Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhân giống vô tính cây chè vằng (Jasminum subtriplinerve Blume.) tại Thanh Hóa

KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP<br /> <br /> <br /> <br /> Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật<br /> nhân giống vô tính cây chè vằng (Jasminum<br /> subtriplinerve Blume.) TẠI THANH HÓA<br /> Phạm Thị Lý1, Lê Hùng Tiến1, Hoàng Thị Sáu1, Trần Trung Nghĩa1, Hoàng Thị Lệ Thu2<br /> Trung tâm Nghiên cứu Dược liệu Bắc Trung Bộ – Viện Dược Liệu;<br /> 1<br /> <br /> 2Trường Đại học Hùng Vương – Phú Thọ<br /> <br /> <br /> <br /> Nhận bài ngày 01/12/2017, Phản biện xong ngày 15/12/2017, Duyệt đăng ngày 15/12/2017<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> <br /> <br /> K ết quả nghiên cứu đã xây dựng thành công một số biện pháp kỹ thuật nhân giống<br /> vô tính cây chè vằng (Jasminum subtriplinerve Blume). Các biện pháp kỹ thuật tốt<br /> nhất được xác định: thời vụ giâm cành là 15/1 – 15/2 và 15/8 – 15/9; loại hom sử dụng<br /> hom gốc và hom giữa; chiều dài hom từ 15 – 17 cm; cắt hom xong nhúng vào chất<br /> điều tiết sinh trưởng Fitomix (pha với nồng độ 10 ml/16 lít nước) hoặc STC- ROOTVI-<br /> MIX (pha với nồng độ 20 ml/16 lít nước) trong thời gian 1 giờ; nền giá thể giâm tốt<br /> nhất là nền đất thịt nhẹ hoặc đất + cát + phân vi sinh với tỷ lệ 4:4:2. Cây giống có tỷ lệ<br /> xuất vườn đạt trên 70%.<br /> Từ khóa: Chè vằng, nhân giống, thời vụ, hom cành, giá thể, chất kích thích ra rễ<br /> <br /> <br /> 1. Đặt vấn đề phân tán ở các hộ gia đình để làm hàng rào,<br /> Chè vằng có tên khoa học là Jasminum ở các vườn thuốc của trạm y tế, bệnh viện,<br /> subtriplinerve Blume, thuộc họ nhài trường học hay ở các cơ quan nghiên cứu<br /> (Oleaceae), còn gọi là chè vằng, chè cước để làm thuốc, phương pháp nhân giống chủ<br /> man, cẩm văn, dây vắng, mỏ sẻ,… [1,4,5]. yếu bằng cách tách chồi từ những bụi chè<br /> Chè vằng có vị hơi đắng, chát, tính ấm, vằng và trồng [4]. Chè vằng có thể nhân<br /> vào kinh tâm, kinh tỳ, có tác dụng thanh giống hữu tính bằng gieo hạt và nhân giống<br /> nhiệt, lợi thấp, khu phong, hoạt huyết, điều vô tính bằng giâm cành. Tuy nhiên, chưa có<br /> kinh, tiêu viêm, trừ mủ [1,3,4]. Hiện nay, quy trình nhân giống chè vằng. Vấn đề đặt ra<br /> nhu cầu sử dụng chè vằng rất lớn, có nhiều là nghiên cứu xây dựng thành công kỹ thuật<br /> công ty dược phẩm đã quan tâm chiết xuất nhân giống chè vằng để tạo được nguồn<br /> cao lá chè vằng như công ty Tuệ Linh, Ánh giống tốt cung cấp cho nhu cầu mở rộng<br /> Ngọc, Hồng Lam Hương… Tuy nhiên, chè vùng trồng của các công ty. Chính vì vậy,<br /> vằng chưa được sản xuất lớn, mới chỉ trồng chúng tôi thực hiện nhiệm vụ “Nghiên cứu<br /> <br /> 36  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 3 (8) – 2017<br />  KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP<br /> <br /> một số biện pháp nhân giống vô tính cây ■■ Nội dung 3: Nghiên cứu ảnh hưởng của<br /> chè vằng (Jasminum subtriplinerve Blume.) chất điều tiết sinh trưởng.<br /> tại Thanh Hóa”. Thí nghiệm 3: Nghiên cứu ảnh hưởng của<br /> một số chất điều tiết sinh trưởng đến khả<br /> 2. Vật liệu, nội dung và phương năng ra rễ và sinh trưởng phát triển của<br /> pháp nghiên cứu cành giâm.<br /> 2.1. Vật liệu nghiên cứu • CT1: Không xử lý chất kích thích<br /> • Vật liệu khởi đầu thu từ vườn bảo tồn bật mầm.<br /> của Trung tâm nghiên cứu dược liệu • CT2: Xử lý chất điều tiết sinh trưởng<br /> Bắc Trung bộ. Fitomix pha 10 ml/16 lít nước trong<br /> • Phân vi sinh Sông Gianh, đất cát sông, thời gian 1 giờ.<br /> đất thịt nhẹ giàu dinh dưỡng, chất • CT3: Xử lý chất điều tiết sinh trưởng<br /> điều tiết sinh trưởng Fitomix, STC- STC-ROOTVIMIX-2 20 ml/16 lít nước<br /> ROOTVIMIX-2. trong thời gian 1 giờ.<br /> 2.2. Nội dung nghiên cứu Các công thức cùng giâm trên một nền giá<br /> ■■ Nội dung 1: Nghiên cứu về thời vụ thể, một thời vụ trồng, một vị trí hom cành.<br /> giâm cành. ■■ Nội dung 4: Nghiên cứu ảnh hưởng của<br /> Thí nghiệm 1: Nghiên cứu thời vụ giâm giá thể giâm.<br /> ảnh hưởng đến khả năng bật mầm và sinh Thí nghiệm 4: Nghiên cứu ảnh hưởng của<br /> trưởng của cành giâm. nền giá thể giâm đến khả năng ra rễ và sinh<br /> trưởng của cành giâm.<br /> TV1: Giâm hom ngày 15/1 TV4: Giâm hom ngày 15/8<br /> TV2: Giâm hom ngày 15/2 TV5: Giâm hom ngày 15/9 • CT1: Giâm trên cát sông.<br /> TV3: Giâm hom ngày 15/3 TV6: Giâm hom ngày 15/10 • CT2: Giâm trên đất thịt nhẹ giầu<br /> dinh dưỡng.<br /> Các công thức thí nghiệm được giâm • CT3: Giâm trên đất + cát + phân vi<br /> cùng một vị trí hom cành, cùng một chất sinh (tỷ lệ 4:4:2).<br /> điều tiết sinh trưởng trong thời gian 1 giờ Các công thức cùng được bố trí trên cùng<br /> và cùng một nền giá thể giâm. Các biện pháp một thời vụ giâm, cùng một ví trí hom cành,<br /> chăm sóc là như nhau. cùng xử lý một chất điều tiết sinh trưởng<br /> ■■ Nội dung 2: Nghiên cứu ảnh hưởng của trong thời gian 1 giờ. Các biện pháp chăm<br /> vị trí hom cành. sóc là như nhau.<br /> Thí nghiệm 2: Nghiên cứu ảnh hưởng của 2.3. Phương pháp bố trí thí nghiêm<br /> vị trí hom cành đến khả năng ra rễ và sinh Các thí nghiệm nêu trên đều được bố trí<br /> trưởng của hom giống. một nhân tố, theo phương pháp khối ngẫu<br /> • CT1: Nhân từ đoạn hom gốc. nhiên đầy đủ (RCB). Mỗi công thức nhắc lại<br /> • CT2: Nhân từ đoạn hom giữa. 3 lần, diện tích ô thí nghiệm là 2 m2, mỗi<br /> • CT3: Nhân từ đoạn hom ngọn. lần nhắc lại giâm 100 hom. Khi giâm hom<br /> Các công thức đều thực hiện trên cùng cần sạch thành rãnh, mỗi rãnh cách nhau<br /> một thời vụ giâm hom, một nền giá thể và một khoảng cách khoảng 5–7 cm, đặt hom<br /> cùng 1 cách xử lý hom giống. cách hom 2–3 cm để hom giống sinh trưởng,<br /> <br /> Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 3 (8) – 2017  37<br /> KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP<br /> <br /> phát triển. Giâm hom ngập vào đất 1–2 mắt 3. Kết quả nghiên cứu<br /> ngủ. Đặt hom nghiêng so với mặt đất 1 góc 3.1. Ảnh hưởng của thời vụ giâm cành<br /> 450, giâm xong cần nén chặt phần đất ở gốc đến sinh trưởng của cành giâm<br /> hom và tưới nước ngay. Các biện pháp chăm Nhận xét: Từ bảng 3.1 cho thấy rằng:<br /> sóc là như nhau. Các thời vụ giâm cành khác nhau có ảnh<br /> 2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu hưởng rõ rệt đến tỷ lệ ra rễ, tỷ lệ bật mầm và<br /> Thời gian nghiên cứu 2 năm, từ tháng tỷ lệ cây xuất vườn. Khi giâm ở thời vụ 15/2<br /> 1/2016 – tháng 12/2017 tại Trung tâm nghiên và 15/9 thì tỷ lệ ra rễ, tỷ lệ bật mầm và tỷ lệ<br /> cứu dược liệu Bắc Trung Bộ. cây xuất vườn cao hơn khi giâm ở thời vụ<br /> 2.5. Các chỉ tiêu theo dõi đánh giá 15/3 và 15/10 ở mức có ý nghĩa 95% ở cả 2<br /> Tiến hành theo dõi các chỉ tiêu: tỷ lệ hom năm theo dõi.<br /> ra rễ (%), tỷ lệ hom bật mầm (%), tỷ lệ hom Tỷ lệ bật mầm: tỷ lệ ra rễ của các công<br /> xuất vườn (%), chiều cao cây (cm), số lá/hom thức dao động từ 65,3–76,3% trong đó công<br /> (cặp lá), số rễ cái /hom (rễ), chiều dài rễ (cm), thức giâm 15/2 cho tỷ lệ ra rễ đạt cao nhất ở<br /> thời gian từ khi giâm cành đến khi ra ngôi cả 2 năm theo dõi.<br /> (ngày). Tỷ lệ cây xuất vườn: ở 3 công thức giâm<br /> 2.6. Xử lý số liệu 15/1; 15/2 và 15/9 thì tỷ lệ cây xuất vườn<br /> Theo chương trình IRRISTAT 5.0 và phần không có sự sai khác nhiều và dao động từ<br /> mềm Excel. 74,0–75,6% ở cả 2 năm theo dõi (Bảng 3.2).<br /> <br /> Bảng 3.1. Ảnh hưởng của thời vụ đến khả năng bật mầm, ra rễ và tỷ lệ cây xuất vườn của cành giâm<br /> Năm 2016 Năm 2017<br /> Thời vụ Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật mầm Tỷ lệ cây Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật mầm Tỷ lệ cây<br /> (%) (%) xuất vườn (%) (%) (%) xuất vườn (%)<br /> 15/1 78,3 75,6 75,3 76,6 74,5 74,0<br /> 15/2 78,6 76,3 75,6 77,3 75,6 75,3<br /> 15/3 68,6 65,3 63,3 61,3 60,5 60,6<br /> 15/8 71,3 70,6 69,3 73,5 72,6 71,6<br /> 15/9 79,6 75,6 75,3 78,6 75,6 75,6<br /> 15/10 70,3 68,6 65,3 66,6 65,3 64,5<br /> LSD0,05 3,4 4,3 4,3 4,3 3,8 3,8<br /> CV(%) 2,6 3,4 3,5 3,4 3,1 3,1<br /> <br /> <br /> Bảng 3.2. Ảnh hưởng của thời vụ giâm cành đến một số chỉ tiêu sinh trưởng của cành giâm<br /> trước khi xuất vườn<br /> 2016 2017<br /> Thời vụ Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài<br /> cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm) cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm)<br /> 15/1 25,4±1,6 15,6±0,7 5,5 ±0,3 5,6±0,08 26,4±1,5 14,6±0,7 5,1 ±0,3 6,5±0,30<br /> 15/2 27,3±1,1 14,6±0,7 6,8 ±0,4 6,1±0,27 27,3±1,7 15,6±0,9 6,5 ±0,4 5,9±0,27<br /> 15/3 26,3±0,9 12,5±0,8 4,1 ±0,4 5,5±0,38 23,6±1,1 13,4±0,7 4,0 ±0,3 4,9±0,27<br /> 15/8 27,6±1,7 15,6±0,8 7,2 ±0,4 6,6±0,24 26,7±1,3 13,6±0,8 6,8 ±0,4 5,3±0,31<br /> 15/9 26,8±0,7 16,6±0,5 5,6 ±0,5 6,1±0,27 27,6±1,2 17,6±1,3 5,4 ±0,3 5,8±0,25<br /> 15/10 24,6±0,9 16,6±1,0 3,2 ±0,3 5,1±0,27 21,8±1,0 15,8±0,9 3,5 ±0,3 4,2±0,17<br /> <br /> <br /> 38  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 3 (8) – 2017<br />  KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP<br /> <br /> Chiều cao cây: thời vụ giâm cành khác 3.2. Ảnh hưởng của vị trí hom cành<br /> nhau không ảnh hưởng nhiều đến chiều cao đến sinh trưởng của hom giâm<br /> cây giống trước khi xuất vườn. Tỷ lệ ra rễ: công thức giâm bằng hom<br /> Số lá/cây: ở các công thức số lá trên cây giữa đều cho tỷ lệ ra rễ cao nhất đạt 70,6%<br /> trước khi xuất vườn là 12,5–16,6 cặp lá (2016) – 72,6%. Trong khi đó, tỷ lệ thấp nhất là ở<br /> và từ 13,4–17,6 cặp lá (năm 2017). Trong đó, công thức giâm bằng đoạn hom ngọn, chỉ<br /> chúng tôi nhận thấy ở các công thức giâm đạt 42,6% – 45,6% (Bảng 3.3).<br /> 15/2; giâm 15/9; giâm 15/10 thì số lá cao hơn Tỷ lệ bật mầm: ở công thức giâm bằng<br /> các công thức còn lại. đoạn hom giữa cao hơn có ý nghĩa so với 2<br /> Số rễ chính/cây: ở 2 công thức giâm công thức còn lại (đạt 68,3% – 71,6%). Trong<br /> 15/2 (6,5–6,8 cái rễ) và 15/8 (6,8–7,2 cái rễ) khi đó thấp nhất vẫn là công thức giâm bằng<br /> cao hơn các công thức còn lại ở cả 2 năm đoạn hom ngọn chỉ đạt 40,3% – 42,0%.<br /> theo dõi. Tỷ lệ cây giống khi xuất vườn: tỷ lệ cây<br /> Chiều dài rễ chính: các công thức thời vụ xuất vườn của công thức giâm bằng hom gốc<br /> khác nhau không ảnh hưởng nhiều đến chỉ và hom giữa đạt 68,3% – 71,0%; thấp nhất là<br /> tiêu chiều dài rễ chính trước khi xuất vườn. công thức giâm bằng đoạn hom ngọn chỉ đạt<br /> Như vậy, đối với các công thức giâm ở thời 38,6% – 41,6% (Bảng 3.4).<br /> vụ khác nhau thì có thể giâm vào các thời vụ Chiều cao cây: các vị trí hom giâm khác<br /> 15/1 – 15/2 và 15/9 – 15/10 thì cho tỷ lệ bật nhau không ảnh hưởng đến chiều cao cây<br /> mầm, tỷ lệ cây xuất vườn và các chỉ tiêu sinh giống trước khi xuất vườn. Chiều cao cây<br /> trưởng cao hơn các công thức còn lại. giống trước khi xuất vườn đạt 22,6–26,9 cm.<br /> <br /> Bảng 3.3. Ảnh hưởng của vị trí hom cành đến khả năng bật mầm, ra rễ và tỷ lệ cây xuất vườn<br /> của cành giâm<br /> Năm 2016 Năm 2017<br /> Công thức Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật mầm Tỷ lệ cây xuất Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật mầm Tỷ lệ cây xuất<br /> (%) (%) vườn (%) (%) (%) vườn (%)<br /> CT1 65,3 63,6 60,6 68,6 67,6 67,6<br /> CT2 70,6 68,3 68,0 72,6 71,6 71,0<br /> CT3 45,6 40,3 38,6 42,6 42,0 41,6<br /> LSD0.05 4,3 5,2 5,1 3,8 2,9 2,4<br /> CV(%) 3,6 4,6 4,6 3,1 2,5 2,1<br /> <br /> <br /> Bảng 3.4. Ảnh hưởng của vị trí hom cành cành đến một số chỉ tiêu sinh trưởng của cây<br /> trước khi xuất vườn<br /> <br /> 2016 2017<br /> Công<br /> thức Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài<br /> cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm) cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm)<br /> CT1 24,5±1,4 12,6±1,0 5,4±0,34 5,4±0,34 22,6±1,1 11,5±1,1 4,9±0,29 4,2±0,28<br /> CT2 26,9±1,2 16,5±0,9 6,5±0,40 5,6±0,33 25,8±1,3 16,9±0,8 6,8±0,46 5,1±0,17<br /> CT3 26,5±1,3 17,6±0,7 4,5±0,23 4,5±0,27 26,2±1,2 16,8±0,9 4,2±0,35 4,7±0,28<br /> <br /> <br /> Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 3 (8) – 2017  39<br /> KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP<br /> <br /> Số lá/cây: công thức giâm bằng đoạn hom cây xuất vườn đạt thấp nhất so với hai công<br /> giữa và đoạn hom ngọn có số cặp lá/cây đều thức sử dụng chất điều tiết sinh trưởng. Hai<br /> đạt cao hơn so với công thức giâm bằng công thức sử dụng chất điều tiết sinh trưởng<br /> đoạn hom gốc. có tỷ lệ ra rễ, tỷ lệ bật mầm và tỷ lệ xuất vườn<br /> Số rễ/cây: công thức giâm bằng đoạn hom không có sự sai khác nhau ở mức có ý nghĩa<br /> giữa có số rễ chính trước khi xuất vườn đạt 95% (Bảng 3.5).<br /> cao nhất ở cả 2 năm theo dõi và thấp nhất là Chiều cao cây: công thức không xử lý<br /> công thức giâm bằng đoạn hom ngọn. chất điều tiết sinh trưởng có chiều cao thấp<br /> Chiều dài rễ chính: của các công thức hơn 2 công thức còn lại. Cao nhất là công<br /> không có sự sai khác nhiều ở các công thức. thức xử lý bằng chất điều tiết STC-ROOT-<br /> Như vậy, mặc dù số lá/cây của vị trí hom VIMIX-2.<br /> ngọn cao hơn ở vị trí còn lại nhưng các chỉ Số cặp lá: công thức không xử lý chất điều<br /> tiêu sinh trưởng khác không có sự sai khác tiết sinh trưởng có số đôi lá trước khi xuất<br /> nhiều ở các công thức nên sử dụng hom giữa vườn đạt là 12,1–14,1 cặp lá thấp hơn 2 công<br /> và hom ngọn để ươm vì tỷ lệ ra rễ, bật mầm thức còn lại. Ở cả 2 năm theo dõi thì công thức<br /> và tỷ lệ cây xuất vườn đều cao hơn ở công sử dụng chất điều tiết STC- ROOTVIMIX-2<br /> thức sử dụng hom ngọn. vẫn có xu hướng số lá cao hơn.<br /> 3.3. Ảnh hưởng của một số chất điều Số rễ chính/cây: công thức không sử dụng<br /> tiết sinh trưởng đến sinh trưởng của chất kích thích có số rễ chính trên cây thấp<br /> cành giâm nhất chỉ đạt 4,6–5,2 cái rễ trong khi đó công<br /> Công thức không xử lý chất điều tiết sinh thức sử dụng các chất điều tiết sinh trưởng<br /> trưởng thì tỷ lệ ra rễ, tỷ lệ bật mầm và tỷ lệ số rễ chính đạt từ 6,6–7,2 cái rễ.<br /> <br /> Bảng 3.5. Ảnh hưởng của một số chất điều tiết sinh trưởng đến khả năng bật mầm, ra rễ và tỷ lệ<br /> cây xuất vườn của cành giâm<br /> Năm 2016 Năm 2017<br /> Công thức Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật mầm Tỷ lệ cây xuất Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật Tỷ lệ cây xuất<br /> (%) (%) vườn (%) (%) mầm (%) vườn (%)<br /> CT1 45,6 45,3 44,6 44,6 43,3 43,3<br /> CT2 75,6 74,6 74,6 73,6 73,6 73,6<br /> CT3 76,3 76,0 76,0 72,3 72,0 72,0<br /> LSD0.05 5,7 5,2 5,2 2,8 3,2 3,2<br /> CV(%) 4,4 4,0 4,0 2,2 2,5 2,5<br /> <br /> <br /> Bảng 3.6. Ảnh hưởng của một số chất điều tiết sinh trưởng đến một số chỉ tiêu sinh trưởng<br /> của cành giâm trước khi xuất vườn<br /> 2016 2017<br /> Công<br /> thức Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài<br /> cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm) cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm)<br /> CT1 21,3±1,1 14,1±0,9 4,6±0,34 4,3±0,29 19,3±0,7 12,1±1,0 5,2±0,30 3,9±0,20<br /> CT2 25,5±1,2 15,5±0,7 6,6±0,47 5,5±0,17 24,6±1,3 14,5±0,9 6,9±0,46 5,9±0,27<br /> CT3 26,5±1,0 16,2±0,7 6,9±0,42 5,9±0,23 27,2±1,1 16,2±1,2 7,2±0,59 5,8±0,26<br /> <br /> <br /> 40  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 3 (8) – 2017<br />  KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP<br /> <br /> Chiều dài rễ chính: ở công thức không sử Công thức giâm cành trên nền cát các chỉ<br /> dụng chất điều tiết sinh trưởng chiều dài rễ tiêu cao cây, số đôi lá/cây thấp hơn hai công<br /> chính thấp nhất (3,9–4,3 cm). Hai công thức thức còn lại, tuy nhiên chỉ chiều dài rễ lại<br /> có sử dụng chất điều tiết sinh trưởng chiều cao hơn 2 công thức còn lại (Bảng 3.8).<br /> dài rễ chính từ 5,5–5,9 cm.<br /> Như vậy, trước khi giâm chúng ta 4. Kết luận<br /> nên sử dụng chất điều tiết sinh trưởng • Thời vụ giâm cành: cây chè vằng có thể<br /> fitomix và STC-ROOTVIMIX-2 để xử lý giâm tốt nhất vào thời gian từ 15/1 –<br /> hom cành. 15/2 và từ 15/8 – 15/9. Giâm vào thời<br /> 3.4. Ảnh hưởng của giá thể giâm đến điểm này cho tỷ lệ cây giống xuất vườn<br /> sinh trưởng của cành giâm đạt >70%.<br /> Ở công thức giâm vào nền đất cát có tỷ • Vị trí giâm hom tốt nhất là đoạn hom<br /> lệ ra rễ (46,6 – 50,6%), tỷ lệ bật mầm (45,6 – giữa và đoạn hom gốc.<br /> 48,6%) và tỷ lệ cây xuất vườn (45,6 – 48,3%) • Sử dụng chất điều tiết sinh trưởng<br /> thấp hơn 2 công thức còn lại. Công thức Fitomix hoặc STC-ROOTVIMIX-2<br /> giâm trên nền đất và nền giá thể đất + cát + trong thời gian 1h thì tỷ lệ hom bật<br /> phân vi sinh với tỷ lệ 4 + 4 + 2 cho tỷ lệ ra mầm và hom xuất vườn cao hơn<br /> rễ, ra lá và tỷ lệ cây xuất vườn gần như nhau so với không sử dụng chất điều tiết<br /> (Bảng 3.7). sinh trưởng.<br /> Công thức giâm cành trên nền đất + cát + • Giá thể giâm cành tốt nhất là hỗn hợp<br /> phân vi sinh thì các chỉ tiêu sinh trưởng của gồm đất + cát + phân vi sinh (với tỷ lệ<br /> cành giâm đều cao hơn hai công thức còn lại. 4:4:2).<br /> <br /> Bảng 3.7. Ảnh hưởng của nền giá thể giâm đến khả năng bật mầm, ra rễ và tỷ lệ cây xuất vườn<br /> của cành giâm<br /> Năm 2016 Năm 2017<br /> Công thức Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật mầm Tỷ lệ cây xuất Tỷ lệ ra rễ Tỷ lệ bật Tỷ lệ cây xuất<br /> (%) (%) vườn (%) (%) mầm (%) vườn (%)<br /> CT1 46,6 45,6 45,6 50,6 48,6 48,3<br /> CT2 60,6 58,3 58,3 62,3 60,3 60,3<br /> CT3 61,3 61,3 61,3 64,3 63,6 63,6<br /> LSD0.05 1,9 3,3 3,3 3,3 1,9 3,3<br /> CV(%) 1,8 3,0 3,0 3,0 1,8 3,0<br /> <br /> <br /> Bảng 3.8. Ảnh hưởng của nền giá thể đến một số chỉ tiêu sinh trưởng của cành giâm trước khi xuất vườn<br /> <br /> 2016 2017<br /> Công<br /> thức Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài Chiều cao Số lá/cây Số rễ chính/ Chiều dài<br /> cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm) cây (cm) (cặp lá) cây (cái) rễ (cm)<br /> CT1 19,3±0,6 12,1±0,6 6,6±0,53 5,3±0,14 18,3±0,7 11,1±0,9 6,2±0,47 4,9±0,25<br /> CT2 20,5±1,1 14,5±0,9 4,6±0,41 3,7±0,26 20,6±1,1 12,5±1,2 4,2±0,34 4,1±0,23<br /> CT3 27,5±1,3 18,2±0,8 6,8±0,57 4,9±0,31 27,2±1,4 19,3±1,4 6,9±0,53 5,3±0,26<br /> <br /> <br /> Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 3 (8) – 2017  41<br /> KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP<br /> <br /> Tài liệu tham khảo học công nghệ sở nông nghiệp và phát triển<br /> [1]  Võ Văn Chi (2012), Từ điển cây thuốc việt nông thôn tỉnh Thanh Hóa.<br /> Nam, NXB Y học, Tập 2, tr.1154–1155. [3]  Đỗ Tất Lợi (1997), Cây thuốc và vị thuốc Việt<br /> [2]  Tống Văn Hoàng, Nghiên cứu kỹ thuật gây Nam, NXB Khoa học kỹ thuật.<br /> trồng, phát triển loài chè vằng (Jasminum [4]  Viện Dược liệu (2002), Cây thuốc và động<br /> subtriplinerve Blum) tại Vườn quốc gia Bến vật làm thuốc Việt Nam, NXB Khoa học kỹ<br /> En, Báo cáo kết quả đề tài nghiên cứu khoa thuật Việt Nam, tập 1, tr.427–429.<br /> <br /> <br /> <br /> SUMMARY<br /> Research on technical methods of asexual multiplication<br /> of Jasminum subtriplinerve Blume in thanh hoa<br /> <br /> Pham Thi Ly1, Le Hung Tien1, Hoang Thi Sau1,<br /> Tran Trung Nghia1, Hoang Thi Le Thu2<br /> 1National Institute of Medicinal Materials; 2Hung Vuong University<br /> <br /> <br /> T he result successfully indicated the procedure of asexual multiplication of Jas-<br /> minum subtriplinerve Blume. The best seasonal time for cuttings is 15/1 – 12/2 and<br /> 15/8 – 15/9. Use the root trunk and mid-trunk with the length of its from 15 cm to<br /> 17 cm when growing, dipping cut trunks into growth regulatory substances Fittomix<br /> (mix with the concentration of 10 ml/16 litter of water) or STC-ROOTVIMIX (mix with<br /> the concentration of 20 ml/16 litter of water) in one hour. The best base for grow-<br /> ing cuttings is in slight fertile soil or soil + sand + microbiological fertilizer with ratio<br /> 4+4+2. The rate of seedlings for transplanting from nursery is high, over 70%.<br /> Key words: Jasminum subtriplinerve Blume, propagation, seasonal, cuttings of plant,<br /> mixed soil, root stimulants.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 42  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 3 (8) – 2017<br />