Lý thuyết kế toán - Chương 3

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

tài khoản kế toán I. Khái niệm tài khoản kế toán Trong quá trình hoạt động kinh doanh, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh th-ờng xuyên, liên tục, đa dạng và phong phú. Mỗi nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh đều đ-ợc phản ánh vào chứng từ kế toán. Song ph-ơng pháp chứng từ kế toán ch-a cung cấp đ-ợc những chỉ tiêu kinh tế cần thiết phục vụ cho yêu cầu quản lý hoạt động kinh tế tài chính trong đơn vị, ch-a biết đ-ợc sự biến động của từng đối t-ợng kế toán cụ thể (từng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý thuyết kế toán - Chương 3

ch−¬ng III tμi kho¶n kÕ to¸n I. Kh¸i niÖm tμi kho¶n kÕ to¸n Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh th−êng xuyªn, liªn tôc, ®a d¹ng vμ phong phó. Mçi nghiÖp vô kinh tÕ, tμi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ®−îc ph¶n ¸nh vμo chøng tõ kÕ to¸n. Song ph−¬ng ph¸p chøng tõ kÕ to¸n ch−a cung cÊp ®−îc nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ cÇn thiÕt phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý ho¹t ®éng kinh tÕ tμi chÝnh trong ®¬n vÞ, ch−a biÕt ®−îc sù biÕn ®éng cña tõng ®èi t−îng kÕ to¸n cô thÓ (tõng lo¹i vèn, nguån vèn vμ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh) ph−¬ng ph¸p tμi kho¶n kÕ to¸n ®· ®¸p øng ®−îc yªu cÇu trªn. Tμi kho¶n lμ mét ph−¬ng ph¸p cña kÕ to¸n dïng ®Ó ph©n lo¹i ph¶n ¸nh vμ gi¸m ®èc mét c¸ch th−êng xuyªn, liªn tôc vμ cã hÖ thèng t×nh h×nh sù vËn ®éng cña tμi s¶n, nguån vèn vμ qu¸ tr×nh SXKD. - Nh− vËy tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc më cho tõng ®èi t−îng kÕ to¸n cã néi dung kinh tÕ riªng biÖt. ThÝ dô: ®èi t−îng kÕ to¸n lμ tiÒn mÆt, th× më TK "tiÒn mÆt" ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thu, chi vμ tån quü cuèi kú. . . - Sè l−îng tμi kho¶n cÇn më, tªn gäi c¸c tμi kho¶n phô thuéc vμo néi dung kinh tÕ vμ sù vËn ®éng kh¸ch quan cña ®èi t−îng kÕ to¸n quy ®Þnh. II. Néi dung kÕt cÊu cña tμi kho¶n kÕ to¸n 1. KÕt cÊu chung cña tμi kho¶n - Sù vËn ®éng cña ®èi t−îng kÕ to¸n nãi chung lμ sù vËn ®éng cña 2 mÆt ®èi lËp ThÝ dô: + TiÒn mÆt th× hai mÆt ®èi lËp lμ thu vμ chi. + Nguyªn vËt liÖu, hμng ho¸ th× hai mÆt ®èi lËp lμ nhËp vμ xuÊt. - Tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc më ra ®Ó theo dâi sù vËn ®éng cña c¸c mÆt ®èi lËp ®ã. ChÝnh v× vËy tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc tæ chøc theo h×nh thøc hai bªn. Bªn tr¸i gäi lμ bªn Nî. Bªn ph¶i gäi lμ bªn Cã. (Nî, Cã lμ danh tõ chuyªn m«n cña kÕ to¸n chØ mang tÝnh quy −íc ®Ó ph©n biÖt hai bªn cña tμi kho¶n) MÉu cña tμi kho¶n kÕ to¸n ghi trªn sæ s¸ch kÕ to¸n. http://www.ebook.edu.vn 21
Tªn TK . . . Sè hiÖu . . . N¨m.... TK ®èi Ghi Chøng tõ Sè tiÒn DiÔn gi¶i øng chó Sè Ngμy Nî Cã 1. Sè d− ®Çu kú 2. Sè PS trong kú 3. Céng sè PS 4. Sè d− cuèi kú §Ó thuËn tiÖn cho häc tËp kÕ to¸n, h×nh thøc tμi kho¶n ®−îc rót gän gièng ch÷ “T” gäi lμ TK ch÷ T, sau ®©y lμ mÉu: Nî TK 111 "TiÒn mÆt" Cã 2. Néi dung kÕt cÊu cña c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu 2.1. Lo¹i TK " Tμi s¶n " hay cßn gäi lμ TK vèn kinh doanh §−îc më ra ®Ó theo dâi sè hiÖn cã vμ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i tμi s¶n trong ®¬n vÞ. KÕt cÊu lo¹i tμi kho¶n "Tμi s¶n" Nî TK " Tμi s¶n" Cã SD§K: xxx SPS t¨ng SPS gi¶m Céng SPS t¨ng Céng SPS gi¶m SDCK: xxx X Ghi chó SD§K: Sè d− ®Çu kú lμ sè d− cña cuèi kú tr−íc SPS: Sè ph¸t sinh trong kú gåm sè ph¸t sinh t¨ng vμ sè ph¸t sinh gi¶m ®−îc lÊy tõ chøng tõ kÕ to¸n. SDCK: Sè d− cuèi kú cña tμi kho¶n ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: http://www.ebook.edu.vn 22
Sè d− Sè d− Sè ph¸t Sè ph¸t cuèi = ®Çu + sinh - sinh kú kú t¨ng gi¶m ThÝ dô 1. Sè d− ngμy 01/ 01/ 200N cña TK " TGNH": 50.000.000® Trong th¸ng 01/200N cã c¸c nghiÖp vô liªn quan: 1. Rót tiÒn göi ng©n hμng vÒ nhËp quü tiÒn mÆt: 15.000.000® 2. B¸n hμng thu b»ng tiÒn göi ng©n hμng: 20.000.000® 3. ChuyÓn tiÒn göi ng©n hμng nép thuÕ cho Nhμ n−íc : 30.000.000® 4. Kh¸ch hμng tr¶ nî cho doanh nghiÖp b»ng tiÒn göi ng©n hμng: 15.000.000® H·y ph¶n ¸nh t×nh h×nh trªn vμo TK "TGNH". TÝnh sè d− cuèi th¸ng 1 cña TK "TGNH". C¨n cø vμo sè liÖu trªn ta ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n "TGNH" nh− sau: TK "TGNH" Nî Cã SD: 50.000.000 15.000.000 (1) (2) 20.000.000 30.000.000 (3) (4) 15.000.000 Céng 35.000.000 45.000.000 SD 40.000.000 X 2.2. Lo¹i TK "Nguån vèn" §−îc më ra ®Ó theo dâi sè hiÖn cã vμ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n thuéc nguån vèn trong ®¬n vÞ. TK "Nguån vèn" Nî Cã SD§K: xxx SPS gi¶m SPS t¨ng Céng SPS gi¶m Céng SPS t¨ng SDCK: xxx X ThÝ dô 2: Sè d− ngμy 01/ 01/200N cña TK "vay ng¾n h¹n": 50.000.000®. Trong th¸ng 01/200N cã c¸c nghiÖp vô kinh tÕ sau. 1. Vay ng¾n h¹n ®Ó tr¶ nî cho ng−êi b¸n: 30.000.000®. 2. ChuyÓn tiÒn göi ng©n hμng ®Ó tr¶ nî vay ng¾n h¹n: 50.000.000®. 3. Vay ng¾n h¹n ®Ó mua vËt liÖu: 10.000.000®. H·y ph¶n ¸nh t×nh h×nh trªn vμo TK "vay ng¾n h¹n". TÝnh sè d− cuèi th¸ng 01 cña TK "vay ng¾n h¹n". C¨n cø vμo sè liÖu thÝ dô 2 ta ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n “VNH”. http://www.ebook.edu.vn 23
TK "VNH" N¬ Cã SD: 50.000.000 (2) 50.000.000 30.000.000 (1) 10.000.000 (3) Céng: 50.000.000 40.000.000 SD: 40.000.000 X 2.3. Lo¹i TK ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh vμ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 2.3.1.TK ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - TK nμy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vμ tÝnh gi¸ thμnh s¶n phÈm lao vô, dÞch vô hoμn thμnh trong kú. - KÕt cÊu: TK "CPSX kinh doanh dë dang" Nî Cã SD: chi phÝ s¶n xó©t dë dang ®Çu kú Sè ph¸t sinh t¨ng: Gi¸ thμnh s¶n phÈm - Chi phÝ NVL trùc tiÕp hoμn thμnh nhËp kho - Chi phÝ NC trùc tiÕp - Chi phÝ s¶n xuÊt chung Céng: CPSX ph¸t sinh Tæng gi¸ thμnh SD: CPSX dë dang cuèi k× X 2.3.2.TK ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. - TK "Chi phÝ " lμ nh÷ng tμi kho¶n ph¶n ¸nh chi phÝ nh»m môc ®Ých t¹o doanh thu, lîi nhuËn gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, gi¸ vèn hμng b¸n, chi phÝ b¸n hμng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp . . . Khi ph¸t sinh, nh÷ng chi phÝ nμy t¨ng, khi kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thμnh s¶n xuÊt hoÆc gi¸ thμnh toμn bé, nh÷ng chi phÝ nμy gi¶m. VËy nguyªn t¾c kÕt cÊu chung cña lo¹i tμi kho¶n chi phÝ: TK "chi phÝ" Nî Cã Céng chi phÝ Céng chi phÝ ph¸t sinh t¨ng ph¸t sinh gi¶m X http://www.ebook.edu.vn 24
Lo¹i tμi kho¶n nμy cuèi kú kh«ng cßn sè d−. - TK "Doanh thu" khi tiªu thô, doanh nghiÖp sÏ thu ®−îc tiÒn hoÆc t¨ng nî ph¶i thu, v× vËy tμi s¶n cña doanh nghiÖp t¨ng vμ nguån vèn chñ së h÷u t¨ng. Nguyªn t¾c kÕt cÊu cña lo¹i tμi kho¶n doanh thu: Nî TK "doanh thu" Cã Céng ph¸t sinh Céng ph¸t sinh gi¶m t¨ng X Cuèi k× kh«ng cßn sè d− - TK ph¶n ¸nh kÕt qu¶ SXKD: theo nguyªn t¾c t−¬ng xøng gi÷a doanh thu vμ chi phÝ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau vμ ®−îc b¸o c¸o trong kú kÕ to¸n. Toμn bé doanh thu - chi phÝ sÏ ®−îc chuyÓn sang tμi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®Ó h¹ch to¸n l·i (lç). TK " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh" Nî Cã - KÕt chuyÓn chi phÝ - KÕt chuyÓn doanh thu ( gi¸ thμnh toμn bé, (DT thuÇn, thu nhËp kh¸c) chi phÝ kh¸c) - KÕt chuyÓn l·i - KÕt chuyÓn lç Céng: SPS Céng: SPS X Tμi kho¶n nμy cuèi kú kh«ng cßn sè d−. III. ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n §Ó ph¶n ¸nh, gi¸m ®èc tμi s¶n vμ nguån vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n sö dông nhiÒu tμi kho¶n kh¸c nhau, mçi tμi kho¶n ph¶n ¸nh mét ®èi t−îng kÕ to¸n cô thÓ. Mçi ®èi t−îng kÕ to¸n cô thÓ ®ã cã néi dung kinh tÕ, sù vËn ®éng, yªu cÇu qu¶n lý, c«ng dông vμ ph−¬ng ph¸p ghi chÐp kh¸c nhau. §Ó ®Ó sö dông c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n mét c¸ch ®óng ®¾n vμ thμnh th¹o trong c«ng t¸c kÕ to¸n cÇn ph¶i ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n. 1. Ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n theo néi dung kinh tÕ Ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n theo néi dung kinh tÕ lμ s¾p xÕp c¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n cã néi dung kinh tÕ nh− nhau thμnh tõng lo¹i, tõng nhãm tμi kho¶n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nμy tμi kho¶n kÕ to¸n chia thμnh 3 lo¹i: 1.1. Lo¹i 1: Tμi kho¶n ph¶n ¸nh tμi s¶n. http://www.ebook.edu.vn 25
Lo¹i tμi kho¶n nμy bao gåm c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vμ sù vËn ®éng cña c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n thuéc bªn tμi s¶n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. C¨n cø néi dung cô thÓ c¸c lo¹i tμi s¶n, lo¹i tμi kho¶n nμy ®−îc chia thμnh 2 nhãm lín: + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh TSL§ vμ ®Çu t− ng¾n h¹n: dùa vμo nhãm tμi kho¶n nμy ta sÏ n¾m ®−îc toμn bé TSL§ mμ ®¬n vÞ hiÖn cã. Thuéc lo¹i nμy gåm cã c¸c tμi kho¶n nh− tμi kho¶n tiÒn mÆt, tμi kho¶n tiÒn göi ng©n hμng, tμi kho¶n ®Çu t− chøng kho¸n ng¾n h¹n, tμi kho¶n ph¶i thu kh¸ch hμng, tμi kho¶n nguyªn vËt liÖu. . . + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh TSC§ vμ ®Çu t− dμi h¹n: dùa vμo nhãm tμi kho¶n nμy, cã thÓ n¾m ®ù¬c toμn bé gi¸ trÞ TSC§ vμ c¸c kho¶n ®Çu t− dμi h¹n cña ®¬n vÞ. Gåm tμi kho¶n TSC§ h÷u h×nh, tμi kho¶n TSC§ v« h×nh, tμi kho¶n hao mßn TSC§, tμi kho¶n ®Çu t− chøng kho¸n dμi h¹n. . . 1.2. Lo¹i 2: Tμi kho¶n ph¶n ¸nh c¸c nguån vèn Lo¹i tμi kho¶n nμy bao gåm c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vμ sù vËn ®éng cña c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n thuéc nguån vèn (nguån h×nh thμnh tμi s¶n). C¨n cø vμo néi dung cô thÓ c¸c nguån vèn, lo¹i tμi kho¶n nμy ®−îc chia thμnh 2 nhãm : + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ gåm: - C¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh nî trong thanh to¸n nh−: tμi kho¶n ph¶i tr¶ ng−êi b¸n, tμi kho¶n ph¶i tr¶ CNV, tμi kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c. - C¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh nî tÝn dông: tμi kho¶n vay ng¾n h¹n, tμi kho¶n vay dμi h¹n, tμi kho¶n nî dμi h¹n. . . + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh nguån vèn chñ së h÷u, nhãm nμy bao gåm c¸c tμi kho¶n nh−: tμi kho¶n nguån vèn kinh doanh, tμi kho¶n lîi nhuËn ch−a ph©n phèi, tμi kho¶n quü ®Çu t− ph¸t triÓn, tμi kho¶n quü khen th−ëng phóc lîi, tμi kho¶n nguån vèn ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n. . . 1.3. Lo¹i 3: Tμi kho¶n ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh kinh doanh Lo¹i tμi kho¶n nμy bao gåm c¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh nh÷ng ®èi t−îng kÕ to¸n thuéc qu¸ tr×nh kinh doanh. C¨n cø vμo néi dung cô thÓ cña qu¸ tr×nh kinh doanh trong doanh nghiÖp, lo¹i tμi kho¶n nμy ®−îc chia thμnh 3 nhãm sau: + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh chi phÝ gåm: - C¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh−: tμi kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, tμi kho¶n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, tμi kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, tμi kho¶n chi phÝ b¸n hμng, tμi kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. - C¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c: tμi kho¶n chi phÝ tμi chÝnh, tμi kho¶n chi phÝ kh¸c. + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh doanh thu, thu nhËp kh¸c gåm: - C¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh doanh thu: tμi kho¶n doanh thu b¸n hμng, tμi kho¶n chiÕt khÊu th−¬ng m¹i, tμi kho¶n hμng b¸n bÞ tr¶ l¹i, tμi kho¶n doanh thu ho¹t ®éng tμi chÝnh. - C¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh thu nhËp nh−: tμi kho¶n thu nhËp kh¸c. + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh kÕt qu¶ nh−: tμi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. http://www.ebook.edu.vn 26
C¸c tμi kho¶n thuéc lo¹i 3 chØ sö dông trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. Cuèi k× h¹ch to¸n c¸c tμi kho¶n nμy sÏ kh«ng cã sè d−. Ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n theo néi dung kinh tÕ gióp cho viÖc nhËn thøc ®óng ®¾n néi dung kinh tÕ cña c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n sö dông ®Ó ph¶n ¸nh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. 2. Ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n theo c«ng dông vμ kÕt cÊu Ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n theo c«ng dông vμ kÕt cÊu lμ viÖc s¾p xÕp c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n cã c«ng dông vμ kÕt cÊu nh− nhau thμnh tõng lo¹i, tõng nhãm tμi kho¶n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nμy, hÖ thèng tμi kho¶n ®−îc chia lμm 3 lo¹i: 2.1. Lo¹i 1: Tμi kho¶n chñ yÕu Lo¹i tμi kho¶n chñ yÕu bao gåm c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n lμ c¸c lo¹i tμi s¶n, nguån vèn cña ®¬n vÞ. C¨n cø vμo c«ng dông vμ kÕt cÊu cô thÓ cña tμi kho¶n kÕ to¸n, lo¹i tμi kho¶n nμy ®−îc chia thμnh c¸c nhãm sau: + Nhãm tμi kho¶n ph¶n ¸nh tμi s¶n bao gåm: c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vμ sù vËn ®éng cña c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n thuéc c¸c lo¹i tμi s¶n, nhãm nμy cã kÕt cÊu chung cña tμi kho¶n tμi s¶n. C«ng dông cña nhãm tμi kho¶n tμi s¶n lμ sè liÖu ph¶n ¸nh trªn tμi kho¶n kÕ to¸n gióp cho ®¬n vÞ nhËn biÕt sè hiÖn cã còng nh− sù vËn ®éng cña tõng lo¹i tμi s¶n cô thÓ, kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc sö dông tõng lo¹i tμi s¶n, t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc dù tr÷ ®èi víi c¸c lo¹i tμi s¶n dù tr÷ kinh doanh. Nhãm nμy bao gåm c¸c tμi kho¶n lo¹i 1 vμ lo¹i 2 (trõ c¸c tμi kho¶n dù phßng vμ tμi kho¶n hao mßn tμi s¶n cè ®Þnh). KÕt cÊu chung cña tμi kho¶n tμi s¶n: Nî Nhãm TK tμi s¶n Cã SD: Gi¸ trÞ tμi s¶n hiÖn cã ®Çu kú Gi¸ trÞ tμi s¶n t¨ng Gi¸ trÞ tμi trong kú s¶n gi¶m trong kú SD: Gi¸ trÞ tμi s¶n hiÖn cã cuèi kú + Nhãm tμi kho¶n nguån vèn bao gåm: c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vμ sù vËn ®éng cña c¸c ®èi t−îng thuéc nguån vèn. C«ng dông cña nhãm tμi kho¶n nguån vèn lμ sè liÖu ph¶n ¸nh trªn tμi kho¶n kÕ to¸n gióp cho ®¬n vÞ nhËn biÕt ®−îc sè hiÖn cã, t×nh h×nh vËn ®éng cña tõng nguån vèn, kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tæ chøc khai th¸c, huy ®éng c¸c nguån vèn phôc vô cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶. Thuéc nhãm nμy cã c¸c tμi kho¶n lo¹i 3 vμ lo¹i 4. http://www.ebook.edu.vn 27
KÕt cÊu chung cña tμi kho¶n nguån vèn: Nî Nhãm TK nguån vèn Cã SD: Gi¸ trÞ nguån vèn hiÖn cã ®Çu kú Gi¸ trÞ nguån vèn Gi¸ trÞ nguån vèn gi¶m trong kú t¨ng trong kú SD: Gi¸ trÞ nguån vèn hiÖn cã cuèi kú 2.2. Lo¹i 2: Tμi kho¶n ®iÒu chØnh Bao gåm c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n lu«n lu«n ®−îc sö dông cïng víi tμi kho¶n chñ yÕu ®Ó ph¶n ¸nh ®−îc sè thùc tÕ hiÖn cã cña tμi s¶n vμ nguån vèn do ®Æc tr−ng vËn ®éng vμ yªu cÇu qu¶n lý c¸c lo¹i tμi s¶n, nguån vèn ®ã. C¨n cø vμo c«ng dông vμ kÕt cÊu cô thÓ cña tμi kho¶n ta cã: Tμi kho¶n hao mßn tμi s¶n cè ®Þnh lμ tμi kho¶n ®iÒu chØnh gi¶m cho c¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh tμi s¶n cè ®Þnh nh− tμi kho¶n tμi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, tμi kho¶n tμi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Tμi kho¶n ®iÒu chØnh gi¶m cã kÕt cÊu ng−îc l¹i víi tμi kho¶n mμ nã ®−îc ®iÒu chØnh. VÝ dô: TK Tμi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh Nî Cã - SD§K: NG TSC§ h÷u h×nh hiÖn cã ®Çu k× - SPS: NG TSC§ h÷u h×nh trong - SPS: NG TSC§ h÷u h×nh t¨ng trong k× gi¶m k× - SDCK: NG TSC§ h÷u h×nh hiÖn cã cuèi k× TK Hao mßn tμi s¶n cè ®Þnh Nî Cã - SPS: trÞ gi¸ hao mßn TSC§ - SD§K: gi¸ trÞ hao mßn TSC§ gi¶m trong k× hiÖn cã ®Çu k× - SPS: trÞ gi¸ hao mßn TSC§ t¨ng trong k× - SD CK: trÞ gi¸ hao mßn TSC§ hiÖn cã cuèi k× 2.3. Lo¹i 3: Tμi kho¶n nghiÖp vô Bao gåm c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n thuéc qu¸ tr×nh kinh doanh - qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. C¨n cø vμo c«ng dông vμ kÕt cÊu cô thÓ cña tμi kho¶n kÕ to¸n lo¹i tμi kho¶n nμy ®−îc chia thμnh c¸c nhãm sau: + Nhãm tμi kho¶n tËp hîp vμ ph©n phèi gåm: c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc sö dông ®Ó tËp hîp c¸c lo¹i chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vμ ph©n phèi c¸c lo¹i chi phÝ ®ã cho c¸c ®èi t−îng cã liªn quan (®èi t−îng chÞu chi phÝ). http://www.ebook.edu.vn 28
KÕt cÊu chung cña c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n thuéc nhãm tμi kho¶n tËp hîp ph©n phèi nh− sau: Nî Tμi kho¶n ... Cã - SPS: TËp hîp chi phÝ ph¸t - SPS: Ph©n phèi chi phÝ cho sinh trong k× c¸c ®èi t−îng cã liªn quan Tμi kho¶n nμy cuèi kú kh«ng cßn sè d−. Thuéc nhãm nμy cã c¸c tμi kho¶n: Chi phÝ b¸n hμng, chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.v.v. + Nhãm tμi kho¶n ph©n phèi dù to¸n bao gåm: c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ cã ®Æc tr−ng lμ gi÷a thêi gian ph¸t sinh chi phÝ vμ thêi gian tÝnh chi phÝ cho c¸c ®èi t−îng cã liªn quan kh«ng trïng hîp nhau nh− TK chi phÝ tr¶ tr−íc, TKchi phÝ ph¶i tr¶. - Chi phÝ tr¶ tr−íc lμ nh÷ng kho¶n chi phÝ mμ ®¬n vÞ ®· chi tr¶ nh−ng hiÖu qu¶ cña chi phÝ l¹i ph¸t huy ë nh÷ng thêi k× sau, do ®ã kho¶n chi phÝ nμy ph¶i tÝnh vμo c¸c ®èi t−îng cã liªn quan ë nh÷ng thêi k× sau theo kÕ ho¹ch dù tÝnh tr−íc. Thuéc c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr−íc cã chi phÝ vÒ c¶i tiÕn kü thuËt, chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ lín, sö dông nhiÒu lÇn. KÕt cÊu cña tμi kho¶n nμy nh− sau: Nî TK chi phÝ tr¶ tr−íc Cã - SD§K: chi phÝ tr¶ tr−íc hiÖn - SPS: chi phÝ tr¶ tr−íc ph©n cßn ®Çu k× bæ theo kÕ ho¹ch tÝnh vμo c¸c - SPS: chi phÝ tr¶ tr−íc thùc tÕ ®èi t−îng trong k× ph¸t sinh trong k× - SDCK: chi phÝ tr¶ tr−íc hiÖn cßn cuèi k× - Chi phÝ ph¶i tr¶ lμ nh÷ng kho¶n chi phÝ ®−îc dù tÝnh tr−íc theo kÕ ho¹ch sÏ ph¸t sinh (ph¶i chi) nªn ph¶i tÝnh tr−íc chi phÝ nμy vμo c¸c ®èi t−îng cã liªn quan theo kÕ ho¹ch dù tÝnh ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hîp lý cña chi phÝ tÝnh vμo c¸c ®èi t−îng ®ã. Thuéc c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ cã chi phÝ vÒ tiÒn l−¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt trong thêi gian nghØ phÐp, chi phÝ trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt cã kÕ ho¹ch tr−íc . . . KÕt cÊu chung cña tμi kho¶n nμy nh− sau: TK chi phÝ ph¶i tr¶ Nî Cã - SD§K: chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vμo c¸c ®èi t−îng nh−ng ch−a chi hiÖn cßn ®Çu k× - SPS: chi phÝ ph¶i tr¶ - SPS: chi phÝ ph¶i tr¶ tÝnh tr−íc theo thùc tÕ ph¸t sinh trong k× kÕ ho¹ch vμo c¸c ®èi t−îng trong k× - SDCK: chi phÝ ph¶i ttp://www.ebook.edu.vn h tr¶ hiÖn cßn cuèi 29 k×
+ Nhãm tμi kho¶n tÝnh gi¸ bao gåm c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc sö dông ®Ó tæng hîp toμn bé chi phÝ cÊu thμnh gi¸ cña tμi s¶n vμ tÝnh gi¸ tμi s¶n ®ã, ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua hμng, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch gi¸ thμnh... KÕt cÊu chung cña nhãm tμi kho¶n tÝnh gi¸ nh− sau: Nî TK gi¸ thμnh s¶n xuÊt Cã - SPS: tæng hîp c¸c chi phÝ cÊu - SPS: chi phÝ dë dang chuyÓn thμnh gi¸ tμi s¶n bao gåm k× sau chi phÝ dë dang k× tr−íc - Gi¸ cña tμi s¶n ®· tÝnh ®−îc chuyÓn sang vμ chi phÝ trong k× ph¸t sinh k× nμy C¸c tμi kho¶n thuéc nhãm tμi kho¶n tÝnh gi¸ cuèi kú kh«ng cã sè d−. Thuéc nhãm tμi kho¶n nμy cã tμi kho¶n mua hμng, tμi kho¶n gi¸ thμnh s¶n xuÊt. + Nhãm tμi kho¶n kÕt qu¶ nghiÖp vô bao gåm: c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh doanh thu vμ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ, ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch doanh thu, kÕ ho¹ch lîi nhuËn cña ®¬n vÞ, thuéc nhãm tμi kho¶n nμy cã tμi kho¶n doanh thu b¸n hμng, tμi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. KÕt cÊu cña nhãm tμi kho¶n kÕ to¸n thuéc nhãm tμi kho¶n nμy nh− sau: - TK doanh thu b¸n hμng : Nî TK doanh thu b¸n hμng vμ cung cÊp dÞch vô Cã SPS: - ChiÕt khÊu th−¬ng m¹i SPS: doanh thu b¸n hμng - Gi¶m gi¸ hμng b¸n.... vμ cung cÊp dÞch vô ph¸t - DTBH thuÇn sinh trong kú Tμi kho¶n nμy cuèi kú kh«ng cßn sè d−. - TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh : Nî TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh Cã SPS: - TrÞ gi¸ vèn hμng b¸n SPS: - DTBH thuÇn - Chi phÝ b¸n hμng, chi phÝ - DT ho¹t ®éng tμi chÝnh qu¶n lý doanh nghiÖp - Thu nhËp kh¸c - Chi phÝ tμi chÝnh - Lç vÒ ho¹t ®éng SXKD cña - Chi phÝ kh¸c ®¬n vÞ - L·i vÒ ho¹t ®éng KD Tμi kho¶n nμy cuèi kú kh«ng cßn sè d−. Ph©n lo¹i tμi kho¶n theo c«ng dông vμ kÕt cÊu cña tμi kho¶n kÕ to¸n gióp cho viÖc nhËn biÕt ®óng ®¾n c«ng dông vμ kÕt cÊu cña tõng tμi kho¶n kÕ to¸n, tõ ®ã thùc hiÖn viÖc ghi chÐp ®óng ®¾n, chÝnh x¸c c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tμi chÝnh trªn c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lÝ kinh tÕ cña ®¬n vÞ. http://www.ebook.edu.vn 30
3. Ph©n lo¹i tμi kho¶n theo mèi quan hÖ víi b¸o c¸o tμi chÝnh Ph©n lo¹i tμi kho¶n theo mèi quan hÖ víi b¸o c¸o tμi chÝnh lμ viÖc s¾p xÕp c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n theo mèi quan hÖ cung cÊp sè liÖu ®Ó lËp c¸c chØ tiªu kinh tÕ ë b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n thμnh tõng lo¹i tμi kho¶n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nμy, tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc chia thμnh hai lo¹i. 3.1. Lo¹i 1: Tμi kho¶n trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: bao gåm c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n mμ sè liÖu ë tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc sö dông ®Ó ghi vμo c¸c chØ tiªu kinh tÕ ph¶n ¸nh trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (phÇn tμi s¶n vμ nguån vèn), nh− c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c lo¹i tμi s¶n, nguån vèn cña ®¬n vÞ. ViÖc ghi chÐp vμo c¸c tμi kho¶n nμy ph¶i thùc hiÖn ghi kÐp. 3.2. Lo¹i 2: Tμi kho¶n ngoμi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: bao gåm c¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh ®èi t−îng kÕ to¸n mμ sè liÖu ë nh÷ng tμi kho¶n nμy ®−îc sö dông ®Ó ghi vμo c¸c chØ tiªu kinh tÕ ph¶n ¸nh ë phÇn ngoμi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (tμi kho¶n kÕ to¸n ngoμi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n trong hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n doanh nghiÖp). ViÖc ghi chÐp vμo c¸c tμi kho¶n nμy chØ thùc hiÖn ghi ®¬n. Thuéc lo¹i nμy gåm: tμi kho¶n tμi s¶n thuª ngoμi, tμi kho¶n nguån vèn khÊu hao . Ph©n lo¹i tμi kho¶n theo mèi quan hÖ víi b¸o c¸o tμi chÝnh gióp cho viÖc nhË thøc ®óng ®¾n c¸ch thøc ghi chÐp cña tõng lo¹i tμi kho¶n, tõ ®ã mμ qu¶n lý tèt tμi s¶n, nguån vèn trong ®¬n vÞ. 4. Ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n theo møc ®é kh¸i qu¸t cña ®èi t−îng kÕ to¸n ph¶n ¸nh trong tμi kho¶n Ph©n lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n theo møc ®é kh¸i qu¸t cña ®èi t−îng kÕ to¸n ph¶n ¸nh trong tμi kho¶n lμ viÖc s¾p xÕp c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n cã cïng c¸ch ghi chÐp thμnh tõng lo¹i tμi kho¶n kÕ to¸n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nμy tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc chia thμnh 2 lo¹i. 4.1. Lo¹i 1: Tμi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp (tμi kho¶n cÊp 1): lo¹i nμy bao gåm c¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh ®èi t−îng kÕ to¸n ë d¹ng tæng qu¸t nh−: tμi kho¶n tiÒn mÆt, tμi kho¶n tiÒn göi ng©n hμng...(c¸c tμi kho¶n cÊp 1 trong hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n doanh nghiÖp). 4.2. Lo¹i 2: Tμi kho¶n kÕ to¸n chi tiÕt (tμi kho¶n cÊp 2, tμi kho¶n cÊp 3, tμi kho¶n cÊp.n...) gåm c¸c tμi kho¶n ph¶n ¸nh ®èi t−îng kÕ to¸n ë d¹ng chi tiÕt cô thÓ h¬n (c¸c tμi kho¶n cÊp 2 trong hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n doanh nghiÖp) gåm tμi kho¶n tiÒn mÆt tiÒn ViÖt Nam, tiÒn mÆt ngo¹i tÖ... vμ c¸c sæ chi tiÕt më theo c¸c ®èi t−îng yªu cÇu qu¶n lý, sæ chi tiÕt vËt t−, sæ chi tiÕt ph¶i thu cña kh¸ch hμng... Ph©n lo¹i tμi kho¶n theo møc ®é kh¸i qu¸t cña ®èi t−îng kÕ to¸n gióp cho viÖc nhËn biÕt c¸c tμi liÖu tæng qu¸t còng nh− tμi liÖu chi tiÕt cô thÓ cña tõng ®èi t−îng kÕ to¸n phôc vô cho c«ng t¸c l·nh ®¹o, c«ng t¸c qu¶n lý cña Nhμ n−íc, cña ngμnh vμ cña ®¬n vÞ. http://www.ebook.edu.vn 31
IV. hÖ thèng tμi kho¶n kÕ tO¸N thèng nhÊt Toμn bé c¸c tμi kho¶n sö dông trong kÕ to¸n ®−îc h×nh thμnh mét hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n. HÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n thèng nhÊt lμ mét bé phËn quan träng cña hÖ thèng kÕ to¸n Nhμ n−íc ta, nã bao gåm nh÷ng quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ lo¹i tμi kho¶n cÊp 1, cÊp 2, sè hiÖu tμi kho¶n vμ néi dung ghi chÐp cña tõng tμi kho¶n. Nguyªn t¾c x©y dùng vμ s¾p xÕp hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n nh»m ®¶m b¶o g¾n víi thùc tiÔn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng vμ tõng b−íc hoμ nhËp víi hÖ thèng kÕ to¸n quèc tÕ. Bëi vËy viÖc ph©n lo¹i vμ s¾p xÕp hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n ®−îc dùa vμo nguyªn t¾c sau: - TÝnh c©n ®èi gi÷a tμi s¶n vμ nguån vèn. - TÝnh l−u ®éng gi¶m dÇn cña tμi s¶n. - TÝnh c©n ®èi gi÷a doanh thu, chi phÝ vμ x¸c ®Þnh kÕt qu¶. HÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n thèng nhÊt quy ®Þnh tªn gäi cña tμi kho¶n cÊp 1, cÊp 2 dïng chung cho c¸c ngμnh, mét sè tμi kho¶n ®−îc quy ®Þnh néi dung ghi chÐp theo ®Æc thï cña mçi ngμnh. Tªn gäi cña c¸c tμi kho¶n c¨n cø vμo néi dung kinh tÕ cña ®èi t−îng kÕ to¸n ph¶n ¸nh trong tμi kho¶n ®Æt ra, th−êng tªn gäi tμi kho¶n lμ tªn gäi cña ®èi t−îng kÕ to¸n ph¶n ¸nh trong tμi kho¶n ®ã. Mçi tμi kho¶n ®−îc ký hiÖu riªng b»ng nh÷ng con sè, nh»m gióp cho viÖc ghi chÐp ®−îc nhanh chãng, n©ng cao hiÖu suÊt c«ng t¸c kÕ to¸n. Cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p ®Æt ký hiÖu tμi kho¶n, nh−ng ph−¬ng ph¸p thuËn tiÖn hiÖn nay lμ ph−¬ng ph¸p ®Æt ký hiÖu theo lo¹i, nhãm tμi kho¶n cÊp 1 vμ tμi kho¶n cÊp 2. Theo ph−¬ng ph¸p nμy mçi tμi kho¶n cÊp 1 ®−îc ký hiÖu b»ng ba ch÷ sè, mçi tμi kho¶n cÊp 2 ký hiÖu bèn ch÷ sè. HiÖn nay Bé tμi chÝnh ®· ban hμnh hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp theo QuyÕt ®Þnh 15 - TC/C§KT ngμy 20/3/2006. HÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n thèng nhÊt bao gåm: 9 lo¹i tμi kho¶n víi trªn 80 tμi kho¶n cÊp 1 vμ 110 tμi kho¶n cÊp 2 vμ 07 tμi kho¶n ngoμi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. - Trong hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n ch÷ sè ®Çu chØ lo¹i tμi kho¶n (tõ lo¹i 1 ®Õn lo¹i 9). - Ch÷ sè thø 2 chØ nhãm tμi kho¶n (tõ nhãm 1 ®Õn nhãm 9). - Ch÷ sè thø 3 tªn tμi kho¶n cÊp 1, ch÷ sè thø t− chØ tªn tμi kho¶n cÊp 2 . Sau ®©y lμ hÖ thèng tμi kho¶n kÕ to¸n ¸p dông trong doanh nghiÖp (phô lôc 01). V. c¸ch ghi chÐp vμo tμi kho¶n kÕ to¸n 1. ghi ®¬n - Lμ c¸ch ph¶n ¸nh nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh t¸c ®éng ®Õn ®èi t−îng kÕ to¸n cô thÓ nμo th× ghi vμo tμi kho¶n ph¶n ¸nh ®èi t−îng kÕ to¸n ®ã mét c¸ch ®éc lËp kh«ng cã quan hÖ víi ®èi t−îng kÕ to¸n cô thÓ kh¸c. - Ghi ®¬n ®−îc thùc hiÖn trong nh÷ng tr−êng hîp sau: + Ghi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vμo c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n chi tiÕt nh»m cô thÓ ho¸ sè liÖu ®· ghi ë tμi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp. http://www.ebook.edu.vn 32
+ Ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vμo tμi kho¶n ngoμi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. 2. Ghi kÐp (cßn gäi lμ ghi theo quan hÖ ®èi øng) 2.1. Kh¸i niÖm Ghi sæ kÐp lμ mét ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vμo c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n cã liªn quan theo ®óng mèi quan hÖ kh¸ch quan cña c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n. Mçi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu mang mét néi dung kinh tÕ nhÊt ®Þnh vμ bao giê còng liªn quan ®Õn Ýt nhÊt 2 ®èi t−îng kÕ to¸n kh¸c nhau, mçi ®èi t−îng kÕ to¸n ®−îc theo dâi mét tμi kho¶n riªng biÖt. V× vËy khi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh th× ph¶i ghi vμo Ýt nhÊt 2 tμi kho¶n kÕ to¸n kh¸c nhau cã liªn quan. ThÝ dô: LÊy mét sè nghiÖp vô kinh tÕ bÊt kú ®Ó nghiªn cøu. * NghiÖp vô 1: Doanh nghiÖp rót TGNH vÒ nhËp quü tiÒn mÆt 10.000.000®. NghiÖp vô nμy liªn quan ®Õn 2 ®èi t−îng kÕ to¸n: tiÒn mÆt vμ tiÒn göi ng©n hμng nªn ®−îc ph¶n ¸nh vμo 2 tμi kho¶n kÕ to¸n: TK 111; TK 112. - TiÒn mÆt t¨ng c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n tμi s¶n -> ghi bªn Nî - TGNH gi¶m c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n tμi s¶n -> ghi bªn Cã ViÖc x¸c ®Þnh nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ghi vμo bªn Nî - bªn Cã cña c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n liªn quan gäi lμ ®Þnh kho¶n kÕ to¸n. NghiÖp vô (1) kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK ''111'' 10.000.000® Cã TK ''112''10.000.000® C¨n cø vμo ®Þnh kho¶n trªn ta ghi vμo s¬ ®å tμi kho¶n sau: TK''112'' TK ''111'' SD: xxx SD: xxx 10.000.000 (1) 10.000.000 * NghiÖp vô 2: Doanh nghiÖp vay ng¾n h¹n ng©n hμng 30.000.000® tr¶ nî cho ng−êi b¸n. - NghiÖp vô nμy liªn quan ®Õn 2 ®èi t−îng kÕ to¸n: vay ng¾n h¹n vμ ph¶i tr¶ ng−êi b¸n, nªn ®−îc ghi vμo 2 tμi kho¶n: TK 311 vμTK 331. Doanh nghiÖp vay ng¾n h¹n lμm cho nî vay t¨ng, tr¶ nî ng−êi b¸n lμm kho¶n nî ph¶i tr¶ ng−êi b¸n gi¶m. - TiÒn vay ng¾n h¹n t¨ng c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n nguån vèn -> ghi bªn Cã - Ph¶i tr¶ ng−êi b¸n gi¶m c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n nguån vèn -> ghi bªn Nî. NghiÖp vô (2) kÕ to¸n ®Þnh kho¶n. Nî TK 331: 30.000.000® Cã TK 311: 30.000.000® Tõ ®Þnh kho¶n trªn ta ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n cã liªn quan. http://www.ebook.edu.vn 33
TK 311 TK 331 SD: xxx SD: xxx 30.000.000 2 30.000.000 * NghiÖp vô 3: Doanh nghiÖp vay ng¾n h¹n ®Ó mua nguyªn vËt liÖu: 20.000.000® vμ nhËp quü tiÒn mÆt 10.000.000® - NghiÖp vô nμy liªn quan ®Õn 3 ®èi t−îng kÕ to¸n: vay ng¾n h¹n, nguyªn liÖu vËt liÖu, tiÒn mÆt. Nªn ®−îc ghi vμo 3 tμi kho¶n: TK 311,TK 152, TK111. - Vay ng¾n h¹n t¨ng c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n nguån vèn -> ghi bªn Cã. - Nguyªn liÖu vËt liÖu t¨ng c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n tμi s¶n -> ghi bªn Nî. - TiÒn mÆt t¨ng c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n tμi s¶n -> ghi bªn Nî. NghiÖp vô (3) kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK ''111'' 10.000.000® Nî TK ''152'' 20.000.000® Cã TK ''311'' 30.000.000® Tõ ®Þnh kho¶n trªn ta ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n liªn quan. TK 311 TK 111 SD: xxx SD: xxx 10.000.000 30.000.000 (3) TK 152 SD: xxx 20.000.000 * NghiÖp vô 4: Doanh nghiÖp chuyÓn tiÒn göi ng©n hμng nép thuÕ cho Nhμ n−íc: 30.000.000® vμ tr¶ nî ng−êi b¸n 20.000.000®. NghiÖp vô nμy liªn quan ®Õn 3 ®èi t−îng kÕ to¸n - TiÒn göi ng©n hμng - ThuÕ vμ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhμ n−íc - Ph¶i tr¶ ng−êi b¸n Nªn ®−îc ghi vμo 3 tμi kho¶n: TK 112,TK 333, TK331. - TGNH gi¶m c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n tμi s¶n -> ghi bªn Cã. - ThuÕ vμ c¸c kho¶n ph¶i nép cho Nhμ n−íc gi¶m c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n nguån vèn -> ghi bªn Nî. - Ph¶i tr¶ ng−êi b¸n gi¶m c¨n cø vμo kÕt cÊu cña tμi kho¶n nguån vèn-> ghi bªn Nî. NghiÖp vô 4 kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 333: 30.000.000® Nî TK 331: 20.000.000® Cã TK 112: 50.000.000® Tõ ®Þnh kho¶n trªn ta ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n http://www.ebook.edu.vn 34
TK 112 TK 333 SD: xxx SD:xxx 30.000.000 50.000.000 (4) TK 331 SD: xxx 20.000.000 2.2. §Þnh kho¶n, chuyÓn kho¶n kÕ to¸n 2.2.1. Kh¸i niÖm ®Þnh kho¶n kÕ to¸n ViÖc x¸c ®Þnh ghi Nî tμi kho¶n nμy, ghi Cã tμi kho¶n kia gäi lμ ®Þnh kho¶n kÕ to¸n. §Ó ®Þnh kho¶n kÕ to¸n ®óng tr−íc hÕt ng−êi c¸n bé kÕ to¸n cÇn ph¶i: - X¸c ®Þnh ®óng c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n cã liªn quan trong 1 nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. - X¸c ®Þnh ®óng TK ghi Nî, TK ghi Cã - X¸c ®Þnh ®óng sè tiÒn ghi bªn Nî, bªn Cã c¸c tμi kho¶n. 2.2.2. C¸c lo¹i ®Þnh kho¶n: Cã 2 lo¹i ®Þnh kho¶n kÕ to¸n * §Þnh kho¶n gi¶n ®¬n: lμ ®Þnh kho¶n chØ liªn quan ®Õn 2 tμi kho¶n kÕ to¸n, mét tμi kho¶n ghi Nî vμ mét tμi kho¶n ghi Cã víi sè tiÒn b»ng nhau nh− nghiÖp vô (1),(2) trong thÝ dô trªn. * §Þnh kho¶n phøc t¹p: lμ ®Þnh kho¶n liªn quan ®Õn Ýt nhÊt 3 tμi kho¶n kÕ to¸n trë lªn.Trong ®ã c¸c tμi kho¶n ghi bªn Nî vμ c¸c tμi kho¶n ghi bªn Cã víi tæng sè tiÒn b»ng nhau nh− nghiÖp vô (3), (4) trong thÝ dô trªn. 2.2.3. KÕt chuyÓn : KÕt chuyÓn lμ chuyÓn sè tiÒn tõ tμi kho¶n nμy sang tμi kho¶n kh¸c . - Trong qu¸ tr×nh SXKD ®Ó tÝnh gi¸ thμnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm ta th−êng ph¶i kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp hay chi phÝ s¶n xuÊt chung vμo tμi kho¶n chi phÝ SXKD dë dang hay tμi kho¶n gi¸ thμnh s¶n xuÊt. Muèn vËy kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 154 (631) Cã TK 621 Cã TK 622 Cã TK 627 - §Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ta th−êng ph¶i kÕt chuyÓn chi phÝ vμ kÕt chuyÓn doanh thu. Muèn vËy kÕ to¸n ghi kÕt chuyÓn chi phÝ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 911 Cã TK 632 Cã TK 641 Cã TK 642 KÕt chuyÓn doanh thu Nî TK 511 Cã TK 911 http://www.ebook.edu.vn 35
- Nh− vËy mäi bót to¸n kÕt chuyÓn ®Òu ph¶i ghi sæ kÐp . 2.3. Nguyªn t¾c ghi sæ kÐp + Mçi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh Ýt nhÊt ph¶i ghi vμo 2 tμi kho¶n kÕ to¸n kh¸c nhau cã liªn quan. S¬ ®å mèi quan hÖ gi÷a c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh: TK tμi s¶n A TK nguån vèn N TK nguån vèn M (IV) TK tμi s¶n B (II) (I) (III) + Khi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh th× ®Þnh kho¶n kÕ to¸n ®−îc h×nh thμnh. Nî TK Nî TK Nî TK Nî TK Cã TK Nî TK Cã TK Nî TK Cã TK CãTK Cã TK Cã TK Kh«ng khuyÕn khÝch ghi nhiÒu Nî, nhiÒu Cã trong 1 ®Þnh kho¶n kÕ to¸n. + Mçi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh tæng sè tiÒn ghi Nî - Cã cña c¸c tμi kho¶n ®èi øng bao giê còng b»ng nhau. 2.4. T¸c dông cña ph−¬ng ph¸p ghi sæ kÐp - Th«ng qua quan hÖ ®èi øng gi÷a c¸c tμi kho¶n ta cã thÓ thÊy ®−îc nguyªn nh©n t¨ng, gi¶m cña c¸c ®èi t−îng kÕ to¸n tõ ®ã gióp cho c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. - KiÓm tra viÖc ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vμo c¸c tμi kho¶n cã chÝnh x¸c hay kh«ng. TÝnh chÊt c©n ®èi vÒ sè tiÒn ë hai bªn Nî - Cã trong tõng bót to¸n lμm c¬ së cho viÖc kiÓm tra tæng sè ph¸t sinh cña c¸c tμi kho¶n trong tõng kú nhÊt ®Þnh theo nguyªn t¾c: Tæng sè ph¸t sinh bªn Nî cña c¸c tμi kho¶n nhÊt thiÕt ph¶i b»ng tæng sè ph¸t sinh bªn Cã cña c¸c tμi kho¶n. 3. KÕ to¸n tæng hîp vμ kÕ to¸n chi tiÕt 3.1. Kh¸i niÖm 3.1.1. KÕ to¸n tæng hîp: lμ thu thËp, xö lý, ghi chÐp vμ cung cÊp th«ng tin tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ tμi chÝnh cña ®¬n vÞ . KÕ to¸n tæng hîp sö dông ®¬n vÞ tiÒn tÖ ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh tμi s¶n, nguån h×nh thμnh tμi s¶n, t×nh h×nh vμ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ, tμi chÝnh cña ®¬n vÞ. http://www.ebook.edu.vn 36
KÕ to¸n tæng hîp ph¶n ¸nh, gi¸m ®èc mét c¸ch tæng qu¸t tõng ®èi t−îng kÕ to¸n cô thÓ. Trong khi ®ã do yªu cÇu qu¶n lý, nhiÒu tr−êng hîp cÇn ph¶i cã sè liÖu chi tiÕt h¬n, nh− nguyªn vËt liÖu cÇn biÕt: vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu...h¬n n÷a cÇn ph¶i biÕt qui c¸ch, tªn gäi, sè l−îng, gi¸ c¶... nh− vËy râ rμng ®Ó cã tμi liÖu chi tiÕt ph¶n ¸nh nh÷ng mÆt trªn nh»m phôc vô yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ ta cÇn ph¶i kÕ to¸n chi tiÕt. 3.1.2. KÕ to¸n chi tiÕt: lμ thu thËp, xö lý, ghi chÐp vμ cung cÊp th«ng tin chi tiÕt b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ, ®¬n vÞ hiÖn vËt vμ thêi gian lao ®éng theo tõng ®èi t−îng kÕ to¸n cô thÓ trong ®¬n vÞ. KÕ to¸n chi tiªt nh»m minh ho¹ cho kÕ to¸n tæng hîp. Sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt ph¶i khíp ®óng víi sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp trong mét kú kÕ to¸n. KÕ to¸n chi tiÕt ®ù¬c sö dông tμi kho¶n cÊp 2 vμ sæ chi tiÕt * Tμi kho¶n cÊp 2: lμ h×nh thøc kÕ to¸n chi tiÕt sè tiÒn ®· ®−îc ph¶n ¸nh trªn tμi kho¶n cÊp 1, tμi kho¶n cÊp 2 cã 4 ch÷ sè: ThÝ dô: Tμi kho¶n 211 cã 6 tμi kho¶n cÊp 2 2112: Nhμ cöa, vËt kiÕn tróc 2113: M¸y mãc thiÕt bÞ 2114: Ph−¬ng tiÖn vËn t¶i 2115: ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý 2116: C©y l©u n¨m, sóc vËt lμm viÖc vμ cho s¶n phÈm 2118: TSC§ kh¸c * Sæ chi tiÕt: lμ h×nh thøc kÕ to¸n chi tiÕt sè liÖu ®· ®−îc ph¶n ¸nh trªn tμi kho¶n cÊp 1 hoÆc cÊp 2 ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ. Nhμ n−íc kh«ng qui ®Þnh thèng nhÊt sæ chi tiÕt mμ tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña doanh nghiÖp ®Ó më sæ cho phï hîp. ViÖc ph¶n ¸nh vμo sæ chi tiÕt ph¶i ®−îc tiÕn hμnh ®ång thêi víi viÖc ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n cÊp 1, cÊp 2. 3.2. M«Ý quan hÖ gi÷a kÕ to¸n tæng hîp vμ kÕ to¸n chi tiÕt - KÕ to¸n tæng hîp vμ kÕ to¸n chi tiÕt ph¶i ®−îc tiÕn hμnh ®ång thêi. §èi víi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cÇn kÕ to¸n chi tiÕt th× bªn c¹nh viÖc ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n cÊp 1, kÕ to¸n ph¶i tæ chøc ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n cÊp 2, sæ chi tiÕt cã liªn quan. - KÕ to¸n tæng hîp vμ kÕ to¸n chi tiÕt cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, mèi quan hÖ nμy biÓu hiÖn cô thÓ nh− sau: + Tæng sè d−, tæng sè ph¸t sinh t¨ng, tæng sè ph¸t sinh gi¶m cña c¸c tμi kho¶n cÊp 2 thuéc mét tμi kho¶n cÊp 1 nμo ®ã th× lu«n lu«n b»ng sè d−, sè ph¸t sinh t¨ng, sè ph¸t sinh gi¶m cña chÝnh tμi kho¶n cÊp 1 ®ã. + Tæng sè d−, tæng sè ph¸t sinh t¨ng, tæng sè ph¸t sinh gi¶m cña c¸c sæ chi tiÕt thuéc 1 tμi kho¶n cÊp 1, cÊp 2 nμo ®ã th× lu«n lu«n b»ng sè d−, sè ph¸t sinh t¨ng, sè ph¸t sinh gi¶m cña chÝnh tμi kho¶n cÊp 1, cÊp 2 ®ã. ThÝ dô: T¹i doanh nghiÖp A cã t×nh h×nh nguyªn vËt liÖu chÝnh t¹i th¸ng 01/N nh− sau: a. Tån ®Çu kú: - VËt liÖu chÝnh(A): 1.000 kg x 5.000®/kg = 5.000.000® - VËt liÖu phô (B): 500 kg x 1.000®/kg = 500.000® b. Mua vμo trong kú: - Ngμy 08/01 mua vËt liÖu chÝnh (A): 4.000kg x 5.000® = 20.000.000® ch−a tr¶ tiÒn ng−êi b¸n M. http://www.ebook.edu.vn 37
- Ngμy 12/01 mua vËt liÖu phô (B) : 1.500kg x1.000®/kg = 1.500.000® tr¶ b»ng tiÒn mÆt. c. XuÊt ra sö dông trong kú: - Ngμy 16/01 xuÊt vËt liÖu chÝnh (A) dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm: 4.500 kg x 5.000 = 22.500.000® - Ngμy 20/01 xuÊt vËt liÖu phô(B) dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm: 1.700 kg x 1.000 = 1.700.000® T×nh h×nh trªn ®−îc ®Þnh kho¶n vμ ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n cÊp 1, tμi kho¶n cÊp 2 vμ sæ chi tiÕt nh− sau: * §Þnh kho¶n: 1. Nî TK 152(1521) 20.000.000® Cã TK331 20.000.000® 2. Nî TK 152(1522) 1.500.000® Cã TK 111 1.500.000® 3. Nî TK 621 22.500.000® Cã TK 152(1521) 22.500.000® 4. Nî TK 621 1.700.000® Cã TK 151(1522) 1.700.000® Tõ t×nh h×nh trªn ta ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n cÊp mét: 152 vμ c¸c tμi kho¶n cÊp hai 1521 vËt liÖu chÝnh, 1522 vËt liÖu phô nh− sau: §¬n vÞ tÝnh 1.000® TK 152 SD:5.500 (1) 20.000 22.500 (3) (2) 1.500 1.700 (4) Céng 21.500 24.200 SD: 2.800 TK 1521 TK 1522 SD: 5.000 SD: 500 22.500 (3) 1.700 (4) (1) 20.000 (2) 1.500 20.000 22.500 1.500 1.700 SD: 2.500 SD: 300 http://www.ebook.edu.vn 38
* Ghi vμo sæ chi tiÕt: Sæ chi tiÕt vËt liÖu Tªn vËt liÖu: VËt liÖu chÝnh A Nh·n hiÖu qui c¸ch ... §vt: kg,1.000® Chøng tõ §¬n NhËp XuÊt Tån ghi DiÔn gi¶i gi¸ chó Sè Ngμy L−îng TiÒn L−îng TiÒn L−îng TiÒn Sè d− đÇu th¸ng 1000 5 5000 4.000 20.000 5 5.000 25.000 Mua vμo 22.500 4.500 5 500 2.500 XuÊt ra Céng sè ph¸t sinh 4.000 20.000 4.500 22.500 X X Sè d− cuèi th¸ng 500 2.500 Sæ chi tiÕt vËt liÖu Tªn vËt liÖu: VËt liÖu phô B Nh·n hiÖu qui c¸ch... §VT: kg, 1.000® Chøng tõ §¬n NhËp XuÊt Tån ghi DiÔn gi¶i gi¸ chó Sè Ngμy L−¬ng TiÒn L−¬ng TiÒn L−¬ng TiÒn 500 500 Sè d− ®Çu th¸ng 1 1.500 1.500 Mua vμo 1 2000 2000 1.700 1.700 XuÊt ra 1 300 300 ... Céng sè ph¸t sinh 1.500 1.500 1.700 1.700 x x Sè d− cuèi kú 300 300 VI. ®èi chiÕu kiÓm tra ghi chÐp trªn tμi kho¶n KiÓm tra sè liÖu trªn tμi kho¶n lμ mét yªu cÇu tÊt yÕu cña c«ng t¸c kÕ to¸n. Trong qu¸ tr×nh ghi chÐp hμng ngμy kÕ to¸n ph¶i kiÓm tra, ®èi chiÕu gi÷a sè liÖu trªn sæ chi tiÕt víi sè liÖu trªn sæ tæng hîp, gi÷a chøng tõ víi sæ kÕ to¸n nh»m ®¶m b¶o cho viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®−îc chÝnh x¸c, tuy nhiªn viÖc sai sãt x¶y ra trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n, ghi chÐp lμ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái v× khèi l−îng ghi chÐp cña kÕ to¸n rÊt lín. Do ®ã lóc cuèi kú, tr−íc khi tæng kÕt t×nh h×nh SXKD trong kú, kÕ to¸n cÇn ph¶i kiÓm tra l¹i toμn bé sè liÖu ghi chÐp trong sæ kÕ to¸n nh»m ®¶m b¶o ®é tin cËy cña chØ tiªu kinh tÕ ®−îc ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o tμi chÝnh. Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra th−êng dïng lμ lËp b¶ng c©n ®èi tμi kho¶n (b¶ng c©n ®èi sè d− vμ sè ph¸t sinh), b¶ng ®èi chiÕu sè ph¸t sinh kiÓu bμn cê, b¶ng chi tiÕt sè ph¸t sinh. 1. B¶ng c©n ®èi tμi kho¶n 1.1. Néi dung vμ kÕt cÊu cña b¶ng B¶ng c©n ®èi tμi kho¶n lμ mét b¶ng kª dïng ®Ó kiÓm tra sè liÖu kÕ to¸n ®· ®−îc ghi trªn tÊt c¶ c¸c tμi kho¶n cÊp 1. B¶ng c©n ®èi tμi kho¶n ®−îc x©y dùng trªn 2 c¬ së: - Tæng céng sè d− bªn Nî ®Çu vμ cuèi kú cña c¸c tμi kho¶n b»ng tæng céng sè d− bªn Cã ®Çu vμ cuèi kú cña c¸c tμi kho¶n. - Tæng sè ph¸t sinh bªn Nî cña tÊt c¶ c¸c tμi kho¶n b»ng tæng sè ph¸t sinh bªn Cã cña tÊt c¶ c¸c tμi kho¶n. KÕt cÊu cña b¶ng c©n ®èi tμi kho¶n nh− sau: http://www.ebook.edu.vn 39
Sè hiÖu Tªn tμi Sè d− ®Çu kú Sè ph¸t sinh trong kú Sè d− cuèi kú TK kho¶n Nî Cã Nî Cã Nî Cã 111 112 ... ... ... Tæng céng xxx xxx yyy yyy zzz zzz 1.2. Ph−¬ng ph¸p lËp b¶ng - Cét sè hiÖu tμi kho¶n: ghi sè hiÖu tμi kho¶n tõ nhá ®Õn lín, kh«ng ph©n biÖt tμi kho¶n ®ã cã sè d− ®Çu kú, cuèi kú hay kh«ng hoÆc trong kú cã sè ph¸t sinh hay kh«ng. - Cét tªn tμi kho¶n: dïng ®Ó ph¶n ¸nh néi dung c¬ b¶n cña tμi kho¶n t−¬ng øng víi cét sè hiÖu tμi kho¶n. - Cét sè d− ®Çu kú: sè liÖu ghi vμo cét nμy ®−îc lÊy tõ sè d− cuèi kú cña kú tr−íc. Tμi kho¶n nμo cã sè d− bªn Nî th× ghi vμo cét Nî, sè d− bªn Cã th× ghi vμo cét Cã. - Cét sè ph¸t sinh trong kú: lÊy dßng céng sè ph¸t sinh trong kú ( bªn Nî, bªn Cã) cña tÊt c¶ c¸c tμi kho¶n trong sæ c¸i tμi kho¶n cÊp 1 ®Ó ghi vμo cét nμy theo tõng dßng t−¬ng øng víi tõng tμi kho¶n. Céng sè ph¸t sinh bªn Nî th× ghi vμo cét Nî, céng sè ph¸t sinh bªn Cã th× ghi vμo cét Cã. - Cét sè d− cuèi kú: c¨n cø vμo sè d− cuèi kú cña c¸c tμi kho¶n ghi vμo cét nμy, tμi kho¶n nμo cã sè d− bªn Nî th× ghi vμo cét Nî, tμi kho¶n nμo cã sè d− bªn Cã th× ghi cét Cã. Cuèi cïng tÝnh ra sè tæng céng cña tõng cét ®Ó xem xÐt gi÷a bªn Nî vμ bªn Cã cña tõng cét. Sè d− ®Çu kú, sè ph¸t sinh trong kú, sè d− cuèi kú cã b»ng nhau kh«ng? Do tÝnh c©n ®èi gi÷a tμi s¶n vμ nguån vèn, do nguyªn t¾c ghi sæ kÐp: (ghi Nî ph¶i ghi Cã, sè tiÒn Nî-Cã b»ng nhau) nªn sè tæng céng cña b¶ng c©n ®èi tμi kho¶n ph¶i b»ng nhau t−¬ng øng tõng cét. Sè d− Nî ®Çu kú = Sè d− Cã ®Çu kú. Sè ph¸t sinh Nî trong kú = Sè ph¸t sinh Cã trong kú. Sè d− Nî cuèi kú = Sè d− Cã cuèi kú. 1.3. T¸c dông cña b¶ng - KiÓm tra c«ng viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n. - Cung cÊp tμi liÖu ®Ó lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. - Cung cÊp tμi liÖu cho viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. ThÝ dô: I. Sè d− c¸c tμi kho¶n kÕ to¸n ngμy 1/1/N t¹i doanh nghiÖp A nh− sau: §vt: 1.000® TK 111 1.000 TK 154 1.000 TK 112 2.000 TK 211 10.000.000 TK 152 5.000 TK 311 5.000 TK 131 3.000 TK 411 10.000.000 TK 331 4.000 TK 338 2.000 http://www.ebook.edu.vn 40