ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ
PHẠM THỊ NGÂN
NGHIÊN CỨU CẢI TIẾN PHÂN LỚP ĐA NHÃN VĂN BẢN
VÀ ỨNG DỤNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG NGHÊ THÔNG TIN
Hà Nội – 2017
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ
PHẠM THỊ NGÂN
NGHIÊN CỨU CẢI TIẾN PHÂN LỚP ĐA NHÃN VĂN BẢN
VÀ ỨNG DỤNG
Chuyên ngành: Hệ thống thông tin
Mã số: 62.48.01.04
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS.TS HÀ QUANG THỤY
2. PGS.TS PHAN XUÂN HIẾU
Hà Nội – 2017
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các
kết quả được viết chung với các tác giả khác đều được sự đồng ý của các đồng
tác giả trước khi đưa vào luận án. Các kết quả nêu trong luận án là trung thực
và chưa từng được công bố trong các công trình nào khác.
Nghiên cứu sinh
Phạm Thị Ngân
ii
LỜI CẢM ƠN
Luận án được thực hiện tại Bộ môn Hệ thống thông tin – Khoa Công nghệ
thông tin – Trường Đại học Công nghệ - Đại học quốc gia Hà Nội dưới sự hướng
dẫn khoa học của PGS.TS. Hà Quang Thụy và PGS.TS. Phan Xuân Hiếu.
Trước tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy Hà Quang Thụy và
thầy Phan Xuân Hiếu, những người đã đưa tôi tiếp cận và đạt được những thành
công trong lĩnh vực nghiên cứu của mình. Tôi đặc biệt gửi lời cảm ơn tới thầy Hà
Quang Thụy đã luôn tận tâm, động viên, khuyến khích và chỉ dẫn tôi hoàn thành
được bản luận án này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới thầy Nguyễn Trí Thành đã nhiệt tình hướng
dẫn và truyền đạt các kinh nghiệm nghiên cứu trong quá trình tôi thực hiện luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới tập thể các thầy cô giáo, các nhà khoa học
thuộc Trường Đại học Công nghệ (đặc biệt là các thành viên của Phòng thí nghiệm
khoa học dữ liệu và công nghệ tri thức – DS&KTlab) - Đại học Quốc gia Hà Nội đã
giúp đỡ về chuyên môn và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học
tập và nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới các cộng sự đã cùng tôi thực hiện
các công trình nghiên cứu và các bạn đồng nghiệp đã giúp đỡ, trao đổi và chia sẻ
những kinh nghiệm về chuyên môn, đóng góp các ý kiến quý báu cho tôi trong quá
trình nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô trong hội đồng chuyên môn đã đóng
góp các ý kiến quý báu để tôi hoàn thiện luận án.
Tôi cũng bày tỏ lòng lòng cảm ơn sâu sắc tới Ban giám đốc Học viện Cảnh
sát nhân dân; Tập thể lãnh đạo Bộ môn Toán-Tin học, Học viện Cảnh sát nhân dân
đã tạo kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu; cảm ơn các đồng chí trong
Bộ môn Toán-Tin học đã luôn ủng hộ, quan tâm và động viên tôi.
Tôi luôn biết ơn những người thân trong gia đình, bố mẹ nội, bố mẹ ngoại,
các anh chị em đã luôn chia sẻ khó khăn, động viên và là chỗ dựa tinh thần vững
chắc cho tôi trong suốt thời gian qua.
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT ........................................... vii
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................... ix
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ................................................................................... x
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chương 1. TỪ PHÂN LỚP ĐƠN NHÃN TỚI PHÂN LỚP ĐA NHÃN ...... 10
1.1. Từ phân lớp đơn nhãn đơn thể hiện tới phân lớp đa nhãn đa thể hiện .... 10
1.1.1. Phân lớp đơn nhãn ................................................................................. 10
1.1.2. Phân lớp đơn nhãn đa thể hiện .............................................................. 11
1.1.3. Phân lớp đa nhãn ................................................................................... 12
1.1.4. Phân lớp đa nhãn đa thể hiện ................................................................. 13
1.2. Giới thiệu chung về phân lớp đa nhãn ......................................................... 14
1.2.1. Kỹ thuật phân lớp đa nhãn ..................................................................... 15
1.2.1.1. Tiếp cận chuyển đổi bài toán ....................................................... 16
1.2.1.2. Tiếp cận thích nghi thuật toán...................................................... 22
1.2.1.3. Tóm tắt về các thuật toán được giới thiệu ................................... 28
1.2.2. Dữ liệu đa nhãn ..................................................................................... 29
1.2.2.1. Các độ đo dữ liệu đa nhãn............................................................ 29
1.2.2.2. Phân bố nhãn ................................................................................ 30
1.2.2.3. Mối quan hệ giữa các nhãn .......................................................... 30
1.2.3. Đánh giá phân lớp đa nhãn .................................................................... 31
1.2.3.1. Các độ đo dựa trên mẫu ............................................................... 32
1.2.3.2. Các độ đo dựa trên nhãn .............................................................. 34
1.3. Giảm chiều dữ liệu trong phân lớp đa nhãn ................................................ 36
