Phân tích bài thơ Enxa trước gương của Aragông

Đề bài: Phân tích bài thơ Enxa trước gương của Aragông<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> L.Aragông (1897 ­ 1982) là nhà thơ, nhà tiểu thuyết lớn của thế  giới, được coi là một <br /> trong những cánh chim đại bàng của văn học thế kỉ XX. Cuộc đời ông như một cuốn tiểu  <br /> thuyết phức tạp. Thuở nhỏ ông đã mang thân phận bất hạnh của một đứa con hoang. Hai  <br /> lần khoác áo lính (1917, 1939) để  đủ  nếm trải mọi mùi vị  chiến tranh qua hai cuộc Đại  <br /> chiến thế giới. Năm 1919 ông tham gia tổ  chức văn học chủ  nghĩa đa đa, chủ  nghĩa siêu  <br /> thực trong tâm trạng mệt mỏi chán chường. Năm 1927, 1928 là năm có nhiều sự kiện lớn  <br /> trong đời L.Aragông: vào Đảng Cộng sản Pháp, gặp Enxa, rồi từ  đó đến với chủ  nghĩa  <br /> hiện thực xã hội chủ  nghĩa. Sau 1950, tâm trạng ông lâm vào sự  khủng hoảng kéo dài  <br /> trước những diễn biến phức tạp  ở nước Pháp và trên thế giới. Khi tròn 60 tuổi, ông vinh <br /> dự được nhận giải thưởng hòa bình Quốc tế Lênin (1957).<br /> <br /> L.Aragông yêu văn chương say đắm. Từ 5, 6 tuổi ông đã chập chững sáng tác những trang  <br /> tiểu thuyết đầu tiên. Ong đã để lại một khối lượng sáng tác khổng lồ trên nhiều phương  <br /> diện: tiểu thuyết, thơ  ca, tiểu luận phê bình... được liệt kê thành hai cuốn thư  mục dài <br /> 282 trang.<br /> <br /> Nhưng  ở  Aragông, tình yêu văn chương có sự  gặp gỡ  tuyệt diệu với tình yêu lứa đôi và  <br /> tình yêu lý tưởng. Tình yêu của ông với Enxa Tơriôlê (1896 ­ 1970) ­ một phụ nữ Nga gốc  <br /> Do Thái, em vợ của Maiacopxki ­ là sự kiện lớn nhất trong cuộc đời Aragông, là đôi cánh <br /> chắp cho hồn thơ ông bay lên bầu trời sáng tạo. Trước sau, Aragông vẫn được biết đến <br /> như một thi sĩ lớn: lớn ở hồn thơ và ở những tìm tòi đổi mới về nghệ thuật thơ. Ông xoay <br /> trở  câu thơ, tìm cách bỏ  các loại dấu chấm câu, phát triển câu thơ  dài chưa từng thấy <br /> nhằm xóa nhòa ranh giới giữa thơ  và văn xuôi, khiến câu thơ  trở  nên phóng khoáng mà  <br /> gần gũi đời thường. Đặc biệt, Aragông  ưa thích dùng biện pháp tu từ  lặp đi lặp lại  <br /> (nhưng có biến đổi) để  gây  ấn tượng mạnh về  nghệ  thuật. Bài Enxa trước gương (in  <br /> trong tập Tiếng kền trận Pháp, xuất bản 1946) như là sự kết tinh vẻ đẹp nhiều mặt của  <br /> hồn thơ và tài thơ. L.Aragông.<br /> Enxa Tơriôlê đã trở thành hình tượng nghệ thuật phổ biến trong sáng tác của Aragông, là <br /> hình tượng tư tưởng dẫn dắt cuộc sống của ông:<br /> <br /> Anh đã học từ em để hiểu nhân tình thế thái<br /> <br /> Và từ đó anh nhìn thế gian theo cách em nhìn<br /> <br /> (Áng văn xuôi về hạnh phúc và Enxa)<br /> <br /> Người đàn bà kì diệu đó lại một lần nữa gây men ngây ngất trong Enxa trước gương của  <br /> Aragông. Đặt trong bối cảnh của một nước Pháp thương đau, thi phẩm của Aragông vừa  <br /> nồng nàn yêu đương, vừa xót xa u trầm. Điều đó tạo nên một không khí lạ  bao trùm cả <br /> bài thơ: tĩnh lặng ­ hoàn toàn tĩnh lặng ­ mà đầy xôn xao...<br /> <br /> Tĩnh lặng: Cả  bài thơ  không một âm thanh. Hình tượng được dựng lên bằng hoa, chân <br /> dung Enxa được tạc nên bởi nét vẽ  lặng lẽ: một dáng ngồi, một mái tóc, một chiếc  <br /> gương, một cử động (chải tóc). Không khí bài thơ chìm trong sự tĩnh lặng đặc biệt ấy.<br /> <br /> Viên Mai, nhà lí luận thi ca (Trung Quốc) từng nói rất chí lí: "Tha cốt đạm, chứ không cốt  <br /> nồng, nhưng phải là cái đạm sau khi đã nồng". Bài thơ của thi sĩ Pháp L.Aragông đã mang <br /> cái cốt cách phương Đông như thế. Cái tĩnh lặng bên ngoài của bài thơ chính là cái "đạm" <br /> ngầm chứa bên trong "cái nồng" của một ngọn núi lửa. Cái xôn xao núi lửa do mối quan <br /> hệ giữa bốn hình ảnh lặng lẽ trên tạo nên. Như vậy, sự tắt lặng âm thanh không gian đã <br /> chuyển thành cái âm thanh nội tâm nóng bỏng, càng làm nổi lên cái âm thanh nội tâm xôn  <br /> xao, da diết với hai thủ pháp chính: tạo phép lặp và tạo quan hệ, điều thường thấy ở ngòi  <br /> bút Aragông.<br /> <br /> Tạo phép lặp: Trong thơ Aragông, lặp lại luôn gắn với biến đổi, làm hình ảnh vừa được <br /> khắc sâu, vừa có sự phát triển.<br /> <br /> Dáng ngồi Enxa: Được lặp lại 7 lần, có thay đổi vị trí trong cái khổ thơ (khổ 1: câu 2, khổ <br /> 2: câu 1 và câu 5, khổ  3: câu 3, khổ  5: câu 3, khổ  6: câu 2, khổ  9: câu 1). Dáng ngồi im  <br /> lặng chìm trong một thời gian lặp lại triền miên, kéo dài (một ngày dài, suốt ngày, cứ thứ <br /> năm hàng tuần) gợi một không khí trầm tư nặng nề, mệt mỏi.<br /> <br /> Chiếc gương Enxa: Luôn gắn với dáng ngồi gợi chất nữ tính làm mềm lại không khí căng  <br /> thẳng của bài thơ. Hình ảnh chiếc gương hai lần đột biến; gương đời (cuộc đời oái oăm <br /> như  tấm gương soi), gương trí nhớ  (một ngày dài ngồi soi vào trí nhớ). Sự  đột biến tạo  <br /> nên mối quan hệ  giữa thực và  ảo, khiến hình  ảnh chiếc gương lung linh trong ý nghĩa <br /> biểu tượng: tấm gương, vừa là mảnh hồn Enxa, vừa là hình bóng cuộc đời.<br /> <br /> Mái tóc Enxa: Là hình ảnh đẹp nhất, rực rỡ nhất trong bài thơ, hé mở  một nét chân dung  <br /> đặc sắc của Enxa. Hình ảnh mái tóc gây ấn tượng mạnh bởi phép lặp (lặp lại 5 lần) đặc <br /> biệt được khai thác sâu về màu sắc lạ. Mái tóc luôn gắn với tính từ "vàng rực rỡ" tạo nên  <br /> màu sắc mạnh tràn đầy sức sống. Mái tóc luôn được miêu tả  qua các phép  ẩn dụ  để  so  <br /> sánh với "hoa lửa", "ánh lửa", "đám cháy" càng gợi lên sức sống mãnh liệt đến thiêu đốt. <br /> Mái tóc vàng rực rỡ như lửa của Enxa "bốc cháy" trong bài thơ, vừa là biểu tượng chung  <br /> cho vẻ  đẹp của người phụ nữ, vừa biểu tượng cho sức mạnh tình yêu nồng nhiệt, đầy <br /> cuốn hút đối lập hẳn với không gian bài thơ tình lặng đến u uất.<br /> <br /> Động tác chải tóc của Enxa: Cử động duy nhất trong bài thơ, vừa lặp lại như hành động  <br /> quen thuộc đến đơn điệu trễ nải, vừa có sự phát triển bất ngờ. Động tác chải đi chải lại <br /> khiến mái tóc thêm mượt mà, để đột ngột bùng lên "hoa lửa". Cách chải duyên dáng "như <br /> lơ đãng dạo khúc đàn êm ả" khiến người chải tóc mang vẻ đẹp nghệ sĩ. Bàn tay chải tóc  <br /> miết trên đầu được bất ngờ  liên tưởng tới một động tác tư  duy, chải như muốn làm bật  <br /> ra tư duy:<br /> <br /> Chiếc lược rẽ đôi vầng lửa óng ánh nhiễu tơ<br /> <br /> Và những vầng lửa này soi chỗ khuất hồn tôi<br /> <br /> Từ chiếc lược, trí nhớ ùa ra, hướng về một thời bi kịch của nước Pháp, với "các diễn viên <br /> bi kịch" là những người đã chiến đấu và hy sinh trong chiến tranh ác liệt chống chủ nghĩa  <br /> phát xít vẻ đẹp tình yêu riêng tư đột ngột gắn với nỗi niềm đất nước, tạo nên chiều kích <br /> lớn cho nội tâm Enxa.<br /> Bài thơ chỉ phát lộ hết ý nghĩa trong mối quan hệ giữa thực và ảo của bốn hình ảnh trên.  <br /> Tổng hợp lại, bốn hình  ảnh đều hướng về  Enxa, tạo ra hai tầng nghĩa. Thứ  nhất, một <br /> Enxa đẹp rực rỡ nhưng đầy ưu tư trước nỗi đau nước Pháp. Thứ  hai: một tình yêu mãnh <br /> liệt của Aragông dành cho sự chiêm ngưỡng vẻ đẹp ngoại hình và nội tâm Enxa. Tình yêu  <br /> không chỉ là riêng tư khi nó hòa trong sự đồng cảm với sự mất mát chung của dân tộc. Sự <br /> hòa điệu riêng ­ chung đã nâng đỡ  cảm xúc bài thơ  lên một tầm vóc lớn. Đó chính là dư <br /> âm trường tồn của thi phẩm Aragông.<br /> <br /> Ấn tượng đặc biệt của Enxa trước gương là một bút pháp độc đáo đến táo bạo, giàu liên <br /> tưởng từ mái tóc Enxa mà thi sĩ mở ra cả một ngọn núi lửa. Điều thú vị là ngọn núi lửa ấy <br /> từ một chỗ là sản phẩm riêng của Aragông, trở  thành sản phẩm chung của những người  <br /> dân nước Pháp có trái tim tha thiết với xứ sở của mình.<br /> <br />  <br />