Nghiên cứu nồng độ transferrin niệu ở bệnh nhân đái tháo đường type 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Nghiên cứu nồng độ transferrin niệu ở bệnh nhân đái tháo đường type 2 trình bày xác định nồng độ transferrin niệu ở bệnh nhân đái tháo đường type 2 và khảo sát mối tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với albumin niệu và tỉ số albumin niệu/creatinin niệu (ACR) ở bệnh nhân đái tháo đường type 2.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu nồng độ transferrin niệu ở bệnh nhân đái tháo đường type 2

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ TRANSFERRIN NIỆU Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2 Phù Thị Hoa1, Cao Thị Bảo Ngọc2 TÓM TẮT 7 ích giúp phát hiện sớm tổn thương cầu thận. Tuy Đặt vấn đề: Bệnh thận đái tháo đường là nhiên, cần có những nghiên cứu với cỡ mẫu lớn nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh thận giai hơn để khẳng định vai trò của dấu ấn này trong đoạn cuối và làm tăng đáng kể tỉ lệ tử vong ở dự báo tổn thương cầu thận sớm ở bệnh nhân bệnh nhân đái tháo đường. Transferrin niệu được ĐTĐ type 2. xem là một trong những dấu hiệu sớm của tổn Từ khóa: Đái tháo đường type 2, transferrin thương cầu thận ở bệnh nhân đái tháo đường type niệu, albumin niệu. 2. Mục tiêu: Xác định nồng độ transferrin niệu ở bệnh nhân đái tháo đường type 2 và khảo sát mối SUMMARY tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với URINARY TRANSFERRIN albumin niệu và tỉ số albumin niệu/creatinin niệu CONCENTRATION IN TYPE 2 (ACR) ở bệnh nhân đái tháo đường type 2. Đối DIABETES MELLITUS PATIENTS tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên Background: Diabetic nephropathy is the cứu mô tả cắt ngang được tiến hành trên 70 bệnh most common cause of end-stage kidney disease nhân đái tháo đường type 2 (ĐTĐ type 2) được and accounts for a significant increase in chẩn đoán và điều trị tại Bệnh viện trường Đại mortality in patients with diabetes. Urinary học Y Dược Huế. Kết quả: Nồng độ transferrin transferrin has been identified as an early marker niệu trung bình của nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 of kidney damage in patients with type 2 diabetes có ACR ≥ 30 mg/g cao hơn nhóm có ACR < mellitus. Objectives: To determine the urinary 30mg/g có ý nghĩa thống kê (p
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ XXVI – HÓA SINH Y HỌC HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH PHÍA BẮC concentration and albuminuria, ACR in type 2 bệnh nhân đái tháo đường type 2. Vì vậy diabetic patients. Conclusions: Findings chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu nồng indicated that urinary transferrin may be useful in độ transferrin niệu ở bệnh nhân đái tháo detecting kidney damage at an early stage. đường type 2” nhằm mục tiêu: Xác định However, further studies with larger sample sizes are needed to confirm the role of urinary nồng độ transferrin niệu và khảo sát mối transferrin in predicting early kidney damage in tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với patients with type 2 diabetes mellitus. albumin niệu và tỉ số albumin niệu/creatinin Keywords: Type 2 diabetes mellitus, niệu (ACR) ở bệnh nhân đái tháo đường type 2. transferrin urine, albuminuria. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2.1. Đối tượng nghiên cứu Đái tháo đường là bệnh nội tiết chuyển - 70 bệnh nhân đái tháo đường type 2 hóa thường gặp nhất và là một trong những được chẩn đoán và điều trị tại Bệnh viện vấn đề khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu. Bệnh trường Đại học Y Dược Huế chia làm 2 thận đái tháo đường là biến chứng nổi bật nhóm: của bệnh đái tháo đường, phát triển theo thời Nhóm 1: 36 bệnh nhân đái tháo đường gian, đặc trưng bởi mất chức năng thận, type 2 có ACR ≥ 30 mg/g protein niệu và tiến triển nhanh chóng đến Nhóm 2: 34 bệnh nhân đái tháo đường type 2 có ACR < 30 mg/g suy thận giai đoạn cuối. Chẩn đoán hiện tại - Tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường: chủ yếu dựa vào giảm mức lọc cầu thận và/ áp dụng 2 tiêu chí của Hiệp hội đái tháo hoặc tăng albumin niệu. Tuy nhiên, đường Hoa kỳ ADA 2021: Glucose huyết microalbumin niệu được xem là có liên quan tương lúc đói ≥126 mg/dL (7 mmol/L), sau tối đến một số rối loạn chức năng tế bào nội mô thiểu 8 giờ nhịn đói; hoặc HbA1c ≥ 6,5% [3]. và tổn thương mạch máu, do đó không phải - Chẩn đoán ĐTĐ type 2: Bệnh nhân lúc nào cũng đặc trưng cho bệnh thận đái được chẩn đoán trước đó và được điều trị tháo đường. Vì vậy, việc tìm ra một dấu ấn theo hướng ĐTĐ type 2. mới đối với tổn thương cầu thận giúp dự báo - Tiêu chuẩn loại trừ: bệnh thận đái tháo đường luôn là vấn đề mà Bệnh nhân đái tháo đường có các biến các nhà nghiên cứu quan tâm [2]. Transferrin chứng nặng, cấp tính, bệnh nhiễm trùng, là một glycoprotein, có trọng lượng phân tử thiếu máu, bệnh tim mạch nặng, bệnh lý 76,5 kDa. Tuy có trọng lượng phân tử lớn gan…, bệnh nhân không đồng ý tham gia hơn albumin nhưng mang ít điện tích âm hơn nghiên cứu. nên sẽ ít bị đẩy lùi bởi màng đáy cầu thận. 2.2. Phương pháp nghiên cứu Transferrin niệu được xem là một dấu hiệu - Nghiên cứu mô tả cắt ngang - Cỡ mẫu: 70 mẫu, theo phương pháp lấy sớm của tổn thương cầu thận ở bệnh nhân đái mẫu thuận tiện tháo đường [2],[6]. Ở Việt Nam, hiện tại chưa có nghiên cứu về transferrin niệu ở 46
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 - Transferrin niệu được định lượng bằng - Tính tỉ số ACR = albumin phương pháp miễn dịch độ đô đục niệu/creatinin niệu (mg/g). Theo KDIGO - Các xét nghiệm được thực hiện trên năm 2012, dấu ấn tổn thương thận khi ACR máy Cobas c501, Roche Diagnostic. ≥ 30 mg/g [5]. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Nồng độ transferrin niệu ở đối tượng nghiên cứu 3.1.1. Nồng độ transferrin niệu trung bình theo ACR Bảng 1. Nồng độ transferrin niệu trung bình theo ACR Transferrin niệu (mg/L) Nhóm p ̅ X ± SD Nhóm 1 (ACR ≥ 30 mg/g) (n = 36) 45,87 ± 24,86 < 0,05 Nhóm 2 (ACR < 30 mg/g) (n = 34) 2,41 ± 2,88 Nhận xét: Nồng độ transferrin niệu trung bình của nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/g cao hơn nhóm có ACR < 30 mg/g. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). 3.1.2. Tỷ lệ transferrin niệu theo ACR Bảng 2. Tỷ lệ transferrin niệu theo ACR Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm Tổng p (ACR ≥ 30 mg/g) (ACR < 30 mg/g) Transferrin niệu n 36 6 42 Dương tính (> 1,9 mg/L) Tỷ lệ (%) 100 17,6 60 < 0,05 Transferrin niệu n 0 28 28 Âm tính (≤ 1,9 mg/L) Tỷ lệ (%) 0 82,4 40 Tổng n 36 34 70 Nhận xét: Ở nhóm ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/g, 100% bệnh nhân có transferrin niệu dương tính. Ở nhóm ĐTĐ type 2 có ACR < 30 mg/g, 17,6% bệnh nhân có transferrin niệu dương tính. 3.2. Mối tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với albumin niệu và ACR Bảng 3. Mối tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với với albumin niệu và ACR Transferrin niệu (mg/L) Chỉ số Nhóm 1 (ACR ≥ 30 mg/g) Nhóm 2 (ACR < 30 mg/g) Albumin niệu r 0,77 0,79 (mg/L) p < 0,001 < 0,001 ACR r 0,70 0,54 (mg/g) p < 0,001 < 0,001 47
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ XXVI – HÓA SINH Y HỌC HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH PHÍA BẮC Biểu đồ 1. Tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với albumin niệu ở nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/g Nhận xét: Transferrin niệu tương quan thuận, mức độ chặt chẽ với nồng độ albumin niệu ở nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có có ACR ≥ 30 mg/g (r = 0,77, p
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 Biểu đồ 3. Tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với ACR ở nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/g Nhận xét: Transferrin niệu tương quan thuận, mức độ chặt chẽ với ACR niệu ở nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/g (r = 0,70, p < 0,001). Biểu đồ 4. Tương quan giữa nồng độ transferrin niệu với ACR ở nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR < 30 mg/g Nhận xét: Transferrin niệu tương quan thuận, mức độ khá chặt với ACR niệu ở IV. BÀN LUẬN nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR < 30 4.1. Nồng độ tranferrin niệu ở đối mg/g (r = 0,54, p = 0,001). tượng nghiên cứu 4.1.1. Nồng độ transferrin niệu trung 49
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ XXVI – HÓA SINH Y HỌC HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH PHÍA BẮC bình theo ACR (2017). Tác giả đã nghiên cứu transferrin Nồng độ transferrin niệu trung bình của niệu trên 467 bệnh nhân ĐTĐ type 2 tuổi từ nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 35-75 có thời gian mắc bệnh ≥ 10 năm, trong mg/g: 45,87 ± 24,86 mg/L cao hơn có ý đó 200 bệnh nhân bài tiết albumin niệu bình nghĩa thống kê so với nhóm có ACR < 30 thường, 184 bệnh nhân có microalbumin mg/g: 2,41 ± 2,88 mg/L (Bảng 1). Tương tự, niệu và 83 bệnh nhân có macroalbumin niệu. nghiên cứu Zhang và cộng sự (2019) cũng Kết quả cũng cho thấy transferrin niệu tăng cho thấy transferrin niệu tăng dần theo các theo tiến triển bệnh thận đái tháo đường [1]. nhóm từ nhóm chứng khỏe mạnh, nhóm bệnh 4.2. Tương quan giữa nồng độ nhân ĐTĐ có albumin niệu bình thường, transferrin niệu với albumin niệu và ACR nhóm xuất hiện microalbumin niệu và cao Trong nghiên cứu chúng tôi, transferrin nhất ở nhóm có macroalbumin niệu [1,72 niệu có tương quan thuận, mức độ chặt chẽ mg/L (1,25 – 2,48)]; [2,18 mg/L (1,42 – với albumin niệu (r = 0,77; p < 0,001) ở 3,02)]; [5,79 mg/L (3,12 – 8,77)]; [43,60 nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/L (21,40 – 182,33)] [9]. Tuy nhiên, nồng mg/g cũng như ở nhóm bệnh nhân ĐTĐ type độ trung bình của transferrin niệu của nghiên 2 có ACR < 30 mg/g (r = 0,79; p < 0,001). cứu này có khác so với nghiên cứu của chúng Transferrin niệu cũng tương quan thuận, mức tôi có thể là do đối tượng nghiên cứu khác độ chặt chẽ với ACR ở nhóm bệnh nhân nhau về chủng tộc, địa lý cũng như phương ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/g (r = 0,7; p < pháp chọn mẫu, cỡ mẫu khác nhau. Qin Y. 0,001) và tương quan thuận, khá chặt với và cộng sự (2019) nghiên cứu trên 1053 bệnh nhóm có ACR < 30 mg/g (r = 0,54; p = nhân ĐTĐ type 2 cũng cho thấy nồng độ 0,001). transferrin niệu tăng ở nhóm bệnh ĐTĐ type Kết quả nghiên cứu của chúng tôi tương 2 có albumin niệu so với nhóm bệnh nhân tự kết quả nghiên cứu của Al-Rubeaan K. và albumin niệu bình thường, sự khác biệt này cộng sự năm 2017, transferrin niệu tương có ý nghĩa thống kê (p < 0,01) [6]. quan thuận với ACR mức độ chặt chẽ (r = 4.1.2. Tỷ lệ transferrin niệu theo ACR 0,703, p < 0,001) [1]. Ở nghiên cứu khác của Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho Terzic B. và cộng sự (2019), phân tích tương thấy ở nhóm ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 mg/g, quan nồng độ transferrin niệu với các biến tất cả bệnh nhân đều có transferrin niệu độc lập cho thấy transferrin tương quan dương tính (100%). Ở nhóm ĐTĐ type 2 thuận mức độ khá chặt với microalbumin ACR < 30 mg/g, tỷ lệ transferrin niệu dương niệu (r = 0,584, p < 0,05) [8]. Nghiên cứu tính chiếm 17,6% (Bảng 2). Như vậy có một của Mahfouz M. (2020) cho thấy có mối tỷ lệ transferrin niệu dương tính ở bệnh nhân tương quan thuận mức độ trung bình giữa ĐTĐ type 2 ngay khi chưa có dấu hiệu tổn transferrin niệu và ACR (r = 0,47; p = 0,018) thương thận (theo ACR). Điều này chứng tỏ [4]. transferrin niệu là dấu hiệu sớm của tổn Ngoài ra, một số nghiên cứu đã đánh giá thương cầu thận ở bệnh nhân ĐTĐ type 2. vai trò chẩn đoán của transferrin niệu trong Kết quả transferrin niệu tăng theo ACR trong chẩn đoán sớm bệnh thận đái tháo đường. nghiên cứu của chúng tôi cũng phù hợp với Nghiên cứu của Shufang H. và cộng sự nghiên cứu của Al-Rubeaan K. và cộng sự (2019) trên 400 đối tượng gồm 300 bệnh 50
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 nhân đái tháo đường type 2 và 100 đối tượng 2. Ahmed S., Aziz W., Shaker S. et al. (2022), là nhóm chứng đã ghi nhận transferrin niệu “Urinary transferrin and proinflammatory là dấu ấn sinh học với mức độ chẩn đoán markers predict the earliest diabetic chính xác gần tuyệt đối (AUC = 0,99), với độ nephropathy onset.”, Biomarkers, 27(2), pp. nhạy 95%, độ đặc hiệu 94% [7]. Điều này 1-2 cho thấy tranfferrin niệu là một trong những 3. American Diabetes Association (2021), dấu ấn tiềm năng trong dự báo tổn thương "Standards of medical care in diabetes", thận sớm ở bệnh nhân đái tháo đường type 2. Diabetes care, 44, pp.15-33. 4. Mahfouz M., Shoman M., Hassan M. V. KẾT LUẬN (2020), "Assessment of urinary type IV 5.1. Nồng độ transferrin niệu ở bệnh collagen, alpha-1 microglobulin, and nhân đái tháo đường type 2 transferrin in type 2 diabetes mellitus with - Nồng độ transferrin niệu trung bình của nephropathy", Journal of Medicine in nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 Scientific Research, 3(1), pp. 18. mg/g cao hơn có ý nghĩa thống kê so với 5. National Kidney Foundation (2013), nhóm có ACR < 30 mg/g (p < 0,05). "KDIGO 2012 clinical practice guideline for - Tỷ lệ bệnh nhân có transferrin niệu the evaluation and management of chronic dương tính ở nhóm ĐTĐ type 2 có ACR < kidney disease", Kidney international, 3(1), 30 mg/g chiếm tỷ lệ 17,6%. pp. 5-14 5.2. Mối tương quan giữa nồng độ 6. Qin Y., Zhang S., Shen X. et al. (2019), transferrin niệu với albumin niệu và ACR "Evaluation of urinary biomarkers for - Transferrin niệu tương quan thuận mức prediction of diabetic kidney disease: a độ chặt chẽ với albumin niệu (r = 0,77; p < propensity score matching analysis", 0,001) và với ACR (r = 0,70; p < 0,001) ở Therapeutic Advances in Endocrinology and nhóm bệnh nhân ĐTĐ type 2 có ACR ≥ 30 Metabolism, 10, pp. 1- 11. mg/g. 7. Shufang H., Kui C., Li Y. et al. (2019), - Transferrin niệu tương quan thuận mức "Diagnostic Values of Urinary Biomarkers in độ chặt chẽ với albumin niệu (r = 0,79; p < Early Diagnosis of Diabetic Nephropathy", 0,001) và tương quan thuận mức độ khá chặt International journal of pharmacology, 15(7), với ACR (r = 0,54, p = 0,001) ở nhóm bệnh tr. 851-856. nhân ĐTĐ type 2 có ACR < 30 mg/g. 8. Terzic B., Stanojević I., Radojičić Z. et al. (2019), "Urinary transferrin as an early TÀI LIỆU THAM KHẢO biomarker of diabetic nephropathy", 1. Al-Rubeaan K., Siddiqui K., Al-Ghonaim Vojnosanitetski pregled, 76(6), pp. 615- 619. M. et al. (2017), "Assessment of the 9. Zhang D., Ye S., Pan T. (2019), "The role diagnostic value of different biomarkers in of serum and urinary biomarkers in the relation to various stages of diabetic diagnosis of early diabetic nephropathy in nephropathy in type 2 diabetic patients", patients with type 2 diabetes", PeerJ, 7, pp. Scientific Reports, 7(1), pp. 1-9. e7079. 51