Nghiên cứu nồng độ beta2microglobulin huyết tương trên bệnh nhân suy thận mạn tại Bệnh viện Thống Nhất

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Nghiên cứu nồng độ beta2microglobulin huyết tương trên bệnh nhân suy thận mạn tại Bệnh viện Thống Nhất trình bày đánh giá sự thay đổi của beta2microglobulin (β2-M) huyết tương qua các giai đoạn (GĐ) suy thận. So sánh độ nhạy độ đặc hiệu của beta2microglobulin và creatinin ở bệnh nhân suy thận giai đoạn 5.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu nồng độ beta2microglobulin huyết tương trên bệnh nhân suy thận mạn tại Bệnh viện Thống Nhất

Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue 8 (2023) 262-268 INSTITUTE OF COMMUNITY HEALTH RESEARCH ON PLASMA BETA2MICROGLOBULIN CONCENTRATION IN CHRONIC RENAL FAILURE PATIENTS AT THONG NHAT HOSPITAL Le Thi Kim Cuong*, Cao Thi Van, Vo Thanh Toan, Le Dinh Thanh Thong Nhat Hospital - No. 1 Ly Thuong Kiet, Ward 7, Tan Binh District, Ho Chi Minh City, Vietnam Received 10/07/2023 Revised 25/08/2023; Accepted 25/09/2023 ABSTRACT Objective: Evaluate changes in plasma beta2microglobulin (β2-M) through stages of kidney failure. Comparison of specific and sensitivity of beta2microglobulin and creatinine in patients with stage 5 renal failure. Subjects and methods: 108 patients with chronic renal failure at different stages were tested for β2-M and creatinine on the bioassay machine. Olympus AU5800 automation from Beckman Coulter. Results: Mean age in the research group: 65 ± 16 years old, in which the youngest age is 19 years old and the oldest is 94 years old. Average concentration of creatinine: 359 ± 279, average concentration of β2-M: 14,1±10,7, average β2-M concentration in stage 1: 2,4 ± 0,9, average β2-M concentration in stage 2: 2,8 ± 0,8, average β2-M concentration in stage 3: 5,6 ± 3,4, β2-M concentration in stage 4: 11,2 ± 6,1, β2-M concentration in stage 5: 22,9 ± 7,4. Using T-test, β2-M test there is no difference between stage 1 and stage 2 kidney failure with p = 0,77 and stage 3 and stage 4 with p = 0,23 stage 4 and stage 5 with p = 0,45. There is a difference between stage 2 and stage 3 kidney failure with p = 0,00. The area under the curve of β2-M is: 0,968. The specificity in stage 5 kidney failure is 96,8%. The specific sensitivities of beta2microglobulin and creatinine were approximately similar in this research. Conclusion: In this research, the increase in β2-M concentration was mainly from stage 2 to stage 5. There was a difference in concentration in different stages, but there was mainly a difference between stage 2 and stage 3. Sensitivity and specificity are equivalent to creatinine for assessing renal function. Keywords: Kidney failure, beta2microglobulin, creatinine. *Corressponding author Email address: kimcuonglee1988@gmail.com Phone number: (+84) 935 945 788 https://doi.org/10.52163/yhc.v64i8 262
L.T.K. Cuong et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue 8 (2023) 262-268 NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ BETA2MICROGLOBULIN HUYẾT TƯƠNG TRÊN BỆNH NHÂN SUY THẬN MẠN TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT Lê Thị Kim Cương*, Cao Thị Vân, Võ Thành Toàn, Lê Đình Thanh Bệnh Viện Thống Nhất - Số 1 Lý Thường Kiệt, phường 7, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam Ngày nhận bài: 10 tháng 07 năm 2023 Chỉnh sửa ngày: 25 tháng 08 năm 2023; Ngày duyệt đăng: 25 tháng 09 năm 2023 TÓM TẮT Mục tiêu: Đánh giá sự thay đổi của beta2microglobulin (β2-M) huyết tương qua các giai đoạn (GĐ) suy thận. So sánh độ nhạy độ đặc hiệu của beta2microglobulin và creatinin ở bệnh nhân suy thận giai đoạn 5. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 108 bệnh nhân suy thận mạn ở các giai đoạn được xét nghiệm β2-M và creatinin trên máy sinh xét nghiệm sinh hóa tự động Olympus AU5800 của hãng Beckman Coulter. Kết quả: Tuổi trung bình trong nhóm nghiên cứu: 65 ± 16 tuổi, nồng độ trung bình của Creatinin: 359 ± 279, nồng độ trung bình của β2-M: 14,1±10,7, nồng độ β2-M trung bình giai đoạn 1: 2,4 ± 0.9, nồng độ β2-M trung bình giai đoạn 2: 2,8 ± 0,8, nồng độ β2-M trung bình giai đoạn 3: 5,6 ± 3,4, nồng độ β2-M giai đoạn 4: 11,2 ± 6,1, nồng độ β2-M giai đoạn 5: 22,9 ± 7,4. Dùng kiểm định T-test, xét nghiệm β2-M ko có sự khác biệt giữa suy thận giai đoạn 1 và giai đoạn 2 với p = 0,77 và giai đoạn 3 và giai đoạn 4 với p = 0,23, giai đoạn và giai đoạn với p = 0,45. Có sự khác biệt giữa suy thận giai đoạn 2 và giai đoạn 3 với p = 0,00. Diện tích dưới đường cong của β2-M là: 0,97. Độ đặc hiệu trong suy thận giai đoạn 5 chiếm 96,8%. Độ nhạy độ đặc hiệu của β2-M và creatinin gần như tương đương nhau trong nghiên cứu này. Kết luận: Tăng nồng độ β2-M chủ yếu ở từ giai đoạn 2 đến giai đoạn 5. Có sự khác biệt nhau nồng độ ở các giai đoạn nhưng chủ yếu có sự khác biệt giữa giai đoạn 2 và giai đoạn 3. Độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương với creatinin để đánh giá chức năng suy thận. Từ khóa: Suy thận, beta2microglobulin, creatinin. *Tác giả liên hệ Email: kimcuonglee1988@gmail.com Điện thoại: (+84) 935 945 788 https://doi.org/10.52163/yhc.v64i8 263
L.T.K. Cuong et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue 8 (2023) 262-268 1. ĐẶT VẤN ĐỀ nghiên cứu từ tháng 4/2023 – tháng 8/2023. Lấy số liệu tại Khoa Hóa sinh Bệnh viện Thống Nhất. Thận là một bộ phận quan trọng trong hệ tiết niệu và cũng là một trong những cơ quan quạn trọng nhất của 2.3. Đối tượng nghiên cứu: cơ thể. Khi chức năng thận bị suy giảm (thấp hơn 15% Nghiên cứu trên 108 bệnh nhân suy thận đến khám so với mức bình thường) sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến và điều trị tại bệnh viện Thống Nhất.Tiêu chuẩn chọn chất lượng cuộc sống. Ngày nay, tỷ lệ mắc bệnh suy mẫu: bệnh nhân ≥ 18 tuổi bị suy thận, bệnh nhân đồng thận mạn càng gia tăng. Cho đến nay nhiều kỹ thuật ý nghiên cứu. Tiêu chuẩn loại ra: bệnh nhân mắc bệnh để đánh giá chức năng lọc cầu thận như: Ure, creatine, kèm theo nguyên nhân suy tim nặng, suy gan, ung thư, Cystatin C…. và β2-M huyết tương là một trong những nhiễm khuẩn nặng. Kiểm soát sai lệch chọn lựa. Nghiên chất góp phần chẩn đoán trong suy thận mạn. β2-M cứu chỉ chọn các trường hợp đúng với tiêu chí chọn là một thành phần cấu tạo của phức hợp phù hợp mô vào, loại ra và chọn đúng bệnh dựa trên các chẩn đoán chính viết tắt là MHC hay kháng nguyên phù hợp mô. của bác sĩ điều trị ghi trong hồ sơ. β2-M huyết thanh là một chỉ điểm rất nhạy về mức lọc cầu thận, được xem là một chất để đánh giá nhiễm độc 2.4. Cỡ mẫu, chọn mẫu: Cỡ mẫu thuận tiện. của một vài thuốc. β2-M được lọc bởi cầu thận và bị 2.5. Biến số nghiên cứu: Tuổi, giới, nồng độ thoái hóa ở ống lượn gần thông qua một con đường beta2microglobulin bằng phương pháp miễn dịch đo phụ thuộc megalin [5]. Ở những bệnh nhân có tốc độ độ đục, nồng độ creatinin được thực hiện trên máy lọc cầu thận giảm, nồng độ β2-M trong tuần hoàn tăng xét nghiệm tự động sinh hóa AU 5800 trên hệ thống lên. Sự lắng đọng β2-M gây ra bởi phản ứng viêm gây Beckman Coulter. Xét nghiệm được thực hiện tại khoa ra hội chứng ống cổ tay là một trong những biến chứng Hóa sinh Bệnh viện Thống Nhất. của bệnh amyloidosis. Xét nghiệm theo dõi nồng độ 2.6. Kỹ thuật, công cụ và quy trình thu thập số liệu: β2- M huyết tương ở bệnh nhân suy thận mạn đã được Bệnh nhân được khám lâm sàng, lấy máu tĩnh mạch Hiệp hội Thận học quốc tế khuyến cáo. Tuy nhiên, cho vào ống heparin lithium 2ml máu, mẫu máu được trong thực tế chúng tôi ghi nhận các bác sĩ chưa thực phân tích tại khoa Hóa sinh. Thu thập số liệu bệnh nhân hiện định kỳ xét nghiệm này có lẽ do nhiều lý do như suy thận mạn có nồng độ β2-M và creatinin trên phần ý nghĩa lâm sàng của β2-M chưa được quan tâm đúng mềm Hsoft. mức, chi phí và kỹ thuật xét nghiệm. Tại Bệnh viện Thống Nhất số lượng bệnh nhân suy thận ngày càng 2.7. Xử lý phân tích số liệu: Số liệu được xử lý và tăng. Việc theo dõi nồng độ β2-M huyết thanh là rất cần phân tích bằng phần mềm thống kê y học SPSS 25.0. thiết để phát hiện các biến chứng của nó gây ra trong Sử dụng các thuật toán: tính tỷ lệ phần trăm, tính giá trị bệnh thận. Các nghiên cứu về β2-M ở Việt Nam còn trung bình, dùng phép kiểm định T-test để so sánh nồng hạn chế và đây là đề tài có nhóm dân số mới tại BVTN. độ các giai đoạn suy thận, sự khác biệt có ý nghĩa thống Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu: ‘‘Nghiên cứu kê khi p
L.T.K. Cuong et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue 8 (2023) 262-268 Bảng 1. Đặc điểm chung ở nhóm đối tượng nghiên cứu Yếu tố Giới Nồng độ trung bình của β2-M Tuổi nam Nữ Tổng cộng Nam (n=65) Nữ (n=43) 18-30 2 4 6 31-40 4 3 7 41-50 1 3 4 51-60 14 9 23 14,17 ± 10,76 14,09 ± 10,72 61-70 17 8 25 71-80 14 7 23 >80 16 8 24 Tuổi trung bình trong nhóm nghiên cứu: 65 ± 16 tuổi Bảng 1 cho thấy nhóm tuổi mắc bệnh tập trung từ 50 Tuổi trung bình trong nhóm nghiên cứu: 65 ± 16 tuổi, trở lên chiếm 84,25%. Tỷ lệ mắc bệnh nam :60,18%, trong đó tuổi nhỏ nhất là 19 tuổi và lớn nhất là 94 tuổi. nữ: 39,82%. Trong nghiên cứu của chúng tôi tỷ lệ nam Bệnh thận có thể mắc ở lứa tuổi nhỏ hơn nhưng bệnh mắc bệnh thận cao hơn nữ. Và không có sự khác biệt về viện Thống nhất là bệnh viện lão khoa nên lứa tuổi mắc nồng độ β2-M giữa tuổi và giới. bệnh dưới 19 tuổi ko được thống kê. Bảng 2. Phân bố giai đoạn suy thận trong nghiên cứu Giai đoạn suy thận Số lượng Tỷ lệ GĐ1 (eGFR: >90) 9 8,3% GĐ2 (eGFR: 60-89) 15 13,9% GĐ3 (eGFR: 30-59) 23 21,3% GĐ4 (eGFR: 15-29) 6 5,6% GĐ5 (eGFR:
L.T.K. Cuong et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue 8 (2023) 262-268 3.2. Kết quả nồng độ creatinin và β2-M trong nghiên cứu Bảng 3. Nồng độ trung bình của Beta2microglobulin và creatinin trong từng giai đoạn của nhóm nghiên cứu Yếu tố Nồng độ β2-M Nồng độ creatinin Tổng các giai đoạn 14,1±10.7 359 ± 279 GĐ1 2,4 ± 0.9 88± 31,8 GĐ2 2,8 ± 0.8 108±30 GĐ3 5,6 ± 3.4 162±55,7 GĐ4 11,2 ± 6.1 220±80 GĐ5 22,9 ± 7.4 569,3±250 Có độ phân tán rộng về nồng độ creatinin trong nhóm nồng độ creatinin trong nhóm nghiên cứu. Dùng kiểm nghiên cứu. Dùng kiểm định T-test, xét nghiệm β2-M định T-test, creatinin ko có sự khác biệt giữa suy thận không có sự khác biệt giữa suy thận giai đoạn 1 và giai giai đoạn 1 và giai đoạn 2 với p = 0,77 và giai đoạn 3 và đoạn 2 với p = 0,77 và giai đoạn 3 và giai đoạn 4 với p giai đoạn 4 với p = 0,71. Có sự khác biệt giữa suy thận = 0,23, giai đoạn 4 và giai đoạn 5 với p = 0,45. Có sự giai đoạn 2 và giai đoạn 3 với p = 0,03 và suy thận giai khác biệt giữa suy thận giai đoạn 2 và giai đoạn 3 với đoạn 4 và giai đoạn 5 với p = 0,02. p = 0,000. Khảo sát phần diện tích dưới đường cong ROC của Nồng độ trung bình của Creatinin: 359 ± 279, nồng độ creatinin và β2-M ở giai đoạn 5 của suy thận: trung bình của β2-M: 14,1±10,7, có độ phân tán rộng về Bảng 4. Phần diện tích dưới đường cong của creatinin và β2-M Kết quả Diện tích dưới đường cong Creatinin 0,973 β2-M 0,968 Trong nghiên cứu này diện tích dưới đường cong của 5. Nếu có nhiều cỡ mẫu ở giai đoạn 2,3 hơn thì tác creatinin và β2-M tương đương nhau, độ nhạy và độ giả sẽ nghiên cứu thêm về độ nhạy độ đặc hiệu của đặc hiệu để đánh giá chức năng suy thận mạn giai đoạn creatinin và β2-M. 266
L.T.K. Cuong et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue 8 (2023) 262-268 4. BÀN LUẬN đường cong của creatinin: 0,973 diện tích dưới đường cong của β2-M: 0,968. Nên ở suy thận giai đoạn 5 ta 4.1. Kết quả β2-M ở các giai đoạn nghiên cứu nhận thấy độ nhạy và độ đặc hiệu của creatinin và Theo nghiên cứu của chúng tôi thấy từ giai đoạn 2 của β2-M được đánh giá như nhau. Do creatinin được suy thận đến giai đoạn 5, 100% đều tăng β2-M nó phù phổ biến từ tuyến trung ương đến cở sở, kỹ thuật đơn hợp với nghiên cứu của tác giả Nguyễn Hữu Dũng giản dễ thực hiện, giá thành rẻ nên vẫn được khuyến nghiên cứu nồng độ β2-M ở bệnh nhân suy thận mạn khích nhiều hơn β2-M trong việc đánh giá suy thận. tính [1]. Tuổi trung bình trong nhóm nghiên cứu: 65 ± Song bên cạnh đó trong nghiên cứu này nồng độ 16 tuổi, trong đó tuổi nhỏ nhất là 19 tuổi và lớn nhất là β2-M cho thấy sự tồn đọng của nó trong bệnh nhân 94 tuổi, phù hợp với một số nghiên cứu của các tác giả suy thận là một điều đáng lo ngại, bình thường nó ở trong nước. dạng tự do là chất không có hoạt tính sinh học, khi tăng β2-M các phân tử này có thể kết hợp với nhau Không có sự khác biệt nồng độ β2-M về tuổi và giới tạo thành các chuỗi protein dài lắng đọng ở các khớp tính trong nghiên cứu này nó cũng phù hợp với một và các tạng với nhau, nó tỷ lệ thuận với creatinin. số nghiên cứu của một số tác giả trước đây. Như theo Khi creatinine tăng thì đồng nghĩa với β2-M cũng nghiên cứu của Nguyễn Như Nghĩa nghiên cứu trên 80 tăng song song vì nó có mối tương quan chặt chẽ với bệnh nhân suy thận mạn tại bệnh viện ĐK Cần Thơ [2], nhau theo nghiên cứu của tác giả Huỳnh Minh Âu cũng không có sự khác biệt nồng độ β2-M về tuổi và (2021) [3]. Theo nghiên cứu của tác giả Phan Ngọc giới. Dùng kiểm định T-test, xét nghiệm β2-M ko có sự Tam nghiên cứu tại bệnh viện TW Huế cũng chỉ ra khác biệt giữa suy thận giai đoạn 1 và giai đoạn 2 với p nồng độ β2-M cũng tăng cao trong bệnh nhân suy = 0,77 và giai đoạn 3 và giai đoạn 4 với p = 0,229, giai thận và có tương quan với chỉ số ure, creatinin máu đoạn 4 và giai đoạn 5 với p = 0,45. Có sự khác biệt giữa .Trong các giai đoạn suy thận chúng ta tập trung vào suy thận giai đoạn 2 và giai đoạn 3 với p = 0,00. Theo làm giảm nồng độ creatinin mà quên đi sự tồn tại của nghiên cứu ta thấy β2-M là chất góp phần phát hiện β2-M, creatinin sau khi lọc máu sẽ giảm, sẽ kiểm suy thận sớm ở giai đoạn 2, mặc dù giai đoạn 1 lên giai soát được nhưng đối với β2-M tiếp tục tăng trở lại đoạn 2 chưa rõ ràng nhưng giai đoạn 2 lên giai đoạn sau một thời gian giảm do được lọc máu, nó sẽ dẫn 3 có sự khác biệt rõ rệt. Vì cỡ mẫu ít nên nghiên cứu đến các nguy cơ về tim mạch, hội chứng ống cổ tay, mang tính chất tham khảo, nhưng cũng góp phần giúp xương khớp… trong bệnh nhân suy thận rất cao. Cho bác sĩ có thể phát hiện độ suy thận từ giai đoạn 2 lên nên trong nghiên cứu này chỉ ra rằng song song với giai đoạn 3. Đối với creatinin tác giả nhận thấy đã có việc theo dõi creatinin khuyến cáo bác sĩ cũng chú sự khác biệt giữa các giai đoạn 2,3,4,5. Nồng độ β2-M trọng vào β2-M. Do nghiên cứu này chỉ được thực giai đoạn 5: 22,9 ± 7,4 mg/dl so với nghiên cứu của A. Kandoussi nồng độ β2-M giai đoạn 5: 23,6 ±5,5 mg/dl hiện trong một thời gian ngắn và cỡ mẫu ít nên cần có [6], nghiên cứu của chúng tôi có tỷ lệ cũng gần tương nhiều cỡ mẫu hơn để có giá trị thống kê hơn. đương với tác giả, và thấp hơn nghiên cứu của Phan Ngọc Tam trên bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối 5. KẾT LUẬN 53,10 ±14,65 mg/dl [4]. Tổ chức y tế khuyến cáo, nồng độ B2M bình thường < 2,7mg/dl, theo chúng tôi thấy Qua nghiên cứu 108 bệnh nhân suy thận mạn ở bệnh lượng β2-M này tăng cao so với khuyến cáo. Khi thận viện Thống Nhất chúng tôi rút ra một số kết luận sau: chúng ta khỏe mạnh sẽ lọc một phần β2-M trong máu, khi thận chúng ta bị tổn thương thì β2-M sẽ tích lũy dần Tăng nồng độ β2-M chủ yếu ở từ giai đoạn 2 đến và sẽ tích tụ ở nhiều cơ quan gây biến chứng. giai đoạn 5. Có sự khác biệt nhau nồng độ ở các giai đoạn nhưng chủ yếu có sự khác biệt giữa giai đoạn 2 4.2. Độ nhạy, độ đặc hiệu của β2-M so với độ nhạy và giai đoạn 3. Độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương độ đặc hiệu của creatinin trong bệnh nhân suy thận với creatinin để đánh giá chức năng suy thận. Cần xét giai đoạn 5 nghiệm β2-M ở bệnh nhân suy thận mạn để bác sĩ đánh Theo kết quả của chúng tôi cho thấy nồng độ của giá mức độ của nó, giúp cho những bệnh nhân suy thận β2-M diện tích dưới đường cong của creatinin và giai đoạn cuối có thể kiểm soát được nồng độ β2-M để β2-M gần như tương đương nhau. Diện tích dưới đưa ra phương pháp điều trị thay thế thận phù hợp. 267
L.T.K. Cuong et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue 8 (2023) 262-268 TÀI LIỆU THAM KHẢO thứ XXVI ở các tỉnh phía Bắc, 2021, tr 59-64. [4] Phan Ngọc Tam, Nồng độ beta2microglobulin [1] Nguyễn Hữu Dũng và cộng sự, Nghiên cứu nồng máu ở bệnh nhân suy thận mạn; Tạp chí Y học độ beta2microglobulin trên bệnh nhân suy thận thực hành, 2013, tr 24-29. mạn giai đoạn cuối đang lọc máu chu kỳ, Tạp chí [5] Bergand I and Bean, Solation and properties Y Dược Học Quân Sự số 5, 2013, tr. 79-84. of a low molecular weight β2 microglobulin [2] Nguyễn Như Nghĩa, Mai Huỳnh Ngọc Tân, Mối occurring in human biological fluids; Chem Biol tương quan giữa nồng độ beta-2 microglobulin Interact, 1968, p.4095-4103. và một số chỉ số dẫn truyền thần kinh ở bệnh [6] Kandoussi, Quantification of β2 microglobulin nhân suy thận mạn giai đoạn cuối; Journal of and Albumin in Plasma and Peritoneal Dialysis 108-Clinical Medicine and Phamarcy, 2022, Fluid by a Noncompetitive Immunoenzymometric trang 71-76. Assay; ClinChem, 1993, p.93-96. [3] Huỳnh Minh Âu và CS, Nghiên cứu mối tương [7] International society of nephrology, KDIGO 2012 quang giữa nồng độ beta2microglobulin và nồng Clinical Practice Guideline for the Evaluation độ ure, creatinin, acid uric trong huyết tương ở and Management of Chronic Kidney Disease. bệnh nhân đa u tủy xương. Hội nghị khoa học lần Kidney International Supplements, 2012, vol. 3. 268