Châu Âu, khái ni m vùng có th ư c hình dung khác nhau theo nh ng m c tiêu mà chính sách hư ng n. Vùng có ph m vi khác nhau t các góc khác nhau: Dư i góc c a Bang: Vùng là m t không gian kinh t liên xã (tương ương huy n) và m t s thành ph tr c thu c Bang có nh ng c i m kinh t , xã h i tương ng nhau. Dư i góc Liên Bang: Vùng là m t không gian kinh t bao g m các liên xã ho c th m chí c m t Bang. Hi n nay, CHLB c t p trung ch y u vào vi c h tr cho các Bang m i (CHDC c cũ). Dư i góc Liên minh Châu Âu: Vùng là không gian kinh t , thông thư ng nh nh t là m t Bang ho c th m chí m t qu c gia (ch y u là các qu c gia m i gia nh p Liên minh). Vi t Nam, toàn b t nư c ư c chia thành 6 vùng kinh t (Mi n núi và trung du B c b , ng b ng B c b , B c Trung b và Duyên hai mi n Trung, 5
  7. Tây nguyên, ông Nam b và Tây Nam b ). Bên c nh ó Chính ph Vi t Nam còn xác nh thêm 3 Vùng Kinh t tr ng i m t i B c b , Trung b và Nam b . Vùng ư c hình thành t các ơn v cơ s là c p t nh. C s cho vi c hình thành chính sách phát tri n vùng Chính sách phát tri n vùng có th hi u là m t t p h p các bi n pháp, chính sách c a Nhà nư c nh m phát tri n kinh t - xã h i m t vùng. Thông thư ng chính sách phát tri n vùng có 2 m c tiêu quan tr ng nh t là: - Thu h p kho ng các phát tri n gi a các vùng và - Phát tri n kinh t - xã h i vùng trên cơ s l i th so sánh, l i th c nh tranh c a vùng ó N u như m c tiêu th 2 hoàn toàn mang tính kinh t thì m c tiêu u mang tính chính tr và xã h i nhi u hơn. M c tiêu này m b o s ng u v i u ki n s ng c a m i công dân gi a các vùng trong m t qu c gia. CHLB c, v n này ã ư c ưa vào Hi n pháp Liên bang ( i u 72), và chính ây là cơ s pháp lý quan tr ng nh t cho vi c hình thành chính sách phát tri n vùng. Chính sách phát tri n vùng c ã ư c quan tâm t nhi u th p k nay, c bi t là sau chi n tranh th gi i l n th 2. M t ph n l n ngu n l c c a Chương trình tái thi t sau chi n tranh ư c ưa vào th c hi n cho chính sách phát tri n vùng và ã thu ư c tương i nhi u k t qu trong vi c rút ng n khoàng cách phát tri n gi a các vùng trong nh ng năm 50’ và 60’. Trong th i gian u, mô hình chính sách phát tri n vùng ch y u bao g m nh ng công c tác ng tr c ti p t chính quy n (ví d c i thi n cơ s h t ng, h tr tr c ti p cho các nhà u tư,….). Tác ng c a chính sách vùng trong th i gian này ã ưa l i nh ng k t qu rõ r t: m t s bang y u có truy n th ng s n xu t nông nghi p ã có nh ng bư c phát tri n ngo n m c, chuy n i ư c cơ c u kinh t và u i k p nh ng bang phát tri n khác như các bang Bayern, Baden Wuettenberg1,… Trong kho ng hơn 1 th p k v a qua, quá trình toàn c u hóa ã gây s c ép c nh tranh m nh m hơn i v i các vùng ng th i m c s ng c a ngư i dân ã ư c nâng cao m t cách rõ r t so v i nh ng năm 60’ và 70’, i u ó ã làm thay i m u hình c a chính sách phát tri n vùng c nói riêng và ch u Âu nói chung. Ngư i ta ch p thu n s t n t i m t s trung tâm phát tri n nhanh hơn, s di dân m nh hơn và câu h i t ra ây là li u có c n thi t ph i b ra quá nhi u ti n c a phát tri n cơ s h t ng k thu t nh ng vùng “b m t dân” hay không?2 Nh ng y u t trên ã bu c các nhà ho ch nh chính 1 Bên c nh s tác ng c a chính sách vùng còn có nguyên nhân quan tr ng khác là nhi u nhà u tư ã chuy n xí nghi p c a h t vùng ông c sang vùng Tây c sau chi n tranh. 2 Nhi u ví d vùng ông c ã ch rõ: m c dù Nhà nư c ã ra r t nhi u ti n c a xây d ng cơ s h t ng k thu t song v n không thu hút ư c các nhà u tư và không ngăn c n ư c làn sóng di dân, c bi t là i ngũ lao ng tr , t nông thôn ra các trung tâm ô th . 6
  8. sách ph i xem xét là quan i m và hình m u trong quá trình ho ch nh chính sách phát tri n vùng. Có nhi u lý thuy t ph c v cho vi c xây d ng chính sách phát tri n vùng, trong ó áng chú ý là nh ng lý thuy t ư c phát tri n trong th i gian 2-3 th p k qua là lý thuy t phát tri n c m liên k t (cluster) c a M. Porter và lý thuy t tân a kinh t c a P, Krugman3. Trên cơ s nh ng lý thuy t và th c ti n phát tri n, trong th i gian qua ã hình thành m t s mô hình cho vi c phát tri n vùng c v i nh ng n i dung khác nhau, quan tr ng nh t là: - Mô hình “Tăng trư ng và i m i”: Mô hình này t tr ng tâm vào nh ng xung l c tăng trư ng (impulse), quá trình i m i và s phát tri n m t xã h i tri th c, - Mô hình “ m b o các i u ki n s ng và gìn gi tài nguyên”: Mô hình này t p trung vào nhi m v tr ng tâm là vi c xây d ng và hoàn thi n k t c u h t ng và ưa nh ng nhi m v này vào quy ho ch không gian c a vùng (ví d nh ng nhi m v như c p, thoát nư c,…) - Mô hình “gìn gi tài nguyên và hình thành và duy trì c nh quan văn hóa”: Mô hình này t p trung vào nh ng nhi m v b o v không gian tr ng (lưu không), b o v tài nguyên, bao g m c nh ng di s n văn hóa và c bi t là gi i h n nh ng nhu c u v m t b ng cho khu dân cư và giao thông trong quy ho ch không gian. Nh ng tranh lu n v nh ng mô hình m i và xu hư ng t p trung ã hình thành tương i nhi u xu hư ng chính sách khác nhau, ví d : xu hư ng hình thành nh ng vùng trung tâm ô th l n, m b o tương i s cân b ng v i u ki n s ng, thích nghi v i nh ng a i m tr ng tâm,…. Tuy v y, nh ng mô hình trên ch mang tính nh hư ng ch không ph i b t bu c, chúng ch có m t tác ng khiêm t n lên quá trình ho ch nh chính sách. Quy ho ch không gian là m t trong nh ng nhân t tác ng quan tr ng nh t i v i chính sách phát tri n vùng. Qúa trình quy ho ch l i liên quan n r t nhi u quy ho ch và k ho ch chuyên bi t khác, c th : - Chính sách kinh t vùng và chính sách cơ c u - Chính sách và quy ho ch giao thông - Quy ho ch các lĩnh v c cung ng d ch v công như c p thoát nư c - Chính sách cơ s h t ng, c bi t liên quan n quy ho ch các trư ng h c, trư ng i h c, b nh vi n,… - Quy ho ch c nh quan và chính sách nông nghi p Quy ho ch không gian c liên quan n nhi u c p khác nhau: - C p Liên minh châu Âu: có Chương trình quy ho ch không gian châu Âu - C p Liên bang ( c): có Chương trình quy ho ch không gian liên bang 3 Xin tham kh o thêm ph n ph l c 7
  9. - C p bang: Có quy ho ch không gian vùng - C p a phương (xã, thành ph ): có quy ho ch s d ng t và quy ho ch xây d ng S c n thi t c a vi c liên k t phát tri n gi a các a phương Theo nhi u nghiên c u c, vi c h p tác phát tri n gi a các a phương c là m t ch th i s CHLB c do m t s nguyên nhân sau: - S bi n ng dân s : Trư c h t s bi n ng này th hi n m c suy gi m dân s và t tr ng nh ng ngư i l n tu i ngày càng gia tăng và như v y xu t hi n nh ng nguy cơ làm gi m ti m l c kinh t , gi m ngu n thu ngân sách nhi u a phương. Cơ s h t ng nh ng a phương này ã ư c xây d ng v i m t quy mô l n hơn, do v y m c s d ng h th ng cơ s h t ng s b suy gi m tương ng và kéo theo s gia tăng chi phí bình quân và phí cho vi c s d ng CSHT này. Vi c tăng phí s d ng CSHT có th s làm tăng s ngư i di dân ra kh i a phương và quá trình này l i ti p t c l p l i trong chu trình m i. - H n ch ngu n l c tài chính S h n ch ngu n l c tài chính òi h i vi c s d ng ngu n l c này m t cách có ý nghĩa và hi u qu nh m m b o và duy trì m t cách dài h n năng l c ho t ng c a chính quy n a phương trong vi c th c hi n các nhi m v ã ư c trao - S gia tăng c nh tranh gi a các vùng S gia tăng c nh tranh gi a các vùng, c bi t c nh tranh thông qua i m i công ngh , m t m t t o i u ki n liên k t gi a các a phương, m t khác òi h i các a phương ph i c i thi n cơ s h t ng theo hư ng hi n i hóa. Nh ng y u t này ã bu c ph i hình thành m t mô hình m i, liên k t không ch gi a các a phương trong vùng mà c liên k t v i ngoài vùng. - Hình thành các nhi m v mang tính t ng th và ph c h p Vi c các a phương trong vùng ph i ương u v i các nhi m v mang tính t ng th và ph c h p ã d n n m i quan h tương tác và l thu c l n nhau, ví d trong lĩnh v c b o v môi trư ng, b o v khí h u ho c trong lĩnh v c năng lư ng. Vi c hi n i hóa cơ s h t ng cũng nh ng tính ph c t pc a khung kh pháp lu t ngày m t gia tăng (ví d lu t chuyên ngành, lu t c a Liên minh ch u Âu) òi h i chính quy n a phương ngày ph i có nh ng ki n th c chuyên sâu hơn (mà không ph i a phương nào cũng s n có cán b cho vi c này). - S mong m i c a ngư i dân i v i ho t ng c a chính quy n a phương b t kỳ âu, b t kỳ n i nào, ngư i dân u mong m i m t s c i thi n ho t ng c a chính quy n a phương theo hư ng t o i u ki n thu n l i hơn cho các cá nhân và t ch c trong xã h i, ví d vi c hình thành và phát tri n 8
  10. chính ph i n t . Vi c này òi h i chính quy n ph i t n thêm nhi u chi phí mà s k t h p gi a các a phương có th làm gi m áng k nh ng chi phí này. T t c nh ng v n trên u có th d n n m t nh n nh là vi c h p tác gi a các chính quy n a phương s hi u qu hơn và áp ng t t hơn nh ng òi h i c a quá trình phát tri n hi n nay. Trong quá trình phát tri n, m i a phương, dù quy mô nào i n a thì cũng không th t m ương toàn b công vi c c n thi t ho c n u t m ương thì tính hi u qu trong vi c th c hi n nh ng nhi m v này s r t th p. Chính vì v y, s liên k t gi a các a phương trong quá trình th c hi n nh ng nhi m v c a mình, dù là cung ng d ch v công hay tri n khai các bi n pháp khuy n khích phát tri n kinh t là m t i u th c s c n thi t. Ti n quan tr ng nh t duy trì và nâng cao hi u qu c a vi c liên k t này là ph i t o ra m t “tài s n chung” c a các a phương, t o i u ki n cho các a phương cùng khai thác và s d ng tài s n ó. Chuy n kh o sát c a oàn cũng ã cho th y có nhi u hình th c liên k t, h p tác khác nhau và có nhi u công c khác nhau h tr tăng cư ng h p tác, liên k t gi a các a phương ph c v cho quá trình phát tri n c a vùng nói chung và m i a phương nói riêng. 2. Th c ti n liên k t ph i h p gi a các a phương trong phát tri n vùng CHLB c. M t s nét khái quát v t ch c hành chính CHLB c C ng hoà liên bang c là m t qu c gia liên bang n m Trung Âu và có chung ư ng biên gi i v i các nư c an M ch (v phía B c), Ba Lan và Séc (phía ông), Áo và Th y sĩ (v phía Nam), Pháp, Luxembourg, B và Hà Lan (v phía Tây). Lãnh th c tr i r ng 357.021 km vuông và có khí h u ôn i. V i g n 82 tri u ngư i, c là nư c có dân s l n nh t trong Liên Minh Châu Âu và là nư c có s dân nh p cư l n th ba trên th gi i. c là m t nư c c ng hòa i ngh liên bang, bao g m 16 bang (Bundesländer), trong ó có 3 Thành ph có th m quy n bang (Stadtstaaten) là Berlin, Hamburg và Bremen. 9
  11. có th qu n lý bang m t cách có hi u qu hơn, các bang có th hình thành các vùng (Regierungsbezirke), song các vùng này không ph i là m t ơn v hành chính c l p mà ch có th coi ó là i di n c a chính quy n bang khu v c ó. C p hành chính dư i các bang là c p a phương, bao g m liên xã (Kreise) và xã (Gemeinde) ho c thành ph c l p (Kreisfreie Staedte). C p a phương là nh ng ơn v hành chính có quy mô r t khác nhau, ví d có xã ch có hơn 1000 dân song l i có nh ng thành ph n hơn 1 tri u dân như Thành ph Munich (1.35 tri u dân). Chính vì th , có nh ng nơi còn hình thành m t s hình th c t ch c như hi p h i các xã (Gemeindeverbaende). Tóm l i, cơ c u Nhà nư c CHLB c ư c chia làm 3 c p v i y các ch c năng l p pháp, tư pháp và hành pháp là c p Liên bang, c p Bang và c p a phương (Xem hình v trên). i u c n chú ý ây là tính c l p tương i gi a các c p trong m t Nhà nư c liên bang, không gi ng như s l thu c gi a c p trung ương, t nh, huy n và xã như Vi t Nam ho c các qu c gia khác. (c p liên bang không ph i là c p trên tr c ti p c a bang và tương t như v y gi a bang và c p a phương). Liên k t gi a a phương trong m t vùng M c tiêu ph i h p, liên k t Như ã trình bày và phân tích ph n 1, vi c liên k t gi a các a phương có th hư ng n m t s m c tiêu, trong ó 2 m c tiêu quan tr ng là: - Th c hi n các nhi m v chung M t s v n , nhi m v , do b n ch t t nhiên c a chúng, không th ư c gi i quy t trong m t không gian nh t nh nào ó, ví d v n b o v môi trư ng, v n bi n i khí h u ho c v n năng lư ng,… Nh ng v n trên ch có th ư c gi i quy t m t cách tri t khi các a phương (th m chí các vùng, các qu c gia) liên k t v i nhau cùng chung nhau gi i quy t. - T i ưu hóa, h p lý hóa và ti t ki m trong vi c cung ng d ch v công 10
  12. M i a phương, c bi t là nh ng a phương có quy mô nh , không th t m ương th c hi n m t s nhi m v ã ư c giao trong i u ki n ngân sách có h n. M t s d ch v công n u do 1 a phương m nh n s hoàn toàn phi hi u qu , t n kém và b t h p lý, ví d : d ch v v n t i công c ng n i vùng, giáo d c cho tr em khuy t t t, b nh vi n,… Hình th c liên k t hành chính S liên k t gi a các a phương trong m t vùng có nhi u hình th c khác nhau, th m chí trong m t bang cũng có nh ng hình th c khác nhau, c th : (1) Hình thành m t vùng hành chính v i s phân c p tương i y Vào tháng 12 năm 2001, xu t phát t nhu c u c a c p a phương4, c n ph i có c i cách thành l p ra m t b máy gi i quy t nh ng vi c mà c p cơ s không th c hi n ư c, v i áp l c c a lãnh o thành ph Hannover, lãnh o nh ng a phương lân c n và s ng thu n c a ngư i dân, Qu c h i Bang H X c Xông ã ban hành o lu t thành l p Vùng Hannover. C NG HÒA LIÊN BANG C BANG…. BANG H X C BANG…. XÔNG VÙNG HANNOVE Thành Xã... Xã.. Xã.. Xã.. Xã.. Xã... ph . . . . Mô hình này là m t mô hình tương i m i và cho n nay là mô hình duy nh t c. Cơ s hình thành Vùng Hannover là m t Lu t c a Bang H X c Xông. Theo Lu t này, Vùng Hannover g n như m t c p hành chính c l p n m gi a Bang và c p cơ s (Thành ph , xã). c p Vùng, ngư i dân b u ra cơ quan i di n (gi ng H ND) th i h n 5 năm và ch t ch vùng (th i h n 8 năm). H i ng có 85 thành viên; Ch t ch là 4 C p a phương CHLB c ư c hi u là xã ho c liên xã 11
  13. thành viên c a H i ng Vùng và có quy n b phi u. Ch t ch là nhân v t có th l c m nh, ph trách toàn b b máy hành chính. Cơ c u t ch c B máy hành chính c a Vùng Hannover khá ơn gi n, g m có Ch t ch Vùng và 4 ban ph trách các m ng khác nhau, v i kho ng 2000 nhân viên. Ngoài 2000 công ch c, viên ch c tr c thu c b máy chính quy n Vùng còn có kho ng 14.000 nhân viên làm vi c t i các t ch c khác như b nh vi n, giao thông, x lý rác … cũng thu c qu n lý c a Vùng, ây là nh ng công ty ho t ng theo Lu t công. Nhi m v c a chính quy n vùng ư c quy nh trong Lu t Vùng Hannover, trong ó quan tr ng nh t là nh ng nhi m v mà c p a phương th c hi n s không hi u qu như giao thông n i vùng, khuy n khích phát tri n kinh t , d y ngh ,….. . th c hi n các nhi m v nói trên, Vùng có ngân sách kho ng g n 1.5 t euro m i năm, trong ó chi l n nh t là cho an sinh xã h i, ti p theo là giao thông công c ng. Ngu n thu c a ngân sách vùng bao g m: (1) ph n óng góp t các a phương thu c a bàn và (2) các kho n h tr t Bang. Ngoài raVùng còn ư c nh n s h tr t Liên bang và EU t các Chương trình h tr có liên quan. Vùng không có ngu n thu tr c ti p t thu , vì v y Vùng ít có kh năng tác ng vào ngu n thu c a mình. (2) Hình thành m t vùng hành chính v i s phân c p theo hư ng t n quy n Bên c nh mô hình m i xu t hi n như vùng Hannover, m t hình th c phân vùng mang tính truy n th ng c là mô hình “ i di n Vùng”. “C p hành chính” này có th ư c coi như là cơ quan i di n c a c p Bang t i m t vùng (hình th c t n quy n trong phân c p), nó không có cơ quan dân c mà ch thu n túy là i di n c a cơ quan hành pháp bang. Hi n nay “C p hành chính” này ch t n t i m t s bang có di n tích l n và có nhi u cu c th o lu n v vi c có nên ti p t c duy trì hay h y b c p hành chính trên. Xu th phát tri n Mô hình i di n vùng cũng khác nhau các bang, mô hình này ã ư c tăng cư ng t năm 2005 Bang Baden- Wuertemberg và t 2007 Bang Nordrhein- Westfalen: nhi u cơ quan ã ư c thành l p thêm “c p hành chính” này như s môi trư ng, s b o h lao ng,…). Trong khi ó, nhi u bang khác ã t b mô hình này, ví d bang Rheinland-Pfalz (t năm 2000), Bang Sachsen-Anhalt (t 2003) và H X c Xông (t 2005), các bang Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern und Thüringen ( u thu c CHDC c trư c kia) ã h y b c p hành chính này ngay sau khi th ng nh t nư c c (1990), còn 2 bang Schleswig-Holstein und im Saarland thì chưa bào gi có c p hành chính này do di n tích quá nh . Như v y, hi n nay c p hành chính này còn t n t i 5 bang, c th như sau: 12
  14. • Baden-Württemberg v i 4 vùng: Freiburg, Karlsruhe, Stuttgart, Tübingen. • Bayern – v i 7 vùng: Oberbayern, Niederbayern, Oberfranken, Mittelfranken, Unterfranken, Oberpfalz, Schwaben. • Hessen – v i 3 vùng: Darmstadt, Gießen, Kassel. • Nordrhein-Westfalen – v i 5 Bezirksregierungen: Arnsberg, Detmold, Düsseldorf, Köln, Münster. • Sachsen – v i 3 Direktionsbezirke: Chemnitz, Dresden, Leipzig (Riêng Bang Bayern thì t i 7 vùng trên u có cơ quan dân c (tương t như H ND, ư c b u cùng th i gian v i qu c h i Bang) (3) Thành l p h i, hi p h i v i s tham gia c a các a phương trong vùng Bên c nh 2 hình th c mang tính hành chính trên, m t s Bang c a c còn hình thành m t t ch c phi hành chính dư i d ng m t hi p h i v i m c tiêu liên k t gi a các a phương. Vùng Munich ã thành l p tương i nhi u h i, hi p h i khác nhau ph c v m c tiêu này. Hi p h i quy ho ch vùng Munchen (RPV) o Thành viên: 185 xã, thành ph ; 18 liên xã và Munchen, thành ph th ph bang o Ch t ch: luân phiên gi a th ph , liên xã và các xã (2 năm thay 1 l n) o Nhi m kỳ: 6 năm/ 1 l n o Không có cán b chuyên môn, ch d a vào s h tr c a chính quy n vùng thư ng Bayern và chính ph bang Bayern5. Nhi m v c a Hi p h i: o X lý các nhi m v ch quy ho ch vùng vư t quá ph m vi c a m t xã, liên xã. N u 1 a phương làm có th nh hư ng n các a phương bên c nh. o Các ch chuyên môn: khu dân cư, ư ng sá giao thông, kinh doanh, năng lư ng, ngh ngơi thư giãn Ngoài Hi p h i quy ho ch vùng còn có các t ch c khác trong vùng như: o Hi p h i cho các vùng ngoài Munchen (PV), o H i IVT: m b o nhu c u thư giãn cho ngư i dân, o H i MVV: m b o nhu c u ngh ngơi o H i Dachauser: Hi p h i m b o c nh quan, m l y o Phòng thương m i và công nghi p o Hi p h i Vùng ô th châu Âu Munchen: ph c v công tác l p quy ho ch vùng phía Nam c a bang Bayern 5 Không thu n l m vì thông qua h tr , h có th có nh ng tác ng ko khách quan vào quá trình chu n b . Các bang khác: bên c nh ban i u hành còn có văn phòng và i ngũ th c hi n các công vi c c a mình và các cán b này tuân th i u hành c a ban lãnh o 13
  15. Các công c ph c v cho vi c liên k t (1) Công c quy ho ch Quy ho ch là m t trong nh ng công c quan tr ng nh t cho vi c liên k t gi a các a phương trong quá trình phát tri n nh m m b o tính th ng nh t và s phù h p trong phát tri n c a toàn vùng. i v i quy ho ch, Liên bang ch ưa ra Lu t mang tính ch t khung như ưa ra các nh hư ng như tăng trư ng hay chăm sóc ngư i dân, b o v tài nguyên thiên nhiên, … CHLB c không có quy ho ch t ng th toàn liên bang. Trên cơ s khuôn kh nh hư ng chung, t ng Bang xây d ng quy ho ch c p Bang. Bang cũng ch ưa ra các nh hư ng khung, sau ó Vùng ưa ra quy ho ch chi ti t, c th v k ho ch phát tri n c a Vùng. Vùng có trách nhi m tri n khai quy ho ch và k ho ch phát tri n. Vùng xây d ng k ho ch ng th i liên xã cũng xây d ng k ho ch. M i bang có quy n quy t nh v l p quy ho ch; i v i Bang H X c Xông thì nhi m v này ư c chuy n giao cho chính quy n vùng và các liên xã. Công c làm công tác quy ho ch phân ra là công c c ng, công c m m. - Công c c ng là ưa ra m c tiêu mang tính ch t b t bu c. Sau khi xác nh m c tiêu thì t ng ơn v (thành ph và xã) l p k ho ch s d ng di n tích, k ho ch này ph i ư c c p Vùng phê duy t. Như v y, c p a phương (xã, thành ph ) có quy n l p quy ho ch s d ng t ph c v cho m c tiêu c a mình. Bên c nh ó vùng có quy n không cho phép a phương th c hi n các quy ho ch, n u như i u ó nh hư ng n l i ích chung c a c vùng (tuy v y, r t ít khi x y ra trư ng h p này). - Công c m m: quy ho ch dư c xác nh thông qua thương lư ng, trao i, ph i h p ho c h p ng th c hi n m t s m c tiêu chung c a c vùng cũng như c a các a phương. Quá trình l p quy ho ch c th luôn ph i l y ý ki n c a ngư i dân và thông thư ng v n x y ra nh ng tranh lu n tương i gay g t m i t ư c s ng h c a ngư i dân. Quy ho ch mang tính ch t nh hư ng, ch có tác ng gián ti p, còn tr c ti p là trong các quy ho ch c a a phương. Theo quy nh, quy ho ch c a a phương ph i phù h p v i quy ho ch c a vùng và bang. ây là quy trình tương i ph c t p. Trong trư ng h p quy ho ch a phương không phù h p v i quy ho ch vùng thì vùng có th yêu c u ch nh s a. Tuy nhiên, trên th c t v n có m t s ít trư ng h p a phương ti p t c duy trì quy ho ch c a h . (2) Liên k t gi a các a phương thành l p m t công ty công, phi l i nhu n t i Bang H X c xông a. Vùng Hannover 14
  16. - Các công c tài chính h tr doanh nghi p. h tr cho các doanh nghi p, năm 2003 chính quy n Vùng ã thành l p ra Công ty Hannoverimpuls v i nhi m v phát tri n kinh t , nó ho t ng như m t doanh nghi p kinh doanh, ư c c p m t m c kinh phí là 60 tri u Euro trong 10 năm; vi c thành l p này ư c s ng h c a t t c các ng phái chính tr . t o ra các cu c c nh tranh thì có m t qu sáng ki n h tr các doanh nghi p khi m i thành l p. Ngoài ra Công ty còn qu n lý qu v i 5 tri u EUR c a Liên minh Châu Âu, 5 tri u EUR c a Vùng Hannover. M c tiêu ch y u c a qu này là h tr các DNNVV, thông qua công ty Hannover Impuls. n nay Công ty này ã c p ngu n kinh phí là 1,4 tri u euro và ã thu hút ư c 14,8 tri u euro u tư. Bên c nh Qu này còn có chương trình giúp thanh niên trong thành l p doanh nghi p công ngh . i u c bi t ây là nh ng kho n h tr này ư c coi như là m t kho n v n góp, sau m t th i gian nh t nh thì s ph i tr v Qu u tư cho doanh nghi p m i khác. Bang cũng c p kinh phí cho m t s qu v i quy mô nh v i m c tiêu h tr tài chính cho phát tri n nông nghi p, nông thôn và ngư i lao ng nh m phát huy t i a l i th c a Vùng. Ngoài ra, Vùng Hannover còn có 3 qu khác là: - Qu phát tri n vùng Regionalfonds (EFRE): H tr các công trình nh - Qu Sozialfonds (ESF): H tr ào t o ngư i lao ng. - Qu Agrafonds (ELER): H tr phát tri n nông thôn. Liên minh châu Âu cũng có các chương trình h tr vùng, trong ó Vùng Hannover ư c Liên minh h tr kho ng 500 tri u EUR trong 7 năm t 2007 – 2013. Trong ó 35% qu h tr phát tri n s ư c chuy n giao cho c p xã, ơn v ch trì th c hi n d án. Khi m t doanh nghi p u tư vào vùng khó khăn (ví d vùng thu c ông c cũ), thì s ư c Liên minh châu Âu h tr v n u tư, có khi lên n 50% t ng v n u tư, s kinh phí này s ư c chuy n th ng cho doanh nghi p; tuy nhiên, n u doanh nghi p không th c hi n d án, ho c không t o ra ch làm m i … thì s ph i hoàn tr l i ph n kinh phí mà Liên minh châu Âu, Liên bang hay là Bang ã h tr . - Phát tri n cơ s h t ng vùng khó khăn. M c dù Bang không c p kinh phí cho Công ty Giao thông v n t i n i ô (do Liên bang c p), nhưng có m t s trư ng h p Bang b kinh phí ra th c hi n các công trình ph c n v i công trình do Công ty th c hi n i v i nh ng vùng khó khăn. Ví d trong vi c u tư c ng nư c sâu c a Công ty GTVT n i 15
  17. ô thì Bang b ra 25 tri u EUR xây d ng m t s con ư ng g n v i c ng nh m liên k t m ng lư i giao thông v i nhau. - Các công c khác nh m h tr vi c t o l p doanh nghi p t i Vùng: + V i vi c h tr thành l p doanh nghi p: Công ty ã xây d ng c ng thông tin i n t h tr tr c tuy n các v n liên quan n quá trình hình thành doanh nghi p và kinh doanh c a các doanh nghi p. + T o nh ng chương trình thi ua nh ng ngư i t o l p doanh nghi p có th th hi n các sáng ki n c a mình v i gi i thư ng là 40 ngàn EUR dư i d ng h c b ng trong vòng 12 tháng. Chương trình này ư c t ch c thư ng xuyên hàng năm t 2003 ã khuy n khích nhi u doanh nghi p tham gia. + Chính sách phát tri n doanh nhân i v i n gi i: Thành l p 1 trung tâm nghiên c u chuyên sâu cho phát tri n gi i; tư v n h tr cho ph n t o l p doanh nghi p. + H tr cho các doanh nghi p trong vi c c i ti n công ngh thông qua d ch v như tư v n ngu n khuy n khích hay ngu n tài tr . + Xây d ng m t Ngân hàng d li u ph c v doanh nghi p. Các doanh nghi p có th c p nh t thông tin v cung cũng như c u v hàng hóa. - Các công c thu hút các doanh nghi p nư c ngoài: Các công c nh m thu hút các doanh nghi p nư c ngoài như n , Nga hay Th Nhĩ Kỳ: + H tr trong vi c nh cư. + Xây d ng ra nh ng chương trình nghiên c u, phân tích th trư ng cho các doanh nghi p này (POMAP). + M t s nghiên c u v Marketing. + T o ra nh ng cơ ch ưu ãi như i v i doanh nghi p d nh thành l p ây thì cung c p d ch v văn phòng mi n phí m t năm và thêm các d ch v h tr khác. b. Vùng Hildesheim Trong khi Thành ph Hannover ã liên k t v i các xã trong vùng hình thành Vùng Hannover thì Thành ph Hildesheim l i liên k t v i các xã lân c n thu c liên xã Hildesheim (cũng thu c Bang H X c xông) theo m t hình th c khác. Liên xã Hildesheim có kho ng 300000 dân, trong ó Thành ph Hildesheim có 100000 dân và 18 xã còn l i có kho ng hơn 200000 dân. Vi c khuy n khích phát tri n kinh t là m t công vi c không ơn gi n, nh t là i v i nh ng a phương nh , do v y các i phương trong liên xã Hildesheim ã liên k t l i v i nhau th c hi n nhi m v này. M c tiêu liên k t c a Hildesheim v i các xã là t o ra m t công c khuy n khích kinh t cho Hildesheim và các xã trong vùng. H ã thành l p m t Công ty TNHH phi l i 16
  18. nhu n v i 100% v n c a Nhà nư c là Công ty Hi-REG Hildesheim (công ty khuy n khích phát tri n kinh t Hildesheim), g i t t là HR. Công ty HR ư c thành l p b i Qu ti t ki m Hildesheim (v i tư cách là Thành viên sáng l p) v i s tham gia c a huy n Hildesheim, 19 a phương trong vùng và 4 ngân hàng nhân dân trong vùng Hildesheim thành l p. V n thành l p ban u do các a phương óng góp 2/3, s v n còn l i là c a Qu ti t ki m và 4 ngân hàng nhân dân óng góp. H i ng giám sát (g n tương ương v i H i ng qu n tr Vi t Nam) do Ch t ch huy n ng u và có 8 thành viên khác (2 i di n c a 2 thành ph l n nh t, 2 i di n c a 17 xã còn l i và 2 i di n c a Qu ti t ki m và các ngân hàng). H i ng giám sát h p 3 l n/năm giám sát các ho t ng và xác nh nh ng hư ng phát tri n c a HR. Các thành viên ư c c tham gia H i ng là nh ng cá nhân t kh i hành chính, không ư c phép là chính khách tránh vi c chính tr hóa các công c khuy n khích kinh t . Công ty này có nhi m v cung c p các d ch v h tr phi tài chính cho các doanh nghi p. Công ty này có i di n t t c các xã trong vùng và có m t phòng khuy n khích kinh t Thành ph Hildesheim. Công ty này có nhi m v : - Tăng s c c nh tranh c a vùng so v i các vùng khác - T o i u ki n thu n l i cho doanh nghi p thu hút các nhà u tư vào vùng - H tr các DNNVV trong vi c xin gi y phép ho c tư v n cho h có cơ h i trong kinh doanh so v i doanh nghi p l n i tư ng h tr c a HR là các DNNVV ho c các doanh nghi p m i thành l p, các ho t ng h tr u mi n phí. Do v y, ph m vi tư v n c a HR ư c gi i h n là nh ng d ch v tư v n không c nh tranh v i các doanh nghi p tư vân tư nhân khác. HR ho t ng trên 3 lĩnh v c: h tr l p nghi p, d ch v h tr doanh nghi p, phát tri n a bàn thu hút u tư, c th H tr l p nghi p: - t ch c h i th o hư ng d n, (40-50 seminar v i 5-600 ngư i tham gia/năm) - Ch d n cho nh ng ngư i l p nghi p, tư v n cho vi c l p k ho ch kinh doanh - T ch c các di n àn cho doanh nghi p tr - H tr cho các doanh nghi p h c sinh Tư v n doanh nghi p: - Tư v n doanh nghi p như: xin gi y phép, l a ch n a bàn,… - H tr tìm ngu n h tr tài chính (các chương trình u tư), t 2008 huy n ã thành l p HI-Invest h tr cho các doanh nghi p trong vi c u tư m r ng năng l c, t o thêm vi c làm ( ã gi i ngân g n h t cho n 2013) 17
  19. - Qu n lý quá trình i m i (ph i h p v i c huy n Salzgittervaf huy n Payner t n d ng s chuyên gia, thêm m i quan h , ví d v i Uni Braunschweig) - Qu n lý h p tác và quan h : t o l p các m ng lư i chuyên bi t, ví d m ng lư i công ngh thông tin. Phát tri n a bàn thu hút u tư: - Cung c p thư ng xuyên thông tin v a bàn (xu t b n n ph m 3 l n cung c p thông tin), tham gia h i ch v i các gian hàng gi i thi u chung v vùng này. - Cơ s h t ng: phát tri n m ng băng thông r ng (ch y u là công su t, t c ư ng truy n). (3) Liên k t gi a các a phương thành l p m t công ty c ph n, nh hư ng l i nhu n Công ty c ph n Sáng ki n tăng trư ng Suderelbe Công ty ư c thành l p năm 2005 v i hình th c H p tác công tư (PPP) dư i d ng m t công ty c ph n. Công ty ư c hình thành t các xã và liên xã thu c Thành ph Hamburg (tương ương Bang) và vùng Lueneburg (thu c Bang H X c xông). Nhi m v ch y u c a công ty là: thu hút các doanh nghi p n u tư trên a b n nhăm t o công ăn vi c làm, t o ra chu i giá tr trong s n ph m, d ch v c a vùng. Phương châm ho t ng c a Công ty là t o các m ng lư i, nh ng h p tác vư t ra ngoài ph m vi c a các liên xã. Ph m vi ho t ng c a Công ty không ch gi i h n trong m t bang mà c Bang Hamburg và Bang H x c xông. Do m c tiêu c a công ty là làm gia tăng s g n bó c a các doanh nghi p v i a bàn vùng thông qua các d ch v tư v n, h tr doanh nghi p nên ông c a công ty r t a d ng, c nhóm các t ch c công (bao g m c cơ quan chính quy n) l n nhóm các doanh nghi p. Cũng do m c tiêu hàng u c a công ty như v y nên t tr ng c ông thu c nhóm doanh nghi p chi m t i 3/4 (v s lư ng c ông) song l i ch chi m 1/3 s v n c a công ty. Cũng do m c tiêu trên nên ng l c c a các c ông tham gia vào công ty không ph i là c t c và các c ph n cũng không ư c giao d ch, mua bán. Hàng năm các c ông ph i óng m t kho n phí (tương t như h i phí trong m t h i). Các ho t ng c a công ty bao g m ho t ng tư v n (mi n phí cho các thành viên) và ho t ng trong lĩnh v c b t ng s n. Bên c nh nh ng ho t ng tư v n thu hút các nhà u tư vào vùng, Công ty còn tư v n cho chính quy n các a phương và vùng trong vi c t o i u ki n hình thành ho c h tr phát tri n các cum liên k t (cluster), c bi t là t p trung vào 3 c m: logistic c ng bi n, công nghi p hàng không và công nghi p th c ph m. 18
  20. 3. M t s nh n nh chung Nh n nh v chính sách phát tri n vùng và liên k t phát tri n gi a các a phương CHLB c (1) V chính sách phát tri n vùng Trên cơ s nh ng k t qu thu ư c qua chuy n kh o sát, có th ưa ra m t s nh n nh v Chính sách Vùng và v n liên k t phát tri n c a các a phương CHLB c: - M t trong nh ng m c tiêu quan tr ng nh t c a chính sách vùng là thu h p kho ng cách phát tri n gi a các vùng. ( i u này cũng ã ư c xác nh t i Hi n pháp c a CHLB c) - Hình th c t ch c vùng có th t n t i nh ng m c phân c p khác nhau, có th ó là m t c p chính quy n có y các th m quy n ( ư c dân b u ho c d a vào m t o lu t) ho c có th ó ch là m t t ch c i di n cho chính quy n c p bang vùng ó v i quy n h n b h n ch hơn nhi u. - Nh ng công c h tr quan tr ng và thư ng xuyên ư c s d ng trong vi c th c hi n chính sách vùng là: h tr tài chính cho vi c xây d ng cơ s h t ng, h tr l p nghi p t i các vùng kém phát tri n. - ã có s thay i trong quan i m v chính sách vùng c a c theo hư ng m r ng ph m vi các vùng c n ư c h tr . S thay i này xu t phát t m t th c ti n không thành công c và châu Âu là: m t s vùng v n không phát tri n ư c m c dù ã nh n ư c s h tr tương i l n trong m t th i gian dài do không có nhà u tư nào có ý nh u tư vào nh ng vùng này. V n cơ s h t ng v n chưa ph i là v n b c xúc nh t c a các nhà u tư t i nư c c. H u h t các nhà u tư v n có xu hư ng m r ng a bàn ho c t a bàn m i nh ng nơi có m c t p trung các doanh nghi p liên k t tương i cao l i th c a nh ng vùng ã xu t hi n nh ng cluster. - Nhi u chuyên gia nh n nh r ng, chính sách vùng s không th thành công n u như chính sách vùng không ph i h p, không ư c th hi n m t cách “nhu n nhuy n” vào trong các quy ho ch, chính sách phát tri n ngành. - Nh ng lý thuy t m i trong khoa h c kinh t ã ư c chính quy n quan tâm và áp d ng trong vi c ho ch nh chính sách phát tri n, c bi t là nh ng v n trong lý thuy t v c m liên k t (Cluster). V i lý lu n này, các chính sách ư c hình thành theo hư ng h tr các nhà u tư phát tri n các ngành mà theo h là phù h p nh t (ch không ph i Nhà nư c ch ng xác nh nh ng ngành nào nên phát tri n vùng nào). (2) V liên k t phát tri n gi a các a phương 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
20=>2