Modun 25: Sửa chữa – bảo dưỡng hệ thống di chuyển - TC Cơ điện Nam Định

Chia sẻ: Bui Quang Thien | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:74

Thêm vào BST

Báo xấu

328
lượt xem 125
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

(NB) Modun 25: Sửa chữa – bảo dưỡng hệ thống di chuyển giới thiệu các kiến thức về hệ thống treo trên ô tô, sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống treo phụ thuộc, sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống treo độc lập, sửa chữa và bảo dưỡng, sửa chữa và bảo dưỡng khung xe bộ giảm xúc,...Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Modun 25: Sửa chữa – bảo dưỡng hệ thống di chuyển - TC Cơ điện Nam Định

Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh Lêi nãi ®Çu Gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc toµn diÖn cho häc sinh, sinh viªn, n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o nguån nh©n lùc, ®¸p øng nhu cÇu vÒ tri trøc cña ngêi lao ®éng míi trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. §Ó c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc nghÒ söa ch÷a «t« ®¹t kÕt qña tèt. §- îc phÐp cña Trêng trung cÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh chóng t«i thùc hiÖn biªn so¹n cuèn gi¸o tr×nh söa ch÷a vµ b¶o dìng hÖ thèng di chuyÓn tr×nh ®é trung cÊp nghÒ. Qua nhiÒu n¨m tham gia thùc tÕ vµ gi¶ng d¹y lý thuyÕt còng nh thùc hµnh nghÒ « t« m¸y kÐo. Gi¸o tr×nh lÇn ®Çu tiªn ®îc biªn so¹n vµ lµm tµi liÖu phôc vô cho häc sinh, sinh viªn häc nghÒ. Gi¸o tr×nh söa ch÷a vµ b¶o dìng hÖ thèng di chuyÓn gåm cã 5 bµi ®îc viÕt tÝch hîp c¶ lý thuyÕt vµ thùc hµnh. Gi¸o tr×nh söa ch÷a vµ b¶o dìng hÖ thèng di chuyÓn thuéc m«dul 25 ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nghÒ theo m«dul do Bé lao ®éng - Th¬ng binh x· héi ban hµnh. Trong qu¸ tr×nh biªn so¹n mÆc dï t¸c gi¶ ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nh- ng còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, rÊt mong c¸c b¹n ®äc ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó cuèn tµi liÖu ®îc tèt h¬n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 1
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu Môc lôc MD 25 Hệ thống treo trên ô tô I. Nhiệm vụ, điều kiện làm việc, yêu cầu và phân loại hệ thống treo. II. Cấu tạo chung MD 25.1 Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống treo phụ thuộc I. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ th ống treo phụ thộc. II.Các loại hệ thống treo phụ thuộc III.Trình tự tháo lắp IV.Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng và phương pháp kiểm tra bảo dưỡng, sửa chữa hệ thống treo phụ thuộc MD 25.2 Sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống treo độc lập I. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống treo độc lập II. Các loại hệ thống treo độc lập III.Trình tự tháo lắp. IV.Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng và phương pháp kiểm tra bảo dưỡng, sửa chữa hệ thống treo độc lập. MD 25.3 Sửa chữa và bảo dưỡng bộ giảm xóc I. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại bộ giảm xóc . II.Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bộ giảm xóc. III.Hiện tượng, kiểm tra bảo dưỡng, sửa chữa giảm chấn ống. IV. Trình tự tháo lắp. V.Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng và phương pháp kiểm tra bảo dưỡng, sửa chữa bộ giảm xóc. MD 25.4 Sửa chữa và bảo dưỡng khung xe I.Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại khung xe. II.Cấu tạo khung xe. III.Phương pháp kiểm tra sửa chữa khung xe. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 2
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh MD 25.5 Sửa chữa và bảo dưỡng vỏ xe I.Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại vỏ xe. II.Cấu tạo vỏ xe. III.Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng, phương pháp bd Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 3
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh HÖ thèng treo «t« I. NhiÖm vô, ®iÒu kiÖn lµm viÖc, yªu cÇu, ph©n lo¹i hÖ thèng treo. 1. NhiÖm vô - HÖ thèng treo ë ®©y ®îc hiÓu lµ hÖ thèng liªn kÕt gi÷a b¸nh xe vµ khung xe hoÆc vá xe. Mèi liªn kÕt treo cña xe lµ mèi liªn kÕt ®µn håi, nã cã c¸c nhiÖm vô sau: - T¹o ®iÒu kiÖn cho b¸nh xe thùc hiÖn chuyÓn ®«ng t¬ng ®èi theo ph¬ng th¼ng ®øng ®èi víi khung xe hoÆc vá xe theo yªu cÇu dao ®éng “ªm dÞu”, h¹n chÕ tíi møc cã thÓ chÊp nhËn ®îc nh÷ng chuyÓn ®éng kh«ng muèn cã kh¸c cña b¸nh xe (nh l¾c ngang, l¾c däc...). - TruyÒn lùc vµ m« men gi÷a b¸nh xe vµ khung xe: Bao gåm lùc th¼ng ®øng (t¶i träng, ph¶n lùc), lùc däc (lùc kÐo hoÆc lùc phanh, lùc ®Èy hoÆc lùc kÐo víi khung, vá), lùc bªn (lùc ly t©m, lùc giã bªn, ph¶n lùc bªn…), m« men chñ ®éng, m« men phanh. 2. §iÒu kiÖn lµm viÖc. HÖ thèng treo lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn kh¾c nghiÖt, chÞu t¶i träng ®éng lu«n lu«n thay ®æi c¶ ph¬ng chiÒu vµ trÞ sè. ChÞu ¨n mßn hãa häc, b«i tr¬n kÐm, chÞu bôi bÈn ®Êt b¸m vµo trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. 3. Yªu cÇu Sù liªn kÕt giøa b¸nh xe vµ khung vá cÇn thiÕt ph¶i mÒm, nh÷ng còng ph¶i ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó truyÒn lùc. V× vËy hÖ thèng treo ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: - HÖ thèng treo ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn sö dông theo tÝnh n¨ng kü thuËt cña xe nh ch¹y trªn nÒn ®êng tèt hoÆc xe cã kh¶ n¨ng ch¹y trªn nhiÒu lo¹i ®Þa h×nh kh¸c nhau. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 4
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh - B¸nh xe cã kh¶ n¨ng chuyÓn dÞch trong mét giíi h¹n kh«ng gian h¹n chÕ. - Quan hÖ ®éng häc cña b¸nh xe ph¶i hîp lý, tho¶ m·n môc ®Ých chÝnh cña hÖ thèng treo lµ lµm mÒm theo ph¬ng th¼ng ®øng nhng kh«ng ph¸ háng c¸c quan hÖ ®éng lùc häc vµ ®éng häc cña chuyÓn ®éng b¸nh xe. - Kh«ng g©y nªn t¶i träng lín t¹i c¸c mèi liªn kÕt víi khung hoÆc vá. - Cã ®é bÒn cao. - Cã ®é tin cËy lín, trong ®iÒu kiÖn sö dông phï hîp víi tÝnh n¨ng kü thuËt kh«ng gÆp h háng bÊt thêng. *§èi víi xe con cßn ®îc chó ý thªm c¸c yªu cÇu sau: - Gi¸ thµnh thÊp vµ møc ®é phøc t¹p cña kÕt cÊu kh«ng qu¸ lín. - Cã kh¶ n¨ng chèng rung vµ chèng ån truyÒn tõ b¸nh xe lªn thïng, vá tèt. - §¶m b¶o tÝnh ®iÒu khiÓn vµ æn ®Þnh chuyÓn ®éng cña xe ë tèc ®é cao. 4. Ph©n lo¹i. Ngµy nay trªn « t« sö dông hai nhãm lín: HÖ thèng treo phu thuéc, hÖ thèng treo ®éc lËp. S¬ ®å tæng qu¸t cã thÓ miªu t¶ trªn h×nh 1. H×nh 1. S¬ ®å tæng qu¸t hÖ thèng treo a) HÖ thèng treo phô thuéc; b) HÖ thèng treo ®éc lËp 1. Thïng xe; 2. Bé phËn ®µn håi; 3. Bé phËn gi¶m chÊn; 4.DÇm cÇu; Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 5
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh 5. C¸c ®ßn liªn kÕt cña hÖ thèng treo. ë hÖ thèng treo phô thuéc c¸c b¸nh xe ®Æt trªn dÇm cÇu liÒn, bé phËn gi¶m chÊn vµ ®µn håi ®Æt gi÷a thïng xe vµ dÇm cÇu liÒn. Qua cÊu t¹o hÖ thèng treo phô thuéc, sù dÞch chuyÓn cña mét bªn b¸nh xe theo ph¬ng th¼ng ®øng sÏ g©y nªn chuyÓn vÞ nµo ®ã cña b¸nh xe bªn kia, chóng ta cã ý nghÜa chóng “phô thuéc” lÉn nhau. ë hÖ thèng treo ®éc lËp, c¸c b¸nh xe g¾n "®éc lËp” víi khung vá th«ng qua c¸c ®ßn, bé phËn gi¶m chÊn, ®µn håi. C¸c b¸nh xe “®éc lËp” dÞch chuyÓn t¬ng ®èi víi khung vá. Trong thùc tÕ chuyÓn ®éng cña xe, ®iÒu nµy chØ ®óng khi chóng ta coi thïng hoÆc vá xe ®øng yªn. Dùa vµo tÝnh chÊt ®éng häc, hÖ thèng treo ®éc lËp chia ra lo¹i: treo trªn hai ®ßn ngang, treo mét ®ßn ngang vµ gi¶m chÊn, treo ®ßn däc, treo ®ßn chÐo,… C¶ hai hÖ thèng treo trªn cã thÓ ph©n chia theo sù thay ®æi ®Æc tÝnh lµm viÖc lµ hÖ thèng treo tù ®éng ®iÒu chØnh vµ hÖ thèng treo kh«ng ®iÒu chØnh. HÖ thèng treo cßn ®îc ph©n lo¹i theo kÕt cÊu cña bé phËn ®µn håi nh: Treo nhÝp l¸; treo lß xo; treo thanh xo¾n; treo khÝ nÐn; treo thñy khÝ…, Ph©n lo¹i theo kÕt cÊu cña gi¶m chÊn: Gi¶m chÊn èng, ®ßn, gi¶m chÊn cã ¸p suÊt trong b»ng ¸p suÊt khÝ quyÓn, gi¶m chÊn cã ¸p suÊt trong cao… II. CÊu t¹o chung Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 6
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh HÖ thèng treo bao gåm c¸c bé phËn chÝnh sau: +Bé phËn ®µn håi. +Bé phËn dÉn híng. +Bé phËn gi¶m chÊn. +Thanh æ ®Þnh. +C¸c vÊu cao su t¨ng cøng vµ h¹n chÕ hµnh tr×nh. +C¬ cÊu ®iÒu chØnh gãc ®Æt b¸nh xe. +C¸c vÊu cao su lµm chøc n¨ng liªn kÕt mÒm. III-¦u nhîc ®iÓm cña c¸c hÖ thèng treo. 1.¦u nhîc ®iÓm hÖ thèng treo phô thuéc. + Nhîc ®iÓm - Khèi lîng phÇn liªn kÕt b¸nh xe (gäi lµ phÇn kh«ng ®îc treo) rÊt lín, ®Æc biÖt ë trªn cÇu chñ ®éng. Khi xe ®i trªn ®êng kh«ng b»ng ph¼ng, t¶i träng sinh ra sÏ g©y nªn va ®Ëp m¹nh gi÷a phÇn kh«ng treo vµ phÇn treo (thïng xe), lµm gi¶m ®é ªm dÞu chuyÓn ®éng. MÆt kh¸c, Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 7
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh b¸nh xe “va ®Ëp” m¹nh trªn nÒn ®êng lµm xÊu sù tiÕp xóc cña b¸nh xe víi ®êng. H×nh 3: Tr¹ng th¸i ®iÓn h×nh vÒ ®éng häc cña hÖ thèng treo phô thuéc. a) Xe chuyÓn ®éng qua mét gê cao (Z); b) Xe chuyÓn ®éng díi t¸c dông cña lùc bªn. c) Xe chuyÓn ®éng qua mét vÕt lâm vµ mét gê cao; d) Xe chuyÓn ®éng khi t¨ng t¶i lªn c¶ hai b¸nh xe. - Kho¶ng kh«ng gian phÝa díi sµn xe ph¶i ®ñ lín, ®ñ ®¶m b¶o cho dÇm cÇu thay ®æi vÞ trÝ, do vËy hoÆc chiÒu cao träng t©m sÏ lín, hoÆc gi¶m bít thÓ tÝch cña khoang chøa hµng sau xe. Trªn xe con cì nhá (4 hoÆc 5 chç ngåi) kh«ng tho¶ m·n ®îc yªu cÇu vÒ tÝnh n¨ng sö dông cña xe bëi vËy ngµy nay chØ dïng kiÓu dÇm cÇu d¹ng ch÷ U cho hÖ thèng treo nµy. - Sù nèi cøng b¸nh xe hai bªn nhê dÇm liÒn g©y nªn c¸c tr¹ng th¸i ®iÓn h×nh vÒ ®éng häc dÞch chuyÓn nh trªn h×nh 3. Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng, theo ph¬ng th¼ng ®øng Z (Z1, Z2 ) sÏ x¶y ra c¸c chuyÓn dÞch vÞ phô (y1, x, ε, ψ) xem h×nh 4. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 8
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh H×nh 4. C¸c chuyÓn vÞ cña hÖ thèng treo phô thuéc vµ c¸c lùc m« men t¸c dông a) ChuyÓn vÞ; b) Lùc vµ m« men t¸c dông ë b¸nh xe. NÕu bè trÝ hÖ treo theo kiÓu nµy cho cÇu tríc dÉn híng, chuyÓn vÞ ε (chuyÓn vÞ cña cÇu xe quay quanh trôc th¼ng ®øng) x¶y ra khi ®i trªn nÒn ®êng kh«ng b»ng ph¼ng lµm xÊu chuyÓn ®éng th¼ng cña xe. Bëi vËy ë xe cã tèc ®é cao hÖ treo nµy thêng gÆp ë cÇu sau. +¦u ®iÓm cña hÖ treo phô thuéc lµ: Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng vÕt b¸nh xe ®îc cè ®Þnh do vËy kh«ng x¶y ra mßn lèp nhanh nh ë hÖ treo ®éc lËp. TruyÒn lùc vµ m« men lín. Khi chÞu lùc bªn (ly t©m, ®êng nghiªng, giã bªn) hai b¸nh xe liªn kÕt cøng, bëi vËy h¹n chÕ hiÖn tîng trît bªn b¸nh xe. C«ng nghÖ chÕ t¹o ®¬n gi¶n, dÔ th¸o l¾p vµ söa ch÷a, gi¸ thµnh thÊp. Víi c¸c u ®iÓm trªn, hÖ treo phô thuéc chñ yÕu ®îc dïng cho xe t¶i hoÆc dïng cho cÇu sau xe con. Trªn xe cã kh¶ n¨ng viÖt d· cao, tèc ®é kh«ng lín hÖ treo phô thuéc ®îc dïng cho c¶ cÇu tríc vµ cÇu sau. 2.¦u nhîc ®iÓm hÖ thèng treo ®éc lËp. +Nhîc ®iÓm cña hÖ thèng treo ®éc lËp chÝnh lµ u ®iÓm cña hÖ thèng treo phô thuéc vµ ngîc l¹i. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 9
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh M· BµI T£N BµI: thêi lîng (giê) MD 25 - 1 Lý thuyÕt Thùc hµnh söa ch÷a vµ b¶o dìng hÖ thèng treo phô thuéc 4 20 I-CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng treo phô thuéc. 1- CÊu t¹o. HÖ thèng treo bao gåm c¸c bé phËn chÝnh sau: + Bé phËn ®µn håi. + Bé phËn dÉn híng. + Bé phËn gi¶m chÊn. + Thanh æ ®Þnh. + C¸c vÊu cao su t¨ng cøng vµ h¹n chÕ hµnh tr×nh. + C¬ cÊu ®iÒu chØnh gãc ®Æt b¸nh xe. + C¸c vÊu cao su lµm chøc n¨ng liªn kÕt mÒm. 2- Nguyªn lý ho¹t ®éng. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng treo lµ sù lµm viÖc kÕt hîp hµi hßa cña c¸c bé phËn chÝnh trong hÖ thèng ®ã lµ bé phËn ®µn håi, bé phËn gi¶m chÊn vµ bé phËn dÉn híng. II. c¸c lo¹i hÖ thèng treo phô thuéc 1. HÖ thèng treo phô thuéc phÇn tö ®µn håi lµ nhÝp l¸. §Æc trng cÊu t¹o cña hÖ thèng treo phô thuéc lµ dÇm cÇu cøng liªn kÕt gi÷a hai b¸nh xe. NÕu cÇu xe lµ cÇu chñ ®éng th× toµn bé côm truyÒn lùc ®îc ®Æt trong dÇm cÇu. Trªn xe cã cÇu bÞ ®éng th× dÇm cÇu ®îc lµm b»ng thÐp ®Þnh h×nh liªn kÕt dÞch chuyÓn cña hai b¸nh xe. CÊu t¹o hÖ thèng treo phô thuéc tö ®µn håi lµ nhÝp l¸ gåm c¸c bé phËn chÝnh sau: DÇm cÇu, nhÝp l¸ vµ gi¶m chÊn. H×nh 1 lµ hÖ thèng treo phô thuéc dïng nhÝp l¸, cÇu sau bÞ ®éng. DÇm cÇu lµ thÐp èng liªn kÕt cøng víi nhÝp nhê c¸c bé quang treo. Hai ®Çu dÇm cÇu bè trÝ c¬ cÊu phanh vµ moay ¬ b¸nh xe. NhÝp l¸ bao gåm c¸c l¸ nhÝp nghÐp l¹i, l¸ nhÝp chÝnh ®îc uèn trßn ë hai ®Çu t¹o nªn c¸c khíp trô. §Çu sau cña nhÝp l¸ cè ®Þnh trªn khung xe vµ cã thÓ quay t - ¬ng ®èi nhê c¸c æ cao su. §Çu tríc lµ khíp trô di ®éng theo kÕt cÊu Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 10
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh quang treo. Quang treo bè trÝ trªn khung xe, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhÝp l¸ biÕn d¹ng tù do ®ång thêi cã thÓ truyÒn lùc däc tõ b¸nh xe lªn khung xe vµ ngîc l¹i. C¸c lùc bªn cã thÓ truyÒn tõ khung xe qua khíp trô, nhÝp l¸ , quang nhÝp, dÇm cÇu tíi b¸nh xe. Gi¶m chÊn b¾t gi÷a dÇm cÇu vµ khung xe ®îc ®Æt nghiªng vÒ phÝa tríc. H×nh 1.1: HÖ thèng treo phô thuéc dïng nhÝp l¸, cÇu sau bi ®éng. 1. DÇm cÇu; 2. NhÝp l¸; 3. Quang treo; 4. C¬ cÊu phanh; 5. Gi¶m chÊn; 6. Khíp trô. H×nh 1.2 lµ hÖ thèng treo phô thuéc l¾p víi cÇu sau chñ ®éng, nhÝp lµ gåm hai l¸ nhÝp, ®Çu tríc cè ®Þnh trªn khung xe, ®Çu sau lµ quang treo, gi¶m chÊn ®Æt nghiªn vÒ phÝa tríc. §Ó t¨ng kh¶ n¨ng truyÒn lùc bªn tõ khung xe xuèng b¸nh xe, trªn cÇu sau cã l¾p thªm ®ßn ngang truyÒn lùc, mét ®Çu ®ßn ngang cè ®Þnh trªn khung xe, mét ®Çu nèi vµo cÇu xe nhê c¸c khíp trô cao su. §ßn ngang nµy cßn gäi lµ ®ßn “Panhada” VÊu h¹n chÕ ®Æt gi÷a nhÝp vµ khung xe nh»m tr¸nh qu¸ t¶i cho nhÝp l¸. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 11
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh H×nh 1.2: HÖ thèng treo phô thuéc dïng nhÝp l¸, cÇu sau chñ ®éng. 1. Gi¶m chÊn; 2. Quang treo; 3.§ßn truyÒn lùc bªn(Panha®a); 4. VÊu h¹n chÕ; 5. DÇm cÇu Gi¶m chÊn; 6. Khíp trô; 7. NhÝp l¸. H×nh 1.3 lµ hÖ thèng treo phô thuéc, cÇu sau xe ®îc ®Æt trªn nhÝp l¸ víi môc ®Ých h¹ thÊp träng t©m, gi¶m chÊn ®Æt lÖch, thanh æ ®Þnh d¹ng ch÷ U. Th©n dµi cña thanh æn ®Þnh ®Æt trªn cÇu nhê c¸c æ cao su, c¸c ®Çu cßn l¹i b¾t chÆt vµo khung xe. H×nh 1.3: HÖ thèng treo phô thuéc dïng nhÝp l¸, bè trÝ thanh æn ®Þnh. 1. C¬ cÊu phanh; 2. DÇm cÇu; 3. NhÝp l¸; 4. Quang treo; 5. Gi¶m chÊn; 6. VÊu h¹n chÕ; 7. Thanh æn ®Þnh. C¸c hÖ thèng treo phô thuéc nh trªn cã thÓ coi c¸c chøc n¨ng chÝnh cña hÖ thèng treo ®¶m nhËn bëi nhÝp l¸ bao gåm: - Chøc n¨ng ®µn håi theo ph¬ng th¼ng ®øng. - Chøc n¨ng dÉn híng: truyÒn lùc däc, ngang vµ cã thÓ lµ c¶ lùc bªn. - Chøc n¨ng gi¶m chÊn ®¶m nhËn nhê gi¶m chÊn, ma s¸t gi÷a c¸c l¸ nhÝp, ma s¸t trong c¸c khíp cao su. * CÊu t¹o cña bé nhÝp l¸: NhÝp l¸ ®îc lµm b»ng mét sè l¸ thÐp lß xo uèn cong, dîc goi lµ l¸ nhÝp. C¸c l¸ xÕp chång len nhau theo thø tù tõ ng¾n ®Õn dµi. TËp nhÝp l¸ nµy ®îc xÕp víi nhau b»ng bul«ng hoÆc t¸n ®inh ë gi÷a, vµ bi Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 12
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh cho c¸c l¸ kh«ng bÞ x« lÖch, cóng ®îc kÑp gi÷ ë mét sè vÞ trÝ. Hai ®Çu l¸ dµi nhÊt( l¸ nhÝp chÝnh) ®îc uèn cong thµnh vßng ®Ó l¾p ghÐp víi khung xe hoÆc c¸c kÕt cÊu kh¸c. Nãi chung, nhÝp cµng dµi th× cµng mÒn. Sè nhÝp cµng nhiÒu th× nhÝp cµng cøng, chÞu dîc t¶i träng lín h¬n. Tuy nhiªn nhÝp cøng sÏ ¶nh hëng ®Õn ®é ªm. - Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 13
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh H×nh 1.4: CÊu t¹o bé nhÝp l¸ *. H háng , kiÓm tra, söa ch÷a a. H háng: − C¸c l¸ nhÝp mßn, nøt, gÉy, mÊt tÝnh ®µn håi − B¹c vµ chèt nhÝp mßn ( b¹c thÐp vµ b¹c cao su) − Bu l«ng quang nhÝp, vÊu ®Þnh vÞ, chèt ®Þnh vÞ mßn, ®øt, chên ren Nguyªn nh©n: ChÞu t¶i träng lín, lµm viÖc l©u ngµy g©y mái c¸c chi tiÕt, ngoµi ra do siÕt bu l«ng quang nhÝp kh«ng chÆt lµm nhÝp xª dÞch g©y ra h háng. b. KiÓm tra: Chñ yÕu dïng ph¬ng ph¸p quan s¸t xem nhÝp cã bÞ nøt, gÉy, xª dÞch, c¸c b¹c chèt nhÝp mßn kh«ng. c. Söa ch÷a: Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 14
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh − L¸ nhÝp nøt g·y, bul«ng quang nhÝp mßn, xª dÞch, chên ren, b¹c vµ chèt mßn ®Òu ph¶i thay míi. - Trêng hîp l¸ nhÝp kh«ng bÞ nøt, gÉy mµ chØ gi¶m tÝnh ®µn håi, cã thÓ phôc håi b»ng c¸ch dïng m¸y c¸n chuyªn dïng phôc håi h×nh d¸ng ®é cong hoÆc dïng ph¬ng ph¸p gâ ®Òu trªn mÆt nhÝp. 2. HÖ thèng treo phô thuéc phÇn tö ®µn håi lµ lß xo xo¾n èc. HÖ thèng treo phô thuéc sö dông lßa xo xo¾n èc cã u ®iÓm c¬ b¶n lµ chiÕm Ýt chç trong kh«ng gian h¬n lo¹i nhÝp l¸. Do lß xo xo¾n èc kh«ng cã kh¶ n¨ng truyÒn lùc däc vµ ngang, do vËy c¸c bé phËn dÉn h - íng híng ®¶m nhËn chøc n¨ng nµy nhê c¸c thanh ®ßn liªn kÕt. H×nh 1.5: HÖ thèng treo phô thuéc dïng lß xo trô 1. Gi¶m chÊn; 2. Lß xo trô; 3. DÇm cÇu; 4. §ßn trªn; 5. C¬ cÊu phanh; 6. §ßn díi; 7. D©y phanh tay; 8. Thanh æn ®Þnh. H×nh 1.5 lµ hÖ thèng treo phô thuéc l¾p víi cÇu sau bÞ ®éng. Trªn dÇm cÇu nµy ®Æt lß xo trô vµ gi¶m chÊn gÇn s¸t b¸nh xe. Lß xo trô bao ngoµi gi¶m chÊn bêi vËy chiÕm Ýt kh«ng gian sau xe. DÉn híng cho cÇu th«ng qua hai ®ßn däc díi vµ mét ®ßn däc trªn. C¸c gèi ®ì ®Òu dïng æ xoay b»ng cao su dµy. Víi hÖ thanh ®ßn däc nµy ®¶m b¶o kh¶ n¨ng truyÒn lùc däc v÷ng ch¾c. §ßn trªn cã kÕt cÊu ®ñ ®Ó truyÒn lùc bªn gi÷a khung xe vµ cÇu. Trªn hai ®ßn däc díi cã ®ßn ngang nhá liªn kÕt b»ng bu l«ng t¹o nªn thanh æn ®Þnh. Thanh æn ®Þnh chØ lµm viÖc khi hai thanh ®ßn däc cã vÞ trÝ kh¸c nhau vµ ®ßn däc ®ãng vai trß lµ mét phÇn cña thanh æn ®Þnh ch÷ U. Bé ph©n ®µn håi lß xo trô kh«ng ®¶m nhËn c¸c chøc n¨ng kh¸c cña hÖ th«ng treo, ma s¸t trong rÊt nhá nªn hiÖn nay chØ cßn thÊy ë c¸c xe con. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 15
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh H×nh 1.6: HÖ thèng treo phô thuéc dïng lß xo trô, cÇu sau chñ ®éng. 1. Gi¶m chÊn; 2.VÊu h¹n chÕ hµnh tr×nh; 3. Lß xo trô; 4. Khung xe; 5. §ßn díi; 6. Thanh æn ®Þnh; 7. §ßn truyÒn lùc bªn (®ßn Panhada); 8. §ßn trªn; 9. DÇm cÇu chñ ®éng. H×nh 1.6 lµ hÖ thèng treo phô thuéc l¾p víi cÇu sau chñ ®éng. Bé phËn dÉn híng theo ph¬ng däc gåm 4 thanh, hai thanh díi dµi , hai thanh trªn ng¾n, cã d¹ng h×nh thang. Theo ph¬ng truyÒn lùc bªn cã ®ßn Panhada ®Æt phÝa sau cÇu xe. Lß xo trô ®îc ®Æt tríc cÇu xe vµ trªn ®ßn díi, do vËy hµnh tr×nh lµm viÖc cña lß xo ng¾n h¬n hµnh tr×nh b¸nh xe. Gi¶m chÊn ®îc ®Æt sau cÇu xe ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng nhËp t¾t dao ®éng, thanh æn ®Þnh ®Æt ë hai ®ßn trªn. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 16
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh H×nh 1.7:HÖ thèng treo phô thuéc cã lß xo trôc ®Æt trùc tiÕp lªn dÇm cÇu. 1. Gi¶m chÊn; 2. Lß xo trô; 3. C¬ cÊu Watta; 4. DÇm cÇu chñ ®éng; 5. §ßn däc trªn; 6. C¬ cÊu phanh; 7. Thanh æn ®Þnh; 8. §ßn däc díi; 9. Vá truyÒn lùc chÝnh. H×nh 1.7 lß xo trô ®Æt trîc tiÕp trªn dÇm cÇu, gi¶m chÊn ®Æt sau cÇu chñ ®éng, hai ®ßn däc díi vµ mét ®ßn däc trªn. Xe dïng c¬ cÊu Watta thay thÕ ®ßn panhada. Xe ®¹t tèc ®é cao h¬n 200 km/h. HÖ thèng treo nµy gäi lµ hÖ thèng treo phô thuéc nhiÒu kh©u. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 17
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh H×nh 1.7:HÖ thèng treo phô thuéc cã ®ßn Panhada ®Æt trªn dÇm cÇu. 1. Gi¶m chÊn; 2. Lß xo trô; 3. §ßn däc díi; 4. DÇm cÇu bÞ ®éng; 5. Thanh Panhada; 6. Gi¸ b¾t víi vá; 7.§ßn däc trªn; 8.Thïng nhiªn liÖu; 9. B¸nh xe. HÖ thèng treo phô thuéc dïng lß xo trô cã ®ßn Panhada ®Æt trªn dÇm cÇu nh»m n©ng cao t©m nghiªng cÇu xe. Lùc däc truyÒn qua 4 thanh däc. Lß xo vµ gi¶m chÊn ®Æt tríc cÇu xe vµ n»m trªn ®ßn díi. Thanh æn ®Þnh ®Æt tùa vµo ®ßn däc díi. CÊu t¹o lß xo trô NÕu lß xo trô ®îc lµm tõ mét thanh thÐp cã ®êng kÝnh ®ång ®Òu th× toµn bé lß xo sÏ co l¹i ®ång ®Òu, tû lÖ víi t¶i träng. NghÜa lµ, nÕu sö dông lß xo mÒm th× nã kh«ng chÞu ®îc t¶i träng nÆng, cßn nÕu sö dông lß xo cøng th× xe ch¹y kh«ng ªm víi t¶i träng nhá. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 18
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh Tuy nhiªn, nÕu sö dông mét thanh thÐp cã ®êng kÝnh thay ®æi ®Òu, nh minh ho¹ trªn h×nh sau ®©y, th× hai ®Çu cña lß xo sÏ cã ®é cøng thÊp h¬n phÇn gi÷a. Nhê thÕ, khi cã t¶i träng nhá th× hai ®Çu lß xo sÏ co l¹i vµ hÊp thu chuyÓn ®éng. MÆt kh¸c, phÇn gi÷a cña lß xo l¹i ®ñ cøng ®Ó chÞu ®îc t¶i träng nÆng. C¸c lß xo cã bíc kh«ng ®Òu, lß xo h×nh nãn còng cã t¸c dông nh vËy. * Nh÷ng h háng, kiÓm tra söa ch÷a a. H háng: − Lß xo trô bÞ yÕu, r¹n nøt gÉy do qu¸ t¶i vµ mái khi lµm viÖc l©u ngµy. − C¸c ®Öm cao su bÞ nøt vì mßn háng do bÞ dËp, ma s¸t. − Khíp quay cña c¸c ®ßn ngang trªn, díi bÞ mµi mßn do ma s¸t. − C¸c khíp cÇu chuyÓn híng trªn c¸c ®ßn ngang bÞ mßn. b. KiÓm tra: − Quan s¸t kiÓm tra xem lß xo trô cã bÞ r¹n nøt , c¸c ®Öm cao su cã bÞ vì, mßn háng kh«ng. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 19
Modun 25: Söa ch÷a – BD hÖ thèng di chuyÓn Tr êng Trung CÊp C¬ §iÖn Nam §Þnh − KiÓm tra khe hë l¾p ghÐp c¸c khíp quay cña ®ßn ngang trªn vµ díi b»ng c¸ch ®o kÝch thíc trôc vµ lç l¾p ghÐp b»ng panme vµ ®ång hå so sau ®ã tÝnh x¸c ®Þnh khe hë − Dïng tay l¾c trôc cña khíp ®Ó kiÓm tra ®é mßn, d¬ cña khíp cÇu. c. Söa ch÷a: − Lß xo bÞ r¹n, nøt cÇn thay míi − §o chiÒu dµi tù do vµ so s¸nh víi trÞ sè tiªu chuÈn nÕu nhá h¬n thay míi. − Khe hë l¾p ghÐp cña khíp quay c¸c ®ßn ngang vît qu¸ quy ®Þnh ph¶i thay b¹c ®ì míi. − C¸c ®Öm cao su háng vµ khíp cÇu d¬, láng thay míi. III- Tr×nh tù th¸o l¾p: 1.Tr×nh tù th¸o hÖ thèng treo phô thuéc dïng nhÝp l¸. (øng dông trªn cÇu sau xe Craven) T Néi dung c«ng viÖc Dông Yªu cÇu kü thuËt T cô 1 KÝch cÇu xe ®Ó b¸nh xe n©ng KÝch, §Æt kÝch ®óng gi÷a cÇu lªn khái mÆt ®Êt gç xe ®Ó ®¶m c©n xe. chÌn b¸nh tríc. 2 Kª khung xe Gi¸ ®ì §Æt gi¸ ®ì vµo ®óng vÞ trÝ trªn khung xe. 3 H¹ kÝch ®Ó nhÝp kh«ng chÞu Kh«ng h¹ hÕt kÝch. t¶i 4 Kª cÇu xe Gi¸ ®ì CÇu xe kh«ng thay ®æi vÞ trÝ th¸o nhÝp. 5 Th¸o gi¶m chÊn KhÈu Kh«ng lµm háng ®Öm 19 cao su 6 Th¸o ®ai èc ®Çu quang nhÝp KhÈu Níi ®Òu, níi ®èi xøng. 17 7 Th¸o mÆt bÝch ®ì nhÝp cïng Bóa Kh«ng lµm háng ren. Tµi liÖu lu hµnh néi bé Trang 20