Modun 18: Sửa chữa – bảo dưỡng cơ cấu phối khí - TC Cơ điện Nam Định

Chia sẻ: Bui Quang Thien | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:41

Thêm vào BST

Báo xấu

198
lượt xem 61
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

(NB) Modun 18: Sửa chữa – bảo dưỡng cơ cấu phối khí gồm có 5 bài được viết tích hợp cả lý thuyết và thực hành. Giáo trình sửa chữa và bảo dưỡng cơ cấu phân phối khí thuộc môdul 18 chương trình đào tạo nghề theo môdul do Bộ lao động - Thương binh xã hội ban hành. Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Modun 18: Sửa chữa – bảo dưỡng cơ cấu phối khí - TC Cơ điện Nam Định

Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr Lêi nãi ®Çu Gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc toµn diÖn cho häc sinh, sinh viªn, n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o nguån nh©n lùc, ®¸p øng nhu cÇu vÒ tri trøc cña ngêi lao ®éng míi trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. §Ó c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc nghÒ söa ch÷a «t« ®¹t kÕt qña tèt. §- îc phÐp cña Trêng trung cÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh chóng t«i thùc hiÖn biªn so¹n cuèn gi¸o tr×nh söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu ph©n phèi khÝ tr×nh ®é trung cÊp nghÒ. Qua nhiÒu n¨m tham gia thùc tÕ vµ gi¶ng d¹y lý thuyÕt còng nh thùc hµnh nghÒ « t« m¸y kÐo. Gi¸o tr×nh lÇn ®Çu tiªn ®îc biªn so¹n vµ lµm tµi liÖu phôc vô cho häc sinh, sinh viªn häc nghÒ. Gi¸o tr×nh söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu ph©n phèi khÝ gåm cã 5 bµi ®îc viÕt tÝch hîp c¶ lý thuyÕt vµ thùc hµnh. Gi¸o tr×nh söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu ph©n phèi khÝ thuéc m«dul 18 ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nghÒ theo m«dul do Bé lao ®éng - Th¬ng binh x· héi ban hµnh. Trong qu¸ tr×nh biªn so¹n mÆc dï t¸c gi¶ ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nh- ng còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, rÊt mong c¸c b¹n ®äc ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó cuèn tµi liÖu ®îc tèt h¬n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 1
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu Môc lôc 1 MD 18.1 NhËn d¹ng th¸o l¾p c¬ cÊu ph©n phèi khÝ 2 1. Nhiệm vụ. 2 2. Cách bố trí cơ cấu phân phối khí. 3 3. Sơ đồ cấu tạo và nguyên lý làm việc 4 MD 18.2 Sửa chữa cụm xupap 5 1. Xupáp. 5 2. Cơ cấu làm xoay xupap. 5 3. Hư hỏng, kiểm tra, sửa chữa. 9 4. Ống dẫn hướng xupap. 5. Đế xupap. 6. Lò xo, móng hãm, đế lò xo và vòng làm kín. 7. Hư hỏng, kiểm tra sửa chữa. MD 18.3 Sửa chữa con đội và cần bẩy 13 1. Con đội. 13 2. Cần bẩy. 14 3. Cò mổ và trục cò mổ. 22 MD 18.4 Sửa chữa trục cam và bánh răng cam 28 1. Nhiệm vụ. 28 2. Điều kiện làm việc. 3. Cấu tạo. 29 3. Hư hỏng kiểm tra sửa chữa. 30 MD 18.5 Sửa chữa bảo dưỡng cơ cấu phối khí 31 1. Sửa chữa cơ cấu dẫn động trục cam. 31 2. Khe hở nhiệt xupap. 32 3. Điều chỉnh khe hở nhiệt xupap. 43 Tµi liÖu tham kh¶o 50 M· BµI T£N BµI: thêi lîng (giê) Lý thuyÕt Thùc hµnh Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 2
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr MD 18 - 1 NhËn d¹ng th¸o l¾p c¬ cÊu 2 16 ph©n phèi khÝ 1. NhiÖm vô: Nèi ng¾t kÞp thêi kho¶ng trèng bªn trong xi lanh víi èng hót, x¶ theo chu tr×nh lµm viÖc cña ®éng c¬, ®¶m b¶o pha ph©n phèi khÝ theo thiÕt kÕ. 2. C¸ch bè trÝ c¬ cÊu ph©n phèi khÝ −Cã nhiÒu c¸ch bè trÝ c¬ cÊu ph©n phèi khÝ: Dïng cam - xup¸p; c¬ cÊu dïng van trît ( dïng piston ®ãng, më c¸c cöa n¹p, x¶). C¬ cÊu cam – xup¸p ®îc sö dông réng r·i cho ®éng c¬ 4 kú; c¬ cÊu dïng piston ®ãng, më cöa n¹p, x¶ ®îc dïng nhiÒu cho ®éng c¬ x¨ng 2 kú. −Theo c¸ch bè trÝ xup¸p c¬ cÊu chia lµm hai lo¹i : c¬ cÊu xup¸p treo vµ c¬ cÊu xup¸p ®Æt 3. S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc 3.1 C¬ cÊu xu p¸p ®Æt a. S¬ ®å cÊu t¹o (H×nh 4.11) −Gåm: trôc cam, con ®éi, xup¸p, lß so xup¸p, ®Õ ®ì lß so, mãng h·m vµ èng dÉn híng xup¸p. b. Nguyªn lý lµm viÖc −Khi trôc khuûu quay, trôc cam quay theo, vÊu cam ®Èy con ®éi ®i lªn, xup¸p lªn theo, më ®êng èng hót ( hoÆc x¶ ) th«ng víi buång ®èt ®Ó thùc hiÖn kú hót ( hoÆc x¶ ). Khi vÊu cam quay tíi vÞ trÝ thÊp th× xup¸p ®îc lß xo kÐo xuèng ®Ëy kÝn lç th«ng ng¾t khoang èng hót ( hoÆc x¶ ) víi buång ®èt. VÝt chØnh ë con ®éi dïng ®Ó ®iÒu chØnh khe hë nhiÖt ®u«i xup¸p. c. §Æc ®iÓm −Do thÓ tÝch buång ®èt lín nªn tû sè nÐn ε thÊp, chØ dïng cho ®éng c¬ c«ng suÊt thÊp vµ trung b×nh. −DÉn ®éng ®¬n gi¶n, dÔ th¸o l¾p söa ch÷a v× c¬ cÊu cã Ýt chi tiÕt. −Mçi m¸y thêng bè trÝ 1 xup¸p hót, 1 xup¸p x¶, trôc cam ®Æt ë th©n m¸y dÉn ®éng b»ng b¸nh r¨ng. 3.2 C¬ cÊu xup¸p treo a. S¬ ®å cÊu t¹o. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 3
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr −C¬ cÊu bao gåm: trôc cam, ®Öm ®Èy (con ®éi), thanh ®Èy, vÝt chØnh khe hë nhiÖt, cß mæ ( ®ßng g¸nh ), trôc cß mæ, xup¸p, lß xo xup¸p, ®Õ ®ì lß xo, mãng h·m, èng dÉn híng xup¸p vµ b¸nh r¨ng dÉn ®éng trôc cam. − C¸c xup¸p, cß mæ ( ®ßng g¸nh ), trôc cß mæ, xup¸p ®îc bè trÝ ë n¾p m¸y. H×nh 4.11 CÊu t¹o c¬ cÊu xu p¸p ®Æt H×nh 4.12 S¬ ®å c¬ cÊu xu p¸p treo 1, C¸c b¸nh r¨ng; 2. Trôc cam 1. N¾p m¸y; 2. Xu p¸p; 3. èng dÉn 3. Con ®éi; 4. §Õ tùa lß xo; 5. lß xo híng; 4. Lß xo xup¸p; 5. §Õ ®ì Xu p¸p; 6. èng dÉn híng; 7. xup¸p lß xo; 6. Cß mæ; 7. Trôc cß mæ; 8. VÝt ®iÒu chØnh 8. VÝt ®iÒu chØnh; 9. §ai èc; 10. Gi¸ ®ì; 11. Thanh ®Èy; 12. Con ®éi 13. Trôc cam; 14,15,16 C¸c b¸nh r¨ng b. Nguyªn lý lµm viÖc Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 4
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr −Khi trôc cam quay, cam ®Èy con ®éi vµ thanh ®Èy ®i lªn lµm ®ßn g¸nh t¸c ®éng vµo xup¸p, ®Èy xup¸p xuèng më th«ng èng hót ( x¶) víi buång ®èt. Khi cam quay tíi vÞ trÝ thÊp, xup¸p ®îc ®ãng l¹i nhê lùc lß xo xup¸p vµ ®Èy thanh ®Èy, ®Öm ®Èy vÒ vÞ trÝ cò tú vµo bÒ mÆt vÊu cam. VÝt ®iÒu chØnh dïng ®Ó ®iÒu chØnh khe hë nhiÖt ®u«i xup¸p. −Chó ý: Trong c¬ cÊu xup¸p treo nÕu trôc cam ®îc dÉn ®éng b»ng xÝch hoÆc d©y ®ai vµ ®Æt trªn n¾p m¸y, trùc tiÕp ®ãng më xup¸p th× kh«ng cã thanh ®Èy. c. §Æc ®iÓm −Do thÓ tÝch buång ®èt nhá nªn tû sè nÐn cao ε cao. −§îc sö dông cho ®éng c¬ Diezen vµ ®éng c¬ x¨ng cã c«ng suÊt lín. −DÉn ®éng phøc t¹p, söa ch÷a khã kh¨n do c¬ cÊu cã nhiÒu chi tiÕt. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 5
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr M· BµI T£N BµI: thêi lîng (giê) MD 18 - 2 Söa ch÷a côm xu pap Lý thuyÕt Thùc hµnh 3 20 1. Xup¸p ( NÊm, van ) 1.1 NhiÖm vô −§ãng, më c¸c lç hót, x¶ th«ng víi phÇn kh«ng gian trong xi lanh theo mét quy luËt x¸c ®Þnh bëi pha ph©n phèi khÝ cña ®éng c¬. 1.2 §iÒu kiÖn lµm viÖc, vËt liÖu chÕ t¹o −§iÒu kiÖn lµm viÖc: chÞu nhiÖt ®é cao cña buång ®èt ®Æc biÖt lµ xup¸p x¶, chÞu lùc ma s¸t khi ®ãng, më vµ di trît trong èng dÉn híng, kh¶ n¨ng b«i tr¬n bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a xup¸p, ®Õ xup¸p kÐm. Xup¸p n¹p ®îc lµm m¸t tèt h¬n xup¸p x¶. −VËt liÖu chÕ t¹o + Xup¸p n¹p: thÐp hîp kim Cr, Niken. + Xup¸p x¶: thÐp hîp kim Cr, Si, hoÆc hîp kim StelÝt chÞu mµi mßn ë nhiÖt ®é cao 1.3 CÊu t¹o ( h×nh 4.212 ) Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 6
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr a) b) H×nh 4.212 CÊu t¹o xup¸p Xu p¸p chia lµm ba phÇn: NÊm (®Çu xup¸p ), th©n vµ ®u«i xup¸p −NÊm xup¸p : + Cã d¹ng h×nh c«n phÝa trªn ®Ønh lµm ph¼ng hoÆc lâm, mÆt v¸t cña nÊm tiÕp xóc kÝn víi mÆt v¸t cña ®Õ xup¸p ( æ ®Æt ) gãc v¸t th- êng 450 hay 300 ®èi víi xup¸p n¹p ®éng c¬ c«ng suÊt lín. + NÊm xup¸p cã phÇn mÐp h×nh trô cã chiÒu dµy ®ñ lín ®Ó ®¶m b¶o bÒn vµ kÝch thíc khi söa ch÷a. + §êng kÝnh nÊm xup¸p hót lín h¬n ®êng kÝnh nÊm xup¸p x¶ ®Ó ®¶m b¶o hÖ sè n¹p ®Çy. Trªn c¸c xe hiÖn ®¹i mçi xi lanh ®éng c¬ th- êng bè trÝ 3 van: 2 van n¹p vµ 1 van x¶ hoÆc 4 van: 2 van n¹p vµ 2 van x¶ ®Ó n¹p ®Çy, x¶ s¹ch . −Th©n xup¸p : + Cã d¹ng h×nh trô, gia c«ng chÝnh x¸c ®Ó l¾p vµo b¹c dÉn híng víi khe hë rÊt nhá. + §éng c¬ c«ng suÊt lín th©n xup¸p x¶ ®îc lµm rçng trong chøa bét N¸tri ®Ó nhanh truyÒn nhiÖt lµm m¸t ( h×nh 4.212a). Khi xup¸p chÞu nhiÖt ®é cao N¸tri ho¸ láng ch¶y ë 97 0C chÊt láng N¸tri tham gia vËn chuyÓn nhiÖt tõ mÆt nÊm tíi th©n vµ qua èng dÉn híng, n¾p vµ níc lµm m¸t. −§u«i xup¸p: + Lµ phÇn nhËn lùc cña cß mæ, cã tiÖn r·nh trßn ®Ó l¾p mãng h·m cïng ®Õ chÆn lß xo. Mãng h·m ®îc xÎ lµm hai, mÆt ngoµi h×nh c«n, Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 7
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr ®¸y lín ë trªn. MÆt trong cña ®Õ ®ì lß xo còng lµ mÆt c«n ¨n khíp víi mÆt ngoµi cña mãng h·m bãp chÆt hai phÇn mãng h·m ngµm vµo r·nh. + Xup¸p ®îc l¾p ghÐp ®Ëy kÝn víi ®Õ xup¸p trªn n¾p m¸y nhê èng dÉn híng, lß xo xu p¸p, ®Õ ®ì lß xo, mãng h·m ( h×nh 4.213). H×nh 4.213 Xup¸p ë vÞ trÝ l¾p ghÐp 2 C¬ cÊu lµm xup¸p xoay −§Ó xup¸p mßn ®Òu, tr¸nh kÑt vµ ch¸y côc bé ë mÆt v¸t nghiªng khi ®éng c¬ lµm viÖc, xup¸p x¶ thêng ®îc thiÕt kÕ xoay ®i sau mçi lÇn ®ãng, më. C¸c kü thuËt lµm xup¸p xoay: xup¸p tù xoay vµ xoay cìng bøc. 2.1 Xup¸p tù xoay: ( h×nh 4.214 - dïng cho c¬ cÊu xup¸p ®Æt) Trªn ®u«i xup¸p l¾p ®Üa lß xo C, mãng h·m dÑt A vµ cèc B . Khi con ®éi D ®Èy cèc B, nã sÏ n©ng mãng h·m A lªn, lóc Êy lùc lß xo xup¸p qua ®Üa C Ðp lªn mãng h·m A vµ qua cèc B ®Èy con ®éi tú vµo cam, ®u«i xup¸p ë tr¹ng th¸i tù do trong lßng cèc B nã cã thÓ ®îc xoay tù do nhê t¸c dông cña dßng khÝ qua xup¸p vµ sù rung ®éng liªn tôc cña ®éng c¬. 2.2 Xoay cìng bøc: Thêng sö dông mét sè kü thuËt: - §Æt ®Çu cß mæ t× lÖch t©m trªn ®u«i xup¸p ( h×nh 4.215) . Nhê lùc ma s¸t t¹i ®Çu cß mæ khi më sÏ t¹o ra mét m«men lµm xoay xup¸p. - Bé xoay cìng bøc xup¸p x¶ ( h×nh 4.216 ) ®îc ®Æt ë ®Üa lß xo phÝa díi cña xup¸p. Bé xoay gåm cã th©n (1) bªn trong cã xÎ c¸c r·nh nghiªng Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 8
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr H×nh 4.214 Xup¸p tù xoay a) CÊu t¹o b) Ngyuªn lý ho¹t ®éng a) l¾p bi (2 vµ lß xo khø håi (9). PhÝa trªn lµ ®Üa t× (8) vµ ®Üa lß xo (3) ®îc l¾p vµo th©n vµ kho¸ b»ng vßng h·m (4).) • Ho¹t ®éng: khi cß mæ ®Èy më xup¸p lµm t¨ng lùc lß xo (5) qua ®Üa lß xo (3) vµ ®Üa t× (8) Ðp ®Èy viªn bi trît trªn r·ng nghiªng cña th©n, nÐn lß xo khø håi. ChuyÓn dÞch cña bi t¹o ra m«men xoay c¸c ®Üa (8) vµ (3), qua ®ã lµm xoay lß xo (5), ®Üa lß xo (6), mãng h·m (7) xoay xup¸p ®ang tr¹ng th¸i më. Sau khi ®ãng xup¸p lß xo khø håi ®îc gi¶i phãng l¹i ®Èy viªn bi (2) vÒ vÞ trÝ ban ®Çu, chuÈn bÞ cho lÇn xoay xup¸p ë thêi ®iÓm më tiÕp sau. 3 H háng, kiÓm tra, söa ch÷a Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 9
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr a.H háng. - BÒ mÆt lµm viÖc cña xup¸p bÞ mßn, rç do ma s¸t,va ®Ëp, chÞu nhiÖt ®é cao, chÞu sãi mßn vµ ¨n mßn ho¸ häc cña dßng khÝ, lµm xup¸p ®ãng kh«ng kÝn vµ gi¶m c«ng suÊt ®éng c¬. - NÊm xup¸p bÞ nøt, vì, ch¸y do va ®Ëp, chÞu nhiÖt ®é cao, xup¸p ®ãng kh«ng kÝn, lß xo yÕu, èng dÉn híng mßn, níc lµm m¸t kÐm... - Th©n xup¸p bÞ mßn do ma s¸t, bÞ cong, kÑt trong èng dÉn híng do khe hë l¾p ghÐp lín, nhít bÞ ch¸y, nhiÒu muéi than. - §u«i xup¸p mßn do ma s¸t, va ®Ëp. . H×nh 4.216 C¬ cÊu xoay cìng bøc xup¸p H×nh 4.215 1. th©n; 2. viªn bi; 3. ®Üa lß xo ; 4.vßng h·m ; Cß mæ mæ lÖch ®êng 5. lß xo xup¸p; 6. ®Üa lß xo ; 7. mãng h·m ; t©m xu p¸p 8.®Üa t× ; 9.lç khø håi ; 10. èng dÉn híng xu p¸p. b.KiÓm tra - Quan s¸t c¸c vÕt nøt, vì, gê mßn, ch¸y rç cña nÊm xup¸p (h×nh 4.216 ). - KiÓm tra ®é kÝn cña bÒ mÆt lµm viÖc víi æ ®Æt, b»ng v¹ch ch×, dïng dÇu hoÆc dông cô thö ¸p suÊt. - KiÓm tra b»ng v¹ch ch× (hoÆc bét mµu): dïng bót ch× v¹ch c¸ch ®Òu 5mm theo ®êng sinh xung quanh bÒ mÆt c«n lµm viÖc ( hoÆc b«i Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 10
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr bét mµu ), l¾p xup¸p vµo bÖ ®ì vµ xoay 45 ÷ 600, kiÓm tra vÕt tiÕp xóc nÕu c¸c v¹ch ch× bÞ c¾t hÕt vµ vÕt tiÕp xóc ë chÝnh gi÷a mÆt c«n, ®é réng vÕt tõ 1,2 ÷ 1,6 mm lµ ®é kÝn tèt. (h×nh 4.217) - KiÓm tra b»ng dÇu: L¾p xup¸p vµ ®Õ cã ®Çy ®ñ lß xo, mãng h·m. lËt nghiªng n¾p m¸y vµ ®æ dÇu ho¶ hay dÇu ®iezen ®Çy ®êng n¹p, ®Ó kho¶ng 1 phót, nÕu kh«ng thÊy dÇu rß rØ ra bÒ mÆt xup¸p lµ xup¸p kÝn. - KiÓm tra b»ng dông cô ¸p lùc:( h×nh 4.218) §Æt xup¸p kiÓm tra (4) lªn ®Õ, chôp vá chôp (2) phñ kÝn mÆt xup¸p, dïng tay ®Ì chÆt dông cô vµ b¬m kh«ng khÝ vµo ( b»ng bãng b¬m cao su l¾p vµo lç (3) ¸p suÊt nÐn kho¶ng 0,3 at. §Ó kho¶ng 1 phót nÕu kim ¸p kÕ kh«ng ®æi lµ ®îc. - KiÓm tra ®é cong: dïng ®ång hå so. §é cong cho phÐp ≤ 0,03 mm. - KiÓm tra ®é mßn th©n: dïng panme ®o ®êng kÝnh th©n xup¸p vµ so víi kÝch thíc tiªu chuÈn ( h×nh 4.219). NÕu ®é mßn th©n > 0,1 mm th× thay míi. H×nh 4.216 Quan s¸t c¸c H×nh 4.217 KiÓm tra ®é kÝn cña h háng cña xu p¸p xup¸p víi ®Õ b»ng vÕt tiÕp xóc. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 11
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr H×nh 4.218 KiÓm tra ®é kÝn H×nh 4.219 §o ®¬ng kÝnh th©n xup¸p xup¸p b»ng ¸p lùc a) b) H×nh.4.220 §o ®êng kÝnh lç èng dÉn híng a. §o ®êng kÝnh lç b»ng c÷ ®o lç nhá b. Dïng pan me x¸c ®Þnh trÞ sè cì ®o −KiÓm tra khe hë gi÷a th©n vµ èng dÉn híng: + §o ®êng kÝnh lç èng dÉn híng b»ng ®ång c÷ ®o lç nhá vµ pan me ( h×nh.4.220) + TÝnh trÞ sè khe hë . TrÞ sè khe hë cho phÐp: §èi víi xup¸p hót lµ 0,025 ÷ 0,060 mm, tèi ®a: 0,08 mm §èi víi xup¸p hót lµ 0,030 ÷ 0,065 mm, tèi ®a: 0,10 mm - Theo kinh nghiÖm: BÞt mét ®Çu, rót nhanh xup¸p ra, nÕu cã tiÕng kªu lµ tèt. −KiÓm tra ®é mßn ®u«i xup¸p: dïng thíc cÆp ®o chiÒu dµi xup¸p ( h×nh 4.220 ), nÕu chiÒu dµi < 0,5 mm so víi tiªu chuÈn th× thay míi. −KiÓm tra chiÒu dµy mÐp trô ( h×nh 4.221 ). ChiÒu dÇy cho phÐp ≥ 0,8 mm Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 12
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr H×nh 4.220 §o chiÒu dµi xup¸p H×nh 4.221 §o chiÒu dµy mÐp trô c.Söa ch÷a: −Th©n mßn: mµi theo kÝch thíc söa ch÷a, thay èng dÉn híng cã ®êng kÝnh phï hîp. −Xup¸p bÞ cong > 0,03mm ph¶i n¾n l¹i b»ng bóa tay. −NÊm mßn Ýt th× rµ víi æ ®Æt, dïng bét rµ th«, rµ tinh vµ dÇu nhên rµ xo¸y víi æ ®Æt b»ng tay, m¸y khoan tay hoÆc m¸y rµ dïng khÝ nÐn. Khi rµ thùc hiÖn hai chuyÓn ®éng xo¸y 45 0 ÷ 600 vµ dËp xup¸p xuèng ®Õ sau ®ã n©ng xup¸p lªn cao c¸ch mÆt ®Õ kho¶ng 5÷ 10 mm ®Ó chuÈn bÞ lÇn rµ kÕ tiÕp. H×nh 4.222 Mµi bÒ mÆt H×nh 4.223 Mµi ®u«i xup¸p lµm viÖc cña t¸n nÊm −BÒ mÆt lµm viÖc cña nÊm xup¸p mßn nhiÒu th× mµi l¹i trªn m¸y mµi chuyªn dïng, sau ®ã rµ l¹i víi æ ®Æt, gãc mµi 450 hay 300 ( h×nh 4.222 ). Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 13
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr −§u«i xup¸p mßn th× mµi l¹i tæng ®é mßn vµ chiÒu dµi söa ch÷a kh«ng qu¸ 0,5 mm. ( h×nh 4.223) −Thay míi xup¸p khi ®é mßn th©n > 0,1 mm, bÒ dµy mÐp trô < 0,8mm. * Chó ý: BÒ mÆt lµm viÖc tiÕp xóc víi ®Õ xup¸p qu¸ réng > 2mm th× ph¶i söa, mµi l¹i bÒ mÆt lµm viÖc cña ®Õ xup¸p vµ thay xup¸p míi. 4. èng dÉn híng xup¸p a. NhiÖm vô −MÆt trô trong dÉn híng cho th©n xup¸p chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn khi ®ãng, më, ®Þnh t©m xup¸p trïng t©m æ ®Æt ®Ó xup¸p ®ãng kÝn víi æ ®Æt. b. §iÒu kiÖn lµm viÖc −ChÞu mµi mßn bÒ mÆt dÉn híng do ma s¸t, chÞu nhiÖt ®é cao do tiÕp xóc víi khÝ x¶ ( èng dÉn híng xup¸p x¶) −VËt liÖu: cã kh¶ n¨ng chèng mµi mßn kÐm h¬n xup¸p, khi mßn cã thÓ thay thÕ, thêng lµm b»ng gang. c. CÊu t¹o ( H×nh 4.213 ) −Cã d¹ng trô rçng, mÆt ngoµi ®îc gia c«ng chÝnh x¸c ®Ó l¾p vµo lç trªn n¾p m¸y, mÆt trong ®îc gia c«ng chÝnh x¸c ®Ó n¾p víi th©n xup¸p vµ lµ bÒ mÆt tú ®Ó dÉn híng cho th©n xup¸p chuyÓn ®éng lªn, xuèng khi ®ãng më. d. H háng , kiÓm tra, söa ch÷a *H háng BÞ mßn mÆt trô trong do ma s¸t víi th©n xup¸p. BÞ xoay do l¾p kh«ng chÆt víi n¾p m¸y. C¸c h háng trªn g©y tiÕng ån khi ®éng c¬ lµm viÖc. *KiÓm tra,söa ch÷a KiÓm tra khe hë l¾p ghÐp gi÷a èng dÉn híng vµ xup¸p ( xem phÇn söa ch÷a xup¸p ), nÕu khe hë vît qu¸ quy ®Þnh ph¶i chuèt l¹i èng dÉn híng b»ng dao chuyªn dïng ( h×nh 4.224) vµ thay xup¸p thÝch hîp hoÆc thay míi èng dÉn híng vµ ®¶m b¶o ®é g¨ng l¾p ghÐp víi n¾p m¸y. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 14
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr H×nh 4.224 Chuèt lç èng dÉn híng xup¸p 5 . §Õ xup¸p ( æ ®Æt, bÖ ®ì ) a. NhiÖm vô − Lµ cöa th«ng gi÷a c¸c khoang hót, x¶ trªn n¾p m¸y vµ khoang trong xi lanh, ®îc ®ãng, më nhê xup¸p. b. §iÒu kiÖn lµm viÖc − ChÞu nhiÖt ®é cao cña buång ®èt, chÞu mµi mßn, ¨n mßn ho¸ häc vµ bÞ sãi mßn cña dßng khÝ, kh¶ n¨ng b«i tr¬n kÐm. − VËt liÖu: chÕ t¹o b»ng vËt liÖu cã kh¶ n¨ng chÞu nhiÖt, chèng mµi mßn cao. Thêng lµm b»ng hîp kim Cr«m, Si lÝch, Ni ken hoÆc hîp kim gang. c. CÊu t¹o ( h×nh 4.225) − Cã d¹ng èng máng, ®îc Ðp chÆt víi n¾p m¸y ( n¾p m¸y b»ng nh«m ) hoÆc lµm liÒn n¾p m¸y ( ®éng c¬ cò ) cã bÒ mÆt lµm viÖc v¸t nghiªng 450 hay 30 0 t¬ng øng víi mÆt v¸t ë nÊm xup¸p vµ bÒ réng kho¶ng tõ 1,2 ®Õn 2 mm. Hai phÝa trªn vµ díi bÒ mÆt lµm viÖc ®îc mµi v¸t, hîp víi bÒ mÆt n»m ngang c¸c gãc 300 , 150 vµ 600 hay 750 ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho xup¸p ®ãng kÝn. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 15
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr H×nh 4.225 CÊu t¹o ®Õ xu p¸p d.H háng, kiÓm tra, söa ch÷a *H háng −BÒ mÆt lµm viÖc bÞ mßn thµnh gê, mßn mÐo, r¹n, nøt, rç do chÞu nhiÖt ®é cao, bÞ va ®Ëp vµ ma s¸t khi xup¸p ®ãng, më. −BÞ mÊt ®é g¨ng l¾p ghÐp do biÕn d¹ng, chÕ t¹o kh«ng ®¶m b¶o kü thuËt hoÆc nøt, vì. −Sù mµi mßn xup¸p vµ æ ®Æt dÉn ®Õn xup¸p ®ãng kh«ng kÝn, lät h¬i, c«ng suÊt ®éng c¬ gi¶m. *KiÓm tra −Quan s¸t c¸c vÕt nøt, vì, rç, mßn thµnh gê. −KiÓn tra ®é kÝn xup¸p vµ æ ®Æt b»ng bót ch×, dÇu hoÆc dông cô ¸p lùc( xem môc kiÓm tra xup¸p ). −KiÓm tra vÕt tiÕp xóc cña xup¸p víi ®Õ xu p¸p b»ng bét mµu vÒ chiÒu réng vµ vÞ trÝ vÕt tiÕp xóc (h×nh 4.226 ), ®Ó ph¸t hiÖn h háng cña ®Õ xup¸p do mµi mßn hay h háng khi mµi s÷a ch÷a ®Õ. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 16
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr H×nh 4.226 H háng cña ®Õ xup¸p * Söa ch÷a −Tríc khi söa ch÷a æ ®Æt ph¶i söa ch÷a èng dÉn híng xup¸p tríc. −NÕu bÒ mÆt mßn Ýt, vÕt rç n«ng, ®é thôt s©u cña xup¸p cßn n»m trong ph¹m vi cho phÐp th× tiÕn hµnh rµ xup¸p vµ æ ®Æt b»ng bét rµ theo 3 bíc: rµ th«, rµ tinh, rµ b»ng dÇu b«i tr¬n. −NÕu bÒ mÆt lµm viÖc mßn nhiÒu, vÕt xíc s©u th× mµi trªn m¸y mµi chuyªn dïng, ( hoÆc dao doa tay) råi rµ cïng víi xup¸p nh c¸c bíc trªn. ( h×nh 4.227) −Gãc c¾t cña ®¸ mµi ( hoÆc dao doa tay ): 300, 450, 750 hoÆc 600 vµ 150, víi hai lo¹i ®¸ mµi th« vµ tinh. Khi mµi hoÆc doa cÇn thùc hiÖn gãc c¾t lµm viÖc tríc 450 , tiÕp theo thùc hiÖn gãc c¾t 150 vµ 750 hoÆc 600, Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 17
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr sau ®ã söa l¹i lÇn cuèi b»ng gãc c¾t 450 ®Ó ®¶m b¶o chiÒu réng vÕt tiÕp xóc tõ 1,2÷ 1,6 mm. ( h×nh 4.228) −Mµi l¹i æ ®Æt khi bÒ mÆt lµm viÖc réng qu¸ 2 mm. −NÕu æ ®Æt mßn tôt s©u qu¸ giíi h¹n th× thay æ ®Æt míi. Khi thay dïng ®ôc cã mòi nhän cong, thanh kÐo ®Ó th¸o æ ®Æt cò khái n¾p m¸y( h×nh 4.229 ) vµ Ðp æ ®Æt míi ®¶m b¶o ®é g¨ng > 0,01 mm. Sau khi Ðp ph¶i doa vµ rµ l¹i æ ®Æt nh trªn. H×nh 4.227 Doa xup¸p H×nh 4.228 . MÆt ®Õ xup¸p H×nh 4.229 Th¸o æ ®Æt sau khi söa ch÷a 6. Lß xo, mãng h·m, ®Õ lß xo vµ vßng lµm kÝn ( h×nh 4.230 ) −§Õ lß xo, mãng h·m (vßng kho¸) ®îc l¾p vµo r·nh phÝa ®u«i xup¸p gi÷ cho lß xo xup¸p kh«ng bÞ bËt ra khi lµm viÖc. a. Lß xo xup¸p ( h×nh 4.230; h×nh 4.231 a ) Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 18
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr −Cã t¸c dông t¹o lùc ®ãng kÝn xup¸p víi æ ®Æt. Thêng lµ lß xo trô cã tõ mét hay hai lß xo. NÕu hai lß xo th× c¸c lß so ®îc lång vµo nhau vµ ngîc chiÒu xo¾n ®Ó tr¸nh bÞ kÑt khi lµm viÖc. b. Vßng lµm kÝn : ( h×nh 4.230 ; h×nh 4.231 b ) Lµm b»ng cao su chÞu nhiÖt vµ dÇu, ®îc l¾p phÝa trªn èng dÉn híng ®Ó ng¨n dÇu nhên vµo buång ®èt qua khe hë xup¸p n¹p vµ èng dÉn híng vµ tr¸nh thÊt tho¸t dÇu nhên qua c¸c khe hë cña c¸c xup¸p víi èng dÉn híng. 7.H háng, kiÓm tra, söa ch÷a. a.H háng, kiÓm tra, söa ch÷a lß xo xup¸p *H háng −BÞ gi¶m ®µn tÝnh lµm xup¸p ®ãng kh«ng kÝn, g©y tiÕng gâ, c«ng suÊt gi¶m, t¨ng chi phÝ nhiªn liÖu. −BÞ gÉy: do t¸c dông lùc céng hëng, vËt liÖu kh«ng ®¶m b¶o. T¸c h¹i lµm va ®Ëp vµ g©y h háng piston, xi lanh, xup¸p. *KiÓm tra, söa ch÷a −Dïng thíc cÆp ®o chiÒu dµi ë tr¹ng th¸i tù do ( h×nh 4.227 b), chiÒu dµi ë tr¹ng th¸i Ðp. ( chÞu t¶i ) ( h×nh 4.227 b). NÕu chiÒu dµi gi¶m ≥ 1mm th× thay míi H×nh 4,230 Lß xo xup¸p , vßng lµm kÝn , ®Õ xup¸p vµ mãng h·m. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 19
Modun : Söa ch÷a 18 – BD c cấu phối khí êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh ơ Tr b) a) H×nh 4.23 Lç xup¸p vµ vßng lµm kÝn ( ®Öm kÝn) á vÞ trÝ l¾p víi xup¸p. −KiÓm tra ®é kh«ng vu«ng gãc b»ng dông cô chuyªn dïng. §é kh«ng vu«ng gãc cho phÐp ≤ 0,2 mm, nÕu lín qu¸ ph¶i thay míi. • H háng, kiÓm tra, söa ch÷a vßng lµm kÝn −Vßng lµm kÝn thêng bÞ l·o ho¸ biÕn cøng do lµm viÖc trong m«i tr- êng chÞu nhiÖt vµ dÇu lµm mÊt kh¶ n¨ng ®µn håi vµ bao kÝn. −Vßng lµm kÝn ®îc thay mçi khi th¸o xup¸p, èng dÉn híng ®Ó söa ch÷a hoÆc thay míi khi kiÓm tra thÊy kh«ng mÒm. a) b) H×nh 4.227 KiÓm tra lß xo M· BµI T£N BµI: thêi lîng (giê) Lý thuyÕt Thùc hµnh Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 20