Nhận xét thực trạng mổ lấy thai tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2017

Chia sẻ: ViThimphu2711 ViThimphu2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

86
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày việc xác định tỷ lệ phẫu thuật lấy thai tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2017; Phân tích các yếu tố liên quan đến chỉ định phẫu thuật lấy thai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhận xét thực trạng mổ lấy thai tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2017

LÊ HOÀI CHƯƠNG, MAI TRỌNG DŨNG, NGUYỄN ĐỨC THẮNG, ĐOÀN THỊ THU TRANG – SƠQUAN TỔNG SẢN KHOA SINH NHẬN XÉT THỰC TRẠNG MỔ LẤY THAI TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG NĂM 2017 Lê Hoài Chương, Mai Trọng Dũng, Nguyễn Đức Thắng, Đoàn Thị Thu Trang Bệnh viện Phụ Sản Trung ương Từ khóa: phẫu thuật lấy thai. Tóm tắt Keywords: cesarean delivery. Mục tiêu: Xác định tỷ lệ phẫu thuật lấy thai tại bệnh viện phụ sản trung ương năm 2017; Phân tích các yếu tố liên quan đến chỉ định phẫu thuật lấy thai. Phương pháp: mô tả hồi cứu. Kết quả: Tỷ lệ phẫu thuật lấy thai 54,4%; phẫu thuật chủ động 55,45%; phẫu thuật khi chuyển dạ 44,55%. Có 51,3% số ca phẫu thuật lấy thai khi tuổi thai ≥ 39 tuần; 34,2% khi tuổi thai 38 tuần và 14,5% khi tuổi thai ≤ 37 tuần. Phẫu thuật lấy thai chủ động và tuổi thai khi mổ có mối liên quan đến tiền sử phẫu thuật lấy thai, phẫu thuật lần đầu, điều trị hỗ trợ sinh sản và song thai với p
TẠP CHÍ PHỤ SẢN - 16(01), 92 - 96, 2018 Conclusion:The rate of caesarean section in the National Hospital Obstetrics and Gynecology is higher than others in the world; factors that increase the rate of caesarean section were history of cesarean delivery, fertility, twin pregnancy. Keywords: cesarean delivery. phẫu thuật mổ lấy thai tại Bệnh viện Phụ Sản Trung 1. Đặt vấn đề ương trong năm 2017. 2.2. Phương pháp nghiên cứu 2.1. Đối tượng nghiên cứu Phẫu thuật lấy thai (PTLT) là kỹ thuật can thiệp ngoại Đối tượng nghiên cứu là tất cả các sản phụ đến phẫu thuật mổ lấy thai tại Bệnh viện khoa được thực hiện khi có bất thường trong cuộc đẻ Phụ SảnPhương Trung ươngpháp hồi trong năm cứu mô tả, dữ liệu nghiên cứu 2017. hay trong các trường hợp mà người thầy thuốc nhận được 2.2. lấypháp Phương tạinghiên kho cứuhồ sơ Bệnh viện Phụ Sản Trung ương. định cuộc đẻ có thể nguy hiểm cho người mẹ, thai nhi. PhươngDữ phápliệu nghiên hồi cứu mô tả, dữcứu được liệu nghiên cứuthống được lấy kê tính tại kho toán hồ sơ trênPhụ Bệnh viện Theo một số nghiên cứu trong vòng 20 năm trở lại đây phần mềm SPSS 16.0 Sản Trung ương. Dữ liệu nghiên cứu được thống kê tính toán trên phần mềm SPSS 16.0 tỷ lệ PTLT ở nhiều nước trên thế giới tăng nhanh đặc 3. Kết quả nghiên cứu biệt là khi các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phát triển (IVF, IUI). Tại Việt Nam, tỷ lệ PTLT tăng nhanh theo nghiên 3. Kết quả nghiên cứu cứu của Vương Tiến Hòa năm 2004 là 36,9% [1], Mổ lấy thai: nghiên cứu của Ninh Văn Minh năm 2012 là 23,1% 54,4% Đẻ thường: 45,6% [2]. Trên thế giới tỷ lệ PTLT tăng từ 5-7% trong những năm 70 lên 25-30% vào thời điểm hiện nay [3],[4]. Theo một số nghiên cứu mới đây tỉ lệ tai biến do PTLT có giảm bớt nhờ sự tiến bộ không ngừng của Đẻ thường Mổ lấy thai kỹ thuật PTLT với các trang thiết bị tiên tiến, thuốc Biểu Biểu đồ 1. Tỷđồlệ1.PTLT tại Bệnh viện Phụ Sản Trung ương năm 2017 tốt cùng các kỹ thuật giảm đau và gây mê hồi sức. Tỷ lệ PTLT tại Bệnh viện Phụ Sản Trung ương năm 2017 Tổng số ca đẻ năm 2017 là 21722, trong đó PTLT có 11166 ca, chiếm 54,40%. Tuy nhiên việc mở rộng quá mức các chỉ định phẫu Tổng số ca đẻ năm 2017 là 21722, trong đó Bảng 1. PTLT chủ động và PTLT có chuyển dạ theo tiền sử PTLT thuật lấy thai cũng có những bất lợi nhất định, ảnh PTLT có 11166 ca, Chuyển chiếmdạ 54,40%.Chủ động Đặc điểm Tổng hưởng trực tiếp đến sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ% Bảng 1. PTLT chủ động và PTLT có1983 chuyển dạ 35,44 theo tiền sử PTLT3613 như chảy máu, nhiễm khuẩn vết mổ... hay các Có tiền sử PTLT 64.56 5596 PTLTĐặc lầnđiểm Chuyển dạ53,69 Chủ động 46,31 nguy cơ có thể gặp về sau như rau cài răng lược, đầu 2991 2579 Tổng 5570 Tổng Số lượng 4974 Tỷ44,55 lệ % Số lượng6192 Tỷ lệ%55,45 11166 chửa sẹo vết mổ... hay các tai biến cho sơ sinh như Có tiền sử PTLT 1983 35,44 c2= 686,46, p
LÊ HOÀI CHƯƠNG, MAI TRỌNG DŨNG, NGUYỄN ĐỨC THẮNG, ĐOÀN THỊ THU TRANG – SƠQUAN SINH Trong nghiên cứu của chúng tôi Có 1037 thai phụ có biện pháp hỗ trợ sinh sản, là nhóm có tiền sử PTLT với 32,23%. Ngược lại tuần với 50,12%. Sự khác biệt có ý nghĩa thống trong đó PTLT chủ động 278 ca chiếm tỷ lệ 26,81%; có 759 ca PTLT có chuyển dạ chiếm tỷ lệ 73,19%. Có 1101 ca song thai được PTLT trong đó PTLT chủ động có 691 PTLTtỷ lệdo ca chiếm chủ 62,67%; động có 410 ca PTLTcó tỷ lệdạcao khi chuyển chiếm tỷnhất ở nhóm có lệ 37,24%. kê với p
TẠP CHÍ PHỤ SẢN - 16(01), 92 - 96, 2018 66,67%; con so chủ động PTLT có tỷ lệ 46,31%; nhóm 4. Bàn luận hỗ trợ sinh sản chủ động PTLT chiếm 26,81%, nhóm 4.1. Tỷ lệ phẫu thuật lấy thai tại Bệnh song thai chủ động PTLT chiếm tỷ lệ 62,76%. Kết viện Phụ Sản Trung ương năm 2017 quả nghiên cứu của chúng tôi cao hơn nghiên cứu Kết quả trong nghiên cứu của chúng tôi cho tỷ lệ của Nguyễn Thị Huệ thì việc phẫu thuật chủ động tại PTLT tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2017 là bệnh viện Nhật Tân chỉ đạt 11,1% [6]. Sự khác biệt 54,4%. So sánh với các nghiên cứu trước đây chúng này theo chúng tôi là do sự khác biệt về tính chất, quy tôi thấy tỷ lệ đã tăng lên một cách đáng kể: so với mô và đặc điểm của từng bệnh viện và hiện nay, hệ nghiên cứu của Nguyễn Ngọc Khanh năm 1997 là thống giao thông công cộng tốt hơn trước đây nên 25,2% [5], nghiên cứu của Vương Tiến Hòa năm người bệnh sẽ đến những nơi rẻ, ưu việt hơn. 2004 là 36,9% [1], nghiên cứu của Ninh Văn Minh Về tuần thai khi thực hiện PTLT: trong nghiên cứu năm 2012 là 23,1% trong đó con so chiếm 51,9% [2]. của chúng tôi PTLT ở thời điểm tuổi thai thai ≥ 39 tuần So sánh với các nghiên cứu nước ngoài vào thời điểm chiếm 51,3%; ở tuần 38 chiếm tỷ lệ 34,2% và tỷ lệ hiện nay thì tỷ lệ của chúng ta đang ở mức rất cao: tỷ PTLT ở thời điểm tuổi thai ≤ 37 tuần chiếm 14,50%. lệ phẫu thuật lấy thai tại Mỹ hiện nay là 31,9% [3], tại So sánh với nghiên cứu của Nguyễn Thị Bình tại bệnh Anh là 26,2 [4]. viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên cho thấy tỷ lệ Chúng tôi cho rằng tỷ lệ lấy thai tăng có nhiều PTLT ở tuổi thai 22-36 tuần chiếm 5,2%, từ 37-41 tuần nguyên nhân: thứ nhất Bệnh viên Phụ sản Trung ương chiếm 90,5%, > 41 tuần chiếm 4,3% thì thấy rằng là bệnh viện đầu ngành về sản khoa nên những bà hoàn toàn có sự khác biệt [7]. Xu hướng phẫu thuật mẹ mang thai có chỉ định phẫu thuật lấy thai rõ ràng lấy thai trong nghiên cứu của chúng tôi là sớm hơn. thường chuẩn bị trước để khám và phẫu thuật; mong Để lý giải điều này chúng tôi cho rằng: thứ nhất các muốn của họ là được chăm sóc với kỹ thuật tốt nhất. trường hợp bắt buộc phải PTLT đối với thai non tháng Thứ hai là có thể do giá thành mỗi ca phẫu thuật hiện thì thai phụ lựa chọn bệnh viện chúng tôi với mong nay giữa các bệnh viện là không nhiều, ở cùng một muốn được chăm sóc sơ sinh non tháng tốt hơn. Thứ mức viện phí thì người bệnh có xu hướng đến những hai là do bệnh viện đã và đang điều trị rất nhiều các nơi có trình độ khoa học cao hơn. Hơn nữa, bệnh viên trường hợp thai phụ dọa dẻ non, rau tiền đạọ, tiền sản Phụ sản Trung ương còn là nơi cung cấp dịch vụ hỗ giật… mà trong nhiều trường hợp bắt buộc phải PTLT trợ sinh sản lớn của cả nước, những người thừa hưởng do bệnh lý mẹ và bệnh lý thai. Ngoài ra trong một số dịch vụ này thường là con quý, con hiếm và họ thường ít trường hợp được ghi nhận bệnh nhân muốn PTLT chủ động đề nghị phẫu thuật lấy thai làm cho tỷ lệ sớm do quan niệm mê tín, muốn chọn ngày giờ đẹp phẫu thuật lấy thai tăng lên. và gây nên áp lực rất nhiều cho thầy thuốc. So sánh với các thống kê của nước ngoài hiện PTLT theo hình thức thụ thai cho thấy ở hình thức nay thì tỷ lệ phẫu thuật lấy thai trong nghiên cứu của thụ thai tự nhiên ≤ 37 tuần chiếm 69,36%; ở tuần 38 chúng tôi cao hơn. Sự khác biệt này chủ yếu là do chiếm 77,59%; ở tuần 39 chiếm 84,47%. PTLT ở các phương pháp thống kê. Kết quả trong nghiên cứu của thai phụ có hỗ trợ sinh sản ≤ 37 tuần chiếm 30,64%, Mỹ, Anh... thấp hơn là vì đó là kết quả của cả quốc tuần 38 chiếm 22,41% và ≥ 39 tuần chiếm 15,13%. gia, ở tất cả các vùng trong khi đó kết quả của chúng Có thể thấy nhóm hỗ trợ sinh sản, việc PTLT chiếm tỷ tôi được thống kê chỉ đơn thuần ở một bệnh viện. Tuy lệ cao ≤ 37 tuần và giảm dần đến tuần 39. Việc phẫu nhiên kết quả đó cũng cảnh báo chúng ta cần chặt thuật sớm có nhiều nguyên nhân, tuy vậy ở đây đều chẽ hơn trong các chỉ định mổ để đem lại lợi ích nhiều là những sản phụ rất khó khăn về phương diện sinh hơn cho người bệnh. sản, họ đều mang tâm lý rất căng thẳng và sợ hãi 4.2. Các yếu tố liên quan đến chỉ định có những bất trắc xảy ra trong quá trình chuyển dạ, phẫu thuật lấy thai không những sức ép với sản phụ và gia đình họ mà Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tỷ lệ ngày cả những người làm chuyên môn cũng bị điều thai phụ được PTLT chủ động chiếm 55,45%. Thống này chi phối tới quyết định PTLT hay không. kê từng nhóm với các yếu tố liên quan thì nhóm thai Ở sản phụ có tiền sử PTLT, phẫu thuật lấy thai chủ Tháng 05-2018 Tập 16, số 01 phụ có tiền sử PTLT có sự chủ động PTLT lần này động là 64.56%, trong đó ở ≤ 37 tuần là 60,04%, ở 95
LÊ HOÀI CHƯƠNG, MAI TRỌNG DŨNG, NGUYỄN ĐỨC THẮNG, ĐOÀN THỊ THU TRANG – SƠQUAN SINH 38 tuần là 50,12% và ≥39 tuần là 75,16%. PTLT ở sản trong đó ở thời điểm thai ≤ 37 tuần chiếm 62,86%; phụ lần đầu, kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy thời điểm thai 38 tuần chiếm 57,89%; thời điểm thai tỷ lệ phẫu thuật chủ động là 46,31%, trong đó ở thời ≥39 tuần chiếm 85%. Nghiên cứu tại Thái Bình ở các TỔNG điểm thai ≤ 37 tuần là 34,91%; 38 tuần là 47,83%; ≥ trường hợp phẫu thuật lấy thai con so cho thấy sản 39 tuần là 51,96%. Nghiên cứu của Nguyễn Thị Huệ phụ PTLT do song thai chiếm tỷ lệ 1,8% [9]. Song thai SẢN KHOA và cộng sự có 17 thai phụ có vết PTLT cũ, 15 ca được là một trường hợp đẻ khó nguy cơ chuyển dạ kéo PTLT, tỷ lệ 88,2% [6]. Nghiên cứu của Nguyễn Thị dài… nhưng quan trọng nhất là tai biến khi đẻ thai Thanh Tâm năm 2007, tỷ lệ này là 96-98% [8]. thứ hai vì vậy nhiều thầy thuốc cũng như sản phụ lựa Trong nghiên cứu của chúng tôi ở nhóm điều trị hỗ chọn PTLT cho an toàn do đó cũng làm tăng tỷ lệ PTLT. trợ sinh sản, tỷ lệ phẫu thuật lấy thai chủ động chiếm 26,81%, trong đó phẫu thuật chủ động tại thời điểm thai ≤ 37 tuần chiếm 54,69%, thời điểm thai 38 tuần 5. Kết luận 18,78%, thời điểm thai ≥ 39 tuần là 7,87%. Nghiên - Nghiên cứu hồi cứu trên 21722 các trường hợp cứu Bệnh viện Sản nhi Thái Bình ở các trường hợp phẫu đẻ tại Bệnh viện Phụ Sản Trung ương năm 2017, kết thuật lấy thai con so cho thấy có 29 trường hợp vô sinh, quả có 11166 trường hợp PTLT chiếm tỉ lệ (54,4%). con quý hiếm (trong đó có 12 trường hợp có thai bằng Trong số các ca PTLT, 55,45 phẫu thuật chủ động; phương pháp IVF, có 10 trường hợp vô sinh từ 5 đến thời gian PTLT: 510,3% tại thời điểm thai ≥39 tuần; 20 năm và có 07 trường hợp tiền sử sản khoa nặng nề) 34,2% tại thời điểm thai 38 tuần và 14,5% tại thời [9]. Đây đều là những sản phụ rất khó khăn về phương điểm thai ≤ 37 tuần. Nhóm có tiền sử PTLT phẫu diện sinh sản, họ đều mang tâm lý rất căng thẳng và thuật chủ động 64.56%, nhóm PTLT lần đầu phẫu sợ hãi có những bất trắc xảy ra trong quá trình chuyển thuật chủ động 46,31%, nhóm hỗ trợ sinh sản phẫu dạ, không những sức ép với sản phụ và gia đình họ thuật chủ động 26,81%, nhóm song thai phẫu thuật mà ngày cả những người làm chuyên môn cũng bị chủ động 62,76%. điều này chi phối tới quyết định PTLT hay không. Tuy - Kết quả phân tích cho thấy PTLT chủ động có vậy đây không phải lý do để PTLT, vì chỉ cần khám mối liên quan đến đặc điểm của các trường hợp thai, quản lý thai, theo dõi chuyển dạ chặt chẽ phát (bao gồm tiền sử PTLT, phẫu thuật lần đầu, điều trị hiện sớm những nguy cơ để xử trí kịp thời và tư vấn tốt hô trợ sinh sản, song thai) (p