Mô hình trồng cây thanh long ruột đỏ tại xã Diễn Phú, huyện Diễn Châu

HOẠT ĐỘNG KH-CN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> tại xã Diễn Phú, huyện Diễn Châu<br /> MÔ HìNH TRồNG CÂy THANH LONG RuỘT Đỏ<br /> <br /> <br /> n Phan Xuân Vinh<br /> UBND huyện Diễn Châu<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ nhỏ, không tròn đều...) và đặc biệt là chất lượng kém,<br /> Cây thanh long (Hylocereus spp.) nói thường chua và không có mùi vị đặc trưng. Vì vậy, việc<br /> chung và thanh long ruột đỏ nói riêng là loại phát triển mở rộng diện tích sản xuất cây thanh long theo<br /> cây dễ trồng, dễ tiêu thụ, cho năng suất và giá quy mô tập trung, áp dụng quy trình kỹ thuật để sản xuất<br /> trị kinh tế cao (sau 3 năm trồng cho lãi trung cho năng suất cao, chất lượng tốt và nâng cao thu nhập<br /> bình trên 200 triệu đồng/ha). Chính vì vậy, cây cho người dân, đặc biệt là những nơi còn khá khó khăn,<br /> thanh long đang được mở rộng diện tích trồng có tài nguyên đất và nguồn lực lao động nhưng chưa phát<br /> ở nhiều tỉnh, thành trong nước. triển như xã Diễn Phú là rất cần thiết. Hơn nữa, việc xây<br /> Ở Nghệ An, trong những năm gần đây, dựng mô hình sản xuất cây thanh long ruột đỏ còn góp<br /> thanh long ruột đỏ đã được trồng ở một số địa phần giúp chính quyền và người dân nơi đây có thêm<br /> phương như Diễn Châu, Con Cuông, Nghi định hướng và lựa chọn để chuyển đổi cơ cấu cây trồng,<br /> Lộc, Thanh Chương, Quỳ Châu… Riêng ở nâng cao hiệu quả trên một đơn vị sản xuất. Xuất phát<br /> huyện Diễn Châu nói chung và xã Diễn Phú từ nhu cầu thực tiễn, dự án “Ứng dụng tiến bộ KH&CN<br /> nói riêng, người dân đã mua giống ở một số xây dựng mô hình trồng cây thanh long ruột đỏ (Hylo-<br /> nơi về trồng trong vườn nhà chủ yếu làm cảnh cereus Polyrhzus) tại xã Diễn Phú, huyện Diễn Châu”<br /> và phục vụ nhu cầu tại chỗ. Tuy nhiên, hình đã được triển khai thực hiện.<br /> thức trồng nhỏ lẻ, manh mún này chưa tạo II. KẾT QUẢ THỰC HIỆN<br /> được sản phẩm hàng hóa cung ứng cho thị 1. Kết quả điều tra, khảo sát, lựa chọn địa điểm,<br /> trường và mang lại hiệu quả kinh tế. Mặt khác, hộ tham gia xây dựng mô hình<br /> việc trồng mang tính tự phát, không tuân thủ Ban quản lý dự án đã khảo sát, đánh giá kỹ lưỡng tất<br /> các quy trình kỹ thuật nên năng suất thanh cả các yếu tố liên quan đến việc triển khai dự án tại mô<br /> long đạt rất thấp, hình thức mẫu mã kém (quả hình về con người, điều kiện khí hậu, đất đai, nguồn<br /> <br /> <br /> SỐ 12/2017<br /> Tạp chí<br /> [17]<br /> KH-CN Nghệ An<br /> HOẠT ĐỘNG KH-CN<br /> <br /> nước tưới tiêu, tập quán canh tác..., từ đó, đã lựa chọn trong tháng lên đến 40,70C, lượng mưa đạt<br /> xóm 12, xã Diễn Phú làm địa điểm để xây dựng mô hình. 119,8mm nhưng lượng bốc hơi (181,0mm) cao<br /> Qui mô diện tích của mô hình là 2,5 ha. hơn nhiều so với lượng mưa trong tháng, độ<br /> Qua 2 đợt tổ chức họp dân lấy ý kiến vào tháng 3 năm ẩm không khí trung bình 72%, trong điều kiện<br /> 2014, dự án đã lựa chọn được 4 hộ dân tham gia xây nóng và khô đã làm giảm đáng kể khả năng bật<br /> dựng mô hình. Đây là những hộ liền vùng có diện tích mầm của hom giống.<br /> lớn, tiếp giáp với mương tưới tiêu nước của hồ Xuân Trong quá trình trồng mới, những hom bị<br /> Dương nên thuận lợi cho quá trình tưới, tiêu nước chăm chết đã được trồng thay thế bằng hom giống<br /> sóc cây thanh long ruột đỏ. dự trữ để đảm bảo mật độ trồng 4 hom<br /> 2. Kết quả đào tạo tập huấn, chuyển giao quy giống/trụ.<br /> trình kỹ thuật trồng cây thanh long ruột đỏ Thời gian sinh trưởng từ trồng đến khi bật<br /> Trong thời gian thực hiện dự án, đơn vị chủ trì đã tổ mầm của hom giống sau trồng là 15 ngày khi<br /> chức đào tạo và tiếp nhận các quy trình kỹ thuật trồng trồng hom vào tháng 8. Trong thời vụ trồng<br /> cây thanh long ruột đỏ từ đơn vị chuyển giao Viện này, khả năng vươn cao của hom nhanh, chỉ<br /> Nghiên cứu rau quả Việt Nam. Qua 4 đợt tập huấn, đơn sau 68 ngày hom giống đã vươn cao tới đỉnh<br /> vị chủ trì, các thành viên dự án và các hộ dân thực hiện trụ, sau trồng hơn 8 tháng (245 ngày), các hom<br /> mô hình đã nắm vững các kỹ thuật quan trọng trên cây giống đã bắt đầu cho hoa bói.<br /> thanh long, từ đó áp dụng vào mô hình sản xuất. Trồng hom giống vào tháng 5, thời gian bật<br /> 3. Kết quả xây dựng mô hình trồng cây thanh long chồi, vươn cao đến đỉnh trụ kéo dài hơn so với<br /> ruột đỏ trồng vào tháng 8 là do trong tháng 6 ở Nghệ<br /> 3.1. Điều kiện khí hậu phù hợp để trồng cây thanh An khí hậu thời tiết thường rơi vào các tháng<br /> long ruột đỏ tại xã Diễn Phú có gió Lào và nắng nóng nhất trong năm. Thời<br /> Nhóm thực hiện đã thu thập số liệu khí tượng trong gian từ khi trồng đến khi cây ra hoa bói dài<br /> thời gian thực hiện mô hình trồng cây thanh long ruột hơn (sau trồng 296 ngày, một số hom giống đã<br /> đỏ tại xã Diễn Phú (Nguồn từ Đài khí tượng thủy văn bắt đầu ra hoa) so với trồng hom giống vào<br /> Bắc Trung Bộ - Trạm Vinh, từ tháng 8 /2014 đến tháng tháng 8.<br /> 8/2017). Dựa vào yêu cầu sinh thái của cây thanh long Như vậy, với điều kiện khí hậu ở Nghệ An,<br /> và điều kiện khí hậu tại Nghệ An (trạm Vinh) cho thấy thời vụ trồng cây thanh long ruột đỏ Long<br /> cây thanh long khá phù hợp với điều kiện khí hậu tại Định 1 thích hợp vào tháng 8, hom giống có tỉ<br /> Nghệ An. Thời gian ra hoa tạo quả của cây thanh long lệ sống cao và tốc độ sinh trưởng nhanh.<br /> trong điều kiện khí hậu của Nghệ An tập trung từ tháng Về đặc điểm hình thái cành (đốt), giống<br /> 3 đến tháng 10, trong đó các tháng có số giờ nắng cao, thanh long ruột đỏ Long Định 1 có 6<br /> thời gian chiếu sáng dài, lượng mưa phân bố đều (tháng đốt/cành, chiều dài đốt dao động trong<br /> 4, 5, 6, 7, 8) thuận lợi cho sự ra hoa tạo quả của cây thanh khoảng 56,1÷61,5cm, đường kính thân trong<br /> long. Từ cuối tháng 8 đến tháng 10 thường gặp mưa lớn khoảng 5,5÷6,7cm. Khoảng cách giữa các<br /> làm giảm khả năng ra hoa đậu quả của cây thanh long. núm gai thể hiện mật độ các núm gai trên<br /> 3.2. Khả năng sinh trưởng của giống thanh long cành, là một trong những yếu tố quyết định<br /> ruột đỏ Long Định 1 tại xã Diễn Phú đến số lượng hoa xuất hiện trên cành. Khoảng<br /> Theo dõi ảnh hưởng của thời vụ gieo trồng đến tỉ lệ cách giữa hai núm gai của giống Long Định<br /> sống của hom giống và thời gian sinh trưởng của thanh 1 trong khoảng 5,6÷6,2cm. Trên các núm gai<br /> long qua các giai đoạn, kết quả cho thấy: Tỉ lệ sống của xuất hiện nhiều gai nhỏ màu nâu xám, số<br /> hom giống tại 2 thời vụ gieo trồng có sự khác nhau. lượng gai xuất hiện trên các núm gai từ 5,4÷<br /> Trồng hom giống vào tháng 8 dương lịch cho tỉ lệ sống 6,2 gai. Chiều dài cành của đợt lộc thứ nhất<br /> (tỉ lệ hom bật chồi đạt > 90%) cao hơn hẳn so với trồng với giống thanh long Long Định 1 trong<br /> vào tháng 5, do điều kiện thời tiết lúc trồng là khác nhau. khoảng 101,0 ÷107,2cm.<br /> Tháng 8/2014 có nhiệt độ trung bình là 29,70C, lượng 3.3. Khả năng chống chịu sâu bệnh của<br /> mưa là 164,4mm và lượng bốc hơi 143mm, độ ẩm không giống thanh long ruột đỏ Long Định 1 tại xã<br /> khí trung bình 76% nên thuận lợi cho hom giống bật Diễn Phú<br /> mầm nhanh. Trong khi trồng vào tháng 5/2015 có nhiệt Qua theo dõi, thành phần côn trùng gây hại<br /> độ trung bình tháng cao hơn (31,50C), nhiệt độ tối cao giống thanh long ruột đỏ Long Định 1 ở các<br /> <br /> SỐ 12/2017<br /> Tạp chí<br /> [18]<br /> KH-CN Nghệ An<br />  HOẠT ĐỘNG KH-CN<br /> <br /> mô hình trên địa bàn xã Diễn Phú gồm ốc Bệnh thán thư và rỉ sắt xuất hiện chủ yếu trong điều<br /> sên, kiến riện đỏ, sâu khoang, bọ xít, ruồi đục kiện mưa nhiều, ẩm độ cao. Bệnh thán thư gây hại cả<br /> quả và chuột. Trong đó, kiến riện đỏ và chuột trên cành và ở bộ phận hoa, quả. Tại các mô hình trồng<br /> là các đối tượng gây hại phổ biến chủ yếu trên thanh long ruột đỏ của dự án, một số cây giống bị bệnh<br /> quả; ốc sên và sâu khoang xuất hiện ở mức do nguồn bệnh tồn tại trong hom giống, từ đó ảnh<br /> độ nhẹ đến trung bình, chủ yếu gây hại phần hưởng đến khả năng sinh trưởng và năng suất thanh<br /> đỉnh sinh trưởng của cành thanh long; ruồi long của vườn.<br /> đục quả xuất hiện trên ruộng mô hình ở mức Tại các mô hình, các hộ dân thường xuyên vệ sinh<br /> rất ít phổ biến. đồng ruộng, tạo điều kiện thông thoáng cho vườn thanh<br /> Trong quá trình quản lý và thực hiện mô long sinh trưởng, đồng thời chú trọng việc sử dụng<br /> hình, các hộ dân đã áp dụng các biện pháp phân chuồng hoai mục để bón kết hợp với bón vôi vào<br /> chăm sóc đã được tập huấn và áp dụng một số gốc cây trước và sau mùa mưa nhằm hạn chế lây lan<br /> biện pháp quản lý dịch hại trên cây thanh long. bệnh. Ngoài ra, biện pháp hóa học cũng đã được sử<br /> Áp dụng biện pháp canh tác như vệ sinh đồng dụng trên cây thanh long của các mô hình vào thời kỳ<br /> ruộng, gom các tàn dư, cắt cỏ dại, diệt ốc sên trước trổ hoa và khi hình thành quả nhỏ như Bavistin<br /> bằng thủ công. Đối với kiến và chuột gây hại 500FL; Plant 50WP pha 15-20g/8 lít. Việc sử dụng<br /> ở mức phổ biến, các hộ dân đã được hướng thuốc hóa học luôn được chú ý để đảm bảo thời gian<br /> dẫn sử dụng biện pháp hóa học để phòng trừ, cách ly cho sản phẩm, đồng thời an toàn với người sử<br /> đối với kiến riện đỏ sử dụng Basudin 10H rải dụng và môi trường.<br /> quanh gốc cây, dùng supracide phun xịt trên 3.4. Khả năng ra hoa của giống thanh long Long<br /> cành tại các vùng bị gây hại. Định 1 tại Diễn Phú<br /> Về thành phần bệnh gây hại, bệnh thán thư Các giống thanh long ruột đỏ nói chung phản ứng<br /> xuất hiện ở mức phổ biến; bệnh thối bẹ và rỉ trung bình với ánh sáng ngày dài, thời điểm xuất hiện<br /> sắt ở mức xuất hiện ít phổ biến; bệnh thối đầu nụ và kết thúc nở hoa diễn ra kéo dài hơn so với giống<br /> cành xuất hiện ở mức rất ít phổ biến. Ở tất cả thanh long ruột trắng (Nguyễn Quốc Hùng và Nguyễn<br /> các ruộng trồng giống Long Định 1 chưa xuất Thị Thu Hương, 2015). Kết quả theo dõi thời gian ra<br /> hiện bệnh hại nguy hiểm là bệnh đốm nâu hoa của giống thanh long Long Định 1 tại các mô hình<br /> (Gloeosporium agaves). khảo nghiệm thể hiện ở bảng 1.<br /> Bảng 1. Thời gian ra hoa của giống thanh long Long Định 1<br /> <br /> Thời điểm bắt đầu Thời điểm kết thúc Số đợt hoa/năm<br /> Mô hình<br /> xuất hiện nụ hàng năm nở hoa hàng năm (đợt)<br /> <br /> MH1 (trồng 8/2014) 29/3-3/4 12/15/10 7<br /> MH2 (trồng 5/2015) 27/3-4/4 12/15/10 7<br /> <br /> Ghi chú: Mô hình 1: Theo dõi các năm từ 2015-2017; Mô hình 2: Theo dõi các năm 2016-2017<br /> <br /> Khác với một số cây ăn quả khác chỉ ra cây đạt gần 2 năm tuổi vào khoảng 27/3-4/4, thời điểm<br /> quả một lần trong năm, cây thanh long có khả kết thúc nở hoa vào khoảng 12-15/10. Số đợt hoa trong<br /> năng ra hoa nhiều đợt trong năm. Trong khi 1 năm là 7 đợt.<br /> lứa hoa trước đang ở giai đoạn phát triển quả Thời gian từ khi xuất hiện nụ cho đến lúc thu hoạch<br /> thì lứa hoa tiếp theo xuất hiện nụ. Thời điểm quả của 1 lứa dao động trong khoảng 50-56 ngày, trong<br /> bắt đầu ra hoa bói ở 2 mô hình có sự khác đó thời gian từ khi xuất hiện nụ đến khi hoa nở khoảng<br /> nhau. Ở mô hình 1 trồng từ 15-19/8/2014, cây 25-27 ngày, thời gian từ khi hoa nở đến khi quả chín<br /> bắt đầu cho hoa bói vào 19/4/2015. Ở mô khoảng 25-30 ngày. Các lứa hoa, quả 2, 3, 4, 5, 6 là các<br /> hình 2 trồng từ 28-30/5/2015, cây bắt đầu cho lứa quả chính và có thời gian ngắn hơn so với lứa 1 và 7<br /> hoa bói vào 28/3/2016. Tại Nghệ An, thời do thời gian đầu của giai đoạn hình thành hoa ở lứa 1<br /> điểm bắt đầu xuất hiện nụ hoa hàng năm khi (tháng 3) nhiệt độ thấp và số giờ nắng/tháng thấp hơn,<br /> <br /> SỐ 12/2017<br /> Tạp chí<br /> [19]<br /> KH-CN Nghệ An<br /> HOẠT ĐỘNG KH-CN<br /> <br /> trong khi lứa 7 (tháng 9-10) thường là lứa hoa quả Khả năng ra hoa ở các lứa hoa trong một năm<br /> rơi vào các tháng có lượng mưa nhiều, kéo dài trong của giống Long Định 1 sau trồng 2 năm và 3 năm<br /> nhiều ngày kết hợp với cường độ ánh sáng thấp. tại xã Diễn Phú được thể hiện ở bảng 2.<br /> Bảng 2. Số hoa/trụ ở các lứa hoa trong năm của giống Long Định 1<br /> <br /> Lứa 1 Lứa 2 Lứa 3 Lứa 4 Lứa 5 Lứa 6 Lứa 7<br /> Mô hình Tổng<br /> Số hoa/trụ sau 2 năm trồng<br /> MH1 9,2 10,1 11,2 11,9 13,2 10,5 8,7 74,8<br /> MH2 8,5 9,2 11,3 12,3 15,0 12,7 10,3 79,3<br /> Số hoa/trụ sau 3 năm trồng<br /> MH1 16,5 20,7 22,1 20,8 22,1 26,2 18,4 146,8<br /> MH2 18,4 22,1 19,6 23,5 21,7 28,1 19,1 152,5<br /> <br /> Sau trồng 2 năm, tổng số hoa/trụ của giống hoa nở, thời tiết khô ráo và có nắng thuận lợi cho hoa nở<br /> thanh long Long Định 1 dao động từ 74,8-79,3 đều và tập trung.<br /> hoa. Khả năng ra hoa có xu hướng tăng lên khi 3.5. Các yếu tố cấu thành năng suất, năng suất và<br /> cây bước vào năm thứ 3 sau trồng, số hoa/trụ chất lượng giống thanh long ruột đỏ Long Định 1 tại<br /> dao động từ 146,8-152,5 hoa. Số hoa ra trong xã Diễn Phú<br /> một lứa phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời Theo dõi số quả/trụ của giống Long Định 1 tại các<br /> tiết, trong đó ở lứa đầu tiên và lứa cuối cùng mô hình sau thời gian trồng 2, 3 và 4 năm tuổi kết quả<br /> thường có số hoa/trụ là ít nhất. Vào thời điểm được trình bày ở bảng 3.<br /> Bảng 3. Số quả/trụ của giống thanh long ruột đỏ Long Định 1 tại xã Diễn Phú<br /> <br /> Lứa 1 Lứa 2 Lứa 3 Lứa 4 Lứa 5 Lứa 6 Lứa 7<br /> Mô hình Tổng<br /> Số quả/trụ sau 2 năm trồng<br /> MH1 3,5 4,0 4,3 5,0 5,2 4,0 3,0 28,0<br /> MH2 3,2 4,5 4,5 5,3 5,0 - 3,7 26,2<br /> Số quả/trụ sau 3 năm trồng<br /> MH1 6,2 8,3 9,8 10,0 9,2 8,3 5,7 57,5<br /> MH2 5,4 6,1 8,6 9,4 8,4 8,9 6,1 52,9<br /> Số quả/trụ sau 4 năm trồng<br /> MH1 7,7 9,0 9,2 9,8 10,0 9,7 7,3 62,7<br /> <br /> Mô hình 1 trồng năm 2014, cây cho quả bói quả cao, nếu gặp mưa nhiều tỉ lệ đậu quả kém. Lứa hoa<br /> vào năm 2015. Mô hình 2 trồng năm 2015, cây lứa quả cuối cùng trong năm có tỉ lệ đậu quả thấp nhất<br /> cho quả bói vào năm 2016. Như vậy, mô hình do thời điểm nở hoa thường gặp mưa nhiều và ánh sáng<br /> 1 tính đến tháng 10/2017, các cây thanh long ngày ngắn.<br /> bước sang tuổi 4 (3 năm đã cho thu hoạch Sau gần 2 năm trồng, tổng số quả/cây ở các mô hình<br /> quả); mô hình 2 từ khi trồng đến tháng dao động từ 26,2-28,0 quả. Mô hình 2, lứa 7 không cho<br /> 10/2017, cây sang tuổi 3 (2 năm đã cho thu quả thu hoạch do lượng mưa trong tháng 9/2016 lên đến<br /> hoạch quả). 740mm.<br /> Số hoa hữu hiệu (số hoa cho quả hữu hiệu) Sau gần 3 năm trồng, tổng số quả/cây ở các mô hình<br /> tùy thuộc vào thời điểm xuất hiện hoa trong dao động từ 52,9-57,5 quả. Ở các mô hình, các lứa quả<br /> năm. Nếu thời tiết ở thời điểm hoa nở thuận 2, 3, 4, 5 và 6 cho số quả/cây cao hơn so với lứa 1 và<br /> lợi, có nắng nhiều thì ở lứa hoa đó có tỉ lệ đậu lứa 7.<br /> <br /> SỐ 12/2017<br /> Tạp chí<br /> [20]<br /> KH-CN Nghệ An<br />  HOẠT ĐỘNG KH-CN<br /> <br /> Số lượng quả thu được/trụ ở các mô hình<br /> đều tăng dần theo tuổi cây. Sản lượng quả<br /> trong năm phụ thuộc vào năng suất quả của<br /> từng lứa. Ngoài khâu chăm sóc, năng suất quả<br /> của mỗi lứa phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời<br /> tiết. Đó cũng là lý do ở mô hình 2 khi bước<br /> vào tuổi 3, cây có sức sinh trưởng tốt, khả<br /> năng ra hoa mạnh nhưng do thời tiết năm 2017<br /> mưa nhiều vào các tháng 7, 8, 9, 10 nên quá<br /> trình nở hoa đậu quả của cây không thuận lợi,<br /> từ đó đã làm giảm số quả/cây.<br /> Khối lượng quả là chỉ tiêu quan trọng quyết<br /> định đến năng suất và giá thành sản phẩm.<br /> Khối lượng quả trung bình của giống Long<br /> Định 1 dao động từ 285,2-319,7g. Trong đó, ở<br /> lứa quả cuối năm, kích thước quả nhỏ hơn do<br /> cường độ ánh sáng yếu và mưa nhiều hơn đã<br /> ảnh hưởng đến khả năng quang hợp và tích lũy<br /> vật chất vào quả. Ở mô hình 1, khi cây bước<br /> sang năm thứ 2 cho quả (sau trồng 3 năm), ở<br /> lứa 6 có khối lượng quả thấp hơn hẳn so với<br /> các lứa khác, do ở giai đoạn phát triển quả,<br /> mưa lớn kéo dài trong nhiều ngày, thời tiết âm<br /> u đã làm giảm sự phát triển của quả.<br /> Theo dõi năng suất và đánh giá chất lượng<br /> của giống thanh long ruột đỏ Long Định 1 ở<br /> các mô hình, kết quả: Sau trồng 2 năm, giống<br /> Long Định 1 cho năng suất đạt từ 6,3-7,8<br /> tấn/ha; sau 3 năm trồng năng suất đạt từ 17,5-<br /> 18,1 tấn/ha; Sau 4 năm trồng năng suất đạt<br /> 20,7 tấn/ha. Thời gian ra hoa, tạo quả của cây thanh long trong điều kiện<br /> khí hậu ở Nghệ An tập trung từ tháng 3-10 hàng năm<br /> Về chất lượng của giống Long Định 1, sau<br /> các lần thu hoạch quả, tiến hành lấy mẫu quả<br /> để đánh giá độ ngọt của giống. Xác định hàm<br /> lượng đường (đo độ Brix) trong quả bằng<br /> cách lấy dịch quả nhỏ lên mặt kính của khúc<br /> xạ kế cầm tay, hàm lượng đường trong quả<br /> của giống Long Định 1 dao động từ 17,3-<br /> 18,2%. Đây là giống có kích thước quả nhỏ<br /> nhưng có chất lượng rất cao, được người tiêu<br /> dùng ưa chuộng.<br /> So sánh kết quả thực hiện mô hình giống<br /> thanh long ruột đỏ Long Định 1 trồng tại xã<br /> Diễn Phú với kết quả nghiên cứu của Viện<br /> Nghiên cứu rau quả thực hiện tại Quảng Ninh,<br /> Vĩnh Phúc và Sơn La từ năm 2012 đến năm<br /> 2015 (Nguyễn Quốc Hùng và Nguyễn Thị Thu<br /> Hương, 2015) cho thấy: Giống thanh long ruột đỏ Long Định 1 có chất lượng cao<br /> Tỷ lệ đậu quả tại Nghệ An (tỷ lệ đậu quả<br /> được người tiêu dùng ưa chuộng<br /> <br /> dao động từ 37-48%) thấp hơn so với 3 địa<br /> <br /> SỐ 12/2017<br /> Tạp chí<br /> [21]<br /> KH-CN Nghệ An<br /> HOẠT ĐỘNG KH-CN<br /> <br /> điểm khác ở miền Bắc (tỷ lệ đậu quả dao tạo vườn tạp, góp phần tạo ra môi trường cảnh quan<br /> động từ 65,7-67,7%), từ đó số quả/trụ và đẹp đẽ cho địa phương.<br /> năng suất quả thấp hơn. Điều này có thể do Dự án đã thu hút và tạo công ăn việc làm cho người<br /> yếu tố khí hậu tại Nghệ An khắc nghiệt hơn lao động, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng trên<br /> (nóng và khô hơn do chịu tác động của gió diện tích đất sản xuất nông nghiệp. Dự án đã giúp cho<br /> Lào khô nóng vào các tháng 5, 6, 7, 8) so với người dân địa phương nâng cao được trình độ về khoa<br /> các tỉnh nói trên. học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, từ đó giúp họ<br /> Khối lượng quả của giống Long Định 1 hình thành phương thức sản xuất hàng hóa, tạo đà cho<br /> trồng tại Nghệ An thấp hơn so với các điểm phát triển kinh tế hộ gia đình.<br /> khảo nghiệm ở miền Bắc (khối lượng quả ở Dự án đã góp phần nâng cao khả năng tiếp cận, tính<br /> các điểm khảo nghiệm phía Bắc đạt nhạy bén trong ứng dụng các tiến bộ khoa học - công<br /> >350g/quả). Ngoài yếu tố chăm bón, sự chênh nghệ vào sản xuất nông - lâm nghiệp của người dân địa<br /> lệch nhiệt độ ngày và đêm giữa các vùng cũng phương; Giúp cho đội ngũ cán bộ khuyến nông, cán bộ<br /> có thể ảnh hưởng đến khả năng tích lũy dinh địa phương được tiếp cận với phương pháp nghiên cứu<br /> dưỡng và sinh khối của quả. khoa học, làm quen và tự tin với việc thực hiện các<br /> Về chất lượng quả, giống Long Định nhiệm vụ cao và khó hơn.<br /> trồng tại Nghệ An cho chất lượng quả ngon III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ<br /> (độ ngọt) tương đương với các vùng khảo 1. Kết luận<br /> nghiệm khác. Dự án “Ứng dụng tiến bộ KHCN xây dựng mô hình<br /> 4. Hiệu quả của mô hình trồng cây thanh trồng cây thanh long ruột đỏ (Hylocereus Polyrhzus) tại<br /> long ruột đỏ tại xã Diễn Phú xã Diễn Phú huyện Diễn Châu” từ năm 2014-2017 được<br /> 4.1. Hiệu quả kinh tế triển khai nghiêm túc, có tính hệ thống, đầy đủ các nội<br /> Tổng chi của mô hình trồng cây thanh long dung và cơ bản đáp ứng được yêu cầu. Dự án đã xây<br /> ruột đỏ tính cho 1ha là 165.002.000 đồng. dựng thành công mô hình trồng cây thanh long ruột đỏ<br /> Tổng thu của mô hình 1 tính cho 1 ha sau trồng giống Long Định 1 tại xã Diễn Phú qui mô 2,5 ha, cây<br /> 3 năm là 777.000.000 đồng. Lợi nhuận của thanh long sinh trưởng tốt, có khả năng chống chịu với<br /> mô hình 1 sau 3 năm trồng là 611.998.000 một số loại sâu bệnh hại chính như ốc sên, kiến, bệnh<br /> đồng/ha. Tổng thu của mô hình 2 tính cho 1 ha thán thư, bệnh rỉ sắt…, năng suất đạt được sau trồng 3<br /> sau trồng 3 năm là 714.000.000 đồng. Lợi năm trồng là 17,5-18,1 tấn/ha, quả có chất lượng tốt, hiệu<br /> nhuận của mô hình 2 sau 3 năm trồng là quả kinh tế của mô hình sau trồng 3 năm đạt từ<br /> 548.998.000 đồng/ha. 548.998.000 đến 611.998.000 đồng.<br /> Như vậy, trồng thanh long đến hết năm thứ 2. Kiến nghị<br /> 3 bắt đầu có lãi. Hơn nữa, đây là cây trồng có - Để giảm chi phí trong sản xuất, cần chủ động hom<br /> thể cho thu hoạch nhiều năm nên những năm giống trồng trong sản xuất, do đó cần có hỗ trợ cho việc<br /> tiếp, theo khi các chi phí về hom giống, trụ chuyển giao hoặc nghiên cứu qui trình kỹ thuật nhân<br /> trồng, công đào hố trồng trụ và một số vật tư giống bằng giâm hom trên cây thanh long ruột đỏ tại<br /> thuộc hệ thống chiếu sáng và điện nước giảm Nghệ An. Ngoài giống Long Định 1, trong cơ cấu bộ<br /> đi thì có thể cho lãi trên 200.000.000/ha/năm. giống ở Nghệ An nên có từ 1-2 giống để có thể khắc<br /> 4.2. Hiệu quả xã hội phục được nhược điểm quả nhỏ, như giống TL5 phù hợp<br /> Việc xây dựng mô hình trồng cây thanh với khí hậu miền Bắc, là giống có năng suất cao, quả lớn<br /> long ruột đỏ tại xã Diễn Phú, huyện Diễn > 400g, chất lượng tương đương giống Long Định 1<br /> Châu thành công đã đưa vào cơ cấu cây được công nhận giống năm 2016.<br /> trồng của địa phương một loại cây trồng mới - Cần khảo sát điều tra thành phần sâu bệnh hại thanh<br /> có giá trị kinh tế, mang lại thu nhập cao cho long tại Nghệ An và xây dựng biện pháp phòng trừ có<br /> người dân, nâng cao hiệu quả sản xuất trên hiệu quả cho các đối tượng gây hại chính.<br /> 1 diện tích đất trồng trọt. Cây thanh long - Cần đưa cây thanh long ruột đỏ vào đề án sản xuất<br /> thích ứng ở nhiều chân đất khác nhau, vì thế hàng năm của các xã, thị trấn có điều kiện và khả năng<br /> một số hộ dân có thể đưa vào trồng để cải triển khai sản xuất cây thanh long./.<br /> <br /> <br /> <br /> SỐ 12/2017<br /> Tạp chí<br /> [22]<br /> KH-CN Nghệ An<br />