Nghiên cứu phân chia lập địa phục vụ trồng rừng nguyên liệu Ván dăm tại huyện Đồng Hỷ - tỉnh Thái Nguyên

Trần Công Quân và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 62(13): 20 - 24<br /> <br /> NGHIÊN CỨU PHÂN CHIA LẬP ĐỊA PHỤC VỤ TRỒNG RỪNG<br /> NGUYÊN LIỆU VÁN DĂM TẠI HUYỆN ĐỒNG HỶ - TỈNH THÁI NGUYÊN<br /> Trần Công Quân*, Đặng Kim Vui<br /> Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Kết quả phân chia lập địa là định hƣớng cho việc sử dụng đất và có những giải pháp nhằm nâng<br /> cao năng suất, hiệu quả rừng trồng nguyên liệu . Nghiên cứu điều tra trên 120 Ô tiêu chuẩn khác<br /> nhau trong khu vực nghiên cứu , đã phân chia đƣợc 68 dạng lập địa khác nhau và ghép thành 4<br /> nhóm lập địa với các yếu tố đồng nhất . Nhóm lập địa I đang có rừng mới trồng Keo lai, Keo tai<br /> tƣợng và Bạch đàn uro; nhóm lập địa II đang là đất trống nhƣng phù hợp với các loài cây Keo lai,<br /> Keo tai tƣợng và Bạch đàn urophilla; nhóm lập địa III phân bố ở sƣờn đồi , đang có rƣ̀ng trồng từ<br /> 3-5 năm tuổi, cần nuôi dƣỡng, gồm Keo lai, Keo tai tƣợng và Bạch đàn uro; nhóm lập địa IV phân<br /> bố ở đỉ nh, phần lớn dạng lập đị a có rƣ̀ng trồng keo và bạch đàn. Hƣớng sử dụng lập địa: Các nhóm<br /> lập địa trên tập trung trồng Keo lai và Bạch đàn urophilla. Rừng trồng nên chăm sóc 5 năm thay<br /> cho trƣớc đây chỉ chăm sóc 3 năm. Trồng rừng cần lựa chọn mức độ thích hợp của cây trồng với<br /> các nhóm và dạng lập địa.<br /> Từ khóa: Lập địa, dạng lập địa, yếu tố, rừng trồng, nguyên liệu vám dăm.<br /> <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Phân chia lập địa luôn đƣợc đánh giá là cần<br /> thiết và quan trọng trong công tác trồng rừng.<br /> Từ những năm 1970, các chuyên gia lâm<br /> nghiệp Đức đã đƣa công tác điều tra lập địa<br /> phục vụ cho quy hoạch trồng rừng thông nhựa<br /> ở tỉnh Quảng Ninh. Năm 1971, ngành Lâm<br /> nghiệp Việt Nam đã ban hành quy trình về<br /> điều tra lập địa cấp I. Tuy nhiên, việc vận dụng<br /> quy trình trên còn hạn chế, chủ yếu chỉ mô tả<br /> các điều kiện lập địa khi thiết kế trồng rừng.<br /> Việc phân chia nhóm, dạng lập địa đất đồi núi<br /> trên cơ sở đó giúp lựa chọn loài cây, các biện<br /> pháp kỹ thuật phù hợp để canh tác có hiệu<br /> quả với từng dạng lập địa ở khu vực có ý<br /> nghĩa rất quan trọng trong việc sử dụng đất.<br /> Công ty Ván Dăm Thái Nguyên có tổng diện<br /> tích quy hoạch cho trồng rừng nguyên liệu ở<br /> Thái Nguyên là 6000 ha, huyện Đồng Hỷ<br /> 4400 ha, huyện Phú Bình 1600 ha. Trong<br /> pham vi đề tài này chúng tôi tập trung nghiên<br /> cứu trên địa bàn huyện Đồng Hỷ (5 xã).<br /> Từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài:<br /> “Nghiên cứu phân chia lập địa trồng rừng<br /> nguyên liệu ván dăm tại huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên”.<br /> <br /> <br /> <br /> MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ<br /> PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CƢ́U<br /> Mục tiêu<br /> Trên cơ sở phân chia đƣợc các dạng lập địa<br /> trong khu vực nghiên cứu nhằm đề xuất đƣợc<br /> hƣớng sử dụng các dạng lập địa để nâng cao<br /> hiệu quả trồng rừng nguyên liệu ván dăm.<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> - Xác định và phân tích các yếu tố cấu thành<br /> lập đị a ở khu vƣ̣c nghiên cƣ́u .<br /> - Tổng hợp các yếu tố chủ đạo, tiến hành phân<br /> chia dạng lập đị a , nhóm lập địa và hƣớng sử<br /> dụng các nhóm lập địa tại huyện Đồng Hỷ Thái Nguyên<br /> - Đánh giá mƣ́c độ thí ch hợp của cây trồng<br /> trên các dạng lập đị a đã phân chia tại huyện<br /> Đồng Hỷ.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> - Thu thập các số liệu thứ cấp qua tiếp cận và<br /> thừa kế những số liệu có sẵn ở các cơ quan<br /> nhƣ: Bản đồ địa hình; bản đồ đất; bản đồ hiện<br /> trạng rừng; số liệu về khí hậu thuỷ văn.<br /> - Lập các tuyến điều tra ở các xã , trên các<br /> tuyến lập các OTC để tiến hành điều tra các<br /> yếu tố cấu thành lập đị a và đo đếm cây trồng<br /> rƣ̀ng hiệ n có theo các chỉ tiêu : Đƣờng kính<br /> D1,3 và Hvn ...<br /> <br /> Tel: 0915706512, Email: Minhquan_TN@yahoo.com<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 20<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Trần Công Quân và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Đào phẫu diện đất , lấy đất phân tí ch các chỉ<br /> tiêu đánh giá dinh dƣỡng đất , nhƣ: N, P, K,<br /> mùn, pH.<br /> - Tổng hợp, xƣ̉ lý số liệu và viết báo cáo.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Xác định các yếu tố chủ đạo trong vùng<br /> nghiên cứu<br /> Qua khảo sát đánh giá và từ kinh nghiệm thực<br /> tiễn khi ứng dụng phân chia lập địa, các yếu<br /> tố chủ đạo để xác định dạng lập địa là:<br /> Kiểu khí hậu<br /> Qua thu thập và thừa kế số liệu về khí hậu,<br /> thủy văn huyện Đồng Hỷ - tỉnh Thái Nguyên,<br /> với điều kiện cụ thể của từng xã và tra biểu<br /> tƣơng quan nhiệt ẩm... (Đỗ Đình Sâm và Ngô<br /> Đình Quế -1995 [5]) để xác định kiểu khí hậu,<br /> kết quả đƣợc tổng hợp vào bảng sau là:<br /> Tƣ̀ bảng trên chúng tôi thấy , kiểu khí hậu của<br /> xã Kheo Mo l à 77, xã Văn Hán có kiểu khí<br /> hậu 60, v.v...<br /> Dạng ẩm lập địa<br /> Kết quả điều tra, theo dõi trên các OTC, trong<br /> tổng số 120 OTC đƣợc điều tra ở các xã cho<br /> thấy ẩm lập địa tại khu vực nghiên cứu chủ<br /> yếu là mát 82 OTC, chiếm 68,33 %, ẩm lập<br /> <br /> 62(13):20 - 24<br /> <br /> địa khô 36 OTC chiếm 30,0 %, ẩm lập địa ẩm<br /> chỉ có 2 OTC chiếm 1,67 %.<br /> Dạng địa hình - địa thế<br /> Về địa hình: Trên 120 OTC điều tra gồm ba<br /> loại chính, là đồi cao (D1) 05 OTC (xã Tân<br /> Lợi, Văn Hán), đồi trung bình (Đ2) 44 OTC<br /> (Hợp Tiến, Cây Thị) và còn lại 71 OTC đồi<br /> thấp (Đ3) (Khe Mo), với độ cao tuyệt đối từ<br /> 48 m (OTC ) đến trên 200 m (OTC).<br /> Về dạng địa thế: Trong 120 OTC đƣợc điều<br /> tra thì: Dạng địa thế rất dốc (D) có độ dốc<br /> trên 35o là 22 OTC chiếm 18,33 %; dạng địa<br /> thế dốc (D’) có độ dốc từ 26o - 350 có 88 OTC<br /> chiếm 73,33 %; địa thế sƣờn dốc (S) độ dốc <<br /> 15o có 10 OTC chiếm tỷ lệ 8,34 %<br /> Dạng đất và nền vật chất tạo đất<br /> * Kết quả điều tra, mô tả phẫu diện 120 OTC<br /> về dạng đất.<br /> Kết quả về trạng thái thực vật<br /> Các dạng trạng thái thực vật tại khu vực chủ<br /> yếu là rừng trồn g thuần loài ở nhiều độ tuổi<br /> khác nhau là: Keo lai, Keo tai tƣợng, Keo lá<br /> tràm, Bạch đàn Uro. Bên cạnh đó ngƣời dân<br /> tự trồng Mỡ, Thông nhƣng với diện tích nhỏ.<br /> <br /> Bảng 1. Phân chia kiểu khí hậu của các xã ở huyện Đồng Hỷ<br /> Chỉ tiêu<br /> R (Lƣợng mƣa bình quân năm: mm/năm)<br /> T (nhiệt độ bình quân năm: 0C)<br /> <br /> Khe Mo<br /> <br /> Văn Hán<br /> <br /> Cây Thị<br /> <br /> Hợp Tiến<br /> <br /> Tân Lợi<br /> <br /> 1902,5<br /> <br /> 1534,7<br /> <br /> 1852,4<br /> <br /> 1631,8<br /> <br /> 1648,5<br /> <br /> 22,9<br /> <br /> 24<br /> <br /> 22,6<br /> <br /> 23,5<br /> <br /> 23,3<br /> <br /> S (số tháng khô hạn)<br /> t (nhiệt độ bình quân tháng lạnh nhất: 0C)<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> < 15<br /> <br /> 16,2<br /> <br />