ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Lời Nói Đầu
Nền kinh tế Việt Nam đang có một bước phát triển khá cao và ổn định so
với các nước trong khu vực và trên thế giới. Để đạt được thành quả đó có sự
đóng góp của tất cả các ngành,thành phần kinh tế,trong đó phải kể đến dịch vụ
Bảo Hiểm-ngày càng phát triển mạnh mẽ cả về chiều sâu và chiều rộng. Đặc
biệt sau khi luật kinh doanh Bảo Hiểm ra đời đã tạo hành lang pháp lý cho nó
hoạt động một cách toàn diện hơn.
Dù hoạt động trong bất kỳ lĩnh vực nào đi nữa thì mong muốn của tất cả các
doanh nghiệp là làm thế nào để tiêu thụ được nhiều sản phẩm nhất –thu được
lợi nhuận cao nhất. Doanh nghiệp Bảo Hiểm nói chung và doanh nghiệp Bảo
Hiểm Nhân Thọ (BHNT) nói riêng cũng vậy,do đặc điểm hoạt động kinh doanh
của mình, để đạt được mục tiêu đó doanh nghiệp BHNT phải tiêu thụ sản phẩm
của mình trên kênh phân phối là đại lý BHNT và môi giới BHNT. Các đại lý
BHNT ngày càng tăng lên,tuy nhiên thực tế hiện nay bên cạnh nhiều đại lý khai
thác tốt có bề dày kinh nghiệm và kỹ năng, vẫn có không ít đại lý BHNT còn
có cách nghĩ , cách làm khá đơn giản, xem nhẹ tính khoa học của quá trình
khai thác,gây ảnh hưởng không nhỏ tới hiệu quả khai thác cũng như khả năng
duy trì hợp đồng, đặc biệt là tác động tiêu cực tới tính chuyên nghiệp của đội
ngũ đại lý. Vì vậy em đã chọn đề tài : “Nâng cao hiệu quả hoạt động đại lý
Bảo Hiểm Nhân Thọ ở Việt Nam hiện nay” với mong muốn góp phần nhỏ bé
của mình vào việc phát triển dịch vụ Bảo Hiểm nói riêng và kinh tế đất nước
nói chung. Do thời gian nghiên cứu và sự hiểu biết còn hạn chế nên đề án
không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong được sự góp ý của các thầy
cô giáo cùng các bạn. Qua đây em xin chân thành cảm ơn cô giáo Tô Thiên
Hương đã tận tình chỉ bảo và giúp đỡ em hoàn thành đề án này.
Hà Nội tháng 11-2003.
1
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
NỘI DUNG
I. Những vấn đề chung về Đại lý BHNT
1-Khái niệm
Theo thuật ngữ pháp lý, đại lý là người làm việc cho một người khác trên cơ
sở hợp đồng đại lý.
Theo thuật ngữ Bảo Hiểm,đại lý Bảo Hiểm là người làm việc cho doanh
nghiệp Bảo Hiểm,thay mặt cho doanh nghiệp bán các sản phẩm Bảo Hiểm cho
người mua.
Theo luật kinh doanh Bảo Hiểm Việt Nam thì “đại lý Bảo Hiểm là tổ chức,
cá nhânđược doanh nghiệp Bảo Hiểm uỷ quyền trên cơ sở hợp đồng đại lý Bảo
Hiểm để thực hiện hoạt động đại lý Bảo Hiểm theo quy định của luật này và
các quy định khác của pháp luật có liên quan”.
Đại lý BHNT : Là người được doanh nghiệp BHNT uỷ quyền thực hiện các
hoạt động liên quan đến công việc khai thác BHNT, thu phí Bảo Hiểm và các
hoạt động khác trong khuôn khổ về quyền và trách nhiệm của đại lý được nêu
trong hợp đồng đại lý.
Hoạt động đại lý là phương thức bán Bảo Hiểm theo dó đại lý chịu trách
nhiệm thu xếp việc kí kết các hợp đồng Bảo Hiểm giữa doanh nghiệp Bảo
Hiểm và người mua Bảo Hiểm theo uỷ quyền của doanh nghiệp Bảo Hiểm trên
cơ sở hợp đồng đại lý để được hưởng hoa hồng Bảo Hiểm.
Đại lý Bảo Hiểm nói chung và BHNT nói riêng có thể là các tổ chức ngân
hàng hay luật sư, những người này làm đại lý rất thuận lợi do có sự tiếp xúc với
nhiều khách hàng ; đồng thời Bảo Hiểm là một dịch vụ bổ sung cho khách hàng
của họ. Đại lý cũng có thể là một cá nhân hoạt động chuyên trách hoặc bán
chuyên trách…
2-Vai trò của đại lý BHNT đối với các công ty BHNT
2
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Theo luật kinh doanh Bảo Hiểm, đại lý BHNT có thể được doanh nghiệp
BHNT uỷ quyền tiến hành một số hoạt động sau:
- Giới thiệu, chào bán BHNT ;
- Thu xếp việc giao kết hợp đồng BHNT ;
- Thu phí Bảo Hiểm;
- Thu xếp giải quyết bồi thường, trả tiền Bảo Hiểm khi xảy ra sự kiện Bảo
Hiểm;
- Thực hiện các hoạt động khác có liên quan đến việc thực hiện hợp đồng Bảo
Hiểm.
Như vậy, chức năng cơ bản nhất của đại lý BHNT là khai thác hợp đồng mới
và chăm sóc khách hàng.
Trong quá trình hoạt động của mình, đại lý tạo lập mối quan hệ giữa khách
hàng với các công ty BHNT. Cũng giống như các chủ thể trung gian khác, nó
là một chiếc cầu nối giữa công ty với khách hàng mà qua đó khách hàng biết về
công ty uỷ quyền và công ty BHNT cung cấp dịch vụ của mình tới ngời tiêu
dùng. Mối quan hệ nay càng thể hiện sâu sắc trong BHNT vì ở đây có sự
chuyển giao rủi ro từ phía khách hàng cho công ty. Hơn nữa, trong BHNT tồn
tại một nguyên tắc bất di bất dịch đó là nguyên tắc: “ Trung thực tuyệt đối”.
Một khi có sự tin tưởng tuyết đối giữa khách hàng với công ty thì mối quan hệ
này mới đợc thiết lập. Một khi khách hàng thấy được bản chất, vai trò cũng nh-
ư lợi ích của loại hình dịch vụ này thì họ mới chấp nhận mua sản phẩm của
công ty. Đại lý là nhân tố đóng vai trò tích cực trong mối quan hệ đó.
Trong quá trình khai thác hợp đồng mới, đại lý còn giúp doanh nghiệp tìm
kiếm được khách hàng tiềm năng – một đối tượng quan trọng không kém so
với khách hàng hiện tại. Khách hàng tiềm năng là những khách hàng có nhu
cầu và có khả năng thanh toán. Việc khai thác đợc khách hàng tiềm năng giúp
các công ty có thể dự đoán được nhu cầu thực sự về sản phẩm BHNT, mở rộng
3
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
thị phần, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Thông qua tiếp xúc, phỏng
vấn trực tiếp với khách hàng mà đại lý phản ánh được nhu cầu về sản phẩm
BHNT, khả năng tài chính của họ, hoặc khơi dậy nhu cầu mua sản phẩm của
công ty mà trước đây họ không hề biết tới.
Đại lý BHNT có vai trò cung cấp thông tin về các nghiệp vụ BHNT cho
khách hàng, đây cũng là một trong những chức năng quan trọng của đại lý
BHNT. Vì đặc thù của sản phẩm BHNT là sản phẩm vô hình từ ngữ được ghi
trong hợp đồng sẽ khó hiểu vì đây là loại hình Bảo Hiểm tơng đối mới mẻ.
Đồng thời đây là sản phẩm có chu kỳ kinh doanh đảo ngược tức là người tiêu
dùng phải trả tiền trước khi được cung cấp dịch vụ. Hơn nữa, thời gian kí kết
hợp đồng dài cho nên người tiêu dùng sẽ không tránh khỏi những thắc mắc về
quyền lợi, nội dung của các điều khoản trong hợp đồng. Điều đặc biệt là mỗi
công ty lại thể hiện tên sản phẩm của mình với nhiều hình thức khác nhau ( Nh
sản phẩm BHNT của công ty Bảo Hiểm Prudential bao gồm: Phú tích luỹ giáo
dục, phú tích luỹ an khang, phú tích luỹ định kỳ, phú hoà nhân an, BHNT có kỳ
hạn, hay phú trường an… Còn công ty AIA lại đặt tên cho các sản phẩm của
mình là: An sinh trường thọ, an sinh giáo dục, an sinh thịnh vượng, an sinh tích
luỹ...).
Cùng với việc cung cấp thông tin cho khách hàng, đại lý góp phần làm tăng
uy tín của doanh nghiệp trên thị trường. Tạo lập được uy tín là một cách tốt
nhất để các công ty đứng vững trên thị trường mà nhờ vào đó, họ kí kết được
hợp đồng với khách hàng từ đó tạo ra lợi nhuận.Thông qua công tác đền bù tổn
thất cho khách hàng một cách nhanh chóng, thực hiện đầy đủ những cam kết
với khách hàng, hay thực hiện tốt khâu chăm khách hàng, đại lý thay mặt công
ty đóng góp phần lớn vào việc tạo ra hình ảnh tốt đẹp và lòng tin vĩnh cửu
trong lòng khách hàng.
Đại lý có vai trò trong việc kí kết hợp đồng với khách hàng, tạo ra lợi nhuận
4
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
cho công ty BHNT.
Đại lý còn là một bộ phận quan trọng làm tăng khả năng cạnh tranh của
doanh nghiệp Bảo Hiểm trên thị trường, khả năng mở rộng thị phần, mở rộng
quy mô doanh nghiệp. Đây là một trong cách tiến hành Marketing của đại lý và
của chính công ty uỷ quền. Đại lý có thể vừa cung cấp thông tin vừa so sánh
những lợi thế hơn hẳn về sản phẩm của công ty đang chào bán mà khách hàng
có thể thu đợc nếu dùng sản phẩm của công ty. Những lợi thế có thể kể đến là
phí Bảo Hiểm giảm, mức độ an toàn được đảm bảo quyền lợi, hay chất lượng
sau bán hàng..
Tóm lại, trong cơ chế thị trường ở Việt Nam hiện nay, đại lý BHNT có một
tầm quan trọng to lớn góp phần vào quá trình phát triển của thị trường Bảo
Hiểm nước nhà. Đối với các công ty BHNT, sử dụng và khai thác tốt lợi thế
của đại lý sẽ tạo ra thế mạnh của bản thân công ty – lợi thế của người chiến
thắng trong thương trường.
3- Hợp đồng đại lý BHNT
Hợp đồng đại lý Bảo Hiểm nhân thọ được hiểu là sự ràng buộc giữa cá nhân,
tổ chức tiến hành hoạt động đại lý với công ty BHNT. Theo quy định của luật
kinh doanh Bảo Hiểm, trong hợp đồng đại lý thường có các điều khoản chủ yếu
sau:
- Tên, địa chỉ của đại lý Bảo Hiểm ;
- Tên, địa chỉ của doanh nghiệp Bảo Hiểm ;
- Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp Bảo Hiểm , của đại lý Bảo Hiểm ;
- Nội dung và phạm vi hoạt động của đại lý Bảo Hiểm ;
- Hoa hồng đại lý Bảo Hiểm ;
- Thời hạn hợp đồng;
- Nguyên tắc giải quyết tranh chấp.
Hợp đồng đại lý BHNT thể hiện mối quan hệ ràng buộc giữa đại lý với doanh
5
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
nghiệp Bảo Hiểm. Tuỳ theo chiến lược đào tạo đại lý cũng như các chiến lược
kinh doanh khác mà các công ty đưa ra các thoả thuận riêng với đại lý. Tuy
nhiên phải đảm bảo quyền lợi phù hợp với thực tế.
Ngoài ra trong hợp đồng đại lý còn quy định:
Điều kiện hoạt động của đại lý:
Luật kinh doanh Bảo Hiểm Việt Nam quy định về điều kiện hoạt động của
đại lý Bảo Hiểm như sau:
“ a) Cá nhân hoạt động đại lý Bảo Hiểm phải có đủ các điều kiện sau đây:
- Là công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam;
- Từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Có chứng chỉ đào tạo đại lý Bảo Hiểm do doanh nghiệp Bảo Hiểm hoặc
Hiệp hội Bảo Hiểm Việt Nam cấp.
b) Tổ chức hoạt động đại lý Bảo Hiểm phải có đủ các điều kiện sau đây:
- Là tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp ;
- Nhân viên trong tổ chức đại lý trực tiếp hoạt động đại lý Bảo Hiểm phải có
đủ các điều kiện quy định tại khoản a) điều này.
c) Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đang phải chấp hành hình
phạt tù hoặc đang bị toà án tước quyền hành nghề vì phạm các tội theo quy
định của pháp luật không được kí kết hoạt động đại lý Bảo Hiểm”.
Ngoài ra, doanh nghiệp Bảo Hiểm có thể quy định bổ sung các chỉ tiêu khác
để đảm bảo chất lượng và ràng buộc trách nhiệm của đại lý . Ví dụ, quy định
về kinh nghiệm hoặc sự thành công và ổn định trong các công việc cũ, bằng
cấp, hình dáng, khả năng giao tiếp thái đọ tích cực, tiền kí quỹ, thời gian học
việc … Doanh nghiệp Bảo Hiểm có thể không cho phép nhân viên của doanh
nghiệp làm đại lý cho chính mình; hoặc không cho phép tổ chức và cá nhân
được đồng thời làm đại lý cho doanh nghiệp Bảo Hiểm khác nếu không được
sự chấp thuận của doanh nghiệp Bảo Hiểm mà đại lý đang làm việc…
6
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Trách nhiệm và quyền lợi của đại lý Bảo Hiểm:
Đại lý Bảo Hiểm có các trách nhiệm sau:
- Phải thực hiện đầy đủ và đúng đắn các điều khoản đã kí kết trong hợp đồng
đại lý với doanh nghiệp Bảo Hiểm ; phải trung thực trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ mà doanh nghiệp Bảo Hiểm đã giao cho.
- Không được đồng thời làm đại lý cho doanh nghiệp Bảo Hiểm khác nếu
không được sự chấp thuận bằng văn bản của doanh nghiệp Bảo Hiểm mà mình
đang làm đại lý (nếu trong hợp đồng đại lý có qui định điều này).
- Cung cấp thông tin trung thực cho khách hàng, không hứa hẹn ngoài phạm
vi cho phép , nếu sai phạm phải chịu trách nhiệm.
- Nộp phí Bảo Hiểm về doanh nghiệp Bảo Hiểm trong giới hạn thời gian cho
phép ; đồng thời chịu sự kiểm tra và giám sát của doanh nghiệp Bảo Hiểm ,
thực hiện chế độ báo cáo định kì và bảo mật thông tin theo quy định.
- Trong trường hợp chấm dứt hợp đồng đại lý trước thời hạn, đại lý phải khai
báo chi tiết về tình trạng của các hợp đồng Bảo Hiểm mà mình quản lý (nếu
có).
Luật kinh doanh Bảo Hiểm của Việt Nam quy định trách nhiệm của đại lý
như sau: “Trong trường hợp đại lý Bảo Hiểm vi phạm hoạt động đại lý Bảo
Hiểm, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người được Bảo Hiểm thì
doanh nghiệp Bảo Hiểm vẫn phải chịu trách nhiệm về hoạt động Bảo Hiểm do
đại lý Bảo Hiểm thu xếp giao kết; đại lý Bảo Hiểm có trách nhiệm bồi hoàn
cho doanh nghiệp Bảo Hiểm các khoản tiền mà doanh nghiệp Bảo Hiểm đã bồi
thường cho người được Bảo Hiểm”.
Quyền lợi của đại lý Bảo Hiểm:
- Được lựa chọn và kí kết hợp đồng đại lý với doanh nghiệp Bảo Hiểm
thích hợp theo đúng quy định của pháp luật.
- Được đào tạo cơ bản và nâng cao . Đại lý của doanh nghiệp Bảo Hiểm có
7
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
quyền được tham gia các khoá đào tạo từ đầu và đào tạo liên tục, bồi dưỡng
nâng cao trình độ về Bảo Hiểm ở trong và ngoài nước. Trong thời gian học
nghề, đại lý có thể được hưởng trợ cấp học việc tuỳ theo quy định của doanh
nghiệp Bảo Hiểm.
- Được doanh nghiệp Bảo Hiểm tạo mọi điều kiện thuận lợi như cung cấp
thông tincần thiết, giúp đỡ tài chính , trang bị các phương tiện hoạt động… để
hoàn thành nhiệm vụ của mình.
- Được hưởng thù lao lao động theo kết quả làm việc. Các đại lý độc lập
thường nhận thù lao thông qua hoa hồng phí. Còn các đại lý là nhân viên của
doanh nghiệp Bảo Hiểm có thể được nhận thù lao thông qua tiền lương hoặc
kết hợp qua tiền lương và hoa hồng phí.
- Đại lý được khen thưởng , thăng tiến trong nghề nghiệp nếu có kết quả
hoạt động tốt, tinh thần trách nhiệm cao . Đồng thời được hưởng quyền lợi như
các nhân viên khác trong doanh nghiệp chẳng hạn: Chế độ phúc lợi, tham gia
sinh hoạt trong các tổ chức đoàn thể và các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể
dục thể thao…
- Đại lý còn có các quyền lợi khác như: Quyền yêu cầu doanh nghiệp Bảo
Hiểm hoàn lại số tiền đã kí quỹ hoặc tài sản thế chấp (nếu có) khi hợp đồng đại
lý hết hiệu lực ; quyền đề nghị chấm dứt hợp đồng đại lý…
4-Quy trình đào tạo đại lý
Quy trình đạo tạo đại lý là một trong những khâu quan trọng trong quản lý
đại lý. Quy trình này quyết định đến chất lượng, quá trình hoạt động của đại lý
từ đó có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Bảo Hiểm.
Theo qui định chung thì tổ chức được phép đào tạo đại lý BHNT bao gồm
doanh nghiệp tiến hành kinh doanh BHNT, Hiệp hội Bảo Hiểm Việt Nam.
Doanh nghiệp kinh doanh BHNT, Hiệp hội Bảo Hiểm Việt Nam muốn đào tạo
đại lý BHNT phải có văn bản đề nghị Bộ Tài chính phê chuẩn chương trình
8
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
đào tạo đại lý, kèm theo tài liệu giải trình về kiến thức của cán bộ đào tạo đại
lý. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của doanh
nghiệp BHNT, Hiệp hội Bảo Hiểm Việt Nam, Bộ Tài chính phải trả lời bằng
văn bản việc chấp thuận hoặc từ chối chấp thuận. Trong trường hợp từ chối
chấp thuận, Bộ Tài chính phải giải thích lý do.
Điều kiện tổ chức đào tạo đại lý:
- Phải có chương trình đào tạo đại lý Bảo Hiểm ;
- Cán bộ đào tạo phải có kiến thức chuyên môn về Bảo Hiểm , kiến thức pháp
luật và kỹ năng sư phạm;
- Có đủ cơ sở vật chất để đảm bảo cho việc đào tạo.
- Qui trình đào tạo đại lý BHNT thông thường được các công ty triển khai
dưới hình thức lớp học. Thời gian đào tạo thường rất ngắn (dưới 15 ngày, theo
tiết) tuỳ theo đối tượng được đào tạo chính quy hay không chính quy.
Nội dung chủ yếu của quy trình đào tạo đại lý:
- Giới thiệu về nội quy công ty.
- Tư cách đạo đức nghề nghiệp của đại lý.
- Giới thiệu về các sản phẩm BHNT trên thế giới, lịch sử công ty.
- Giới thiệu về sản phẩm, các thuật ngữ chỉ sản phẩm của công ty.
- Đào tạo kiến thức cũng như nghệ thuật Marketing trong BHNT : tiếp xúc
giới thiệu, chào bán sản phẩm cho khách hàng.
- Đào tạo kiến thức về hợp đồng Bảo Hiểm : các điều khoản hợp đồng Bảo
Hiểm của công ty, quy cách kí kết hợp đồng với khách hàng.
- Đào tạo cách tính phí BHNT.
- Tiến hành giải đáp thắc mắc của học viên, phát sổ tay tính phí.
- Kết thúc khoá đào tạo, các học viên được công ty tổ chức lấy chứng chỉ
hoạt động.
Như vậy, xây dựng quy trình đào tạo đại lý BHNT vừa mang tính bắt buộc
9
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
vừa mang tính chiến lược. Mỗi công ty có một kế hoạch đào tạo đại lý riêng
của mình nhưng suy cho cùng đều phải đảm bảo cho lực lượng đại lý có chất
lượng tốt nhất, hoạt động có hiệu quả nhất và phải làm sao có được sự so sánh
với các công ty khác.
5-Sự khác biệt giữa đại lý BHNT với môi giới BHNT:
“Đại lý BHNT là kiểu phân phối thích hợp nhất trong kinh doanh BHNT”
Đại lý BHNT và môi giới BHNT là hai trung gian Bảo Hiểm quan trọng nhất
trong kênh phân phối BHNT. Mục đích của sự so sánh này nhằm xem xét tìm
ra ưu điểm của đại lý so với môi giới BHNT và trả lời cho câu hỏi: “Tại sao đại
lý BHNT là kiểu phân phối thích hợp nhất trong kinh doanh BHNT?”. Sự khác
biệt này thể hiện ở những khía cạnh sau:
Thứ nhất: Đại lý BHNT có thể là cá nhân, tổ chức hoạt động dưới sự uỷ
quyền của công ty BHNT trên cơ sở hợp đồng đại lý để thực hiện hoạt động
đại lý BHNT. Còn môi giới phải là một doanh nghiệp thành lập và hoạt động
theo quy định của luật kinh doanh Bảo Hiểm và các luật khác có liên quan.
Việc thành lập doanh nghiệp môi giới phải có vốn pháp định và những điều
kiện hành nghề khác như trình độ quản lý, trình độ chuyên môn. Tổ chức hoạt
động của môi giới BHNT có sự bất lợi đối với các công ty BHNT vì tổ chức
mạng lưới môi giới là tổ chức cả một tổ chức cồng kềnh hoạt động chủ yếu vì
lợi ích của bản thân doanh nghiệp môi giới. Hơn nữa doanh nghiệp Bảo Hiểm
còn phải xem xét nhiều bộ luật của quốc gia có liên quan khi tiến hành khâu
môi giới.
Thứ hai: Đại lý đại diện cho công ty Bảo Hiểm đứng ra giao dịch với khách
hàng còn môi giới đại diện cho khách hàng đứng ra giao dịch với công ty Bảo
Hiểm. Nội dung hoạt động chủ yếu của môi giới BHNT bao gồm:
- Cung cấp thông tin về loại hình, điều khoản Bảo Hiểm, biểu phí cũng như
thông tin về doanh nghiệp Bảo Hiểm.
10
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
- Đàm phán, thu xếp giao kết bảo hiểm giữa khách hàng với doanh nghiệp
Bảo Hiểm.
- Thực hiện các công việc khác theo yêu cầu của bên mua Bảo Hiểm.
Như vậy, đại lý Bảo Hiểm chỉ hoạt động cho một công ty Bảo Hiểm, chịu sự
quản lý giám sát trực tiếp của công ty Bảo Hiểm. Trong khi đó, môi giới Bảo
Hiểm thì hoạt động độc lập, cùng một lúc có thể làm việc tiếp xúc với nhiều
công ty BHNT, không chịu sự quản lý cũng như quy tắc của bất kỳ công ty
nào. Chính vì vậy, thông qua đại lý, doanh nhiệp BHNT có thể dễ dàng hơn
trong việc thực hiện các mục tiêu của mình. Việc có mối quan hệ với doanh
nghiệp môi giới là không đảm bảo tình lâu dài, chắc chắn mà muốn có được
nó, doanh nghiệp Bảo Hiểm phải bỏ ra chi phí còn lớn hơn so với đại lý. Trong
nhiều trường hợp, môi giới có thể làm tổn thất lớn về uy tín trong hoạt động
của công ty.
Thứ ba: Hoa hồng đại lý thường thấp hơn so với hoa hồng môi giới. Chính vì
thế sử dụng đại lý tiết kiệm hơn; giảm được chi phí cho doanh nghiệp từ đó phí
Bảo Hiểm cho khách hàng, tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Trong thực tế ta thấy rằng nhu cầu về Bảo Hiểm nói chung cũng như về
BHNT nói riêng không phải là nhu cầu thấy được trong trước mắt. Nó thường
xuất hiện sau khi đã đáp ứng được các nhu cầu khác. Chính vì vậy, mọi người
sẽ rất ít khi tự tìm đến Bảo Hiểm mà công ty Bảo Hiểm phải tự tìm đến họ.
Việc này chủ yếu được thực hiện thông qua mạng lưới đại lý BHNT còn môi
giới Bảo Hiểm rất khó khăn trong việc thực hiện vấn đề này nhất là với BHNT.
Như vậy: Đại lý BHNT là kiểu phân phối thích hợp nhất trong kinh doanh
BHNT.
II. Thực trạng hoạt động của đại lý BHNT ở Việt Nam
hiện nay
1-Doanh thu phí BHNT từ hoạt động của đại lý BHNT
11
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Để đánh giá tình hình doanh thu phí BHNT từ hoạt động của đại lý BHNT,
xin được điểm qua sự phát triển của thị trường BHNT trong thời gian vừa qua:
3 0 0 0
2 7 8 6
2 5 0 0
2 0 0 0
1 5 0 0
1 2 9 2
1 0 0 0
4 9 2
5 0 0
2 0 3
1 7 .5
0 .9 5
0
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Hình:Doanh thu phí BHNT toàn thị trường qua các năm (tỷ đồng):
12
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Bảng:Tốc độ tăng doanh thu phí BHNT qua các năm:
Năm 1997 1998 1999 2000 2001
Tốc độ tăng doanh 1742,1 1060,0 142,4 162,6 115,6
thu phí (%)
Nguồn : Tạp chí Bảo Hiểm số 2 – 2002.
BHNT là một loại hình dịch vụ mới ở nước ta mặc dù nó đã hình thành và phát
triển rộng rãi trên Thế giới hàng trăm năm qua. Tháng 8 năm 1996 đã đánh dấu
bước ngoặt trong thị trường Bảo Hiểm Việt Nam đó là sự kiện Tổng công ty
Bảo Hiểm Việt Nam (Bảo Việt) được phép của Bộ tài chính triển khai bán hai
sản phẩm BHNT có thời hạn 5, 10 năm và chương trình an sinh giáo dục cho
trẻ em. Ngay từ thủa còn non nớt, thị trường BHNT Việt Nam đã dáp ứng ngày
càng cao nhu cầu của các chủ thể trong xã hội. Sự phát triển nhanh chóng, cao
hơn hẳn loại hình Bảo Hiểm cũng như các loại hình kinh doanh khác nói chung
(năm 2000 vừa qua được coi là năm bùng nổ của thị trường BHNT với doanh
thu phí 1292 tỷ đồng, tăng 162,6% so với năm 1999, chiếm hơn 40% so với
toàn bộ thị trường Bảo Hiểm nói chung), thị trường BHNT Việt Nam được
xem xét là một thị trường đầy tiềm năng và đang có sự phát triển cả về chất
lượng lẫn số lượng. Sự phát triển của thị trường BHNT Việt Nam được thể
hiện ở một số vấn đề sau:
Thứ nhất: Số lượng các công ty tăng làm tăng tính cạnh tranh cũng như tính
đa dạng của thị trường. Từ một thị trường độc tôn duy nhất do tổng công ty
BHNT Việt Nam (Bảo Việt) chiếm lĩnh, chỉ trong hai năm 1999, 2000 có thêm
bốn công ty mới gia nhập. Nâng tổng số công ty BHNT ở Việt nam lên thành
năm công ty gồm: Bảo việt, Prudential, AIA, Manulife, Bảo Minh – CMG với
40 nghiệp vụ BHNT. Sự góp mặt của các công ty BHNT lớn trên thế giới đã
13
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
thổi một luồng sinh khí cho thị trường BHNT Việt Nam vốn chưa “náo nhiệt”
như trước trước đây. Tuy chỉ có năm công ty nhưng sự cạnh tranh đã rất gay
gắt. Các công ty tăng cường khuyếch trương thanh thế; xây dựng hình ảnh cũng
như uy tín nhằm vào mọi giới khách hàng mà đặc biệt là công chúng. Các chiến
dịch quảng cáo, từ thiện, tài trợ thể thao – giáo dục – văn hoá.. hay giảm phí
Bảo Hiểm, chăm sóc khách hàng… đặc biệt là chiến dịch khai thác, tìm kiếm
khách hàng, tăng thị phần được các công ty trú trọng và tổ chức triệt để. Chất
lượng dịch vụ đă được cải thiện và nâng cao rõ rệt.
Thứ hai: Doanh thu phí Bảo Hiểm và số lượng người tham gia tăng lên nhanh
chóng. Tăng trưởng cả trong toàn bộ thị trường BHNT nói chung và trong từng
doanh nghiệp. Cụ thể là:
Bảo Việt vẫn là công ty chiếm hơn 60% thị phần và có sự tăng trưởng mạnh
mẽ. Nếu như năm 1996 khi mới triển khai nghiệp vụ BHNT, Bảo Việt mới chỉ
triển khai được 100 hợp đồng với tổng số phí Bảo Hiểm là 1,2 tỷ đồng, năm
1997 kí được 39.000 hợp đồng thu đựơc là 17,5 tỷ đồng phí, thì đến năm 2000
đã khai thác 730.000 hợp đồng thu 930 tỷ đồng tiền phí Bảo Hiểm.
Các công ty khác cũng có sự tăng trưởng nhanh chóng và theo như ông
Huỳnh Thanh Phong – Tổng giám đốc Prudential Việt Nam thì đây là sự tăng
trưởng nhanh chóng không ngờ, hứa hẹn tiềm năng lớn của thị trường BHNT
Việt nam. Prudential tham gia vào thị trường BHNT Việt Nam từ tháng
11/1999 nhưng chỉ trong hai năm, đến tháng 3/2000 đã khai thác được 10.000
hợp đồng với 150 tỷ phí bảo hiểm và đến 11/2001 tổng số hợp đồng khai thác
được là trên 300.000 với doanh thu phí đạt 547 tỷ đồng.
Manulife đến tháng 11/2001 cũng khai thác được hơn 75.000 hợp đồng,
doanh thu phí đạt hơn 200 tỷ.
AIA là công ty vào thị trường Việt Nam muộn nhất cũng đã khai thác được
14
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
40.000 (đến 11/2001) với doanh thu phí trên 90 tỷ đồng. (Theo lời ông Đỗ
Minh Dũng – Trưởng phòng phát triển và quản lý tư vấn Bảo Hiểm của AIA).
Thứ ba: Sự đa dạng về sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.
Hiện nay, thị trường BHNT Việt Nam đang triển khai trên 40 nghiệp vụ BHNT
bao trùm đầy đủ các loại hình BHNT như: Sinh kỳ, tử kỳ thuần tuý, BHNT hỗn
hợp, BHNT trọn đời.. và rất nhiều sản phẩm bổ sung khác nhằm tăng quyền lợi
khách hàng và kích thích họ tham gia mua Bảo Hiểm.
Thứ tư: Số lượng người làm đại lý tăng lên nhanh chóng. Người làm BHNT
bao gồm lục lượng lao động là nhân viên cho các công ty Bảo Hiểm và đại lý
BHNT. ở đây phải kể đến lực lượng đại lý BHNT. Từ chỉ vài trăm người làm
đại lý, đến nay đã có trên 300.000 người làm đại lý BHNT. Trong đó, Bảo việt
có gần 200.000; Prudential: 13.500; Manulife: 3.500; AIA: 5000; Bảo Minh –
CMG khoảng 7000. Lực lượng đại lý là hệ quả tất yếu của sự phát triển thị
trường BHNT, đồng thời cũng là nhân tố quyết định đến sự phát triển của thị
trường BHNT ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Như vậy: doanh thu phí từ hoạt động của đại lý BHNT trong thời gian vừa
qua tăng lên nhanh chóng. Đây là một yếu tố thể hiện vai trò thiết thực của đại
lý BHNT trong cơ chế thị trường. Theo dự đoán trong tương lai thì doanh thu
phí BHNT từ hoạt động này sẽ không ngừng tăng hơn nữa bởi thị trường
BHNT Việt Nam còn rất nhiều nhân tố tiềm ẩn chưa được khai thác triệt để.
2- Vấn đề chất lượng của đại lý BHNT
Trong cơ chế thị trường, việc phân phối BHNT được thực hiện chủ yếu thông
qua đại lý. Quá trình hoạt động kinh doanh BHNT của các công ty phụ thuộc
nhiều vào mạng lưới tổ chức này. Chất lượng của đại lý do đó được quan tâm
đặc biệt. Một sự cố nào đó xảy ra trong hệ thống đại lý (chẳng hạn đình công,
lãn công) cũng có thể hưởng đến kinh doanh của công ty. Chính vì thế, việc
xây dựng vững chắc và củng cố thường xuyên hệ thống đại lý là một yếu tố
15
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
chính để đảm bảo thành công trong kinh doanh BHNT. Kinh nghiệm của các
công ty Bảo Hiểm trên thế giới và khu vực Châu Á cho thấy: muốn có một hệ
thống đại lý giỏi thì bản thân mỗi đại lý phải giỏi. Điều đó muốn nói tới vấn đề
chất lượng của đại lý BHNT.
Dưới tác động của cơ chế thị trường, đại lý BHNT rất dễ chạy theo đồng tiền
để từ đó chỉ quan tâm đến số lượng, hình thức, lợi ích trước mắt của mình mà
không quan tâm đến chất lượng hoạt động, lợi ích của khách hàng cũng như lợi
ích của công ty.
Sự phát triển nhanh chóng của thị trường BHNT ở nước ta trong cơ chế thị
trường đã thu hút một lượng lớn người làm đại lý BHNT. Tình trạng người dân
Việt Nam thường xuyên bắt gặp, tiếp xúc với đại lý mời chào mua BHNT
không còn cá biệt nữa mà đã trở thành phổ biến ở các thành phố lớn trong cả
nước, thậm chí cả ở các vùng xa xôi hẻo lánh như Điện Biên, Lai Châu hay
Sơn La.. Bên cạnh các công việc chủ yếu là tìm kiếm, gặp gỡ, tiếp xúc khách
hàng, tư vấn – thuyết trình bán hàng, kí kết hợp đồng, thu phí và chăm sóc
khách hàng, người làm đại lý cũng phải đạt được những yêu cầu nhất định để
thực hiện quá trình đó. Người làm đại lý đòi hỏi phải có tính kiên nhẫn, làm
việc một cách độc lập, trung thực, có khả năng giao tiếp, sức khoẻ, có trình độ
chuyên môn và có trách nhiệm nghề nghiệp.. Trong thực tế, các công ty thường
hay sử dụng các chỉ tiêu: số hợp đồng khai thác mới, số tiền Bảo Hiểm, tỷ lệ
huỷ bỏ hợp đồng do đại lý khai thác, tỷ lệ thu phí định kỳ… để đánh giá chất
lượng hoạt động của đại lý.
Có thể nói hoạt động của đại lý BHNT Việt Nam hiện nay đã được coi là
một nghề chính thức. Nhưng hiện nay, đa số mọi người làm đại lý coi đây là
một công việc bán thời gian. Điều này cũng có nghĩa là những người làm đại lý
BHNT là rất ít. Tuổi đời của những người này thường từ 24 – 55. Đa số họ đều
đã có công việc ổn định, có mối quan hệ và kinh nghiệm làm việc. Họ muốn
16
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
tận dụng những mối quan hệ cũng như kinh nghiệm sẵn có để dễ dàng bán
được sản phẩm BHNT, nhận được hoa hồng đại lý từ đó phụ thêm cho thu
nhập chính của mình. Đối với những đối tượng như sinh viên mới ra trường
chưa có việc làm, hay những người chưa có công việc chưa ổn định ngoài
chuyên môn thì nghề đại lý BHNT đối với họ công việc này chỉ là tạm thời mà
nếu có cơ hội khác thì họ sẽ không làm nữa. Như vậy, một câu hỏi đặt ra đối
với các doanh nghiệp Bảo Hiểm hiện nay là: Chất lượng thực sự của đại lý
BHNT đã thực sự tốt hay chưa? Thực tế đã trả lời cho câu hỏi là chất lượng
của đại lý BHNT là chưa được tốt! Mặc dù trong những năm vừa qua, hoạt
động của đại lý BHNT góp phần tích cực vào việc nâng cao kết quả, hiệu quả
kinh doanh của doanh nghiệp BHNT. Điều đó được thể hiện thông qua số
lượng hợp đồng kí kết với với khách hàng, doanh số bán hàng,.. mà các công
ty thu được. Bên cạnh đó với sự góp mặt của đội ngũ giới sinh viên được đào
tạo chính qui tham gia vào hoạt động này, chất lượng đào tạo chuyên ngành
BHNT cũng được nâng cao trong các trường đại học lớn như trường đại học
Kinh Tế Quốc Dân, Tài Chính Kế Toán, Ngoại Thương.. nhiều cá nhân có
bằng hai về chuyên ngành này cũng tham gia vào lực lượng đại lý BHNT. Các
công ty khi tuyển dụng đại lý thường đưa một số tiêu chuẩn nhằm đánh giá
thực chất và khả năng của đại lý như:
- Là người có khả năng giao tiếp.
- Là người có kinh nghiệm trong lĩnh vực bán hàng.
- Là người yêu công việc độc lập, tự chủ về thời gian và mong muốn thăng
tiến.
- Là người có tính kiên nhẫn, có khả năng sáng tạo và tận tuỵ với công việc.
- Là người có đức tính trung thực, hết lòng vì khách hàng.
- Có khả năng phát triển thị trường, vác định mục tiêu và quyết tâm thành đạt.
- Có khả năng giải quyết vấn đề, làm chủ tình huống.
17
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
…
Nhưng qua nghiên cứu thực tế cho thấy, tỷ lệ huỷ bỏ hợp đồng do đại lý khai
thác được ngày càng gia tăng, nổi bật là việc nợ phí.
Như vậy, việc nâng cao chất lượng đại lý cũng là một vấn đề bức xúc đòi hỏi
các công ty cần phải có những biện pháp thiết thực nhằm cải thiện tình hình
này.
3-.Đạo đức và tư cách nghề nghiệp của đại lý BHNT
Đạo đức và tư cách nghề nghiệp của đại lý BHNT là một vấn đề bất cập mới
nảy sinh trong cơ chế thị trường hiện nay. Đại lý bên cạnh có trình độ chuyên
môn cao song cũng cần phải có một tư cách đạo đức và nghề nghiệp trong
sáng. Nó ảnh hưởng đến lợi ích, lòng tin của người dân đối với sản phẩm
BHNT cũng như ảnh hưởng đến hiạt động kinh doanh của doanh nghiệp Bảo
Hiểm.
Bảy năm qua, cùng với sự ra đời của hai loại hình BHNT lần đầu tiên xuất
hiện ở Việt Nam do Bảo Việt triển khai thì đồng thời hình thành đội ngũ đại lý
BHNT, một nghề mới nhưng cũng nhiều gian nan, vất vả song cũng đầy hứng
thú, hấp dẫn và “quyến rũ”.
Cũng như các ngành nghề khác, nghề đại lý BHNT phải qua đào tạo, học tập;
qua thực hành khai thác, nâng cấp bổ sung… rồi cũng có người thành công, có
người thất bại, người gắn bó lâu dài, kẻ giữa chừng bỏ việc… Có người được
biểu dương, khen thưởng, thăng tiến thì cũng có người bị khiển trách. Ở đây,
xin bàn về đạo đức và tư cách nghề nghiệp của người làm đại lý BHNT.
Bảy năm thời gian chưa lâu, nhưng không phải quá ngắn để chúng ta rút ra
được những nhận thức đầy đủ về vấn đề này.
Trong một điều khoản hợp đồng tạm thời dành cho đại lý tập sự của công ty
Prudential có quy định về tư cách nghề nghiệp về đại lý như sau:
“Đại lý tập sự phải luôn luôn:
18
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
- Liêm chính và chân thật trong phục vụ khách hàng;
- Đặt quyền lợi của khách hàng trên lợi ích của chính mình;
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết cho khách hàng;
- Đảm bảo cung cấp cho khách hàng và những người thừa hưởng những dịch
vụ trong suốt thời hạn hợp đồng Bảo Hiểm ;
- Tuân thủ theo các luật lệ và quy định của Nhà nước.
Đại lý tập sự không được:
- Trình bày sai lạc cũng như lừa dồi khách hàng về các điều khoản của hợp
đồng Bảo Hiểm đang giới thiệu cho khách hàng;
- Trực tiếp hay gián tiếp giảm một phần hay toàn bộ phí Bảo Hiểm; và
- Thuyết phục khách hàng huỷ bỏ hợp đồng Bảo Hiểm hiện tại để thay bằng
hợp đồng khác, mà sự thay thế này không có lợi cho khách hàng.”
Có thể nói bất kỳ một đại lý BHNT nào được chính thức uỷ quyền tiến hành
hoạt động cũng được các công ty đào tạo sơ bộ về tư cách đạo đức nghề
nghiệp. Nhưng trong thực tế vẫn xảy ra những vấn đề sau:
Có lẽ căn bệnh đầu tiên người làm đại lý BHNT hay mắc phải là thói “ba
hoa”, nói nhiều, nói quá tốt về sản phẩm mình chào bán, tiếp thị, thậm chí cả
những điều không thể có. Xin kể ra một ví dụ, một đại lý tỉnh “nọ” trong khi đi
tuyên truyền, quảng cáo dám nói: “Dịp tết này, công ty Bảo Hiểm A sẽ biếu
mỗi hợp đồng 01 kg giò lụa làm quà tặng”. Kết quả là anh ta kí được hàng
chục hợp đồng với số phí đầu tiên nhiều triệu đồng trong một ngày, và cũng
ngay sau tết (tất nhiên là chẳng thấy quà tặng đâu cả) “chùm hợp đồng” này đã
nhất loạt không cánh mà bay xin huỷ! Như vậy bản thân đại lý thiệt đã đành mà
uy tín của công ty uỷ quyền kia cũng bị giảm sút và ảnh hưởng đấn việc khai
thác khách hàng mới của nhiều đại lý khác. Rõ ràng để có được hoa hồng đại
lý “càng nhiều càng tốt” thì đại lý phải kí được nhiều hợp đồng cho công ty.
Nhưng một khi thực hiện được điều đó rồi thì phải làm sao duy trì tạo thêm uy
19
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
tín, làng tin đối với khách hàng chứ không phải là hứa bừa để “dụ” khách hàng
mua sản phẩm. Một khi làm mất lòng tin của khách hàng, nó sẽ để lại những
hậu quả khó lượng hoá được bởi vì diều này còn liên quan đến dư luận xã hội.
Uy tín của công ty Bảo Hiểm sẽ bị ảnh hưởng mà trong cơ chế thị trường thì
điều này là tối kị. Hơn thế nữa nó còn quan trực tiếp đến quyền lợi và trách
nhiệm của đại lý.
Căn bệnh thứ hai là “thói” cầm tiền của khách hàng mà cứ nghĩ là tiền của
mình, tiêu rồi tính sau! Tai hại hơn, có người còn dám sử dụng số phí thu ấy
vào việc làm ăn phi pháp. Có trường hợp cẩu thả nhập nhèm sổ sách, sửa chữa
hay tẩy xoá hoá đơn chứng từ, kéo dài thời gian nộp phí để che mắt các công
ty Bảo Hiểm.
Một căn bệnh cũng thường diễn ra là tình trạng tranh giành khách hàng, nói
xấu lẫn nhau về công ty này công ty kia trong khi đi khai thác. Hậu quả là làm
cho khách hàng bị nhiễu, hoài nghi, thiếu tin tưởng vào ý nghĩa tốt đẹp của Bảo
Hiểm. Rõ biết là cơ chế thị trường đã tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa các
chủ thể trong xã hội và nhất là một nghề như đại lý BHNT. Đại lý BHNT cũng
phải cạnh tranh với nhau để tồn tại và để đứng vững trong quá trình đó. Song
phải là cạnh tranh lành mạnh.Thực tế đã cho thấy, nhiều đại lý khi học lý
thuyết thì rất giỏi, tỏ ra thông thạo nhưng tư cách đạo đức lại thua xa những
người trầm tĩnh, nói năng vừa phải, giao tiếp nhẹ nhàng, trung thực.
Như vậy, đại lý BHNT bên cạnh vì lợi ích của mình cũng cần phải quan tâm
đến sự phát triển vững mạnh của toàn ngành BHNT nói chung và lợi ích của
khách hàng trong xã hội. Đó chính là một chuẩn mực đạo đức, là kim chỉ nam
xuyên suốt trong quá trình hoạt động của đại lý BHNT.
4- Hoa hồng đại lý BHNT
Trong nền kinh tế thị trường, mọi chủ thể hoạt động đều vì mục đích của
mình. Mục đích của doanh nhiệp là thu được nhiều lợi nhuận, còn đối với cá
20
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
nhân là phải có được một thu nhập cao. Đại lý BHNT cũng vậy. Hoa hồng đại
lý BHNT là một trong những yếu tố chủ yếu nhất kích thích sự hoạt động của
đại lý mà qua đó họ nhận được một khoản thu nhập nhất định. Đây chính là
phần trả công của công ty đối với đại lý vì sự đóng góp vào phát triển của công
ty. Đồng thời đây cũng là một trong những quyền lợi được ấn định trong hợp
đồng đại lý thông qua sự thoả thuận giữa hai bên. Thực chất khi đại lý kí kết
hợp đồng làm việc cho một công ty BHNT nào đó thì mức hoa hồng đã được
công ty tính toán và ấn định từ trước. Do vậy khoản thu nhập này mang tính
chất chấp nhận. Hoa hồng đại lý hiện nay chủ yếu được tính trên một tỷ lệ phần
trăm nhất định trên tổng số phí mà đại lý khai thác được. Khoản này những
năm đầu được các công ty ấn định ở mức tương đối cao như Bảo Việt ấn định
khung từ 22 – 24% tính trên số phí thu được, hay Prudential từ 10 – 35% tuỳ
theo loại hình Bảo Hiểm và thời hạn đống phí.. sau đó giảm dần qua các năm.
Nói chung, tỷ lệ hoa hồng hiện tại có một số vấn đề còn tồn đọng sau:
Thứ nhất:Ccó sự chênh lệch tương đối lớn về tỷ lệ hoa hồng giữa các công
ty. Các công ty có vốn đầu tư nước ngoài thường ấn định một tỷ lệ hoa hồng
cao hơn so với các công ty trong nước.
Thứ hai: Mức hoa hồng nói chung là còn thấp. Trong một thời gian nhất định
mà một đại lý không khai thác được hợp đồng nào hoặc khai thác được ít thì
thu nhập dựa trên tỷ lệ của những hợp đồng khai thác trước đó không đảm bảo
cho cuộc sống của đại lý. Điều này sẽ cản trở và gây những tiêu cực trong
mạng lưới đại lý.
Thứ ba: Có sự co giãn lớn về tỷ lệ hoa hồng qua các năm đại lý hưởng trên
một hợp đồng.
5- Vấn đề quản lý, tuyển chọn đại lý BHNT
Như trên đã trình bày, số lượng đại lý BHNT Việc các công ty tuyển dụng ồ
ạt đại lý BHNT trong thời gian gần đây thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của thị
21
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
trường BHNT. Nhưng bên cạnh đó cũng để lại những vấn đề cần phải xem xét
lại trong khâu quản lý, tuyển chọn đại lý. Mặc dù doanh thu phí bảo hiểm tăng
liên tục và với tốc độ nhanh nhưng hiệu quả thì lại tương đối thấp. Có thể kể ra
một số nguyên nhân chủ yếu như:
Do tỷ lệ hợp đồng huỷ bỏ còn cao do nhiều công ty mải chạy theo doanh thu,
bản thân đại lý còn yếu kém, phí Bảo Hiểm do khách hàng nợ còn lớn,
khâu quản lý đại lý còn yếu kém…
Để tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường, các công ty tăng cường
tuyển dụng đại lý BHNT. Sự thay đổi về số lượng đại lý đòi hỏi quá trình quản
lý lực lượng này phải ngày càng chặt chẽ.Trong khi đó, công tác quản lý đại lý
trong các công ty lại ít thay đổi. Đó chính là nguyên nhân chủ yếu đẫn đến
công tác khai thác và quản lý hợp đồng còn yếu kém. Đặc biệt đã xuất hiện
tình trạng không lành mạnh trong việc thu phí Bảo Hiểm. Hiện nay, công tác
quản lý BHNT trong các công ty thường tập trung chủ yếu ở ba khâu chính là
quản lý đại lý, phát hành hợp đồng và kế toán. Về nhân viên quản lý, ngay từ
đầu các công ty đều trú trọng công tác tổ chức tuyển chọn cho phù hợp với
công việc đặt ra. Nhưng trên thực tế, nhiều công ty quá dựa dẫm vào hệ thống
quản lý đại lý tại các chi nhánh. Điều này dẫn đến vấn đề tiêu cực nội bộ bởi
một số đại lý lại có mối quan hệ trực thuộc với người quản lý đại lý của công
ty. Hơn nữa, sự thiếu quan tâm tiếp nhận nhiều người quản lý không đạt yêu
cầu, yếu về chuyên môn, không theo sát đại lý, theo sát hợp đồng của đại lý.
Bên cạnh đó cũng phải kể đến bộ phận phát hành trong nhiều công ty, người
quản lý đại lý còn yếu kém trong xử lý vi tính, chưa qua tập huấn, đào tạo, hơn
nữa chương trình phần mềm thay đổi liên tục làm cho người quản lý đại lý
không theo kịp đã dẫn đến hợp đồng phát hành chậm, khách hàng than phiền
nhiều.
Để đánh giá một cách sát đáng hơn nữa, ta xem xét mô hình quản lý đại lý
22
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
hiện nay hay được sử dụng đó là mô hình theo văn phòng khu vực:
Trụ sở chÝnh
Chi nhánh Thành phố A Chi nhánh Thành phố B Chi nhánh Thành phố C
Tổ đại lý Tổ đại lý Tổ đại lý
ĐL ĐL ĐL
Như vậy, quản lý đại lý theo cách trên có hạn chế là cồng kềnh. Nhất là đại
lý được phân bố theo không gian và phạm vi rộng lớn. Với tốc độ tăng đại lý
như hiện nay thì để quản lý từng cá nhân đại lý sẽ gặp khó khăn, sẽ không bám
sát được tình hình hoạt động cụ thể phục vụ cho các chiến lược của công ty.
Trong quản lý có một nguyên tắc là: quản lý một đối tượng phân tán, hay biến
động khó hơn rất nhiều quản lý một chủ thể tập trung, ít biến đổi. Một thực tế
là công tác phỏng vấn, tuyển chọn đại lý ở các công ty nay giao cho trưởng
nhóm kinh doanh thực hiện. Các trưởng nhóm có quyền phát triển đội ngũ đại
lý riêng cho mình. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các trưởng nhóm
quản lý lực lượng đại lý của mình. Tuy nhiên, nhược điểm của hình thức này
cũng rất lớn, cụ thể là:
- Các trưởng nhóm tuyển đại lý mới đa phần chỉ vì mục tiêu tăng doanh thu
của nhóm. Vì vậy họ đã tuyển quá nhiều, bỏ qua các tiêu chuẩn, quy trình cần
thiết khi tuyển dụng.
- Nhận thức và trình độ quản lý của mỗi trưởng nhóm là khác nhau gây cản
trở cho việc truyền đạt thông tin giữa các đơn vị với nhau.
23
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Tóm lại, vấn đề quản lý mạng lưới đại lý cần có những giải pháp thiết thực
hơn nữa để đưa hệ thống này hoạt động có hiệu quả hơn.
6-Đánh giá hiệu quả hoạt động đại lý BHNT
Khai thác BHNT là một nghề, đồng thời là một nghệ thuật về mặt tâm lý
nhằm tác động, lôi cuốn khách hàng và khơi gợi nhu cầu Bảo Hiểm của họ
(vốn đang tiềm ẩn) , qua đó chỉ ra cho họ thấy công dụng và ý nghĩa thực sự
của sản phẩm BHNT đối với sự ổn định tài chính của gia đình mình. Chính vì
vậy, đòi hỏi người đại lý BHNT phải có những kỹ năng và phương pháp khai
thác hiệu quả, có sự am hiểu về đời sống xã hội và sự nhạy bén trong việc nắm
bắt nhu cầu của khách hàng. Thực tế hiện nay ngoài những đại lý khai thác tốt,
vẫn còn tồn tại nhiều đại lý khai thác thiếu hiệu quả. Tại sao?. Dưới đây là một
vài khía cạnh tâm lý thường biểu hiện khi đại lý tiếp xúc và thuyết phục khách
hàng tham gia BHNT :
Thứ nhất là cách quan niệm về số tiền Bảo Hiểm (STBH) có thể được bán
cho khách hàng : ở nhiều đại lý , nhất là những đại lý mới, thường có quan
niệm rằng giới thiệu hợp đồng với STBH nhỏ sẽ dễ hơn STBH lớn vì nguy cơ
từ chối của khách hàng là thấp hơn. Điều này có đúng không?Chúng ta đều biết
rằng khi cân nhắc mua bất kỳ một sản phẩm nào , khách hàng cũng đều chọn
lựa và xem xét tác dụng của nó. Đối với sản phẩm Bảo Hiểm thì tác dụng đó là
bảo vệ sự an toàn tài chính của gia đình trước những rủi ro và tích luỹ cho các
kế hoạch tương lai (chẳng hạn : mua nhà, cho con vào đại học, tiết kiệm cho
tuổi già,…). Do vậy, nếu đại lý không nắm bắt được những nguyện vọngcủa
khách hàng mà giới thiệu STBH nhỏ hơn so với nhu cầu và khả năng thực sự
của họ, không đáp ứng được các kế hoạch tương lai, thì lúc này khách hàng
nếu có mua Bảo Hiểm sẽ bị rơi vào tình trạng mua cho ‘vui’ nhưng để đổi lại
sự ‘vui’ đó , họ chấp nhận phải đóng phí đều đặn trong suốt một khoảng thời
gian dài tiếp theo. Và hệ quả tất yếu sẽ dẫn tới là nguy cơ khách hàng dây dưa
24
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
nợ phí, thậm chí huỷ bỏ hợp đồng.
Ngược lại, có một số đại lý lại cố gắng thuyết phục khách hàng tham gia Bảo
Hiểm với STBH vượt quá khả năng tài chính của họ. Điều này có thể xuất phát
từ nguyên nhân là do đại lý không đánh giá chính xác thực lực của khách hàng
hoặc do đại lý chỉ vì chạy theo doanh thu và hoa hồng, nên đã tìm mọi cách
vận động khách hàng và kèm theo đó là những lời hứa hẹn phi thực tế. Trong
trường hợp này, nguy cơ huỷ hợp đồng và giảm uy tín của đại lý, giảm uy tín
của công ty Bảo Hiểm trong con mắt của khách hàng là khá cao.
Thứ hai là về định kỳ thu phí: Thực tế cũng cho thấy đa số các hợp đồng
BHNT của Bảo Việt hiện được thu phí theo tháng. Nếu vì lý do tài chính mà
khách hàng không thể đóng phí theo các định kỳ khác (như quý, 6 tháng, năm),
thì việc thu theo tháng là hợp lý nhất và cần thiết. Nhiều người cho rằng thu phí
theo tháng sẽ dễ được khách hàng chấp nhận hơn, đồng thời có nhiều điều kiện
để chăm sóc khách hàng tốt hơn (mặc dù họ hoàn toàn có khả năng đóng phí
theo các định kỳ khác). Nhìn chung quan điểm này chưa phù hợp với thực tế
hiện nay. Sở dĩ như vậy bởi vì thu phí theo tháng có rất nhiều bất lợi: Về phía
đại lý sẽ vất vả hơn và chỉ còn ít thời gian đi khai thác hợp đồng mới,đồng thời
nguy cơ nợ phí, huỷ bỏ hợp đồng là khá cao (nếu thu phí tháng khả năng khách
hàng huỷ bỏ hợp đồng là 12lần/1năm, trong khi thu phí theo năm thì khả năng
chỉ còn là 1lần/1năm), mặt khác hoa hồng sẽ bị dàn đều trong năm mà không
nhận được ngay một khoản tiền lớn. Về phía khách hàng, nộp phí theo tháng sẽ
đắt hơn nộp theo các định kì khác. Bên cạnh đó với những khách hàng có thu
nhập không ổn định thì nộp phí theo định quý, 6 tháng, năm sẽ giúp họ cân đối
nguồn tài chính gia đình dễ dàng hơn, do đó giảm bớt tình trạng nợ phí hàng
tháng. Về phía công ty Bảo Hiểm, nếu đa số các hợp đồng được áp dụng hình
thức thu phí theo quý, 6 tháng, năm thì chắc chắn rằng hiệu quả kinh doanh sẽ
nâng lên. Lý do là vì lúc này thu nhập hàng tháng của đại lý sẽ cao hơn song họ
25
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
phải luôn đối mặt với nguy cơ giảm thu nhập trong tháng tới, điều đó thúc đẩy
đại lý phải thường xuyên đi khai thác hợp đồng mới.
Thứ ba là thái độ và quan điểm đối với quá trình khai thác, với việc tiếp cận
và thuyết phục khách hàng: Bên cạnh những đại lý có đạo đức nghề nghiệp tốt,
biết học hỏi đúc kết kinh nghiệm vẫn tồn tại nhiều đại lý xem nhẹ vấn đề này
như: ăn mặc quá “mốt”, không đứng đắn; hoặc lại quá lôi thôi, lếch thếch mất
cảm tình của khách hàng.Thực tế cho thấy diện mạo và tác phong của người
đại lý trong lần đầu tiếp xúc với khách hàng ảnh hưởng tới 80% quyết định
mua hàng sau này.
Mặt khác, trong cách tiếp cận và thuyết phục khách hàng, một số đại lý còn
chưa thực sự để tâm tới nghệ thuật giao tiếp và bán háng sao cho hiệu quả dẫn
tới không thành công.
Trên đây là một vài tồn tại mà các đại lý còn hay gặp phải trong quá trình đi
khai thác BHNT hiện nay. Hi vọng dần dần các đại lý sẽ khắc phục để đạt hiệu
quả cao hơn nữa.
III. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đại lý BHNT ở
Việt Nam hiện nay
1- Về phía nhà nước
Do hoạt động đại lý BHNT có những điểm khác biệt so với các đại lý thương
mại nói chung nên Nhà nước cần có những quy định chặt chẽ và cụ thể hơn về
tiêu chuẩn , điều kiện đào tạo, sát hạch, cấp chứng chỉ hành nghề đại lý BHNT
. Đặc biệt , để tiêu chẩn hoá được đội ngũ đại lý BHNT Việt Nam ngang tầm
với tiêu chuẩn của khu vực và thế giới, Nhà nước cần quy định rõ nội dung đào
tạo đồng thời tiến hành tổ chức thi sát hạch, cấp chứng chỉ hành nghề đại lý ,
không lên giao hoặc uỷ quyền việc kiểm tra sát hạch và cáp chứng chỉ hành
nghề đại lý cho các doanh nghiệp . Thêm vào đó, để đạt được hợp đồng đại lý
BHNT phải bỏ ra khá nhiều chi phí như chi phí đi lại, tiếp thị … , do vậy khi
26
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
xác định thuế thu nhập cho đại lý cũng cần có cách tính phù hợp . Ngoài ra, để
có thể phát triển nghề đại lý BHNT như là một nghề chuyên nghiệp, cần bổ
sung chính sách Bảo Hiểm xã hội để đại lý yên tâm công tác lâu dài, có nguồn
tài chính đảm bảo khi hết khả năng lao động (như dưới hình thức Bảo Hiểm xã
hội tự nguyện).
2- Về phía các công ty
2.1- Đẩy nhanh năng suất bán hàng của đại lý
Năng suất bán hàng là khối lượng đầu ra đạt được(số lượng hợp đồng đạt
được, khối lượng hợp đồng năm thứ nhất…) từ số lượng đầu vào bổ sung cung
cấp liên tục. Công thức: P= O/ I. Trong công thức này cho thấy, P (năng suất
bán hàng) của người bán hàng nhanh khi O (đầu ra) tăng hay số lượng đầu ra
tăng khi I (đầu vào) giữ không đổi hoặc ngày vàng giảm xuống.
Nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, năng suất bán hàng của người bán BHNT
(đại lý ) chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố khác nhau.
Nhưng thực tế cũng cho thấy rằng, một số nhân tố không ảnh hưởng trực tiếp
tới năng suất hoạt động, chẳng hạn như là kinh nghiệm bán sản phẩm của họ
trước đó. Người không có kinh nghiệm cũng có thể có năng suất, kết quả thành
công như người từng có kinh nghiệm trong lĩnh vực bán sản phẩm. Bên cạnh
đó còn có một số nhân tố khác không trực tiếp quyết định đến năng suất và
hiệu quả của người bán sản phẩm, đó là: Tuổi, giới tính của người bán sản
phẩm của công ty, sản phẩm mà người đó bán và tình hình hay chiến lược
quảng cáo của công ty đó.
Mặt khách quan, năng suất bán hàng chịu sự ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế
khu vực. Mặt chủ quan, năng suất bán hàng chịu ảnh hưởng bởi bất kỳ một sự
nỗ lực và sự hao phí thời gian để đạt được thành công của một người bán hàng.
Có lý thuyết khẳng định rằng, năng suất bán hàng của một người hoàn toàn
đạt được khi thực hiện đồng thời 3 nhân tố: 1. Khả năng- năng khiếu bẩm sinh
27
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
và khả năng trau dồi học hỏi kỹ năng, 2. Cơ hội- cố gắng đạt tới một môi
trường thành công, 3. Động cơ- ham muốn đạt được thành công.
Như vậy : Các công ty Bảo Hiểm phải nắm bắt được các nhân tố đó của đại
lý, tạo điều kiện và có chính sách hỗ trợ họ để họ học hỏi được nhiều kinh
nghiệm thực tế, có nhiều thời gian tiếp xúc với khách hàng hơn. Ngoài ra các
công ty cũng cần có chính sách khen thưởng kịp thời khi các đại lý làm việc
tốt- có năng suất bán hàng cao để họ có động cơ làm việc tích cực tạo sự thành
công trong kinh doanh của mình.
2.2- Nâng cao chất lượng đại lý
a) Nâng cao chất lượng tuyển chọn, phát triển đội ngũ hiện có.
Một thực tế thời gian qua cho thấy các công ty chưa thực sự coi trọng công
tác chất lượng đầu vào khi tuyển chọn đại lý. Việc tuyển chọn đại lý được tiến
hành tràn lan, tuyển chọn quá nhiều mà tiêu chuẩn tuyển chọn lại thấp, không
đòi hỏi cao về trình độ văn hoá, chuyên môn. Xét trong ngắn hạn, điều này có
lợi cho các công ty vì họ khai thác được nhiều hợp đồng, tăng doanh thu phí và
thông qua bộ phận chăm sóc khách hàng để củng cố hình ảnh của công ty. Tuy
nhiên, xét về lâu dài thì điều này là có hại và ảnh hưởng xấu đến hoạt động
kinh doanh của công ty bởi vì:
- Công ty sẽ không xây dựng được cho mình đội ngũ đại lý chuyên nghiệp,
hoạt động chất lượng cao.
- Công ty sẽ không thể mang tới cho khách hàng một dịch vụ tốt nhất bởi dịch
vụ chủ yếu được thực hiện thông qua đại lý mà với một đội ngũ có tính chuyên
nghiệp thấp trong đó khách hàng khai thác được chủ yếu lại là người thân thì
khó có thể có một dịch vụ khách hàng tốt được.
Chính vì vậy, việc nâng cao chất lượng tuyển chọn, phát triển đội ngũ đại lý
hiện có là hết sức cần thiết. Đây là một vấn đề cần phải làm đối với tất cả các
công ty BHNT ở Việt Nam hiện nay.
28
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Việc tuyển chọn đại lý cần phải căn cứ vào yêu cầu hoạt động kinh doanh
của công ty, nguyên tắc kinh doanh BHNT và đặc thù của ngành này. Để thực
hiện tốt công tác tuyển chọn, các công ty nên thực hiện:
- Mở buổi hội thảo giới thiệu về nghề nghiệp trước mỗi đợt tuyển dụng. Việc
này thực tế đã được tiến hành ở một số công ty như AIA, Bảo Minh – CMG…,
AIA trước mỗi khoá đào tạo đều mở một cuộc hội thảo “Cơ hội nghề nghiệp”,
với mục đích là giới thiệu về công ty, khơi dậy tầm nhìn về nghề nghiệp của đại
lý sau này. Qua cuộc hội thảo này công ty cung cấp cho họ những thông tin về
nội dung công việc, yêu cầu - đòi hỏi của nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ của
đại lý … Các đại lý tương lai có thể định hình được những khó khăn, thuận lợi
khi vào nghề và quan trọng hơn là sẽ cho họ thấy ai là phù hợp với nghề và họ
có phù hợp với nghề hay không từ đó ra quyết định xem có tham gia hay
không. Như vậy, công ty phần nào đã tuyển chọn cho mình một đội ngũ đại lý
có tâm huyết và phù hợp với nghề.
- Quy định rõ các tiêu chuẩn tuyển dụng. Đại lý về cơ bản phải đảm bảo các
yêu cầu sau:
+ Có khả năng giao tiếp và làm chủ tình huống.
+ Khả năng làm việc độc lập và quản lý quỹ thời gian.
+ Khả năng tìm kiếm khách hàng, thiết lập và duy trì mối quan hệ.
+ Có đạo đức và tư cách tốt, phù hợp với nghề.
+ Khả năng xác định mục tiêu và quyết tâm thành đạt, có tư tưởng cầu tiến
…
+ Trung thành với công ty.
- Thực hiện tốt công tác phỏng vấn, xét duyệt hồ sơ.
Hồ sơ tuyển dụng phải minh bạch để đảm bảo sự ràng buộc về mặt pháp lý
giữa đại lý và công ty nhằm hạn chế những sai phạm sau này có thể mắc phải
của đại lý.
29
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
- Công tác phỏng vấn phải đạt được yêu cầu:
+ Tìm hiểu được mục đích và nguyện vọng của người tham gia.
+ Tìm ra được người phù hợp với nghề.
+ Quán triệt được những gì mà đại lý sẽ phải làm và sẽ được hưởng nếu được
chấp nhận.
Muốn vậy:
+ Phải nghiêm túc trong khi phỏng vấn.
+ Nên có các chuyên gia về phỏng vấn (nhân viên công ty chuyên thực hiện
phỏng vấn). Người này phải có khả năng hấp dẫn người tham gia, dẫn dụ họ
thể hiện tính cách, khả năng của mình; đồng thời phải có khả năng đánh giá, so
sánh…
+ Đối với công tác tuyển dụng thông qua trưởng nhóm (những người quản lý
đại lý) nên quy định chung khung hoạt động cho các trưởng nhóm.
+ Đồng thời cần thiết phải tạo cho được đội ngũ trưởng nhón có chất lượng
cao.
+ Tuyển dụng với số lượng hợp lý, thuận lợi cho việc đoà tạo, huấn luyện,
quản lý, tiết kiệm chi phí và tạo thuận lợi cho đại lý hoạt động.
b) Nâng cao chất lượng đào tạo:
Việc đào tạo đại lý ở mỗi công ty là hết sức quan trọng, quyết định không
nhỏ đến chất lượng đại lý. Để thực hiện tốt công tác đào tạo trước tiên các
công ty phải trang bị cho mình một đội ngũ nhân viên huấn luyện chất lượng
cao, khả năng truyền đạt tốt, kích thích và dẫn dắt học viên nghiên cứu học tập.
Bên cạnh đó, đội ngũ này phải có thực tế và rất tốt nếu chính họ đã từng làm
đại lý thành công, có trình độ chuyên môn về Bảo Hiểm và các lĩnh vực liên
quan khác. Mỗi một khoá học phải làm sao truyền đạt cho các học viên đầy đủ
những kiến thức về công ty, nghề nghiệp, sản phẩm – dịch vụ, kĩ thuật và kĩ
năng bán hàng, đạo đức và tư cách nghề nghiệp… Phải tạo điều kiện cho họ có
30
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
một quá trình thực hành sát với thực tế, đồng thời phát huy sáng kiến có thể áp
dụng cho các đại lý khác… Như Giáo Sư – Tiến Sỹ Trương Mộc Lâm, Tổng
giám đốc tổng công ty Bảo Hiểm Việt Nam (Bảo Việt) nói: “ Hiểu rõ văn hoá
và truyền thống dân tộc là thế mạnh trong kinh doanh của Bảo Việt”.
Bên cạnh việc trang bị đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn cao, cùng
với các trang thiết bị hỗ trợ giảng dạy thì các công ty cần phải xây dựng một
chương trình đào tạo và huấn luyện khoa học. Có như thế chất lượng đào tạo
mới đạt được những yêu cầu cần thiết trước đòi hỏi của cơ chế thị trường.
c) Nâng cao chất lượng quản lý:
Việc quản lý đội ngũ đại lý phải được thực hiện theo mô hình mạng lưới và
phân cấp. Các công ty cần xây dựng cho mình một cơ chế và nguyên tắc quản
lý khoa học và đội ngũ cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn cao ở đây, cần
trú trọng đến đội ngũ trưởng nhóm kinh doanh và trưởng văn phòng khu vực.
Họ là người trực tiếp quản lý, giám sát, làm việc với đại lý. Vì vậy, những
người này cần phải đạt những yêu cầu sau:
- Có khả năng chịu áp lực cao.
- Khả năng làm việc với người khác.
- Khả năng truyền đạt bằng lời nói.
- Khả năng lắng nghe và dẫn dụ người khác.
- Khả năng thích ứng với môi trường.
- Khả năng hoạch định, giải quyết vấn đề.
- Có nghệ thuật quản lý.
Để tăng cường khả năng quản lý của các đối tượng này, các công ty cần phải
trang bị và bồi dưỡng cho họ những kỹ năng quản trị kinh doanh. Ngoài ra
cần phải có những chính sách ưu đãi, hỗ trợ họ thực hiện tốt công việc quản lý
cũng như hoạt động kinh doanh của mình.
Mạng lưới tổ chức đại lý phải đảm bảo làm sao cho việc truyền đạt và quản lý
31
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
thông tin giữa các đơn vị nhanh nhất và hiệu quả nhất. Phải phù hợp với quy
mô và tiềm năng của thị trường.
Việc quản lý đại lý phải chặt chẽ ngay từ khâu quản lý hồ sơ. Đại lý chỉ được
hoạt động khi đã kí kết hợp đồng đại lý và được cấp thẻ đại lý.Tránh tình trạng
khi chưa được cấp thẻ đại lý đã đi khai thác hợp đồng “trước” nhằm đảm bảo
quyền lợi cho khách hàng.
2.3- Chính sách đãi ngộ hợp lý
Để các đại lý không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động của mình các công
ty phải có sự quan tâm để khích lệ họ một cách hợp lý. Dưới đây là một số
chính sách mà công ty BHNT cần thiết phải làm:
Thứ nhất: Xây dựng mức hoa hồng hợp lý phù hợp với công sức bỏ ra của
đại lý.Theo em, các công ty nên giảm sự chênh lệch giữa tỷ lệ hoa hồng qua
các năm nhằm đảm bảo cho đại lý có được mức thu nhập ổn định, giúp họ an
tâm trong quá trình khai thác. Tất nhiên là có thể giảm tương đối tỷ lệ hoa hồng
của năm thứ nhất xuống nhưng trong phạm vi khung hoa hồng do Bộ Tài chính
quy định. Điều đó có thể dẫn đến tăng chi phí hoa hồng đại lý của công ty
nhưng ta biết rằng hoạt động của công ty chủ yếu dựa vào đại lý, đồng thời
công ty có thể tối ưu hoá các chi phí khác thì việc tăng chi phí hoa hồng là có
thể thực hiện được. Điều này sẽ tạo động lực cho đại lý làm việc, gắn bó trung
thành với công ty hơn.
Thứ hai: Phải có một quy chế khen thưởng, kỷ luật hợp lý. Bất kỳ một hoạt
động nào có tổ chức và muốn đạt hiệu quả đều cần đến quy chế thưởng, phạt
đối với các thành viên của mình. Với hoạt động đại lý, do đặc thù là các giao
dịch trực tiếp với khách hàng, đại lý khá chủ động về mặt thời gian và thường
nắm giữ một lượng tiền lớn nên quy chế này lại càng phải thực hiện nghiêm
minh. Tuy nhiên, bên cạnh mục tiêu phòng ngừa sai phạm, răn đe những hành
vi tiêu cực thì quy chế thưởng phạt còn nhằm tạo động lực và khuyến khích
32
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
cho đại lý khai thác. Việc khen thưởng, kỷ luật phải đảm bảo nguyên tắc chung
là phải tạo ra tâm lý thoải mái trong việc chấp hành, không nên quá gò bó, khắt
khe; thưởng phạt phải tương xứng.
Thứ ba: Cần tạo cơ hội thăng tiến cho tất cả những đại lý hoạt động có hiệu
quả, có thành tích như cân nhắc lên vị trí trưởng nhóm quản lý đại lý, hỗ trợ
kinh phí, phương tiện hoạt động, hỗ trợ lương cứng, đào tạo nâng cao trình độ,
tạo các cơ hội đi học, tham quan du lịch…
Thực hiện mua BHNT cho các đại lý có thành tích cao và hoạt động lâu năm.
Việc này tạo điều kiện cho đại lý yên tâm làm việc và gắn bó lâu dài với công
ty.
2.4- Quán triệt hơn nữa đạo đức và tư cách nghề nghiệp của đại lý
Thực ra công việc này đã được thực hiện ngay trong quá trình đào tạo đại lý
và hợp đồng đại lý. Nhưng khi hoạt động, các đại lý rất dễ vi phạm. Để thực
hiện tốt công tác này cần:
- Thành lập kênh phản hồi trực tiếp từ khách hàng đến công ty để kịp thời xử
lý những đại lý vi phạm và có biện pháp khắc phục những hậu quả mà đại lý
gây ra.
- Thường xuyên giáo dục lại, hội thảo, họp, quán triệt tới từng nhóm, khối, đại
lý…
Trong quá trình đào tạo đại lý nên có thêm mục nghệ thuật bán hàng, có giáo
trình về nghệ thuật giao tiếp.
Trong một số khoá đào tạo ngắn hạn, xuất hiện nhiều đại lý bán hàng giỏi,
đạt 200 đến 300 hợp đồng, tổng doanh thu đến trên 1 tỷ đồng và hơn nữa.. .
Nên đào tạo, bồi dưỡng cơ bản hơn để biết vận dụng sáng tạo, chắc chắn sẽ
dẫn họ tới thành công hơn nữa.
33
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Kết luận
Như vậy, làm đại lý BHNT là một nghề tuy không tốn nhiều sức lực cơ bắp
nhưng cũng có những khó khăn và thử thách riêng, đòi hỏi người làm cần có
tinh thần trách nhiệm cao, kiên trì và giành nhiều thời gian. Hoạt động của đại
lý BHNT quyết định đến sự thành bại của doanh nghiệp BHNT vì đây là đầu
mối chính, quan trọng nhất để tiêu thụ các sản phẩm BHNT. Vì vậy bài viết đã
đưa ra một vài giải pháp nhất định mang tính cơ bản hi vọng giúp các doanh
nghiệp BHNT ở Việt Nam nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình
bằng cách nâng cao hiệu quả hoạt động đại lý BHNT hiện nay góp phần xây
dựng đất nước ngày một giầu mạnh hơn.
34
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Danh mục tài liệu tham khảo
1- Giáo trình Quản trị kinh doanh Bảo Hiểm (ĐHKTQD) - Nhà xuất bản
thống kê - 2003.
2- Giáo trình Kinh tế Bảo Hiểm (ĐHKTQD) – Nhà xuất bản thống kê năm
2000.
3- Luật kinh doanh Bảo Hiểm – Nhà xuất bản chính trị quốc gia 2001.
4- Nghị định 42 – CP.
5- Thời báo kinh tế Việt Nam : Số 49, Số 55, Số 136, Số 139, Số 142.
6- Thời báo kinh tế Sài Gòn – 2001.
7- Doanh nghiệp (8/2001).
8- Tạp chí Bảo Hiểm: Số 4/1999, Số 2/2000, Số 4/ 2000, Số 1/ 20001,
Số 3/2001, Số 2/2002, Số 3/2002.
9- Thông tin thị trường Bảo Hiểm và Tái Bảo Hiểm Việt Nam (8/2001).
35
ĐÒ án chuyên ngành Bảo Hiểm
Mục lục
Mục
Trang 1 3 3 3 4 6 9 11 12 12 16 18 21 22 24 27 27 27 35 36
A – Lời nói đầu. B – Nội dung. I- Những vấn đề chung về đại lý BHNT. 1- Khái niệm đại lý Bảo Hiểm. 2- Vai trò của các đại lý BHNT đối với các công ty BHNT. 3- Hợp đồng đại lý BHNT. 4- Quy trình đào tạo đại lý. 5- Sự khác biệt giữa đại lý BHNT và môi giới BHNT. II- Thực trạng hoạt động đại lý BHNT ở Việt Nam hiện nay. 1- Doanh thu phí BHNT từ hoạt động của đại lý BHNT. 2- Vấn đề chất lượng của đại lý BHNT. 3- Vấn đề đạo đức và tư cách nghề nghiệp của đại lý BHNT. 4- Hoa hồng đại lý BHNT. 5- Vấn đề quản lý và tuyển chọn đại lý BHNT. 6- Đánh giá hiệu quả hoạt động đại lý BHNT. III- Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đại lý BHNT ở Việt Nam hiện nay. 1- Về phiá nhà nước. 2- Về phía các công ty. C – Kết luận. D – Danh mục tài liệu tham khảo.
36