Những thuận lợi và khó khăn của giáo viên tỉnh Đồng Tháp trong giảng dạy môn Sinh học lớp 10 theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018
lượt xem 2
download
Bài viết Những thuận lợi và khó khăn của giáo viên tỉnh Đồng Tháp trong giảng dạy môn Sinh học lớp 10 theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 trình bày khái quát về chương trình môn Sinh học theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018; Những thuận lợi và khó khăn của GV tỉnh Đồng Tháp giảng dạy môn Sinh học 10 theo bộ sách Chân trời sáng tạo; Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Sinh học 10 tại Tỉnh Đồng Tháp.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Những thuận lợi và khó khăn của giáo viên tỉnh Đồng Tháp trong giảng dạy môn Sinh học lớp 10 theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018
- Journal of educational equipment: Applied research, Volume 2, Issue 291 (June 2023) ISSN 1859 - 0810 Những thuận lợi và khó khăn của giáo viên tỉnh Đồng Tháp trong giảng dạy môn Sinh học lớp 10 theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 Lê Thị Thu Hường* *Khoa SP Khoa học tự nhiên, Trường Đại học Đồng Tháp Received: 17/4/2023; Accepted: 28/4/2023; Published: 6/5/2023 Abstract: This article mentions the advantages and disadvantages of teaching Biology 10, series Creative Horizons Books in Đong Thap Province. Since then, we have some solutions to help teachers overcome the difficulties, give solutions to improving the quality of biology teaching and learning. Keywords: Biology 10, Creative Horizons Books, teaching biology 1. Mở đầu nghề nghiệp để tiếp tục học và phát triển sau THPT. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo Đồng thời, thông qua nội dung giáo dục và phương theo tinh thần Nghị quyết số 29 của BCH TW Đảng pháp tổ chức hoạt động học tập, môn Sinh học giáo Khóa XI là yêu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng dục cho HS tình yêu thiên nhiên, trách nhiệm bảo giáo dục và đào tạo trong tình hình mới. Trong đó, vệ môi trường, bảo tồn sự đa dạng, phong phú của việc triển khai hiệu quả Chương trình Giáo dục phổ tài nguyên sinh vật trên Trái Đất; rèn luyện các đức thông 2018 được xem là bước ngoặt quan trọng trên tính chăm chỉ, trung thực trong học tập, trong tìm tòi, hành trình đổi mới của ngành giáo dục. khám phá khoa học. Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 được triển Nội dung giáo dục cốt lõi của môn Sinh học bao khai từ năm học 2020 - 2021 đối với học sinh (HS) quát các cấp độ tổ chức sống, gồm: Phân tử, tế bào, lớp 1 và thực hiện nối tiếp ở các năm học tiếp theo cơ thể, quần thể, quần xã – hệ sinh thái, sinh quyển. cho từng khối lớp. Năm học 2022 - 2023 là năm học Kiến thức về mỗi cấp độ tổ chức sống bao gồm: cấu đầu tiên triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông trúc, chức năng; mối quan hệ giữa cấu trúc, chức đối với khối THPT, áp dụng cho lớp 10. Chương năng và môi trường sống. Từ kiến thức về các cấp trình Giáo dục phổ thông 2018 có nhiều đổi mới về độ tổ chức sống, chương trình môn học khái quát nội dung, môn học, thời gian và phương pháp giảng thành các đặc tính chung của thế giới sống như: trao dạy theo hướng vừa hình thành kiến thức, vừa phát đổi chất và chuyển hoá năng lượng, sinh trưởng và triển năng lực, phẩm chất người học, đồng thời phát phát triển, sinh sản, cảm ứng, di truyền, biến dị và huy tinh thần chủ động sáng tạo của giáo viên (GV). tiến hoá. Thông qua các chủ đề nội dung, chương 2. Nội dung nghiên cứu trình môn học trình bày các thành tựu công nghệ sinh 2.1. Khái quát về chương trình môn Sinh học theo học trong chăn nuôi, trồng trọt, xử lí ô nhiễm môi Chương trình GDPT 2018 trường, nông nghiệp và thực phẩm sạch; trong y – Sinh học là môn học thuộc nhóm môn KHTN ở dược học. Chương trình đặc biệt quan tâm tới những cấp THPT, được lựa chọn theo nguyện vọng và định nội dung gần gũi với cuộc sống hằng ngày của HS; hướng nghề nghiệp của HS. đề cao các hoạt động thực nghiệm, thực hành, vận Môn Sinh học phát triển ở HS năng lực sinh học dụng kiến thức khoa học vào thực tiễn nhằm phát – biểu hiện đặc thù của năng lực khoa học tự nhiên, triển các phẩm chất, năng lực cho HS, giúp HS thấy với các thành phần sau: nhận thức sinh học, tìm hiểu được sinh học vừa gần gũi, thiết thực với cuộc sống thế giới sống và vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học con người, vừa là lĩnh vực hứa hẹn nhiều thành tựu – thông qua việc hệ thống hoá, củng cố kiến thức, kĩ về lí thuyết và công nghệ hiện đại, góp phần tạo hứng năng đã hình thành ở giai đoạn giáo dục cơ bản, tiếp thú học tập, đồng thời hình thành định hướng nghề tục tìm hiểu các khái niệm, quy luật sinh học làm nghiệp cho HS. cơ sở khoa học cho việc ứng dụng tiến bộ sinh học Bên cạnh nội dung giáo dục cốt lõi, trong mỗi vào thực tiễn, từ đó hình thành cho HS định hướng năm học, những HS có thiên hướng hoặc hứng thú 57 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
- Journal of educational equipment: Applied research, Volume 2, Issue 291 (June 2023) ISSN 1859 - 0810 với sinh học và công nghệ sinh học được chọn học trúc, bố cục rõ ràng, hợp lý, khoa học. Kênh chữ và một số chuyên đề học tập. Hệ thống các chuyên đề kênh hình đa phần đẹp, rõ nét, phù hợp với nội dung học tập môn Sinh học chủ yếu được phát triển từ nội bài học. Có nhiều bảng số liệu, đồ thị giúp phát huy dung các chủ đề sinh học ứng với chương trình mỗi năng lực tư duy của HS; nhiều tình huống có vấn đề lớp 10, 11, 12. Các chuyên đề nhằm mở rộng, nâng được đưa ra nhằm tăng hứng thú của HS; Trong nội cao kiến thức, rèn luyện kĩ năng thực hành, tìm hiểu dung từng bài học, có các thí nghiệm nhỏ đan xen kết ngành nghề để trực tiếp định hướng, làm cơ sở cho hợp với nhiều bài thí nghiệm, thực hành giúp HS yêu các quy trình kĩ thuật, công nghệ thuộc các ngành thích làm thí nghiệm. nghề liên quan đến sinh học. Nội dung các chuyên đề + Nội dung từng phần có cấu trúc rõ ràng; mỗi hướng đến các lĩnh vực của nền công nghiệp 4.0 như: bài học đều có nêu ra yêu cầu cần đạt về kiến thức, Công nghệ sinh học trong nông nghiệp, y – dược, chế kỹ năng; nội dung bài học đi từ dễ đến khó, tạo điều biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái kiện cho GV dạy học theo hướng cá thể hóa, phù hợp tạo,… Các lĩnh vực công nghệ này ứng dụng theo với năng lực nhận thức của HS; từng bài học, chủ đề cách tích hợp các thành tựu không chỉ của sinh học đều có hệ thống câu hỏi mở và liên hệ các quá trình mà còn của các khoa học liên ngành (giải trình tự sinh học, các vấn đề thực tiễn giúp người học sẽ vận gene, bản đồ gene, liệu pháp gene,…), trong đó công dụng kiến thức dễ dàng hơn; cuối mỗi bài học đều có nghệ thông tin có vai trò đặc biệt quan trọng. hệ thống bài tập củng cố hay vận dụng thực hành gắn 2.2. Những thuận lợi và khó khăn của GV tỉnh với lý thuyết. Đồng Tháp giảng dạy môn Sinh học 10 theo bộ - Về chương trình sách Chuyên đề Sinh học 10 sách Chân trời sáng tạo bộ sách Chân trời sáng tạo, sách có nhiều khái niệm Môn Sinh học là một môn khoa học thực nghiệm. mới, nhiều kiến thức mới và cập nhật sự tiến bộ của Năm học 2022 - 2023, được sự thống nhất của toàn khoa học kỹ thuật (máy in sinh học 3D) để HS được bộ GV của 52 trường THPT trên toàn tỉnh Đồng tiếp cận với nhiều kiến thức mới, tiên tiến, từ đó tăng Tháp, Hội đồng bộ môn Sinh học khối THPT đã đề khả năng hứng thú của HS khi tham gia vào quá trình xuất với Sở GD&ĐT quyết định chọn bộ sách Chân học tập. trời sáng tạo môn sinh học lớp 10 để đưa vào thực 2.2.2. Khó khăn hiện giảng dạy trên toàn tỉnh ở cả 2 nội dung sách - Các câu hỏi cuối bài và câu hỏi trong sách bài giáo khoa và sách chuyên đề. Tuy nhiên, qua gần 1 tập có nhiều câu hỏi quá khó, HS khó có thể độc lập năm thực hiện chương trình dạy học môn Sinh học giải quyết được câu hỏi khi tự học ở nhà. trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp, chúng tôi đã gặp một số - Một số ít nội dung trong SGK và SGV chưa có thuận lợi và khó khăn như sau. sự thống nhất. 2.2.1. Thuận lợi Ví dụ: - Được sự quan tâm và chỉ đạo sâu sát của UBND + Nội dung “Nguyên phân” trong SGK ghi 4 kỳ Tỉnh, Sở GD&ĐT và Phòng Giáo dục trung học và nhưng trong SGV chỉ có 3 kỳ. thường xuyên Sở GD&ĐT Tỉnh Đồng Tháp. + Bài 19, trong kì đầu và kì cuối của nguyên phân - Hội đồng bộ môn Sinh học Sở GD&ĐT Tỉnh chỉ đề cập đến diễn biến của màng nhân, không nhắc làm việc nhiệt tình, khoa học và hiệu quả. Sự đồng đến nhân con, còn trong giảm phân thì có đủ. thuận, đoàn kết của toàn thể GV giảng dạy môn Sinh - Nội dung kênh hình và kênh chữ còn khá trừu học trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp. tượng, HS khó nhận biết. Ví dụ: Bài 17 Thông tin - Tất cả GV giảng dạy môn Sinh học lớp 10 đều giữa các tế bào; phần II. Quá trình truyền thông tin được tham dự tập huấn chuyên môn 5 modul, trao giữa các tế bào. đổi chuyên môn thường xuyên thông qua các hoạt - Một số hình ảnh minh họa chưa chính xác. Ví động của Hội đồng bộ môn Sở GD&ĐT. dụ: Hình 8.2 kích thước một số loại tế bào (trang 38) - Về cơ sở vật chất, đa phần các trường đều đã kích thước 1 trứng gà lại nhỏ hơn kích thước của 1 được trang bị phòng học có Tivi nên rất thuận lợi để tế bào thần kinh. tổ chức đa dạng các hình thức dạy học môn Sinh học - Nội dung các bài thực hành khó áp dụng trong ở trường phổ thông. điều kiện nhà trường do thiết bị còn hạn chế (ví dụ: - Về chương trình Sách giáo khoa Sinh học 10 bộ máy ly tâm dùng để tách chiết enzyme,…). sách Chân trời sáng tạo - Phương pháp tiếp cận môn Sinh học 10 hoàn + Nội dung Sách giáo khoa Sinh học 10 có cấu toàn mới, chuyển từ hướng tiếp cận nội dung sang 58 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
- Journal of educational equipment: Applied research, Volume 2, Issue 291 (June 2023) ISSN 1859 - 0810 tiếp cận theo năng lực người học nên nhiều GV và trong việc tổ chức dạy học, thiết kế các bài thực hành HS vẫn còn lúng túng khi thực hiện đổi mới; vẫn đi theo hướng mở bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao theo lối mòn theo dạy học định hướng nội dung nên hiệu quả môn sinh học trên toàn tỉnh theo đặc thù của vẫn còn nhiều khó khăn đổi mới phương pháp dạy và từng trường. học với thời gian lên lớp. - Một số GV chưa quen với cách kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực nên quá trình đổi mới dạy và học chưa được đồng bộ, một số bài kiểm tra vẫn còn nặng kiểm tra đánh giá về mặt kiến thức. - Đối với sách giáo khoa chuyên đề sinh học 10 có 3 chuyên đề, mỗi tuần 1 tiết tương ứng với 35 tiết/ năm học. Tuy nhiên, chuyên đề là thiết kế nâng cao của môn học, nếu thực hiện mỗi tuần một tiết thì GV khó có thể triển khai tốt được nội dung của chuyên đề. Mặt khác, có một số nội dung đưa vào chương trình chưa phù hợp vì HS chưa Ảnh 2.1. Hội thảo chuyên môn của hội đồng bộ môn được tiếp cận ở các lớp dưới như: điều hòa hoạt động Sinh học Sở GD&ĐT Đồng Tháp năm học 2022 - của gen, vai trò của các hoocmon Auxin, Cytokinin, 2023 tại Trường THPT Lấp Vò I Gibberellin, kỹ thuật chuyển gen nhờ vi khuẩn 3. Kết luận Agrobacterium rhizogenes,… Năm học 2022 - 2023 là năm đầu tiên triển khai 2.3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học dạy học môn Sinh học 10 bộ sách Chân trời sáng tạo môn Sinh học 10 tại Tỉnh Đồng Tháp theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, mặc - Định kỳ hàng năm, Hội đồng bộ môn Sở dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng nhờ sự chuẩn bị GD&ĐT đều tổ chức các hội thảo theo các chuyên chu đáo của Hội đồng bộ môn Sinh học Sở GD&ĐT, đề nhằm quy tụ toàn bộ GV cốt cán của tất cả 52 nhà trường và tập thể GV giảng dạy môn Sinh học trường THPT trên toàn tỉnh Đồng Tháp để nâng cao trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đã dần quen với chương chất lượng dạy và học môn Sinh học của tỉnh. trình mới và ổn định học tập. Chương trình có nhiều - Thông qua kênh zalo để tổ chức kết nối thông đổi mới, phù hợp với xu hướng giáo dục hiện đại nên tin trong toàn bộ GV sinh học của toàn tỉnh để kịp đòi hỏi bản thân mỗi GV phải có nghiên cứu sâu, đầu thời giải đáp những khó khăn, vướng mắc của GV tư biên soạn kỹ lưỡng nội dung bài dạy, đồng thời HS trong quá trình giảng dạy và kịp thời đưa những kế cũng phải nổ lực và có sự chuẩn bị chu đáo nội dung hoạch, thông tin mới của bộ, ngành, sở và của bộ học tập ở nhà để nâng cao chất lượng dạy và học môn môn. sinh học của tỉnh. - Để nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh Tài liệu tham khảo học 10, trong năm học 2022 - 2023, Hội đồng bộ 1. Tống Xuân Tám (Chủ biên) (2022), Sách giáo môn Sở GD&ĐT đã tổ chức 6 lần thi “Em yêu sinh khoa + Sách GV Sinh học 10 bộ sách Chân trời sáng học” định kỳ hàng tháng bằng hình thức trực tuyến, tạo, NXB Giáo dục với số lượng gần 4.000 HS/mỗi lần. Từ đó tăng hứng 2. Tống Xuân Tám (Chủ biên) (2022), Sách giáo thú học tập và giúp HS mở rộng hơn kiến thức được khoa + Sách GV Chuyên đề học tập Sinh học 10 bộ học trên lớp. sách Chân trời sáng tạo, NXB Giáo dục - Ngoài ra, hội đồng bộ môn Sở Giáo dục và 3. Hội thảo môn Sinh học cấp THPT do Hội Đào tạo cũng thống nhất cấu trúc kế hoạch bài dạy, đồng bộ môn sinh học Sở GD&ĐT Tỉnh Đồng Tháp chương trình chung cho toàn tỉnh để GV chủ động (2023), Tài liệu lưu hành nội bộ. 59 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Việt Nam môi trường và cuộc sống - Phần 3
6 p | 112 | 17
-
Các giải pháp ngăn ngừa bám bẩn của sinh vật biển lên hệ thống ống, thiết bị và vỏ tàu thủy
4 p | 88 | 9
-
Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính (thuộc dự án VILG) thử nghiệm tại xã Minh Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
8 p | 37 | 6
-
Thí nghiệm vật lý ảo với Easy Java Simulation
10 p | 122 | 5
-
Đánh giá hiệu quả của chương trình phân loại chất thải sinh hoạt tại nguồn ở phường Bến Nghé quận 1, Tp. Hồ Chí Minh
10 p | 88 | 5
-
Thực trạng việc dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực của học sinh phổ thông ở tỉnh Sơn La
5 p | 59 | 5
-
Việt Nam hướng tới tăng trưởng xanh: Cơ hội và thách thức
14 p | 51 | 5
-
Phát triển bền vững nông nghiệp tỉnh An Giang trong điều kiện biến đổi khí hậu và lũ có xu hướng xuống thấp
9 p | 84 | 5
-
Tình hình giảng dạy môn học “Công nghệ thực vật kiểm soát ô nhiễm” bằng tiếng Anh và một số định hướng nhân rộng
4 p | 11 | 4
-
Bài giảng Phân tích số liệu mảng - Chương 1: Mô hình phân tích số liệu mảng
30 p | 16 | 4
-
Đánh giá tổng hợp tài nguyên nước lưu vực sông Hương và đề xuất các giải pháp khai thác nguồn nước trên quan điểm phát triển bền vững
8 p | 21 | 3
-
Đề xuất giải pháp xây dựng thành công mô hình cơ sở ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ tại trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
13 p | 10 | 3
-
Giải pháp đào tạo và bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở đáp ứng dạy học tích hợp môn Lịch sử và Địa lí
11 p | 68 | 3
-
Tính toán cân bằng nước phục vụ giải pháp nối mạng chuyển nước liên thông hệ thống công trình thủy lợi tỉnh NinhTthuận
10 p | 36 | 3
-
Tính toán cân bằng nước phục vụ giải pháp nối mạng chuyển nước liên thông hệ thống công trình thủy lợi tỉnh Ninh Thuận
9 p | 23 | 2
-
Sử dụng Google Plus trong dạy học địa lí kinh tế – xã hội tại khoa địa lí trường Đại học Sư phạm tp.HCM
12 p | 28 | 2
-
Định hướng phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu ở khu vực ven biển miền trung
8 p | 41 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn