Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 – Tổng Công ty Đông Bắc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:101

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của nghiên cứu là đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng văn hóa doanh cho Công ty TNHH MTV 790 nhằm thực hiện Chiến lược phát triển Công ty giai đoạn 2020 – 2025. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 – Tổng Công ty Đông Bắc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ----------------------------- LUẬN VĂN THẠC SĨ XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH MTV 790 – TỔNG CÔNG TY ĐÔNG BẮC Chương trình: Điều hành cao cấp-EMBA NGUYỄN ANH VIỆT Hà Nội - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ----------------------------- LUẬN VĂN THẠC SĨ XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH MTV 790 – TỔNG CÔNG TY ĐÔNG BẮC Ngành: Quản trị kinh doanh Chương trình: Điều hành cao cấp- EMBA Mã số: 8340101 Học viên Cao học: NGUYỄN ANH VIỆT Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. BÙI ANH TUẤN Hà Nội - 2019
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ: “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 – Tổng Công ty Đông Bắc” là kết quả của quá trình nghiên cứu khoa học độc lập và nghiêm túc của cá nhân tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ rãng, đáng tin cây. Hà Nội, ngày tháng năm 2019 Học viên Nguyễn Anh Việt
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu, thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của PGS, TS Bùi Anh Tuấn, Ban lãnh đạo Công ty TNHH MTV 790 – Tổng Công ty Đông Bắc cùng các đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn PGS, TS Bùi Anh Tuấn, giảng viên trường Đại học Ngoại Thương, đã hướng dẫn khoa học giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Công ty TNHH MTV 790 – Tổng Công ty Đông Bắc đã hỗ trợ, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô thuộc Khoa Sau đại học, Trường Đại học Ngoại thương, đã tận tình giảng dạy và truyền đạt kiến thức trong suốt quá trình học tập tại đây. Do còn nhiều hạn chế về kinh nghiệm nghiên cứu thực tế và thời gian thực hiện, nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu xót nhất định. Vì vậy, tôi mong muốn nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các thầy cô để tôi hoàn thiện khả năng nghiên cứu của mình. Xin trân trọng cảm ơn, Hà Nội, ngày tháng năm 2019 Học viên Nguyễn Anh Việt
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ………………………………………………………………..i LỜI CẢM ƠN …………………………………………………………………...ii MỤC LỤC ……………….……………………………………………………..iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ………………………………………………….vi DANH MỤC BẢNG ………………………………………………………..….vii DANH MỤC HÌNH …………………………………………………………….ix TÓM TẮT ……………………………………………………………………….x PHẦN MỞ ĐẦU …………………………………………….…………………..1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VÀ XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP .................................................................7 1.1. Tổng quan về văn hóa doanh nghiệp ............................................................7 1.1.1. Khái niệm văn hóa doanh nghiệp ...............................................................7 1.1.2. Đặc trưng của văn hóa doanh nghiệp ........................................................8 1.1.3. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp .............................................................9 1.1.4. Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp...........................................11 1.1.5. Các biểu hiện của văn hóa doanh nghiệp ................................................12 1.2. Tổng quan về xây dựng văn hóa doanh nghiệp .........................................18 1.2.1. Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp .............................................18 1.2.2. Các biện pháp xây dựng văn hóa doanh nghiệp................................21 1.2.3. Mô hình đến xây dựng văn hóa doanh nghiệp ........................................24 1.3. Phương pháp thực hiện nghiên cứu định tính và định lượng...................27 CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...............................................28 2.1. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu ...............................................................28 2.2. Quy trình nghiên cứu ...................................................................................29 2.3. Biến quan sát .................................................................................................31 2.4. Bảng hỏi .........................................................................................................32 2.5. Phương pháp chọn mẫu và mô tả mẫu .......................................................33
iv 2.6. Thu thập số liệu .............................................................................................33 2.7. Phân tích số liệu ............................................................................................34 CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VĂN VÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH MTV 790.......................................................................36 3.1 Tổng quan về Công ty TNHH MTV 790 .....................................................36 3.1.1. Sự hình thành và phát triển ......................................................................36 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ .................................................................................37 3.1.3. Cơ cấu tổ chức ............................................................................................38 3.1.4. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh ..................................................39 3.1.5. Nguồn nhân lực và đặc điểm của nguồn nhân lực ..................................40 3.2. Thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790 .........................................................................................................................44 3.2.1. Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp của Công ty ................44 3.2.2. Biểu hiện của văn hóa doanh nghiệp tại Công ty....................................47 2.2.3. Quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty .........................50 3.2.4. Đánh giá hoạt động xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty .51 3.3. Kết quả nghiên cứu định lượng các nhân tố ảnh hưởng đến xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790. ..............................................53 3.3.1. Thống kê mô tả...........................................................................................53 3.3.2. Kiểm định sự tin cậy thang đo ............................................................55 3.3.3. Phân tích khám phá nhân tố .....................................................................59 3.3.4. Phân tích tương quan, hồi quy và kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ...............................................................................................................................61 3.4. Tổng hợp các vấn đề đặt ra cho Công ty TNHH MTV 790 trong quá trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp……………………………………………………...……67 CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP TIẾP TỤC XÂY DỰNG VĂN HÓA CHO CÔNG TY TNHH MTV 790 ............................................................................................69 4.1. Quan điểm xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790 .........................................................................................................................69 4.1.1. Quan điểm phát triển nguồn nhân lực của Công ty ...............................69
v 4.1.2. Quan điểm xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty .....................70 4.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790 ....................................................................................73 4.2.1. Giải pháp nâng cao nhận thức của nhân viên về vai trò của văn hóa doanh nghiệp ........................................................................................................73 4.2.2. Giải pháp nâng cao chất lượng truyền thông văn hóa doanh nghiệp ...74 4.2.3. Giải pháp hoàn thiện hệ thống khen thưởng và khuyến khích .............75 4.2.4. Giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ..77 4.2.5. Giải pháp hoàn thiện xây dựng tốt mối quan hệ cấp trên cấp dưới. ....79 4.2.6. Giải pháp tạo môi trường và điều kiện làm việc thuận tiện cho nhân viên. .......................................................................................................................80 KẾT LUẬN ………………………………………………………………….... 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………….…………………………83 PHỤ LỤC KHẢO SÁT VỀ XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA CÁN BỘ, NHÂN VIÊN TẠI CÔNG TY TNHH MTV 790 ………..… 85
vi DANH MỤC TỬ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Từ được viết tắt 1 BQP Bộ Quốc phòng 2 GDP Tổng sản phẩm quốc nội 3 KTHL Khai thác hầm lò 4 MTV Một thành viên 5 SX Sản xuất 6 TCT Tổng công ty 7 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 8 VTCB Vật tư cơ bản
vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Các biến quan sát trong mô hình nghiên cứu đề xuất ...............................31 Bảng 2.2. Cơ cấu mẫu nghiên cứu theo số liệu thực tế .............................................34 Bảng 3.1. Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu kinh doanh chủ yếu của Công ty năm 2016 – 2018 ...............................................................................................................40 Bảng 3.2. Cơ cấu lao động theo giới tính tại Công ty TNHH MTV 790 năm 2016 - 2018 ...........................................................................................................................40 Bảng 3.3. Cơ cấu lao động theo tính chất công việc tại Công ty TNHH MTV 790 năm 2016 - 2018 ........................................................................................................41 Bảng 3.4. Cơ cấu lao động theo độ tuổi tại Công ty TNHH MTV 790 năm 2016 – 2018 ...........................................................................................................................42 Bảng 3.5. Mức độ bảo đảm nguồn nhân lực của Công ty TNHH MTV 790 năm 2016 – 2018 ...............................................................................................................44 Bang 3.6. Nhận thức của nhân viên về văn hóa doanh nghiệp .................................53 Bang 3.7. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp ............................................................54 Bang 3.8. Hình thức biểu hiện bên ngoài của văn hóa doanh nghiệp .......................54 Bang 3.9. Đặc trưng của văn hóa Công ty TNHH MTV 790 ...................................55 Bảng 3.10. Kết quả kiểm định bằng Cronbach Alpha nhân tố Sự tham gia .............55 Bảng 3.11. Kết quả kiểm định bằng Cronbach Alpha nhân tố Đào tạo và phát triển ...................................................................................................................................56 Bảng 3.12. Kết quả kiểm định bằng Cronbach Alpha nhân tố Giao tiếp ..................56 Bảng 3.13. Kết quả phân tích bằng Cronbach Alpha nhân tố Sự đồng cảm và đồng thuận ..........................................................................................................................57 Bảng 3.14. Kết quả kiểm định bằng Cronbach Alpha nhân tố Sự phối hợp và hòa nhập ...........................................................................................................................57 Bảng 3.15. Kết quả kiểm định bằng Cronbach Alpha nhân tố Định hướng chiến lược ............................................................................................................................58 Bảng 3.16. Kết quả kiểm định bằng Cronbach Alpha nhân tố Hệ thống khen thưởng và khuyến khích ........................................................................................................58
viii Bảng 3.17. Kết quả kiểm định bằng Cronbach Alpha biến phụ thuộc Xây dựng văn hóa doanh nghiệp ......................................................................................................59 Bảng 3.18. Kết quả phân tích khám phá nhân tố biến độc lập ..................................60 Bảng 3.19. Kết quả phân tích khám phá nhân tố biến phụ thuộc .............................61 Bảng 3.20. Kết quả phân tích tương quan giữa các biến nghiên cứu........................62 Bảng 3.21. Kết quả phân tích hồi quy đa biến ..........................................................63
ix DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất......................................................................28 Hình 2.2. Quy trình thực hiện nghiên cứu ................................................................29 Hình 3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty 790 ............................38 Hình 3.2. Đồ thị phân phối của phần dư biến phụ thuộc ..........................................64 Hình 3.3. Đồ thị P – P Plot ........................................................................................64 Hình 3.3. Đồ thị phân tán phần dư chuẩn hóa và phần dư dự báo ............................65
x TÓM TẮT Đề tài “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 – Tổng công ty Đông Bắc” được tiến hành nghiên cứu từ tháng 05 năm 2019 đến tháng 8 năm 2019. Mục tiêu của đề tài là góp phần hệ thống hóa các cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp. Tập trung làm rõ tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp thông qua 5 thành tố cấu thành là: văn hóa thương hiệu, văn hóa tổ chức, văn hóa kinh doanh, văn hóa giao tiếp và văn hóa doanh nhân. Thông qua khảo sát, điều tra, thu thập số liệu sẽ xử lý số liệu nhằm phân tích, tổng hợp và đánh giá thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790. Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng. Sử dụng bảng câu hỏi phỏng vấn, điều tra, thảo luận nhóm, kết hợp quan sát cán bộ công nhân viên nhằm thu thập thông tin cho việc xác định mức độ quan tâm, cảm nhận về văn hóa doanh nghiệp hiện tại của Công ty và các nhân tố ảnh hưởng đến xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty. Ngoài ra để đảm bảo tính khoa học và thực tiễn các nội dung nghiên cứu, luận văn còn kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác. Với kết quả nghiên cứu của mình, tác giả mong muốn có thể hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 – Tổng công ty Đông Bắc tạo động lực thúc đẩy quá trình sản xuất, kinh doanh, nâng cao vị thế của công ty so với các doanh nghiệp khác trong nghành sản xuất than hầm lò.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngoài sự giao thoa về nguồn lực, nguồn vốn, hay công nghệ còn có sự giao lưu các dòng văn hóa đa dạng, ảnh hưởng đến phong cách, thái độ làm việc của người lao động trong doanh nghiệp. Nhu cầu của con người ngoài vật chất cũng chuyển sang chú trọng tới mặt giá trị văn hóa tinh thần. Trong thời đại thế giới phẳng hiện nay, các doanh nghiệp tập trung vào cạnh tranh trong lĩnh vực văn hóa doanh nghiệp, vì khác với công nghệ kỹ thuật, văn hóa doanh nghiệp rất khó hoặc không thể bắt chước được toàn bộ, nó sẽ tạo nên những bản sắc riêng cho doanh nghiệp. Hiện nay, ở Việt Nam các doanh nghiệp cũng đã bắt đầu quan tâm chú trọng đến vấn đề văn hóa doanh nghiệp. Tuy nhiên, tất cả những hoạt động vẫn còn mang tính hình thức cao, chưa được quan tâm đúng mức. Đa số doanh nghiệp vẫn chưa nhận thấy vai trò quan trọng của việc xây dựng bản sắc văn hóa doanh nghiệp, chưa nhìn nhận văn hóa doanh nghiệp như nền tảng, là sức mạnh cạnh tranh bền vững và cũng là động lực phát triển của doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp và ảnh hưởng của nó trong quá trình tồn tại và phát triển của doanh nghiệp mang ý nghĩa vô cùng quan trọng, đặc biệt trong quá trình bứt phá đi lên của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Hiện nay, Công ty TNHH MTV 790 đang đối mặt với khó khăn về thu hút và giữ chân người lao động trong sản xuất hầm lò. Đơn vị cũng đã xây dựng văn hóa doanh nghiệp nhưng chưa có bài bản, chưa xây dựng được hệ thống mô hình hoàn chỉnh; Do vậy văn hóa doanh nghiệp của Công ty chưa mạnh, các giá trị văn hóa tốt chưa được phát huy và phổ biến rộng rãi như văn hóa ứng xử, văn hóa đoàn kết, các giá trị văn hóa chưa tốt hạn chế sự phát triển của Công ty như sự chia rẽ nội bộ, tổ chức chưa khoa học phù hợp với thực tế. Điều này dẫn đến năng suất lao động thấp, hiệu quả sản xuất thấp, người lao động thiếu gắn kết, thiếu động lực trong làm việc. Do đó, việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp là vấn đề cần thiết để đảm bảo sự ổn định và phát triển của Công ty trong thời gian tới.
2 Hiểu được vai trò của xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790, tác giả đã lựa chọn đề tài “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 – Tổng công ty Đông Bắc” làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh của mình. Đề tài này sẽ giúp Công ty TNHH MTV 790 nỗ lực xây dựng văn hóa doanh nghiệp, nâng cao và ngày một hoàn thiện hơn các giá trị văn hóa riêng của doanh nghiệp mình để phát triển bền vững và hoàn thành chiến lược phát triển trong giai đoạn 2020 – 2025. 2. Tổng quan nghiên cứu Vấn đề xây dựng văn hoá doanh nghiệp đã được nhiều tác giả nghiên cứu và công bố rộng rãi trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Mỗi tác giả nghiên cứu xây dựng văn hóa doanh nghiệp lại có những cách tiếp cận khác nhau. Mô hình nghiên của Schein sử dụng phương pháp đánh giá văn hóa doanh nghiệp với ba tiêu chí là cấu trúc hữu hình, giá trị tuyên bố và các quan niệm chung, các ngầm định. Phương thức đánh giá văn hóa doanh nghiệp được xem là mang tính thực tiễn nhiều hơn so với tính lý thuyết của phương pháp khung giá trị cạnh tranh. Đó chính là Mô hình ba lớp văn hóa doanh nghiệp (Schien 1999). Mô hình của Schein tập trung vào ba cấp độ của văn hóa cũng chính là ba tiêu chí đánh giá văn hoá, đi từ hiện thực, ngụ ý cho tới vô hình: cấp độ một (thực tiễn); cấp độ hai (giá trị chuẩn mực) và cấp độ ba (giả định ngầm hiểu chung). Theo hai tác giả Recardo và Jolly (Recardo & Jolly, 1997), khi nói đến văn hóa công ty, người ta thường nói về hệ thống các giá trị và niềm tin mà được hiểu và chia sẻ bởi các thành viên trong một tổ chức . Một nền văn hóa giúp để định hình và xác định các hành vi ứng xử của các thành viên và các chính sách trong tổ chức. Văn hóa doanh nghiệp được đo lường dựa trên tám khía cạnh, cụ thể như sau: -giao tiếp, đào tạo và phát triển, phần thưởng và sự công nhận, ra quyết định, chấp nhận rủi ro, định hướng kế hoạch, làm việc nhóm và các chính sách quản trị. Mục tiêu trang bị những kiến thức chung về văn hóa kinh doanh và những kỹ năng cần thiết để tổ chức ứng dụng và phát triển văn hóa kinh doanh trong hoạt động kinh tế, tác giả Dương Thị Liễu (2008) đã trình bày trong “Bài giảng văn hóa kinh doanh” với ba tầng nghiên cứu là văn hóa, văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh
3 nghiệp. Thông qua các công trình khoa học đã được kiểm định trên thế giới, nghiên cứu đã chỉ ra vai trò tác động của văn hóa kinh doanh trong mọi hoạt động của doanh nghiêp, đặc biệt là gần gũi để ứng dụng và hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam. Kế thừa các nghiên cứu về tinh thần kinh doanh và văn hóa doanh nhân, tác giả Nguyễn Viết Lộc trong nghiên cứu “Nhân cách doanh nhân và văn hóa kinh doanh ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế” đã xây dựng hệ giá trị văn hóa doanh nhân Việt Nam dựa trên các yếu tố cốt lõi của tinh thần kinh doanh gồm các yếu tố: khát vọng kinh doanh; khả năng tìm kiếm, tạo dựng, nắm bắt cơ hội kinh doanh; độc lập, quyết đoán, tự tin; dám làm, dám chịu trách nhiệm; linh hoạt, chủ động; luôn có tư tưởng mới, phương pháp mới, hướng giải quyết vấn đề mới; đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội; bền bỉ (có ý chí quyết tâm, sức khỏe thể chất và tinh thần tốt); đạt được thành quả về kinh tế. Đồng thời, bài viết cũng đưa ra để đo lường, mô phỏng các yếu tố đó nhằm giúp đánh giá và định hướng giá trị văn hóa doanh nhân Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Khoảng trống nghiên cứu: Các nghiên cứu của các tác giả là nghiên cứu chung, sự tác động qua lại giữa những yếu tố của văn hóa doanh nghiệp ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp. Các tác giả chưa nghiên cứu một đối tượng cụ thể xác định, xem xét đặt trong một bối cảnh cụ thể về không gian, thời gian để thấy rõ những tồn tại, hạn chế về xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Từ đó có các giải pháp, đề xuất để giải quyết các tồn tại của doanh nghiệp đó thúc đẩy văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ có thể đạt được những thành tựu to lớn trong kinh doanh. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu của nghiên cứu là đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng văn hóa doanh cho Công ty TNHH MTV 790 nhằm thực hiện Chiến lược phát triển Công ty giai đoạn 2020 – 2025. Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, nhiệm vụ cụ thể của nghiên cứu bao gồm: - Đánh giá thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790
4 - Đánh giá những kết quả tích cực và tiêu cực trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790. - Đề xuất được các giải pháp nhằm tiếp tục xây dựng hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790. 4. Câu hỏi nghiên cứu - Những nhân tố nào ảnh hưởng đến xây dựng văn hóa của doanh nghiệp? - Công ty TNHH MTV 790 đã xây dựng văn hóa doanh nghiệp như thế nào? - Những giá trị văn hóa tích cực và tiêu cực của Công ty và tác động của các giá trị đến phát triển Công ty như thế nào? - Những giải pháp cụ thể nào để hoàn thiện xây dựng văn hóa doanh nghiệp cho Công ty trong thời gian tới? 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là hoạt động xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790. 5,2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu về không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Công ty TNHH MTV 790. Phạm vi nghiên cứu về thời gian: Số liệu về xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 được thu thập trong giai đoạn 2015 - 2019. Các giải pháp được đề xuất nhằm hoàn thiện xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty cho giai đoạn 2020 – 2025. Phạm vi nghiên cứu về nội dung: Về nội dung, phạm vi của Luận văn bao gồm các vấn đề: (i). Các khái niệm liên quan đến xây dựng văn hóa doanh nghiệp; (ii). Các nhân tố tạo ảnh hưởng đến xây dựng văn hóa doanh nghiệp; (iii). Thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790; (iv). Các thành tựu và hạn chế trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790 và (v). Các giải pháp hoàn thiện xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790.
5 6. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, Luận văn sử dụng kết hợp các phương pháp phân tích, phương pháp hệ thống hóa, phương pháp tổng hợp, phương pháp thống kê, kết hợp giữa lý luận và thực tiễn để tìm hiểu vấn đề nghiên cứu. Đặc biệt, phương pháp điều tra xã hội học thông qua khảo sát bằng bảng hỏi cũng được sử dụng nhằm thu thập những đánh giá của Lãnh đạo và nhân viên về giá trị văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790. Trong đó: Phương pháp hệ thống hóa, phương pháp phân tích, phương pháp so sánh được sử dụng trong Chương 1 khi nghiên cứu những vấn đề lý luận về văn hóa doanh nghiệp và xây dựng văn hóa doanh nghiệp nhằm làm rõ các khái niệm, đặc điểm, vai trò của văn hóa doanh nghiệp, xây dựng văn hóa doanh nghiệp cũng như các nhân tố tạo nên giá trị văn hóa doanh nghiệp. Phương pháp tổng hợp, phương pháp phân tích, phương pháp so sánh được sử dụng trong Chương 3 khi nghiên cứu thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 giai đoạn 2015 - 2019. Phương pháp điều tra, khảo sát cũng được sử dụng trong chương này nhằm thu thập những đánh giá của Lãnh đạo và nhân viên về các nhân tố tạo nên giá trị văn hóa của Công ty TNHH MTV 790: - Đối tượng điều tra: Đối tượng điều tra là Lãnh đạo và nhân viên Công ty TNHH MTV 790. - Nội dung bảng hỏi: Đánh giá của Lãnh đạo và nhân viên về giá trị văn hóa doanh nghiệp và các nhân tố ảnh hưởng đến xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Công ty TNHH MTV 790. Phương pháp phân tích, phương pháp diễn giải được sử dụng trong Chương 4 khi nghiên cứu để lập luận cho các giải pháp nhằm hoàn thiện xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 trong giai đoạn tới (2020 – 2025). 7. Những đóng góp của Luận văn Những đóng góp về mặt lý luận và thực tiễn của Luận văn thể hiện qua các phương diện sau: - Luận văn Hệ thống hóa các lý luận có liên quan đến văn hóa doanh nghiệp và xây dựng văn hóa doanh nghiệp.
6 - Luận văn đánh giá một cách cụ thể thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790. - Luận văn đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790. - Luận văn này là tài liệu tham khảo cho những nghiên cứu sau này về văn hóa doanh nghiệp và xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại các doanh nghiệp ở Việt Nam. 8. Kết cấu của luận văn Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, cấu trúc của Luận văn ngoài phần mục lục, danh mục các hình, các bảng, các phụ lục, các tài liệu tham khảo thì gồm 04 chương như sau: Chương 1. Cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp và xây dựng văn hóa doanh nghiệp Chương 2. Phương pháp nghiên cứu Chương 3. Thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790 Chương 4. Giải pháp hoàn thiện xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty TNHH MTV 790.
7 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VÀ XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan về văn hóa doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm văn hóa doanh nghiệp Có rất nhiều các quan điểm khác nhau về văn hóa doanh nghiệp, tùy theo cách nhìn của mỗi tác giả, mỗi tổ chức mà có những khái niệm khác nhau về văn hóa doanh nghiệp. Tất cả những khái niệm đó sẽ giúp chúng ta hiểu về văn hóa doanh nghiệp một cách toàn diện và đầy đủ hơn. Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) thì: “Văn hóa doanh nghiệp là sự trộn lẫn đặc biệt các giá trị, các tiêu chuẩn, thói quen và truyền thống, những thái độ ứng xử và lễ nghi mà toàn bộ chúng là duy nhất đối với một tổ chức đã biết”. Một định nghĩa phổ biến và được chấp nhận rộng rãi do chuyên gia nghiên cứu các tổ chức Edgar Schein đưa ra: “Văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp các quan niệm chung mà các thành viên trong công ty học được trong quá trình giải quyết các vấn đề nội bộ và giải quyết các vấn đề xung quanh”. Theo tác giả Phạm Xuân Nam (1996): “Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các ý nghĩa, giá trị niềm tin chủ đạo, nhận thức và phương pháp tư duy được mọi thành viên của một tổ chức cùng đồng thuận và có ảnh hưởng ở phạm vi rộng đến cách thức hành động của từng thành viên”. Theo tác giả Đỗ Minh Cương (2001): “Văn hóa doanh nghiệp (Văn hóa công ty) là một dạng của văn hóa tổ chức bao gồm những giá trị, những nhân tố văn hóa mà doanh nghiệp tạo ra trong quá trình sản xuất, kinh doanh, tạo nên cái bản sắc của doanh nghiệp và tác động tới tình cảm, lý trí và hành vi của tất cả các thành viên của nó”. Theo tác giả Dương Thị Liễu (2008): “Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ các giá trị tinh thần mang đặc trưng riêng biệt của doanh nghiệp có tác động tới tình cảm, lý trí và hành vi của tất cả thành viên doanh nghiệp”. Tuy nhiên các khái niệm trên mới chỉ đề cập đến một mặt của văn hóa doanh nghiệp đó là giá trị tinh thần mà bỏ qua một mặt cũng rất quan trọng của văn hóa doanh nghiệp đó là giá trị vật chất. Vì vậy, trên cơ sở kế thừa và phát huy các quan
8 điểm trên, mà có thể hiểu một cách đầy đủ hơn: “Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ những nhân tố văn hóa được doanh nghiệp chọn lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh tạo nên bản sắc kinh doanh của doanh nghiệp đó” Định nghĩa trên nêu bật được ba đặc trưng quan trọng của văn hóa doanh nghiệp như sau: thứ nhất, đó là các giá trị văn hóa được gây dựng trong quá trình hình thành và tồn tại của doanh nghiệp, như vậy văn hóa doanh nghiệp là sản phẩm của những người cùng làm trong một doanh nghiệp và đáp ứng nhu cầu giá trị bền vững; thứ hai, để là giá trị văn hóa nó phải trở thành những quan niệm, tập quán trong một thời gian đủ dài, những giá trị không được chấp nhận bởi doanh nghiệp sẽ bị loại trừ; và thứ ba, những giá trị đó phải có khả năng chi phối đến nhận thức, hành vi của doanh nghiệp, nó giống như kim chỉ Nam, ý thức hệ hướng dẫn, bao trùm lên suy nghĩ, hành vi ứng xử của thành viên doanh nghiệp trong việc ứng phó với những vấn đề tồn tại và phát triển của mình. 1.1.2. Đặc trưng của văn hóa doanh nghiệp Có thể hiểu văn hóa của doanh nghiệp giống như cá tính của doanh nghiệp. Ở mỗi cá nhân, cá tính giúp phân biệt người này với người khác, văn hóa cũng chính là bản sắc riêng giúp một doanh nghiệp không thể lẫn với doanh nghiệp khác dù có cùng hoạt động trong một lĩnh vực và cung cấp những sản phẩm tương tự ra thị trường. Văn hóa doanh nghiệp có 3 nét đặc trưng như sau: Thứ nhất, văn hóa doanh nghiệp mang tính nhân sinh. Tập hợp một nhóm người cùng làm việc với nhau trong tổ chức sẽ hình thành nên những thói quen, đặc trưng của đơn vị đó. Do đó, văn hóa doanh nghiệp có thể hình thành một cách tự phát hay tự giác. Theo thời gian, những thói quen này sẽ dần càng rõ ràng hơn và hình thành ra cá tính của đơn vị. Vì vậy, một doanh nghiệp dù muốn hay không đều sẽ dần hình thành văn hoá của tổ chức mình. Văn hóa doanh nghiệp khi hình thành một cách tự phát có thể phù hợp với mong muốn và mục tiêu phát triển của tổ chức hoặc không. Chủ động tạo ra những giá trị văn hoá mong muốn là điều cần thiết nếu doanh nghiệp muốn văn hóa thực sự phục vụ cho định hướng phát triển chung và góp phần tạo nên sức mạnh cạnh tranh của mình.