Nghiên cứu hiệu quả tan bọt của Simethicone trong chuẩn bị nội soi tiêu hoá dưới

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 1 * 2019<br /> <br /> <br /> NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ TAN BỌT CỦA SIMETHICONE<br /> TRONG CHUẨN BỊ NỘI SOI TIÊU HOÁ DƯỚI<br /> Trần Lý Thảo Vy*, Dương Thị Ngọc Sang**, Võ Phạm Phương Uyên***, Đặng Minh Luân***,<br /> Hồ Lê Minh Quốc****, Mai Viễn Phương*, Lê Đình Quang***, Phạm Minh Hải**, Lê Quang Nhân*<br /> TÓMTẮT<br /> Mở đầu: Simethicone đã được sử dụng ở nhiều nước để chuẩn bị nội soi tiêu hoá dưới nhờ thuốc giúp giảm<br /> ứ đọng bọt. Tuy nhiên cho đến hiện tại ở Việt Nam chưa có báo cáo nào về sử dụng thuốc Simethicone để chuẩn<br /> bị nội soi tiêu hoá dưới.<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả tan bọt của Simethicone trong nội soi tiêu hóa dưới.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Đây là nghiên cứu mô tả loạt ca. Tất cả bệnh nhân nội trú hoặc<br /> ngoại trú có chỉ định nội soi tiêu hoá dưới để chẩn đoán hoặc điều trị tại Khoa Nội soi Bệnh viện Đại học Y Dược<br /> TP Hồ Chí Minh.Trong nghiên cứu này, có 450 bệnh nhân sử dụng Simethicone.<br /> Kết quả: 100% bệnh nhân đạt mức độ sạch bọt hoàn toàn sau khi uống Simethicone.<br /> Kết luận: Chuẩn bị nội soi tiêu hoá dưới bằng Simethicone là phương pháp an toàn, đơn giản, chuẩn bị<br /> nhanh, giúp cải thiện rõ rệt tình trạng bọt, nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị trong nội soi tiêu hóa dưới.<br /> Từ khóa: Simethicone, chuẩn bị đại tràng, nội soi đại tràng<br /> ABSTRACT<br /> THE EFFECTIVENESS OF SIMETHICONE BY DIMINISHING THE PRESENCE OF BUBBLES IN<br /> COLONOSCOPY PREPARATION<br /> Tran Ly Thao Vy, Duong Thi Ngoc Sang, Vo Pham Phuong Uyen, Dang Minh Luan,<br /> Ho Le Minh Quoc, Huynh Cong Bang, Mai Vien Phuong, Dang Thi Bich Ngoc, Le Đinh Quang,<br /> Pham Minh Hai, Le Quang Nhan<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 1- 2019: 148-152<br /> Background: Simethicone has been used in many countries to improve endoscopic view in colonoscopy by<br /> diminishing the presence of bubbles. However, there have been no clinical trial in Viet Nam which mentioned<br /> about Simethicone as a drug for colonoscopy preparation.<br /> Objectives: To determine the effectiveness of simethicone by diminishing bubbles in lower gastrointestinal endoscopy.<br /> Methods: This is a case series study. All of the inpatients and outpatients who are performed diagnostic and<br /> therapeutic colonoscopy at the endoscopy department, University Medical Center at Ho Chi Minh city. We<br /> studied 450 inpatients and outpatients receiving Simethicone.<br /> Results: All of pantients have no bubble in the colon when using Simethicone.<br /> Conclusions: Lower gastrointestinal endoscopic preparation with Simethicone is a safe and simple method<br /> which can improve lower gastrointestinal endoscopic visibility by diminishing the presence of bubbles.<br /> Keywords: simethicone, oral bowel preparation, colonoscopy<br /> <br /> *Khoa Nội soi, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> **Khoa Ngoại Gan-Mật-Tụy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> ***Bộ môn Nội, Khoa Y, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> ****Khoa Ngoại Tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: TS BS. Lê Quang Nhân ĐT: 0908853389 Email: quangnhan1974@yahoo.com<br /> <br /> <br /> 148 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 1 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐẶTVẤNĐỀ Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Nội soi tiêu hóa dưới cho đến hiện nay là Bệnh nhân từ chối tham gia nhiên cứu.<br /> một trong những phương pháp chẩn đoán có Bệnh nhân được chuẩn bị ruột không sạch ở<br /> độ tin cậy cao nhất giúp phát hiện các bệnh lý các đoạn đại tràng được đánh giá (Boston 2 đến<br /> của đại trực tràng. Với ưu điểm vượt trội đó, 3 điểm ở mỗi đoạn đại tràng).<br /> nội soi ngày càng phát triển một cách nhanh Suy tim sung huyết không được kiểm soát<br /> chóng với mục tiêu hướng đến là phát hiện (NYHA III-IV).<br /> những tổn thương nhỏ hơn, ở giai đoạn sớm Dịch ổ bụng lượng nhiều.<br /> hơn có khả năng chữa lành hoàn toàn. Bên Đang xuất huyết tiêu hoá dưới.<br /> cạnh việc phát triển không ngừng các phương Chụp thực đại tràng cản quang dưới 24 giờ.<br /> pháp kỹ thuật nội soi có tính năng ưu việt, việc Nhồi máu cơ tim cấp trong vòng 6 tháng.<br /> nghiên cứu phương pháp chuẩn bị làm sạch Tiền sử phẫu thuật đại tràng.<br /> đường tiêu hóa dưới luôn đóng một vai trò Tắc ruột hoặc bán tắc ruột.<br /> thiết yếu để cuộc soi được tiến hành nhanh và Đang mang thai.<br /> không bỏ sót các tổn thương nhỏ đại trực Rối loạn đông máu.<br /> tràng. Bọt ở đường tiêu hóa dưới là một trong Bệnh nhân không uống Fortrans hoặc<br /> những nguyên nhân chính làm trở ngại khi Simethicone theo đúng hướng dẫn của nhân<br /> quan sát các tổn thương nhỏ này ngay cả khi viên y tế.<br /> bệnh nhân đã tuân thủ việc nhịn ăn uống Phương pháp nghiên cứu<br /> trước cuộc soi. Simethicone đã được sử dụng ở Phương pháp nghiên cứu<br /> nhiều nước để chuẩn bị nội soi tiêu hóa dưới.<br /> Nghiên cứu mô tả loạt ca.<br /> Tuy nhiên cho đến hiện tại ở Việt Nam chưa có<br /> Sau khi uống thuốc chuẩn bị ruột với<br /> báo cáo nào ứng dụng phương pháp chuẩn bị Fortrans (PEG), bệnh nhân được uống thêm 1 lọ<br /> nội soi này. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu Simethicone (Air-X®) (1000mg Simethicone) pha<br /> với mục tiêu đánh giá hiệu quả tan bọt của với 500ml nước lọc. Bệnh nhân sẽ được nội soi<br /> Simethicone (Air-X®) trong chuẩn bị nội soi tiêu hóa dưới 1 giờ tính từ lúc uống dung dịch<br /> tiêu hóa dưới, nhằm hỗ trợ chẩn đoán và điều Simethicone.<br /> trị sớm, chính xác, hạn chế tối đa việc bỏ sót Đánh giá kết quả: tất cả cuộc soi đều được<br /> sang thương trong nội soi tiêu hóa dưới. thực hiện bằng máy nội soi tiêu hóa dưới Video<br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU Olympus GIF-160. Đánh giá mức độ bọt dưới<br /> Đối tượng nghiên cứu nội soi ở 3 vùng (manh tràng – đại tràng lên, đại<br /> tràng ngang, đại tràng xuống – đại tràng chậu<br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> hông – trực tràng) và do bác sĩ thực hiện cuộc soi<br /> Tất cả những bệnh nhân ngoại trú được nội<br /> trực tiếp ghi nhận dựa theo thang phân độ hình<br /> soi tiêu hóa dưới để chẩn đoán hoặc điều trị tại ảnh với 4 mức độ như sau, theo hình 1, 2, 3, 4.<br /> Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Nếu mức độ bọt từ 0 đến 1 sẽ được đánh giá là<br /> Bệnh nhân uống Fortrans và Simethicone Simethicone có hiệu quả sạch bọt, nếu mức độ từ<br /> theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế. 2 đến 3 sẽ được đánh giá là không hiệu quả.<br /> Bệnh nhân được chuẩn bị ruột không sạch ở Phân tích kết quả<br /> các đoạn đại tràng được đánh giá (Theo thang Số liệu được thu thập và xử lí bằng phần<br /> điểm Boston 0 đến 1 điểm ở mỗi đoạn đại tràng). mềm SPSS 20.0.<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa 149<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 1 * 2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Mức độ 0, sạch bọt hoàn toàn Hình 4. Mức độ 3, vùng khảo sát còn rất nhiều bọt,<br /> chiếm hết khẩu kính đại tràng<br /> KẾTQUẢNGHIÊN CỨU<br /> Từ tháng 03/2016 đến tháng 12/2016, có 450<br /> bệnh nhân đến nội soi tiêu hóa dưới tại Khoa<br /> Nội soi, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí<br /> Minh đáp ứng tiêu chuẩn tham gia nghiên cứu.<br /> Tuổi trung bình là 38,5 (18- 82 tuổi), tỉ lệ nam: nữ<br /> là 1:1,2.<br /> Tất cả các bệnh nhân đều đạt mức độ sạch<br /> bọt là 100%.<br /> Mức độ bọt ở manh tràng – đại tràng<br /> Bảng 1. Mức độ bọt ở manh tràng – đại tràng lên<br /> Hình 2: Mức độ 1, vùng khảo sát còn ít bọt, chiếm ít Mức độ bọt Số lượng bệnh nhân<br /> hơn một nửa khẩu kính đại tràng 0 446 (chiếm 99%)<br /> 1 4 (chiếm 1%)<br /> 2 0<br /> 3 0<br /> Tổng 450<br /> <br /> Tỉ lệ bệnh nhân đạt mức độ sạch bọt để khảo<br /> sát vùng đại tràng ngang là 100% (99% đạt mức<br /> độ 0 và 1 % đạt mức độ 1).<br /> Mức độ bọt ở đại tràng ngang<br /> Bảng 2. Mức độ bọt ở đại tràng ngang<br /> Mức độ bọt Tỉ lệ bệnh nhân<br /> 0 446 (chiếm 99 %)<br /> 1 4 (chiếm 1 %)<br /> 2 0<br /> Hình 3. Mức độ 2, vùng khảo sát còn nhiều bọt,<br /> 3 0<br /> chiếm hơn ½ khẩu kính đại tràng nhưng ít hơn toàn<br /> Tổng 450<br /> bộ khẩu kính đại tràng<br /> <br /> <br /> 150 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 1 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tỉ lệ bệnh nhân đạt mức độ sạch bọt để khảo trên thế giới cũng đã chứng minh ưu điểm của<br /> sát vùng đại tràng ngang là 100% (99% đạt mức Simethicone trong chuẩn bị nội soi tiêu hóa<br /> độ 0 và 1 % đạt mức độ 1). dưới(3,6,7).<br /> Bảng 3. Mức độ bọt ở vùng đại tràng xuống – đại Mặt khác chúng tôi nhận thấy việc cải thiện<br /> tràng chậu hông – trực tràng tốt hơn tình trạng bọt đường tiêu hóa dưới đã<br /> Mức độ bọt Tỉ lệ bệnh nhân làm cho hình ảnh nội soi rõ hơn, hỗ trợ cho việc<br /> 0 445 (chiếm 99%) chẩn đoán qua nội soi chính xác, phát hiện các<br /> 1 5(chiếm 1%) sang thương nhỏ mà trước kia do yếu tố bọt làm<br /> 2 0<br /> che khuất thương tổn, ảnh hưởng đến sự quan<br /> 3 0<br /> sát và đánh giá của các bác sĩ, nhất là tại các<br /> Tổng 450<br /> vùng mù, vùng khuất như sau các nếp van đại<br /> Tỉ lệ bệnh nhân đạt mức độ sạch bọt để khảo tràng, các góc đại tràng, các u dạng lan tỏa sang<br /> sát vùng đại tràng xuống – đại tràng chậu hông bên (LST)…<br /> – trực trành là 100% (99% đạt mức độ 0 và 1 %<br /> Ảnh hưởng của bọt đến với nội soi điều trị<br /> đạt mức độ 1).<br /> Bọt còn ảnh hưởng đến thủ thuật cắt polyp<br /> BÀNLUẬN do khó đánh giá chân polyp khi đặt thòng lọng<br /> Nội soi đại tràng là một trong những vào polyp, nhất là các polyp cuống ngắn hoặc<br /> phương pháp chính xác để tầm soát ung thư đại không cuống, dễ cắt sâu vào lớp cơ, và làm sạch<br /> trực tràng và đánh giá những tổn thương ở đại bọt sẽ hạn chế việc bỏ sót polyp(3). Đặc biệt, trong<br /> tràng. Chất lượng của một trường hợp nội soi các trường hợp đa polyp, hạn chế việc bỏ sót<br /> đại tràng tùy thuốc vào nhiều yếu tố: tình trạng polyp.<br /> ruột; sự thoải mái của bệnh nhân, loại thuốc để<br /> KẾTLUẬN<br /> chuẩn bị ruột(2). Chuẩn bị ruột không tốt sẽ dẫn<br /> Chuẩn bị nội soi tiêu hóa dưới bằng<br /> đến hạn chế sự quan sát và bỏ sót tổn thương.<br /> Simethicone làm giảm ứ đọng bọt ở đại trực<br /> Simethicone (Air-X ®) là dược chất được chỉ<br /> tràng một cách hiệu quả. Đây là phương pháp<br /> định khá rộng rãi trong các trường hợp bệnh<br /> an toàn, đơn giản, chuẩn bị nhanh nhằm giúp<br /> nhân bị đầy hơi, chướng bụng, ngoài ra còn có<br /> quan sát, phát hiện các tổn thương nhỏ rõ ràng<br /> tác dụng làm tan bọt đường tiêu hóa, là một<br /> và chính xác hơn.<br /> trong những thuốc được sử dụng để cải thiện<br /> chất lượng nội soi đại tràng(1,4,5). Thuốc có thể TÀILIỆUTHAMKHẢO<br /> được dùng cho cả người lớn và trẻ em với độ 1. Belsey J, Epstein O, Heresbach D (2007). “Systematic review:<br /> <br /> an toàn cao và không có tương tác thuốc với oral bowel preparation for colonoscopy”. Aliment Pharmacol<br /> Ther, 25: 373-84.<br /> các thành phần khác. Kết quả nghiên cứu này<br /> 2. Burke CA, Church JM (2007). “Enhancing the quality of<br /> cho thấy ưu thế vượt trội của việc chuẩn bị nội<br /> colonoscopy: the importance of bowel purgatives”.<br /> soi tiêu hóa dưới với Simethicone (100% đạt tỉ Gastrointest Endosc, 66: 565-73.<br /> lệ sạch bọt). Chúng tôi cho rằng đây là một 3. Chiu H.M, Lin J.T, Wang H.P, Lee Y.C, Wu M.S (2006). “The<br /> phương pháp chuẩn bị nội soi có hiệu quả impact of colon preparation timing on colonoscopic<br /> thiết thực và tính ứng dụng cao. Thực tế trong detection of colorectal neoplasms-a prospective endoscopist-<br /> <br /> khi thực hiện nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy blinded randomized trial”. Am J Gastroenterol, 101: 2719-25.<br /> 4. Matro R (2012). “The Effect on Colon Visualization During<br /> giảm rõ rệt tình trạng bọt trong đại trực tràng,<br /> Colonoscopy of the Addition of Simethicone to Polyethylene<br /> giúp trình soi được tiến hành nhanh chóng<br /> Glycol-Electrolyte Solution: A Randomized Single-Blind<br /> thuận lợi; bác sĩ nội soi rất hiếm khi phải tiến Study”. Clinical and Translational Gastroenterology, 26: 1038-40.<br /> hành bơm rửa để quan sát và ghi hình; bệnh 5. Sasinee T, Abhasnee S, Sasivimol R (2009).” Improving<br /> nhân dễ chịu hơn rõ rệt. Các nghiên cứu khác quality of colonoscopy by adding simethicone to sodium<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa 151<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 1 * 2019<br /> <br /> phosphate bowel preparation”. World J Gastroenterol, Gastrointestinal Endoscopy (ASGE), and the Society of<br /> 15(24):3032-37. American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons<br /> 6. Toledo T.K, DiPalma J.A (2001). “Review article: colon (SAGES)”. Gastrointest Endosc, 63: 894-909.<br /> cleansing preparation for gastrointestinal procedures”.<br /> Aliment Pharmacol Ther, 15: 605-11. Ngày nhận bài báo: 08/11/2018<br /> 7. Wexner SD, Beck DE, Baron TH et al. (2006). “A consensus Ngày phản biện nhận xét bài báo: 07/12/2018<br /> document on bowel preparation before colonoscopy:<br /> Ngày bài báo được đăng: 10/03/2019<br /> prepared by a task force from the American Society of Colon<br /> and Rectal Surgeons (ASCRS), the American Society for<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 152 Chuyên Đề Nội Khoa<br />