zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Tự Nhiên

» Môi trường

Nghiên cứu chất lượng nước Hồ Mạc, Cúc Phương - Ninh Bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

16
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Nghiên cứu chất lượng nước Hồ Mạc, Cúc Phương - Ninh Bình nghiên cứu tính chất nước hồ Mạc chủ yếu nhằm đánh giá chất lượng nước hồ. Từ đó đề ra kế hoạch sử dụng nước hồ vào mục đích phù hợp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu chất lượng nước Hồ Mạc, Cúc Phương - Ninh Bình

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2017. ISBN: 978-604-82-2274-1 NGHIÊN CỨU CHẤT LƯỢNG NƯỚC HỒ MẠC, CÚC PHƯƠNG - NINH BÌNH Khương Thị Hải Yến Trường Đại học Thủy lợi, email: yenkhuong@tlu.edu.vn 1. MỞ ĐẦU trong can nhựa 2 lít và mang về phòng thí nghiệm Đất - Nước - Môi trường thuộc Đại Hồ Mạc nằm trong phân khu hành chính học Thủy lợi để phân tích. thuộc rừng quốc gia Cúc Phương, xã Cúc Phương, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình. Đây là công trình hồ nhân tạo được cán bộ, nhân dân rừng quốc gia Cúc Phương khảo sát xây dựng. Hồ có bề mặt thoáng khoảng 1ha, chiều sâu trung bình trên 3m và nằm trên điểm tụ thủy của khu vực này. Nguồn nước bổ cập cho hồ Mạc chủ yếu là nước mưa và nước mạch từ các triền núi chảy vào. Hiện tại, hồ Mạc đóng vai trò dự trữ nước chữa Hình 1. Vị trí các điểm lấy mẫu nước hồ cháy và tạo cảnh quan cho khu vực. Tuy Tham số được lựa chọn để phân tích là nhiên, với tình trạng thiếu nước sinh hoạt vào nhiệt độ nước (TC), pH, màu sắc, mùi, NO3- mùa khô đang xảy ra ngày càng trầm trọng , NO2-, NH4+, TN, DO, BOD5, COD. Một số trong những năm gần đây. Nếu chất lượng các thông số như pH, DO, nhiệt độ được đo nước hồ Mạc được xác định an toàn thì đây tại chỗ bằng các máy đo nhanh; màu và mùi có thể trở thành nguồn cung cấp nước cho được đánh giá bằng cảm quan; các thông số nhân dân và cán bộ công nhân viên rừng Cúc khác được phân tích tại phòng thí nghiệm Phương [1]. (Bảng 1). Ngoài ra, đầu mùa mưa có hiện tượng cá chết trong hồ Mạc. Hiện tượng này lặp đi lặp Bảng 1. Phương pháp và tiêu chuẩn áp dụng lại trong vài năm gần đây mà vẫn chưa giải phân tích mẫu thích được nguyên nhân nên gây lo lắng cho Tiêu chuẩn phân tích cán bộ quản lý khu vực hồ. Thông số Phương pháp (tương đương) Nghiên cứu tính chất nước hồ Mạc chủ BOD5 Nuôi cấy và yếu nhằm đánh giá chất lượng nước hồ. Từ TCVN 6001-1 : 2008 (20C) pha loãng đó đề ra kế hoạch sử dụng nước hồ vào mục đích phù hợp. Quang phổ COD TCVN 6491:1999 trắc quang 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Quang phổ Standard Methods NH4+-N trắc quang 4500NH3B&C Lấy mẫu được thực hiện vào 5/6/2017 (sau 1 trận mưa to). Mẫu nước được lấy tại 5 điểm Quang phổ Standard Methods NO2--N xung quanh hồ Mạc, cách mặt thoáng 30cm, trắc quang 4500-NO2- B cách bờ 0,5m; và lần lượt ký hiệu là M1, M2, Quang phổ NO3--N TCVN 8742:2011 M3, M5, M5 (Hình 1). Mẫu được bảo quản trắc quang 403
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2017. ISBN: 978-604-82-2274-1 Mỗi mẫu được phân tích 03 lần, kết quả Quan sát thấy nước hồ có màu xanh lá phân tích là giá trị trung bình của 03 lần lặp cây, do tảo và rêu phát triển trong hồ tương lại (sai số ± 0,01). đối nhiều, đặc biệt tại điểm lấy mẫu số 1 Kết quả được so sánh với quy chuẩn nước (M1) do có đủ ánh sáng. Nước hồ có mùi mặt QCVN 08-MT:2015/BTNMT để tìm ra hoai hoai giống như mùi lá cây bị mục các thông số gây ô nhiễm nước hồ. ruỗng. Độ pH của nước hồ không cao mặc dù hồ được xây dựng trên nền núi đá vôi, 3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN nước bề mặt cũng chảy qua các bề mặt núi đá vôi và chảy vào hồ. Kết quả phân tích tính chất lý học, hóa học Kết quả đo nhiệt độ cho thấy, nhiệt độ nước của hồ Mạc - Cúc Phương - Ninh Bình được hồ Mạc dao động trong khoảng 25C - 26C thể hiện trong bảng 2, bảng 3. cao hơn so với nhiệt độ trung bình của nước Bảng 2. Tính chất vật lý hồ là 22C. Nguyên nhân chủ yếu do đây là của nước hồ Mạc - Cúc Phương - Ninh Bình vùng núi đá vôi nên khả năng giữ nhiệt cao Thông số M1 M2 M3 M4 M5 hơn so với các khu vực khác. Giữa nhiệt độ và nồng độ ôxi hòa tan trong nước hồ có mối Màu Xanh Xanh Xanh Xanh Xanh quan hệ tỷ lệ nghịch. Nhiệt độ cao cũng là một Mùi Hôi Hôi Hôi Hôi Hôi trong các yếu tố làm giảm nồng độ oxi hòa tan T (C) 25 26 25 25 25 trong nước hồ Mạc. pH 6,4 6,4 6,4 6,4 6,5 Nồng độ oxi hòa tan trung bình là 3,97 mg/l, thấp hơn so với giá trị nồng độ oxi tự do quy Bảng 3. Tính chất hóa học của nước hồ Mạc định trong QCVN 08-MT:2015/BTNMT (A2) - Cúc Phương - Ninh Bình cho nước hồ là  5 mg/l. Các mẫu được thu thập cùng thời điểm nhưng tại các vị trí khác Thông M1 M2 M3 M4 M5 TB số (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) nhau thì cũng cũng có sự chênh lệch về nồng (mg/l) độ. Mẫu M1, M2 có nồng độ oxi hòa tan nhỏ DO 3,7 3,78 4,0 4,15 4,2 3,970,18 hơn so với các mẫu khác. Nguyên nhân do tại BOD5 8,22 8,47 9,56 9,32 8,63 8,840,48 khu vực lấy mẫu này không có cây xanh che COD 14,30 14,21 15,45 16,43 16,34 15,350,87 phủ nên nhiệt độ nước cao nên nồng độ oxi NO2- 0,12 0,18 0,10 0,34 0,11 0,170,07 hòa tan trong nước thấp hơn. NO3 - 0,13 0,57 1,10 1,17 0,68 0,730,32 Kết quả tại Bảng 3 cũng cho thấy: Nồng độ BOD5 và COD trung bình lần lượt là 8,84 mg/l NH4+ 0,07 0,20 0,31 1,14 0,93 0,530,40 và 15,35 mg/l. Nồng độ các chất hữu cơ này Bảng 4. So sánh với giá trị quy định không quá cao, chưa đạt đến mức độ ô nhiễm tại QCVN 08-MT:2015/BTNMT nhưng vẫn vượt quá giá trị cho phép được quy định trong QCVN 08-MT:2015/BTNMT (A2) QCVN 08- lần lượt là BOD5 là 6 mg/l và COD là 15 mg/l. Thông TB MT:2015/BTNMT số ĐVT Nồng độ amoni (NH4+) trung bình là 0,53mg/l. A2 B2 Trong 5 mẫu thì có 2/5 mẫu (M4, M5) có nồng DO mg/l 3,970,18 ≥5 ≥2 độ vượt quá ngưỡng cho phép với chất lượng nước mặt là 0,9 mg/l. Nước hồ Mạc không bị BOD5 mg/l 8,840,48 6 25 ô nhiễm bởi chất hữu cơ nhưng bị ô nhiễm nhẹ COD mg/l 15,350,87 15 50 bởi amoni. Do vậy, không thể trực tiếp dùng NO2 - mg/l 0,170,07 0,05 0,05 làm nguồn cung cấp nước phục vụ sinh hoạt. NO3 - mg/l 0,730,32 5 15 Cũng theo kết quả phân tích trong bảng 3: + Nồng độ nitrate (NO3-) trung bình 0,73mg/l NH4 mg/l 0,530,40 0,3 0,9 và không có mẫu nào vượt quá 5 mg/l nên 404
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2017. ISBN: 978-604-82-2274-1 nitrat nằm trong ngưỡng an toàn. Nồng độ phân hủy các chất lắng đọng trong lòng hồ nitrit trung bình là 0,17mg/l - vượt quá 3 lần làm gia tăng số lượng vi khuẩn ăn các chất so với giá trị được quy định trong QCVN hữu cơ, kèm theo đó là quá trình tiêu thụ oxy 08-MT:2015/BTNMT là 0,05 mg/l cho tất cả và làm sụt giảm nồng độ ôxy hoà tan trong các nguồn có mục đích sử dụng khác nhau nước. Nitrit cao trong điều kiện lượng oxi hòa và có sự chênh lệch tương đối lớn giữa các tan trong nước thấp làm tăng nguy cơ nhiễm mẫu. Mẫu M4 có nồng độ nitrat cao nhất là độc nitrit cho tôm cá [5]. Nếu vượt quá 0,34 mg/l, mẫu này được lấy gần điểm tiếp ngưỡng chịu đựng thì sẽ gây hiện tượng tôm nhận nước từ các triền núi đổ xuống, gần cá chết và thường xảy ra vào các thời điểm điểm xả nước thải khu nhà cộng đồng. Nitrit nhạy cảm như đầu mùa mưa. có trong nước được hình thành từ 2 nguồn chính [2]: 4. KẾT LUẬN - Do quá trình chuyển hóa NH4+/NH3 Nước hồ Mạc - Cúc Phương - Ninh Bình thành NO2- hoặc do lượng NO2- có sẵn trong có nồng độ trung bình DO là 3,97mg/l, BOD5 nước hồ; là 8,84mg/l, COD là 15,35mg/l, NO2- là - Do bài tiết của các loại thủy sinh, đặc 0,17mg/l, NO3- là 0,73mg/l, NH4+ là biệt là tôm cá. 0,53mg/l. Trừ nitrit, nồng độ các chất còn lại và có quá trình chuyển hóa như hình 2 [3]. đều cao hơn giá trị quy định trong cột A2 và nhỏ hơn giá trị quy định trong cột B2 theo QCVN 08-MT:2015/BTNMT. Điều này có nghĩa, nước hồ Mạc - Cúc Phương - Ninh Bình chưa bị ô nhiễm bởi chất hữu cơ, amoni, nitrat; bị ô nhiễm bởi nitrit. Đạt yêu cầu cho chữa cháy và cảnh quan nhưng chưa Hình 2. Sơ đồ quá trình nitrat hóa [3] đạt để trực tiếp dùng làm nguồn cung cấp nước cho ăn uống sinh hoạt. Theo Lawrence A.W. và McCarty P.L [4] thì nồng độ oxi tự do trong nước ảnh hưởng 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO đến sản phẩm hình thành trong quá trình [1] TC Lâm nghiệp - Vườn quốc gia Cúc nitrat hóa. Với kết quả phân tích nồng độ oxi Phương, Báo cáo ĐTM “Xây dựng hệ thống tự do tại thời điểm đo dao động trong khoảng cung cấp nước sạch, hồ chứa nước cho 3,7 - 4,2 mg/l (ban đêm có thể thấp hơn do vườn quốc gia Cúc Phương”., 2017. quá trình quang hợp của thực vật có trong [2] Đ.T.T.Hương và L.T.T. Vi, “Ảnh hưởng của nước) thì sản phẩm phát sinh của của quá nitrit lên một số chỉ tiêu huyết học và tăng trình chủ yếu là nitrit (Hình 3): trưởng của cá lóc,” Tap chí khoa học Trường Đại học Cần Thơ, vol. 27, pp. 154-160, 2013. [3] Harremoes Henze and La Cour Jansen Arvin, Wastewater Treatment: Biological Process.: Springer, 1996. [4] Lawrence A.W. and McCarty P.L., “A Hình 3. Ảnh hưởng của nồng độ oxi unified basis for biologycal treatment đến quá trình phân hủy nitơ [4] design and operation,” Journal of the Sanitary Engineering Division , American Như vậy, nồng độ nitrit có trong nước hồ Society of Chemical Engineers, vol. 96, Mạc cao chủ yếu là do không đủ lượng oxi p. 757, 1970. cần thiết để diễn ra quá trình chuyển hóa nitrit [5] B. N. & Wang, Y. S. Madison, sang nitrat. Hơn nữa, những cơn mưa đầu mùa “Haematological responses of acute nitrite thường cuốn theo lá khô, lá mục ruỗng trên bề exposure in walleye,” Aquatic toxicology, mặt phủ về hồ và gây lắng đọng. Quá trình pp. 79(1):16-23, 2006. 405

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.