ạ ủ ươ
ầ ng lai (ph n
Nhà lãnh đ o c a t 1)
ấ ơ ạ ứ ườ i ề ọ ữ ậ t h n. V y ạ ố ơ
ng lai s nh th nào? Có r t nhi u "c n khát ề lãnh đ o" trong các t ổ ch c ngày nay. M i ng đ u mu n có nh ng nhà ố lãnh đ o t nh ng nhà lãnh đ o c a ủ ữ t ẽ ươ ạ ư ế
H nhìn nh th nào? ư ế ọ
ự ạ
ứ t m nhìn
i xung quanh b n đ i ố ạ . Trong các nghĩa là ng và ấ ủ ầ ộ ỉ ụ ụ ng t ộ ng. Thái đ anh hùng th c s ự ộ c a vi c lãnh đ o có liên ệ ủ ố quan đ n vi c can đ m đ i ệ ế ả m t v i th c t ọ - và giúp m i ự ế ng m t v i th c t ự ế t ầ ổ m t th gì đó tr u t ừ ượ th m chí gây c m h ng. ứ ả Nh ng ch t l ng c a b t kỳ t m nhìn nào ph thu c vào đ chính xác c a nó, không ch ph ủ ấ ượ thu c vào s c lôi cu n hay tính ch t giàu t ố ứ ặ ớ ườ ặ ớ ch c, ộ ứ ậ ư ộ ưở ượ ấ
ậ ự ả ạ là m t ch c năng tr ng tâm c a m t nhà lãnh đ o. ủ ộ T p trung s can đ m đ đ i m t v i th c t ự ế ể ố Và đi u này đòi h i s c m đ m đ i m t v i ba th c t ặ ớ ỏ ự ả ặ ớ ố ộ ứ ọ cùng lúc. ự ế ề ả
, nh ng giá tr nào chúng ta ch u trách nhi m và có l h ng nào gi a nh ng giá tr này ầ ữ ệ ị ỗ ổ ữ ữ ị Đ u tiên ị và cách chúng ta th c s c x hay không. ự ư ử ự
, nh ng k năng và nhân tài nào c a t ch c và có l ủ ổ ỹ ứ ỗ ổ ự h ng nào gi a ngu n nhân l c ữ ồ ng hay không? Th hai ữ ứ này và đòi h i c a th tr ỏ ủ ị ườ
t ng lai n m gi c h i nào và có l h ng nào gi a c h i và kh năng t n d ng c ươ ắ ữ ơ ộ ỗ ổ ơ ộ ữ ụ ả ậ ơ Th ba, ứ h i hay không? ộ
ng s khác bi ỏ ượ ưở ệ ạ ữ ưở ớ i ti n hành v i ý t ữ ế ổ ưở ứ ể t trong ự ả ng "vi c lãnh đ o nghĩa là nh ạ ưở ng ữ ng t ch c đ đ i m t v i các v n đ c a nó và đ bi n nó thành ng t i nh ng câu h i này. Hãy t ữ i ti n hành v i ý t ệ ườ ế ch c đ đi theo t m nhìn c a lãnh đ o" và nh ng ng ủ ứ h tr l ự ọ ả ờ ạ ầ i t ớ ổ ạ ặ ớ ể ố ưở ả ấ ườ ế ề ủ ớ ể ế Các nhà lãnh đ o không t hành vi gi a nh ng nhà lãnh đ o - ng ng đ n t h "lãnh đ o nghĩa là nh h ạ c h i". ơ ộ
ng th hai đó - khuy n khích m i ng i linh ho t đ i m t v i các thách th c khó khăn - là ườ ọ ạ ố ặ ớ ứ Ý t ế ưở đi u xác đ nh công vi c m i c a m t nhà lãnh đ o. ớ ủ ề ứ ị ệ ạ ộ
T i sao r t khó đ các nhà lãnh đ o thuy t ph c m i ng i đ i m t v i th c t ? ụ ọ ể ế ấ ạ ạ ườ ố ự ế ặ ớ
ch c có xu h ấ ch c có xu h ướ ứ ố ớ ướ ị ứ ứ ặ ổ ứ ọ ộ ộ ờ H u h t các t ổ ế m nh riêng c a h . Các t ng d ng v i xung đ t - đ c bi ủ ho t đ ng trong m t th i gian dài. Ch ng đ i v i xung đ t là đi u có th hi u đ ố ớ nguy hi m, nó có th phá ho i các m i quan h . Nó có th đe do tình b n. Nh ng xung đ t là ệ ng đánh giá th p các m i đe do bên ngoài và đánh giá cao s c ứ ạ ch c mà đã t các t ổ ộ c. Xung đ t r t ộ ấ ượ ề ộ ư ầ ạ ạ ộ ể ệ ể ể ạ ố ố ể ể ạ ạ
ườ ự ế ọ ọ ớ ệ ộ ấ ạ ằ ệ ph ộ ủ ầ ệ ng, h h c b ng cách ch m chán v i s khác bi ch m vào m t t m g ươ ạ là can đ m đ i m t và dàn x p xung đ t. đ m đ i m t v i th c t ự ế ng ti n ban đ u c a s sáng t o và ti n b . M i ng ọ ọ ả i không h c b ng cách nhìn ch m ằ ằ t. Đi đôi v i vi c can ớ ự ộ ươ ằ ả ặ ớ ế ặ ố ố
ng lai c n bi ủ ươ t đ ế ượ ủ ữ ộ ạ ọ ộ i sao các nhà lãnh đ o c a t ạ ủ ươ ộ ố ự ữ ệ ầ ế ị c l ượ ạ ư ữ c ru t gan c a xung đ t và nh ng bi n đ ng - gi a ộ ế ng lai c n có ạ ầ i không. ạ ả i. Nh ng m i quy t đ nh và m i d án s ọ ự ế ị ư ế ẽ ọ i đang thay đ i nh th nào - ổ ế ớ ộ ạ ộ ố ự ạ ạ ề ệ ứ ủ ổ ạ ch c c a b n so v i các đ i th c nh tranh. Các nhà lãnh đ o c a t nhân viên c a h và trong chính h . Đó là lí do t ủ m t tr ng thái tinh th n th c nghi m. Có nh ng quy t đ nh có hi u qu , m t s thì l M t s d án s thành công, m t s khác thì ng ẽ d y cho b n và t và v t ủ ch c c a b n m t vài đi u gì đó v vi c th gi ề ủ ạ ầ ọ ệ ộ ố ộ ố ề ổ ứ ạ ớ
nghĩa là đ i m t v i sai l m và th t b i, đ c bi ự ế ặ ớ ệ ầ t là th t b i ấ ạ ề ớ ấ ạ ộ ặ ớ ữ ặ ế ị ạ ủ ẽ ạ ọ Nói cách khác, đ i m t v i th c t ố ố c a riêng b n. Gi a nh ng năm 90 c a th k XX, Bill Gates đã ra m t quy t đ nh l n v ế ỷ ữ ủ Internet. Ông quy t đ nh r ng m ng s không tr thành th quan tr ng. Sau đó, ông đã thay đ i ổ ế ị ở ằ quy t đ nh b i vì nh ng ng ữ ở i mà Bill đang l ng nghe ph nh n quy t đ nh ban đ u c a ông. ậ ứ ủ ế ị ế ị ườ ủ ắ ầ
c, Ken Olsen, ng ả ữ ữ ế ỷ ướ ủ ậ ậ ế ị ủ ằ i đ ng sáng l p c a t p đoàn ườ ồ ọ ở ẽ ổ ế ị ị ổ ủ ả
i không gi ng nh ch i bài rulet ườ ư ớ ộ ố bi ơ ờ ế ướ t tr c ế ị ể ế ẽ ầ ạ ể ạ ấ ẽ ơ ng nào s thăng hoa và ý t ng nào s b tàn l Kho ng gi a nh ng năm 80 c a th k tr Digital Equipment, quy t đ nh r ng máy tính cá nhân s không tr nên quan tr ng. Ông đã không thay đ i quy t đ nh c a mình nhanh chóng và k t qu là Digital Equipment đã b t n h i. ạ ế Ngày nay, đ l c a Nga. S an toàn h n đ ti n hành nh ng l n th nghi m. B n s không bao gi ữ ủ r ng ý t ằ i b t kỳ quy t đ nh l n nào trong tay m t ng ệ i. ụ ử ẽ ị ưở ưở ẽ
Các nhà lãnh đ o có th giúp m i ng i gi ph ng h ọ ể ạ ườ ữ ươ ướ ng nh th nào? ư ế
ứ ề ủ ế ầ ạ ộ ọ ữ ng đ ng viên h t o ra thay đ i thì m t trong nh ng ọ ạ ườ ổ ộ ọ i đ i m t v i th c t ặ ớ ườ ố ả ị và th ụ ả ả ể ủ ể ể ự ế ệ ủ ề ể ấ ẽ ấ ố ị Không ph i m i th đ u là ch th đ thay đ i. N u đ u tiên vai trò c a m t nhà lãnh đ o là ổ ả giúp m i ng ộ câu h i mà xác đ nh c hai nhi m v này là: "Đi u gì quý giá và đi u gì có th ph i tr giá?". Giá ề ỏ tr và ho t đ ng nào là c t lõi c a chúng ta và n u chúng ta đ m t chúng, chúng ta s m t đi ế ạ ộ chính mình?
ề ỏ ị ỹ ệ ướ ộ ệ ạ ạ ọ ố ỹ ặ ọ ặ ề ơ ộ ụ ữ ệ ế ượ ữ ộ ỉ ượ ữ ườ ố ườ đ t n ở ấ ướ ọ ố i đ i m t v i s trái ng ặ ớ ự i đã ph i t ả ự ọ ọ ọ ề
Ch ng h n, phong trào đòi quy n công dân c a M đ t ra m t vài câu h i: Đi u gì là quý giá ủ ạ ẳ do và c h i? Ho c h có c M ? Giá tr nào mà h đ i di n? H có đ i di n cho t nh t c a n ặ ọ ự ọ ạ ấ ủ ư Martin Luther đ i di n cho cách h s ng ngày nay? B ng vi c đ t ra nh ng câu h i này, m c s ỏ ằ ệ c c a phong trào này đã ch ra xung đ t gi a trái tim và kh i óc c a King và nh ng nhà chi n l ủ ố ữ ủ c bên trong gi a các giá tr h tôn c. M i ng nhi u ng i trên đ t n ị ọ ọ ấ ướ ườ ề ủ c c a quy t đ nh đi u gì là quý giá th và cách h s ng. Hàng tri u ng ề ệ ờ ế ị h và đi u gì ph i tr giá cho nh ng bài h c h h c đ c ọ ả ả ữ ượ Nhà lãnh đ o c a t ầ ng lai (ph n ạ ủ ươ 2)
ạ ề ầ nhìn đ ộ c liên k t ch t ch v i c m giác l ng nghe. M t ế ặ ượ ẽ ớ ả ng nói: "Ông ta/ bà ta là m t ng t l ng nghe". i bi ườ ủ ộ ắ ế ắ ườ i bi V i lãnh đ o, c m giác v t m ả ớ i yêu quý s p c a mình th ng ườ V y "ng ậ ế t l ng nghe" nghĩa là gì? ế ắ ườ
ế ắ t l ng nghe và ngh thu t l ng nghe ệ ư ậ ắ ầ ạ ệ ả
ố ắ c ti p thêm nhiên li u b ng s tò mò và c m thông. ằ ế ự ễ i khác? Th t khó đ tr thành ng ự đây? Tôi có th đ t chân c a tôi vào ể ặ ở ậ ủ i bi ế ắ t l ng ườ i khác. Các nhà lãnh đ o ph i bi ạ ả i v n nghĩ. Nh ng đ u tiên, và r t không d mô t nh m i ng ấ ư ọ ả ễ ườ ẫ quan tr ng là nhà lãnh đ o ph i mu n l ng nghe. Vi c l ng ệ ắ ọ ả t đ nghe t ố ượ Đi u gì th c s di n ra ự ề giày c a ng ủ ườ nghe n u b n không yêu thích nh ng ng ạ ế ể ở ữ ườ
ẽ ạ ồ ả ặ ố ữ ọ ẽ ạ ỏ ấ ạ ầ ố ộ i xung quanh b n s ng i quanh và N u b n là s p, nh ng ng ế ạ ườ ế đ i b n nói. H s t o ra nh ng kho ng tr ng im l ng và và b n ạ ữ ợ ạ c m th y m t đòi h i ph i l p đ y kho ng tr ng đó. B n c n có ả ấ ả ả ầ t đ l p đ y kho ng tr ng đó. m t nguyên t c đ c bi ệ ể ấ ộ ắ ặ ầ ả ố
C n thêm nh ng gì đ tr thành m t ng i l ng nghe vĩ đ i? ể ở ữ ộ ầ ườ ắ ạ
t cách làm th nào đ l ng nghe m t cách có th ế ữ ể ắ ưở ế d a vào các bài thuy t trình có ý chí đ cân đo các sáng ng th c và có ứ ể ế ủ ộ ế ế ự ẩ ườ ữ ẽ ọ ộ ể ủ ế ậ ọ ưở ặ ứ ự ữ ấ ộ ọ ậ ề ị ử ề ề ạ ị i l ng nghe bi Nh ng ng ườ ắ phân tích. T ng th ng M Jimmy Carter ỹ ố ổ i chu n b nh ng bài thuy t trình, sau đó ông s ch n l c ki n ng h và ch ng đ i. M i ng ọ ọ ị ố ố ộ các quan đi m riêng c a h . Làm theo cách này khuy n khích ông l ng nghe tranh lu n m t ắ cách có phân tích nh ng không có tính th ng th c. Jim Carter không thích có m t trong các ư ộ i đang tranh cãi. Th c ra, có r t nhi u thông tin trong nh ng cu c cu c h p mà có nh ng ng ữ tranh lu n và thông tin đó s nói cho chúng ta r t nhi u v giá tr , l ch s và tình tr ng cá nhân ấ mà m i ng ọ ườ ẽ i mang vào cu c tranh lu n. ộ ườ ậ
ng đ c a tranh lu n mang l ư ườ ậ ạ ắ ộ ộ ọ ứ ạ ố ộ ủ ệ ng th c khuy n khích các nhà lãnh đ o đi xu ng d ưở ậ ự ự ấ i cho câu h i này, b n s mãi mãi i - b i vì - thi u câu tr l ở ề ặ b m t ể ả ờ ả ờ ế ẽ ạ ọ ở ỏ ố i m ch cho b i Nh ng trong m t cu c trò chuy n, gi ng nói và c ạ ộ c nh. L ng nghe m t cách th ế i và đ n ế ướ ả sau b m t c a v n đ đ h i: "Đâu là các cu c tranh lu n th c s mà chúng ta có?" Và đó là ề ặ ủ ộ ề ể ỏ câu h i quan tr ng đ tr l ỏ c a v n đ . ấ ủ ề
N u tò mò là đi u ki n tiên quy t cho vi c l ng nghe, k thù c a nó là gì? ệ ắ ủ ế ề ệ ế ẻ
ầ ẻ ớ ể ả ọ ấ nh ng ý đ nh x u. Nó th ừ ữ ị ả ả ượ ạ ẻ ớ ng là mu n đ ố i c n thi ế ườ ầ ọ ố ủ ộ i. Đi u đó làm chúng ta c m th y đ ủ ọ ng ch l n m nh ạ ườ ỉ ớ ấ ạ c c m th y quan tr ng. Chúng ta có m t nhu c u m nh ầ ộ i quy t v n đ c a ề ủ ế ấ ể ả ấ c c n đ n. Chúng ta nghĩ "ch c ch n b n có v n ạ ắ ắ t, chúng ta dành cu c s ng c a mình đ gi ế ả ượ ấ ầ ư Cái v l n lao. Các nhà lãnh đ o c n ki m tra c m giác c m th y quan tr ng c a h . Nh ng ả b n không nên nghĩ r ng cái v l n lao n y sinh t ằ ạ h n nhu c u bình th ườ ầ ơ ấ c tr thành ng m đ ở ẽ ượ m i ng ọ ề ườ đ mà tôi có th gi ề i quy t". ế ể ả
kh năng ữ ư ứ ề ả ấ ạ ề ỏ ắ ọ ủ ề ự ủ ng này cũng t o ra nh ng v n đ riêng c a nó. Chúng ta càng ch ng t ướ ể ế ấ i khác, quy n l c c a chúng ta trong m t h càng ườ ộ ỏ ở ặ nh ng ng ữ ầ ở ộ ấ i khác. Nhu c u bình th ườ ể ể ắ ấ ẻ ớ ể ọ Nh ng xu h chúng ta có th nh c v n đ kh i vai ng ấ tăng lên, cho đ n khi chúng ta tr thành m t nhà đi u hành cao c p ho c m t CEO. Và, sau đó, ề ng nó tr nên khó khăn đ l ng nghe, khó đ h c t p t ườ ể ọ ậ ừ c a chúng ta đ c m th y quan tr ng - "đ tôi giúp anh" - đã chuy n thành cái v l n lao: "Tôi ủ có t t c câu tr l i". ể ả ả ờ ấ ả
Các nhà lãnh đ o th t b i nh th nào? ư ế ấ ạ ạ
i không thích ông ch c a h ? T i sao quá nhi u ng ạ ề ườ ủ ủ ề ạ ọ ườ ọ i không tôn tr ng T i sao quá nhi u ng các nhà lãnh đ o?ạ
ng không th c hành vi c lãnh đ o. Thay ộ ề ự ườ ữ ữ ự M t lí do là nh ng ng vì đ ng viên các b ph n đ i m t v i các thách th c khó khăn và ph c t p, h đ nh ng v trí quy n l c th ứ ố i ườ ở ậ ị ặ ớ ạ c đ ngh ề ệ ọ ượ ứ ạ ộ ộ ị
b o v các b ph n này kh i vi c t o ra m t s đi u ch nh. ỏ ệ ạ ộ ự ề ệ ậ ả ộ ỉ
ắ ạ ả ả ư ả ả ạ ổ c thay đ i, nh ng b n cũng ph i "không b o v " h . ệ ọ ể ườ ư ổ ắ ẽ ấ ị ụ ế ố ủ ớ ả ệ ọ ứ ọ ẽ ậ ứ ị ấ ụ ỗ ạ ố ng, b t n công, d d . B n luôn mu n khu y cái bình mà không đ n i trong môi tr ố ấ đ ữ ượ c m i ng ọ ệ ệ ạ ự ấ ườ ề Ch c ch n b n ph i b o v m i ng i tr ườ ướ S r t nguy hi m khi thách th c m i ng i làm theo cách mà đòi h i ph i thay đ i các u tiên, ả ọ ỏ i đ m nh n nhi u giá tr và thói quen c a h . S th t nguy hi m khi c thuy t ph c m i ng ề ườ ả ể ậ ọ i sao r t nhi u nhà lãnh trách nhi m h n so v i m c mà h c m th y tho i mái. Và đó là lí do t ề ấ ơ ấ ạ ọ ả c sôi đ o đi ch ch h ạ ướ ể ướ ườ ng trào ra. B n mu n đi u hoà s m t thăng b ng, mu n gi ằ ố thi u hi u qu . ả ệ ế
B n có th gi m i ng ng thi u hi u qu nh th nào? ể ữ ọ ạ ườ i trong m t môi tr ộ ườ ư ế ế ệ ả
ư ệ ạ ạ ộ ớ Fidel Castro có th di n thuy t 2 gi nhiên. ể ễ ờ ề ự ế ộ ủ ng, s chú ý s đ n m t cách t ẽ ế ự i s chú ý. S chú ý chính là cách l u hành c a vi c lãnh đ o. V i m t nhà lãnh đ o có quy n l c bình ự ề ự th ọ li n và m i ườ ng ườ ẽ Nelson Mandela cũng th . ế
ư ế ch c mà không ph i chuy n nh ể ự ả ượ ể ậ ộ ứ ạ ự ả ớ ỏ ớ ề ư ế ự ậ ọ ng các b ph n tr ng ườ ng ọ ứ ộ t v n đ "chín" và "xanh". M t ệ ấ ạ ả ế ồ ề ỏ ự ệ ề ậ c th c hi n theo ả ượ ự ệ ầ ớ Câu h i l n cho các nhà lãnh đ o này là "Tôi s d ng s chú ý này nh th nào?", "Tôi t p trung ạ ử ụ vào đi u gì?", "Tôi có th thúc đ y t ẩ ổ tâm nh th nào?". B n ph i nh r ng: v ch ra s chú ý v i các thách th c quan tr ng th ớ ằ n y sinh s thi u tho i mái. Đi u đó nghĩa là b n ph i phân bi ề ả ạ ề ả ấ t hành đ ng. M t v n đ còn "xanh" là v n v n đ chín mu i là m t v n đ mà đòi h i kh n thi ộ ấ ộ ế ẩ ề ộ ấ ấ đ mà s kh n c p - m t s s n sàng thay đ i, ch di n ra trong m t b ph n. Công vi c mà đ ể ỉ ễ ộ ộ ổ ộ ự ẵ ề làm "chín" m t v n đ còn "xanh" là l n và khá nguy hi m, nó c n ph i đ ể cách khác v i vi c ti n hành m t v n đ còn "xanh". ẩ ấ ộ ấ ớ ệ ộ ấ ề ế ề
Nguy t Ánh ệ Theo fastcompany
