Phần IX: HIỂM HỌA CỦA ĐỒNG ĐÔ-LA MỸ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA VÀNG (P1)

Chia sẻ: Pham Xuan Dac | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

76
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nếu mọi khoản nợ ngân hàng đều được hoàn trả thì tiết kiệm ngân hàng sẽ không tồn tại nữa và toàn bộ dòng tiền sẽ cạn kiệt. Một ý nghĩ thật là khủng khiếp. Chúng ta (Cục Dự trữ Liên bang Mỹ) hoàn toàn dựa vào ngân hàng thương mại. Mỗi một đồng dô-la của chúng ta lưu thông, bất luận là hiện kim hay tín dụng, đều cần phải có người vay mới có thể được tạo ra và lưu thông. Nếu như ngân hàng thương mại có đủ nguồn tiền tệ thì nền kinh tế của chúng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phần IX: HIỂM HỌA CỦA ĐỒNG ĐÔ-LA MỸ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA VÀNG (P1)

1 January 1 Smith 2012 Nguyen Studio Chi n Tranh Ph n IX HI M H A C A ð NG ðÔ-LA M VÀ T M QUAN TR NG C A VÀNG (P1) Ti n T
Smith Nguyen Studio. 2 Ph n IX HI M H A C A ð NG ðÔ-LA M VÀ T M QUAN TR NG C A VÀNG (P1) T a sách: Chi n Tranh Ti n T D ch gi : H Ng c Minh Gi i thi u: Smith Nguyen Studio. [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 3 N u m i kho n n ngân hàng ñ u ñư c hoàn tr thì ti t ki m ngân hàng s không t n t i n a và toàn b dòng ti n s c n ki t. M t ý nghĩ th t là kh ng khi p. Chúng ta (C c D tr Liên bang M ) hoàn toàn d a vào ngân hàng thương m i. M i m t ñ ng dô-la c a chúng ta lưu thông, b t lu n là hi n kim hay tín d ng, ñ u c n ph i có ngư i vay m i có th ñư c t o ra và lưu thông. N u như ngân hàng thương m i có ñ ngu n ti n t thì n n kinh t c a chúng ta s tr nên ph n vinh; ngư c l i, chúng ta s rơi vào suy thoái. Chúng ta tuy t ñ i không có m t h th ng ti n t mang tính vĩnh vi n. Khi n m ñư c m u ch t c a toàn b v n ñ nhoang ñư ng c a h th ng ti n t cũng như s giúp ñ vô tư ñ n khó tin c a C c d tr liên bang M -chúng ta s th y r ng ti n t là v n ñ c n ph i ñư c ñi u tra và suy nghĩ, và t m quan tr ng c a nó n m ch : tr khi ngư i dân hi u ñư c m t cách sâu r ng h th ng ti n t này và áp d ng các bi n pháp nh m chi ph i nó, n u không, s văn minh hi n t i c a chúng ta cũng s tiêu vong(1). Robert Hamfeir, Giám ñ c Ngân hàng Attalanta, C c D tr Liên bang M . N u căn c theo b n ch t thì ti n t có th ñư c chia ra thành hai lo i cơ b n là ti n vay mư n và phi vay mư n. Ti n vay mư n chính là h th ng ti n t pháp ñ nh ñang lưu thông ch y u các qu c gia phát tri n hi n nay, thành ph n ch y u c a nó bao g m các kho n vay mư n “ti n t hoá” c a chính ph , các công ty cũng như tư nhân. ð ng ñô-la M chính là m t trư ng h p ñi n hình nh t trong s các ñ ng ti n vay mư n. Nó ñư c t o ra cùng lúc v i quá trình sinh ra n nhưng cũng ñ ng th i b tri t tiêu khi n ñư c hoàn tr . M i m t ñ ng ñô-la M trong lưu thông ñ u có giá tr như m t hoá ñơn ghi n mà m i hoá ñơn ghi n như v y ñ u sinh ra lãi hàng ngày và không ng ng tăng lên theo ki u lãi m ñ lãi con. V y nh ng kho n thu nh p lãi su t lên ñ n con s kh ng l này thu c v ai? Câu tr l i là: thu c v h th ng ngân hàng ñã t o ra ñ ng ñô-la M . L i t c c a ñ ng ñô-la vay mư n là ph n n m ngoài t ng lư ng ti n t v n có, và t t nhiên, ngu n l i t c này ñòi h i ñ ng ñô-la vay mư n m i ph i ñư c t o ra bên c nh t ng lư ng ti n t hi n có, hay nói cách khác, ngư i dân vay ti n càng nhi u thì ngu n ti n cho vay s càng tăng. Vi c vay mư n và ti n b c g n ch t v i nhau mà k t qu logic t t y u c a vi c này chính là ti n cho vay mãi mãi tăng lên, cho ñ n khi áp l c lãi su t [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 4 y vư t quá s phát tri n c a n n kinh t và d n ñ n s s p ñ c a toàn b h c a món n th ng. Ti n t hoá d ch v vay mư n là m t trong nh ng nhân t gây b t n nghiêm tr ng nh t trong n n kinh t hi n ñ i và nó thông qua d chi tương lai ñ tho mãn nhu c u hi n t i. Câu nói c a ngư i Trung Qu c xưa ñ i lo i “thu không bù chi” chính là mu n ñ c p ñ n ý này. M t lo i ti n t khác, ñó chính là ti n t phi vay n mà vàng b c là ñ i di n. Lo i ti n t này không c n ñ n s h a h n c a b t c ngư i nào, không ph i là món n c a b t c ai, và th mà nó ñ i di n chính là thành qu lao ñ ng ñã hoàn thành c a loài ngư i, là th có ñư c t s ti n hoá t nhiên trong th c ti n xã h i kéo dài hàng m y nghìn năm c a loài ngư i. Nó không c n ñ n s cư ng ch c a b t c th l c nào, có th vư t qua m i th i ñ i và ranh gi i qu c gia và là phương pháp thanh toán cu i cùng nh t trong h th ng ti n t . Trong t t c các lo i ti n t , vàng b c ñ ng nghĩa v i vi c “s h u th c t ”, còn ti n pháp ñ nh l i ñ i di n cho “phi u n + s h a h n”. Và hàm lư ng vàng c a hai lo i ti n này có s khác nhau v b n ch t. ð ng nhân dân t c a Trung Qu c n m gi a ranh gi i hai lo i ti n này. M c dù trư c m t, trong h th ng ñ ng Nhân dân t v n ñang t n t i y u t “d ch v vay mư n hoá ti n t ”, nhưng n u căn c vào ch th c a ñ ng Nhân dân t thì nó v n th hi n ñ ch t và lư ng c a s n ph m và d ch v ñã hoàn thành trong quá kh . Vi c phát hành ñ ng Nhân dân t không hoàn toàn gi ng như vi c phát hành ñ ng ñô-la M (ñ ng ñô-la M c n ph i dùng n qu c gia (công trái) ñ làm th ch p). Do b i Ngân hàng trung ương tư h u phát hành cho nên ñ ng nhân dân t tránh ñư c kh năng các kho n chi tr l i t c kh ng l rơi vào túi tư nhân. Nhìn t góc ñ này, thu c tính c a ñ ng nhân dân t có v g n hơn v i vàng b c. ð ng th i, do không có vàng b c làm ch d a nhưng l i có thu c tính cơ b n c a ñ ng ti n pháp ñ nh, ñ ng nhân dân t c n ph i d a vào s c cư ng ch c a chính ph m i có th ñ m b o giá tr ti n t . [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 5 S hi u bi t v ch ñ ti n t pháp ñ nh c a phương Tây, ñ c bi t là b n ch t c a ñ ng ñô-la M , là ti n ñ c n thi t cho s c i cách tương lai c a ñ ng Nhân dân t . 1. H th ng d tr c c b - Nơi kh i ngu n c a n n l m phát ti n t Ngân hàng (hi n ñ i) v n dĩ là không công b ng và ch a ñ ng nhi u t i ác. Các nhà tài phi t ngân hàng có c trái ñ t. H tư c ño t t t c m i th c a con ngư i, ch ñ l i cho h quy n tích lu và lưu gi ti n t . Nhưng, n u như quy n tích lu và lưu gi ti n t l i b tư c ño t n t thì m i v n may c a s giàu có ñ u s không t n t i. N u không có nh ng quy n này, th gi i h nh phúc và t t ñ p hơn. Nhưng n u v n cam tâm ti p t c làm nô l cho các nhà ngân hàng và ch p nh n chi tr nh ng kho n phí cho s nô d ch c a h thì các b n c vi c tích lu và lưu gi ti n b c. J. Stamp - ngư i giàu th hai nư c Anh. Ban ñ u, nhà ngân hàng ch thu n tuý cung c p d ch v lưu gi vàng b c c a ngư i g i. Khi ñem vàng b c giao cho ngân hàng, ngư i g i ñư c phát m t biên lai chu n ñư c g i là “tín phi u ngân hàng”. Nh ng t tín phi u này d n d n tr thành công c giao d ch trong xã h i và ñư c g i là ti n t . Theo ñó, ngân hàng có th ñem “tín phi u ngân hàng” ñ i thành vàng b t c lúc nào. Ngu n thu nh p ch y u c a ngân hàng chính là “phí u thác qu n lý“ do ngư i g i chi tr . D n d n, các nhà ngân hàng “thông minh” nh n ra m t ñi u r ng, thông thư ng có r t ít ngư i g i vàng yêu c u ñem “ch ng ch ngân hàng” ñ i thành vàng, và khi nhìn th y vàng n m b t ñ ng trong kho như v y, nhà ngân hàng không kh i c m th y ng a ngáy, và câu h i khi n h băn khoăn là làm th nào ñ “ñánh th c” ngu n v n ñang ng yên này? Thêm vào ñó, trong xã h i luôn có m t s ngư i c n s d ng ti n, v y là các nhà ngân hàng bèn m d ch v cho vay, ngư i vay ch c n tr lãi su t cho ngân hàng ñúng h n. [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 6 Khi ngư i vay ti n ñ n ngân hàng, các nhà ngân hàng ñã dùng nhi u bi n pháp như phát hành thêm hoá ñơn hay “tín phi u ngân hàng” ñ ki m l i. Ch c n không phát hành thêm quá nhi u “tín phi u ngân hàng”, ngân hàng s không t o ra s hoài nghi c a ngư i g i. Kinh nghi m c a các nhà ngân hàng ñã cho th y r ng, n u s “ch ng ch ngân hàng” ñư c phát hành thêm g p 10 l n thì ngân hàng s an toàn. Do m c lãi su t t vi c cho vay này ñư c coi như th ti n c a b t ng không dưng mà có, càng nhi u càng t t nên các nhà ngân hàng b t ñ u hi n di n kh p nơi ñ lôi kéo khách hàng ñ n g i ti n cho h , và ñ thu hút ngư i g i, thay vì thu l phí g i vàng như trư c ñây, h b t ñ u chi tr lãi su t cho ngư i g i. Khi th c hi n d ch cho vay vàng, trên th c t , các nhà ngân hàng ñã cung c p cho các khách hàng trư c ñây c a h hai lo i s n ph m khác nhau hoàn toàn: lo i th nh t là d ch v “lưu g i ti n vàng” thu n tuý, lo i th hai là “ñ u tư ti t ki m”. S khác bi t v b n ch t c a hai lo i d ch v này n m quy n s h u ti n vàng. Trong tình hu ng th nh t, khách hàng có quy n s h u tuy t ñ i ñ i v i lư ng ti n vàng ñang lưu g i, nhà ngân hàng ñ m b o v i khách hàng r ng h có th c m biên lai ñ n ñ rút ti n ra b t c lúc nào trư ng h p th hai, khách hàng t m th i m t quy n s h u ñ i v i lư ng h mu n. Còn vàng ñã g i vào ti t ki m, và nhà ngân hàng s d ng kho n ti n này ñ quay vòng cho vay. Ngay sau khi ngân hàng thu h i kho n ñ u tư t ngu n vàng này, khách hàng lưu g i m i có th khôi ph c l i quy n s h u v n có c a mình. Trong lo i hình d ch v th nh t, “tín phi u ngân hàng” tương ng là d tr toàn ng ch; còn trong lo i hình d ch v th hai, “tín phi u ngân hàng” tương ng là “gi y n + s h a h n”. Các tín phi u ngân hàng này ñư c phát hành v i s lư ng nhi u hơn lư ng vàng th c t c a ngân hàng và ñó ñư c coi là m t hình th c d tr c c b . Ngay t khi phát hành ra, lo i tín phi u ngân hàng theo ki u “gi y n + s h a h n” như th này luôn n ch a nguy cơ r i ro ñ ng th i d gây ra n n l m phát ti n t . ð c tính này ñã cho th y m t ñi u r ng, tín phi u ngân hàng này hoàn toàn không phù h p v i vai trò giao d ch [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 7 hàng hoá và d ch v trong xã h i ñ ng th i không th hi n ñư c ch c năng thư c ño cơ b n c a ho t ñ ng kinh t . M t tính ch t ñ c trưng c a h th ng d tr vàng c c b chính là s mơ h v gi i h n c a hai lo i s n ph m và d ch v ngân hàng. Các nhà ngân hàng ñã ti n hành “tiêu chu n hoá” trong vi c thi t k tín phi u ngân hàng, khi n cho ngư i bình thư ng r t khó phân bi t ñư c s khác bi t v b n ch t c a hai lo i ch ng ch ngân hàng này. Vì v y, hàng trăm năm nay, các ngân hàng Anglo-Saxons ñã b liên ñ i trong nhi u v ki n t ng. Trong khi khách hàng ph n n ph n ñ i các nhà ngân hàng t ý ñem vàng b c c a h cho vay lãi thì các nhà ngân hàng l i tuyên b r ng, h có quy n s d ng s ti n c a khách hàng mà không c n ph i gi i thích cho khách hàng bi t m c ñích s d ng, mi n sao khi rút ti n, khách hàng không ph i than phi n gì. M t trong nh ng v án n i ti ng nh t chính là v Foley ki n Ngân hàng Hill mà phán quy t c a quan toà ñư c th hi n như sau: Khi ñư c g i vào ngân hàng thì ti n không còn thu c v khách hàng n a; lúc này, ti n ñã thu c v ngân hàng. Ngân hàng có nghĩa v hoàn tr l i ti n cho khách hàng khi có yêu c u. Và như v y, ngân hàng có toàn quy n s d ng s ti n ñó mà không có nghĩa v ph i tr l i khách hàng v vi c s ti n này có nguy cơ gì không, có b dùng vào vi c ñ u cơ gây h i hay không. Ngân hàng ch có nghĩa v b o qu n nguyên v n s ti n c a ti n khách hàng theo s ràng bu c c a h p ñ ng(2). Theo pháp lu t, phán quy t này c a quan toà nư c Anh ñư c coi như m t bư c ngo t quan tr ng trong l ch s ti n t theo ñó, ti n b c c a khách hàng g i vào ngân hàng không còn ñư c lu t pháp b o h . ði u này ñã xâm ph m quy n tài s n c a công dân m t cách nghiêm tr ng. Sau vi c này, ngân hàng Anglo-Saxons hoàn toàn t ch i th a nh n tính h p pháp c a d ch v “ y thác qu n lý ti n g i”, và vi c d tr toàn ng ch ñã m t ñi tính h p pháp, m i kho n ti n g i c a dân chúng ñ u có th b ngân hàng s d ng vào vi c ñ u tư - m t hình th c ñ u tư m o hi m. [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 8 Trong chi n d ch Waterloo năm 1815, vì n m ñư c k t c c b i tr n s m hơn 24 gi so v i cơ quan tình báo Anh nên dòng h Rothschild ñã ki m soát ñư c th trư ng công trái Anh qu c, kh ng ch luôn quy n phát hành ti n t c a ñ qu c Anh. Sau ñó không lâu, gia t c này l i ti p t c kh ng ch vi c phát hành ti n t c a các qu c gia khác như Pháp, Áo, Ph , Ý ñ t ñó n m gi quy n ñ nh giá th trư ng vàng th gi i trong su t g n 200 năm. M ng lư i ngân hàng do Rothschild, Schiff, Warburg và các nhà ngân hàng ngư i Do Thái xây d ng t i các qu c gia trên th c t ñã t o nên h th ng ti n t qu c t và trung tâm thanh toán th gi i s m nh t trong l ch s . Ch b ng cách gia nh p vào m ng lư i k t toán c a h thì các ngân hàng khác m i có th lưu hành ngân phi u xuyên qu c gia. T ng bư c m t, các nhà tài phi t ngân hàng ñã hình thành nên m t cartel (t p ñoàn lũng ño n) trong lĩnh v c tài chính ngân hàng. Các nguyên t c do h ñ t ra ñã tr thành “thông l qu c t ” c a ngành tài chính th gi i hi n nay. Cartel là l c lư ng thúc ñ y quan tr ng nh t c a h th ng d tr c c b , ñ ng th i cũng là ñơn v ñư c hư ng l i nhi u nh t. Trong khi ñ t ñ n m t quy mô tương ñ i, l c lư ng này t t y u ph i ng h , th m chí là tr c ti p thi t l p nên nh ng quy t c chính tr cũng như quy t c lu t pháp nh m ñ m b o quy n l i c a mình. Năm 1913, m t phiên b n c a c a h th ng d tr c c b ñã ñư c t o d ng thành công t i M - C c D tr Liên bang (FED). Như v y, ñ ng ti n c a h th ng d tr toàn ng ch ñã d n d n b “ti n x u” (không ñư c b o ñ m b ng vàng) chi ph i và l i b ra kh i cu c c nh tranh. Ti n gi y b c và ti n gi y vàng ño chính ph M phát hành th i ñó ñư c xem là th may m n còn t n t i ñư c c a h th ng d tr toàn ng ch ñư c chính ph ñ m b o b ng vàng b c th t. M t ounce vàng b c có giá tr tương ñương v i s ti n gi y ñ i ng. Cho dù m i kho n n v n có c a h th ng ngân hàng có b hoàn tr h t thì trên th trư ng v n lưu thông ñ ng ñô la vàng b c, và kinh t v n có th phát tri n bình thư ng gi ng như trư c khi C c D tr Liên bang M ñư c thành l p vào năm 1913. [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 9 T năm 1913 ñ n nay, ñ ng ñô-la “x u” trên th trư ng c a C c D tr Liên bang M ñã d n d n lo i b ñ ng ñô-la “t t” (ñư c b o ñ m b ng vàng) c a h th ng d tr toàn ng ch. Vì mu n t o ra m t ch ñ d tr c c b nh m lũng ño n th gi i tài chính hi n hành ñ ng th i h t c ng chính ph ra kh i lĩnh v c phát hành ti n t , các nhà ngân hàng qu c t ñã huy ñ ng m i k năng có th , ñ r i cu i cùng ñã lo i b thành công ñ ng ñô- la b c vào th p niên 60 c a th k 20, ñ ng th i c t ñ t ñư c m i liên h cu i cùng gi a vàng và ñ ng ñô-la vào năm 1971. T ñây, ch ñ d tr c c b ñã hoàn thành s m nh lũng ño n c a mình. 2. ð ng ñô-la vay mư n ñư c “bi n hoá” như th nào? Ngân hàng New York c a C c D tr Liên bang M miêu t ñ ng ñô-la như th này, “ñ ng ñô-la không th hoán ñ i thành vàng hay b t c tài s n nào khác c a B tài chính. Nó không mang ý nghĩa th c t mà ch có tác d ng ghi n Ngân hàng ch t o ra ti n t khi ñư c ngư i ñi vay cam k t hoàn các kho n vay c a ngân hàng. Ngân hàng thông qua “ti n t hoá” các kho n n thương m i và tư nhân ñ t o ra ti n t ”. S gi i thích c a Ngân hàng Chicago thu c C c D tr Liên bang M là: “ M ,bt lu n ti n gi y hay là tài kho n ngân hàng ñ u không có ñ giá tr n i t i như m t lo i hàng hoá. ð ng ñô-la M ch ng qua ch là m t t gi y. Còn tài kho n ngân hàng cũng ch là nh ng con s ư c lư ng ghi trên gi y. Ti n kim lo i tuy có m t giá tr n i t i nh t ñ nh, nhưng l i thư ng th p hơn nhi u so v i m nh giá c a chúng. V y r t cu c, ñi u gì ñã khi n cho nh ng công c ti n t như ngân phi u, ti n gi y, ti n ñúc kim lo i ñư c ngư i ta ti p nh n theo ñúng m nh giá c a chúng trong vi c hoàn n cũng như các công d ng thanh toán khác? Câu tr l i là lòng tin c a con ngư i. Ngư i ta tin r ng b t c lúc nào, h có th dùng nh ng lo i ti n t này ñ hoán ñ i thành tài s n khác. M t ph n nguyên do trong v n ñ này là chính ph ñã s d ng pháp lu t ñ ban hành các quy ñ nh nên các lo i ti n pháp ñ nh b t bu c ph i ñư c ti p nh n”(3). [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 10 Nói cách khác, vi c ti n t hoá d ch v cho vay ñã t o ra ñ ng ñô-la, còn m nh giá c a ñ ng ñô-la l i ph i do m t ngo i l c tác ñ ng cư ng ch . V y làm th nào mà d ch v cho vay n l i bi n thành ñô-la ñư c? N u mu n hi u rõ quá trình này, chúng ta c n dùng ñ n kính hi n vi ñ quan sát t m cơ ch v n hành h th ng ti n t c a M . Các ñ c gi không có chuyên môn v tài chính có l c n ph i ñ c k n i dung dư i ñây m i có th hi u ñư c quy trình t o ra ti n t c a C c D tr Liên bang M và h th ng ngân hàng. ðây là m t bí m t thương m i quan tr ng nh t c a ngành tài chính phương Tây. Do chính ph M không có quy n phát hành ti n t mà ch có quy n phát hành công trái, sau ñó ñem công trái n p cho C c D tr Liên bang làm v t th ch p ñ có th phát hành ti n t thông qua C c D tr Liên bang M và h th ng ngân hàng thương m i mà ng n ngu n c a ñ ng ñô-la M n m công trái. Bư c th nh t, Qu c h i phê chu n quy mô phát hành công trái, B tài chính s thi t k công trái thành nhi u lo i khác nhau, trong ñó lo i có kỳ h n m t năm thì g i là T-bills (Treasury Bills), lo i có kỳ h n t 2 ñ n 10 năm thì g i là T-Notes, còn lo i có kỳ h n 30 năm g i là T-bonds. Nh ng công trái này có m c lãi su t khác nhau và th i h n khác nhau, ñư c ti n hành phát mãi công khai trên th trư ng. Cu i cùng, B tài chính s ñem toàn b s công trái không phát mãi ñư c trong giao d ch chuy n qua C c D tr Liên bang, và C c D tr Liên bang s thu vào toàn b . Trên s sách c a C c D tr Liên bang M , nh ng công trái này s ñư c ghi vào m c “Tài s n ch ng khoán” (Securities Asset). Do chính ph M dùng ti n thu thu trong tương lai làm th ch p công trái nên công trái c a nư c này ñư c coi là “tài s n ñáng tin c y nh t” trên th gi i. Ngay sau khi thu ñư c kho n tài s n này, C c D tr Liên bang M có th s d ng nó ñ t o ra m t d ng ti n n (Liability) ñư c g i là “chi phi u C c D tr Liên bang M ”. ðây là bư c ñi quan tr ng [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 11 trong quá trình “bi n không thành có”. Tuy nhiên, lo i chi phi u này c a C c D tr Liên bang ch ng có b t c lo i ti n nào có th ñ m b o. ðây là m t bư c ñư c thi t k h t s c tinh vi dư i s ngu trang khéo léo. S t n t i c a lo i chi phi u này khi n cho chính ph càng d kh ng ch cán cân cung c u khi phát mãi công trái. C c D tr Liên bang M thu lãi t kho n ti n cho chính ph vay, còn chính ph thì nh n ti n m t cách h p pháp mà không ñ l ra d u v t trong vi c n hành m t lư ng l n ti n gi y. Rõ ràng, C c D tr Liên bang M ñã tay không mà b t ñư c gi c, m i con s trong s sách k toán hoàn toàn cân ñ i, tài s n công trái cân b ng v i s n . Toàn b h th ng ngân hàng ñư c bao b c m t cách khéo léo trong l p v ngu trang này. Chính bư c ñi ñơn gi n mà t i quan tr ng này ñã t o nên s m t công b ng l n nh t trên th gi i. S ti n ñóng thu trong tương lai c a ngư i dân ñã ñư c chính ph th ch p cho ngân hàng tư nhân v i m c ñích vay ñô-la. Và cũng b i ph i vay c a ngân hàng tư nhân, nên chính ph ph i ch u m t m c lãi su t l n. S b t công y th hi n ch : Th nh t, không nên ñem kho n ti n ñóng thu trong tương lai c a ngư i dân ñi th ch p, b i kho n ti n ñó v n còn chưa ñư c ki m ra trên th c t . ði u ñó cũng có nghĩa r ng, vi c th ch p c tương lai t t y u s khi n cho s c mua c a ti n t tr nên gi m giá tr , t ñó phương h i ñ n v n ñ tích lu c a ngư i dân. Th hai, thu thu ñư c trong tương lai c a dân càng không nên th ch p cho ngân hàng trung ương tư h u. Vi c các nhà tài phi t ngân hàng h u như không ph i b ti n ra mà b ng dưng l i ñư c h a h n b o ñ m b ng ti n n p thu trong tương lai c a ngư i dân qu là m t chi n thu t “tay không b t gi c” ñi n hình. Th ba, vì m c n ngân hàng v i kho n l i t c kh ng l nên chính ph bu c ph i d a vào ngu n ñóng thu c a ngư i dân. Như v y, ñi u này cu i cùng l i tr thành gánh n ng c a ngư i dân. Ngư i dân không ch b th ch p tương lai c a mình m t cách vô th c mà còn ph i ñóng thu th t nhanh ñ chính ph còn có ti n tr lãi cho ngân hàng [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 12 trung ương tư h u. Lư ng phát hành ñ ng ñô-la M càng l n thì m i th thu má càng ñè n ng lên vai ngư i dân, và cái vòng lu n qu n y c t n t i ñ i ñ i ki p ki p. Bư c th hai, ngay sau khi chính ph liên bang nh n ñư c “chi phi u c a C c D tr Liên bang M “ cùng v i ch ký và con d u ñóng phía sau, t m chi phi u th n kỳ này l i ñư c g i vào ngân hàng c a C c D tr Liên bang M và bi n thành kho n “ti t ki m chính ph “ (Governmen Deposits) và hi n di n trên tài kho n c a chính ph C cD tr Liên bang M . Bư c th ba, ngay khi chính ph b t ñ u tiêu ti n, các chi phi u chính ph s t o nên ñ t sóng ti n t th nh t v vào n n kinh t . Các công ty và cá nhân nh n nh ng chi phi u này s ñua nhau ñem g i chúng vào tài kho n c a h t i ngân hàng thương m i và s phi u ñó s thành kho n ti t ki m ngân hàng thương m i (Commercial Bank tr Deposits). Lúc này, chúng th hi n vai trò kép c a mình. M t m t, chúng là ti n ký g i vào ngân hàng, và b i vì nh ng kho n ti n này thu c quy n s h u c a ngư i g i nên s m mu n cũng ph i tr l i cho h . Nhưng m t khác, nh ng chi phi u này l i c u thành “v n” c a ngân hàng nên ngân hàng có th s d ng ñ cho vay. T t c m i th trên s sách k toán ñ u v n cân b ng. Th nhưng, ngân hàng thương m i l i d a vào công c h u hi u là ngu n d tr c c b ñ b t ñ u công vi c “sáng t o” ra ti n t . Bư c th tư, trên s sách c a ngân hàng, ti n ti t ki m t i ngân hàng thương m i ñư c tái phân lo i thành “d tr ngân hàng” (Bank Reserves). Lúc này, t tài s n thông thư ng c a ngân hàng, lo i ti t ki m này ñã tr thành ngu n ti n d tr có kh năng t o ra ñ ng ti n m i. Theo h th ng d tr c c b , C c D tr Liên bang M cho phép ngân hàng thương m i ñư c trích 10% ti n ký g i làm Qu d tr (thông thư ng, ngân hàng M ch gi l i m t kho n hi n kim tương ñương 1- 2% t ng s ti n ký g i, m t kho n ngân phi u tương ñương 8- 9% t ng kim ng ch ti t ki m trong kho ti n t c a mình ñ làm Qu d tr và cho vay 90% kho n ti t ki m còn l i). Như v y, 90% kho n ti t ki m này s ñư c các ngân hàng s d ng ñ phát hành tín d ng. [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 13 Tuy nhiên, có m t v n ñ phát sinh là, ngay sau khi 90% s ti n ký g i này ñư c s d ng ñ cho ngư i khác vay, n u ngư i g i mu n rút ti n thì ph i làm th nào? Th c ra, khi vi c cho vay x y ra, s ti n cho vay này không còn là nh ng kho n ti n g i ban ñ u mà ñã tr thành m t kho n ti n m i ñư c sinh ra t quá trình “bi n không thành có”. S ti n m i này khi n cho t ng s ti n mà ngân hàng n m gi l p t c tăng lên 90% so v i ti n cũ. ði m khác bi t so v i ti n cũ n m ch , ti n m i có th ñem l i ngu n l i t c cho ngân hàng. ðây chính là làn sóng ti n t th hai xô vào n n kinh t . Ngay khi làn sóng ti n t th hai kéo ngư c v ngân hàng thương m i thì ti n m i l i sinh ra nhi u ñ t sóng ti p sau n a v i h n ng ch gi m d n. Ngay khi ñ t sóng th hai mươi m y k t thúc, dư i s v n hành nh p nhàng gi a C c D tr Liên bang M và ngân hàng thương m i, c m t ñô-la công trái có th t o ra mư i ñô- la M trong lưu thông. N u lư ng phát hành công trái cũng như lư ng ti n ñư c tăng thêm t các ñ t sóng li n t vư t quá nhu c u tăng trư ng kinh t thì s c mua c a ñ ng ti n cũ s gi m xu ng và ñây chính là nguyên nhân cơ b n t o ra n n l m phát ti n t . T năm 2001 ñ n 2006, khi M phát hành thêm 3.000 t ñô-la M công trái, m t ph n tương ñ i l n trong s ñó ñư c tr c ti p lưu thông. Thêm vào ñó, vi c chính ph thu h i và chi tr l i t c công trái c a nhi u năm trư c ñã khi n cho ñ ng ñô-la s t giá th m h i, trong khi giá nhi u lo i nhu y u ph m, b t ñ ng s n, d u l a, giáo d c, y t , b o hi m l i luôn tăng lên. Tuy nhiên, ñ i ña s công trái phát hành thêm hoàn toàn không ñư c tr c ti p nh p vào h th ng ngân hàng mà ñư c các ngân hàng trung ương nư c ngoài, các t ch c phi tài chính c a M ho c các cá nhân mua vào. Trong tình hu ng này, do ngư i mua tr b ng ñ ng ñô-la th c c a mình nên ñô-la m i hoàn toàn không ñư c t o ra. Ch khi nào C c D tr Liên bang và b máy ngân hàng c a M mua công trái thì ñ ng ñô-la m i ñư c s n sinh ra. ðây chính là nguyên nhân ñ nư c M có th t m th i kh ng ch n n l m phát ti n t . Nhưng s công trái ñư c n m gi b i các ngân hàng nư c ngoài s m mu n gì cũng s ñ n lúc ñáo h n. Thêm vào ñó, lãi su t cũng c n ph i ñư c hoàn tr n a năm [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 14 m t kỳ (công trái kỳ h n 30 năm). Lúc này, C c D tr Liên bang M s ph i t o ra ñ ng ñô-la m i m t cách b t kh kháng. Xét v b n ch t, ch ñ d tr vàng c c b k t h p v i h th ng ti n t vay mư n chính là th ph m c a n n l m phát ti n t dài h n. Dư i ch ñ b n v vàng, k t qu t t y u là lư ng phát hành ch ng ch ngân hàng d n d n vư t quá lư ng d tr vàng và khi n cho b n v vàng t t nhiên ph i gi i th . Trong khuôn kh Hi p ư c Bretton Woods, kh năng s p ñ c a h th ng h i ñoái vàng là hoàn toàn có th . Còn ch ñ ti n t pháp ñ nh thu n tuý, không th tránh kh i n n l m phát ác tính, cu i cùng s d n ñ n suy thoái nghiêm tr ng trên ph m vi toàn th gi i. Dư i s chi ph i c a ngu n ti n t vay mư n, nư c M s mãi mãi không th hoàn tr h t n qu c gia, n công ty và n tư nhân, b i vì ngày nư c M hoàn tr h t n cũng s chính là ngày ñ ng ñô-la bi n m t. T ng n c a M ch ng nh ng s không gi m xu ng mà còn s gi ng như “hi u ng tuy t lăn”, t ng lư ng n c a M s không ng ng tăng lên theo nhu c u tăng trư ng t nhiên c a n n kinh t , ñ ng th i t c ñ tăng n cũng di n ra ngày m t nhanh hơn. 3. Công n c a M và t “hoá ñơn t m“ c a ngư i dân châu Á Vào th p niên 80 c a th k 20, M ñã phát hành m t s lư ng l n công trái v i lãi su t vô cùng cao. Lư ng công trái này có s c h p d n r t l n ñ i v i các nhà ñ u tư tư nhân cũng như các t ch c phi tài chính. Các nhà ngân hàng trung ương nư c ngoài cũng nhân cơ h i này nh y vào. Trong quá trình tái s d ng, dòng ñô-la hi n có này s t o ra m t s ñ ng ti n m i. ð n th p niên 90, do h g c ñư c m t s lo i ti n t c nh tranh ch y u trên th gi i nên công trái M v n ñư c coi là có giá. Giá nh p kh u các lo i hàng hoá thư ng ngày h t s c r m t trong khi ti n t c a các nư c thu c th gi i th ba ñang ngày càng tr nên m t giá. Nư c M ñã có nh ng ngày tháng hoàng kim v i m c tăng trư ng cao và n n l m phát h u như r t th p. [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 15 T năm 2001 ñ n nay, do ngân sách cho cu c chi n ch ng kh ng b tăng m nh và các lo i công trái kỳ h n ñư c phát hành v i s lư ng l n t th p niên 80 liên ti p ñáo h n cũng như vi c chi tr lãi su t ngày càng l n nên M ph i phát hành nhi u công trái hơn n a ñ thay th cho lư ng công trái cũ. T năm 1913 ñ n năm 2001, trong vòng 87 năm, M ñã phát hành lư ng công trái tr giá kho ng 6.000 t ñô la. Còn t năm 2001 ñ n năm 2006, trong th i gian hơn 5 năm ng n ng i, M ñã phát hành thêm m t lư ng công trái tr giá g n 3.000 t ñô-la. T ng lư ng công trái c a M ñã lên ñ n 8600 t ñô-la, tăng 2,55 t USD m i ngày. Ti n chi tr lãi su t công trái c a chính ph chi m v trí th ba trong ngân sách chi tiêu c a chính ph , ch x p sau chi phí y t và qu c phòng, m i năm tr lãi g n 400 t ñô-la, chi m 17% t ng thu nh p tài chính c a nư c này. T năm 1982 ñ n năm 1992, t c ñ phát hành ti n t c a M bình quân tăng thêm 8%. Nhưng t năm 1992 ñ n năm 2002, t c ñ phát hành ñã ñ t m c 12%. B t ñ u t năm 2002, do nhu c u chi tiêu cho cu c chi n ch ng kh ng b và kích thích n n kinh t ñang [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 16 ng p nghé suy thoái, trong tình hình lãi su t sau chi n tranh g n như m c t h p nh t , t c ñ phát hành thêm c a ñ ng ñô-la M ñã ñ t m c 15%. Th c ra, n u nhìn vào bi u ñ gia tăng công trái c a M thì t t c nh ng ñi u này ñ u là t t y u. Trong l ch s loài ngư i v n chưa có m t qu c gia nào mà m c d chi tương lai l i vư t gi i h n cho phép m t cách nghiêm tr ng như v y. M không nh ng ñã chi tiêu tài s n c a ngư i dân nư c mình mà còn chi tiêu c tài s n tương lai c a ngư i dân các nư c khác. B t c m t ngư i nào có hi u bi t v ñ u tư c phi u ñ u có th nh n ra r ng, ñư ng cong c a bi u ñ này cu i cùng s d n ñ n tình tr ng gì. K t sau s ki n 11 tháng 9 năm 2001, ñ c u vãn th trư ng c phi u và th trư ng công trái, Alan Greenspan ñã gi m lãi su t ñ ng ñô-la t 6% xu ng còn 1%, b t ch p h u qu mà nó gây ra, khi n cho ñ ng ñô-la M tràn ng p trên toàn th gi i. Và cu i cùng thì m i ngư i cũng hi u ra r ng, ñ ng ñô-la M ch ng qua ch là t gi y có in hoa văn màu xanh. Nh ng ngư i n m gi ñ ng ñô-la M trên toàn th gi i h u như cùng d c v n vào các lo i tài s n quý như b t ñ ng s n, d u m , vàng, b c hay hàng hoá ch l c. M t nhà ñ u tư ngư i Pháp nói: “Ngư i New York có th phát hành ti n gi y ñô-la, nhưng ch có Chúa m i có th phát hành ñư c d u m và vàng”. H u qu là, giá d u thô tăng t 22 ñô- la M /thùng lên 60 ñô-la M /thùng, giá vàng, b c, b ch kim, niken, ñ ng, k m, chì, ñ u tương, ñư ng, cà phê, ca cao ñ u tăng giá t 120% ñ n 300% so v i giá c a năm 2002. Nhưng các nhà kinh t h c v n phát bi u ch c n ch r ng, t l l m phát ti n t ch dao ñ ng m c 1%-2%. Khi ñ c p ñ n v n ñ này, có l m i ngư i s nh ñ n câu nói c a Mark Owen r ng: trên th gi i có ba ki u nói d i: nh ng l i nói d i, nh ng l i nói d i ñáng ch t và nh ng con s th ng kê. ði u khi n cho ngư i ta b t an là t ng n c a nư c M ñã lên ñ n 44.000 t ñô-la. Nh ng kho n n này bao g m công trái liên bang, công trái c a các bang và công trái chính ph các ñ a phương, n qu c t và các kho n n tư nhân. Nh ng kho n n này n u tính bình quân thì m i ngư i dân M ph i gánh ch u m t kho n n g n 150 nghìn ñô-la M , như v y, m t gia ñình b n ngư i ph i gánh m t kho n n g n 600 nghìn ñô-la M . Trong các kho n n tư nhân, ñi u khi n ngư i ta chú ý nh t chính là các kho n cho vay mua nhà và kho n n tín d ng v i nh ng con s kh ng l . N u như tính theo lãi su t c ñ nh là 5% [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 17 thì v i 44.000 t ñô-la, m i năm ngư i dân c n ph i chi tr m t kho n lãi su t lên ñ n 2.200 t ñô-la, g n như tương ñương v i t ng thu nh p tài chính c năm c a chính ph liên bang M . G n 70% trong toàn b các kho n n ñư c t o ra t năm 1990 tr v sau. Nư c M hi n t i ñã không th phát ñ ng cu c chi n tranh lãi su t cao như ñ u th p niên 80 ñ bóc l t các nư c thu c th gi i th ba, vì nư c M cũng là m t con n thâm niên và b t c chính sách lãi su t cao nào cũng ñ u ñ ng nghĩa v i v n ñ t sát kinh t . Vi c “ti n t hoá“ các kho n vay mư n c ng thêm v n ñ d tr vàng c c b chính là nh ng y u t t o ra b i chi tài s n tương lai c a ngư i dân M . ð n năm 2006, t ng s ti n ñóng thu thu nh p cá nhân c a 300 tri u ngư i dân M ch lưa l i chính ph liên bang trong m t kho ng th i gian ng n r i sau ñó l p t c ñư c chuy n toàn b vào ngân hàng ñ chi tr lãi su t c a ñ ng ñô-la vay mư n. Chính ph không ñư c phép s d ng m t ñ ng thu nào c a ngư i dân. Ngân sách dành cho giáo d c ñ a phương ch y u d a vào ngu n thu thu s n xu t t i ñ a phương ñó. Vi c xây d ng và duy tu các con ñư ng cao t c trên toàn nư c M ñư c l y t ngu n thu d u khí, còn chi phí chi n tranh ñ i ngo i thì l y t thu doanh nghi p do các công ty M c ng n p. Nói cách khác, ba trăm tri u ngư i dân M ñã b các nhà ngân hàng “thu thu gián ti p“ trong su t m y ch c năm và v n ti p t c b bóc l t h t năm này qua năm khác. Kho n tích lu c a ngư i dân M l i b các nhà ngân hàng róc thêm m t l p n a thông qua vi c “thu thu t n t i” và l m phát ti n t dài h n. Trư c h t, khoan hãy bàn v vi c li u con n M có kh năng hoàn tr h t các kho n n ch ng ch t hay không. V n ñ là chính ph M không th và cũng không nghĩ ñ n chuy n thanh toán h t công n . Chính ph M luôn tìm cách ñ phát hành thêm công trái m i nh m ng m ng m thay th lư ng công trái cũ và cái vòng tu n hoàn này c l p ñi l p l i mãi mãi. Ngân hàng Philadenphia thu c C c D tr Liên bang M ñã ch ra r ng, “Nhi u nhà phân tích cho r ng, công trái là th tài s n h t s c h u d ng, th m chí còn ñư c coi là phúc âm c a n n kinh t . H cũng cho r ng, không c n gi m lư ng công trái xu ng”. N u như m t cá nhân có th d a vào nh ng kho n n vay ngày càng nhi u ñ t o ra m t cu c s ng xa x mà ch ng c n ph i hoàn tr n n n thì có l ch ng còn vi c nào dư i g m tr i này l i t t hơn th . ði u này hi n ñang ñư c c vũ và phát huy M . Các nhà kinh [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 18 t h c cho r ng, không có s khác bi t nào v b n ch t gi a vi c dùng nh ng kho n n gia tăng không ng ng ñ hư ng th “cu c s ng thiên ñư ng” và vi c t ch c in n nhi u ti n gi y hơn ñ có th có ñư c cu c s ng giàu sang vương gi . Các h c gi này còn ch trích các qu c gia châu Á trong vi c tích lu quá nhi u tài s n khi n cho n n kinh t th gi i tr nên m t cân b ng. Cái th lu n ñi u ng ng n này ñ ñ ch ng minh s suy ñ i v ñ o ñ c c a h như th nào. Ngư i dân châu Á ñã cóp nh t, tích lu bao nhiêu năm ñ có m t s ti n nh t ñ nh, nhưng l i b các nhà tài phi t ngân hàng hút vào cu c “thí nghi m vĩ ñ i” có quy mô chưa t ng th y trong l ch s nhân lo i. Nhu c u ñ i v i công trái M c a các n n kinh t châu Á “hư ng ñ n xu t kh u” cũng tương t như vi c ch u cho k khác hút máu v y. M t khi không ñư c hút máu, toàn thân chúng ta s c m th y khó ch u, b t r t. Nư c M cũng vui v dùng th công trái “vĩnh vi n không hoàn tr ” này ñ vi t biên lai t m th i cho ngư i dân châu Á. Summers, c u B trư ng tài chính M ñã ch ra r ng, n u như bình quân m i tu n Trung Qu c ng ng mua m t lư ng công trái tr giá m y trăm tri u ñô-la c a M , thì n n kinh t M s gay go to, nhưng kinh t Trung Qu c cũng s g p không ít phi n ph c khi ngành xu t kh u vào M gi m sút. Trên th c t , ñôi bên ñã rơi vào tr ng thái “cân ñ i kh ng b tài chính”. 4. Th trư ng s n ph m tài chính phái sinh N u theo cách tính lãi g p thì m i năm có ít nh t 2.000 t ñô-la ñư c t o ra ñ chi tr lãi su t và ñi vào lưu thông. Ch c n m t ph n nh trong kho n ti n lãi này cũng ñ ñ t o nên n n l m phát ti n t . Tuy nhiên, có m t ñi u kỳ l là, ch s tiêu dùng (CPI) c a M l i h u như không th hi n rõ m c ñ l m phát. V y các nhà ngân hàng qu c t ñã chơi trò o thu t gì? Bí quy t là c n ph i có ñ u ra cho lư ng ti n t phát hành thêm. ðó chính là th trư ng s n ph m tài chính phái sinh - m t công c tài chính gây nên n n l m phát d thư ng trong mư i m y năm tr l i ñây. Hai mươi năm trư c, t ng giá tr danh nghĩa (National Value) c a các s n ph m tài chính phái sinh trên toàn th gi i g n như b ng không. Nhưng ñ n năm 2006, t ng quy mô c a th trư ng này ñã ñ t ñ n 370 nghìn t ñô-la M , tương ñương g p 8 l n t ng GDP c a [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 19 toàn th gi i. T c ñ và quy mô tăng trư ng c a th trư ng này vư t xa s c tư ng tư ng c a loài ngư i. B n ch t c a s n ph m tài chính phái sinh là gì? Cũng gi ng như ñ ng ñô-la M , s n ph m tài chính phái sinh cũng là m t lo i phi u nơi! Hơn th n a, chúng là m t gói n , m t t p h p n , m t container n , m t kho n , núi n . Nh ng kho n n này ñư c xem là t h p ñ u tư b xung v n cho qu ñ i xung và ñư c công ty b o hi m cùng qu hưu trí xem như v n b vào tài kho n. Nh ng kho n n này ñư c giao d ch, ñư c kéo dài th i h n, ki m ch , lôi kéo, chuy n ñ ng, b xung ho c rút ra. ðây là m t b a ti c th nh so n c a s vay mư n và nói m t cách hình nh hơn - là b a ti c th nh so n cho m t canh b c. ð ng sau nh ng công th c s h c ph c t p, ch có hai l a ch n, m i m t b n h p ñ ng ñ u là m t l n ñánh b c, m i m t l n ñánh b c ñ u ph i có th ng thua. Cho dù ñã là con b c c b hàng m y trăm nghìn t ñô-la M , nhưng khi ñã bư c vào chi u b c thì c n ph i có nhà cái. V y ai là nhà cái trong canh b c kia? ðó chính là 5 ngân hàng l n nh t c a M . H là nh ng con b c VIP mà công vi c c a h là “buôn bán v th nhà cái”. Trong báo cáo v tình hình th trư ng tài chính phái sinh c a ngân hàng thương m i quý hai năm 2006, B tài chính M ñã ch ra 5 ngân hàng l n nh t c a M là J.P. Morgan Chase, t p ñoàn ngân hàng Hoa Kỳ và ba ngân hàng n a chi m ñ n 97% t ng s n ph m tài chính phái sinh c a 902 ngân hàng v i 94% thu nh p. Trong các lo i s n ph m tài chính phái sinh c a các ngân hàng, lo i s n ph m lãi su t (Interest Rate) chi m ñ n 83% toàn b giao d ch buôn bán v i giá tr danh nghĩa là 98,7 nghìn t ñô-la M (4). Trong s các ch ng lo i s n ph m lãi su t, Interest Rate Swap (lo i s n ph m mà theo ñó, trong m t kỳ h n nh t ñ nh, m t bên s hoán ñ i m t dòng lãi su t c a mình l y dòng lãi su t c a ñ i phương, giao d ch trong trư ng h p này thư ng không ch m ñ n ti n v n - ND) chi m ưu th tuy t ñ i. Công d ng ch y u c a nó là l y “giá thành th p hơn” ñ “mô ph ng” s v n ñ ng c a công trái có lãi su t c ñ nh dài h n. Cơ quan s d ng công ñư c chính ph ñ ñu c này nhi u nh t chính là hai doanh nghi p l n t i M [Smith Nguyen Studio.]
Smith Nguyen Studio. 20 (Government Sponsored Entity), Freddie Mac và Fannie Mae. Hai công ty tài chính siêu c p này dùng vi c phát hành công trái ng n h n ñ h tr v n cho nh ng kho n vay b t ñ ng s n lãi su t c ñ nh 30 năm. Ngoài ra, các công ty này còn dùng s n ph m “Interest Rate” ñ ñ i xung v i s r i ro c a bi n ñ i lãi su t tương lai. Trong s các s n ph m phái sinh lãi su t t 98,7 nghìn t ñô la M này, J.P. Morgan Chase ñ c chi m ph n quan tr ng nh t, chi m ñ n 74 nghìn t . Trong lĩnh v c tài chính, vi c ti n hành ñ u tư v i t l v n lo:l ñư c coi là h t s c “li u lĩnh”, còn t l 100:1 thì ñó là d ng ñ u tư “ñiên khùng”. Qu qu n lý v n dài h n (Long Term Capital Management) qu ñ i xung siêu c p n i ti ng trong nh ng năm 90 dư i s ch ñ o chính c a hai v ti n sĩ ño t gi i thư ng Nobel trong lĩnh v c kinh t h c - ñã xây d ng nên thi t b ph n c ng c a h máy tính tiên ti n nh t trên th gi i cho mô hình s h c ñ i xung r i ro ph c t p nh t th i ñó. Khi ñ u tư v i t l cán cân này, n u không ñ ý thì nhà ñ u tư s thua s ch túi và th m chí còn kéo c h th ng tài chính c a th gi i s p ñ theo(5). Th mà ngân hàng J.P. Morgan Chase ñang làm trên th c t là buôn bán v th “nhà cái” trên th trư ng s n ph m tài chính phái sinh. Tuy t ñ i ña s nhà ñ u tư mu n ñ phòng kh năng lãi su t tăng cao ñ t bi n trong tương lai, trong khi J.P. Morgan Chase l i ñ m b o r ng trong tương lai, lãi su t s không tăng lên cho ngư i ñ u tư, và th mà nó bán chính là m t lo i b o hi m như v y. ði u gì có th khi n cho J.P. Morgan Chase dám m o hi m ñ n như v y trong vi c d ñoán m c ñ bi n ñ i lãi su t th mà ch có Greenspan và C c D tr Liên bang M bi t ñ n? ðáp án h p lý ch có m t, b n thân J.P. Morgan Chase chính là m t trong nh ng c ñông l n nh t c a ngân hàng New York thu c C c D tr Liên bang M , mà ngân hàng này là m t công ty tư doanh. J.P. Morgan Chase không ch bi t ñư c tin t c v s thay ñ i lãi su t s m hơn nh ng ngư i khác, mà còn là ngư i xác l p các chính sách thay ñ i lãi su t, trong khi u ban C c D tr Liên bang M t n Washington ch là m t cơ quan hành chính mà thôi. S thay ñ i v chính sách lãi su t hoàn toàn không gi ng như ki u b phi u quy t ñ nh lâm th i t i nh ng kỳ h i ngh c a C c D tr Liên bang M như ngư i ta v n tư ng tư ng. ðương nhiên, quá trình b phi u là gi ng y như th t, nhưng [Smith Nguyen Studio.]