Nghiên cứu phân tích di truyền tính kháng bệnh xanh lùn hại bông của dòng bông cỏ KXL002
lượt xem 7
download
Trong nghiên cứu này, để phục vụ lập bản đồ gen kháng bệnh xanh lùn ở bông cỏ lưỡng bội châu Á, chúng tôi đã tiến hành đánh giá di truyền tính kháng bệnh của các quần thể giữa dòng bông cỏ kháng xanh lùn KXL002 (được chọn lọc từ giống bông cỏ Nghệ An) và các giống bông cỏ Ấn Độ nhiễm bệnh B10, BC03 và BC81, dựa trên lây nhiễm nhân tạo bằng vectơ truyền bệnh là rệp bông Aphis Gossypii trong nhà lưới. Kết quả đánh giá phân ly tính kháng ở các quần thể được phân tích, so sánh với tỷ...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Nghiên cứu phân tích di truyền tính kháng bệnh xanh lùn hại bông của dòng bông cỏ KXL002
- Tạp chí Khoa học và Phát triển 2010: Tập 8, số 5: 749 - 756 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI PH¢N TÝCH DI TRUYÒN TÝNH KH¸NG BÖNH XANH LïN H¹I B¤NG CñA DßNG B¤NG Cá KXL002 Genetic Analysis of Resistance to Cotton Blue Disease (CBD) in KXL002 Cotton Line (Gossypium arborium L.) Nguyễn Thị Lan Hoa1, Nguyễn Thị Minh Nguyệt2, Phạm Thị Hoa2, Trịnh Minh Hợp3, Đặng Minh Tâm3, Nguyễn Thị Nhã3, Lê Thị Tươi3, Nguyễn Văn Giang4, Nguyễn Thị Thanh Thủy2 1 Nghiên cứu sinh năm thứ 1 - Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội 2 Viện Di truyền Nông nghiệp 3 Viện Nghiên cứu bông và PTNN Nha Hố - Ninh Thuận 4 Khoa Công nghệ sinh học, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội Địa chỉ email tác giả liên hệ: nguyenthithanhthuy@agi.vaas.vn TÓM TẮT Trong nghiên cứu này, để phục vụ lập bản đồ gen kháng bệnh xanh lùn ở bông cỏ lưỡng bội châu Á, chúng tôi đã tiến hành đánh giá di truyền tính kháng bệnh của các quần thể giữa dòng bông cỏ kháng xanh lùn KXL002 (được chọn lọc từ giống bông cỏ Nghệ An) và các giống bông cỏ Ấn Độ nhiễm bệnh B10, BC03 và BC81, dựa trên lây nhiễm nhân tạo bằng vectơ truyền bệnh là rệp bông Aphis Gossypii trong nhà lưới. Kết quả đánh giá phân ly tính kháng ở các quần thể được phân tích, so sánh với tỷ lệ phân ly di truyền lý thuyết bằng phép thử χ 2. Kết quả nghiên cứu cho thấy di truyền tính kháng bệnh xanh lùn ở dòng bông cỏ KXL002 được quy định bởi một gen trội, củng cố cho nghiên cứu sơ bộ trước đó về tính kháng bệnh xanh lùn của giống bông cỏ Nghệ An. Những quần thể đã được đánh giá tính kháng bệnh được lưu giữ để sử dụng cho những nghiên cứu tiếp theo nhằm lập bản đồ gen kháng và ứng dụng trong chọn giống bông vải kháng bệnh xanh lùn của Việt Nam. Từ khóa: Aphis gossypii, bệnh xanh lùn, đặc điểm di truyền, Gossypium arborium, tính kháng. SUMMARY The characterization of resistance to blue disease (CBD) in cotton was performed using different mapping populations derived from crosses between a resistant line KXL002 (originated from Asiatic diploid variety Nghe An) and varieties B10, BC03 and BC81 (originated from India). The evaluation of resistance to the disease was conducted under the green house condition. The virus was artificially inoculated using transmission vector Aphis gossypii. The results of CBD screening in populations were tested using chi-square test in each population. Analyses revealed that cotton blue disease resistance is controlled by a single dominant gene in KXL002 line, which supported initial hypothesis of CBD inheritance in Nghe An variety reported previous researches. The F2 populations developed in this study can be used for mapping of resistance gene to blue disease toward marker assisted selection in cotton breeding program in Vietnam. Key words: Aphis gossypii, cotton blue disease, Gossypium arborium, inheritance of resistance. 749
- Nghiên cứu phân tích di truyền tính kháng bệnh xanh lùn hại bông của dòng bông cỏ KXL002 1. §ÆT VÊN §Ò tÝch vμ n©ng cao n¨ng suÊt cña ngμnh b«ng ViÖt Nam. Con ®−êng lan truyÒn cña bÖnh Trong c¸c lo¹i bÖnh h¹i b«ng, bÖnh xanh trong tù nhiªn nhê c«n trïng m«i giíi lμ rÖp lïn (cotton blue disease) (CBD) hay cßn gäi b«ng (Aphis gossypii) mμ viÖc phßng trõ, tiªu lμ bÖnh xanh l¸ lμ lo¹i bÖnh g©y h¹i quan diÖt mÊt nhiÒu chi phÝ vμ g©y tæn h¹i m«i träng ë c©y b«ng v¶i (Gossypium L.). §©y lμ tr−êng l©u dμi (NguyÔn ThÞ Thanh B×nh, bÖnh g©y thiÖt h¹i kinh tÕ nghiªm träng ë 1999). Do vËy, viÖc sö dông gièng kh¸ng lμ hÇu hÕt c¸c vïng nguyªn liÖu b«ng cña c¸c lùa chän tèi −u nhÊt trong c«ng t¸c qu¶n lý n−íc trång b«ng trªn thÕ giíi n»m trong bÖnh còng nh− gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn vïng nhiÖt ®íi vμ ¸ nhiÖt ®íi ë ch©u Phi, quan ®Õn m«i tr−êng. ch©u ¸, Trung Phi vμ Nam Mü (Cauquil, HiÖn nay, c¸c gièng b«ng ®ang trång phæ 1977; Correa vμ cs., 2005, Junior vμ cs., biÕn ë c¸c vïng trång b«ng n−íc ta ®Òu 2008). BÖnh cã c¸c triÖu chøng ®iÓn h×nh nhiÔm bÖnh xanh lïn, c¸c gièng kh¸ng nhËp kh¶m g©n l¸ cña virut, l¸ chuyÓn xanh sÉm, néi khi ®−îc kh¶o s¸t t¹i Nha Hè còng ®Òu kh« vμ r×a l¸ cong cuèn phÝa d−íi. BÖnh h¹i ë nhiÔm bÖnh (B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tμi nghiªn giai ®o¹n sím g©y lïn c©y, cßi cäc ¶nh h−ëng cøu khoa häc, 2007, ViÖn nghiªn cøu b«ng vμ ®Õn ra hoa, t¹o qu¶. GÇn ®©y, nguyªn nh©n PTNN Nha Hè). Nh÷ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ g©y bÖnh b−íc ®Çu ®−îc chÈn ®o¸n ph©n tö nguån gen kh¸ng bÖnh xanh lïn gÇn ®©y ®· cã liªn quan ®Õn virut lïn xo¨n l¸ b«ng ph¸t hiÖn mét sè dßng b«ng ®−îc chän läc tõ (Cotton leafroll dwarf virus - CLRDV) thuéc gièng b«ng cá NghÖ An l−ìng béi cã kh¶ chi Polerovirus, hä Luteoviridae (Correa vμ n¨ng kh¸ng bÖnh vμ tÝnh kh¸ng ®−îc quy cs., 2005; Silva vμ cs., 2008). Tuy nhiªn, mét ®Þnh bëi ®¬n gen tréi (§Æng Minh T©m, lo¹i virut míi thuéc chi Polerovirus, hä 2006). §©y lμ nh÷ng nguån gen kh¸ng quý Luteoviridae còng ®−îc ph¸t hiÖn g©y ra cÇn ®−îc ®¸nh gi¸ chi tiÕt vμ khai th¸c. nh÷ng triÖu chøng tiÕn triÓn kh«ng ®iÓn h×nh cña bÖnh xanh lïn: l¸ kh« vμ hãa ®á §¸nh gi¸ th«ng tin vÒ ®Æc ®iÓm di trªn bÒ mÆt. V× thÕ, nh÷ng nghiªn cøu tiÕp truyÒn tÝnh kh¸ng bÖnh lμ c«ng viÖc quan theo ®Ó x¸c ®Þnh vμ ph©n lËp virut g©y bÖnh träng, gióp ®Þnh h−íng cho c«ng t¸c lËp b¶n vÉn ®ang ®−îc tiÕn hμnh (Silva vμ cs., 2008). ®å gen kh¸ng vμ c«ng t¸c chän gièng b«ng BÖnh ®−îc truyÒn bëi rÖp b«ng Aphis v¶i kh¸ng bÖnh xanh lïn. V× thÕ, ®Ó phôc vô gossypii Glover, lμ mét lo¹i c«n trïng ®a c«ng t¸c lËp b¶n ®å gen kh¸ng bÖnh xanh thùc vμ sèng trªn loμi c©y ký chñ, theo lïn ë dßng b«ng cá KXL002, nghiªn cøu ph−¬ng thøc truyÒn bÒn v÷ng, mÇm bÖnh "Ph©n tÝch di truyÒn tÝnh kh¸ng bÖnh xanh tån t¹i l©u h¬n 4 ngμy trong rÖp sau khi lïn h¹i b«ng cña dßng b«ng v¶i KXL002" ®· chÝch hót c©y bÞ bÖnh (NguyÔn ThÞ Thanh ®−îc tiÕn hμnh. B×nh, 1999). BÖnh th−êng biÓu hiÖn triÖu chøng tõ 7 ®Õn 18 ngμy sau khi l©y nhiÔm vμ 2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P g©y h¹i nghiªm träng cho c©y b«ng trong giai ®o¹n tr−íc 50 ngμy tuæi (NguyÔn ThÞ Thanh 2.1. VËt liÖu B×nh, 1999). Dßng b«ng cá KXL002 kh¸ng bÖnh xanh ë n−íc ta, bÖnh xanh lïn ®−îc ph¸t hiÖn lïn ®−îc chän läc tõ gièng b«ng cá NghÖ An tõ nh÷ng n¨m 1980. KÓ tõ ®ã ®Õn nay, bÖnh (NguyÔn ThÞ Minh NguyÖt vμ cs., 2009), c¸c xanh lïn ®· trë thμnh lo¹i bÖnh g©y h¹i gièng b«ng cá Ên §é B10 (BC75), BC03, nghiªm träng nhÊt trªn c©y b«ng v¶i (Thai BC81 vμ c¸c quÇn thÓ thÕ hÖ F1, F2, BC1F1 Tan vμ Bin Kun, 2001) vμ lμ trë ng¹i chÝnh cu¶ c¸c cÆp lai (KXL002 x B10); (KXL002 x trong viÖc “t¨ng tèc” b»ng viÖc më réng diÖn BC03); (KXL002 x BC81). 750
- Nguyễn Thị Lan Hoa, Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Phạm Thị Hoa, Trịnh Minh Hợp, Đặng Minh Tâm... Nguån rÖp b«ng Aphis gossypii mang CÊp 4: L¸ cã mμu xanh nh¹t, bÞ biÕn mÇm bÖnh ®−îc l−u gi÷ t¹i ViÖn Nghiªn cøu d¹ng nhiÒu vμ g©n l¸ vμng. b«ng & PTNT Nha Hè, Ninh ThuËn. C¸ch tÝnh ®iÓm kh¸ng/nhiÔm: C©y cã cÊp bÖnh 1: ®−îc ®¸nh gi¸ kh¸ng. C©y cã cÊp 2.2. Ph−¬ng ph¸p bÖnh 2 - 4: ®−îc ®¸nh gi¸ nhiÔm. - T¹o nguån rÖp l©y nhiÔm: - ThÝ nghiÖm ®¸nh gi¸ tÝnh kh¸ng ®−îc ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ trong lång l−íi bè trÝ ngÉu nhiªn trong nhμ l−íi chèng rÖp. chèng rÖp. §Ó chuÈn bÞ ®Çy ®ñ nguån rÖp l©y - Sè liÖu ®¸nh gi¸ tÝnh kh¸ng bÖnh ®−îc nhiÔm, chóng t«i ®· tiÕn hμnh th¶ vμ nh©n xö lý thèng kª b»ng ch−¬ng tr×nh Excel. nu«i rÖp trªn c©y b«ng D16-2 nhiÔm bÖnh cã Ph©n ly di truyÒn tÝnh kh¸ng ®−îc kiÓm tra triÖu chøng bÖnh xanh lïn ®iÓn h×nh. RÖp b»ng phÐp thö χ2. sinh sèng trªn c©y b«ng bÞ bÖnh tiÕp tôc ®−îc truyÒn lªn c©y b«ng nhiÔm chuÈn D16-2 s¹ch bÖnh ë giai ®o¹n 10-15 ngμy tuæi. RÖp tr−ëng 3. KÕT QU¶ Vμ TH¶O LUËN thμnh mμu vμng ch−a cã c¸nh sinh sèng trªn c©y b«ng bÞ bÖnh cã c¸c triÖu chøng ®iÓn Trong nghiªn cøu, dßng b«ng cá h×nh ®−îc sö dông ®Ó l©y nhiÔm. ThÝ nghiÖm KXL002 ®−îc sö dông lμm bè ®Ó t¹o lËp c¸c nμy ®¶m b¶o rÖp ®−îc dïng ®Ó truyÒn bÖnh quÇn thÓ F1, F2, BC1F1 víi c¸c gièng b«ng cá cã thêi gian chÝch hót trªn c©y bÖnh Ýt nhÊt nhiÔm bÖnh ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kh¸ng bÖnh hai ngμy. MÇm bÖnh tån t¹i trong rÖp l©u xanh lïn. §©y lμ dßng b«ng kh¸ng bÖnh h¬n 4 ngμy sau khi t¸ch khái nguån c©y bÞ xanh lïn ®−îc chän läc tõ gièng b«ng cá bÖnh (NguyÔn ThÞ Thanh B×nh, 1999). NghÖ An (NguyÔn ThÞ Minh NguyÖt vμ cs., 2009). Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm di truyÒn tÝnh - L©y nhiÔm bÖnh xanh lïn cho quÇn thÓ kh¸ng tr−íc ®ã cña §Æng Minh T©m (2006) b»ng ph−¬ng ph¸p l©y nhiÔm bÖnh nh©n t¹o trªn quÇn thÓ dßng b«ng cá K00-3 (®−îc 2 lÇn: chän läc tõ gièng b«ng cá NghÖ An) vμ gièng + LÇn 1: Giai ®o¹n c©y con 10 - 15 ngμy b«ng cá N03-3 ®· cho thÊy kh«ng cã hiÖu tuæi (giai ®o¹n c©y con cã 2-3 l¸ thËt), truyÒn qu¶ dßng mÑ trong lai thuËn nghÞch ®èi víi b»ng rÖp mang mÇm bÖnh ë tuæi tr−ëng tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn ë gièng b«ng cá thμnh ch−a cã c¸nh ®−îc lÊy tõ c©y nhiÔm NghÖ An vμ di truyÒn tÝnh kh¸ng ®−îc quy chuÈn (gièng b«ng D16-2) sau h¬n 2 ngμy ®Þnh bëi ®¬n gen tréi. Tuy ®· cã nh÷ng kÕt chÝch hót víi mËt ®é 15 - 25 con/c©y. Phun luËn s¬ bé vÒ ®Æc ®iÓm di truyÒn tÝnh kh¸ng thuèc diÖt rÖp sau 48 giê l©y nhiÔm. bÖnh xanh lïn cña gièng b«ng cá NghÖ An + LÇn 2: Giai ®o¹n c©y con 40 - 50 ngμy gióp ®Þnh h−íng mét phÇn trong nghiªn cøu tuæi, l©y nhiÔm lÇn 2 cho c¸c c©y ch−a bÞ lËp b¶n ®å gen kh¸ng, nh−ng ®Ó x¸c ®Þnh vÞ bÖnh. trÝ gen kh¸ng trªn b¶n ®å nhiÔm s¾c thÓ, - KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®−îc ghi nhËn sau 35 c«ng t¸c ph©n tÝch di truyÒn tÝnh kh¸ng cña - 40 ngμy l©y nhiÔm. Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ c¸c quÇn thÓ nghiªn cøu ®ãng vai trß rÊt bÖnh ®−îc tiÕn hμnh dùa trªn møc ®é biÓu quan träng. hiÖn bÖnh xanh lïn theo 4 cÊp cña Junior vμ §Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kh¸ng bÖnh, c¸c gièng cs. (2008): bè mÑ cïng víi 51, 54, 62 c©y F1; 192, 166 vμ CÊp 1: Kh«ng nhiÔm bÖnh. 146 c¸ thÓ F2 tõ mét c©y F1; 192, 227 vμ 207 CÊp 2: Mμu l¸ b×nh th−êng nh−ng l¸ bÞ c©y BC1F1 cña lÇn l−ît c¸c quÇn thÓ (KXL002 biÕn d¹ng nhÑ. x B10), (KXL002 x BC03), (KXL002 x BC81) CÊp 3: L¸ cã mμu ®Ëm vμ bÞ biÕn d¹ng ®−îc gieo trång trong nhμ l−íi, l©y nhiÔm vμ dÔ nhËn thÊy. ®¸nh gi¸ theo thang ®iÓm 4 cÊp cña Junior 751
- Nghiên cứu phân tích di truyền tính kháng bệnh xanh lùn hại bông của dòng bông cỏ KXL002 vμ cs. (2008) (H×nh 1). Mçi c¸ thÓ F2 vμ c©y ®−îc ®¸nh gi¸. PhÇn lín c¸c c©y B10, BC1F1 cña tõng quÇn thÓ ®−îc ®¸nh dÊu vμ BC03, BC81 cã cÊp bÖnh ®−îc ghi nhËn ë cÊp ®eo thÎ sè cho ®Õn khi kÕt thóc thÝ nghiÖm. 3 vμ 4, rÊt Ýt c©y ®−îc ghi nhËn ë cÊp 2; KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ kh¸ng/nhiÔm ®−îc ghi kh«ng cã c©y nμo ®−îc ghi nhËn ë cÊp 1 nhËn sau 30 - 45 ngμy l©y nhiÔm (B¶ng 1). (kh«ng bÞ bÖnh). C¸c c©y nμy sau khi l©y nhiÔm KÕt qu¶ cho thÊy, ®èi víi dßng kh¸ng (gièng ®Òu hiÖn bÖnh xanh lïn ë møc ®é nÆng, c©y bè) KXL002, trªn tæng sè 127 c©y theo dâi, rôt l¹i vμ sinh tr−ëng ph¸t triÓn kh«ng b×nh hoμn toμn kh«ng cã c©y cã biÓu hiÖn triÖu th−êng (H×nh 2). §©y lμ triÖu chøng bÖnh chøng bÖnh (cÊp bÖnh=1), c©y vÉn sinh nÆng ®iÓn h×nh khi c©y bÞ bÖnh h¹i ë giai tr−ëng, ph¸t triÓn b×nh th−êng. Ng−îc l¹i, ®o¹n sím tr−íc 50 ngμy tuæi. §iÒu nμy cho ®èi víi c¸c gièng B10, BC03, BC81 (gièng mÑ) thÊy ®©y lμ thêi gian ®Ó l©y nhiÔm vμ ®¸nh nhiÔm bÖnh hoμn toμn, ®¹t 100% trªn tæng sè gi¸ bÖnh thÝch hîp. H×nh 1. C¸c cÊp ®¸nh gi¸ bÖnh xanh lïn ë c©y b«ng cá Cấp 1: Không nhiễm bệnh; Cấp 2: Màu lá bình thường nhưng lá bị biến dạng nhẹ; Cấp 3: Lá có màu đậm và bị biến dạng dễ nhận thấy; Cấp 4: Lá có màu xanh đậm, bị biến dạng nhiều và gân lá vàng B¶ng 1. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tû lÖ nhiÔm bÖnh xanh lïn cña c¸c thÕ hÖ cña quÇn thÓ Số cây kháng Số cây nhiễm (cây) (cây) Tỷ lệ bệnh* Công thức Số cây Tổng số (%) Cấp 1 Cấp 2 Cấp 3 Cấp 4 cây nhiễm Thế hệ bố mẹ KXL002 127 127 0 0 0 0 0,0 B10 121 0 1 3 117 121 100,0 BC03 96 0 3 5 88 96 100,0 BC81 107 0 4 11 92 107 100,0 Thế hệ F1 KXL002 x B10 51 51 0 0 0 0 0,0 KXL002 x BC03 54 54 0 0 0 0 0,0 KXL002 x BC81 62 62 0 0 0 0 0,0 Thế hệ BC1F1 KXL002 x B10 141 75 16 19 31 66 46,8 KXL002 x BC03 129 58 14 22 35 71 55,0 KXL002 x BC81 135 73 11 23 28 62 45,9 Thế hệ F2 KXL002 x B10 271 192 9 5 65 79 41,1 KXL002 x BC03 227 166 12 24 25 61 26,9 KXL002 x BC81 207 146 13 21 27 61 29,5 * Tỷ lệ bệnh = Tổng số cây nhiễm (cấp 2 + 3 + 4) / Tổng số cây đánh giá × 100 752
- Nguyễn Thị Lan Hoa, Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Phạm Thị Hoa, Trịnh Minh Hợp, Đặng Minh Tâm... H×nh 2. C¸c c©y bè mÑ KXL002 (Ký hiÖu KXL-02) vμ B10 (Ký hiÖu BC75) sau khi l©y nhiÔm bÖnh xanh lïn Tû lÖ kh¸ng theo dâi ®−îc ë c©y F1 cña sè c©y nhiÔm cã ®iÓm cÊp 3 vμ cÊp 4. c¶ 3 quÇn thÓ lμ 100%. Sau hai lÇn l©y KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tû lÖ bÖnh lÇn l−ît ë 3 nhiÔm, kh«ng ghi nhËn ®−îc c©y F1 cña quÇn thÓ BC1 F1 cña dßng b«ng kh¸ng víi 3 quÇn thÓ nμo cã biÓu hiÖn bÖnh trªn tæng sè gièng b«ng nhiÔm B10, BC03, BC81 lμ c©y F1 cña 3 quÇn thÓ theo dâi. KÕt qu¶ nμy 41,1%; 26,9% vμ 29,5% (B¶ng 1). Tû lÖ cho thÊy, cã kh¶ n¨ng tÝnh kh¸ng bÖnh kh¸ng/nhiÔm ®¹t ®−îc ë 3 quÇn thÓ lμ xanh lïn ®−îc ®iÒu khiÓn bëi mét gen tréi. 192/79; 61/166; 61/146, t−¬ng ®−¬ng víi tû NÕu tÝnh tr¹ng kh¸ng bÖnh xanh lïn lÖ ph©n ly lý thuyÕt 1:1 trong tr−êng hîp ®−îc ®iÒu khiÓn bëi mét gen tréi, theo ®¬n gen tréi hoμn toμn quy ®Þnh tÝnh tr¹ng Mendel, quÇn thÓ BC1F1 sÏ ph©n ly theo tû kh¸ng bÖnh xanh lïn víi χ2tn lÇn l−ît lμ lÖ 1 kh¸ng: 1 nhiÔm vμ F2 sÏ ph©n ly theo tû 2.49, 0,42; 2,21 víi gi¸ trÞ P ®¸ng tin cËy lÖ 3 kh¸ng: 1 nhiÔm. Do ®ã, sè liÖu thu ®−îc (11,45%, 51,47; 13,76) (B¶ng 2). vÒ tû lÖ tÝnh kh¸ng/nhiÔm cña c¸c c¸ thÓ ë c¸c quÇn thÓ F2, tû lÖ bÖnh thu ®−îc trong quÇn thÓ BC1F1 vμ F2 ®−îc kiÓm tra lÇn l−ît ë 3 quÇn thÓ F2 nghiªn cøu ®¹t b»ng phÐp thö χ2 ®Ó so s¸nh tû lÖ c©y 41,1%; 26,9% vμ 29,5% (B¶ng 1). Tû lÖ kh¸ng/nhiÔm quan s¸t víi tû lÖ ph©n ly lý kh¸ng/nhiÔm ë quÇn thÓ F2 lμ 192/79; thuyÕt 1:1 ë BC1F1 vμ 3:1 ë F2. Theo phÐp 61/166; 61/146 lÇn l−ît cña quÇn thÓ F2 thö nμy, tû lÖ ph©n ly gi¶ thuyÕt ®óng khi (KXL002 x B10) (KXL002 x BC03 vμ χ2 thùc nghiÖm thu ®−îc dùa trªn tû lÖ ®¸nh (KXL002 x BC81). C¸c tû lÖ nμy ®Òu t−¬ng gi¸ kh¸ng/nhiÔm cña c¸c c¸ thÓ ë quÇn thÓ ®−¬ng víi tû lÖ ph©n ly lý thuyÕt 3:1 trong BC1F1 , F2 víi x¸c suÊt P>5%. tr−êng hîp ®¬n gen tréi hoμn toμn quy ®Þnh KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ kh¸ng/nhiÔm bÖnh tÝnh tr¹ng kh¸ng bÖnh xanh lïn víi χ2tn lÇn xanh lïn ë quÇn thÓ BC1 F1 vμ F2 cho thÊy, l−ît lμ 2.49, 0,42; 2,21 víi gi¸ trÞ P ®¸ng tin cã ph©n ly kh¸ng/nhiÔm râ rÖt (H×nh 3, 4). cËy (11,45%, 51,47; 13,76) (B¶ng 2). C¸c c¸ C¸c c©y nhiÔm ®−îc ®¸nh gi¸ ë cÊp bÖnh tõ 2 thÓ cña c¸c quÇn thÓ F2 sÏ ®−îc l−u gi÷ ®Õn 4 vμ biÓu hiÖn triÖu chøng ®iÓn h×nh cña cïng víi d÷ liÖu ®¸nh gi¸ tÝnh kh¸ng cho bÖnh xanh lïn, tuy nhiªn, sè c©y ®−îc ®¸nh nh÷ng nghiªn cøu lËp b¶n ®å gen kh¸ng gi¸ nhiÔm bÖnh nhÑ ë cÊp 2 kh«ng nhiÒu, ®a tiÕp theo. 753
- Nghiên cứu phân tích di truyền tính kháng bệnh xanh lùn hại bông của dòng bông cỏ KXL002 H×nh 3. Ph©n ly kiÓu h×nh kh¸ng/nhiÔm bÖnh xanh lïn ë quÇn thÓ F2 (KXL002 x B10) H×nh 4. C©y F2 (KXL002 x B10) nhiÔm bÖnh xanh lïn cã triÖu chøng ®iÓn h×nh B¶ng 2. Ph©n ly tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn ë c¸c thÕ hÖ cña cÆp lai (KXL002 x B10) vμ kÕt qu¶ phÐp thö χ2 ®èi víi tÝnh di truyÒn tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn h¹i b«ng Thực nghiệm Lý thuyết Tỷ lệ Số (cây) (cây) lý thuyết 2 P Thế hệ χ tn cây (%) Kháng Nhiễm Kháng Nhiễm (K:N) Bố mẹ KLX002 127 127 0 127,0 0 1:0 B10 121 0 121 0 121,0 0:1 BC03 96 0 96 0 96,0 0:1 BC81 107 0 107 0 107,0 0:1 Thế hệ F1 KXL002 x B10 51 51 0 51 0 1:0 KXL002 x BC03 54 54 0 54 0 1:0 KXL002 x BC81 62 62 0 62 0 1:0 Thế hệ BC1F1 KXL002 x B10 141 75 66 70,5 70,5 1:1 0,57 44,8 KXL002 x BC03 129 58 71 64,5 64,5 1:1 1,31 25,24 KXL002 x BC81 135 73 62 67,5 67,5 1:1 0,9 34,38 Thế hệ F2 KXL002 x B10 271 192 79 203,25 67,75 3:1 2,49 11,45 KXL002 x BC03 227 166 61 170,25 56,75 3:1 0,42 51,47 KXL002 x BC81 207 146 61 155,25 51,75 3:1 2,21 13,76 754
- Nguyễn Thị Lan Hoa, Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Phạm Thị Hoa, Trịnh Minh Hợp, Đặng Minh Tâm... Nh− vËy, kÕt qu¶ nghiªn cøu di truyÒn (2001), bÖnh tuyÕn trïng nèt sÇn rÔ tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn dùa trªn ph©n ly (Mcpherson, 2004). tÝnh kh¸ng ë BC1F1 vμ F2 ë c¶ 3 quÇn thÓ cho Junior vμ cs. (2008) ®· ®Æt tªn cho gen thÊy tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn ë dßng kh¸ng ph¸t hiÖn ë hai gièng b«ng luåi CD KXL002 cña gièng b«ng cá NghÖ An ®−îc 401 vμ Delta Opal lμ Rgh1 (Resistance to ph©n ly lÇn l−ît theo tû lÖ 1:1 vμ 3:1, t−¬ng Gossypium hirsutum Virus 1). Tuy nhiªn, ®Ó ®−¬ng víi tû lÖ lý thuyÕt trong tr−êng hîp kÕt luËn gen kh¸ng t×m thÊy ë dßng b«ng cá ®¬n gen tréi hoμn toμn quy ®Þnh tÝnh tr¹ng KXL002 vμ gen kh¸ng ë hai gièng b«ng luåi kh¸ng bÖnh xanh lïn. KÕt qu¶ nμy cñng cè trªn cã trïng lÆp hay kh«ng th× cÇn ph¶i cã cho gi¶ thuyÕt tr−íc ®ã cña t¸c gi¶ §Æng c¸c nghiªn cøu tiÕp theo. Minh T©m (2006): tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn ë gièng b«ng cá NghÖ An ®−îc qui ®Þnh bëi 4. KÕT LUËN Vμ §Ò NGHÞ ®¬n gen tréi, khi nghiªn cøu ®Æc ®iÓm di truyÒn tÝnh kh¸ng bÖnh cña dßng b«ng cá Nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh ®−îc di truyÒn K00-3. KÕt qu¶ nμy còng phï hîp víi nghiªn tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn ë dßng b«ng cá cøu gÇn ®©y vÒ di truyÒn tÝnh kh¸ng ®èi víi KXL002 ®−îc ®iÒu khiÓn bëi mét gen tréi. bÖnh xanh lïn ë c©y b«ng luåi tø béi cña TÝnh kh¸ng trong quÇn thÓ F2 gi÷a dßng Junior vμ cs. (2008) ë Brazil. Trong nghiªn b«ng cá KXL002 vμ c¸c gièng b«ng B10, cøu nμy, c¸c c©y bè, mÑ vμ c¸ thÓ cña c¸c BC03, BC81 ph©n ly theo tû lÖ 3:1. quÇn thÓ F1, F2, BC1F1,2 gi÷a hai gièng b«ng §Ò nghÞ tiÕp tôc nghiªn cøu c¸c quÇn thÓ luåi kh¸ng bÖnh xanh lïn CD401, Dela Opal ®· ®−îc ®¸nh gi¸ ®Ó sö dông cho nghiªn cøu víi c¸c gièng nhiÔm FM966, M¸kina vμ x¸c ®Þnh gen kh¸ng bÖnh xanh lïn ë c©y b«ng CNPAITA90 ®−îc l©y nhiÔm nh©n t¹o b»ng cá ViÖt Nam KXL002 vμ øng dông trong chän rÖp mang mÇm bÖnh tõ c©y b«ng cã triÖu gièng b«ng v¶i kh¸ng bÖnh xanh lïn. chøng ®iÓn h×nh cña bÖnh xanh lïn. L©y Lêi c¶m ¬n nhiÔm ®−îc tiÕn hμnh mét lÇn ë giai ®o¹n C«ng tr×nh nμy lμ kÕt qu¶ cña ®Ò tμi cÊp c©y míi cã l¸ thËt 10 - 12 ngμy tuæi; hoÆc hai Nhμ n−íc “Chän gièng b«ng v¶i kh¸ng bÖnh lÇn ë c©y tr−ëng thμnh: giai ®o¹n c©y 30 xanh lïn b»ng chØ thÞ ph©n tö” thuéc ch−¬ng ngμy tuæi vμ lÆp l¹i ë giai ®o¹n 45 - 60 ngμy tuæi. BÖnh ®−îc ®¸nh gi¸ theo thang ®iÓm 4 tr×nh “øng dông c«ng nghÖ sinh häc trong cÊp. Nh÷ng ph©n tÝch di truyÒn tÝnh kh¸ng lÜnh vùc n«ng nghiÖp vμ PTNT” vμ cña ®Ò tμi bÖnh xanh lïn ë c¸c quÇn thÓ b«ng luåi hç trî nghiªn cøu sinh “Ph©n tÝch di truyÒn nghiªn cøu cña nhãm t¸c gi¶ cho thÊy tÝnh tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn h¹i b«ng cña dßng b«ng v¶i KXL002” thuéc ch−¬ng tr×nh kh¸ng bÖnh xanh lïn ®−îc chi phèi bëi ®¬n Nghiªn cøu khoa häc cÊp tr−êng, Tr−êng §¹i gen tréi. Tuy nhiªn, nhãm t¸c gi¶ ch−a ®−a häc N«ng nghiÖp Hμ Néi. ra kÕt luËn vÒ gen kh¸ng ë hai gièng b«ng luåi nghiªn cøu lμ cïng mét gen hay lμ hai gen riªng rÏ. TμI LIÖU THAM KH¶O Di truyÒn ®¬n gen tréi còng ®· ®−îc x¸c NguyÔn ThÞ Thanh B×nh (1999). Nghiªn cøu ®Þnh lμ kiÓu di truyÒn ®èi víi nhiÒu tÝnh bÖnh xanh lïn b«ng ë phia Nam vμ mét sè tr¹ng kh¸ng bÖnh quan träng kh¸c ë c©y biÖn ph¸p phßng trõ. LuËn ¸n tiÕn sÜ b«ng nh−: bÖnh nÊm Colletotrichum N«ng nghiÖp. (Zandona vμ cs., 2006), bÖnh ®èm gãc l¸ g©y Cauquil J (1977). Etudes sur une maladie ra do vi khuÈn Xanthomonas axonopodis d'origine virala du cotonnier: la maladia (Zandon¸ vμ cs., 2005; Metha vμ Arias bleue. Cot Fib Trop 32: 259-278. 755
- Nghiên cứu phân tích di truyền tính kháng bệnh xanh lùn hại bông của dòng bông cỏ KXL002 Cauquil J, Vaissayre M (1971). La ‘‘maladie ë mét sè gièng b«ng v¶i trong n−íc vμ bleue’’ du cotonnier en Afrique: nhËp néi. T¹p chÝ C«ng nghÖ Sinh häc, transmission de cotonnier a` cotonnier par TËp 7, Sè 2, tr: 211-219. Aphis Gossypii Glover. Coton Fibres Trop Silva TF, Corrªa RL, Castilho Y, Silvie P, 6: 463–466. BÐlot JL and Vaslin MFS (2008). Correa R. L., Sialva T.F., Simâes - Araójo Widespread distribution and a new J.L., Barroso P.A. V., Vildal M.S., and recombinant species of brazillian vrus Vaslin M. F. S. (2005). Molecular associated with cotton blue disease. characterization of a virus from the family Virology Journal, 5:123. Luteoviridae associated with cotton blue §Æng Minh T©m (2006). Nghiªn cøu chän disease. Arch Virol 150: 1357 - 1367. gièng b«ng kh¸ng bÖnh xanh lïn. B¸o c¸o Junior Osme’rio Pupim, Ivan Schuster, tæng kÕt ®Ò tμi cÊp Bé. tr.12-15. Ronald Barth Pinto, Ely Pires, Jean-Louis Thai Tan, Bin Kun (2001). Vietnam blue disease Belot, Pierre Silvie, Luiz Gonzaga research progress. Cotton Journal. Chitarra, Lu’cia Vieria Hoffmann and scholar.ilib.cn/abstract.aspx. Paulo Barroso (2008). Inheritance of ViÖn Nghiªn cøu b«ng vμ Ph¸t triÓn n«ng resistance to cotton blue disease. Pesq. nghiÖp Nha Hè (2007). B¸o c¸o tæng kÕt Agropec.bras, v.43, n.5, p.661-665. ®Ò tμi nghiªn cøu khoa häc, Ninh ThuËn. MetaYeshqant R. and Arias Carlos A.A Zadona’, C.; Mehta, Y.R; Schuster, I.; Alves, (2001). Inheritance of resistance to P.F.R; Bomfeti, C.A; Bibanco, K.R.P; Stemphylium solani and to its phytotoxin Silvia, R.B.; Lopes, L.P. (2005). in cotton cultivars. Fitopatol. bras. Mecanismo genÐtico da resistªncia em [online]. v. 26, n. 4, pp. 761-765. ISSN trªs cultivares do algodoeiro a 0100-4158. Xanthomonas axonopodis pv. McPherson M.G., Jenkins J.N., Watson C.E., malvacearum. Fitopatologia Brasileira, McCarty Jr. J.C. (2004). Inheritance of v.30, p.647-649. root-knot nematode resistance in M-315 Zadona’, C.; Novaes, T.G.; Mehta, Y.R; RNR and M78-RNR cotton. Journal of Schuster; Schuster, I.Teixeira, E.A.; Cotton Science. 8:154-161. Cunha, A. (2006). Herana de resistªncia a NguyÔn ThÞ Minh NguyÖt (2009). Ph©n tÝch Colletotrichum gossypii var. ®a d¹ng di truyÒn ph©n tö, c¸c ®Æc tÝnh cephalosporioides em algodoeiro brasileiro. n«ng sinh häc vμ tÝnh kh¸ng bÖnh xanh lïn Fitopatologia Brasileira, v.31, p.76-78. 756
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Luận văn: NGHIÊN CỨU ĐA DẠNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NẤM Corynespora cassiicola (Berk & Curt) Wei GÂY BỆNH TRÊN CÂY CAO SU (Hevea brasiliensis Muell. Arg.) TẠI TRẠI THỰC NGHIỆM LAI KHÊ, VIỆN NGHIÊN CỨU CAO SU VIỆT NAM BẰNG KỸ THUẬT RAPD (part 3)
26 p | 108 | 25
-
Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Phân tích đa dạng di truyền nguồn tài nguyên một số loài cây dược liệu ở Việt Nam bằng chỉ thị ADN
95 p | 103 | 17
-
Nghiên cứu khoa học " NGHIÊN CỨU MỐI QUAN HỆ DI TRUYỀN CỦA KEO LÁ TRÀM (ACACIA AURICULIFORMIS) Ở ĐÔNG NAM BỘ BẰNG CHỈ THỊ RAPD VÀ SSR "
9 p | 91 | 16
-
ĐA DẠNG DI TRUYỀN CÁC GIỐNG/DÒNG MĂNG CỤT (GARCINIA MANGOSTANA L.) DỰA TRÊN DẤU PHÂN TỬ ISSR Ở BÌNH DƯƠNG
9 p | 109 | 16
-
BÁO CÁO "NGHIÊN CỨU ĐA DẠNG DI TRUYỀN CÂY KHOAI MÔN - SỌ BẰNG CHỈ THỊ PHÂN TỬ DNA "
6 p | 123 | 12
-
Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu đa dạng di truyền phân đoạn S7 của các chủng virus gây bệnh lúa lùn sọc đen
79 p | 86 | 11
-
NGHIÊN CỨU PHÂN TÍCH DNA BẰNG KĨ THUẬT PCR KẾT HỢP VỚI PHÉP ĐO ĐIỆN HOÁ
1 p | 114 | 10
-
Nghiên cứu đa dạng di truyền các giống lúa địa phương tỉnh Lào Cai bằng chỉ thị ADN
7 p | 99 | 10
-
Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đa dạng di truyền và sinh thái của Thằn lằn bóng đuôi dài - Eutropis longicaudatus (Hallowell, 1856) vùng Tây Nam Thừa Thiên Huế
180 p | 69 | 7
-
Báo cáo phân tích xu hướng công nghệ: Xu hướng ứng dụng di truyền phân tử trong chọn giống gia súc
35 p | 214 | 7
-
Luận văn Thạc sĩ Sinh học: Nghiên cứu cấu trúc di truyền quần thể người Ê Đê, Việt Nam và mối quan hệ với các quần thể khác cùng khu vực Đông Nam Á và cùng ngữ hệ Nam Đảo
61 p | 14 | 7
-
Nghiên cứu tương đồng di truyền và xác định độ thuần của một số tổ hợp tằm đang chọn tạo bằng dấu chuẩn phân tử RAPD
7 p | 80 | 7
-
BÁO CÁO " Phân tích di truyền của virut viêm não Nhật Bản chủng CTMP-7 "
8 p | 84 | 6
-
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật phần mềm: Phân tích ảnh hưởng của trễ truyền thông đến hiệu năng của hệ thống tính toán song song
27 p | 42 | 6
-
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu phân loại, đặc điểm phân bố và quan hệ di truyền các loài chuột chù (MAMMALIA: SORICOMORPHA) ở Việt Nam
27 p | 12 | 5
-
Luận văn Thạc sĩ Sinh học: Đa dạng di truyền và thụ phấn chéo loài Dầu Song nàng (Dipterocarpus dyeri Pierre) ở Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai, tỉnh Đồng Nai
76 p | 27 | 4
-
Tóm tắt luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đa dạng di truyền và sinh thái của Thằn lằn bóng đuôi dài - Eutropis longicaudatus (Hallowell, 1856) vùng Tây Nam Thừa Thiên Huế
54 p | 55 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn