Lý thuyết “bàn tay vô hình” của Adam Smith

Chia sẻ: Le Thanh Son | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:2

Thêm vào BST

Báo xấu

299
lượt xem 46
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'lý thuyết “bàn tay vô hình” của adam smith', khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý thuyết “bàn tay vô hình” của Adam Smith

a/ Lý thuyết “bàn tay vô hình” của Adam Smith: Adam Smit h là n hà kinh t ế chính tr ị c ổ đi ển n ổ i t i ế ng ở A nh và t rên th ế gi ớ i, là ti ề n b ố i l ớ n nh ấ t c ủ a Mác. Ông có n hi ề u lý lu ậ n r ấ t có giá tr ị trong đó chúng ta ph ải nh ắc đ ế n lý thuy ế t “bàn tay vô hình” của ông.H ọ c thuy ế t “bàn tay v ô hình” nghiên c ứ u c ơ ch ế ho ạ t đ ộ ng c ủa m ột c ơ ch ế th ị t r ườ ng c ạ nh tranh và nó cũng phản ánh quan điểm chung của các nhà kinh tế học cổ điển.Theo ông, một chế độ kinh tế bình thường phải dựa trên cơ sở sản xuất và trao đổi hàng hóavà một nền kinh tế hàng hóa bình thường phải dựa trên cơ sở tự do cạnh tranh. Ngược lại thìchỉ là sản phẩm của ngẫu nhiên, độc đoán và ngu dốt của con người.Liên minh trao đ ổ i là đ ặc tính v ố n có c ủ a con ng ườ i. Nó t ồ n t ạ i vĩnh vi ễn v ới loài n g ườ i. Ông cho rằng mỗi người trong quá trình trao đổi sản phẩm không ai xuất phát từ lợi ích côngmà xu ấ t phát t ừ l ợ i ích c á nhân c ủ a mình. L ợ i th ế cá nhân chính là m ục đích, là đ ộ ng l ự c xuất phát. Khi chạy theo lợi ích cá nhân thì lợi ích công cộng cũng được hình thành bởi một bàn tay vô hình dẫn dắt mọi người phục vụ cho lợi ích công, phục vụ cho lợi ích xã hội. Bàntay vô hình đó không nằm trong ý muốn ban đầu của con người.Bàn tay vô hình đó chính là các quy lu ậ t kinh t ế k hách quan chi ph ố i hành đ ộ ng c ủ a con ng ườ i. Adam S mith g ọ i h ệ th ố ng các quy lu ậ t khách quan đó là m ột tr ật t ự t hiên đ ị nh. Ông chỉ ra các điều kiện cần thiết để cho các quy luật hoạt động là: phải có sự tồn tại và phát triểns ả n xu ấ t trao đ ổ i hàng hóa, n ề n kinh t ế ph ả i phát tri ển trên c ơ s ở t ự do k inh t ế , t ự do m ậ ud ị ch. Quá trình ấy đ ượ c th ực hi ện b ởi c hính quá trình c ạ nh tranh gi ữa các l ợi ích cá nhân. Không ai cần kế hoạch, không ai cần mệnh lệnh, thị trường sẽ tự động giải quyết tất cả.Theo ông quan hệ giữa người và người là quan hệ phụ thuộc về kinh tế chỉ có CNTB mới làXH bình th ườ ng, n ó đ ượ c xây d ự ng trên c ơ s ở các quy lu ật t ự nhiên. Ông c ho r ằ ng các ch ế đ ộ XH tr ướ c đó là không bình th ườ ng. T ừ đ ó ông cho r ằ ng nhà n ướ c không nên can thi ệp vào kinh tế, nhà nước chỉ có chức năng bảo vệ quyền sở hữu tư bản, đấu
tranh chống kẻ thù b ên ngoài, ch ố ng t ộ i ph ạ m trong n ướ c. N hà n ướ c ch ỉ n ên can thi ệ p vào c ác ch ứ c năng kinh tế khi nó vượt ra ngoài khả năng của các chủ doanh nghiệp. Ông cho rằng chính sách kinh tếtốt nhất của nhà nước là tự do kinh tế. Nhận xét: Quan đi ể m kinh t ế c ủ a ông ph ả n ánh phù h ợ p v ớ i đi ề u k i ệ n kinh t ế XH c ủ a C NTB vào th ờ i kỳ đó. Vào thời kỳ đó, trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp thì tự do cạnh tranh là đặc trưngchủ yếu và phổ biến vì lúc đó quy mô các doanh nghiệp còn nhỏ, số lượng các doanh nghiệpcòn ít. Sự lựa chọn của mỗi cá nhân, mỗi doanh nghiệp là có hiệu quả nhất và thích hợp nhất. Lý thuyết bàn tay vô hình là lý thuyết kinh tế vĩ mô trong điều kiện tự do cạnh tranh.Trong m ộ t n ề n kinh t ế c ạ nh tranh k hông hoàn toàn thì lý thuy ế t này v ẫ n là c ơ s ở c ủ a l ý thuyết kinh tế vĩ mô hiện đại.Phương pháp lý luận của ông có tính rõ rệt khoa học và tầm thường: - Khoa học: quan sát các mối liên hệ bên trong, các phạm trù kinh tế hoặc cơ cấu bị che lấpcủa hệ thống kinh tế tư sản. - Tầm thường: lý luận của ông còn nhiều mâu thuẫn, ông đặt các mối quan hệ trên như mốiliên hệ bề ngoài của hiện tượng cạnh tranh.Ý nghĩa: - Tôn trọng quy luật kinh tế khách quan. - Tôn trọng tư tưởng tự do kinh tế (tự do kinh doanh, tự do sản xuất, tự do cạnh tranh, thọtrường tự do…) - Nhà nước đôi khi cũng có chức năng kinh tế.