Nhân một trường hợp viêm phổi có tăng eosinophil trong máu ngoại biên tại khoa nội 2 năm 2015

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 3 * 2015<br /> <br /> NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP VIÊM PHỔI CÓ TĂNG EOSINOPHIL<br /> TRONG MÁU NGOẠI BIÊN TẠI KHOA NỘI 2 NĂM 2015<br /> Nguyễn Thanh Hương*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Giới thiệu một trường hợp viêm phổi kéo dài có tăng eosinophil trong máu ngoại biên.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Báo cáo một ca bệnh. Chúng tôi giới thiệu một trường hợp một trẻ nam 12 tuổi,<br /> có biểu hiện sốt kéo dài, viêm phổi có tăng eosinophil trong máu ngoại biên, tổn thương da đã được chẩn đoán xác<br /> định viêm phổi qua phim chụp X quang và CT ngực có thuốc cản quang .<br /> Kết quả: Sau điều trị nhiều kháng sinh, tổn thương phổi không cải thiện, ngày càng nhiều, sốt liên tục.<br /> Nhưng rất tốt sau điều trị corticoid.<br /> Kết luận: Viêm phổi là bệnh lý rất thường gặp, nhưng viêm phổi có kèm tăng eosinophil trong máu ngoại<br /> biên thì không nhiều, nếu không chú ý thì sẽ tốn kém nhiều do dùng kháng sinh không hiệu quả, kéo dài thời gian<br /> điều trị.<br /> Từ khóa: Viêm phổi kéo dài, eosinophil.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> CASE REPORT: A CASE PNEUMONIAE WITH EOSINOPHIL PERIPHERAL BLOOD INCRESEASED<br /> Nguyen Thanh Huong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 3 - 2015: 106 - 111<br /> Objectives: To introduce a case pneumoniae with eosinophil peripheral blood increseased.<br /> Methods: To present a 12 years old boy, who had long fever, pneumoniae, red rash all body but no itche,<br /> eosinophil peripheral blood increseased (> 500/ml) diagnosis pneumoniae by chest X ray and CT scanner.<br /> Result: After traitement with plurale antibiotics patient until fever, chest X ray unwell but exellent after<br /> corticoid treatment.<br /> Conclusion: Eosinophilic pneumonia is disease uncommon. If we weren’t noticing we waste time treatment<br /> and must use many antibiotics but of no effect.<br /> Keywords: Pneumonia, eosinophil.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> chẩn đoán cũng như điều trị.<br /> <br /> Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan (eosinophil)<br /> là một bệnh không thường gặp ở trẻ em. Ở Việt<br /> Nam chưa có nhiều nghiên cứu về đề tài này,<br /> nên việc tiếp cận và chẩn đoán ban đầu dễ bị<br /> đánh lạc hướng ,làm kéo dài thời gian nằm viện,<br /> tăng chi phí điều trị không cần thiết.<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> <br /> Do đó, nhân một trường hợp viêm phổi có<br /> tăng bạch cầu ái toan (eosinophil) trong máu<br /> ngoại biên gặp tại khoa Nội 2 năm 2015, chúng<br /> tôi xin được trình bày để rút kinh nghiệm trong<br /> *Bệnh viện Nhi Đồng 2<br /> Tác giả liên hệ: BSCKII Nguyễn Thanh Hương,<br /> <br /> 106<br /> <br /> Giới thiệu một trường hợp viêm phổi có<br /> tăng bạch cầu ái toan (eosinophil) trong máu<br /> ngoại biên.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Nghiên cứu ca bệnh lâm sàng.<br /> Họ và tên bệnh nhân: Nguyễn Sáng Tạo<br /> Giới tính: Nam<br /> Năm sinh: 31/3/2003<br /> <br /> ĐT: 090333094, Email: doctor_thanhhuong@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 3 * 2015<br /> Mã hồ sơ: 15000238.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Không tiếp xúc chó, mèo, súc vật nào<br /> Chích ngừa đủ.<br /> <br /> Bệnh sử<br /> Bệnh 1 tuần, khởi đầu không sốt, đỏ da. Lúc<br /> đầu nốt đỏ ở thân, ngực lốm đốm sau đó lan<br /> rộng thành mãng lớn không ngứa, không bóng<br /> nước. Sau đó kèm sốt cao liên tục khó hạ trước<br /> hai ngày nhập viện, không ói, ho đàm ít, đỏ da<br /> nhiều hơn.<br /> <br /> Khám lúc nhập viện<br /> <br /> Tiền sử<br /> <br /> Không tổn thươn.g thực thể, tim đều, phổi<br /> không ran ngoại trừ da sẩn hồng ban toàn thân,<br /> không ngứa, không bóng nước, không hoại tử<br /> trung tâm.<br /> <br /> Cân nặng: 50 kg.<br /> Sốt: 38,90C.<br /> Mạch: 128 lần/phút.<br /> Thở: 28 lần/phút.<br /> <br /> Chưa tiền căn dị ứng mề đay.<br /> Không đi đâu xa ngoài đi học.<br /> <br /> Diễn tiến<br /> <br /> NHIỆT ĐỘ<br /> 41<br /> 40<br /> 39<br /> 38<br /> 37<br /> 36<br /> 35<br /> 34<br /> <br /> 39.5<br /> <br /> 39.3<br /> 38.2<br /> <br /> 40.1<br /> <br /> 40 39.8<br /> <br /> 38.5 38.6<br /> <br /> 39.5<br /> 39 38.8<br /> <br /> 38.5 38.5 38.5 38.6<br /> 37.5<br /> <br /> 37.5<br /> 36.8 37<br /> <br /> Kháng sinh<br /> 5/1-6/1:<br /> Từ 6/1:<br /> đã dùng<br /> Amikac<br /> Merone<br /> <br /> 2/15/1:<br /> Clafor<br /> an<br /> Amika<br /> cin<br /> Azitro<br /> mycin<br /> <br /> in<br /> Vanco<br /> mycin<br /> Levoflo<br /> xacin<br /> <br /> m<br /> Vanco<br /> mycin<br /> Levoflo<br /> xacin<br /> <br /> Từ 7/1:<br /> Merone<br /> m<br /> Vanco<br /> mycin<br /> Levoflo<br /> xacin<br /> Fosmyc<br /> in<br /> <br /> Ngày<br /> <br /> Từ<br /> 16/1:<br /> Meron<br /> em<br /> Vanco<br /> mycin<br /> Levofl<br /> oxacin<br /> <br /> Từ<br /> 17/1:<br /> ĐT<br /> cortic<br /> oide<br /> <br /> 37<br /> <br /> 37<br /> 36.5<br /> <br /> Từ<br /> 19/1:<br /> Ngưng<br /> KS<br /> <br /> Nhịp thở (lần/phút)<br /> <br /> NHỊP THỞ<br /> 40<br /> 30<br /> <br /> 26 26<br /> 21<br /> <br /> 30<br /> 22<br /> <br /> 36 34<br /> <br /> 32<br /> <br /> 26 24 24 28 26 26 26 24 24 26 24 24 24 24<br /> <br /> 20<br /> 10<br /> 0<br /> 2/1 4/1 6/1 8/1 10/1 12/1 14/1 16/1 18/1 20/1 22/1<br /> Ngày<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> 107<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 3 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Toxocara (âm tính).<br /> <br /> Lâm sàng<br /> Ho lúc đầu ít, sau tăng dần. Tuy nhiên<br /> bệnh nhân này không hề có suy hô hấp, phổi<br /> nhiều rales ẩm. Sốt kéo dài không đáp ứng<br /> kháng sinh nhưng giảm nhanh sau điều trị<br /> corticoids.<br /> <br /> Cận lâm sàng<br /> <br /> Bạch cầu<br /> BC/máu<br /> <br /> Xét nghiệm miễn dịch<br /> Bộ 6 kháng thể: âm tính.<br /> ENA: âm tính.<br /> <br /> Bảng 1: Huyết đồ<br /> Ngày<br /> <br /> Điện di đạm<br /> Albumin: 47%; α1: 10,3; α2: 16,38; β1: 5,4; β2:<br /> 7,2; γ: 13,1.<br /> <br /> ANCA: âm tính.<br /> 5/1<br /> <br /> 24680<br /> <br /> 11/1<br /> <br /> 15/1<br /> <br /> 19/1<br /> <br /> Sau 3<br /> tháng<br /> <br /> 27600<br /> <br /> 11500<br /> <br /> 5830<br /> <br /> 8390<br /> <br /> 85,9% 65,8%<br /> <br /> 46%<br /> <br /> N<br /> <br /> 63%<br /> <br /> L<br /> <br /> 9,1<br /> <br /> 8,52<br /> <br /> M<br /> <br /> 6,4<br /> <br /> Eosinophilia (%) 20,49%<br /> Trị tuyệt đối<br /> 5000<br /> <br /> 12,69<br /> <br /> 40<br /> <br /> 3,7<br /> <br /> 6,7<br /> <br /> 8,3<br /> <br /> 1,3<br /> 358<br /> <br /> 13,3<br /> 1530<br /> <br /> 0,5<br /> 30<br /> <br /> 2/1<br /> <br /> 6/1<br /> <br /> 8/1<br /> <br /> 11/1<br /> <br /> CRP (mg/l)<br /> <br /> 71<br /> <br /> 62<br /> <br /> 59<br /> <br /> 60<br /> <br /> Procalcitonin<br /> (ng/ml)<br /> <br /> 0,96<br /> <br /> 15/1<br /> <br /> Anti DsDNA: âm tính.<br /> <br /> Khí máu động mạch<br /> Bình thường.<br /> 8,6<br /> 700<br /> <br /> Bảng 2: CRP, procalcitonin<br /> Ngày<br /> <br /> LE cell: âm tính.<br /> <br /> 19/1<br /> 16<br /> <br /> 0,14<br /> <br /> Huyết thanh chẩn đoán ký sinh trùng<br /> Ascaris lumbricoides: IgG, IgE (âm tính).<br /> Schristosoma mansoni: âm tính.<br /> <br /> Bảng 3: Định lượng kháng thể.<br /> KT<br /> Ngày<br /> 8/1<br /> <br /> IgG<br /> <br /> IgM<br /> <br /> IgA<br /> <br /> IgE<br /> <br /> Bt<br /> <br /> Bt<br /> <br /> Bt<br /> <br /> Tăng 19 lần<br /> <br /> 22/1<br /> <br /> Tăng 16 lần<br /> <br /> Sau 3 tháng<br /> <br /> Tăng 7 lần<br /> <br /> Interleukin<br /> 16/1: tăng 4,2 lần so với bình thường.<br /> 22/1: tăng 2,4 lần.<br /> <br /> Huyết thanh chẩn đoán<br /> Clamydia pneumoniae: IgG (dương tính).<br /> <br /> Filariasis : âm tính.<br /> Aspergilus: IgG, IgE: âm tính.<br /> <br /> IgM (âm tính).<br /> <br /> Paragonimus (sán lá phổi): IgG, IgE (âm tính).<br /> <br /> Mycoplasma pneumoniae (IgG,IgM): âm tính.<br /> <br /> Cysticercose (sán dải heo): IgM (âm tính).<br /> Strongyloides stercoralis (âm tính).<br /> Fasciola (âm tính).<br /> <br /> Xét nghiệm về dị ứng<br /> Test Bioic: dị ứng với tôm cua.<br /> Siêu âm tim, bụng, ngực: bình thường.<br /> <br /> X quang phổi<br /> <br /> Ngày 3/1/2015<br /> <br /> 108<br /> <br /> Ngày 5/1/2015<br /> <br /> Ngày 11/1/2015<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 3 * 2015<br /> <br /> Ngày 15/1/2015<br /> <br /> Ngày 19/1/2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Sau 3 tháng<br /> <br /> CT ngực có cản quang<br /> <br /> Đa chức năng hô hấp:<br /> Có hội chứng tắc nghẽn hô hấp nhẹ.<br /> Không có hội chứng hạn chế.<br /> PEFR 73%.<br /> Có đáp ứng thuốc dãn phế quản.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Viêm phổi là bệnh lý rất thường gặp, nhưng<br /> viêm phổi có tăng eosinophil trong máu ngoại<br /> biên thì không nhiều (5,2) thường ở người lớn<br /> nhiều hơn trẻ em. Gặp ở trẻ nam, hơn nữ (5,2,3) Có<br /> nhiều nguyên nhân gây tăng bạch cầu ái toan<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> trong máu ngoại vi(7) nên phải làm nhiều xét<br /> nghiệm để tránh bỏ sót nguyên nhân(6).<br /> Tuy nhiên, bệnh đáp ứng tốt với điều trị<br /> corticoids, eosinophil trong máu ngoại biên có<br /> thể về giới hạn bình thường, nhưng nhiều bệnh<br /> nhân không rõ nguyên nhân thì có thể phát triển<br /> thành viêm phổi tăng eosinophil mạn tính và<br /> phải điều trị corticoids trở lại, kéo dài điều trị<br /> corticoids uống.<br /> Nếu chúng ta không lưu ý sẽ dễ dàng bỏ qua<br /> làm kéo dài thời gian điều trị, tốn kém nhiều do<br /> dùng nhiều loại kháng sinh mà không hiệu quả,<br /> tăng nguy cơ kháng thuốc.<br /> <br /> 109<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 3 * 2015<br /> <br /> Chúng ta cũng cần phải theo dõi, hẹn bệnh<br /> nhân tái khám để phát hiện những đợt tái phát<br /> khi trở thành mạn tính.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Sau điều trị nhiều kháng sinh tổn thương<br /> phổi không cải thiện, ngày càng tăng. Sốt liên tục<br /> <br /> không giảm nhưng đáp ứng rất tốt sau điều trị<br /> corticoids.<br /> Cần phải theo dõi bệnh nhân để tránh tái<br /> phát, trở thành viêm phổi tăng eosinophil mạn<br /> tính.<br /> <br /> MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA<br /> Bệnh nhân trước khi điều trị<br /> <br /> 110<br /> <br /> Bệnh nhân sau khi xuất viện 3 tháng<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br />