Nghiên cứu khái quát hóa trong dạy học: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:223

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 cuốn sách trình bày các nội dung: Khái quát hóa trong tâm lý học và lý luận dạy học truyền thống, bản chất nhận thức luận của lý thuyết khái quát hóa và hình thành các khái niệm được thừa nhận trong tâm lý học và lý luận dạy học truyền thống, phân tích phê phán lý thuyết kinh nghiệm về tư duy,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu khái quát hóa trong dạy học: Phần 1

V.V DA-VLJ-DOV , , , , I HAl AT I I (N,HCJNG vAN, uE LOGIC : TAM LYHOC CUA CAU TRUC CAC MON HOC) DDG ®G Hit NOI NHA XUAT BAN DAI . QUOC GIA HANOI . HOC .
CAC DANG • KHAI QUAT HOA THONG DAY • HOC •
V.V Davudov. cAc D~G KHAI QUAT HOA TRONG D~Y HQC - .. (Nhfmg van de logic -tam lj.hf!C CUa cau trUe cizc' mon hf!C) .. M. NXB Su ph~m ndm 1972. (Xuat ban theo quyet d~nh cua Ban Bien ~p - Xuat ban Vi~n han him khoa hQc Su ph~m, Lien Xo) Nghien Ctlu cua V.V Davudov bao ham Sl:f phan tich mang tfnh t6ng hqp nhie_u pht.rang di~n: Tam ly h
? _, MO £>AU Nen san xuat tt.I d(>ng hoa hi¢n nay duqc trang b! ky thu~t tien tien nhat cua khoa hQC. Vi¢c che t~o va Slr dl;lng ky thu~t do de ra nhiing yeu clu cao doi vai trinh d(> cua ngum lao d(>ng. Cong tac dao ~o ngh~ nghi¢p cho h phai dl;la tren n~n tang to Jan cac tri thuc khoa hQC duqc h~ thong hoa cling nhu trlnh d(> phat tri~n trf . tu~ co ban tuong t1ng. - s., can thiet phai thoa man cac nhu cau nay cua san xuat da dan den Sl! gia tang dang k~ so luqng hc sinh trung hc ph6 thong. Trong khi d6, n(>i dung va phuang phap d~y hc nha trut trong nhfmg nhi~m "1:1 quan trng cua xa h(>i la dua giao ~c nha truirng phil h
h~i. QU trong m6i lien h~ qua l~i CUa cac khia C~ C
N6i each khac, vi~c xa.y dl!Jlg chuong trinh m6n hQC c6 cac tien de logic va tam ly lien quan ch~t che vm nhau. St! pha.n tfch mang tinh phe phan cac tien de CC1 sa CUa vi~c xAy dl!flg chuong trlnh r t6n hc theo cac phu(Jng phap truye'n th{/ng ciing nhu vi~c xa.y dl!Jlg cac nguyen tac l6gfc va tAm ly hc mm trong vi~c thiet ke' cac m6n hqc, la dieu ki~n quan trng cua vi~c hoan thi~n nen giao d1;1c trung hc hi~n dC:ti. cac phuang :phap mm xa.y dl!flg m6n hc can phai thiet ke st;r hinh thanh ahc sinh trlnh d¢ tu duy cao hon so v6i trinh d¢ rna h¢ th6ng dC:tY hc truyen th6ng da dinh hu6ng. Chung toi gia thuye't rang do phai la trinh d9 fL( duy fi fwJ_n - khoa h9c hi~n dC:ti, rna CaC quy lu~t cua n6 da duqc phep bi¢n chtffig duy v~t, l6gfc hc va H lu~n ve nh~n thuc kham pha. H~ th6ng d~y hc truyen !h6ng m~c du da neu nguyen t&c khoa h9c cU.CZ dt}y h9c, nhung theo chung toi, n6 thieu cac phuang ti~n thich hqp d~ tht;rc hi~n nguyen tac d6 m(>t each c6 hi~u qua. N¢i dung va phuang phap d?Y hc truyen th6ng chti yeu nham cung c~p cho hc sinh cac co '>0 va qu y tac tu duy kinh nghi¢m. Dieu d6 rat quan trng, nhtrng trong thOi dC:ti hi¢n nay, n6 khong phai Ut h1nh thll'c nh~n thll'c hqp ly, c6 hi~u qua nhAt. y do cua cuon sac;h nay la the hi~n tu tuemg cho rang, ve phucmg di~n CCJ SO l6gfc - tam ly hQC, Vi~c giai quyet tri~t de cac van de d~y hc cua nha truemg hi~n d?i, doi hoi phai thay d6i ki!u tu duy, duqc thiet ke bang n
ly ve S\! phat tri~n tu duy cua hQC sinh. Phftn tich qua trlnh d~y hQC da cho thay' trong tinh da d~ng cua n6 da b()c 1¢ sv tuong tlng cua quy lu~t va hlnh thuc tu duy rna logic hc da rno ta. Vi~c xern xet. toan di~n y ngh1a logic, y nghia li lu~n nh~n thuc cua cac qua trlnh - va hlnh thuc tu duy co ban (rna tru6c bet la tr itu tur;rng h6a, khai . quat hoa VQ khai ni¢r,z ) la tien de CO ban cua vi~c nghien CUu cac van de tam ly h c - li lu~n d~y hc, rna vi~ thiet ke cac rnon hc phl;l thu¢c rat 16n vao chung. M~c d ' 1 ffil;IC tieu cu6i cung cua cong trlnh nghien CUu nay la tach ra cac d~c di~m tam ly cua Sl! hlnh thanh tU duy cua hQC sinh, nhung vi¢c phan tich cac van de nay da lien ket cac "linh vvc giap ranh": Logic h c, tam ly hc va li lu~n d(;ly hc ... Dieu d6, duqc phan anh ro trong cau true cong trinh va ten gi cac chuong cua n6. Trong m()t so truemg hqp, chung toi nhan ffi t each dung dan xu hu6ng quan trng mang tinh chat s6ng con nay, doi hoi CO Slf nghien CUu rieng t6 h
c~nh d6 Ht cac qua trinh kluli quat h6a trong ttt duy1 va cac qua trinh c6 lien quan ch~t che vOi chung la hinh thanh khai ni~m, m
3. Ket qua da rna ra kha nang xem xet cac con duang su dt;~ng cac nguyen tac khai quat li lu~n, trong khi ly giai ve phuc phai dAn ra y nghia cua cac quan di~m neu tren, VI the can phai trich dftn nhieu ngu6n tai li~u . N6i each khac, c6 le dieu quan trng la cung cap m (>t t6ng thu~t ve cac quan di~m bang "ng6n ngu" rieng cua cac tac gia cua chung. Chung toi cho rang, dieu do lam cho cac ket lu~n, de xuat rna chung toi dua ra d6i 9
v6i cac nguyen tac da duqc chap nh~n hay cac nguyen tac logic - tam ly cua vi~c thiet ke mon hc c6 co so day du. y do cua cu6n ·ach nay xuat hi~n lrong cong trlnh chung voi giao su D.B.Enconhin, nguoi da ung h
,.,... PHANI , ' . CHUdNGI VAN DE KHAI QUAT HOA TRONG TAM Li HOC • vA Li LuAN DAY Hoc TRUYEN THONG • • - ., , ' , , , ' ., _., ., , 1. MO TA QUA TRINH KHAI QUAT HOA VA SAN PHAM CUA NO Tr ng each tiep c~n van de khai quat hoa, tam If h~c su ph~m va h lu~n d
C6 th~ tach ra hai nh6m hi~n tu
cai chung d6. Tit "cay" duf!c ·gdn v6i tat cd cac lot;zi cay du d6 Ia giong cay gi, c6 df!.c dilm khac bi~t nhu the' nao. Vi tat cd chung dlu c6 m9t so' tinh chat chung iul:o d6. Tit ngfi Ia tin hi~u cita nhie'u Slf Vtj.t khac nhau nhttng lt;zi CO cai gi do chung {263jtrang 242} ). a Vi¢c hlnh thanh tre S1:f khai quat hoa va khai ni¢m duqc coi nhu m
Dau tien, viet mc)t do~ van nao do, r6i tim nhiing ttr ~6 phin chung. Tiep den ghi nh6' ten cua cac tit nhtt v~y trong sach giao khoa. Nhiing tit nay vira dong nghia vira c6 phan gi6ng nhau ( 118a, trang 32). Sau d6 tre lam quen vm d!nh nghia: ''Phan chung cua cac tir dOng nghia dtt
diim. Tren ntn tang cua s6 lugog Ian cac St! ki~n dugc ll!a chQn nhu v~y hinh th3nh y nraog trinl tuQDg~ khai quat ve m
cac t~p h
Ching h~ khi SO Scinh cac dieu Jti~n dja ly CUa cac DUOc Phuan.g DOng Cd ~, hQC sinh phat hi~n thay rang diem chung cua a chong Ia "nant dOng bang cac con sOng 16n". D~c difm nay dUQC tach khoi cac dieu ki~o b! nhien khac '9 (chang h~ nhu khi h~u) va sau d6 dum hlnh thuc tnLu tzt{lng (tUc Ia dum hinh thuc san phim cua thao tac tuong tlng dong vai tro nhu m~t yeu to CUa Sl:f phat triin ijcb SU CUa cac DUOC [173]. S~tach bi~t c3i chung va c3i dOi l~p v6i n6 (c3i rieng) Ia qua trlnh triru tuQD.g boa hay la_sl! ~ quen. Otfu!g h~ khi blob th3nh Sl:f khai quat "so 3 16n bon s6 2 m()t don v!" thi kbong chi Xay ra a diem gi6ng nhau cho trong Mt cu cac d6i tugng nao thl 3 bao gia ciing Ian bon 2 m()t d6i tuQDg rna cOD c6 S1:f tach dieu d6 ra khoi cac thuc)c tinh clia d6i tuQD.g (v~t li~u, kich thuoc...), nha do quan h~ da cho bat dau duQC xem nhu Ia quan h~ cila cac triru tugng, nhu so khach the cua s~ quan tam ~c bi~t, dugc triru tugng boa khoi nhiing d6i tuQD.g c~ the. ChUC nang CUa ccii cbung - triru biQDg trong ho~t d
• Ching h~n, trong khi dQc chinh ta (nhi~m ~ vi~t chlnh ta), I tre cAn phai tuan theo qui tac sau: Tat ca cac tiep dau ngu duqc viet bang cac am tiet lien, con Hit cac cac gi6i tlr thi viet tach rieng. Nhung de v~n dl:lng qui tac nay can biet cac dau hi~u chung cua tiep dAu ngii Va giffi ttr, biet tach chung trong bat CU tlr dan hay Cl;lffi tlt Cl:l the rna giao vien dQC chfnh ta. 0 d ay chung trUng hqp ve thanh phan cau am, d~ g ay nham lfut va do d6 d~ vie t sai. Vi v~y ' dieu quan trQng la phai tach b~ch chinh xac tiep dau ngii n6i chung vm gim tir n6i chung. khong phl;l thu¢c vao thanh phan cau am(1). "Nh~n ra" cai rieng, St! v~t hi~n tttqng Cl;l th~ lien quan ra sao den m
chung d6, ngoai ra phcii biet tach ra bat cu cac d~c diem rieng cua cac hlnh ('i tri tren m~t phing, tuang quan giua cac c~ ... ). T6 h
Gicb giii thich "cii ban chat" nhu v~y c6 trong cac hili viet v~ ljcb Slr CUa hQC sinh: " ...So s3nh bai bay nbito S\! ki~n ijcb sir, hQC sinh tach ra cac hi~n tuQDg gi6ng nhau v~ b3n cMt, trim tu