intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Một số kết quả điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Hải Dương năm 2019

Chia sẻ: ViBeirut2711 ViBeirut2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

58
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu mô tả với cuộc điều tra cắt ngang, có kết hợp giữa nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng được thực hiện trên 190 người sử dụng ma túy điều trị Methadone tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Hải Dương năm 2019.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Một số kết quả điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Hải Dương năm 2019

  1. EC N KH G C S VI N NG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC MỘT SỐ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ THAY THẾ NGHIỆN CÁC CHẤT DẠNG THUỐC PHIỆN BẰNG METHADONE TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI TỈNH HẢI DƯƠNG NĂM 2019 Hà Mạnh Trung1, Phạm Văn Trọng2, Đặng Bích Thủy2 TÓM TẮT conducted on 190 drug users to treat Methadone at the Nghiên cứu mô tả với cuộc điều tra cắt ngang, có kết Hospital for Tropical Diseases in Hai Duong Province in hợp giữa nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng 2019, The results showed that: Among the patients taking được thực hiện trên 190 người sử dụng ma túy điều trị Methadone, the group of patients starting the dose with Methadone tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Hải Dương 11-20mg/day (64.7%); patients with current therapeutic năm 2019. Kết quả cho thấy: Trong tổng số đối tượng điều dose ≤60 mg/day (61.1%). trị Methadone, nhóm đối tượng khởi liều với liều lượng - 80% of subjects gained weight. The average weight 11-20mg/ngày chiếm 64,7%; nhóm đối tượng có liều điều of the subjects being treated with Methadone was higher trị hiện tại ≤60 mg/ngày chiếm 61,1%. than the average weight before treatment (60.5 ± 9.2 - 80% số đối tượng có tăng cân, cân nặng trung compared to 55.7 ± 7.4) (p>0.05). bình của đối tượng đang điều trị Methadone cao hơn - 13.7% of patients had no side effects during cân nặng trung bình (kg) trước điều trị (60,5±9,2 so với Methadone treatment. Among those who experienced 55,7±7,4) (p>0,05). side effects after treatment, constipation accounted for the - 13,7% đối tượng không có tác dụng phụ khi điều highest percentage of 70.5%, followed by reduced ability trị Methadone. Ở những đối tượng bị tác dụng phụ khi to have sex (32.6%); sweating (22.6%), the lowest is oral điều trị, táo bón chiếm tỷ lệ cao nhất 70,5%, tiếp đến là diseases (18.9%). giảm khả năng quan hệ tình dục (32,6%); ra nhiều mồ hôi - 77.4% of patients did not use heroin in the past (22,6%), thấp nhất là các bệnh về răng miệng (18,9%). month; 22.6% have reused. The reason why drug reuse - 77,4% đối tượng không sử dụng heroin trong tháng users are friends invite their friends to make up 69.8%; qua; 22,6% có sử dụng lại. Lý do đối tượng sử dụng lại playful, find feelings (30.2%); drug cravings (27.9%) chất gây nghiện là bạn bè rủ rê chiếm 69,8%; ham vui, tìm Methadone treatment is a good choice for drug users cảm giác (30,2%); thèm muốn ma túy (27,9%) who give up drugs and improve the quality of life. Điều trị Methadone là giải pháp lựa chọn tốt cho Keywords: Methadone maintenance treatment; Hai người nghiện các chất dang thuốc phiện từ bỏ ma túy, Duong hospital for tropical diseases. nâng cao chất lượng cuộc sống Từ khóa: Điều trị Methadone; bệnh viện Bệnh nhiệt I. ĐẶT VẤN ĐỀ đới tỉnh Hải Dương. Theo ước tính của Tổ chức phòng chống ma tuý và tội phạm Liên Hợp quốc (UNODC), trên thế giới cứ 20 SUMMARY: người thì có 1 người từ 15-64 tuổi đã sử dụng ít nhất một SOME RESULTS OF METHADONE loại chất gây nghiện [8], trong đó gần 12% tổng số những MAINTENANCE TREATMENT AT HAI DUONG người sử dụng ma túy (SDMT). Tại Việt Nam, có hơn HOSPITAL FOR TROPICAL DISEASES, 2019 225.099 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, trong thực Descriptive study with a cross-sectional survey, tế, con số này có thể nhiều hơn. SDMT có ảnh hưởng combining qualitative research and quantitative research nghiêm trọng không chỉ đến tình trạng sức khỏe của người 1. Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Hải Dương 2. Trường Đại học Y Dược Thái Bình Ngày nhận bài: 21/05/2020 Ngày phản biện: 29/05/2020 Ngày duyệt đăng: 10/06/2020 15 SỐ 4 (57) - Tháng 07-08/2020 Website: yhoccongdong.vn
  2. JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE 2020 sử dụng mà còn ảnh hưởng đến người thân, gia đình và 2.1. Đối tượng, địa điểm, thời gian nghiên cứu. toàn xã hội. - Đối tượng nghiên cứu: Người bệnh đang được điều Để giảm thiểu tác hại do SDMT gây ra, chương trình trị tại cơ sở điều trị Methadone Bệnh viện Nhiệt đới tỉnh điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện (CDTP) Hải Dương từ 3 tháng trở lên (những người bệnh đang bằng Methadone là một giải pháp. Thế giới đã triển khai điều trị với liều duy trì và ổn định). chương trình này từ những năm 1960 và đã có nhiều bằng - Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 10/2019 đến tháng chứng điều trị Methadone là liệu pháp có thể đạt được 3/2020 mục tiêu giảm người nghiện, giảm lây nhiễm HIV và tội 2.2. Thiết kế nghiên cứu phạm [6],[8]. Ở Việt Nam hiện nay có 63 tỉnh thành trên Nghiên cứu mô tả với cuộc điều tra cắt ngang, có kết cả nước đã triển khai chương trình cho 52.818 người bệnh hợp giữa nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. [1]. Chương trình điều trị Methadone đã có hiệu quả giúp 2.3. Cỡ mẫu: Toàn bộ người bệnh đang điều trị làm giảm mạnh việc SDMT bất hợp pháp, giảm tần suất Methadone tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Hải Dương tiêm chích, tỉ lệ sử dụng chung bơm kim tiêm và nguy cơ đáp ứng theo đúng tiêu chí lựa chọn đối tượng nghiên cứu lây truyền HIV, giảm các hoạt động phạm pháp, xung đột 2.4. Kỹ thuật áp dụng trong nghiên cứu với gia đình, xã hội và tái hòa nhập với cộng đồng, tăng Phỏng vấn trực tiếp người bệnh theo mẫu phiếu cường chất lượng cuộc sống [2],[3],[7]. phỏng vấn Ngoài những kết quả đã đạt được, chương trình điều 2.5. Xử lý số liệu trị Methadone hiện nay vẫn còn có một số kết quả cần Phần mềm SPSS 20.0. Tính tỷ lệ %; giá trị trung quan tâm đó là tỉ lệ bỏ trị cao, người bệnh không tuân thủ bình, so sánh 2 giá trị trung bình, sự khác biệt có ý nghĩa điều trị, bỏ liều, sử dụng lại heroin và ma túy tổng hợp thống kê khi p
  3. EC N KH G C S VI N NG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Bảng 1. Thời gian, tần xuất sử dụng ma túy trước khi điều trị Methadone của đối tượng nghiên cứu (n=190) Nội dung Số lượng Tỷ lệ (%) < 5 năm 22 11,6 Thời gian sử dụng ma túy 5 - 10 năm 34 17,9 > 10 năm 134 70,5 1-2 lần/ngày 126 66,3 Tần xuất sử dụng 3- 4 lần/ngày 37 19,5 ≥ 5 lần/ngày 27 14,2 Hút, hít 36 18,9 Hình thức sử dụng Chích 154 81,1 Kết quả bảng 1 cho thấy, thời gian sử dụng ma túy từ 1-2 lần/ngày chiếm 66,3%, từ 3-4 lần/ngày chiếm từ 10 năm trở lên chiếm tỷ lệ khá cao (70,5%), hình thức 19,5%,từ 5 lần trỏe lên chiếm 14,2%. sử dụng chủ yếu là tiêm chích (81,1%). Tần xuất sử dụng Bảng 2. Liều khởi đầu và liều điều trị hiện tại của đối tượng nghiên cứu (n=190) Nội dung Số lượng Tỷ lệ (%) ≤ 10 mg/ngày 22 11,6 Liều khởi đầu 11 – 20mg/ngày 123 64,7 > 20 mg/ngày 45 23,7 ≤ 60 mg/ngày 116 61,1 Liều điều trị 61 - 120mg/ngày 54 28,4 hiện tại > 120 mg/ngày 20 10,5 Liều điều trị trung bình (X ± SD) 68,8 ± 52,7 Kết quả bảng 2 cho thấy, trong 190 đối tượng điều điều trị hiện tại ≤60 mg/ngày chiếm tỷ lệ khá cao (61,1%), trị Methadone nhóm đối tượng khởi liều với liều lượng từ 61-120mg/ngày chiếm 28,4%, trên 120mg/ngày chiếm 11 - 20mg/ngày chiếm 64,7%. Nhóm đối tượng có liều 10,5%. Bảng 3. Thay đổi cân nặng của đối tượng điều trị Methadone (n=190) Nội dung Số lượng Tỷ lệ (%) Tình trạng thay đổi cân nặng so với khi bắt đầu điều trị Giảm/ không tăng cân 38 20,0 Tăng cân ≤ 5 kg 76 40,0 Tăng cân > 5 kg 76 40,0 Cân nặng trung bình của đối tượng trước khi điều trị (X ± SD) 55,7 ± 7,4 Cân nặng trung bình của đối tượng đang điều trị (X ± SD) 60,5 ± 9,2 So sánh cân nặng trung bình trước và sau điều trị: p>0,05 17 SỐ 4 (57) - Tháng 07-08/2020 Website: yhoccongdong.vn
  4. JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE 2020 Kết quả bảng trên cho thấy cân nặng trung bình của nhiên sự khác biệt chưa có ý nghĩa thống kê. Tỷ lệ đối đối tượng đang điều trị Methadone là 60,5 ± 9,2 kg cao tượng giảm hoặc không tăng cân chiếm tỷ lệ thấp 20%. hơn cân nặng trung bình trước điều trị (55,7 ±7,4 kg), tuy 80% số đối tượng có tăng cân. Bảng 4. Tác dụng phụ khi điều trị Methadone của đối tượng nghiên cứu (n=190) Tác dụng phụ Số lượng Tỷ lệ (%) Không tác dụng phụ 26 13,7 Táo bón 134 70,5 Ra nhiều mồ hôi 43 22,6 Các bệnh về răng miệng 36 18,9 Giảm khả năng quan hệ tình dục 62 32,6 Kết quả bảng 4 cho thấy tỷ lệ đối tượng không có tác chiếm tỷ lệ cao nhất 70,5%, tiếp đến là giảm khả năng dụng phụ khi điều trị Methadone chiếm tỷ lệ thấp 13,7%. quan hệ tình dục (32,6%); ra nhiều mồ hôi (22,6%), thấp Ở những đối tượng bị tác dụng phụ khi điều trị thì táo bón nhất là các bệnh về răng miệng (18,9%). Bảng 5. Tình trạng đối tượng đang điều trị Methadone có vấn đề về sức khỏe phải nằm viện trong 3 tháng vừa qua (n=190) Có vấn đề về sức khỏe phải nằm viện Số lượng Tỷ lệ (%) Có 8 4,2 Không 182 95,8 Kết quả bảng 5 cho thấy 95,8% đối tượng không bị vấn đề sức khỏe phải nằm viện,chỉ có 4,2% là có bệnh phải nhập viện điều trị Bảng 6. Tình trạng đối tượng sử dụng chất gây nghiện trong tháng qua (n=190) Thông tin Số lượng Tỷ lệ (%) Có 43 22,6 Sử dụng ma túy (n=190) Không 147 77,4 Bạn bè rủ rê 30 69,8 Thèm muốn ma túy 12 27,9 Lý do sử dụng lại chất gây nghiện Buồn chán, thất vọng 9 20,9 (n=43) Ham vui, tìm cảm giác 13 30,2 Đi xa, bỏ liều, mệt 5 11,6 18 SỐ 4 (57) - Tháng 07-08/2020 Website: yhoccongdong.vn
  5. EC N KH G C S VI N NG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Kết quả bảng 6 cho thấy tỷ lệ đối tượng không sử Methadone chiếm tỷ lệ thấp 13,7%. Ở những đối tượng dụng heroin trong tháng qua chiếm 77,4%. Tỷ lệ đối bị tác dụng phụ khi điều trị thì táo bón chiếm tỷ lệ cao tượng sử dụng heroin trong tháng qua chiếm tỷ lệ 22,6%. nhất 70,5%, tiếp đến là giảm khả năng quan hệ tình dục Lý do đối tượng sử dụng lại chất gây nghiện là bạn bè rủ (32,6%); ra nhiều mồ hôi (22,6%), thấp nhất là các bệnh rê chiếm tỷ lệ cao 69,8%; Ham vui, tìm cảm giác (30,2%); về răng miệng (18,9%). Thèm muốn ma túy (27,9%). Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, tác dụng phụ của điều trị Methadone, ví dụ táo bón hoặc khô miệng, được IV. BÀN LUẬN lưu ý trong chương trình điều trị. Nhìn chung, khoảng Điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện 75,2% người bệnh đã trải qua ít nhất một tác dụng phụ bằng thuốc Methadone là một điều trị lâu dài, có kiểm trong vòng 3 tháng đầu, sau đó báo cáo có tác dụng phụ soát, giá thành rẻ, được sử dụng theo đường uống, dưới đã giảm xuống khoảng 60,6% vào cuối tháng thứ 12 và dạng siro nên giúp dự phòng các bệnh lây truyền qua tiếp tục giảm xuống còn 46,3% sau 24 tháng. Táo bón, đường máu như HIV, viêm gan B, C, đồng thời giúp tăng tiết mồ hôi và khô miệng là ba triệu chứng phổ biến người bệnh phục hồi chức năng tâm lý, xã hội, lao động nhất của tác dụng phụ được báo cáo. Mối quan ngại và tái hoà nhập cộng đồng [1],[2]. chính của người bệnh là rối loạn tình dục không phổ Trong nghiên cứu của chúng tôi, kết quả cho thấy có biến trong năm thứ hai điều trị, tỷ lệ người bệnh báo cáo 98,4% đối tượng tham gia nghiên cứu là nam giới, nữ giới có các vấn đề liên quan đến hoạt động tình dục là dưới chiếm tỷ lệ rất thấp 1,6%. Tỷ lệ giới tính của nghiên cứu 10% [1],[2],[7]. này có nhiều tương đồng với các nghiên cứu khác ở trên Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng cho thấy sau thế giới cũng như ở Việt Nam về điều trị Methadone [2], khi điều trị Methadone có 80% đối tượng tăng cân so với [3],[6]. thời điểm bắt đầu điều trị. Kết quả này tương đồng với Đối tượng tham gia nghiên cứu này trong nhóm tuổi nghiên cứu của Phạm Thị Bích tại Kinh Môn, Hải Dương 30-49 tuổi chiếm tỷ lệ cao 77,9%, kết quả nghiên cứu của 74% [2]. Cân nặng trung bình của đối tượng trước khi chúng tôi thấp hơn với kết quả nghiên cứu của Phạm Văn điều trị Methadone là 55,7 ±7,4 kg, thời điểm hiện tại cân Hán 83,6% [4]. Kết quả của nghiên cứu này khác với báo nặng trung bình của đối tượng đang điều trị Methadone cáo kết quả công tác phòng chống ma túy của Ủy ban nhân 60,5 ± 9,2 kg. Cân nặng của đối tượng tăng là chỉ số đánh dân tỉnh Hải Dương là độ tuổi người nghiện ma túy ngày giá sức khỏe thể chất đối tượng có những thay đổi tích cực càng trẻ hóa [5]. Tuy nhiên báo cáo của Ủy ban nhân dân khi tham gia điều trị Methadone. Trước khi đối tượng điều tỉnh Hải Dương là tất cả những người sử dụng ma túy bao trị Methadone, tìm kiếm và sử dụng ma túy là mối quan gồm cả ma túy tổng hợp, loại ma túy mà nhóm tuổi còn tâm chính. Sau khi điều trị Methadone ổn định, đối tượng trẻ sử dụng nhiều. bỏ được heroin, đối tượng có điều kiện kinh tế, thời gian Về liều điều trị tại thời điểm nghiên cứu nhóm đối nhiều hơn để quan tâm đến bản thân, họ sống lành mạnh tượng uống liều ≤60 mg/ngày chiếm tỷ lệ cao nhất 61,1% hơn, dinh dưỡng tốt hơn và sức khỏe thể chất đối tượng và liều điều trị trung bình là 68,8 ± 52,7 mg/ngày thấp được cải thiện tốt hơn. hơn của một số nghiên cứu khác, như tại Hải Phòng 100 Về tỷ lệ đối tượng không sử dụng heroin trong tháng mg/ngày [3]. Liều Methadone hàng ngày của đối tượng qua chiếm 77,4%, có sử dụng chiếm tỷ lệ 22,6%. Lý do trong nghiên cứu của chúng tôi thấp hơn nhiều nghiên cứu đối tượng sử dụng lại chất gây nghiện là bạn bè rủ rê khác có thể lý giải do nhiều nguyên nhân. Thời gian điều chiếm tỷ lệ cao 69,8%; Ham vui, tìm cảm giác (30,2%); trị của đối tượng nghiên cứu này dài, có nhiều đối tượng Thèm muốn ma túy (27,9%). đang xin giảm liều để ra khỏi chương trình, đối tượng bỏ Mặc dù kết quả đối tượng tái sử dụng lại heroin trong liều >3 ngày liều Methadone cũng giảm. Ngoài ra tâm lý quá trình điều trị Methadone trong các nghiên cứu có đối tượng không muốn uống nhiều Methadone do lo sợ bị thể khác nhau nhưng không thể phủ nhận rằng, điều trị nhiều tác dụng phụ, liều thấp thì sau này ít bị lệ thuộc vào Methadone có ảnh hưởng tích cực đối với hành vi sử dụng Methadone và đối tượng chủ động gặp bác sỹ xin giảm ma túy của đối tượng. Kết quả cho thấy liệu pháp điều trị liều thấp. Methadone là giải pháp, lựa chọn tốt cho người nghiện Về tác dụng phụ của thuốc, kết quả của chúng tôi cho các chất dạng thuốc phiện từ bỏ ma túy, nâng cao chất thấy, tỷ lệ đối tượng không có tác dụng phụ khi điều trị lượng cuộc sống. 19 SỐ 4 (57) - Tháng 07-08/2020 Website: yhoccongdong.vn
  6. JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE 2020 KẾT LUẬN hôi (22,6%), thấp nhất là các bệnh về răng miệng (18,9%). Trong 190 đối tượng điều trị Methadone, nhóm - 77,4% đối tượng không sử dụng heroin trong tháng đối tượng khởi liều với liều lượng 11-20mg/ngày chiếm qua; 22,6% có sử dụng lại. Lý do đối tượng sử dụng lại 64,7%; nhóm đối tượng có liều điều trị hiện tại ≤60 mg/ chất gây nghiện là bạn bè rủ rê chiếm 69,8%; ham vui, tìm ngày chiếm 61,1%. cảm giác (30,2%); thèm muốn ma túy (27,9%) - Có 80% số đối tượng có tăng cân. Cân nặng trung bình của đối tượng đang điều trị Methadone cao hơn cân KIẾN NGHỊ nặng trung bình (kg) trước điều trị (60,5 ± 9,2 so với 55,7 Cơ sở điều trị Methadone tăng cường các hoạt động ±7,4) (p>0,05). tư vấn cho người bệnh, tập trung tư vấn các vấn đề về tuân - 13,7% đối tượng không có tác dụng phụ khi điều thủ điều trị Methadone; kỹ năng từ chối, đối phó thèm nhớ trị Methadone. Ở những đối tượng bị tác dụng phụ khi ma túy; kỹ năng sống lành mạnh. điều trị thì táo bón chiếm tỷ lệ cao nhất 70,5%, tiếp đến Tăng cường vai trò của gia đình đối với việc hỗ trợ là giảm khả năng quan hệ tình dục (32,6%); ra nhiều mồ người bệnh trong quá trình điều trị Methadone. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Y tế (2010), Quyết định 3140/QĐ-BYT ban hành hướng dẫn điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone. 2. Phạm Thị Bích (2015), Kết quả điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone và một số yếu tố liên quan tại huyện Kinh Môn- Hải Dương năm 2015, Luận văn thạc sỹ, Đại học Y tế công cộng. 3. Vũ Văn Công, Dương Thị Hương (2009), “Hiệu quả triển khai điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone tại Hải Phòng”, Tạp chí Y học dự phòng. Tập XXIII, số 2 (138), tr. 66-71. 4. Phạm Văn Hán, Nguyễn Thị Thắm, Nguyễn Thu Phương (2011), “Thực trạng tuân thủ điều trị của bệnh nhân điều trị methadoe tại cơ sở điều trị methadone quận Lê Chân, Hải Phòng”, Tạp chí Y học Việt Nam. số 1/2013, tr. 42-47. 5. Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dương (2019), Số 1227/BC-BCĐ Báo cáo kết quả công tác phòng chống ma túy 6 tháng đầu năm 2019. 6. Jeganathan Premila Devi, Ab Rahman Azriani, Wan Mohd Zahiruddin et al (2012), “The Effectiveness of Meth- adone Maintenance Therapy Among Opiate”, Malays J Med Sci. 19(4). 7. Teoh JB, Yee A, Danaee M et al (2017), “Erectile Dysfunction Among Patients on Methadone Maintenance Therapy and Its Association With Quality of Life”, Addiction Medicine. 11(1), pp. 44-46. 8. UNODC (2016), World drug report 2016. 20 SỐ 4 (57) - Tháng 07-08/2020 Website: yhoccongdong.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2