Một số đặc điểm của bệnh lý thủng dạ dày ở trẻ sơ sinh

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014<br /> <br /> MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA BỆNH LÝ THỦNG DẠ DÀY Ở TRẺ SƠ SINH<br /> Nguyễn Đức Toàn*, Huỳnh Thị Duy Hương **<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Khảo sát một số đặc điểm của bệnh lý thủng dạ dày ở trẻ sơ sinh.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu 56 trẻ sơ sinh nhập viện tại Bệnh viện Nhi đồng 1 từ 2004 đến 2012<br /> được chẩn đoán thủng dạ dày.<br /> Kết quả: Trong tổng số 56 bệnh nhân được khảo sát, tỷ lệ nam/nữ là 1,4/1. Tỷ lệ tử vong là 37,5%. Non<br /> tháng chiếm 41,1%, nhẹ cân chiếm 42,9%. Thời gian điều trị trung bình là 20,9 ngày. Hầu hết có bệnh cảnh viêm<br /> phúc mạc khi nhập viện. X quang có hơi tự do trong ổ bụng (78,6%), siêu âm có hình ảnh viêm phúc mạc<br /> (46,4%). Sốc trước phẫu thuật có tỷ lệ 33,9%. Đặc điểm lâm sàng thường gặp sau phẫu thuật: nhiễm trùng<br /> huyết, suy hô hấp, hạ thân nhiệt và sốc. Tỷ lệ sốc sau phẫu thuật: 55,4%. Thời gian thở máy hậu phẫu trung<br /> bình: 4,4 ngày. Thời điểm bắt đầu nuôi ăn qua đường tiêu hóa (ngày hậu phẫu) trung bình: 7,0 ngày. Thời điểm<br /> nuôi ăn hoàn toàn qua đường tiêu hóa (ngày hậu phẫu) trung bình: 15,1 ngày. Thời gian từ lúc nhập viện đến<br /> lúc phẫu thuật trung bình: 19,8giờ. Thủng dạ dày thường gặp ở bờ cong lớn (53,6%), kích thước phần lớn từ 5<br /> đến 10 cm (51,7%). Hầu hết thủng dạ dày ở dạng vỡ toác thành đường (64,8%). Kết quả khảo sát vi thể: 1<br /> trường hợp hoại tử, 8 trường hợp bị khiếm khuyết lớp cơ. Bệnh lý ngoại khoa kèm theo hay gặp là tắc tá tràng.<br /> Kết luận: Thủng dạ dày ở trẻ sơ sinh là bệnh hiếm và tỷ lệ tử vong còn cao.Hầu hết có bệnh cảnh viêm phúc<br /> mạc khi nhập viện. Đặc điểm lâm sàng thường gặp sau phẫu thuật là nhiễm trùng huyết, suy hô hấp, hạ thân<br /> nhiệt và sốc. Hầu hết thủng dạ dày ở dạng vỡ toác thành đường (64,8%) và đây là đặc điểm rất khác so với thủng<br /> dạ dày ở người lớn. Kết quả khảo sát vi thể: 1 trường hợp (6%) hoại tử, 8 trường hợp (47%) bị khiếm khuyết lớp<br /> cơ. Tắc tá tràng là bệnh lý kèm theo hay gặp.<br /> Từ khóa: thủng dạ dày sơ sinh, vỡ toác thành đường, khiếm khuyết lớp cơ, tắc tá tràng<br /> <br /> ABSTRACT<br /> SOME CHARACTERISTICS OF NEONATAL GASTRIC PERFORATION<br /> Nguyen Duc Toan, Huynh Thi Duy Huong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 4- 2014: 66 - 73<br /> Objective: Describe some characteristics of neonatal gastric perforation.<br /> Methods: We reviewed records of 56 neonates with gastric perforation admitted to Children’s Hospital No.1<br /> in Vietnam from 2004 to 2012.<br /> Results: Among the 56 patients, boys/girls ratio was 1.4. Mortality rate was 37.5%. Preterm (41.1%).Low<br /> birth weight (42.9%). Mean hospital-stay length 20.9 days. Most patients had clinical setting of peritonitis. Free<br /> air in abdominal x-ray film was identified in 78.6% of all cases and signs of peritonitis in abdominal ultrasound<br /> were revealed in 46.4%. Pre-operative shock rate was 33.9% and post-operative shock rate was 55.4%. Postoperative characteristics were sepsis, respiratory failure, shock and hypothermia. After surgery, mean of<br /> respiratory support time with ventilators was 4.4 days. Mean time to begin enteral feeding was 7.0 post-operative<br /> days and full enteral feedings was 15.1 days after surgery. Mean time from admission to operation: 19.8 hours.<br /> Gastric perforation was seenon the greater curvature (53.6%), measured from 5 to 10 cm (51.7%). Commonly the<br /> perforations was linear tears (64.8%). Pathology showed 1 case with necrosis and 8 cases were attributed to<br /> "muscle deficiency" in the wall of the stomach. Most commonly associated condition was duodenal obstruction.<br /> * Bệnh viện Nhi Đồng 1. TP. Hồ Chí Minh,<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Đức Toàn<br /> <br /> 66<br /> <br /> ** Đại học Y Dược TPHCM.<br /> ĐT: 0902409480<br /> Email:toanped@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Conclusions: Neonatal gastric perforation was rare and mortality rate was still high. Most patients has<br /> clinical setting of peritonitis. Post-surgical characteristics were sepsis, respiratory failure, shock and hypothermia.<br /> Commonly the perforations was linear tears (64.8%) and this thing is much different from gastric perforation in<br /> adults. Pathology showed 1 case with necrosis and 8 cases were attributed to "muscle deficiency" in the wall of<br /> the stomach. Duodenal obstruction was most commonly associated condition.<br /> Keywords: neonatal gastric perforation, linear tears, muscle deficiency, duodenal obstruction<br /> phần vào công tác chẩn đoán và điều trị trên<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> thực tiễn lâm sàng. Như vậy câu hỏi nghiên cứu<br /> Thủng dạ dày ở trẻ sơ sinh được báo cáo lần<br /> đặt ra là: Đặc điểm bệnh lý thủng dạ dày ởtrẻ sơ<br /> đầu tiên bởi Von Siebold vào năm 1825(4). Thủng<br /> sinh tại bệnh viện Nhi đồng 1 từ năm 2004 đến<br /> dạ dày là một cấp cứu ngoại khoa hiếm gặp,<br /> năm 2012 như thế nào?<br /> chiếm tỷ lệ 1/2900 trẻ sinh sống(13). Thủng dạ dày<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> ở trẻ sơ sinh có thể phân loại là: nguyên phát (tự<br /> phát hay vô căn), hoặc thứ phát (chấn thương,<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> thiếu máu…), trong nhiều trường hợp bệnh<br /> Mô tả loạt ca.<br /> nguyên là sự kết hợp của nhiều yếu tố(8).<br /> Chẩn đoán thủng dạ dày ở trẻ sơ sinh dựa<br /> vào bệnh sử, khám lâm sàng và các phương tiện<br /> chẩn đoán hình ảnh học. Chẩn đoán xác định có<br /> thể chỉ thực hiện được khi trẻ được can thiệp<br /> phẫu thuật. Những đặc điểm về mặt dịch tễ, lâm<br /> sàng, cận lâm sàng và điều trị cũng như các yếu<br /> tố liên quan đến tử vong nêu trên được đúc kết<br /> từ nhiều nghiên cứu trên thế giới và một nghiên<br /> cứu tại Việt Nam. Có thể kể ra một số nghiên<br /> cứu như sau: báo cáo của Shashikumar về 19<br /> trường hợp thủng dạ dày tự phát tại Bệnh viện<br /> nhi St.Christopher, Philadelphia và tại Bệnh viện<br /> Pennsylvania, Philadelphia, từ 1963 đến 1974(14).<br /> Năm 2011, Nandlal Kella và cs báo cáo 14 bệnh<br /> nhân sơ sinh thủng dạ dày tại Bệnh viện Đại học<br /> Hyderabad, từ tháng 7 năm 2003 đến tháng 6<br /> năm 2010 gồm 9 nam và 5 nữ(10). Năm 2005, tại<br /> bệnh viện Nhi Đồng 1, Đào Trung Hiếu và cs đã<br /> hồi cứu trong khoảng thời gian từ năm 2001 đến<br /> 2004, có 21 trường hợp thủng dạ dày ở trẻ sơ<br /> sinh được ghi nhận(4).<br /> Hiện nay, việc chẩn đoán và điều trị cũng<br /> như sự hiểu biết về thủng dạ dày ở trẻ sơ sinh<br /> đãđạt nhiều tiến bộ. Mặc dù có nhiều tiến bộ<br /> trong việc chăm sóc trẻ trước và sau phẫu thuật<br /> nhưng theo Kara và cs(7) cũng như theo Durham<br /> và cs(6), tỷ lệ tử vong do thủng dạ dày còn khá<br /> cao 55-60%. Do đó cần thiết phải có nghiên cứu<br /> về một số đặc điểm của bệnh lý này, từ đó góp<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Cỡ mẫu<br /> <br /> Lấy trọn mẫu N = 56<br /> <br /> Tiêu chí đưa vào<br /> Tất cả trẻ sơ sinh được chẩn đoán thủng dạ<br /> dày từ năm 2004 đến năm 2012 tại bệnh viện Nhi<br /> Đồng 1.<br /> Tiêu chí loại ra<br /> Tử vong ngay sau khi nhập viện, thông tin<br /> thu thập thiếu tối đa 10%.<br /> <br /> Thu thập và xử lý số liệu<br /> Số liệu được thu thập bằng bệnh án nghiên<br /> cứu với các số liệu được mã hóa, sau đó được<br /> nhập và phân tích bằng phần mềm Stata 10.0.<br /> Các biến số định lượng được trình bày dưới<br /> dạng trung bình và độ lệch chuẩn. Các biến số<br /> định tính: tính tỷ lệ phần trăm.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu<br /> Dịch tễ<br /> Qua nghiên cứu 56 trường hợp thủng dạ dày<br /> ở trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 từ năm<br /> 2004 đến năm 2012, chúng tôi nhận thấy tỷ số<br /> nam/nữ là 1,4/1. Tỷ lệ tử vong là 37,5%. Non<br /> tháng 41,1%, nhẹ cân 42,9%. Tuổi lúc nhập viện<br /> trung bình là 4,1 ngày. Thời điểm xuất hiện triệu<br /> chứng sau sinh: trung bình 2,8 ngày. Thời gian<br /> điều trị trung bình là 20,9 ngày.<br /> <br /> 67<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014<br /> <br /> Đặc điểm trước phẫu thuật<br /> Đặc điểm lâm sàng thường gặp trước phẫu<br /> thuật: ói, bỏ bú hoặc bú kém, chướng bụng,<br /> nhiễm trùng huyết, suy hô hấp. Hầu hết bệnh<br /> nhân đều có triệu chứng chướng bụng lúc nhập<br /> viện. Chẩn đoán của tuyến trước là viêm phúc<br /> mạc do thủng tạng rỗng chiếm tỷ lệ 23,2%. Số<br /> bệnh nhân được chẩn đoán lúc nhập viện là<br /> viêm phúc mạc do thủng tạng rỗng chiếm 41,1%.<br /> Cận lâm sàng quan trọng trước phẫu thuật:<br /> X quang có hơi tự do trong ổ bụng (78,6%), siêu<br /> âm có hình ảnh viêm phúc mạc (46,4%).<br /> Về điều trị: lượng dịch nuôi ăn tĩnh mạch<br /> trước phẫu thuật trung bình là 133,0 ml/kg/ngày.<br /> Hỗ trợ hô hấp (41,1%), sử dụng thuốc vận mạch<br /> (23,2%), truyền dịch chống sốc (33,9%).<br /> Đặc điểm sau phẫu thuật<br /> Đặc điểm lâm sàng thường gặp sau phẫu<br /> thuật: nhiễm trùng huyết, suy hô hấp, hạ thân<br /> nhiệt, sốc. Tỷ lệ sốc sau phẫu thuật: 55,4%.<br /> Đặc điểm cận lâm sàng thường gặp sau phẫu<br /> thuật: toan máu nặng, rối loạn điện giải, rối loạn<br /> đông máu, hạ đường huyết.<br /> Thời gian thở máy hậu phẫu trung bình: 4,4<br /> ngày.<br /> Sử dụng thuốc vận mạch (51,8%), truyền<br /> dịch chống sốc (53,6%).<br /> Lượng dịch nuôi ăn tĩnh mạch ngày đầu sau<br /> phẫu thuật trung bình: 156,2 ml/kg/ngày.<br /> Thời điểm bắt đầu nuôi ăn qua đường tiêu<br /> hóa (ngày hậu phẫu) trung bình: 7,0 ngày.<br /> Thời điểm nuôi ăn hoàn toàn qua đường tiêu<br /> hóa (ngày hậu phẫu) trung bình: 15,1 ngày.<br /> <br /> Đặc điểm ngoại khoa<br /> Thời gian từ lúc nhập viện đến lúc phẫu thuật<br /> Thời gian từ lúc nhập viện đến lúc phẫu<br /> thuật (giờ) trung bình: 19,8 ± 33,0 giờ, tối thiểu: 1<br /> giờ, tối đa: 192 giờ.<br /> Thời gian thực hiện phẫu thuật<br /> Thời gian thực hiện phẫu thuật trung bình:<br /> 72,9 ± 22,1 phút, tối thiểu: 40 phút, tối đa: 130<br /> phút.<br /> <br /> 68<br /> <br /> Đặc điểm dịch ổ bụng sau phẫu thuật<br /> Tính chất dịch ổ bụng:<br /> Dịch xanh rêu: 2 trường hợp (3,6%), dịch<br /> vàng xanh: 9 trường hợp (16,1%), dịch vàng<br /> xanh + sữa: 14 trường hợp (25,0%), dịch vàng<br /> xanh + giả mạc: 22 trường hợp (39,3%), không<br /> ghi nhận: 8 trường hợp (14,2%).<br /> Cấy dịch ổ bụng sau phẫu thuật:<br /> Số trường hợp có thực hiện cấy dịch ổ bụng<br /> sau phẫu thuật là 29/56; số trường hợp cấy<br /> dương tính là 22/29, chiếm tỷ lệ 79,7%.<br /> Vi khuẩn gây bệnh/cấy dịch ổ bụng sau<br /> phẫu thuật:<br /> Bảng 1: Vi khuẩn gây bệnh/cấy dịch ổ bụng sau phẫu<br /> thuật.<br /> Tác nhân gây bệnh<br /> Klebsiella spp.<br /> Acinetobacter<br /> Enterobacter spp.<br /> P. aeruginosa<br /> Candida albicans<br /> E.coli<br /> Morganella morgani<br /> <br /> n =22<br /> 8<br /> 5<br /> 3<br /> 2<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> Đặc điểm giải phẫu của thủng dạ dày<br /> Vị trí<br /> Bảng 2: Vị trí của thủng dạ dày<br /> Vị trí<br /> Bờ cong lớn<br /> Mặt trước<br /> Mặt sau<br /> Bờ cong nhỏ<br /> Đáy vị<br /> <br /> n = 56<br /> 30<br /> 19<br /> 4<br /> 2<br /> 2<br /> <br /> %<br /> 53,6<br /> 34,0<br /> 7,2<br /> 3,6<br /> 3,6<br /> <br /> Thủng dạ dày thường xảy ra ở bờ cong lớn<br /> và mặt trước dạ dày.<br /> Kích thước<br /> Bảng 3: Kích thước của thủng dạ dày<br /> Kích thước<br /> Rách 5 đến 10 cm<br /> Rách 3 đến < 5 cm<br /> Thủng< 3 cm<br /> > 10 cm<br /> <br /> n = 56<br /> 29<br /> 17<br /> 8<br /> 2<br /> <br /> %<br /> 51,7<br /> 30,3<br /> 14,4<br /> 3,6<br /> <br /> Kích thước trung bình: 47,6± 29,4 mm (tối<br /> thiểu: 2 mm, tối đa: 150 mm).<br /> Kích thước lỗ thủng rất thay đổi, từ 2 mm<br /> đến 150 mm, trung bình là gần 50 mm.<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014<br /> Số lỗ thủng<br /> Theo nghiên cứu này tất cả các trường hợp<br /> đều chỉ có duy nhất một lỗ thủng.<br /> Hình dạng lỗ thủng<br /> Có 3 trường hợp thủng dạng lỗ, những<br /> trường hợp còn lại có hình dạng thủng là thủng<br /> thành đường.<br /> Tổn thương đại thể<br /> Bảng 4: Tổn thương đại thể của thủng dạ dày.<br /> Dạng tổn thương<br /> Vỡ toác<br /> Vỡ toác + hoại tử<br /> Lổ thủng<br /> Hoại tử<br /> Thiếu hai lớp cơ<br /> <br /> n = 56<br /> 24<br /> 12<br /> 10<br /> 5<br /> 5<br /> <br /> %<br /> 42,9<br /> 21,5<br /> 17,8<br /> 8,9<br /> 8,9<br /> <br /> Thường hay gặp dạ dày bị vỡ toác.<br /> Tổn thương vi thể<br /> Khảo sát vi thể thực hiện ở 17 trường hợp.<br /> Kết quả khảo sát vi thể: 1 trường hợp (6%)<br /> hoại tử,8 trường hợp (47%) vùng dạ dày bị<br /> thủng không có hai lớp cơ và 8 trường hợp<br /> (47,0%) lớp dưới niêm mạc bị phù nề, sung<br /> huyết, thâm nhập nhiều neutrophiles.<br /> Số lần phẫu thuật<br /> Số trường hợp thực hiện phẫu thuật: 1 lần có<br /> 49 trường hợp (87,5%), 2 lần có 5 trường hợp<br /> (8,9%), 3 lần: 2 trường hợp (3,6%).<br /> Cách thức phẫu thuật<br /> Cách phẫu thuật trong tất cả các trường hợp<br /> (100%) là xén mép thành dạ dày, khâu lại dạ<br /> dày, rửa bụng và dẫn lưu.<br /> Bệnh lý ngoại khoa đi kèm<br /> Có 8 trường hợp có bệnh ngoại khoa đi kèm,<br /> gồm có: tắc tá tràng có 3 trường hợp; các bất<br /> thường: dị dạng mạc treo chung, teo thực quản,<br /> thoát vị rốn, hở thành bụng, thoát vị hoành, mỗi<br /> bất thường có 1 trường hợp.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu<br /> Dịch tễ<br /> Tình hình tử vong: Theo nghiên cứu này, có<br /> 35 trường hợp sống và 21 trường hợp tử vong<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> (tỷ lệ tử vong: 37,5%), tương đương với Đào<br /> Trung Hiếu, tỷ lệ tử vong là 38%(4). Vào thập<br /> niên những năm 1950, số bệnh nhân sống sót sau<br /> thủng dạ dày là rất hiếm. Theo Kara và cs(7) cũng<br /> như Duran R. và cs(5), tỷ lệ tử vong do thủng dạ<br /> dày vào khoảng 55-60%. Theo Nandlal K., tỷ lệ<br /> tử vong từ 27 – 83%(10). Pelizzo và cs đã công bố<br /> năm 1998 một nghiên cứu 11 trường hợp (có 7<br /> trường hợp sinh non) tại CHU Edouard-Herriot<br /> ở Lyon, từ 1980 đến 1996, 8 trẻ được phẫu thuật,<br /> tử vong 3 trường hợp(11). Đối với ở trẻ sơ sinh<br /> non tháng, mặc dù có nhiều tiến bộ về hồi sức,<br /> hỗ trợ hô hấp, kỹ thuật gây mê, kỹ thuật hồi sức<br /> nhưng tỷ lệ sống sót vẫn còn rất thấp.<br /> Tuổi thai: Tuổi thai trung bình là 36,3 tuần<br /> (tối thiểu 27 tuần, tối đa 41 tuần). Theo tuổi thai,<br /> số bệnh nhân non tháng có 23 trường hợp<br /> (41,1%), đủ tháng có 33 trường hợp (58,9%) và<br /> không có trường hợp nào già tháng. Theo Đào<br /> Trung Hiếu có 47,6% trẻ non tháng bị thủng dạ<br /> dày được nhập viện(4). Theo y văn, tình trạng<br /> non tháng được xem là yếu tố thuận lợi của<br /> thủng dạ dày ở sơ sinh(16).<br /> <br /> Đặc điểm trước phẫu thuật<br /> Tất cả bệnh nhân đều có triệu chứng ói hay<br /> ọc sữa (100% các trường hợp). Ói là một triệu<br /> chứng rất quan trọng, điển hình, có thể xuất<br /> hiện trước hoặc trong giai đoạn cấp tính,<br /> thường là ói thức ăn(3). Bỏ bú hoặc bú kém<br /> (100% các trường hợp). Chướng bụng và theo<br /> dõi nhiễm trùng huyết là đặc điểm rất có ý<br /> nghĩa (98,2% các trường hợp). Theo Mackay<br /> M. tỷ lệ này là 100%(9). Theo Nandlal Kella tỷ<br /> lệ này là 71,4%(10) Theo Shaw A và Blanc A,<br /> bệnh cảnh lâm sàng thường gặp là trẻ đột ngột<br /> bị chướng bụng(15). Chướng bụng là một triệu<br /> chứng hầu như lúc nào cũng bắt gặp, rất điển<br /> hình, cho phép chẩn đoán thủng tạng rỗng khi<br /> kết hợp với kết quả X quang(1). Suy hô hấp<br /> chiếm 51,8% các trường hợp, theo Mackay M.<br /> tỷ lệ này là 53%(9). Suy hô hấp thường được<br /> mô tả trong y văn, xuất hiện đột ngột, có thể<br /> đây là triệu chứng khởi đầu, đi kèm với<br /> chướng bụng(15). Sốc thường gặp, nhưng cũng<br /> <br /> 69<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014<br /> <br /> có thể không phát hiện, có thể là sốc nhiễm<br /> trùng, sốc tim, khi được ghi nhận thì sốc được<br /> xem là dấu hiệu của tiên lượng xấu(3). Triệu<br /> chứng tím tái theo ghi nhận của nghiên cứu<br /> này bằng với Mackay M (9). Theo dõi nhiễm<br /> trùng huyết chiếm 98,2% các trường hợp,<br /> nhưng theo Nandlal Kella thì thấp hơn<br /> (57,14% các trường hợp)(10). X quang: Hình ảnh<br /> X quang có hơi tự do trong ổ bụng chiếm<br /> 78,6%. Với X quang bụng đứng không sửa<br /> soạn, hầu hết các trường hợp đều có bóng hơi<br /> rất lớn trong ổ bụng, cho phép chẩn đoán<br /> thủng tạng rỗng trước phẫu thuật. Không ghi<br /> nhận mức khí dịch trong dạ dày, giảm hơi<br /> trong ruột non, hơi tự do nhiều trong ổ bụng<br /> làgợi ý chẩn đoán thủng dạ dày sơ sinh(12).<br /> Theo y văn, tràn khí phúc mạc là hình ảnh Xquang thường gặp trong thủng dạ dày sơ<br /> sinh(2). Không thể nhìn thấy dạ dày trên phim<br /> bụng thẳng trong 90% các trường hợp(12). Siêu<br /> âm có hình ảnh viêm phúc mạc trong 46,4%<br /> các trường hợp. Hình ảnh thủng dạ dày sơ<br /> sinh trên siêu âm không đặc hiệu, chỉ phản<br /> ánh triệu chứng viêm phúc mạc của một<br /> trường hợp thủng tạng rỗng.<br /> <br /> Đặc điểm chung điều trị trước phẫu thuật<br /> Nuôi ăn tĩnh mạch đơn thuần 100% các<br /> trường hợp, hỗ trợ hô hấp 69,6%, bù toan<br /> 53,6%, truyền dịch chống sốc 33,9%, sử dụng<br /> thuốc vận mạch 23,2%, sử dụng huyết tương<br /> tươi đông lạnh 25,0%. Ngoài ra còn sử dụng<br /> hồng cầu lắng, tiểu cầu, thuốc chống tiết acid<br /> dạ dày, dẫn lưu ổ bụng.<br /> <br /> Đặc điểm sau phẫu thuật<br /> Đặc điểm chung về lâm sàng sau phẫu thuật:<br /> Nằm hồi sức sau phẫu thuật 100,0% các trường<br /> hợp, theo dõi nhiễm trùng huyết 100,0%, suy hô<br /> hấp 96,3%, hạ thân nhiệt 89,3%, sốc sau phẫu<br /> thuật 55,4%, viêm phổi 41,1%, vàng da 23,2%,<br /> nhịp tim nhanh trên 180 lần/phút 16,1%, bụng<br /> chướng 5,4%, tràn khí vùng bìu 3,6%; sốt, tràn<br /> khí màng phổi, viêm phúc mạc mỗi đặc điểm<br /> chiếm 1,8% các trường hợp.<br /> <br /> 70<br /> <br /> Sốc sau phẫu thuật<br /> Không sốc 44,6% các trường hợp, có sốc<br /> 55,4%, sốc 1 lần 46,4%, sốc 2 lần 9,0% các trường<br /> hợp. Thời gian sốc sau phẫu thuật trung bình là<br /> 9,0 giờ, tối thiểu: 1giờ, tối đa: 38 giờ.<br /> Thời gian nằm hồi sức sau phẫu thuật<br /> Thời gian nằm hồi sức sau phẫu thuật trung<br /> bình là 9,5 ngày, tối thiểu: 1 ngày, tối đa: 66<br /> ngày.<br /> Đặc điểm chung cận lâm sàng sau phẫu thuật<br /> Toan máu 83,9% các trường hợp, rối loạn<br /> điện giải 67,9%, rối loạn đông máu 42,9%, toan<br /> máu nặng 39,3%, hạ đường huyết 32,1%, tổn<br /> thương thận 12,5%, tăng đường huyết 5,4% và<br /> tổn thương gan 1,8% các trường hợp.<br /> Đặc điểm chung về điều trị sau phẫu thuật<br /> Nuôi ăn tĩnh mạch đơn thuần 100% các<br /> trường hợp, hỗ trợ hô hấp 98,2% các trường hợp,<br /> sử dụng thuốc chống tiết acid dạ dày 78,6% các<br /> trường hợp, bù toan 76,8% các trường hợp, sử<br /> dụng hồng cầu lắng 71,4% các trường hợp,<br /> truyền dịch chống sốc 53,6% các trường hợp, sử<br /> dụng thuốc vận mạch 51,8% các trường<br /> hợp,huyết tương tươi đông lạnh 39,3% các<br /> trường hợp, tiểu cầu 16,1% các trường hợp, dẫn<br /> lưu ổ bụng 1,8% các trường hợp.<br /> Nuôi ăn sau phẫu thuật<br /> Lượng dịch nuôi ăn tĩnh mạch sau phẫu<br /> thuật trung bình: 156,2 ml/kg/ngày, tối thiểu<br /> 110ml/kg/ngày, tối đa: 270 ml/kg/ngày.<br /> Thời điểm bắt đầu nuôi ăn qua đường tiêu hóa<br /> (ngày hậu phẫu) trung bình: 7,0ngày, tối thiểu: 1<br /> ngày, tối đa: 25 ngày.<br /> Thời điểm nuôi ăn hoàn toàn qua đường tiêu<br /> hóa (ngày hậu phẫu) trung bình: 15,1 ngày, tối<br /> thiểu: 5 ngày, tối đa: 33 ngày.<br /> <br /> Đặc điểm ngoại khoa<br /> Thời gian từ lúc nhập viện đến lúc phẫu thuật<br /> Thời gian từ lúc nhập viện đến lúc phẫu<br /> thuật trung bình: 19,8 giờ, tối thiểu: 1 giờ, tối đa:<br /> 192 giờ.<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br />