Một số biện pháp kỹ thuật phát triển bền vững mô hình tôm - lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long

NGHIEN cufu - TRAO DOI<br /> <br /> <br /> <br /> Nhieu ket qud nghien cdu dd chdng minh viec trdng Ida tren ddt nudi tdm Id Men<br /> phdp canh tdc gidp cdi tao mdi trUdng rdt tdt. Ddy la md hinh dd dUdc khuye'n cdo nhieu<br /> ndm vd ngdy cdng khdng dinh tinh ben vffng cua nd. Gan ddy, trong kit hdp nghien<br /> cdu md hinh thich nghi vdi sU Men ddi khi hdu todn cdu, nhieu bdo cdo cua cdc nhd<br /> khoa hpc cdn cho rang md hinh canh tdc tdm - Ida Id md hinh ndng nghiep thich nghi<br /> vdi Men ddi khi hdu. Hieu qud kinh te da rd, tuy nhien vdi viec phdt trien mot cdch<br /> "thdn tdc" thi yeu tdben vffng cung Id vdn de cdn quan tdm trong canh tdc md hinh tdm -<br /> Ida ddong bang sdng Cdu Long.<br /> <br /> <br /> <br /> '^ot so Siin p/tdp fy ffiu^tp^dttrim 6m vffm<br /> MO HINH TOM - LUA 6 DBSCL<br /> TS. NGUYEN CONG THANH<br /> Vien Lua DBSCL<br /> <br /> <br /> <br /> Mo hinh tom - Ida thich nghi vdi bie'n doi v l hieu qua kinh td, d Sdc Trang, Bac Lieu,<br /> khi hau Ca Mau, Kien Giang... mo hinh san xual d cac<br /> Ve ten gpi cua md hinh ndy, nhilu khi chdng xa vung tom Ida trong nhdng nam gan day dang<br /> ta con "cau tha" khong dung dung nhU ten gpi phdt trien rdi da dang vdi cdc loai hinh nhy nuoi<br /> cua nd nhy la mo hinh tom - Ida hay la md hinh torn su, torn cang xanh, nudi cd, ke^t hpp trdng<br /> Ida - tom?. Nhilu ban ddng nghiep cua toi d Ilia, tan dyng dat bd bao trdng mau vd chan nuoi.<br /> cac tinh co mo hinh tdm - Ida phat trien manh Mo hinh ndy da gidp nhilu hp dan tang thu nhap<br /> da dl nghi tdi nen gpi la mo hinh tom - Ida chd va cupc sd'ng dUpc dn dinh hPn.<br /> khong gpi la md hinh Ida - tom vi sy ddng gdp v l tinh thich nghi cua mo hinh: theo dinh<br /> vl mat kinh tl^ cao cua con tom noi rieng trong hudng cua nganh nong nghiep thi viec xay dUng<br /> he thd'ng luan canh vdi Ida. mo hinh san xuat torn - lua la rai phu hpp. Viec<br /> tdng kel cung da dypc khang dinh qua<br /> ^ l i M l i ^ ' i ' - ".i»*«^v JikvW»~;^ nhilu hpi thao. Qua dd cho tha'y rang,<br /> viec nuoi tom, ke cd con tdm su va<br /> torn cang xanh ludn canh trong rudng<br /> Ida nhieu nam tai ddng bdng song Cdu<br /> Long (DBSCL) cho ket qua toi ca ve<br /> kinh te, xa hpi va mdi tru'dng, trong<br /> do ye'u tdiiidi tritdng la dieu rai quan<br /> trpng. Kel qua nghien cdu da chffng<br /> minh viec trdng Ida tren dai nuoi torn<br /> la bien phap canh tac giup cai tao<br /> moi trffdng rdi tdt. Hai doi tffpng nuoi<br /> CO tac dpng tffpng hd cho nhau co<br /> Md hinh tdm - Ida ben vffng. Anh: Phan Thanh Cudng tinh chu ky. Day la mo hinh da dffpc<br /> <br /> TAP CHI KHOA HOC C A N THO 19<br /> NGHIEN cufu-TRAO BOI<br /> <br /> khuyen cao nhilu nam va ngay cang khang dinh sdu vao ddi lien la dilu khd trdnh khdi. Theo<br /> tinh ben vffng cua nd. Con tdm su/cang xanh dy bao cua Vien Nghien cdu phat trien DBSCL,<br /> nudi trong md hinh nay cd khd nang dam bao kha nang cd de'n 2,4 trieu ha bi nydc bien xdm<br /> sach benh. Cdn cay Ida trdng sau vy tom, dac nhap man, nhilu dien tich chuyen trdng Ida 2<br /> biet la cac gid'ng Ida vffa khdng phen, man vd vu/nam se khong the sdn xudi dffpc do nffdc man<br /> Ida mua dia phffPng thich nghi tdt vdi md hinh trdn vao. Luc do, mo hinh canh tac mdt vu lua,<br /> nen khong sff dyng thude bao ve thffc vat nhilu mot vu tom la thich ffng nhdl. DBSCL cd hPn 1,4<br /> lam cho hat cd chai Iffdng cao va an toan. trieu ha dai ngap nffdc do tdc ddng cua xam nhap<br /> San xual cac mo hinh nong nghiep hien nay man. Con so nay se tang len do qud trinh bie'n<br /> cdn dac biet quan tdm chu trpng de'n sff thich ddi khi hdu, cy the la nydc bien dang, xam nhap<br /> nghi cua md hinh hay he thong canh tdc ddi vdi man sdu vdo ddi hIn. Khoanh viing ngpt hoa de<br /> bie'n ddi khi hau toan cau. Doi vdi nu'dc ta, trydc trff ngpt san xuat Ida la dilu khdng tu'dng. Chinh<br /> nhffng dien bie'n bdi thffdng cua khi hau anh nhffng ddng nffdc man xam nhap vao rudng liia<br /> hffdng ldn den moi trffdng sd^ng cua con ngffdi. da tao dilu kien cho ngffdi ndng ddn nudi torn<br /> To chffc Bdo tdn thien nhien Qudc te' tai Viet va cung chinh hp "phat minh" ra md hinh san<br /> Nam (lUCN) da dffa ra mot khung chie^n Iffpc tff xuat Ida - tdm" (Bdo SGGP, 19/10/2009).<br /> nay den 2010 vdi chd d l tim kiem sff can bang Mo hinh tom - Ida da khang dinh tinh bin<br /> trong mot the gidi thay ddi nham khac phuc tinh vffng cua nd, ngodi ra gan day trong kl^t hpp<br /> trang nay. Theo lUCN, vdi bd bien dai 3.260km<br /> nghien cdu mo hinh thich nghi vdi sff bien ddi khi<br /> va cd hai trong so' nhffng ddng bang Idn nhat<br /> hdu todn can, nhilu bdo cdo cua cac nha khoa<br /> the gidi, Viet Nam la mot trong nhffng quoc gia<br /> hpc con cho rdng mo hinh canh tdc tdm - Ida la<br /> tren the' gidi dl bi dnh hffdng nhdl bdi bidn ddi<br /> mo hinh nong nghiep thich nghi vdi bil^n ddi khi<br /> khi hau. Chi can mffc nffdc bien dang cao Im se<br /> hdu. Tai hpi thao phat trien he thong canh tac<br /> cd kha nang dnh hffdng tdi ddi sdng cua 10,8%<br /> Ida - tom cdc tinh ven bien DBSCL td chdc tai<br /> dan sd Viet Nam, nhdl la d ddng bang. Ne'u mffc<br /> Sdc Trang cudi thang 9 nam 2009, cdc nha khoa<br /> nffdc bien ddng cao 5m thi Viet Nam se bi mat<br /> hpc cho rang day la md hinh sdn xudi thich dng<br /> tdi 16% dien tich dai dai; khoang 35% dan sd<br /> vdi dien bie'n bdi thydng cua bie'n ddi khi hau<br /> va 35% tdng sdn pham qud'c noi se bi de dpa.<br /> va trong dien dan Khuye'n nong @ cong nghe<br /> Ddy la mot va'n d l cap thidt doi vdi Viet Nam.<br /> lan thd 7 - 2009 chuyen d l "sdn xual luan canh<br /> Cac tac dpng cua bien ddi khi hdu ban dau cd<br /> tom - Ida ddng bdng song Cffu Long" tai Dong<br /> the nhdn tha'y dffpc thong qua nhffng thay ddi vl<br /> khi hau theo mua d cac viing miln khdc nhau. Thap ngdy 2/10/2009 cung cd nhilu bao cao dl<br /> Lu'png mffa va mda mffa cung se thay ddi. Tinh cap de'n kha nang thich nghi vdi bien ddi khi<br /> trang nay anh hffdng nghiem trpng tdi ddi sdng hdu cua mo hinh canh tdc Ida - torn va dl xuat<br /> cua nong dan. Ben canh dd, bie'n ddi khi hau CO kha nang md rdng dien tich len 200.000 ha<br /> cung gay tdn hai nhilu hPn doi vdi cdc khu vffc trong nhffng nam tdi.<br /> ddi ngap nffdc, ran san hd, cac he sinh thai quan Mot so'van de can quan tam trong canh tac<br /> trpng khac. Tuy nhien, thach thffc ldn nhdl lai mo hinh tom - Ida d DBSCL<br /> la khi mffc nu'dc bien ddng len. Dau den la sff<br /> Trong sff chuyen ddi chung ve cP ca'u cay<br /> gia tang tinh trang ngap lut trong mua mya bao<br /> trdng vat nuoi ndng ddn cdc tinh thupc Ban dao<br /> do nffdc bien dang len pha vd he thdng de bien,<br /> Ca Mau nhff Ca Mau, Sdc Trang, Bac Lieu<br /> hd chda nffdc va nhan chim nhffng canh ddng<br /> Ida d vung ddng bang ven bien.... (Bdo dien td trong nhffng nam gan ddy canh tac rai cd hieu<br /> Kinh tedo thi, 8/6/2007). qua dffpc mua thang lpi ldn mo hinh canh tac<br /> 1 vu Ida, 1 vu tom. Theo Bao Nong nghiep Viet<br /> Nhilu bao cao cua cac nhd khoa hpc cho rang Nam: Bay gid nong dan vung ven bien Bdn ddo<br /> DBSCL chiu tac ddng cua bien ddi khi hdu nang Ca Mau xem md hinh liia - tom la cdu canh<br /> nhdt so vdi todn quoc, kha nang xdm nhap man chinh de vffc lai kinh te ndng hp. Diem nhan cua<br /> <br /> 20 TAP CHI KHOA HOC C A N THO<br /> NGHIEN cufu - TRAO BOI<br /> <br /> md hinh Ida - tom la khong chi gidp ngffdi ddn song ngoi, kenh, rach tff nhien, phuc vu san<br /> no cai byng ma con thu lpi nhuan cao tff mot cay xuat nong nghiep vdi nhiem vu tieu ung, x6<br /> va mot con. Hieu qua kinh te' da ro nhffng viec phen, ngan man, giff ngpt la chinh. Sau khi cd<br /> phat trien "than to'c" thi yeu to'bin vffng dang chu trffPng dieu chinh quy hoach san xuat theo<br /> lam dau dau lanh dao dia phffdng. mo hinh Ida - torn thi tff he thd'ng thuy lpi phuc<br /> vu cho trdng Ida la chuyen sang sdn xudt ludn<br /> Do thieu quy hoach, do ndng ddn tff phat chay<br /> canh Ida - torn vdi thdi gian qua nhanh, dien tich<br /> theo lpi nhuan va viec md rong quy mo nuoi torn<br /> qua ldn va yeu cau dau tff qua cao, lam cho he<br /> d at da ddn den hau qua thdi bai d nhilu nPi gan<br /> thdng thuy lpi hien tai khong cdn phu hpp vdi<br /> day can phai quan tam de'n viec quy hoach co<br /> thffc te', khdng dap ffng dffpc yeu cau cap, thoat<br /> khoa hpc vd chii y vl dac diem ddi dai va moi<br /> nffdc cho san xual d ca he sinh thdi man, ngpt<br /> trffdng. Quy hoach vung san xual Ida - tom tren<br /> vd man - ngpt dan xen. (Trudng Vdn, 2005).<br /> cd sd can cff kel qua xay dffng ban dd dPn vi dai<br /> dai dya vao tieu chuan cua FAO chi nen canh - Dich benh bung phat gay thai thu vd do chai<br /> tdc ddi vdi ddi dai cd tinh thich nghi tdi. Tff do, Iffpng con gidng khong dam bao: theo UBND<br /> quy hoach dien tich ddi mo hinh tdm - Ida tinh tinh Bac Lieu, nam 2008, benh tom bung phdt<br /> de'n nam 2015 va 2020 la 147.000 ha cho ca manh trong thdng 02 va thdng 3, tap trung chd<br /> vung DBSCL gdm 8 tinh co khd nang san xua^t ye'u d khu vffc huyen Phydc Long, Hdng Dan,<br /> mo hinh torn - Ida la Long An, Tiln Giang, Be^n Dong Hdi va hen tuc phat sinh d nhffng thdng<br /> Tre, Tra Vinh, Soc Trang, Bac Lieu, Ca Mau va con lai trong nam; dien tich bi nhilm benh xay<br /> Kien Giang (Hodng Qudc Tudn, 2009). ra d tat cd hinh thde nuoi tom cong nghiep vd<br /> ban cong nghiep, nuoi tom qudng canh cai til^n,<br /> Theo ke^ hoach nam 2009, Bac Lieu cd<br /> nudi tdm qudng canh cai Ue^n ket hpp va tom - Ida;<br /> khodng 18.000 ha Ida - tom nhffng de'n nay chi<br /> tdng dien tich bi thiet hai 22.OOOha (dien tich<br /> rieng huyen Hong Dan nong dan xuong giong thiet hai > 50%: 8.070ha, trong do nuoi cong<br /> 16.200 ha, huyen Phffdc Long con so' nay da la nghiep vd bdn cdng nghiep 980ha); doi tffPng<br /> 11.000 ha, Gid Rai 6.000 ha... tren dai nudi tdm. gay hai chu ye'u la benh ddm trang, dau vdng;<br /> Lanh dao Phong Nong nghiep huyen Hong Dan tdng dien tich dffpc khac phyc 18.050ha. Nguyen<br /> cho biet: "Huyen chi quy hoach 8.000 ha san nhan chinh Id do he thd'ng cung cd'p nydc man<br /> xual Ida - tom, nhffng trffdc lpi nhuan ma mo hinh cho cac khu vyc nay chya dat yeu cau, thdi tie^t<br /> mang lai thi da cd mdt sd dien dch chuyen torn nang ndng, cong trinh nudi khdng ddm bdo yeu<br /> ngffdi dan cung chuyen sang mo hinh Ida - torn. cau ky thuat, mdc nydc ao qua tha^p lam cho mdi<br /> Day la dilu dang mffng nhffng do cung la ndi lo tru'dng nuoi bie'n dpng manh, chdi Iffpng tom<br /> cua dia phffPng se vd he thd^ng quy hoach. Theo giong khong dam bao, mot bd phdn ngffdi ddn<br /> Sd NN&PTNT Bac Lieu, dien tich Ida tren dai thie'u kien thffc va kinh nghiem nuoi torn..., dan<br /> tom nam 2009 cd kha nang len de'n gan 30.000 de'n tdm nudi bi dich benh va bung phdt tren dien<br /> ha, vffpt ke' hoach tff 12.000 ha trd len (Bdo rong. (UBND tinh Bac Lieu, 12/8/09).<br /> NNVN, 17/10/09).<br /> - Chay theo lpi nhuan con tom khdng quan<br /> Ben canh nhffng thdnh tffu dat dffpc cua md<br /> tdm tinh bin vffng cua mo hinh Ida - tdm ddn den<br /> hinh canh tdc Ida - tom, chinh quyln cac huyen<br /> that bai: Khdo sat cua Donna va Tran Thanh Be<br /> cd mo hinh tom - Ida tinh Bac Lieu, Ca Mau,<br /> (Tran Thanh Be, 2009) cho thd'y rang sau nhffng<br /> Sdc Trang va nhilu tinh DBSCL vdn cdn ban<br /> thdi bai khi chuyen sang torn chuyen canh do<br /> khoan trffdc sff ty phdt md rong dien tich cua<br /> chay theo lpi nhuan ma bd canh tac Ida, nong<br /> bd con nong dan do mot sd van dl ldn con tdn<br /> dan cdc huyen My Xuyen vd Gia Rai da trd lai<br /> tai can khac phuc trong viec phdt trien mo hinh<br /> vdi he thdng Ida - tom (1 vu Ida -i- 1-2 vy torn<br /> nhff sau:<br /> sd vdi mat dp thich hpp td 5-7 con/m^) cho thu<br /> - He thd'ng thuy lpi cho viec nudi tom chffa nhap cao va bin vffng hPn chi chuyen canh Ida<br /> that sff hoan chinh, chu ye'u dffa vao he thdng hoac tom.<br /> <br /> TAP CHI KHOA HOC CAN THO 21<br /> NGHIEN cufu-TRAO BOI<br /> <br /> - Viec chay theo lpi nhuan con tdm da lam - Can quy hoach vung tdm - Ida can cd ket<br /> phd vd tinh bin vffng cua md hinh cung nhan qua xay dUng bdn do dPn vi ddi dai va xet sff<br /> thdy d Soc Trang: Theo sd lieu mdi nhal cua thich nghi theo khuye'n cao cua FAO.<br /> nganh ndng nghiep Sdc Trang thi nhffng hp nudi - Den dau mua mUa, tranh thu cdc dpt mffa<br /> torn sau khi thu hoach vu tdm chinh vu lai tha Idn den hanh bPm tat rffa man. Kinh nghiem cho<br /> ngay tom sd vy 2 dIu bi thiet hai. Trong so'dien thd'y viec rffa man torn nuoi vdn khong bi anh<br /> tich tren 4.520 ha, dien tich thiet hai chie'm tdi hffdng. Khi dp man xud'ng thd'p thi giff nffdc d<br /> 2.676 ha (chie'm gan 60% dien tich vu 2). Day cdc dpt mffa tiep theo de nuoi tom.<br /> la dilu md ngdnh ndng nghiep lo ngai vd da<br /> - De'n thdi diem thdng 8 dffPng lich khi nffdc<br /> khuye'n cao ngydi ddn khong nudi tdm trai vu<br /> ngpt ngodi sdng dn dinh, nong dan nen theo doi<br /> tff nhilu nam nay, nhUng gan nhff da trd thdnh<br /> dy bdo khi typng thdi del ddn cdc tran mya va<br /> thong le, tom chinh vu co gid thi sau dd vy 2<br /> Ue^n hdnh bdm tdt nitdc rda man va ddn hanh<br /> dien tich se tang manh va... thdi nang. Khong<br /> ngam u giong gieo sa ngay.<br /> nhffng dien tich thiet hai ldn md cd cay Ida tren<br /> vung ddi nudi tom cung lai loi hen trydc sdc - Trong trydng hpp xud'ng gid'ng gap phai cac<br /> hap ddn ve Ipi nhuan cua con tom... Do la chya trdn mya thi cay Ida phdt trien toi, de cham sdc,<br /> ke dl^n viec xudng gid'ng khong ddng loat se It tdn phdn thuoc... ngypc lai ne^u it mya hoac<br /> rdi khd khan cho cong tdc phong cho'ng dich nang ndng thi cay Ida can cham sdc nhilu hPn.<br /> hai, dac biet ray nau. Rieng huyen My Xuyen, Luc nay nl^u sau ba ngdy xudng gidng md khong<br /> du khd cd khd nang dat 12 ngdn ha Ida Dong mya thi tien hdnh bPm tdt nUdc rffa man va cham<br /> Xudn theo chi tieu phan ddu, nhyng theo dng soc bdn phan trong vong 10 ngay khong cd mffa<br /> Lypng Minh Quyel, PCT UBND huyen thi My gidp cho cdy Ida vffpt qua thdi del khd khan va<br /> Xuyen se cd gang hodn thanh ke hoach xuong sau dd phyc hdi tdt.<br /> gid'ng 10 ngdn ha Ida vy ndy de giff vffng Id - Chu ddng rda man ngay tff nhffng trdn mffa<br /> dia bdn trpng diem mo hinh tom - Ida cua tinh. ldn dau mda, khi dp man xudng thdp lai dl^p tuc<br /> (www.mekongdeIta.com.vn). thd tom nuoi.<br /> - De'n thdi diem xuong gid'ng Ida mat dat<br /> Nhi?ng va'n de ky t h u a t can quan t a m<br /> rudng phai dffpc thdo can, phPi khd sau dd lay<br /> phat trien mo hinh tom - Ida<br /> nffdc vdo ngam da^t khodng 15 ngay de dat cd<br /> - Can giff vffng tinh bin vffng hen hoan cua nhffa bun tie'n hdnh sa giong. Giong phdi dffpc<br /> md hinh tom - Ida, khong chay theo Ipi nhuan ngam u cd mpng td^t. Sau mot dem xud'ng gid'ng,<br /> con tom cho du dffpc gid bdn tom qud cao ma mat dat rupng phai dUpc thdo khd de ddn mffa<br /> phd bd mo hinh hoac thd tom qud day khong theo tie'p tuc rffa man.<br /> khuye'n cdo mat dp tha thffa, phu hpp.<br /> - Doi vdi Ida ca'y viec rffa man cung nhff Ida<br /> - Mo hinh canh tac tdm - Ida hien nay le thupc sa, tuy nhien trffdc khi cay ma can dffpc nhd<br /> thdi tiel qud nhilu nen nhffng nam it mffa mffc gidm 2 dem cd re nhd sau do den hanh cay<br /> dp thiet hai v l dien tich Ida bi mdi trang va so' (khdng cdy sdu vi cay sau r l ngap dp man trong<br /> dien tich hi thiet hai qua cao. ddi anh hffdng phdt trien cay Ida).<br /> - Cac huyen d phia Nam Qudc Id 1A tinh Bac - Mda vy tap trung tff thdng 8 de'n cudi thdng<br /> Lieu hien dang nuoi tdm nffdc Ip qudng canh cdi 9, doi vdi gieo ma ca'y (Ida mua - Mdt byi do...)<br /> den tren nIn dai man trung binh, man nhilu, gieo ma tren bd tff dau thdng 6 de'n thdng 7<br /> phen tiem nong (Spl), phen hoat dpng nong dffPng lich, tudi ma 45-60 ngay. Tap trung ca'y<br /> (Sjl), khi thd tdm gid'ng nffdc trong dam cd dp tff thang 8 de'n thdng 9 dffdng lich cho gid'ng<br /> man Idn hPn 15%o va thie'u nffdc ngpt thi khdng Mot bui do va cdc gid'ng Ida mua khdc.<br /> nen san xudi Ida tren dat nudi tom vi rdi d l gap - v l ky thuat canh tac can phd bien vd dp<br /> rdi ro cao (Hodng Qudc Tudn, 2009). dung ddng quy trinh rieng cho md hinh san xudi<br /> <br /> 22 TAP CHI KHOA HOC CAN THd<br /> NGHIEN cufu-TRAO BOI<br /> <br /> tdm - Ida. Trong do ddi vdi Ida mua (Mot byi do • Nhdm gid'ng Ida cao san ngan ngdy cho<br /> va cac gid'ng khac) can bon lot khodng 80 kg/ha nang sual, chai Iffdng cao cho nhffng vdng Ida -<br /> phdn hffu cP vi sinh, han che phan hda hpc. Cdng tom tffpng doi thuan lpi nhff: AS 996, OM 4900,<br /> thffc phdn hoa hpc bdn thde cac dpt cho Ida mua OM2717, ST5, OM4498...<br /> khoang 40 N-30 Pp.-lOKp (Kg/ha). • Nhdm gid'ng Ida mua dai ngay, nang sual<br /> - Chd y v l bdo ve thffc vat cho Ida trong da^t trung binh, chdi hrpng cao, bd tri san xual d<br /> nuoi tdm can sff dyng cdc loai thud'c sinh hpc va nhffng vung dieu kien ddi nhiem man it, chdm<br /> cac loai thuoc dupe khuye'n cdo khong dpc hai man, vung ngap sdu: Mot bui do. Than ndng go'c<br /> cho tdm, cd nhy sau: Ray nau: Applaud, Actara,<br /> tim, Trang trdn, Lun Kien Giang. Ngoai ra bao<br /> sdu due thdn: Regent, Padan, cdc loai sau Id:<br /> cao kinh nghiem cdc xii nudi tom d Ca Mau cdn<br /> Vertimec, Dipel, benh dao dn: Fuji one, Kasai,<br /> khuydn cdo cdc gidng Ida mua nhff: Tep hdnh.<br /> benh ddm van: Rovral, Validamycin...<br /> Mot bui do. Than nong gdc tim Trai mdy,<br /> - v l gid'ng Ida dp dyng trong mo hinh Ida<br /> Ndng Qudt... Trong dd Mot bui do muon hPn<br /> tdm can chu y dp dung cdc gid'ng da qua nghien<br /> mot tuan nhyng nang suat cao hPn.<br /> cdu vd khuye'n cdo la cd khd nang chiu man tdt<br /> nhy sau: - v l mat dp thd tdm nhffng nghien cffu cua<br /> + Nghien cdu cua Trydng Dai hpc Can ThP cd cac nha khoa hpc gan ddy di de^n khuye'n cdo<br /> khuye'n cdo cac gidng Ida sau ddy td ra phu hpp mat dp gia tang de'n tren 10 con/m^ la khong phu<br /> cho ca hai chdn rupng Ida - tom va Ida chuyen hpp vdi mo hinh Ida tdm, thffdng that bai hdn<br /> canh d Gia Rai va My Xuyen trong nam 1997, va khdng cho thu nhap cao vd bin vffng so vdi<br /> 1998: MTL 119, MTL 205 va MTL 207. Trong mat dp 5-7 con/m^.<br /> dd, gid'ng MTL 119 cho nang sual vypt trpi gid'ng - v l qudn ly dich benh: Thffc hien cong tdc<br /> ddi chdng IR 64. phdn tich benh tom va ke^t hpp vdi cac thdng tin<br /> + Gid'ng AS 996 cho'ng chiu man tdi, cdc v l khi hau, thdi det, chat Iffpng nffdc mat... de<br /> gid'ng ST3, ST5 dypc nong ddn san xudi Ida - dy bdo, dy dnh, thdng bao kip thdi dich benh<br /> tom chdp nhan. tren tdm nudi tren cdc phydng tien thong dn<br /> + Tai Bac Lieu vd Ca Mau gidi thieu cdc dai chdng. Theo doi dien bie'n tinh hinh dich<br /> gid'ng Mot byi dd, Tep hdnh... benh tren tdm nuoi, thong ke dien tich bi thiet<br /> + Trung tdm Khuyen nong va Khuyl^n ngy hai, hydng ddn ndng, ngy dan xd ly tom nuoi bi<br /> Ca Mau gidi thieu cac gid'ng sau: benh vd khac phyc thiet hai. Phdi hdp vdi Trung<br /> • Gid'ng Ida cao sdn ngan ngay nang sudi tdm Khuye'n nong - Khuye'n ngy tuyen truyen,<br /> cao chdi Iffpng tha'p gieo sa cho vung khd khan, tap hudn cho ngydi nuoi cdc bien phdp ky thuat<br /> nhilm man nhilu nhff: Lda lai B-TEl, OM 576, nudi, phong tri benh tom, bien phap xff ly tdm<br /> OM 1490... bi thiet hai v.v... •<br /> <br /> TAI LIEU THAM KHAO<br /> - Tran Thanh Be (2009). Phat trien ben viJng he thd^ng canh tac lua - tom viing nffdc Id DBSCL: Ket qua nghien ciJu<br /> va van de quan tam. Trang 23-31. Didn dan Khuye'n nong @ cong nghe lan 7-2009 ngay 2/10/09 tai Dong Thap.<br /> - Bao dien tii: Kinh te do thi (08/06/2007). Cach tie'p can de thich u'ng vdi bie'n ddi khi hau.<br /> - Bao SGGP (2009). Mo hinh lua - tom d DBSCL: Thich vlng bien ddi khi hau (19/10/2009).<br /> - Hoang Qudc Tuan (2009). Tom tat thffc trang va dinh hffdng phat trien mo hinh tom (nu'dc Id) - Itia d 8 tinh thuoc<br /> vijng ven bien DBSCL. Trang 3-7. Dien dan Khuye'n nong @ cong nghe Ian 7-2009 ngay 2/10/09 tai Dong Thap.<br /> - Tru'dng Van (24.12.2005). Hau qua ciia chu'dng tnnh Liia - Tom.<br /> http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/2005/12/24/ResultOfPaddyShrimpFieldsProgram_TVan/(cap nhat ngay<br /> 23/10/2007).<br /> - UBND linh Bac Lieu: Quyet dinh sd 738/QD-UBND, ngay 12 thang 8 nam 2009 ve viec ban hanh Ke hoach<br /> phdng trif dich benh torn nudi nam 2009 tren dia ban tinh Bac Lieu.<br /> - www.nongnghiep.vn (2009). Ban dao Ca Mau: Liia - torn tang than tdc. Ngay 17/10/2009.<br /> <br /> TAP CHI KHOA HOC C A N THO 23<br />