Những câu truyện thời chiến tranh: Phần 1

Chia sẻ: Lộ Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:85

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách với gần 300 trang được viết theo thể nhật ký. Câu chuyện về trung đoàn bộ binh 271 anh hùng được dựng lại qua ký ức của một người lính trong khoảng hai năm (từ tháng 02/1972 đến tháng 02/1974). Sách được chia thành 2 phần, mời các bạn cùng tham khảo nội dung phần 1 cuốn sách.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những câu truyện thời chiến tranh: Phần 1

Cã Mét Thêi Nh− ThÕ
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång pgs.TS. NguyÔn ThÕ kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång TS. HOµNG PHONG Hµ Thµnh viªn trÇn quèc d©n TS. NguyÔn §øC TµI TS. NGUYÔN AN TI£M NguyÔn Vò Thanh H¶o 2
vâ minh Cã Mét Thêi Nh− ThÕ Håi ký Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt Nhµ xuÊt b¶n Thanh Niªn Hµ Néi - 2014
Lêi Nhµ xuÊt b¶n ChiÕn tranh ®· lïi xa. Nh÷ng tÊm hu©n ch−¬ng trªn ngùc ng−êi lÝnh ®· n»m yªn trong ng¨n tñ. Nh÷ng c©y cÇu ®æ ®· ®−îc x©y dùng l¹i. Nh÷ng mÊt m¸t, ®au th−¬ng ®· dÞu l¹i. Nh−ng d− ©m hËu chiÕn vÉn xao ®éng lßng ng−êi. Cã mét thêi nh− thÕ cña t¸c gi¶ Vâ Minh - mét ng−êi lÝnh, thµnh viªn Héi Cùu chiÕn binh trung ®oµn 271 anh hïng gióp ai tõng mét thêi "XÎ däc Tr−êng S¬n ®i cøu n−íc. Mµ lßng ph¬i phíi dËy t−¬ng lai" t×m l¹i nh÷ng n¨m th¸ng mµ ë ®ã mçi ngµy ®ªm ®Òu gÇm ró ®¹n bom, thÊm ®Ém m¸u hy sinh cña biÕt bao ng−êi; khiÕn nh÷ng ai ®−îc may m¾n sinh ra vµ lín lªn trong hßa b×nh, hiÓu h¬n, tr©n träng h¬n nh÷ng hiÕn d©ng cña thÕ hÖ ®i tr−íc, nh÷ng n¨m th¸ng hµo hïng cña d©n téc. GÇn 300 trang håi ký ®−îc viÕt theo thÓ nhËt ký. C©u chuyÖn vÒ trung ®oµn bé binh 271 anh hïng ®−îc dùng l¹i qua ký øc cña mét ng−êi lÝnh trong kho¶ng hai n¨m (tõ th¸ng 2-1972 ®Õn th¸ng 2-1974). §ã lµ ga tµu tiÔn ®−a ng−êi lÝnh ra trËn, h×nh ¶nh mÑ giµ nuèt n−íc m¾t vµo trong, «m chÇm lÊy con kh«ng muèn rêi xa, QuyÕt t©m th− b»ng m¸u, nh÷ng ®ªm hµnh qu©n 5
võa ®i võa ngñ, nh÷ng trËn ®¸nh r¸t báng ®¹n bom, tÊm lßng thuÇn ph¸c, nh©n hËu cña nh©n d©n ba n−íc ViÖt - Miªn - Lµo, nh÷ng c¸i chÕt anh dòng, nghÜa t×nh ®ång ®éi s¾t son, sù nhäc nh»n cña ng−êi lÝnh khi b−íc ra khái cuéc chiÕn, dÉu mÊt m¸t ®au th−¬ng vµ di chøng chiÕn tranh nÆng nÒ nh−ng trong bÊt cø hoµn c¶nh nµo hä vÉn v−ît lªn ®Ó chøng tá b¶n lÜnh cña anh "Bé ®éi Cô Hå",... Lèi viÕt gi¶n dÞ, méc m¹c, ®«i chç cßn vông vÒ nh−ng ch©n thùc, giµu c¶m xóc ®· khiÕn trang viÕt cña Vâ Minh thùc sù "cã duyªn mµ nÕu kh«ng tr¶i qua, kh«ng thùc sù sèng tËn cïng víi nã th× kh«ng thÓ nµo h×nh dung ra næi" (Chu Lai). Thùc hiÖn §Ò ¸n trang bÞ s¸ch cho c¬ së x·, ph−êng, thÞ trÊn cña Ban Tuyªn gi¸o Trung −¬ng, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt phèi hîp víi Nhµ xuÊt b¶n Thanh niªn xuÊt b¶n cuèn s¸ch Cã mét thêi nh− thÕ. Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch cïng b¹n ®äc. Th¸ng 11-2014 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt 6
Môc lôc Trang Lêi Nhµ xuÊt b¶n 5 Mét bµi ca ®au th−¬ng vµ hµo s¶ng vÒ ng−êi lÝnh (Nhµ v¨n Chu Lai) 9 Lêi T¸c gi¶ 15 §−êng vµo mÆt trËn 28 vµo trËn 84 VÒ tr−êng qu©n chÝnh 199 TRë VÒ §¥N VÞ 200 trë vÒ hËu ph−¬ng 266 PhÇn kÕt 273 Phô lôc 281 7
8
Mét bµi ca ®au th−¬ng vµ hµo s¶ng vÒ ng−êi lÝnh Nhµ v¨n Chu Lai C uéc ®êi vèn thÕ, mét khi tiÕng ®Ëp trèng rçng cña nh÷ng chiÕc d¹ dµy t¹m l¾ng xuèng th× tiÕng ®éng th× thÇm cña nh÷ng gi¸ trÞ céi nguån l¹i vang lªn. Vµ mét trong nh÷ng tiÕng ®éng Êy lµ sù trë l¹i còng th× thÇm vµ v« cïng bÒn bØ cña dßng v¨n häc chiÕn tranh mµ sù xuÊt hiÖn rén rµng cña nh÷ng trang nhËt ký chiÕn trËn mÊy n¨m gÇn ®©y ©u còng lµ lÏ ®−¬ng nhiªn, ®−¬ng nhiªn nh− hÕt m−a l¹i n¾ng, hÕt b·o d«ng câi thÕ l¹i yªn hµn, ®−¬ng nhiªn nh− ®ã lµ nh÷ng th¸ng ngµy thiªng liªng, nh÷ng th¸ng ngµy cao ®Ñp nhÊt cña d©n téc, cña mçi sè phËn con ng−êi mµ ®Êt n−íc nµy, khung c¶nh th¸i hoµ nµy m·i kh«ng thÓ nµo quªn. V©ng! NhËt ký cña mét ng−êi ®· chÕt, mét ng−êi n»m xuèng ta ®äc ®· nhiÒu, song nhËt ký cña mét ng−êi cßn sèng th× kh«ng ph¶i ë ®©u còng cã, nÕu nh− kh«ng muèn nãi lµ v« cïng hy h÷u. 9
Nh÷ng dßng ch÷ cña mét liÖt sÜ ®Ó l¹i, b¶n th©n nã ®· hµm chøa nçi xóc ®éng s©u xa, vËy nh÷ng dßng ch÷ cña mét chiÕn sÜ vÉn cßn trªn câi d−¬ng nµy sÏ ra sao, khi tù ®¸nh mÊt c¸i −u thÕ truyÒn c¶m mang tÝnh t©m linh truyÒn thèng ®ã, tr−íc c¶m nhËn cña ®éc gi¶? Bµi to¸n nµy kh«ng dÔ tr¶ lêi, v× dï muèn hay kh«ng, còng ®éng ch¹m ®Õn nh÷ng phÇn nh¹y c¶m nhÊt cña con ng−êi. Bëi, tr−íc khi chÕt, con ng−êi bao giê còng muèn nãi thËt mäi ®iÒu, nãi c¶ ®iÒu hay lÉn ®iÒu dë. §· gäi lµ nhËt ký th× bao giê còng lÊy sù thËt lµm h¹t nh©n trung t©m. Cßn khi anh vÉn sèng, ngåi viÕt l¹i, dï ch©n thµnh ®Õn mÊy, ngßi bót còng kh«ng thÓ t¸ch khái c¸i sù sµng läc b»ng lý trÝ qua c¸c yÕu tè kh¸ch quan, yÕu tè tù biªn tËp cho thÝch hîp víi ®iÒu nµy, hîp lý víi t×nh h×nh kia. Khã l¾m! DÔ kh« cøng, dÔ gi¶ t¹o l¾m. VËy mµ kh«ng! Víi Cã mét thêi nh− thÕ, ng−êi viÕt ®· biÕt Èn m×nh ®i, Èn rÊt kü, Èn ch©n thµnh, Èn nh− kh«ng, ba tr¨m trang s¸ch, anh chØ coi m×nh nh− lµ mét nh©n chøng, mét c¸i trôc nhá nhoi ®Ó tõ ®ã dån hÕt t©m søc, trÝ nhí ®Ó viÕt, ®óng h¬n lµ ®Ó kÓ l¹i vÒ ®ång ®éi, b¹n bÌ, vÒ nh÷ng ng−êi ®· chÕt vµ nh÷ng ng−êi ®ang sèng, vÒ cuéc ®êi, bom ®¹n, vÒ t×nh ng−êi, t×nh yªu, t×nh gia ®×nh cha mÑ b×nh dÞ, khÏ khµng nh− h¹t lóa, cñ khoai ®ang vµo mïa gi¸p h¹t khiªm nh−êng. Kh«ng ®ao to bóa lín, kh«ng lªn g©n lªn cèt, còng kh«ng cè lµm ra vÎ v¨n ch−¬ng, ch÷ nghÜa 10
cÇu kú, cµng kh«ng biÕt tr¸nh nÐ nh÷ng ®iÒu cã thÓ lµ ph¹m huý ph¹m kþ, anh cø lÈn mÈn kÓ nh− kÓ l¹i cho ng−êi th©n, b¹n bÌ nghe vÒ nh÷ng chÆng ®−êng gian tru©n, ¸c liÖt cña cuéc ®êi m×nh, cuéc ®êi ®ång ®éi. Vµ nh− thÕ, tõng dßng, tõng trang, tõng con ch÷ nh− nh÷ng h¹t m−a dÇm, kh«ng ån µo, xèi x¶ mµ nhÌ nhÑ, thÊm thËt s©u vµo c¶m nhËn ng−êi nghe, ng−êi ®äc. §äc anh, tin r»ng nh÷ng ng−êi trÎ h«m nay sÏ t×m ra ®−îc mét c¸i g× ®ã thuéc vÒ søc m¹nh tinh thÇn, còng nh− nh÷ng gi¸ trÞ nh©n v¨n th¨m th¼m cña c¸c thÕ hÖ cha anh, ®· kh«ng tiÕc m¸u x−¬ng lµm nªn nh÷ng chiÕn tÝch huy hoµng cho ngµy hoµ b×nh th¬ thíi h«m nay, qua ®ã, ch¾c ch¾n hä sÏ giËt m×nh mµ soi räi l¹i c¶m quan, c¸ch c¶m, c¸ch nghÜ, c¶ c¸ch sèng cña m×nh trong c¬n cuång phong héi nhËp hiÖn ®−¬ng. Vµ nh÷ng ng−êi ®· ®i qua chiÕn cuéc ch¾c ch¾n sÏ nh− ®−îc sèng l¹i, nh− ®−îc nh×n thÊy, sê thÊy, c¶m thÊy nh÷ng th¸ng ngµy thiªng liªng, khæ ®au, ®Ém m¸u vµ n−íc m¾t ®Ó thùc hiÖn kh¸t väng tù do, ®éc lËp cña d©n téc. Lµ ng−êi ®· viÕt kh¸ nhiÒu vÒ chiÕn tranh, ®· lÊy h×nh t−îng ng−êi lÝnh vµ chiÕn tranh c¸ch m¹ng lµm c¶m høng trung t©m cho c¸c t¸c phÈm cña m×nh, thó thËt cã lóc ®äc anh, t«i kh«ng khái ngì ngµng tr−íc nh÷ng trang ch÷ anh miªu t¶ vÒ c¶nh s¾c Tr−êng S¬n víi tÊt c¶ sù sinh ®éng cña nh÷ng vui buån, ®ãi khæ, mét trËn sèt rÐt, mét vÞ 11
ngät rau m«n thôc, mét tö sÜ mèi vïi trªn vâng, mét b·i kh¸ch ®ªm, mét chiÒu hµnh qu©n, mét tiÕng chim c«i cót gäi bÇy, mét dßng s«ng, mét s¾c n¾ng, mét s−ên dèc ®øng hµnh qu©n b»ng thang d©y dùng trêi... Cµng kh«ng thÓ kh«ng l¾ng ch×m khi anh viÕt vÒ mÑ, vÒ mét ga tµu tiÔn ®−a, vÒ nh÷ng giät n−íc m¾t yÕu ®uèi kh«ng k×m næi khi tõ biÖt tÊt c¶ ®Ó ®i vµo chç chÕt, vÒ lßng d©n thuÇn ph¸c, mªnh m«ng cña ba n−íc ViÖt - Miªn - Lµo mµ anh ®· cã dÞp hµnh qu©n qua. §Ó råi nh− mét sù bung ph¸ cña t©m hån, anh say s−a vµ ®au ®ín kÓ vÒ nh÷ng trËn ®¸nh, vÒ nh÷ng ®ªm hµnh qu©n qu¸ ®çi nhäc nh»n võa ®i võa ngñ, vÒ nh÷ng c¸i chÕt ®ñ h×nh, ®ñ d¹ng cña ®ång ®éi mµ sù ra ®i tøc t−ëi cña hä cßn v−¬ng nÆng trÝ n·o anh cho ®Õn tËn b©y giê, ®· khiÕn cho anh, mét ®ång ®éi may m¾n cßn sèng, kh«ng hiÓu sao l¹i cßn sèng, ph¶i tù ®Æt lªn linh hån m×nh mét tr¸ch nhiÖm lµ ph¶i ghi l¹i. Ghi l¹i b»ng c¶ mét hÖ thèng chi chÝt nh÷ng chi tiÕt sèng ®éng, ®éc ®¸o, cã duyªn mµ nÕu kh«ng thùc sù tr¶i qua, kh«ng thùc sù sèng tËn cïng víi nã th× kh«ng thÓ nµo h×nh dung ra næi. ChiÕn tranh lµ bi kÞch, nh−ng chiÕn tranh còng lµ bi tr¸ng. Tæn thÊt ®Õn kh«n cïng, nh−ng còng can trµng ®Õn kh«n cïng. Ph¶i ch¨ng ®ã chÝnh lµ c¶m høng chñ ®¹o, lµ ®iÒu ruét gan anh muèn nãi vÒ chiÕn tranh, vÒ b¹n bÌ m×nh. Trung ®oµn ngµy ra ®i, ngãt nghÐt gÇn ba ngµn thanh niªn trai tr¸ng, khi trë vÒ chØ cßn cã vµi tr¨m, mµ l¹i kh«ng 12
vÑn nguyªn th©n thÓ. Mçi mïa chiÕn dÞch, cø vµo mét trËn ®¸nh lµ qu©n sè l¹i vîi ®i qu¸ nöa, vîi ®Õn nçi kh«ng cßn ®ñ ng−êi vµo thay, ®Õn nçi c¶ ®¹i ®éi thay v× h¬n mét tr¨m sinh m¹ng ®¸nh vµi trËn chØ cßn l¹i ®Õm ®−îc trªn ®Çu ngãn tay,... Nh−ng nh÷ng trËn ®¸nh vÉn nèi tiÕp nh÷ng trËn ®¸nh, nh÷ng chiÕn dÞch vÉn ngµy ®ªm tiÕn s¸t hang æ kÎ thï. §Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng ®−îc trong nh÷ng c¶nh huèng qu¸ søc chÞu ®ùng cña con ng−êi Êy, hä ®· béc lé ®ñ ®Çy tÊt c¶ nh÷ng th¶ng thèt, yÕu ®uèi, hoang mang thËm chÝ ®Õn n¶n lßng, tuyÖt väng ®−a ®Õn mét vµi ng−êi ®· rêi bá ®éi ngò ch¹y sang phÝa chiÕn tuyÕn bªn kia, nh−ng råi mét c¸i g× ®ã thiªng liªng nh− lßng tù t«n d©n téc, nghÜa t×nh th¼m s©u cña ®ång ®éi, cña khÝ nói khÝ s«ng, cña niÒm tin vµo nghÜa c¶ thæi vÒ, kÕt ®äng trong tr¸i tim ®· khiÕn cho hä chiÕn ®Êu uy nghi ®Õn ng−êi cuèi cïng. Nh− thÕ, qua c¸i nh×n cña anh, ng−êi trong cuéc, ng−êi lÝnh cña chóng ta kh«ng hÒ lµ mét cç m¸y chiÕn ®Êu, kh«ng hÒ lµ mét r« bèt chiÕn binh v« c¶m chØ biÕt x«ng lªn chø trong thÕ giíi néi t©m tr¾ng xo¸, kh«ng chøa ®ùng c¸i g×. Ng−êi anh hïng lµ ng−êi kh«ng ph¶i kh«ng biÕt sî chÕt, nh−ng mét khi v−ît qua ®−îc nçi sî ®ã, hä sÏ lµ ng−êi anh hïng. Còng nh− chiÕn tranh thùc chÊt lµ ngµy nµo còng ch«n nhau nh−ng ch−a ®Õn l−ît ch«n m×nh. §ã lµ sù thËt vµ ®ã còng lµ löa t«i rÌn cho phÈm chÊt con ng−êi 13
ViÖt Nam ®i qua ®−îc bao phen d«ng giã. Chóng ta ®ång c¶m vµ chia sÎ víi anh vÒ ý nghÜa nh©n v¨n nµy. Nh− vËy, ®©y cã thÓ coi lµ mét cuèn håi ký ch©n thùc cña mét ng−êi lÝnh ®· ®i qua tËn cïng bom ®¹n, tËn cïng yªu th−¬ng vµ c¨m thï, ®· bÞ th−¬ng, ®· ®i l¹c trong rõng c¶ tuÇn ®Õn nçi khi t×m vÒ ®−îc ®¬n vÞ, vÕt th−¬ng nhung nhóc nh÷ng dßi, nh−ng v× tÊt c¶ ®é ch©n thùc ®Õn trÇn trôi cña nã, ta vÉn cã thÓ gäi lµ mét trang nhËt ký, nhËt ký cña ng−êi cßn sèng, dï chç nµy chç kh¸c vÉn cßn nÐt vông vÒ, th« méc, dµn tr¶i ch−a chän läc nh−ng nã vÉn mang vÑn nguyªn søc m¹nh ®¸nh ®éng, gi¸ trÞ truyÒn c¶m nh− nh÷ng trang viÕt cña ng−êi ®· ra ®i. §ã lµ nh÷ng con ch÷ ®−îc viÕt b»ng m¸u, ®ã thùc sù lµ mét bµi ca vÒ ng−êi lÝnh mµ ®äc nã, mçi ng−êi chóng ta kh«ng thÓ kh«ng ngo¶nh nh×n l¹i nh÷ng th¸ng ngµy ®· qua ®Ó tù hoµn thiÖn m×nh, ®Ó biÕt m×nh ®ang ë ®©u vµ m×nh ®ang ®−îc thõa h−ëng c¸i g×. Bëi c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho ngµy h«m qua lµ kh«ng thÓ l−êng ®−îc. Lµ mét ng−êi lÝnh giµ, t«i xin c¶m ¬n cuèn s¸ch, c¶m ¬n ng−êi lÝnh Vâ Minh ®· nãi hé víi cuéc ®êi nhiÒu ®iÒu mµ cuéc sèng x«n xao nµy rÊt cÇn ph¶i nãi. 14
Lêi T¸c gi¶ T«i - mét thµnh viªn trong Héi Cùu chiÕn binh cña trung ®oµn 271 miÒn §«ng Nam Bé anh hïng. C¸ch ®©y 36 n¨m, nÕu tÝnh chÝnh x¸c lµ tõ ngµy 9-11-1971, gÇn 3.000 c¸n bé chiÕn sÜ trung ®oµn chóng t«i, chñ yÕu tõ c¸c miÒn quª Thanh Ho¸, NghÖ An, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh vµ mét sè ë c¸c tØnh kh¸c, rêi miÒn B¾c hËu ph−¬ng, hµnh qu©n cuèc bé v−ît d·y Tr−êng S¬n hïng vÜ ®Ó bæ sung lùc l−îng chiÕn ®Êu cho chiÕn tr−êng miÒn §«ng Nam Bé. Nh÷ng chÆng ®−êng dµi hµnh qu©n, víi bao vÊt v¶, khã kh¨n, gian khæ, léi suèi, trÌo ®Ìo, v−ît qua dèc cao dùng ®øng, tËp kÝch, phôc kÝch, chèng cµn, chèt chÆn, c«ng ®ån ®Þch ®Òu tõng nÕm tr¶i. Bao miÒn ®Êt l¹ chóng t«i ®· qua, cã rÊt nhiÒu ®ång ®éi th©n yªu n»m l¹i ®ã. ChiÕn tranh qu¸ kh¾c nghiÖt, ®· ngèn ®i kh«ng biÕt bao nhiªu con ng−êi vµ søc lùc cña chóng ta. Chóng t«i muèn quªn ®i, muèn ch«n nã chÆt s©u vµo dÜ v·ng. Míi ngµy nµo ®ã, c¶ trung ®oµn 271 cïng hµnh qu©n vµo chiÕn tr−êng, qu©n ®i n−êm n−îp chen kÝn mÆt ®−êng Tr−êng S¬n. Nh×n vÒ 15
phÝa tr−íc, phÝa sau vÉn kh«ng thÓ nµo thÊy ®−îc ng−êi ®i ®Çu hay ®i cuèi ®oµn qu©n. Qu©n sè lóc ®ã gÇn 3.000 ng−êi. ThÕ mµ giê ®©y, ngåi ®iÓm l¹i, kh«ng biÕt cã cßn ®−îc ba tr¨m ng−êi n÷a kh«ng? DÉu biÕt r»ng, sau gÇn bèn chôc n¨m, cã rÊt nhiÒu ng−êi do vÕt th−¬ng t¸i ph¸t, hay di chøng cña nh÷ng c¬n sèt rÐt gi÷a rõng Tr−êng S¬n hoÆc mét lý do nµo ®Êy ®· ®−a hä vÒ thÕ giíi bªn kia vÜnh h»ng cïng víi tæ tiªn, víi nh÷ng ng−êi ®ång ®éi ®· m·i m·i n»m l¹i n¬i chiÕn tr−êng xa mµ ch−a ®−îc h−ëng mét gi©y phót cña ngµy toµn th¾ng, hoµ b×nh, thèng nhÊt ®Êt n−íc. Nh−ng vÉn cßn ®ã, nh÷ng ng−êi bè, ng−êi mÑ vµ th©n nh©n cña ng−êi ®· hy sinh, c¶ cuéc ®êi cßn l¹i vÉn kh¾c kho¶i nhí vÒ nh÷ng ®øa con røt ruét ®Î ra, nu«i kh«n lín, ®· ra ®i m·i m·i. Ngay víi t«i, ba ng−êi b¹n th©n thiÕt lµ TrÇn Ngäc Nam, TrÇn V¨n Hång vµ NguyÔn V¨n QuÕ, cïng häc mét líp ë Tr−êng phæ th«ng cÊp 3 Nghi Léc 1, NghÖ An, cïng nhËp ngò mét ngµy, cïng mét ®¬n vÞ khi võa míi tham gia chiÕn trËn ®−îc mét thêi gian ng¾n, ba anh ®· n»m l¹i trªn m¶nh ®Êt chiÕn tr−êng, kh«ng cßn c¬ héi ®Ó trë vÒ gÆp l¹i bè mÑ vµ nh÷ng ng−êi th©n n÷a. Kh«ng thùc hiÖn ®−îc lêi høa cña m×nh vµ lêi nguyÖn −íc, mong ®îi cña ng−êi cha, ng−êi mÑ trong lÇn gÆp cuèi cïng, kÓ tõ ngµy chia tay c¸c anh tr−íc lóc lªn ®−êng ra tuyÕn löa: 16
- C¸c con ra ®i, ch©n cøng, ®¸ mÒm. H·y nhí trë vÒ víi bè mÑ! Bè mÑ ë nhµ sÏ ®îi chê con! ThÕ mµ, c¸c anh ®· ra ®i m·i m·i, ®Ó cho bè mÑ giµ tuæi ®· ngoµi t¸m, chÝn m−¬i, cßn mang trªn m×nh nh÷ng c¨n bÖnh hiÓm nghÌo, vÉn nÐn chÞu bao ®au ®ín, gång m×nh kh¾c kho¶i ®−îc sèng, mong ngãng chê ®îi ®øa con cña m×nh trë vÒ... Nh− bè anh Hång lóc chuÈn bÞ vÒ víi tæ tiªn, «ng ®· cè g¾ng g−îng mét chót søc lùc cßn l¹i, gäi vî vµ c¸c con ®Õn ®Ó tr¨ng trèi nguyÖn −íc cuèi cïng: - Tæ tiªn, «ng bµ ®· ®Õn gäi vÒ, bè kh«ng chê thªm ®−îc n÷a. Bµ nã vµ c¸c con cè mµ t×m th»ng Hång vÒ nhÐ... "VÒ ®i anh!... VÒ cho mÑ yªn lßng". Giê ®©y, trong bèn ®øa chØ cßn l¹i mét m×nh t«i ®−îc may m¾n trë vÒ sau cuéc chiÕn, tuy cßn ph¶i mang theo m×nh b¶y m¶nh ®¹n ®ang n»m trong ®Çu vµ mét sè n÷a n»m r¶i r¸c trong ng−êi. Míi ngµy nµo ®Êy, ®ång ®éi cña t«i cßn ngåi chËt c¶ mét toa tµu chë hµng, tõ ga CÇu Gi¸t ®Õn Vinh, trªn ®−êng vµo mÆt trËn. Giê ®©y, khi kiÓm l¹i ch¶ cßn ®−îc nhiÒu ng−êi n÷a? NÕu nh− b©y giê chóng t«i tËp hîp ®Ó l¹i ngåi vµo trong toa tµu ngµy Êy, sÏ lät thám vµo kh«ng gian mªnh m«ng ®ã. §¬n vÞ do t«i trùc tiÕp chØ huy thêi ®ã cã 26 ng−êi, chñ yÕu thuéc vïng quª huyÖn Nga S¬n, Thanh Ho¸, sè cßn l¹i ë c¸c tØnh H¶i D−¬ng, H−ng Yªn,... Cuèi th¸ng 2-1974, t«i bÞ th−¬ng ph¶i xa anh em ra miÒn B¾c ®iÒu trÞ, mÊy n¨m gÇn ®©y, míi cã 17
®iÒu kiÖn ®i vÒ c¸c ®Þa ph−¬ng vµ nhê c¸c cùu chiÕn binh n¬i ®ã t×m l¹i c¸c anh. VËy mµ...! §Æc biÖt, cã 11 ng−êi cïng ë thÞ x· Nghi Yªn (Nghi Léc, NghÖ An): §Þnh, Phong, Tróc, Nghiªm, Trung, Thanh, Th¸i, Nhung, Cam, LuyÖn, ThiÖn cïng toa tµu ra trËn víi chóng t«i ngµy nµo sau cuéc chiÕn chØ cßn hai anh trë vÒ, mµ thùc ra b©y giê chØ cßn mét. Ng−êi cßn l¹i lµ cùu chiÕn binh Hoµng V¨n Trung, ®· ®Ó l¹i ë chiÕn tr−êng n¨m nµo mét c¸nh tay. Cuéc sèng ®êi th−êng cña anh qu¸ nhiÒu khã kh¨n, giê l¹i cµng thªm vÊt v¶, nh−ng kh«ng khuÊt phôc vµ ®Çu hµng ®ãi nghÌo, anh ®ã tù m×nh cè g¾ng v−ît lªn. Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu míi ra qu©n, Hoµng V¨n Trung ®· x¸c ®Þnh: Ph¶i cÇm bót «n thi vµo ®¹i häc. Råi kÕt qu¶ ®Õn kh«ng phô sù cè g¾ng, chÞu khã, kiªn tr× ®ã, khi trong tay cã hai giÊy b¸o tróng tuyÓn cña Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi vµ Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Vinh. Anh chän vµo häc ë tr−êng Vinh ®Ó ®−îc gÇn gia ®×nh cßn gióp ®ì bè mÑ giµ yÕu. HiÖn giê, anh lµ HiÖu tr−ëng Tr−êng phæ th«ng c¬ së x· Nghi Yªn. Cùu chiÕn binh NguyÔn V¨n Nhung, tuy vÉn cßn m¶nh ®¹n trong ®Çu, nh−ng vÉn thi ®ç ®¹i häc, sau ®ã trë thµnh kü s− n«ng nghiÖp. Anh cã nguyÖn −íc trë vÒ quª nhµ, ®em kiÕn thøc cña m×nh phôc vô quª h−¬ng cßn nghÌo khã. Nh−ng nguyÖn −íc Êy cña Nhung ®µnh dang dë, khi vÕt th−¬ng sä n·o trong ®Çu t¸i ph¸t, ®Ó råi khuÊt nÎo 18