Nhân một trường hợp: Đứt gân duỗi ngón cái dài sau cố định gãy đầu dưới xương quay bằng kim Kirschner

Chia sẻ: ViJijen ViJijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tổn thương gân duỗi ngón cái dài là một biến chứng ít gặp khi gãy đầu dưới xương quay cũng như khi phẫu thuật kết xương đầu dưới xương quay. Chúng tôi báo cáo một trường hợp lâm sàng bị đứt gân duỗi ngón cái dài sau cố định gãy đầu dưới xương quay bằng kim Kirschner để đưa ra những nguy cơ có thể gặp, biện pháp phòng tránh, và phục hồi động tác duỗi ngón cái sau ghép gân do bị đứt gân duỗi ngón cái dài khi xuyên kim Kirschner cố định ổ gãy đầu dưới xương quay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhân một trường hợp: Đứt gân duỗi ngón cái dài sau cố định gãy đầu dưới xương quay bằng kim Kirschner

TRAO ĐỔI HỌC TẬP NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP: ĐỨT GÂN DUỖI NGÓN CÁI DÀI SAU CỐ ĐỊNH GÃY ĐẦU DƯỚI XƯƠNG QUAY BẰNG KIM KIRSCHNER Nguyễn Văn Bình1, Phan Đình Mừng1, Nguyễn Ảnh Sang1, Trần Khôi Luân1, Võ Thành Nhơn1, Vũ Quốc Hưng1 TÓM TẮT Tổn thương gân duỗi ngón cái dài là một biến chứng ít gặp khi gãy đầu dưới xương quay cũng như khi phẫu thuật kết xương đầu dưới xương quay. Chúng tôi báo cáo một trường hợp lâm sàng bị đứt gân duỗi ngón cái dài sau cố định gãy đầu dưới xương quay bằng kim Kirschner để đưa ra những nguy cơ có thể gặp, biện pháp phòng tránh, và phục hồi động tác duỗi ngón cái sau ghép gân do bị đứt gân duỗi ngón cái dài khi xuyên kim Kirschner cố định ổ gãy đầu dưới xương quay. A CASE REPORT: RUPTURE OF EXTENSOR POLLICIS LONGUS TENDON FOLLOWING KIRSCHNER WIRE FIXATION OF DISTAL RADIUS FRACTURES ABSTRACT Injury of extensor pollicis longus tendon is an unusual complications of displaced fracture and the fixation operation of the distal radius. We report a case of extensor pollicis longus rupture following K-wire fixation of distal radius fractures to present the possible risk, the preventing methods, and restore stretching movement after grafting tendon due to a rupture of extensor pollicis longus tendon during K-wire insertion to immobilise the fractures. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ hợp gãy đầu dưới xương quay không Xuyên kim qua da cố định gãy vững. Phương pháp này thường được đầu dưới xương quay là một phương pháp xem là hiệu quả, đơn giản và an toàn. Tuy thuờng được sử dụng để tăng cường sự bất nhiên, phương pháp cũng còn có một số động trước khi đặt bột với những trường biến chứng, trong đó có đứt gân duỗi dài Bệnh viện Quân y 175 1 Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Văn Bình (nguyenbinhbv175@gmail.com) Ngày nhận bài: 19/10/2020, ngày phản biện: 04/11/2020 Ngày bài báo được đăng: 30/12/2020 115
TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 24 - 12/2020 ngón cái. Trường hợp lâm sàng được báo phiền không duỗi được ngón tay cái từ sau cáo mô tả sự tổn thương gây đứt, thoái hóa khi phẫu thuật. gân duỗi ngón cái dài sau khi xuyên kim Trên lâm sàng: Kirschner, một biến chứng ít gặp trên lâm sàng ảnh hưởng đến chất lượng điều trị. - Sẹo mổ ở mặt trước ngoài 1/3 dưới cẳng tay trái và mỏm khuỷu trái đã 2. CA BỆNH liền tốt. Bệnh nhân nam, Lương.V.A, sinh - Sờ thấy đầu kim gồ dưới da năm 2003. Vào viện ngày 22 tháng 10 năm 2019 với lý do không duỗi được ngón tay - Vận động duỗi cổ tay, duỗi ngón cái bên trái và còn phương tiện kết xương út, duỗi ngón trỏ, dạng ngón cái bên trái hai xương cẳng tay trái tháng thứ sáu. được, nhưng không duỗi được ngón tay cái bên trái. Cảm giác da bàn tay bình thường. Qua hỏi bệnh, bệnh nhân cho biết cách nhập viện 6 tháng, bị tai nạn giao - Hình ảnh X-quang cho thấy có 1 thông, bị gãy hai xương cẳng tay và đã kim Kirschner xuyên chéo từ trước ngoài được điều trị bằng phương pháp nắn kín vào trong ở đầu dưới xương quay trái và xuyên kim Kirschner qua da cố định ổ gãy. 1 kim Kirschner xuyên thẳng trục xương Khi đến với chúng tôi, bệnh nhân than trụ trái. Hình 1: Hình ảnh X-quang cẳng tay trái (Nguồn: Tư liệu nghiên cứu của tác giả) - Điện thần kinh - cơ: Biên độ vận trái và một đường mổ dài 3cm để rút kim động thần kinh quay thấp. Kirschner ở đầu dưới xương quay trái, Chúng tôi giải thích cho bệnh nhân thám sát thấy kim Kirschner xuyên qua cơ sẽ được phẫu thuật rút kim và thám sát gân duỗi cổ tay quay ngắn, và không thấy vận duỗi ngón cái. Tại phòng mổ, chúng tôi động của cơ duỗi ngón cái dài, tiến hành tiến hành một đường mổ nhỏ 1cm ở mỏm mở rộng trường mổ đến 15cm theo dọc khuỷu để rút kim Kirschner ở xương trụ mặt sau 1/3 dưới cẳng tay kéo dài đến vị 116
TRAO ĐỔI HỌC TẬP trí chỏm xương bàn 1 tay trái, thì thấy đầu cái dài bị đứt, co dính và thoái hóa các đầu trung tâm và ngoại vi của gân duỗi ngón gân. Hình 2: Hình mô tả sự thoái hóa phần ngoại vi gân duỗi ngón cái dài (Nguồn: Tư liệu nghiên cứu của tác giả) Chúng tôi tiến hành lấy gân gan duỗi tối đa, ngón cái ở tư thế giạng và duỗi tay dài làm mảnh ghép để khâu phục hồi ngón cái. gân duỗi ngón cái dài. Sau mổ bệnh nhân Chúng tôi theo dõi, đánh giá sự được đặt nẹp bột tư thế duỗi cổ tay 30 độ, hồi phục động tác duỗi ngón cái của bệnh khớp bàn ngón gấp 90 độ và khớp liên đốt nhân. Hình 3: Hình phục hồi động duỗi ngón cái dài trong mổ và sau mổ 3 tháng. (Nguồn: Tư liệu nghiên cứu của tác giả) 117
TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 24 - 12/2020 3. BÀN LUẬN sát với mảnh gãy hoặc dụng cụ kim loại [4]. 3.1. Đặc điểm ca lâm sàng Gãy đầu dưới xương quay thường Gân duỗi ngón cái dài là gân được điều trị bằng xuyên kim Kirschner thường xuyên bị đứt nhất sau khi bị gãy qua da, duy trì việc bất động ổ gãy cùng đầu dưới xương quay [4]. Biến chứng này với bó bột. Trong hầu hết các trường hợp, được báo cáo ca lâm sàng lần đầu tiên vào đây là phương pháp điều trị không phức năm 1930 [6]. Đứt gân duỗi ngón cái dài có tạp và có hiệu quả [4]. Tuy nhiên, các biến thể xảy ra ở mọi lứa tuổi mặc dù nó phổ chứng đã được mô tả lên đến 16% các biến hơn sau lứa tuổi ba muơi [4]. Đứt gân trường hợp điều trị bằng phương pháp này duỗi ngón cái dài thường xảy ra phổ biến [4] . Khi xuyên kim Kirschner, các cấu trúc sau 4 đến 8 tuần bị gãy xương, và thường phần mềm quan trọng như nhánh nông ở ngang mức lồi củ Lister’s [4]. Một số giả thần kinh quay, tĩnh mạch đầu, cơ ngửa dài thuyết giải thích tại sao gân duỗi ngón cái (cơ cánh tay quay) và cơ duỗi cổ tay, duỗi dài dường như có khuynh hướng bị đứt ngón cái và duỗi chung các ngón có thể như sự phân bố các mạch máu của gân bị tổn thương dẫn đến đứt gân hoặc mạch tương đối thưa thớt tại lồi củ Lister’s [7], máu thần kinh [4]. Một số biến chứng khác sự rối loạn tuần hoàn trong gân và sự cọ như nhiễm trùng chân đinh hoặc trồi tuột đinh [4]. Hình 4: Vị trí xuyên kim Kirschner trong gãy đầu dưới xương quay (Nguồn: The Journal of Trauma, 1994) [3] Để giảm thiểu tổn thương gân và đầu dưới xương quay đã được mô tả [3]. thần kinh, một phương pháp tiếp cận lựa Tuy nhiên, phương pháp này vẫn gây tổn chọn vị trí xuyên kim Kirschner trong gãy thương một số cấu trúc mô mềm, và 12 118
TRAO ĐỔI HỌC TẬP trong 80 trường hợp nghiên cứu bị dị cảm sau 6 tháng bị tổn thương, đầu trung tâm và ở các vùng nhánh nông thần kinh quay chi ngoại vi của gân duỗi ngón cái dài bị đứt, phối nhưng biểu hiện dị cảm giảm đi sau 6 co dính và thoái hóa các đầu gân, không tuần rút kim [3]. Và sau một năm theo dõi, thể tiến hành khâu nối, lựa chọn phương không có tổn thương gân hoặc hoặc các pháp ghép gân là hoàn toàn phù hợp. biến chứng nghiêm trọng khác [3]. 3.3. Sự lựa chọn mảnh ghép Một nghiên cứu so sánh nguy cơ Bằng đường rạch da nhỏ, chúng do phẫu thuật viên gây ra khi xuyên kim tôi lấy được mảnh gân vừa đủ chiều dài, Kirschner qua da với mở một đường mổ không làm tổn thương thần kinh giữa, vì nhỏ cho thấy xuyên kim qua da có một tỉ gân nằm nông dưới da. Các tác giả có xu lệ xuyên vào gân hoặc thần kinh cao hơn hướng dùng gân gan tay dài, vì cùng một [5] . Do đó một đường mở nhỏ cùng với trường mổ và dễ bộc lộ [1]. Gân gan tay việc bóc tách đến xương để dịch chuyển dài có thể nhìn thấy dưới da, nằm nông và mô mềm xung quanh và sử dụng ống dẫn sờ thấy ở cổ tay [1]. Tuy nhiên, khoảng 15- khoan bảo vệ mô mềm là cần thiết để giảm 25% dân số không có sự xuất hiện của gân thiểu tổn thương khi xuyên kim Kirschner này [1]. [5] . 3.4. Lựa chọn kỹ thuật khâu gân Việc thăm khám sau phẫu thuật nên được kiểm tra sớm để đánh giá các tai Do đặc điểm về cấu tạo giải phẫu biến của cuộc mổ, tốt nhất là trong khi bệnh gân duỗi mỏng và dẹt hơn gân gấp [2]. Nếu nhân còn đang được điều trị tại bệnh viện, khâu nối không tốt sẽ làm dập nát các đầu chúng ta có thể khắc phục kịp thời, ít ảnh gân, ảnh hưởng đến sự nuôi dưỡng, đứt lại hưởng tâm lý, kết quả điều trị của người và dễ dính vào mô xung quanh [2]. Chúng bệnh. Cần tư vấn cho người bệnh, khi có tôi nhận thấy rằng khi tổn thương gân thì tai biến sau phẫu thuật, phải đến cơ sở y tế, mũi khâu Kessler cải tiến vẫn là mũi khâu nơi có các bác sĩ có kinh nghiệm chuyên được sử dụng tương đối phổ biến [2]. Ưu khoa sâu đánh giá được chức năng vận điểm của mũi khâu này là đáp ứng được động ngón cái nói riêng và các ngón tay về mặt sinh lý cũng như cơ sinh học của nói chung, cũng như các tổn thương thần gân [2]. kinh, nhiễm trùng, trồi tuột kim Kirchsner. 3.5. Bất động sau mổ 3.2. Thời điểm phẫu thuật Vai trò của nẹp bất động sau mổ Sau khi bị thương, trung bình 9 cũng quan trọng như phẫu thuật, vì gân tuần, tại thời điểm này, gân chưa bị thoái duỗi mảnh và yếu hơn gân gấp [2]. Nếu sau hóa nặng [1]. Theo nghiên cứu của nhiều mổ không được bất động ngay khi bệnh tác giả, sau 14 tuần, gân bị thoái hóa nặng, nhân gấp ngón chủ động đột ngột dễ bị đứt thậm chí xơ teo, không còn cấu trúc và mất lại gân [2]. Tuy nhiên nếu bất động lâu sẽ chức năng [1]. Tại thời điểm phẫu thuật là làm tăng nguy cơ dính gân, hạn chế sự vận động của khớp [2]. Chúng tôi chọn đặt nẹp 119
TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 24 - 12/2020 theo tư thế cố định Edinburgh để bất động Đại học Y Hà Nội. bàn tay ở tư thế nghỉ. Bất động bàn tay ở 3. H. Habernek (1994), “Unstable tư thế bất động an toàn có thể ngăn ngừa, distal radius fractures treated by modified hạn chế cứng khớp và co rút cơ nội tại (cơ Kirschner wire pinning : Anatomic giun, cơ liên cốt). considerations, technique and results”, 4. KẾT LUẬN The Journal of Trauma, Vol. 36 (1), pp. Có nhiều biến chứng có thể xảy 83-88. ra khi phẫu thuật kết hợp xương đầu dưới 4. M.R. Harrison (2004), “Pseudo- xương quay, đặc biệt là khi xuyên kim rupture of Extensor Pollicis Longus Kirschner qua da. Khi biến chứng xảy ra, following Kischner wire fixation of distal mặc dù không gây ra tử vong nhưng có radius fractures”, Acta Orthopædica thể dẫn đến tàn tật, ảnh hưởng đến uy tín, Belgica, Vol. 70 (5). chất lượng điều trị chăm sóc bệnh nhân. 5. N.L. Hochwald (1997), “The Tuy nhiên, biến chứng này thường có thể risks of Kirschner wire placement in phòng tránh được. Phẫu thuật viên nên the distal radius : A Compa- rison of khám, kiểm tra trước, trong và sau mổ để techniques”, The Journal of Hand Surgery, hiệu quả điều trị được cao nhất. Cần có bác Vol. 22 (4), pp. 580-584. sĩ có kinh nghiệm chuyên khoa sâu đánh giá được chức năng vận động ngón cái nói 6. JK. Lee (2019), “Extensor riêng và các ngón tay nói chung, và vị trí pollicis longus tendon rupture caused by xuyên kim để hạn chế bị tổn thương gân a displaced dorsal “beak” fragment of thứ phát. Lister’s tubercle in distal radius fractures”, Handchir Mikrochir Plast Chir, Vol. 51, TÀI LIỆU THAM KHẢO pp. 199-204. 1. Lưu Danh Huy (2014), “Đánh 7. H.A. Murphy (2016), “Extensor giá kết quả điều trị phẫu thuật tổn thương Tendon Injury Associated With Dorsal gân gấp vùng ống ngón tay hai thì”, Tạp Entry Flexible Nailing of Radial Shaft chí Y dược học quân sự. Fractures in Children: A Report of 5 New 2. Hoàng Quốc Quân (2012), Cases and Review of the Literature”, J Đánh giá kết quả phẫu thuật thương tích Pediatr Orthop. gân duỗi bàn tay tại bệnh viện hữu nghị Việt Đức, Luận văn thạc sĩ y học, Trường 120