Người giàu & nổi tiếng khởi nghiệp như thế nào?
(Cập nhật ngày 28/05/2009)
Bạn là người của những đam mê và hoài bão lớn lao?
Bạn đang băn khoăn tìm hướng đi cho cuộc đời?
B n có bi t r ng c nh ng ng i r tạ ế ằ ả ữ ườ ấ
giàu có l n n i ti ng đã t ng kh iẫ ổ ế ừ ở
nghi p t nh ng công vi c bình th ngệ ừ ữ ệ ườ
nh t?ấ
Ch ng h n nh Michael Dell, sáng l pẳ ạ ư ậ
viên kiêm ch t ch t p đoàn s n xu tủ ị ậ ả ấ
máy tính Dell đã t ng c m c i r a chénừ ặ ụ ử
bát trong m t nhà hàng Trung Hoa v iộ ớ
m c l ng ch 2,3 đôla m t gi . Billứ ươ ỉ ộ ờ
Gates, ng i giàu có nh t th gi i hi n nay, đã t ng ch y ng c ch y xuôi đ loườ ấ ế ớ ệ ừ ạ ượ ạ ể
nh ng vi c v t trong tr s qu c h i Hoa Kỳ. Hay nh William Watkins, giám đ cữ ệ ặ ụ ở ố ộ ư ố
đi u hành c a Seagate Technology, đã ph i mi t mài tr c ca đêm t i m t b nh vi nề ủ ả ệ ự ạ ộ ệ ệ
th n kinh trong nh ng ngày đ u gian khó y. Và Sidney Kimmel, giám đ c đi u hànhầ ữ ầ ấ ố ề
c a Jones New York, ch là m t nhân viên giao nh n hàng c a hãng Mortonủ ỉ ộ ậ ủ
Manufacturing.“Công vi c c c kinh kh ng, nh ng tôi l i th y mình có c h i phátệ ự ủ ư ạ ấ ơ ộ
tri n đó.” - Kimmel nh l i “thu hàn vi” c a mình.ể ở ớ ạ ở ủ
Dell cũng th m c m n nh ng kinh nghi m t nh ng ngày “chân t chân ráo” làmầ ả ơ ữ ệ ừ ữ ướ
vi c nhà hàng Trung Hoa: “Ông ch nhà hàng là m t ng i r t khôn khéo. Hôm nàoệ ở ủ ộ ườ ấ
tôi đi làm s m m t chút là ông nh n ra ngay, và th hi n s quan tâm r t đúng m c.ớ ộ ậ ể ệ ự ấ ự
Ông luôn ni m n và ph c v t n tình nh ng th c khách c a mình.”ề ở ụ ụ ậ ữ ự ủ
Michael Drasny, ch t ch danh d kiêm sáng l p viên c a t p đoàn máy tính CDW,ủ ị ự ậ ủ ậ
nói v bài h c kinh nghi m b ích ngay t “thu lên 10”: “Tôi đ c hàng xóm thuêề ọ ệ ổ ừ ở ượ
đ d n d p m g v n sau khi xây nhà. Tôi nh thêm m y “chi n h u” g n nhà để ọ ẹ ớ ỗ ụ ờ ấ ế ữ ầ ể
ph giúp. Xong vi c, tôi m i c nhóm đi ăn kem 31 mùi. T đó, tôi h c đ c m tụ ệ ờ ả ừ ọ ượ ộ
đi u là mình không th làm gì hi u qu n u không có s tr giúp c a đ ng đ i.”ề ể ệ ả ế ự ợ ủ ồ ộ
Nh ng ng i n i ti ng đã th hi n t ch t thiên phú c a h ngay t nh ng côngữ ườ ổ ế ể ệ ư ấ ủ ọ ừ ữ
vi c bình th ng đó. Bill Murray ra h n ngoài c a hàng đ chào m i khách mua h tệ ườ ẳ ử ể ờ ạ
d , Rush Limbaugh liên t c đánh bóng nh ng đôi gi y trong c a ti m, Robinẻ ụ ữ ầ ử ệ
Williams đã sáng t o b ng cách bi u di n k ch câm ngay trên v a hè, hay nhà t o m uạ ằ ể ễ ị ỉ ạ ẫ
l ng danh Tommy Hilfiger đã rong ru i trên chi c xe t i đ chào bán t ng s n ph mừ ổ ế ả ể ừ ả ẩ
c a mình.ủ
Các b n sinh viên, nh ng ng i đang “ch p ch ng” xây d ng s nghi p choạ ữ ườ ậ ữ ự ự ệ
riêng mình, có th h c t p gì t nh ng nhân v t n i ti ng này?ể ọ ậ ừ ữ ậ ổ ế
“Hãy luôn làm vi c h t s c c a b n và s n sàng phát tri n h ng đi cho riêng mình.”ệ ế ứ ủ ạ ẵ ể ướ
Đó là l i khuyên c a Carly Fiorina, c u giám đ c đi u hành c a hãng Hewlett-ờ ủ ự ố ề ủ
Packard. Ông t ng làm th ký cho m t công ty cho thuê tài chính sau khi t t nghi pừ ư ộ ố ệ
tr ng đ i h c Stanford, chuyên ngành nghiên c u l ch s và tri t h c trung c .ườ ạ ọ ứ ị ử ế ọ ổ
“B n ph i hy sinh l i ích tr c m t đ đ u t cho nh ng m c tiêu dài h n c a mình.ạ ả ợ ướ ắ ể ầ ư ữ ụ ạ ủ
Nh ng ng i thành công v t b c đã ch p nh n làm nh ng công vi c bình th ngữ ườ ượ ậ ấ ậ ữ ệ ườ
nh t. H n l c h t s c đ có thành tích t t nh t, và t đó đã g t hái đ c nhi u cấ ọ ỗ ự ế ứ ể ố ấ ừ ặ ượ ề ơ
h i phát tri n.” - B. Grant Yarber, ch t ch kiêm giám đ c đi u hành c a ngân hàngộ ể ủ ị ố ề ủ
Capital, b sung.ổ
Bill Johnson, ch t ch kiêm giám đ c hành chánh c a Progress Energy khuyên nh cácủ ị ố ủ ủ
cô con gái c a mình: “Các con hãy theo đu i nh ng đam mê, m c th t s c aủ ổ ữ ơ ướ ậ ự ủ
mình. Lúc nào các con cũng ph i làm vi c h t kh năng c a mình, v y thì t i sao cácả ệ ế ả ủ ậ ạ
con không đ u t th i gian đó đ làm nh ng vi c mà mình yêu thích?”ầ ư ờ ể ữ ệ
Khi còn ph c v m t nhà hàng Trung Hoa, Michael Dell đã h c đ c m t câu ng nụ ụ ở ộ ọ ượ ộ ạ
ng mà ông vô cùng tâm đ c: ữ ắ “Hãy làm nh ng vi c mà b n th c s yêu thích, vàữ ệ ạ ự ự
b n s không ph i làm vi c v t v m t ngày nào trong cu c đ i mình”ạ ẽ ả ệ ấ ả ộ ộ ờ
Hãy luôn nh r ng “V n s kh i đ u nan”, ch b ng chính năng l c và s c g ngớ ằ ạ ự ở ầ ỉ ằ ự ự ố ắ
th t s , b n m i có th t tin b c t i cánh c ng thành công.ậ ự ạ ớ ể ự ướ ớ ổ
NgaHang – Kynangsong
Michael Dell - ng i sáng l p đ ng th i là Ch t ch h i đ ng qu n tr T p đoànườ ậ ồ ờ ủ ị ộ ồ ả ị ậ
s n xu t máy tính n i ti ng th gi i Dell t ng là ng i ph c v , chuyên r aả ấ ổ ế ế ớ ừ ườ ụ ụ ử
chén đĩa trong m t nhà hàng Trung Qu c v i m c l ng 2,3USD/gi .ộ ố ớ ứ ươ ờ
M t ví d khác cũng không kém ph n thuy t ph c là ông ch Microsoft - Bill Gate.ộ ụ ầ ế ụ ủ
Tr c khi thành l p công ty máy tính c a riêng mình, Bill cũng đã t ng b t đ u v i vướ ậ ủ ừ ắ ầ ớ ị
trí ph c v Capitol. R i William Watkins - CEO c a Seagate Technology - v i vi cụ ụ ở ồ ủ ớ ệ
làm đêm t i m t nhà th ng điên - Sidney Kimmel - CEO c a Jones New York - v i vạ ộ ươ ủ ớ ị
trí nhân viên nh n g i hàng trên tàu th y...ậ ử ủ
Nh ng th t b i trong công vi c có lúc khi n b n c c kỳ chán n n và th t v ng, b nữ ấ ạ ệ ế ạ ự ả ấ ọ ạ
th y t ng lai toàn m t màu xám. Hãy t tin nào, t an i mình r ng, r t nhi u t phúấ ươ ộ ự ự ủ ằ ấ ề ỷ
hi n nay trên th gi i cũng đã t ng có nh ng s kh i đ u gian nan nh th . R t r tệ ế ớ ừ ữ ự ở ầ ư ế ấ ấ
nhi u nh ng tên tu i n i ti ng, nh ng t phú hi n nay c a th gi i đã t ng b t đ uề ữ ổ ổ ế ữ ỷ ệ ủ ế ớ ừ ắ ầ
s nghi p b ng nh ng công vi c h t s c bình th ng, th m chí là t m th ng trongự ệ ằ ữ ệ ế ứ ườ ậ ầ ườ
m t nhi u ng i. Th nh ng đ n khi v trí cao trong xã h i, h l i không ng i ng nắ ề ườ ế ư ế ở ị ộ ọ ạ ạ ầ
thú nh n, h bi t n nh ng công vi c đ u tiên đó.ậ ọ ế ơ ữ ệ ầ
Nói nh Kimmel: “Đó th c s là nh ng công vi c v t v nh ng tôi yêu nh ng c h iư ự ự ữ ệ ấ ả ư ữ ơ ộ
mà nó mang l i”. Nói v ngh nghi p đ u tiên c a mình, Dell cũng th a nh n, ông r tạ ề ề ệ ầ ủ ừ ậ ấ
bi t n nh ng kinh nghi m mà công vi c đ u tiên đã mang l i cho ông. “Th đáng quýế ơ ữ ệ ệ ầ ạ ứ
nh t trong nh ng kinh nghi m y chính là s thông thái và khôn ngoan c a ng i ch .ấ ữ ệ ấ ự ủ ườ ủ
Ông y luôn t hào v v trí công vi c c a mình và quan tâm h t s c chu đáo t i b tấ ự ề ị ệ ủ ế ứ ớ ấ
c ai b c vào nhà hàng c a ông y”.ứ ướ ủ ấ
Cũng nh Dell, Michael Krasny, Ch t ch H i đ ng qu n tr danh d và là ng i sángư ủ ị ộ ồ ả ị ự ườ
l p c a Trung tâm máy tính CDW cũng không gi u di m nh ng bài h c mà ông đã cóậ ủ ấ ế ữ ọ
đ c t công vi c đ u tiên - khi ông m i 10 tu i: làm s ch sàn c a ngôi nhà đangượ ừ ệ ầ ớ ổ ạ ủ
đ c xây bên hàng xóm nhà mình. Michael nh l i: “Lúc đó tôi đã ph i huy đ ng c lũượ ớ ạ ả ộ ả
b n bè t i giúp và h a h n v i chúng b ng nh ng que kem th m ph c. Lúc đó tôi h cạ ớ ứ ẹ ớ ằ ữ ơ ứ ọ
đ c r ng, có nh ng vi c mình không th làm đ n đ c m t mình và b n c n ph i cóượ ằ ữ ệ ể ơ ộ ộ ạ ầ ả
m t ê kíp”.ộ
Không ch có các t phú, r t nhi u ngôi sao n i ti ng hi n nay cũng đã t ng b t đ uỉ ỷ ấ ề ổ ế ệ ừ ắ ầ
s nghi p b ng nh ng công vi c đ c coi là “v v n”. V i Bill Murray là bán h t dự ệ ằ ữ ệ ượ ớ ẩ ớ ạ ẻ
ngoài c a hàng t p hóa; v i Rush Limbaugh là đánh giày; v i Robin Williams là di nử ạ ớ ớ ễ
k ch câm trên đ ng ph hay th m chí nh v i Tommy Hilfiger: bán rong qu n jeanị ườ ố ậ ư ớ ầ
c a mình sau thùng xe.ủ
Trong h u h t các tr ng h p, h ki m ti n v i m c đích l n nh t là đ có th ti pầ ế ườ ợ ọ ế ề ớ ụ ớ ấ ể ể ế
t c theo đu i đam mê, s thích c a mình. M t vài trong s này có v không g p mayụ ổ ở ủ ộ ố ẻ ặ
m n ngay t ngh nghi p đ u tiên. Nh ng r t nhi u ng i khác nh Jack Nicholsonắ ừ ề ệ ầ ư ấ ề ườ ư
hay Stephen King l i r t thành công ngay t đ u.ạ ấ ừ ầ
Hewlett-Packard, tr c khi tr thành CEO c a Carly Fiorina đã t ng làm th ký choướ ở ủ ừ ư
m t công ty d ch v tài chính dù b ng t t nghi p đ i h c c a ông là b ng tri t h c vàộ ị ụ ằ ố ệ ạ ọ ủ ằ ế ọ
l ch s : “V i b t c công vi c nào đ c giao, hãy c g ng làm h t kh năng c a mìnhị ử ớ ấ ứ ệ ượ ố ắ ế ả ủ
và s n sàng hoàn thi n nó t t nh t”.ẵ ệ ố ấ
Bill Johnson thì cho r ng: “N u b n đam mê đi u gì, hãy c g ng theo đu i nó đ nằ ế ạ ề ố ắ ổ ế
cùng. B i ngh nghi p s là th theo b n su t cu c đ i. Và s không còn gì t t h nở ề ệ ẽ ứ ạ ố ộ ờ ẽ ố ơ
n u nh b n đ c làm nh ng gì mà b n th c s thích”. ế ư ạ ượ ữ ạ ự ự
bình th ng, th m chí là t m th ng trong m t nhi u ng i. Th nh ng đ n khi v trí cao trongườ ậ ầ ườ ắ ề ườ ế ư ế ở ị
xã h i, h l i không ng i ng n thú nh n, h bi t n nh ng công vi c đ u tiên đó.ộ ọ ạ ạ ầ ậ ọ ế ơ ữ ệ ầ
Nói nh Kimmel: “Đó th c s là nh ng công vi c v t v nh ng tôi yêu nh ng c h i mà nó mangư ự ự ữ ệ ấ ả ư ữ ơ ộ
l i”. Nói v ngh nghi p đ u tiên c a mình, Dell cũng th a nh n, ông r t bi t n nh ng kinhạ ề ề ệ ầ ủ ừ ậ ấ ế ơ ữ
nghi m mà công vi c đ u tiên đã mang l i cho ông. “Th đáng quý nh t trong nh ng kinhệ ệ ầ ạ ứ ấ ữ
nghi m y chính là s thông thái và khôn ngoan c a ng i ch . Ông y luôn t hào v v tríệ ấ ự ủ ườ ủ ấ ự ề ị
công vi c c a mình và quan tâm h t s c chu đáo t i b t c ai b c vào nhà hàng c a ông y”.ệ ủ ế ứ ớ ấ ứ ướ ủ ấ
ôngh nghi p s là th theo b n su t cu c đ i. Và s không còn gì t t h n n u nh b n đ cề ệ ẽ ứ ạ ố ộ ờ ẽ ố ơ ế ư ạ ượ
làm nh ng gì mà b n th c s thích”.ữ ạ ự ự
1. Nuôi d ng ý chí kinh doanhưỡ
Ý chí kinh doanh đ c nuôi d ng và phát tri n khi các nhà t phú ti p thu đ c cácượ ưỡ ể ỷ ế ượ
ki n th c qu n tr kinh doanh và các k năng chuyên môn c n thi t trong quá trình làmế ứ ả ị ỹ ầ ế
vi c h i còn tr . K t qu m t cu c kh o sát cho th y, nh ng t phú luôn có ý chí kinhệ ồ ẻ ế ả ộ ộ ả ấ ữ ỷ
doanh đáng khâm ph c và h quy t tâm đ th c hi n cho đ c nh ng m c tiêu màụ ọ ế ể ự ệ ượ ữ ụ
mình đã đ ra.ề
Kinh doanh đ ng nghĩa v i r i ro. N u ý chí kinh doanh đ c hi u theo nghĩa là ý đ nhồ ớ ủ ế ượ ể ị
kh i s và m r ng các ho t đ ng kinh doanh thì nh ng ý đinh này đ c các t phú xácở ự ở ộ ạ ộ ữ ượ ỷ
đ nh d a trên phán đoán v l i nhu n thu đ c v i m t m c đ m o hi m kèm theo. Đị ự ề ợ ậ ượ ớ ộ ứ ộ ạ ể ộ
r i ro càng l n thì các nhà doanh nghi p bình th ng càng e ng i đ u t nh ng đ i v iủ ớ ệ ườ ạ ầ ư ư ố ớ
các t phú thành công thì h không h e ng i. S t n t i c a các r i ro trong kinh doanhỷ ọ ề ạ ự ồ ạ ủ ủ
không h làm suy gi m ý chí kinh doanh c a nhi u nhà doanh nghi p.ề ả ủ ề ệ
2. Luôn suy nghĩ và đ ng nãoộ
Ingvar Lamprad, ch t ch IKEA nói: “N u không có ý t ng, đôi khi ho t đ ng kinh doanh tr nênủ ị ế ưở ạ ộ ở
đ n đi u. M t ý t ng kinh doanh táo b o, dám nghĩ dám làm, đ ng nghĩa v i thành công trongơ ệ ộ ưở ạ ồ ớ
kinh doanh”.
Các nhà t phú đ u không ph i là nh ng nhà khoa h c có nh ng phát minh vĩ đ i nh ng h cóỷ ề ả ữ ọ ữ ạ ư ọ
nh ng kh năng nh y bén và ra nh ng quy t đ nh l n trong kinh doanh. Nh ng quy t đ nh nàyữ ả ạ ữ ế ị ớ ữ ế ị
đem l i nh ng kho n l i nhu n kh ng l có giá tr t ng đ ng v i các phát minh l n c a cácạ ữ ả ợ ậ ổ ồ ị ươ ươ ớ ớ ủ
nhà khoa h c. ọ
S dĩ ởBill Gates tr thành ng i giàu nh t th gi i trong m t th i gian dài đ n nh v y là nh Billở ườ ấ ế ớ ộ ờ ế ư ậ ờ
Gates đã bi t phát huy sáng t o v h th ng đi u hành c a máy tính DOS. Trên th c t , hế ạ ề ệ ố ề ủ ự ế ệ
th ng đi u hành này không ph i là c a Bill Gates mà là c a m t ng i anh em k t nghĩa. Ôngố ề ả ủ ủ ộ ườ ế
này đã ch t vì tai n n xe h i sau khi đã u ng r u say.ế ạ ơ ố ượ
V i s h tr thích h p c a các đ i tác kinh doanh c ng v i đ u óc sáng t o, linh ho t c a cácớ ự ỗ ợ ợ ủ ố ộ ớ ầ ạ ạ ủ
t phú, có th nói ph n l n các s n ph m c a h đ u h a h n m t ti m năng l n t i th tr ngỷ ể ầ ớ ả ẩ ủ ọ ề ứ ẹ ộ ề ớ ạ ị ườ
m i.ớ
3. M t cách nhìn hoàn toàn m i m , m nh b oộ ớ ẻ ạ ạ
Khác v i các b c đàn anh đi tr c, các t phú ngày nay không ch p nh n "trói mình" trong m tớ ậ ướ ỷ ấ ậ ộ
ngành nào đó. Ngày nay, ít có các t phú ch bám mãi m t ngành, h không ng i thay đ i và bi tỷ ỉ ộ ọ ạ ổ ế
t o ra nh ng thành t u kỳ di u, gây đ c n t ng m nh ngay trong các ngành ngh truy nạ ữ ự ệ ượ ấ ượ ạ ề ề
th ng. ố
Nhà doanh nhân tr Denis Lerrien r i b công ty con c a Amagon đ lãnh đ o Sanford Enrope.ẻ ờ ỏ ủ ể ạ
Anh đã gánh l y trách nhi m đ ng đ u 3000 cán b công nhân và đ i m t v i nh ng v n đấ ệ ứ ầ ộ ố ặ ớ ữ ấ ề
m i v chi n l c trong kinh doanh các lo i bút máy Waterman ho c Parker.ớ ề ế ượ ạ ặ
Carlos Slim, t phú vi n thông c a đ t n c trung Mỷ ễ ủ ấ ướ ỹ Mexico cũng có cách th c xâm nh p thứ ậ ị
tr ng M m t cách r t sáng t o khi l p phòng vi n thông t i đây. Ông ch góp v n b ng cáchườ ỹ ộ ấ ạ ậ ễ ạ ỉ ố ằ
đ a nhân s c a mình sang công ty M m i thành l p mang tên Maxel Tech. V n c a Maxelư ự ủ ỹ ớ ậ ố ủ
Bill
Gates -
Ch t chủ ị
t p đoànậ
Microsoft
