Nghiên cứu xác định thiếc, chì trong thịt và thủy sản đóng hộp bằng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử

Chia sẻ: Lâm Đức Duy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Nghiên cứu xác định thiếc, chì trong thịt và thủy sản đóng hộp bằng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử trình bày: Phân tích xác định hàm lượng thiếc, chì trong thịt và thủy sản đóng hộp bằng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử AAS với kỹ thuật xử lý mẫu vô cơ hóa ướt trong lò vi sóng,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu xác định thiếc, chì trong thịt và thủy sản đóng hộp bằng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử

NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH THIẾC, CHÌ TRONG THỊT VÀ THỦY SẢN ĐÓNG HỘP BẰNG PHƯƠNG PHÁP QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ NGÔ VĂN TỨ - BÙI THỊ NHUNG Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế NGUYỄN DUY LƯU Trường Cao đẳng Kỹ thuật II Bộ Y tế, thành phố Đà Nẵng Tóm tắt: Trong bài báo này chúng tôi đưa ra quy trình phân tích xác định hàm lượng thiếc, chì trong thịt và thủy sản đóng hộp bằng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử AAS với kỹ thuật xử lý mẫu vô cơ hóa ướt trong lò vi sóng. Kết quả phân tích thiếc, chì trong một số loại thịt và thủy sản đóng hộp như thịt heo, thịt gà, thịt bò, cá ngừ, cá nục, cá sốt cà trong thời gian còn hạn sử dụng cho thấy hàm lượng của chúng có giới hạn thấp hơn giới hạn cho phép của Bộ Y tế. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong cuộc sống hiện đại, con người ngày càng sử dụng nhiều loại thực phẩm ăn nhanh, tốn ít thời gian chế biến; thực phẩm đóng hộp (đồ hộp) là một trong số đó. Sản phẩm đồ hộp rất đa dạng (trên thế giới đã có hơn 1000 mặt hàng đồ hộp khác nhau), nhưng chủ yếu có 5 loại sau: các loại đồ hộp chế biến từ rau, quả, thịt, thủy sản và sữa [1], [2]. Trên thị trường thành phố Huế nói riêng và các thành phố khác nói chung có rất nhiều sản phẩm đồ hộp chế biến từ thịt và thủy sản khác nhau của các công ty như Hạ Long, Vissan, Hoàng Kim, Tuyền Ký... Việc có nhiều loại sản phẩm đồ hộp trên thị trường tạo thuận lợi cho người tiêu dùng chọn lựa nhưng lại đặt ra nhiều vấn đề về kiểm soát chất lượng. Các loại thực phẩm đóng hộp được chế biến từ thịt và thủy sản thường được đựng trong vỏ làm bằng sắt tây (sắt tráng thiếc). Các hợp chất vô cơ của thiếc ít độc do độ hòa tan thấp và khả năng hấp thu kém, ngược lại thiếc ở dạng hữu cơ rất độc [3]. Chì là một nguyên tố kim loại thường đi kèm với thiếc. Nó cũng là nguyên tố có độc tính cao đối với con người cũng như sinh vật. Tùy theo mức độ nhiễm độc chì mà có thể bị viêm thận, cao huyết áp, tai biến não, đau bụng, đau khớp, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, nhiễm độc nặng có thể gây tử vong [3]. Vì vậy, việc phân tích, đánh giá hàm lượng các kim loại này trong thực phẩm đóng hộp là một việc làm rất cần thiết và có ý nghĩa. Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Huế ISSN 1859-1612, Số 04(24)/2012: tr. 40-46 NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH THIẾC, CHÌ TRONG THỊT VÀ THỦY SẢN ĐÓNG HỘP… 41 2. THỰC NGHIỆM 2.1. Hóa chất, thiết bị và dụng cụ - Dung dịch chuẩn của các kim loại (PbII , SnIV) được pha từ dung dịch gốc 1000 mg/L của hãng Merck chuyên dùng cho AAS. Axit HNO3 đậm đặc 65%, dung dịch H2O2 30% đều thuộc loại PA của hãng Merck. - Máy quang phổ hấp thụ nguyên tử hiệu AA 6800 Shimazu (Nhật) cùng với hệ ghép nối thiết bị tự động bơm mẫu (ASC-6100) vào lò GFA-EX7, lò vi sóng Start D Microwave Digestion System, cân phân tích điện tử (10-4 g) AUW 220D của hãng Shimazu. - Các dụng cụ thủy tinh như bình Kendan, ống nghiệm, bình định mức, pipet, micro pipet… 2.2. Lấy mẫu và xử lý mẫu - Lấy mẫu: Các mẫu thịt hộp, cá hộp được mua tại các siêu thị trong thành phố Huế trong thời gian còn hạn sử dụng. - Xử lý mẫu: xử lý mẫu bằng kỹ thuật vô cơ hóa ướt trong lò vi sóng. - Cân chính xác 5,0000 gam mẫu (đã được làm nhuyễn) vào bình teflon, thêm 7 mL HNO3 65% và 2 mL H2O2 30% rồi đậy nắp bình teflon. Phân hủy mẫu theo TCVN 8126 : 2009 [3]. Đặt chương trình của lò theo các thông số của bảng 1 để phân hủy. Bảng 1. Các thông số của lò vi sóng Bước Công suất (W) Khoảng thời gian (min) 1 250 3 2 630 5 3 500 22 4 0 15 Lấy bình teflon ra, để nguội đến nhiệt độ phòng, cô đặc đuổi axit, lọc bằng giấy lọc, rửa bằng nước cất và định mức đến 20 mL. 2.3. Kỹ thuật đo cường độ vạch phổ Một số thông số kỹ thuật đo cường độ vạch phổ của hai nguyên tố Pb, Sn được trình bày ở bảng 2. 42 NGÔ VĂN TỨ và cs. Bảng 2. Một số thông số kỹ thuật đo cường độ vạch phổ của hai nguyên tố Pb, Sn [4] Nguyên tố Pb Sn Cường độ dòng đèn (mA) 10 10 283,3 1,0 BGC – D2 286,3 1,0 BGC – D2 Bước sóng (nm) Độ rộng khe đo (nm) Kiểu đèn 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Xây dựng đường chuẩn xác định Sn B A = 0,0021. C + 0,0020 Với R = 0,9999 0.07 0.06 0.05 Do hap thu A Đường chuẩn được xây dựng với nồng độ Sn từ 5 ÷ 30 ppb, đường tuyến tính trong vùng nồng độ khảo sát. Kết quả được chỉ ra ở hình 1 và được mô tả bằng phương trình: 0.04 0.03 0.02 LOD = 0,55 ppb; 0.01 LOQ = 1,83 ppb 0.00 0 5 10 15 20 25 30 Nong do C (ppb) Hình 1. Đường chuẩn xác định Sn 2. Xây dựng đường chuẩn xác định Pb B A = 0,0174. C + 0,0114 Với R = 0,9991 0.35 0.30 0.25 Do hap thu A Đường chuẩn được xây dựng với nồng độ Sn từ 2 ÷ 20 ppb, đường tuyến tính trong vùng nồng độ khảo sát. Kết quả được chỉ ra ở hình 2 và được mô tả bằng phương trình: 0.40 0.20 0.15 0.10 LOD = 1,10 ppb; 0.05 LOQ = 3,67 ppb 0.00 0 5 10 15 20 Nong do C (ppb) Hình 2. Đường chuẩn xác định Pb NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH THIẾC, CHÌ TRONG THỊT VÀ THỦY SẢN ĐÓNG HỘP… 43 3.3. Kết quả xác định hàm lượng Sn, Pb trong các mẫu đồ hộp Từ những kết quả nghiên cứu ở trên, chúng tôi đã áp dụng để xác định hàm lượng Sn, Pb trong mẫu thực. Thông tin về 20 mẫu đồ hộp được nêu ở bảng 3 và kết quả xác định hàm lượng Sn, Pb được ghi ở bảng 3. Bảng 3. Tên sản phẩm và công ty sản xuất đồ hộp Stt 1 Ký hiệu mẫu N1 Tên sản phẩm Công ty sản xuất Cá nục xốt cà 2 N2 Cá nục xốt cà 3 C1 Cá xốt cà 4 C2 Cá xốt cà 5 C3 Cá xốt cà 6 C4 Cá xốt cà 7 NG1 Cá ngừ xắt lát ngâm dầu 8 NG2 Cá ngừ ngâm ớt 9 NG3 Cá ngừ đại dương ngâm dầu CT TNHH công nghiệp thực phẩm Pataya (Việt Nam) CT TNHH công nghiệp thực phẩm Pataya (Việt Nam) CTCP thủy đặc sản Seaspimex 10 NG4 Cá ngừ ngâm dầu CTCP đồ hộp Hạ Long 11 G1 Gà hầm sen táo nấm đông cô 12 G2 Gà hầm đặc biệt Hoaki CT TNHH sản xuất thực phẩm công nghệ Bảo Long CT CP thực phẩm Hoàng Kim 13 B1 Sốt bò CT TNHH thực phẩm Tuyền Ký 14 B2 Bò xay Hoaki CT CP thực phẩm Hoàng Kim 15 B3 Bò xay xốt cà CT CP thủy đặc sản Seaspimex 16 B4 Thịt bò xay CT CP đồ hộp Hạ Long 17 H1 Heo hai lát CT TNHH thực phẩm Tuyền Kí 18 H2 Heo xay Hoaki CTCP thực phẩm Hoàng Kim 19 H3 Heo hai lát CTCP thủy đặc sản Seaspimex 20 H4 Thịt lợn hấp CTCP đồ hộp Hạ Long CT TNHH công nghiệp thực phẩm Pataya (Việt Nam) ROYAL FOODS CO, LTD. Nhà phân phối: CT TNHH Thái CORPORATION CT TNHH một thành viên Việt Nam kỹ nghệ súc sản (Visan) CTCP thủy đặc sản Seaspimex CT TNHH một thành viên đồ hộp Phú Nhật CTCP đồ hộp Hạ Long 44 NGÔ VĂN TỨ và cs. Bảng 4. Hàm lượng Sn, Pb trong 20 mẫu đồ hộp Stt Ký hiệu mẫu CSn ± S (n=3) (µg/kg) CPb ± S (n=3) (µg/kg) 1 N1 112,2 ± 0,8 25,7 ± 0,2 2 N2 84,7 ± 0,6 16,9 ± 0,1 3 C1 63,1 ± 0,5 13,2 ± 0,3 4 C2 121,8 ± 0,8 33,9 ± 0,1 5 C3 56,7 ± 0,5 12,9 ± 0,3 6 C4 113,7 ± 0,6 27,5 ± 0,2 7 NG1 80,5 ± 0,6 17,7 ± 0,2 8 NG2 100,9 ± 0,7 23,8 ± 0,3 9 NG3 39,9 ± 0,6 9,0 ± 0,1 10 NG4 58,9 ± 0,3 12,4 ± 0,2 11 G1 49,8 ± 0,4 10,6 ± 0,1 12 G2 35,3 ± 0,6 8,8 ± 0,2 13 B1 49,8 ± 0,6 11,3 ± 0,3 14 B2 79,4 ± 0,7 18,9 ± 0,2 15 B3 50,8 ± 0,7 11,0 ± 0,3 16 B4 54,4 ± 0,4 11,3 ± 0,1 17 H1 53,8 ± 0,5 11,5 ± 0,2 18 H2* 47,5 ± 0,7 10,5 ± 0,2 19 H3 56,9 ± 0,4 11,3 ± 0,2 20 H4 75,2 ± 0,5 18,1 ± 0,2 (*) Riêng mẫu H2, n=9 3.4. Đánh giá độ tin cậy của phương pháp 3.4.1. Khoảng tuyến tính Tiến hành khảo sát khoảng tuyến tính của phương pháp trong khoảng nồng độ của các kim loại (PbII, SnIV) từ 0 ÷ 50 ppb. Kết quả được trình bày ở bảng 5.