Nhân vật "phi nhân vật" và khát vọng làm mới tiểu thuyết của Thuận trọng T mất tích

Chia sẻ: Thiên Lăng Sở | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong T mất tích của Thuận, cả nhân vật phụ và nhân vật chính đều được xây dựng bằng trí tưởng tượng, sự hồi tưởng của nhân vật Tôi và sự đồn đoán, phỏng đoán không dựa dẫm. Thuận trái ngược với truyền thống khi cô xây dựng nhân vật của mình bằng cách tự hủy hoại bản thân. Chúng ta có thể coi cuộc phiêu lưu của cô ấy bằng phong cách viết khi cô ấy bỏ đi những nét đặc trưng như một biểu hiện của khát vọng đổi mới tiểu thuyết Việt Nam đương đại. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhân vật "phi nhân vật" và khát vọng làm mới tiểu thuyết của Thuận trọng T mất tích

NHN VT PHI NHN VT V KHT VÅNG LM MÎI TIU THUYT CÕA THUN TRONG T MT TCH Ph¤m Thà Thu Tr÷íng Cao ¯ng S÷ ph¤m Trung ÷ìng 1 °t v§n · Kh¡i ni»m nh¥n vªt phi nh¥n vªt [3] vèn ÷ñc dòng º ch¿ kiºu nh¥n vªt cõa tiºu thuy¸t Mîi m Nhúng vi¶n t©y, Ghen. . . cõa Alain Robbe Grillet l tr÷íng hñp ti¶u biºu. Nh¥n vªt v¨n tçn t¤i, nh÷ng nâ khæng cán gièng nh÷ trong truy·n thèng, x¥y düng nh¥n vªt trð th nh cæng cuëc ph¡ hõy ch½nh nâ [7]. Trong tiºu thuy¸t truy·n thèng, t¶n tuêi, di»n m¤o, ngh· nghi»p nh¥n vªt ch½nh th÷íng hi»n l¶n rã n²t ð c¡c gâc ë kh¡c nhau. Chóng tªp hñp l¤i º t¤o n¶n ÷íng vi·n nh¥n th¥n sc n²t, g¥y §n t÷ñng khâ qu¶n trong ng÷íi åc v khu bi»t nh¥n vªt n y vîi nh¥n vªt kh¡c. Cuèn tiºu thuy¸t thù ba ch½nh thùc ra mt t¤i Vi»t Nam cõa Thuªn - T m§t t½ch ¢ gi£i nh¥n vªt truy·n thèng b¬ng cuëc phi¶u l÷u cõa ch½nh m¼nh. 2 Nëi dung nghi¶n cùu Trong T m§t t½ch, T l nh¥n vªt ch½nh nh÷ng l¤i khæng hi»n di»n m ch¿ th§p tho¡ng ¥u â. Ng÷íi åc buëc ph£i l¦n t¼m º bi¸t v· T tø nhúng thæng tin n¬m t£n m¡t trong suèt 17 ch÷ìng truy»n. Thuªn ¢ xâa bä t¶n nh¥n vªt ch½nh cõa m¼nh, khi¸n nâ ch¿ cán l mët chú c¡i væ c£m: T. Thüc ra T v¨n câ mët c¡i t¶n ¦y õ: ghi trong hë chi¸u gèc th¼ gçm nhúng hai d§u, c¡i tr¶n c¡i d÷îi, (. . . ) chóng d nh cho chú U hay chú A hay méi chú mët d§u [7;57]. Ð ¥y, nh¥n vªt ch½nh væ danh ngay c£ khi hi»n húu giúa ng÷íi th¥n. Anh chçng cõa T khæng nhî nêi t¶n ¦y õ cõa vñ: Tæi ch÷a bao gií åc óng t¶n T. Nhúng c¡i d§u trong ti¸ng Vi»t nghe nâi r§t rc rèi (...). May m khæng câ dàp n o bt tæi ph£i vi¸t t¶n T b¬ng ti¸ng Vi»t(. . . ). Thüc ra tæi công ½t câ cì hëi º luy»n c¡ch ph¡t ¥m t¶n T. H¦u nh÷ chóng tæi ch¯ng gåi ¸n t¶n cõa nhau bao gií [7;57]. Kafka công ¢ tøng t÷îc bä danh t½nh cõa nh¥n vªt v °t t¶n b¬ng chú c¡i (K) nh¬m biºu ¤t c£m thùc hi»n sinh phi l½ m con ng÷íi ph£i çng h nh. T¶n ng÷íi l k½ hi»u, b£n th¥n con ng÷íi trong x¢ hëi hªu cæng nghi»p công l mët k½ hi»u. Thüc ra, trong cuëc sèng, ta v¨n l k´ væ danh khi ð mët s¥n bay, mët b¸n t u; v trong hi»n thüc thªm phçn, sü væ danh §y c ng ÷ñc biºu hi»n rã n²t. Vîi T, c¡i t¶n khæng bi¸n m§t còng ng y T tø gi¢ cãi íi m cæ ¢ væ danh ngay tø khi hi»n húu. L¦n t¼m theo d§u v¸t T, ng÷íi åc bi¸t ÷ñc nguçn gèc xu§t th¥n cõa nh¥n vªt düa v o hçi t÷ðng cõa tæi: l ng÷íi Vi»t nh÷ng l¤i khæng nh¤y c£m lm vîi nhúng tø "S i 1
Gán" v "Vi»t Nam [7;54], Tø ng y quen tæi, T ch÷a v· th«m gia ¼nh l¦n n o [7;79], trong ph¡n o¡n v· vi»c T m§t t½ch cõa ng÷íi chçng, ng÷íi åc cán bi¸t T l ng÷íi S i Gán: R§t ½t kh£ n«ng l T v· S i Gán th«m gia ¼nh [7;13]. Thªm ch½, ng÷íi åc công câ thº t¼m ra ngo¤i h¼nh cõa T: T câ th¥n h¼nh gñi c£m, ÷íng n²t m·m m¤i, n÷îc da màn, váng hæng nhä, bë ngüc nhu nhó. V m¡i tâc en th£ d i. [7;189]. Nh÷ng thüc ch§t â l ngo¤i h¼nh chung cõa c¡c cæ g¡i Vi»t, nâ khæng câ gi¡ trà khu bi»t. T m§t t½ch, nhúng thæng tin ngo¤i h¼nh T nh÷ th¸ s³ khæng thº ÷ñc dòng º nhªn d¤ng trong tr÷íng hñp ng÷íi ta muèn t¼m ki¸m. Trong k½ ùc b§t chñt cõa ng÷íi chçng khæng h· nhc ¸n ngh· nghi»p cõa T, ng÷íi åc ch¿ bi¸t r¬ng cæ i l m ð mët cæng ty n o â v th÷íng ríi cæng sð lóc 5h15, ¸n tr÷íng m¨u gi¡o ân Hanah. T h¦u nh÷ khæng tçn t¤i trong b§t cù mèi quan h» n o ngo i chçng v con (m mèi quan h» §y công cüc k¼ läng l´o). T khæng câ b¤n, khæng giao du vîi ai: khæng câ c£ gia ¼nh l¨n b¤n th¥n ð Ph¡p. Ng÷íi duy nh§t m T æi khi g°p gï l chà Xu¥n, còng theo håc lîp ti¸ng Ph¡p ð mët tê chùc Thi¶n Chóa gi¡o khi c£ hai mîi °t ch¥n ¸n Paris. [7;13], Cæ §y khæng r÷ng r÷ng ái tæi ÷a ¸n c¡c buêi l¹ l¤t çng h÷ìng [7;79]. T½nh c¡ch cõa T ÷ñc ng÷íi chçng iºm duy»t b§t chñt r£i r¡c ð tøng ch÷ìng truy»n: T khæng khâ t½nh [7;63], T khæng l¢ng m¤n [7;80], T½nh k½n ¡o qu¡ mùc [7;189]; Cæ §y câ thâi quen ang nâi ngang chøng th¼ døng l¤i [7;62]; T r§t ½t nâi: hëi tho¤i nh÷ng tæi nâi l ch½nh, T h¦u nh÷ ch¿ gªt v lc [7;57] cæ §y ch÷a bao gií bt tæi ph£i nghe t¥m sü [7;80], thªm ch½ c£ lóc l m t¼nh: M÷íi l«m phót, v i ëng t¡c cì b£n v im l°ng tø ¦u ¸n cuèi [7;189]. T thüc sü ¢ trð th nh nh¥n vªt phi nh¥n vªt, tçn t¤i nh÷ng v¨n vng bâng, t÷ðng nh÷ câ ngo¤i h¼nh, câ nguçn gèc, câ t½nh c¡ch nh÷ng t§t c£ nhúng thæng tin â ch¯ng nâi g¼ nhi·u v· T, T v¨n ch¿ l ©n sè. Thuªn x¥y düng nh¥n vªt nh÷ l ph¡ hõy nh¥n vªt. Sü ph¡ hõy §y ÷ñc hé trñ c lüc bði mæ t½p m§t t½ch. Nhúng nh¥n vªt kh¡c công n¬m trong þ thùc ph¡ hõy cõa Thuªn. â l nhúng nh¥n vªt ÷ñc x¥y düng tø t÷ðng t÷ñng, h¼nh dung cõa tæi v nhúng çn ¤i, phäng o¡n, khæng h· câ chót x¡c t½n. ¥y l Brunel v vñ cõa hn ta: Hn ¢ câ gia ¼nh v b vñ l mët ng÷íi r§t ghen th¼ ph£i (...), c¡c çng nghi»p cõa tæi kh¡o nhau v· chi¸c nh¨n gn m°t ¡ cï bü cõa s¸p b . Sau â, hå cán ra h nh lang uèng c ph¶, rçi vøa c÷íi vøa nâi khæng bi¸t òa hay thªt r¬ng s¸p b câ l¦n b§t ngí é æ-tæ tr÷îc cêng cæng ty v xëc l¶n pháng l m vi»c cõa chçng, da ch£y mt xöp m nhuëm tâc, vuèt læng mi, bªn mi-ni nh÷ g¡i mîi lîn [7;56]; Tæi ç r¬ng Brunel khæng ghen (mët mö x§u nh÷ th¸ th¼ câ g¼ ¡ng ghen) [7;73]; Tæi ç r¬ng gií n y c£ bån ang dòng iºm t¥m ð pháng «n, mö vñ ngçi ¦u b n, b¶n tr¡i l th¬ng trai tr´, b¶n ph£i l Brunel [7;90]. . . Tæi công li¶n ti¸p dòng tr½ t÷ðng t÷ñng º x¥y düng n¶n nhúng ch¥n dung ng÷íi th¥n cõa m¼nh. â l ng÷íi cha vîi mèi t¼nh l¢ng m¤n ngo i hæn nh¥n ( tæi t÷ðng t÷ñng cuëc hµn há cõa hai ng÷íi ð mët pháng kh¡ch s¤n, Anna cuçng nhi»t trao th¥n cho bè tæi" (...) bè tæi m ÷ñc cæ ta vuèt mt, lau ng÷íi cho l¦n cuèi kº ra công may mn rçi. Tr÷îc ¥y th¸ n o ch¯ng ÷ñc cæ ta thay qu¦n ¡o v bân cìm). C£ nhúng t½nh to¡n khi lªp tí di chóc chia t i s£n cho c£ tæi v Hanah nh÷ mët c¡ch tr£ thò mµ k¸ v M½c (Tæi cho r¬ng bè tæi ¢ m÷u ç chuy»n n y tø l¥u nh÷ng quy¸t giú k½n ¸n ng y cuèi còng, Ng y cuèi còng cõa bè tæi h¯n l kh¡ bªn rën: mët m°t æng ph£i èi phâ vîi cìn au, m°t kh¡c æng muèn sûa l¤i di chóc (i·u n y do mµ k¸ nâi ra v ÷ñc ch÷ðng kh¸ x¡c nhªn). Nh÷ng tæi cho r¬ng c¡i l m æng m»t mäi nh§t l ph£i chèng l¤i ¡p lüc cõa mµ k¸ [7;169]. â l ng÷íi mµ k¸ tæi t÷ðng t÷ñng ngay sau buêi ti»c tang, b ¢ thùc trån ¶m º tèng khù 2
nói ç dòng c¡ nh¥n cõa bè tæi [7;191], Tæi ngí r¬ng b công lªp quÿ en nh÷ c¡c chà em Nhªt B£n [7;194]. Thanh tra c£nh s¡t Delon công trð th nh èi t÷ñng trong t÷ðng t÷ñng cõa tæi º ho n thi»n ch¥n dung: tæi t÷ðng t÷ñng hn «n ki¶ng v tªp thº thao gh¶ gîm lm mîi câ ÷ñc c¡i d¡ng nh÷ t i tû i»n £nh. Hn công tèn nhi·u ti·n (câ l³ g¦n h¸t l÷ìng th¡ng) º sm cho m¼nh nhúng bë c¡nh, gi y t§t tht l÷ng v måi phö tòng nh÷ t i tû i»n £nh [7;122]; Tæi h¼nh dung Delon th¼nh l¼nh xu§t hi»n trong pháng b»nh cõa bè tæi, mô phît, m«ng-tæ d¤ en, k½nh r¥m to b£n [7;225]. Cán ¥y l t÷ðng t÷ñng cõa tæi v· ng÷íi çng nghi»p còng pháng Paul: Khæng quay sang Paul, tæi công h¼nh dung ra khuæn m°t t÷ng hûng cõa anh ta; tæi h¼nh dung Paul ang gã vi t½nh th¼ l¶n cìn, au qu¡ rçi qöy xuèng khæng ai hay. R§t câ thº anh ta ph£i n¬m §y m§y ti¸ng li·n; tæi công t÷ðng t÷ñng v· mët nú çng nghi»p ch¿ nghe giång ch÷a bi¸t m°t: Thû h¼nh dung n«m hai m÷ìi l«m tuêi, l¦n ¦u ti¶n ÷a mët th¬ng con trai v· nh , cæ ta döi ¦u v o cê hn nhä nh´: Tr÷îc anh, em ch÷a tøng ngõ vîi ai, inh ninh l sü k²m cäi cõa m¼nh s³ ÷ñc chi¸u cè. N o ngí, hn nh£y o khäi gi÷íng, m°c vëi qu¦n ¡o, x¡ch gi¦y æm t§t bi¸n th¯ng [7;243]. 3 K¸t luªn Vi»c x¥y düng nh¥n vªt b¬ng c¡c thæng tin, dú ki»n khæng thªt ch½nh l mët h¼nh thùc ph¡ hõy nh¥n vªt. Nh¥n vªt trong T m§t t½ch do hi»u qu£ cõa k¾ thuªt n y m kh¡c xa vîi c§u tróc nh¥n vªt cõa tiºu thuy¸t truy·n thèng, em ¸n §n t÷ñng v· mët tiºu thuy¸t g¦n nh÷ l phi nh¥n vªt. â câ thº xem l th nh cæng cõa Thuªn trong kh¡t vång ki¸m t¼m nhúng kh£ n«ng l m mîi tiºu thuy¸t. D§u §n hªu hi»n ¤i kh¡ ªm n²t khi Thuªn gi£i nh¥n vªt b¬ng cuëc phi¶u l÷u cõa bót ph¡p [5]. TI LIU THAM KHO [1] L¤i Nguy¶n n, 1999. 150 thuªt ngú v«n håc. Nxb ¤i håc Quèc gia H Nëi. [2] M. Bakhtin, 2003. L½ luªn v· thi ph¡p tiºu thuy¸t. Nxb Hëi nh v«n, H Nëi. [3] °ng Anh o, 2001. êi mîi ngh» thuªt tiºu thuy¸t ph÷ìng T¥y hi»n ¤i. Nxb ¤i håc Quèc gia H Nëi. [4] L¶ B¡ H¡n, Tr¦n ¼nh Sû, Nguy¹n Khc Phi (chõ bi¶n), 2002. Tø iºn thuªt ngú v«n håc. Nxb Gi¡o döc, H Nëi. [5] Nhi·u t¡c gi£, 2003. V«n håc hªu hi»n ¤i th¸ giîi - nhúng v§n · l½ thuy¸t. Nxb Hëi nh v«n - TT V«n hâa v Ngæn ngú æng T¥y, H Nëi. [6] Thuªn, 2005. Paris 11 th¡ng 8. Nxb N®ng. [7] Thuªn, 2007. T m§t t½ch. Nxb Hëi nh v«n, H Nëi. [8] Phòng V«n Tûu, 1990. Tiºu thuy¸t Ph¡p hi»n ¤i, nhúng t¼m tái êi mîi. Nxb Khoa håc X¢ hëi, Nxb Môi C Mau. [9] L¶ Phong Tuy¸t, 1995. Alain Robbe-Grillet v sü êi mîi tiºu thuy¸t. Nxb Khoa håc X¢ hëi, H Nëi. ABSTRACT Character of "decharacter" and aspiration of renewing novel by Thuan in T disappeared 3
In T disappeared by Thuan, both the secondary characters and the main characters are constructed by the imagination, the reminiscence of character I and the rumour, conjecture without reliance. Thuan contradicts tradition when she constructs her char- acter by destroying itself. We can consider her adventure by style of writing when she decharacterises as a manifestation of aspiration to renew the comtemporary Vietnamese novels. 4