ĐI H C QU C GIA HÀ N IẠ Ọ Ố Ộ
TR NG ĐI H C CÔNG NGHƯỜ Ạ Ọ Ệ
L ĐĂNG NH CỮ Ạ
NH N D NG HÀNH VI C A NG I THAM GIA GIAOẬ Ạ Ủ ƯỜ
THÔNG D A TRÊN C M BI N ĐI N THO IỰ Ả Ế Ệ Ạ
Chuyên ngành: H th ng ệ ố Thông tin
Mã s : 9480401.01ố
TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ CÔNG NGH THÔNG TINẮ Ậ Ế Ệ
M ĐUỞ Ầ
Tính c p thi t c a lu n ánấ ế ủ ậ
Trong h th ng giao thông đô th , có nhi u y u t tác đng đnệ ố ị ề ế ố ộ ế
v n đ qu n lý và an toàn giao thông. Trong ấ ề ả đó, thái đ và hành vi c aộ ủ
ng i tham gia giao thôngườ có tác đng tr c ti p h th ngộ ự ế ệ ố . Do đó, vi cệ
nh n d ng hành vi c a ng i tham gia giao thông bao g m c nh nậ ạ ủ ườ ồ ả ậ
d ng các hành đng và hành vi b t th ng có m t ý nghĩa r t l n trongạ ộ ấ ườ ộ ấ ớ
vi c xây d ng gi i pháp, ng d ng h tr ng i tham gia giao thôngệ ự ả ứ ụ ỗ ợ ườ . Vì
v y, ch đ này đã ậ ủ ề và đang thu hút đc s quan tâm nghiên c u c aượ ự ứ ủ
nhi u nhà khoa h c, các phòng thí nghi m trên th gi i. H n th n a,ề ọ ệ ế ớ ơ ế ữ
nh ng thông tin v hành vi c a ng i tham gia giao thông s r t ữ ề ủ ườ ẽ ấ h uữ ích
cho nh ng nhà qu n lý trong vi c quy ho ch h th ng và xây d ngữ ả ệ ạ ệ ố ự
chính sách qu n lý giao thông và các chính sách an sinh xã h i khác.ả ộ
Ngoài ra, mô hình nh n d ng hành vi ng i tham gia giao thông còn trậ ạ ườ ợ
giúp đánh giá m c đ r i ro trong các lĩnh v c b o hi m cũng nh cóứ ộ ủ ự ả ể ư
th c tính m c đ tiêu th năng l ng và ô nhi m môi tr ng c a hể ướ ứ ộ ụ ượ ễ ườ ủ ệ
th ng giao thông.ố
Đ xây d ng đc mô hình nh n d ng hành vi c a ng i tham giaể ự ượ ậ ạ ủ ườ
giao thông các thông tin, d li u c a ng i tham gia đc thu th p b ngữ ệ ủ ườ ượ ậ ằ
nhi u cách khác nhau. ềThí nghi m ban đu đã thu th p d li u b ng cácệ ầ ậ ữ ệ ằ
thi t b c m bi n c đnh trên đi t ng nghiên c u. Nh s phát tri nế ị ả ế ố ị ố ượ ứ ờ ự ể
c a công ngh ph n c ng, nhi u lo i c m bi n khác nhau đc tíchủ ệ ầ ứ ề ạ ả ế ượ
h p đã cho phép đi n tho i thông minh tr thành công c h u ích trongợ ệ ạ ở ụ ữ
vi c thu th p d li u t ng i dùng. Chính vì v y, trong ệ ậ ữ ệ ừ ườ ậ th i gianờ g nầ
đây, nhi u công trình nghiên c u v nh n d ng hành vi ng i dùng baoề ứ ề ậ ạ ườ
g m c hành vi c ch và hành vi trong giao thông d a trên c m bi nồ ả ử ỉ ự ả ế
đi n tho i thông minh đc công b . Tuy nhiên, đ đm b o đ chínhệ ạ ượ ố ể ả ả ộ
xác cao trong k t qu c a mô hình nh n d ng thì h u h t các nghiênế ả ủ ậ ạ ầ ế
c u đc th c hi n v i v trí đi n tho i c đnh trên ph ng ti n giaoứ ượ ự ệ ớ ị ệ ạ ố ị ươ ệ
thông ho c s d ng t p thu c tính đc tr ng có s l ng l n nh mặ ử ụ ậ ộ ặ ư ố ượ ớ ằ
trích xu t d li u t nhi u ngu n c m bi n khác nhau c a đi n tho i.ấ ữ ệ ừ ề ồ ả ế ủ ệ ạ
Đi u này làm cho mô hình xây d ng gi m tính ti n d ng ề ự ả ệ ụ cũng như gi mả
kh năng ng d ng trong th c tả ứ ụ ự ế. Đi u này d n đn h ng nghiên c uề ẫ ế ướ ứ
v nh n d ng hành vi c a ng i dùngề ậ ạ ủ ườ khi v trí đi n tho i ng i dùngị ệ ạ ườ
không c đnhố ị trong quá trình tham gia giao thông.
Ngoài ra, nh ng nghiên c u đã công b v nh n d ng hành vi giaoữ ứ ố ề ậ ạ
thông đc th c hi n trong các đi u ki n hoàn c nh khác nhau. Trongượ ự ệ ề ệ ả
đó, có s khác nhau v y u t khu v c đa lý, h t ng giao thông và vănự ề ế ố ự ị ạ ầ
hóa so v i các đi u ki n và môi tr ng giao thông t i Vi t Nam. Doớ ề ệ ườ ạ ệ
v y, nh ng mô hình nh n d ng đã đc xây d ng g p nhi u khó khănậ ữ ậ ạ ượ ự ặ ề
khi phát tri n và áp d ng trong đi u ki n c th c a Vi t Nam. S khácể ụ ề ệ ụ ể ủ ệ ự
bi t này xu t phát t m t s y u t quan tr ng bao g m c y u tệ ấ ừ ộ ố ế ố ọ ồ ả ế ố
khách quan và y u t ch quan. Th nh t, đó là các nghiên c u v bàiế ố ủ ứ ấ ứ ề
toán nh n d ng th ng t p trung vào các ph ng ti n giao thông phậ ạ ườ ậ ươ ệ ổ
bi n t i các n c phát tri n v i đa s ph ng ti n s d ng cho th cế ạ ướ ể ớ ố ươ ệ ử ụ ự
nghi m là xe ô tô, xe buýt và tàu đi n ng m mà ít khi xét đn cácệ ệ ầ ế
ph ng ti n thô s . Trong khi đó, h th ng giao thông đô th t i cácươ ệ ơ ệ ố ị ạ
n c đang phát tri n ho c ch m phát tri n, trong đó có Vi t nam, cácướ ể ặ ậ ể ệ
ph ng ti n giao thông đc ng i dân s d ng ch y u v n là xe máyươ ệ ượ ườ ử ụ ủ ế ẫ
và xe đp cùng m t s ph ng ti n công c ng khác. H n th n a, ph nạ ộ ố ươ ệ ộ ơ ế ữ ầ
l n các nghiên c u tr c đây th c hi n trong đi u ki n h t ng giaoớ ứ ướ ự ệ ề ệ ạ ầ
thông n đnh h n so v i tính đa d ng đi u ki n giao thông nh Vi tổ ị ơ ớ ạ ề ệ ư ở ệ
Nam. Th hai, v y u t ch quan đó là văn hóa và thói quen di chuy nứ ề ế ố ủ ể
c a ng i dân khi tham gia giao thông. V i nh ng ph ng ti n nh ô tôủ ườ ớ ữ ươ ệ ư
hay xe buýt trong các nghiên c u, d li u c m bi n đc thu th p trongứ ữ ệ ả ế ượ ậ
đi u ki n ph ng ti n di chuy n trên các làn đng riêng, ho c hayề ệ ươ ệ ể ườ ặ
đng ch y xác đnh tr c. Đi u ki n này không th th c hi n đcườ ạ ị ướ ề ệ ể ự ệ ượ
v i hi n tr ng giao thông đô th c a Vi t Nam. T t c nh ng y u t cớ ệ ạ ị ủ ệ ấ ả ữ ế ố ơ
b n k trên là nh ng lý do gi i thích t i sao c n có các nghiên c u môả ể ữ ả ạ ầ ứ
hình nh n d ng hành vi giao thông phù h p v i tính ch t đc thù t iậ ạ ợ ớ ấ ặ ạ
Vi t Nam. ệ
Đ h tr đc ng i tham gia giao thông, m t trong nh ng m cể ỗ ợ ượ ườ ộ ữ ụ
đích quan tr ngọ, c p thi tấ ế c a mô hình phát hi n hành vi đó là kh năngủ ệ ả
phát hi n đc các hành vi giao thông b t th ng. Các nghiên c u vệ ượ ấ ườ ứ ề
v n đ này th ng t p trung vào ph ng ti n ô tô; các ph ng ti n cóấ ề ườ ậ ươ ệ ươ ệ
nh ng thi t k , đc tính khác nhau nên r t khó có m t mô hình phù h pữ ế ế ặ ấ ộ ợ
v i t t c các lo i ph ng ti n khác nhau. Các nghiên c u này cũngớ ấ ả ạ ươ ệ ứ
th ng s d ng h ng ti p c n k t h p nhi u lo i c m bi n đ thuườ ử ụ ướ ế ậ ế ợ ề ạ ả ế ể
th p, phân tích d li u cho quá trình nh n d ng. Bên c nh các c m bi nậ ữ ệ ậ ạ ạ ả ế
chuy n đng thì các c m bi n khác nh GPS, camera hình nh và c mể ộ ả ế ư ả ả
bi n âm thanh cũng có th đc s d ng nh m nâng cao đ chính xácế ể ượ ử ụ ằ ộ
trong nh n d ng các hành vi b t th ng khi lái xe. Vi c s d ng đngậ ạ ấ ườ ệ ử ụ ồ
th i nhi u d li u c m bi n cùng m t th i đi m d n đn tiêu t n nhi uờ ề ữ ệ ả ế ộ ờ ể ẫ ế ố ề
năng l ng c a đi n tho i thông minh và khó có th áp d ng trong th cượ ủ ệ ạ ể ụ ự
t . H ng ti p c n l a ch n thu th p, phân tích d li u c m bi nế ướ ế ậ ự ọ ậ ữ ệ ả ế
chuy n đng nh c m bi n gia t c s có m c tiêu t n năng l ng th pể ộ ư ả ế ố ẽ ứ ố ượ ấ
nh t nh ng c n ph i xây d ng m t mô hình phù h p đ đm b o đấ ư ầ ả ự ộ ợ ể ả ả ộ
chính xác nh n d ng trên các lo i ph ng ti n giao thông khác nhau.ậ ạ ạ ươ ệ
M t trong nh ng gi i pháp căn c t cho v n đ này đó là c n xác đnh,ộ ữ ả ố ấ ề ầ ị
l a ch n đc t p thu c tính đc tr ng phù h p cho các lo i ph ngự ọ ượ ậ ộ ặ ư ợ ạ ươ
ti n, th hi n rõ đc tr ng c a hành vi sao cho nh n d ng, phát hi nệ ể ệ ặ ư ủ ậ ạ ệ
không làm tăng đ ph c t p tính toán c a mô hình mà v n đm b o k tộ ứ ạ ủ ẫ ả ả ế
qu phát hi n hành đng, hành vi b t th ng.ả ệ ộ ấ ườ
V i mong mu n xây d ng mô hình phát hi n và đoán nh n hành viớ ố ự ệ ậ
b t th ng s d ng c m bi t gia t c c a đi n tho i thông minh, chúngấ ườ ử ụ ả ế ố ủ ệ ạ
tôi ch n đ tàiọ ề : “Nh n d ng hành vi c a ng i tham gia giao thông d aậ ạ ủ ườ ự
trên c m bi n đi n tho iả ế ệ ạ ” làm đ tài nghiên c u trong khuôn kh lu nề ứ ổ ậ
án ti n sĩ chuyên ngành H th ng ế ệ ố Thông tin nh m gi i quy t m t sằ ả ế ộ ố
v n đ đã đt ra. ấ ề ặ