Nội soi một trocar hỗ trợ cắt u nang buồng trứng lành tính ở trẻ em

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br /> NỘI SOI MỘT TROCAR HỖ TRỢ CẮT U NANG BUỒNG TRỨNG <br />  LÀNH TÍNH Ở TRẺ EM <br /> Trần Ngọc Sơn*, Trần Quang Vịnh* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục  tiêu: Đánh giá tính khả thi, an toàn và hiệu quả của kỹ thuật nội soi một trocar hỗ trợ trong phẫu <br /> thuật cắt u nang buồng trứng lành tính ở trẻ em. <br /> Phương  pháp  nghiên  cứu:  Hồi cứu lại các bệnh nhi với chẩn đoán u nang buồng trứng lành tính được <br /> phẫu thuật nội soi một trocar từ tháng 2/2009 đến tháng 5/2013. Trocar 10 mm qua rốn và ống camera 10 mm <br /> kèm kênh 5 mm cho dụng cụ được sử dụng cho nội soi một trocar. Thành nang buồng trứng được đưa tới lỗ rốn <br /> và tại đây dịch trong nang được hút ra ngoài. Sau đó nang được đưa ra ngoài qua đường rạch rốn (có thể mở <br /> rộng tối thiểu nếu cần) và tiến hành cắt nang, bảo tồn buồng trứng khi có thể. Trong trường hợp phần phụ ngắn <br /> không thể đưa được tới rốn, nang được chọc kim qua thành bụng hút dịch dưới sự quan sát trực tiếp của camera <br /> nội soi. Sau đó nang được đưa ra ngoài ổ bụng qua đường rạch ngang tối thiểu trên xương mu và cắt nang như <br /> đã mô tả. <br /> Kết quả: Có 23 bệnh nhân thuộc diện nghiên cứu với tuổi trung vị là 3 tuổi (dao động từ 8 ngày đến 10 <br /> tuổi). Kích thước trung vị của nang là 7 cm (giao động 3‐11 cm). Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy u quái trưởng <br /> thành ở 12 trẻ, nang đơn thuần ở 7 trẻ và nang bì ở 4 trẻ. 19 trường hợp (82,6%) nang được cắt qua rốn và 4 <br /> trường hợp (17,4%) – qua đường trên xương mu. Bảo tồn nhu mô buồng trứng đạt được ở 20 trẻ (87,0%). Thời <br /> gian mổ trung bình là 46 ± 15,1 phút (dao động 30‐90 phút). Không có trường hợp nào phải chuyển mổ mở. <br /> Không có biến chứng trong và sau mổ. Thời gian nằm viện sau mổ trung bình là 1,8 ± 0,6 ngày (dao động 1‐3 <br /> ngày). Với thời gian theo dõi sau mổ từ 1‐50 tháng, tất cả bệnh nhân đều có sức khỏe tốt, không bị tái phát. Kết <br /> quả thẩm mỹ sau mổ là rất tốt. <br /> Kết luận: Nội soi một trocar có tính khả thi, an toàn, hiệu quả và có tính thẩm mỹ cao trong điều trị u nang <br /> buồng trứng lành tính ở trẻ em. <br /> Từ khóa: Phẫu thuật nội soi một trocar, u nang buồng trứng lành tính, trẻ em. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> SINGLE TROCAR LAPAROSCOPIC‐ASSISTED SURGERY FOR BENIGN OVARIAN CYSTIC TUMOR <br /> IN CHILDREN <br /> Tran Ngoc Son, Tran Quang Vinh <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 3 ‐ 2013: 180 ‐ 183 <br /> Objective:  The  aim  of  this  study  is  to  investigate  the  feasibility,  safety  and  effectiveness  of  single  trocar <br /> laparoscopic‐ assisted surgery for benign ovarian cystic tumor in children. <br /> Methods:  Medical  records  of  all  patients  with  diagnosis  benign  ovarian  cystic  tumor  undergoing  single <br /> trocar  laparoscopic‐  assisted  surgery  at  our  center  from  February,  2009  to  May,  2013  were  reviewed.  For  the <br /> single  trocar  laparoscopic‐  assisted  surgery,  a  10  mm  umbilical  trocar  was  placed  and  a  10  mm  camera  with <br /> engrafted 5 mm working channel was used. The ovarian cystic wall was grasped and brought to the umbilical site <br /> and  then  the  cystic  fluid  was  aspirated  outside  the  peritoneal  cavity.  After  maximal  decreasing  of  the  cystic <br /> volume,  the  cyst  was  brought  out  of  the  abdomen  via  the  umbilical  incision  (with  or  without  minimal <br /> * Bệnh viện nhi Trung Ương <br /> Tác giả liên lạc: Ts Bs Trần Ngọc Sơn <br /> <br /> 180<br /> <br />  ĐT: 0462738854 <br /> <br />  Email: drtranson@yahoo.com <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> enlargement) and excision of the cyst was performed extracorporally, sparing ovarian tissue  when  possible.  In <br /> case of short adnexal pedicle, making delivery of the cyst to the umbilical site impossible, aspiration of the cyst <br /> was performed by needle puncture through the abdominal wall under the laparoscopic control. The cyst then was <br /> delivered out of the abdomen via a minimal transversal suprapubic incision and cystic removal was performed as <br /> described. <br /> Results:  23  patients  were  identified,  with  median  age  of  3  years  (ranged  from  8  days  to  10  years).  The <br /> median size of the cyst was 7.0 cm (ranged from 3 cm to 11 cm). In 12 cases the cyst was mature teratoma, in 7 – <br /> simple cyst and in 4 – dermoid cyst. In 19 patients the cyst was excised via the umbilical incision and in 4‐ via <br /> the suprapubic incision. Ovarian tissue sparing was achieved in 20 cases (87.0%). The mean operative time was <br /> 46.5 ± 15.1 minutes (ranged 30 ‐ 90 minutes). There was no conversion, no intra‐ or postoperative complication. <br /> The mean postoperative hospital stay was 1.8 ± 0.6 days (ranged 1‐3 days). For the follow up from 1‐ 50 months, <br /> all patients were in good health, without recurrence. The postoperative cosmesis was excellent. <br /> Conclusions:  Single  trocar  laparoscopic‐  assisted  surgery  is  highly  feasible,  safe,  effective,  with  excellent <br /> cosmesis in management of benign ovarian cystic tumor in children.  <br /> Key words: Laparoscopic surgery, single trocar, benign ovarian cystic tumor, children. <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> <br /> Đại  đa  số  u  nang  buồng  trứng  ở  trẻ  em  là <br /> lành  tính(1,3).  Phẫu  thuật  nội  soi  thông  thường <br /> với 3 trocar đã được ứng dụng rộng rãi điều trị u <br /> nang  buồng  trứng  ở  người  lớn  sau  đó  là  cả  ở <br /> trên  trẻ  em(4).  Với  sự  phát  triển  của  phẫu  thuật <br /> nội soi, gần đây các kỹ thuật mới đã được ứng <br /> dụng  trong  điều  trị  u  nang  buồng  trứng  lành <br /> tính  (UNBTLT)  ở  trẻ  em  như  nội  soi  1  đường <br /> rạch, nội soi 1 port, nội soi 1 trocar(5,7). Mục đích <br /> của  các  kỹ  thuật  mới  này  là  giảm  số  lượng  các <br /> đường rạch da, giảm bớt sang chấn có thể và đạt <br /> kết quả thẩm mỹ tốt hơn cho bệnh nhân. Trong <br /> điều trị UNBTLT ở trẻ em cho đến nay trên thế <br /> giới  mới  chỉ  có  một  vài  nghiên  cứu  ứng  dụng <br /> các  kỹ  thuật  mới  này  và  còn  trên  số  lượng  ít <br /> bệnh nhân(5,7), trong khi ở Việt nam còn chưa có <br /> báo  cáo  nào  về  lĩnh  vực  này.  Do  đó  chúng  tôi <br /> tiến  hành  nghiên  cứu  này  nhằm  đánh  giá  tính <br /> khả thi, an toàn và hiệu quả của kỹ thuật nội soi <br /> một trocar hỗ trợ (NSMT) cắt UNBTLT ở trẻ em. <br /> <br /> Đây  là  một  hồi  cứu  báo  cáo  loạt  ca  bệnh. <br /> Chúng  tôi  hồi  cứu  lại  hồ  sơ  bệnh  án  của  tất  cả <br /> các  bệnh  nhi  được  phẫu  thuật  NSMT  cắt <br /> UNBTLT  trong  thời  gian  từ  tháng  2/2009  đến <br /> tháng 2/2013 tại bệnh viện Nhi Trung Ương. Các <br /> dữ  liệu được tập  hợp  nghiên  cứu  bao  gồm  đặc <br /> điểm  bệnh  nhân,  bệnh  cảnh  lâm  sàng,  xét <br /> nghiệm cận lâm sàng, chẩn đoán hình  ảnh,  mô <br /> tả trong mổ, phương pháp phẫu thuật, diễn biến <br /> sau mổ và kết quả theo dõi sau ra viện. <br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu <br /> Đánh  giá  tính  khả  thi,  an  toàn  và  hiệu  quả <br /> của kỹ thuật nội soi một trocar hỗ trợ trong phẫu <br /> thuật cắt u nang buồng trứng lành tính ở trẻ em. <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi <br /> <br /> Về kỹ thuật mổ NSMT, chúng tôi đặt trocar <br /> 10 mm qua rốn và sử  dụng camera 10 mm sản <br /> xuất chuyên dụng kèm kênh 5 mm cho dụng cụ <br /> phẫu  thuật.  Dùng  panh  cặp  thành  nang  buồng <br /> trứng đưa tới lỗ rốn và tại đây dịch trong nang <br /> được hút ra ngoài. Trong trường hợp nang quá <br /> căng không thể cặp được panh vào thành nang, <br /> tiến hành chọc kim qua thành bụng hút bớt dịch <br /> nang dưới sự quan sát trực tiếp của camera nội <br /> soi. Sau đó nang được đưa ra ngoài qua đường <br /> rạch  rốn  (có  thể  mở  rộng  tối  thiểu  nếu  cần)  và <br /> tiến hành cắt nang, bảo tồn nhu mô buồng trứng <br /> khi  có  thể.  Trong  trường  hợp  phần  phụ  ngắn <br /> không  thể  đưa  được  tới  rốn,  nang  được  chọc <br /> kim qua thành bụng hút dịch dưới sự quan sát <br /> trực tiếp của camera nội soi. Sau đó nang được <br /> <br /> 181<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br /> đưa ra ngoài ổ bụng qua đường rạch ngang tối <br /> thiểu trên xương mu và cắt nang như đã mô tả. <br /> <br /> KẾT QUẢ <br /> Có 23 bệnh nhân thuộc diện nghiên cứu với <br /> tuổi trung vị là 3 tuổi (dao động từ 8 ngày đến <br /> 10 tuổi). Lý do đến khám ở bệnh viện bao gồm <br /> đau bụng ở 14 trẻ (60,9%), rối loạn tiêu hóa ở 2 <br /> trẻ (8,7%), gia đình sờ thấy khối u bụng ở 2 trẻ <br /> (8,7%), rối loạn kinh nguyệt ở 1 trẻ (4,3%), phát <br /> hiện u nang tình cờ qua siêu âm ở 1 trẻ (4,3%). <br /> Có 5 trẻ (21,7%) được chẩn đoán siêu âm trước <br /> sinh. Thăm khám lâm sàng thấy 4 bệnh nhân có <br /> chướng  bụng,  sờ  thấy  khối  u  ở  10  bệnh  nhân <br /> (43,5%).  Siêu  âm  được  thực  hiện  trên  tất  cả  các <br /> bệnh  nhân  và  CT  ‐  ở  trên  20  bệnh  nhân  (87%). <br /> Xét  nghiệm  alpha  fetoprotein  được  thực  hiện <br /> trên 14 bệnh nhân (60,9%) cho kết quả trong giới <br /> hạn  bình  thường  so  với  tuối.  Chẩn  đoán  trước <br /> mổ xác định là u nang buồng trứng đạt được ở <br /> 20 bệnh nhân (87%), trong đó 7 bệnh nhân được <br /> chẩn đoán là u quái trưởng thành (dựa trên đặc <br /> điểm của CT có thành phần mỡ, xương trong u). <br /> 3  bệnh  nhân  còn  lại  được  chẩn  đoán  là  u  nang <br /> bạch  huyết  ổ  bụng.  Tất  cả  các  bệnh  nhân  được <br /> chẩn  đoán  xác  định  trong  mổ  là  u  nang  buồng <br /> trứng với 16 trường hợp ở buồng trứng bên phải <br /> (69,6%),  7  trường  hợp  ở  bên  trái  (30,4%).  Kích <br /> thước trung vị của nang là 7 cm (dao động 3 ‐ 11 <br /> cm). Trong quá trình phẫu thuật, 15 bệnh nhân <br /> (65,2%)  phải  cần  hút  bớt  dịch  nang  (chọc  kim <br /> qua thành bụng) để có thể cặp panh vào thành <br /> nang và đưa nang được ra ngoài. 19 trường hợp <br /> (82,6%) nang được cắt qua rốn và 4 trường hợp <br /> (17,4%)  –  qua  đường  trên  xương  mu.  Bảo  tồn <br /> nhu mô buồng trứng đạt được ở 20 trẻ (87,0%). <br /> Thời gian mổ trung bình là 46 ± 15,1 phút (dao <br /> động 30‐90 phút). Không có bệnh nhân nào phải <br /> chuyển  về  nội  soi  thông  thường  3‐4  trocar  hay <br /> phải chuyển mổ mở. Không có biến chứng trong <br /> và  sau  mổ.  Kết  quả  giải  phẫu  bệnh  cho  thấy  u <br /> quái trưởng thành ở 12 trẻ, nang đơn thuần ở 7 <br /> trẻ  và  nang  bì  ở  4  trẻ.  Thời  gian  nằm  viện  sau <br /> mổ  trung  bình  là  1,8  ±  0,6  ngày  (dao  động  1‐3 <br /> ngày).  Với  thời  gian  theo  dõi  sau  mổ  từ  1‐50 <br /> <br /> 182<br /> <br /> tháng,  tất  cả  bệnh  nhân  đều  có  sức  khỏe  tốt, <br /> không  bị  tái  phát.  Kết  quả  thẩm  mỹ  sau  mổ  là <br /> rất tốt. <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Bước tiến mới của phẫu thuật nội soi là phát <br /> triển các kỹ thuật nội soi giảm tối đa các vết rạch <br /> da,  tiến  tới  phẫu  thuật  không  còn  sẹo  mổ,  tiêu <br /> biểu là các kỹ thuật phẫu thuật nội soi chỉ dùng <br /> một  đường  vào  (1  port,  1  trocar  hoặc1  đường <br /> rạch)(8).  Phẫu  thuật  nội  soi  một  đường  rạch <br /> (Single  Incision  Laparoscopic  Surgery  –  SILS) <br /> dùng nhiều trocar được đánh giá là cho kết quả <br /> thẩm  mỹ  tốt  hơn  nhưng  thực  hiện  phẫu  thuật <br /> này  là  khó  khăn  hơn  so  với  phẫu  thuật  nội  soi <br /> thông thường và ứng dụng của kỹ thuật này vẫn <br /> còn tương đối hạn chế(8). Phẫu thuật nội soi một <br /> trocar  hỗ  trợ  (NSMT)  là  kỹ  thuật  vẫn  đảm  bảo <br /> tính  thẩm  mỹ  cao  nhưng  lại  tạo  thuận  lợi  cho <br /> phẫu  thuật  viên  với  các  thao  tác  phẫu  thuật  ở <br /> ngoài  ổ  bụng  bệnh  nhân,  giống  như  mổ  mở <br /> thông  thường.  NSMT  qua  rốn  được  thực  hiện <br /> đầu tiên từ năm 1992 trong cắt ruột thừa viêm(9) <br /> và  sau  đó  được  một  số  các  tác  giả  ứng  dụng <br /> phẫu thuật các bệnh lý khác. Theo chúng tôi, đặc <br /> điểm  trẻ  em  với  thành  bụng  mỏng  và  khoang <br /> bụng nhỏ hơn so với người lớn (các nội quan di <br /> động dễ tiếp cận và dễ đưa ra ngoài ổ bụng hơn) <br /> là một thuận lợi để thực hiện được NSMT ở trẻ <br /> em.  Tại  bệnh  viện  Nhi  Trung  Ương,  chúng  tôi <br /> đã ứng dụng thành công NSMT điều trị một số <br /> bệnh  lý  ngoại  khoa  ở  trẻ  em  như  u  nang  bạch <br /> huyết ổ bụng(10), nối niệu quản‐ niệu quản trong <br /> thận  niệu  quản  đôi(11).  Kết  quả  nghiên  cứu  này <br /> của chúng tôi cho thấy NSMT có thể ứng dụng <br /> với  kết  quả  tốt  trong  phẫu  thuật  điều  trị  cắt <br /> UNBTLT ở trẻ em. <br /> Các  nghiên  cứu  về  phẫu  thuật  nội  soi  một <br /> port  hay  một  đường  rạch  trong  cắt  UNBTLT  ở <br /> trẻ em mới thường chỉ dựa trên một vài ca bệnh <br /> hoặc  loạt  bệnh  nhân  hạn  chế(5,,6,7).  Một  trong <br /> những  nghiên  cứu  số  lượng  bệnh  nhi  lớn  nhất <br /> ứng  dụng  phẫu  thuật  1  port  nội  soi  hoàn  toàn <br /> cắt UNBTLT trong ổ bụng cũng chỉ dựa trên 15 <br /> bệnh  nhân(6).  So  với  báo  cáo  này,  thời  gian  mổ <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> của  NSMT  cắt  UNBTLT  trong  loạt  bệnh  nhân <br /> của  chúng  tôi  là  ngắn  hơn  (46  phút  so  với  134 <br /> phút)  trong  khi  tỷ  lệ  cắt  UNBTLT  mà  bảo  tồn <br /> được nhu mô buồng trứng của chúng tôi là cao <br /> hơn  (87%  so  với  40%).  Theo  chúng  tôi,  lý  giải <br /> cho  sự  khác  biệt  này  là  kỹ  thuật  nội  soi  một <br /> trocar hỗ trợ cắt UNBTLT có thuận lợi hơn hẳn <br /> so với nội soi hoàn toàn cắt nang trong ổ bụng vì <br /> thực hiện thao tác bóc cắt nang là ở bên ngoài ổ <br /> bụng giống như mổ mở. <br /> <br /> KẾT LUẬN <br /> Kết quả nghiên cứu này cho thấy phẫu thuật <br /> nội soi một trocar hỗ trợ cắt u nang buồng trứng <br /> lành  tính  ở  trẻ  em  là  có  tính  khả  thi,  an  toàn, <br /> hiệu quả và có tính thẩm mỹ cao. Kỹ thuật này <br /> có  thể  là  một  trong  những  lựa  chọn  hàng  đầu <br /> trong điều trị UNBTLT ở trẻ em. <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO <br /> 1.<br /> <br /> Vì  trong  NSMT  sẽ  không  tránh  khỏi  chọc <br /> hút dịch nang làm nhỏ thể tích để đưa nang ra <br /> ngoài nên chúng tôi chia sẻ quan điểm chỉ định <br /> ứng dụng NSMT là chỉ cho các UNBTLT(6,7). Do <br /> đó chẩn đoán trước mổ xác định UNBTLT là đặc <br /> biệt  quan  trọng.  Kinh  nghiệm  của  chúng  tôi  và <br /> các tác giả khác(6) cho thấy chẩn đoán hình ảnh <br /> (siêu  âm,  CT)  và  xét  nghiệm  các  tumor  marker <br /> (đặc biệt là alpha fetoprotein) là có thể thực hiện <br /> được  điều  này.  Chúng  tôi  chỉ  định  NSMT  cho <br /> các trường hợp nang buồng trứng thành mỏng, <br /> ranh  giới  rõ,  không  có  chảy  máu  trong  nang, <br /> không  có  các  thành  phần  đặc  trong  nang  hoặc <br /> khi  có  thành  phần  đặc  phải  được  nghĩ  tới  là <br /> teratoma trưởng thành với sự có mặt của các tổ <br /> chức  mỡ,  xương,  với  alphafetoprotein  bình <br /> thường.  <br /> Dùng  rốn  là  sẹo  tự  nhiên  cho  vết  mổ  đặt <br /> trocar sẽ tránh để lại sẹo mổ nhìn thấy được, cho <br /> kết  quả  thẩm  mỹ  tốt  nhất.  Lý  tưởng  nhất  cho <br /> NSMT  cắt  UNBTLT  là  chỉ  cần  một  vết  mổ  qua <br /> rốn. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy <br /> điều này là khả thi trong 82,6% các trường hợp. <br /> Trong 17,4% phải cần đến vết mổ nhỏ tối thiểu <br /> trên  xương  mu  để  đưa  u  nang  buồng  trứng  là <br /> ngoài ổ bụng do phần phụ ngắn, không thể đưa <br /> được  qua  rốn.  Chúng  tôi  cho  rằng  trong  các <br /> trường họp như vậy dùng vết mổ nhỏ khoảng 2 <br /> cm trên xương mu vẫn cho kết quả thẩm mỹ tốt <br /> và  giúp  cho  việc  cắt  u  nang  bảo  tồn  nhu  mô <br /> buồng  trứng  được  thuận  lợi  hơn  là  chuyển  mổ <br /> nội soi thông thường với 3‐4 trocar hoặc chuyển <br /> mổ mở.  <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> <br /> 11.<br /> <br /> Liu H, Wang X, Lu D, Liu Z, Shi G (2013). Ovarian masses in <br /> children  and  adolescents  in  China:  analysis  of  203  cases.  J <br /> Ovarian Res,6(1): pp.47.  <br /> Michelotti B, Segura BJ, Sau I (2010). Surgical management of <br /> ovarian disease in infants, children, and adolescents: a 15‐year <br /> review. J Laparoendosc Adv Surg Tech, 20: pp 261‐264. <br /> Vaysse  C,  Delsol  M,  Carfagna  L  (2010).  Ovarian  germ  cell <br /> tumors  in  children.  Management,  survival  and  ovarian <br /> prognosis. A report of 75 cases. J Pediatric Surg, 45: pp 1484‐<br /> 1490. <br /> Mayer JP, Bettolli M (2009). Laparoscopic approach to ovarian <br /> mass  in  children  and  adolescents:  already  a  standard  in <br /> therapy.  J  Laparoendosc  Adv  Surg  Tech  A,19  (Suppl  1):  pp <br /> 111‐115. <br /> Lacher  M,  Kuebler  JF,  Yannam  GR  (2013).  Single‐incision <br /> pediatric endosurgery for ovarian pathology. J Laparoendosc <br /> Adv Surg Tech A, 23(3): pp 291‐6. <br /> Lee SY, Lee HM, Kao CY, Chuang JH (2012). Transumbilical <br /> 1‐port  laparoscopic  resection  of  benign  ovarian  tumor.  J <br /> Pediatr Surg, 47(7): pp 1340‐1344.  <br /> Pontarelli  EM,  Emami  C,  Nguyen  NX,  Torres  M,  Anselmo <br /> DM  (2013).  Single‐incision  laparoscopic  resection  of  ovarian <br /> masses in children: a preliminary report. Pediatr Surg Int, 29 <br /> (7): pp 715‐718.  <br /> Saldaña  LJ,  Targarona  EM  (2013).  Single‐Incision  Pediatric <br /> Endosurgery:  A  Systematic  Review.  J  Laparoendosc  Adv <br /> Surg Tech A, 6;23(5): pp 467‐80. <br /> Pelosi  MA,  Pelosi  MA  (1992).  Laparoscopic  appendectomy <br /> using  a  single  umbilical  puncture  (minilaparoscopy).  J <br /> Reprod Med,37(7): pp 588‐594. <br /> Son  TN,  Liem  NT  (2012).  Laparoscopic  management  of <br /> abdominal  lymphatic  cyst  in  children.  J  Laparoendosc  Adv <br /> Surg Tech A, 22(5): pp 505‐507.  <br /> Liem  NT,  Dung  LA,  Viet  ND  (2012).  Single  trocar <br /> retroperitoneoscopic  assisted  ipsilateral  ureteroureterostomy <br /> for  ureteral  duplication.  Pediatr  Surg  Int,  28  (10):  pp  1031‐<br /> 1034.  <br /> <br />  <br /> Ngày nhận bài  <br /> <br />  <br /> <br />  <br /> <br />  01/07/2013. <br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo <br /> <br />  20/07/2013. <br /> <br /> Ngày bài báo được đăng:  <br /> <br /> 15–09‐2013 <br /> <br />  <br /> <br />  <br /> <br />  <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Nhi <br /> <br /> 183<br /> <br />